Nie ka mi my leæ! O yciowym podej ciu do funkcjonalno ci stron internetowych

Transkrypt

1 IDZ DO PRZYK ADOWY ROZDZIA KATALOG KSI EK ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG TWÓJ KOSZYK CENNIK I INFORMACJE ZAMÓW INFORMACJE O NOWO CIACH ZAMÓW CENNIK CZYTELNIA SPIS TRE CI KATALOG ONLINE DODAJ DO KOSZYKA FRAGMENTY KSI EK ONLINE Nie ka mi my leæ! O yciowym podej ciu do funkcjonalno ci stron internetowych Autor: Steve Krug T³umaczenie: Krzysztof Jurczyk ISBN: Tytu³ orygina³u: Dont Make Me Think Format: B5, stron: 192 W ksi¹ ce Nie ka mi my leæ! O yciowym podej ciu do funkcjonalno ci stron internetowych znajdziesz wskazówki, dziêki którym projektowane przez Ciebie witryny WWW bêd¹ spe³nia³y podstawowe wymaganie wiêkszo ci u ytkowników internetu bêd¹ przejrzyste i ³atwe w nawigacji. Dowiesz siê, jak stworzyæ witrynê, która wzbudzi zainteresowanie odwiedzaj¹cych i sprawi, e bêd¹ do niej wracaæ. Znaczenie funkcjonalno ci stron WWW Zasady projektowania uk³adu graficznego Pisanie tekstów na strony WWW Schemat nawigacji w witrynie Testowanie funkcjonalno ci witryn WWW Dziêki zawartym w tej ksi¹ ce wiadomo ciom sprawisz, e Twoje witryny WWW bêd¹ przedstawiane innym projektantom jako wzór do na ladowania. Wydawnictwo Helion ul. Chopina Gliwice tel. (32) helion@helion.pl

2 ASDFADFROZDZIAŁ 2 Spis treści Przedmowa 6 Wprowadzenie Kilka uwag na początek 8 ROZDZIAŁ 1. ROZDZIAŁ 2. ROZDZIAŁ 3. ROZDZIAŁ 4. ROZDZIAŁ 5. ROZDZIAŁ 6. Nie każ mi myśleć! O życiowym podejściu do funkcjonalności stron internetowych Pierwsze prawo funkcjonalności Kruga Jak naprawdę korzystamy z internetu? Przeglądanie, zadowalanie się i dawanie sobie rady Wstęp do projektowania billboardu Projektowanie stron do przeglądania, a nie czytania Zwierzę, roślina czy rzecz? Dlaczego użytkownicy lubią podejmować wybory niewymagające myślenia? Usuń zbędne słowa Sztuka pisania tekstów w internecie Znaki drogowe i ścieżki powrotu Projektowanie nawigacji [ 4 ]

3 JAK NAPRAWDĘ KORASDZYSTAMY Z INTERNETU? ROZDZIAŁ 7. ROZDZIAŁ 8. Co robić, gdy strona główna wymyka się spod kontroli Projektowanie strony głównej Farmer i pastuch powinni być przyjaciółmi Dlaczego większość argumentów osób projektujących strony internetowe na temat ich funkcjonalności jest nieprawdziwa i jak samemu uniknąć wyrażania takich opinii. Jeden człowiek lubi orać ziemię, ROZDZIAŁ 9. Testowanie funkcjonalności za 50 groszy dziennie Upraszczanie testów po to, aby zrobić ich odpowiednio wiele 144 ROZDZIAŁ 10. Film pod tytułem Testowanie funkcjonalności Jak samodzielnie przeprowadzić testowanie funkcjonalności? 160 ROZDZIAŁ 11. Co zrobić, aby nie wylać dziecka z kąpielą Interpretacja wyników testów 178 Skorowidz 186 [ 5 ]

4 Michael, czemu okna są odsłonięte? NIE KAŻ MI MYŚLEĆ! O ŻYCIOWYM PODEJŚCIU DO FUNKCJONALNOŚCI KAY CORLEONE W OJCU CHRZESTNYM L udzie często pytają mnie: Na co powinienem zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że moja witryna będzie łatwa w użyciu?. Odpowiedź jest prosta. Nie jest to: Najważniejsze rzeczy nie powinny być dalej niż o dwa kliknięcia lub: Używaj języka odbiorcy ani też: Bądź konsekwentny. To po prostu Nie każ mi myśleć! Od lat mówię ludziom, że jest to moje pierwsze prawo funkcjonalności. Im więcej stron internetowych oglądam, tym bardziej jestem przekonany o jego słuszności. Zasada ta jest ważniejsza od innych i stanowi kluczowy argument podczas podejmowania decyzji, czy coś jest przydatne, czy nie w projekcie strony WWW. Jeśli potrafisz zapamiętać tylko jedną regułę, niech to będzie właśnie ta 1. Oznacza to, że oglądana przeze mnie strona WWW powinna być, na ile jest to tylko możliwe, zrozumiała, oczywista i niewymagająca dodatkowych objaśnień. Powinienem bez żadnego zastanowienia załapać ją zrozumieć, w jakim celu powstała i jak z niej korzystać. Do jakiego stopnia strona WWW powinna być zrozumiała? No cóż, do takiego, aby np. sąsiadka z mieszkania obok, której tematyka Twojej witryny w ogóle nie interesuje i która raczej nie wie, do czego służy w przeglądarce przycisk Wstecz, mogła po oglądnięciu strony startowej witryny powiedzieć: Tak, to jest (przy odrobinie szczęścia może nawet: Tak, to jest Fajnie wygląda, ale to już inna sprawa). 1 Tak naprawdę istnieje jeszcze jedna podobna do niej zasada: Wyrzuć połowę wyrazów z każdej strony, potem połowę z tego, co zostało. Omówię ją w osobnym rozdziale w dalszej części książki. [ 17 ]

5 ROZDZIAŁ 1 Gdy patrzę na stronę internetową, która nie zmusza mnie do zastanawiania się nad jej zawartością czy układem, myślę mniej więcej tak: OK, tu jest A tutaj widzę A tu jest to, czego szukam. NIE WYMAGA MYŚLENIA Tu widzę kategorie produktów a tu są dzisiejsze oferty specjalne Pamięć modemył Są! Monitory. Kliknięcie [ 18 ]

6 NIE KAŻ MI MYŚLEĆ! O ŻYCIOWYM PODEJŚCIU DO FUNKCJONALNOŚCI Gdy natomiast oglądam stronę, która zmusza mnie do myślenia, wówczas każdej myśli towarzyszy znak zapytania. WYMAGA MYŚLENIA Hmm. Sporo tu rzeczy. Od czego zacząć? Hmm. Czemu oni tak to nazwali? Czy to jest pasek nawigacji? Czy może to, co jest nad nim? Czemu to jest w tym miejscu? Mogę to kliknąć? Oba łącza wyglądają tak samo. Ciekawe czemu? Gdy tworzysz witrynę internetową, Twoim zadaniem jest usunięcie znaków zapytania z myśli przyszłego odbiorcy. [ 19 ]

7 ROZDZIAŁ 1 Elementy, które każą nam myśleć Praktycznie wszystko, co znajduje się na stronie internetowej, może zmusić nas do niepotrzebnego zatrzymania się i zastanowienia. Takimi elementami są np. nazwy własne produktów, nazwy powstałe na potrzeby marketingu, nazwy charakterystyczne dla danych firm czy specjalistyczne wyrażenia techniczne. Przypuśćmy, że znajomy wspomniał Ci o firmie XYZ, która planuje zatrudnić kogoś z kwalifikacjami dokładnie takimi jak Twoje. W tym celu odwiedzasz stronę internetową XYZ i przeglądasz ją, próbując znaleźć odnośnik do ofert pracy. Nazwa nadana przyciskowi, który prowadzi do listy wakatów, ma istotne znaczenie dla właściwego zrozumienia jego znaczenia. <OCZYWISTE Praca! Kliknięcie Hmm [Milisekundy zastanawiania się] Praca. Kliknięcie WYMAGA ZASTANOWIENIA SIĘ> Hmm. To pewnie oferty pracy, ale wygląda jednak na coś więcej. Powinienem kliknąć czy szukać dalej? Użyte wyrażenia zawsze znajdują się gdzieś pomiędzy kategorią oczywiste dla każdego a absolutnie niezrozumiałe, przy czym za każdym razem o wybraniu danego zwrotu przez projektanta decyduje jakiś kompromis. Przykładowo, Praca może brzmieć zbyt nieoficjalnie dla XYZ, natomiast Świat pracy może wynikać z jakiejś skomplikowanej polityki wewnętrznej lub tego, że takiego zwrotu używają od zawsze w ich wewnętrznej gazetce. Zastosowane kompromisy powinny jednak zawsze być bliżej grupy wyrażeń oczywistych dla każdego niż tej, która zmusza do niepotrzebnego myślenia. Innym przykładem źródła niekończących się znaków zapytania dla osób odwiedzających strony internetowe są odnośniki i przyciski, które nie wyglądają jak te, które można kliknąć. Użytkownik nigdy nie powinien mieć cienia wątpliwości, czy dany element służy do kliknięcia, czy nie. [ 20 ]

8 NIE KAŻ MI MYŚLEĆ! O ŻYCIOWYM PODEJŚCIU DO FUNKCJONALNOŚCI <NA PEWNO MOŻNA KLIKNĄĆ WYMAGA ZASTANOWIENIA SIĘ> Kliknięcie Hmm [Milisekundy zastanawiania się] Myślę, że jest to przycisk. Kliknięcie Hmm. Czy to jest przycisk? Pomyślisz pewnie: No tak, ale przecież nietrudno poznać, czy coś da się kliknąć. Po najechaniu kursorem powinien przyjąć on kształt dłoni. W czym problem?. Problem w tym, że przy korzystaniu z internetu każdy kolejny znak zapytania zwiększa nasz wysiłek i rozprasza uwagę. Tego typu niedogodności mogą być niewielkie, jednak z czasem sumują się i w końcu mogą wyprowadzić z równowagi. Należy przyjąć, że ludzie nie lubią głowić się nad tym, jak coś zrobić. Fakt, że projektanci nie przejmują się wystarczająco, aby tworzona przez nich strona była przejrzysta i nieskomplikowana, może zniszczyć nasze zaufanie do witryny i jej właścicieli. Inny przykład: zanim rozpocznę wyszukiwanie książek w większości księgarni internetowych, muszę pomyśleć, jak to szukanie przeprowadzić. [ 21 ]

9 ROZDZIAŁ 1 Większość witryn księgarni internetowych Spójrzmy. Szybkie wyszukiwanie. To chyba to samo co Szukaj, prawda? Czy muszę kliknąć tę listę rozwijaną? Wszystko, co wiem o książce, to jej autor Tom Clancy. Czy Clancy to słowo kluczowe? (Co to właściwie jest słowo kluczowe?) Chyba jednak muszę użyć tej listy. Klika symbol strzałki Tytuł. Autor. Słowo kluczowe. OK, wybieram Autor. Klika symbol strzałki Wpisuje Tom Clency Klika Szukaj Zgoda, ten dedukcyjny ciąg myślowy trwa ułamek sekundy, mimo to może być męczący. Nawet coś tak banalnego jak zmiana opisu przycisku z Search (szukaj) na Quick Search (szybkie wyszukiwanie) może spowodować pojawienie się kolejnego znaku zapytania. [ 22 ]

10 NIE KAŻ MI MYŚLEĆ! O ŻYCIOWYM PODEJŚCIU DO FUNKCJONALNOŚCI W interfejsie księgarni Amazon.com nie ma nawet rozróżnienia Title-Author -Keyword (tytuł-autor-słowo kluczowe). Mechanizm wyszukiwania analizuje po prostu to, co wpisałeś i próbuje zwrócić jak najbardziej sensowne wyniki. AMAZON.COM OK. Wyszukaj książki wg Wpisuje Tom Clancy Klika Go Dlaczego miałbym myśleć nad tym, w jaki sposób chcę przeszukać bazę książek lub zastanawiać się, czego oczekuje po moim wpisie mechanizm wyszukujący książki? Takie interfejsy przypominają mi kłótliwego trolla stojącego na straży mostu ( Zapomniałeś spytać się, czy Ci wolno? ). Mógłbym zrobić listę kilkudziesięciu innych pytań, które nie powinny pojawiać się w głowach odwiedzających stronę, np.: > Gdzie się znajduję? > Od czego powinienem zacząć? > Gdzie oni umieścili? > Co jest na tej stronie najważniejsze? > Dlaczego oni to tak nazwali? Oczywiście najmniej potrzebną rzeczą w tej chwili jest kolejna lista zakazów i nakazów, którą należałoby dołączyć do pokaźnego już stosu innych list związanych z projektowaniem stron internetowych. Najważniejsze jest to, aby zapamiętać kilka podstawowych metod eliminacji pojawiających się wątpliwości. Jeśli tak się stanie, wówczas zaczniesz zauważać na odwiedzanych stronach WWW wszystkie elementy zmuszające do niepotrzebnego myślenia, a w rezultacie nauczysz się je rozpoznawać i unikać ich w tworzonych projektach. [ 23 ]

11 ROZDZIAŁ 1 Nie wszystko może być idealne Twoim celem powinno być takie zaprojektowanie stron, aby każda z nich była całkowicie zrozumiała i łatwa w obsłudze dla zwykłego użytkownika 2. Czasami jednak zwłaszcza w sytuacjach, kiedy tworzysz coś oryginalnego, zwalającego z nóg lub bardzo skomplikowanego nie ma możliwości wykreowania idealnej strony WWW. Rozeznanie się w prawidłowo zaprojektowanej stronie zajmuje chwilę i tylko chwilę. Wygląd elementów i ich prawidłowe opisy, układ strony i niewielka ilość starannie dobranego tekstu to wszystko powinno pozwolić na prawie natychmiastowe zrozumienie zawartości strony. Jeśli nie ma możliwości, aby strona była intuicyjna, powinieneś zrobić wszystko, abyprzynajmniej stała się zrozumiała. Dlaczego jest to tak ważne? Zadziwiające, ale nie dlatego, jak myśli wiele osób: W Internecie konkurencja jest zawsze jedno kliknięcie obok. Dlatego więc, jeśli użytkownik poczuje się rozczarowany, pójdzie do konkurencji. Czasami to prawda, ale zaskakujące jest, jak długo niektórzy ludzie potrafią wytrzymać na stronach, które sprawiają im same problemy. Wiele osób po napotkaniu przeszkód w czasie przeglądania witryn internetowych próbuje za zaistniałą sytuację oskarżać siebie, a nie odwiedzane strony. 2 Naprawdę wzór Zwykłego Użytkownika umieszczony jest w hermetycznie zamkniętej piwnicy w budynku Międzynarodowego Biura Standaryzacyjnego w Genewie. Do tego, jak wyobrażać sobie zwykłego użytkownika, powrócimy jeszcze w dalszej części książki. [ 24 ]

12 NIE KAŻ MI MYŚLEĆ! O ŻYCIOWYM PODEJŚCIU DO FUNKCJONALNOŚCI Może być jednak i tak, że Twoja strona nie jest łatwa do odnalezienia, a odwiedzający nic nie wie o konkurencji. W takim przypadku perspektywa rozpoczynania poszukiwań od nowa nie zawsze jest pocieszająca. Istnieje jeszcze zjawisko: Czekałem na autobus już 10 minut, mogę więc wytrzymać jeszcze chwilę. Poza tym, kto mówi, że strona konkurencji będzie mniej uciążliwa? Po co więc to wszystko? Tworzenie stron zrozumiałych i przejrzystych jest jak dobre oświetlenie w sklepie sprawia, że wszystko wygląda lepiej. Korzystanie ze strony, która nie zmusza do myślenia o rzeczach nieistotnych, nie wymaga żadnego wysiłku, podczas gdy konieczność zaprzątania sobie głowy niepotrzebnymi szczegółami wyczerpuje energię oraz zmniejsza entuzjazm nie wspominam już o stracie czasu. Jak jednak zobaczysz w następnym rozdziale, analiza sposobu, w jaki naprawdę korzystamy z internetu, pokazuje, że głównym powodem, dla którego należy tworzyć strony niewymagające myślenia, jest fakt, że większość ludzi ma zamiar poświęcić oglądaniu strony o wiele mniej czasu, niż nam się wydaje. Jeśli więc strony internetowe mają być efektywne, muszą w mgnieniu oka spełniać swoje zadanie. A najlepszą metodą, aby to osiągnąć, jest tworzenie stron całkowicie intuicyjnych lub chociaż w pełni zrozumiałych. [ 25 ]