Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie Wydział Ochrony Gruntów Leśnych

Transkrypt

1 Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Warszawie Wydział Ochrony Gruntów Leśnych Przepisy ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych w kontekście zmian użytków gruntowych w operacie ewidencji gruntów i budynków Warszawa, dnia 09 kwietnia 2018r.

2 Ochrona gruntów leśnych Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, ochrona gruntów leśnych polega na ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze i nieleśne. Należy przy tym zaznaczyć, że w myśl art. 4 pkt. 6 ww. ustawy, przez przeznaczenie gruntów na cele nierolnicze i nieleśne - rozumie się w odniesieniu do gruntów leśnych - ustalenie innego niż leśny i rolny sposobu użytkowania tych gruntów. Zgodnie z art. 7 ust.1 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych zmiana przeznaczenia gruntów leśnych na cele nierolnicze i nieleśne dokonuje się wyłącznie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a warunkiem przeznaczenia określonych gruntów leśnych na cele nierolnicze i nieleśne jest uprzednie wyrażenie zgody przez właściwe organy na taką zmianę. Decyzja o wyłączeniu gruntów leśnych z produkcji leśnej może zostać wydana dla gruntów przeznaczonych na cele nierolnicze i nieleśne. W przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego konieczne jest uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. 2

3 Przeznaczanie gruntów leśnych na cele rolnicze Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych przewiduje mechanizmy prawne zapobiegające nieuzasadnionemu przekazywaniu gruntów leśnych na cele nierolnicze i nieleśne Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych, nie zawiera przepisów odnoszących się do przekazywania gruntów leśnych na cele rolne. Przepisy art. 13 ust. 2 i 3 ustawy o lasach są niezbędnym dopełnieniem postawień ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych 3

4 Przeznaczanie gruntów leśnych na cele rolnicze Zmiana lasu na użytek rolny uregulowana to została w art. 13 ust. 2 i 3 ustawy o lasach. Zmiana lasu na użytek rolny jest dopuszczalna w przypadkach szczególnie uzasadnionych potrzeb właścicieli lasów. Od strony formalnej zmiana taka została uwarunkowana uzyskaniem decyzji: -dyrektora RDLP w odniesieniu do lasów stanowiących własność Skarbu Państwa, -starosty w odniesieniu do lasów niestanowiących własność Skarbu Państwa, 4

5 Definicja wyłączenia gruntu leśnego z produkcji leśnej Art.4 pkt. 11) wyłączenie gruntów z produkcjirozumie się przez to rozpoczęcie innego niż rolnicze i leśne użytkowanie gruntów 5

6 Definicja wyłączenia gruntu leśnego z produkcji leśnej Zgodnie z utrwalonym już w tym względzie poglądem orzecznictwa, wyłączenie z produkcji jest czynnością faktyczną, która w świetle przepisu art. 11 ust. 1 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych może nastąpić tylko po wydaniu decyzji zezwalającej na takie wyłączenie i w jej następstwie. W przeciwnym wypadku wyłączenie narusza przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. (wyrok NSA z dnia 18 czerwca 2008 r. sygn. Akt II OSK 674/14 ) 6

7 Definicja wyłączenia gruntu leśnego z produkcji leśnej Przepis ten dotyczy faktycznej zmiany użytkowania, przejawiającej się w braku dalszej możliwości użytkowania danego gruntu jako rolnego lub leśnego. Stanowisko to znajduje oparcie w orzecznictwie, w którym wskazuje się, że organ oceniając czy dany grunt, został wyłączony z produkcji rolnej lub leśnej, nie ustala czy na danym gruncie leśnym faktycznie prowadzona była produkcja leśna, lecz czy rozpoczęto inne niż leśne użytkowanie gruntów, a więc w konsekwencji czy produkcja leśna mogła być prowadzona na skutek zmiany sposobu użytkowania gruntu. (wyrok NSA z dnia 24 maja 2016 r. sygn. Akt II OSK 2261/14, Lex nr ) 7

8 Decyzja zezwalająca na wyłączenie gruntów leśnych z produkcji Właściciel może w okresie 2 lat zrezygnować w całości lub części z uzyskanego zezwolenia na wyłączenie (art.12 ust.2), gruntów nie wyłączonych z produkcji Naliczone w niej opłaty roczne oraz jednorazowe odszkodowanie za przedwczesny wyrąb drzewostanu zaczynają obowiązywać z chwilą faktycznego wyłączenia gruntów. (a to faktyczne wyłączenie tj rozpoczęcie innego niż rolnicze i leśne użytkowanie gruntów leśnych ) 8

9 Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych Art. 2. Ustawowe pojęcie gruntów rolnych i leśnych 2. Gruntami leśnymi, w rozumieniu ustawy, są grunty: 1) określone jako lasy w przepisach o lasach; 2) zrekultywowane dla potrzeb gospodarki leśnej; 3) pod drogami dojazdowymi do gruntów leśnych. 9

10 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków wyrok WSA w Krakowie dnia 17 listopada 2010r. Sygn. akt III SA/Kr 711/09 Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych fakt przyjęcia dokumentacji geodezyjno-kartograficznej do państwowego zasobu nie zwalnia organów prowadzących ewidencję gruntów od oceny tej dokumentacji jako środka dowodowego materiału źródłowego mającego stanowić podstawę wprowadzenia zmiany. W szczególności organ prowadzący ewidencję obowiązany jest ocenić, czy przedłożony dokument geodezyjno-kartograficzny przyjęty do zasobu jest wystarczający jako podstawa do wprowadzenia zmian z uwagi na ich przedmiot (wyrok WSA w Krakowie z dnia 16 kwietnia 2008r. sygn. III SA/Kr 119/08). Zdaniem Sądu w rozpoznawanej sprawie przedłożony operat był niewystarczający do wprowadzenia zmian o jakie wnosiły strony, stąd też organ prawidłowo odmówił ich ujawnienia w operacie ewidencji. (decyzja orzekająca o odmowie wprowadzenia zmian). 10

11 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków Zgodnie z 45 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2016 r., poz j.t. ze zm.) aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych w celu: zastąpienia danych niezgodnych ze stanem faktycznym, stanem prawnym lub obowiązującymi standardami technicznymi, odpowiednimi danymi zgodnymi ze stanem faktycznym lub prawnym oraz obowiązującymi standardami technicznymi: ujawnienia nowych danych ewidencyjnych; wyeliminowania danych błędnych. Należy podkreślić, że w odniesieniu do zmian użytków stanowiących lasy dokumentacja nie stanowi automatycznie podstawy aktualizacji bazy ewidencyjnej. Zabrania tego art. 20 ust. 3a ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne w myśl którego tj. ewidencję gruntów i budynków, w części dotyczącej lasów prowadzi się z uwzględnieniem przepisów o lasach. 11

12 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków Zgodnie z załącznikiem nr 6 do rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków ust. 1 lp. 10 do lasów Ls zalicza się grunty określone jako las" w ustawie o lasach. Ponadto, o tym czy dany grunt jest lasem w rozumieniu ww. ustawy, decyduje co do zasady, w pierwszej kolejności zapis w ewidencji gruntów i budynków, co potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 czerwca 2006 r. sygn. akt ll FSK 1506/05 oraz podkreślił, że bez przeprowadzania stosownych procedur tj. uzyskania zgody właściwego organu na przeznaczenie na cele nieleśne i decyzyjnego wyłączenia gruntu z produkcji leśnej nie może dojść do utraty statusu gruntu leśnego. 12

13 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków Grunty rolne i leśne podlegają szczególnej ochronie prawnej, wynikającej zarówno z ustawy o lasach, jak i ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, co jest potwierdzone w jednolitym orzecznictwie sądowym : Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Warszawie Sygn. akt IV SA/Wa 225/12 z dnia 27 listopada 2012r.: bez przeprowadzenia stosownych procedur, tj. w szczególności procedury wyłączenia gruntów leśnych z produkcji, ewentualnie procedury, o której mowa w art. 13 ust. 2 ustawy o lasach, nie może dojść do utraty przez działkę statusu leśnego. 13

14 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków Zgodnie zaś z wyrokiem WSA z dnia 18 maja 2011 r., Sygn. Akt IV SA/Wa 541/11: 1. Przeznaczenie do produkcji leśnej nie wyklucza zaliczenie do lasów również takich gruntów, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z 1991 r. o lasach, dla których inwentaryzacja stanu lasów nie została jeszcze wykonana i decyzja określająca zadania z zakresu gospodarki leśnej nie została jeszcze wydana. Również brak uproszczonego planu urządzenia lasu dla danego terenu nie powoduje, że grunty tracą charakter gruntów leśnych. Nie ma również znaczenia przeznaczenie gruntów w planie miejscowym na cele inne niż leśne: nie stanowi to o pozbawieniu tych gruntów faktycznego, dotychczasowego charakteru. 14

15 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków Zgodnie zaś z wyrokiem WSA z dnia 18 maja 2011 r., Sygn. Akt IV SA/Wa 541/11: 2. Nawet jeśli z jakichkolwiek przyczyn las utracił niektóre swoje cechy, takie jak np. drzewostan czy runo leśne, las nie traci przez to swego charakteru: zmiany o charakterze faktycznym nie mogą stanowić podstawy do dokonania zmiany gleboznawczej klasyfikacji gruntów, z art. 24 ustawy z 1991 r. o lasach wynika ciążący na właścicielu lasu obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego lasu poprzez ponowne wprowadzenie roślinności leśnej (upraw leśnych) i doprowadzenia np. do odtworzenia leśnego charakteru gruntu (np. runa leśnego). 15

16 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków Zgodnie zaś z wyrokiem WSA z dnia 18 maja 2011 r., Sygn. Akt IV SA/Wa 541/11: 3. Czasowy brak roślinności leśnej nie jest podstawą do przeklasyfikowania gruntu leśnego na nieleśny. Gdyby dopuścić taką możliwość każdy właściciel lasu poprzez wykarczowanie go (pozbawienie lasu roślinności) mógłby odprowadzić swój teren do utraty charakteru leśnego. Taka sytuacja z punktu widzenia ratio legis ustawy z 1991 r. o lasach jest niedopuszczalna. 16

17 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków 17

18 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków 18

19 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków 19

20 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków 20

21 Decyzja odmawiająca aktualizacji ewidencji gruntów i budynków na podstawie opracowania geodezyjnego oraz przeprowadzonego postępowania 21

22 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków Dlatego też bez przeprowadzenia stosownych procedur tj. uzyskania zgody właściwego organu przeznaczenie terenu leśnego na cele nieleśne, przeznaczenia gruntów leśnych na cele nierolnicze i nieleśne w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, decyzyjnego wyłączenia gruntów z produkcji leśnej, faktycznego wyłączenia z produkcji leśnej i dokonania na tej podstawie zmian w ewidencji gruntów i budynków, formalnie nie może dojść do utraty przez działkę statusu leśnego. 22

23 Wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków Mając na uwadze powyższe, należy zaznaczyć, że utrata statusu prawnego lasu może nastąpić w wyniku: uzyskania zgody właściwego organu na zmianę sposobu użytkowania z leśnego na rolny w trybie art. 13 ustawy o lasach. W myśli art. 13 ust. 2 tej ustawy zmiana lasu na użytek nieleśny jest dopuszczalna, ale tylko w przypadkach szczególnie uzasadnionych potrzeb właściciela. W przypadku uzyskania przez zainteresowanego decyzji w trybie art. 13 ww. ustawy, niezbędna jest kontrola gleboznawczej klasyfikacji gruntów wskazanego użytku rolnego wraz z wykonaniem opracowania geodezyjnego zawierającego wykaz zmian gruntowych, lub uzyskanie zezwolenia na wyłączenie gruntu z produkcji leśnej wydanej w trybie przepisów ustawy z dnia 3 lutego 1995 r., o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Zmiana oznaczenia użytku gruntowego w powyższym przypadku możliwa jest po faktycznej zmianie sposobu użytkowania terenu. Podstawę wprowadzenia zmiany polegającej na zmianie użytku leśnego na inny użytek nieklasyfikowany stanowi ww. decyzja o wyłączeniu gruntu z produkcji leśnej wraz z wykazem zmian danych ewidencyjnych, sporządzonym przez uprawnioną jednostkę wykonawstwa geodezyjnego na zlecenie i koszt zainteresowanego. 23

24 Wniosek o wyłączenie gruntów leśnych z produkcji leśnej Plan wyłączenia - 5 egzemplarzy (projekt zagospodarowania działki na bazie mapy projektowej, z pieczątkami Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w skali 1:500, 1:1000). Projektowana powierzchnia wyłączenia gruntu leśnego z produkcji leśnej, powinna stanowić jeden, zwarty kontur, określający kształt wyłączenia, a pozostały grunt leśny, nie będący przedmiotem wniosku, ma pozostać lasem zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach. 24

25 Wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 25

26 Decyzja zezwalająca na wyłączenie gruntu z produkcji leśnej 26

27 Załącznik do decyzji zezwalającej na wyłączenie z produkcji leśnej 27

28 Zmiana wprowadzona do ewidencji gruntów i budynków 28

29 Zmiana wprowadzona do ewidencji gruntów i budynków 29

30 Notatka ze spotkanie w dniu 9 listopada 2017 r. 30

31 Notatka ze spotkanie w dniu 9 listopada 2017 r. 31

32 Notatka ze spotkanie w dniu 9 listopada 2017 r. 32

33 Notatka ze spotkanie w dniu 9 listopada 2017 r. W związku z powyższym aktualizacja użytków gruntowych z uwzględnieniem stanu faktycznego nie ma zastosowania do gruntów leśnych, bowiem do utraty charakteru leśnego gruntu nie może dojść wyłącznie na podstawie innego niż leśny sposób użytkowania gruntu. Sam fakt wykorzystywania gruntu leśnego na cele nieleśne nie upoważnia organu ewidencyjnego do zmian w ewidencji gruntów i budynków. Wprowadzenie zmiany użytku Ls na inny użytek w tym m.in. na użytek dr lub Tp może nastąpić po spełnieniu warunków określonych w ww. ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1161). 33

34 34 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ