RYSUNEK TECHNICZNY. Robert Aranowski Bartosz Dębski. Katedra Technologii Chemicznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska

Transkrypt

1 RYSUNEK TECHNICZNY Robert Aranowski Bartosz Dębski Katedra Technologii Chemicznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska Większość rysunków pochodzi z książki: Dobrzyński T. - Rysunku Techniczny i Maszynowego, Wydawnictwo Naukowowo-Techniczne

2

3

4

5 Rzutowanie europejskie E Kraje europejskie obserwator Przedmiot rzutowania Rzutowanie amerykańskie A Kraje anglosaskie rzutnia obserwator rzutnia Przedmiot rzutowania

6 Rzut europejski Rzut amerykański Rzutowanie z dowolnym rozmieszczeniem rzutów

7

8 Oznaczanie widoków rysowanych na oddzielnych arkuszach Rozmieszczenie części jednego rzutu na kilku arkuszu

9 Rzut główny rysunku złożeniowego lub rysunku pojedynczej części maszynowej powinien przedstawiać przedmiot w położeniu jakie ma on zajmować w rzeczywistości. Określa się to mianem położenia użytkowego. Położenie to powinno wskazywać jak najwięcej szczegółów przedmiotu.

10 O O Nachylenie osi elipsy Nachylenie osi elipsy

11 Rzuty aksonometryczne Rodzaje rzutu aksonometrycznego izometria Dimetrie prostokątna Dimetria ukośna oś X Y Z X Y Z X Y Z Skrócenie wymiarów Jednakowe skrócenie wymiarów w stosunku 1:1 Skrócenie o połowę Nie ulegają skróceniu Skrócenie o połowę Nie ulegają skróceniu Rzuty aksonometryczne stosuje się do: - rysunków poglądowych, - tablic ściennych - rysunki ofertowe - Katalog części zamiennych

12 Rysowanie w rzucie dimetrycznym ukośnym: 1) W prostych figurach geometrycznych wykorzystuje się linie pomocnicze (np. wysokość trójkąta), które są równoległe do osi układu. 2) Na nieforemnej figurze opisuje się pomocniczą figurę geometryczną. Najpierw rysuje się pomocniczą figurę geometryczną w rzucie dimerycznym ukośnym, a potem w niej figurę nieforemną.

13 Rzut dimetryczny ukośny W dimetrii ukośnej wymiary równoległe do osi X skraca się o połowę. Inne wymiary biegnące równolegle do osi Y i Z przedstawia się w przedziałce 1:1 W szczególnych przepadkach można przyjmować kąty pomiędzy osiami X i Z oraz Y i X inne niż 135, jeśli uzyskuje się przez to korzystniejsze położenie przedmiotu na rysunku.

14

15 Dimetria prostokątna Rzut poglądowy

16 Stosuje się to w przedmiotach o kształtach obrotowych

17 W przedmiotach składających się z jednakowych elementów zaznacza się lity przedmiot. Kierunek położenie blach można zaznaczyć kilkoma cienkimi kreskami. Kierunki ułożenia włókien zaznacza się trzema kreskami zarówno na rzucie przedmiotu jak i linii odniesienia. Płaszczyzny podziału formy odlewniczej lub matrycy kuźniczej przedstawia się linią punktową zakończoną odcinkami linii grubej oraz krzyżykiem.

18 Matryce kuźnicze

19 Zasady umieszczania rzutów na rysunku: 1) Liczba rzutów powinna być ograniczona do minimum, na których przedstawiono wszystkie kształty i wymiary przedmiotu. 2) W rzutowaniu metodą Europejską, przekroje umieszczę się albo w miejscu rzutów albo w dowolnym wolnym miejscu arkusza. 3) Rzut główny przedmiotu jaki i rysunek złożeniowy powinien być prostopadły, w celu przedstawienia jak najwięcej płaszczyzn i osi prostopadłych do rysunku. 1) 2)

20 Zasady umieszczania rzutów na rysunku: 4) Rzut główny powinien być w położeniu użytkowym przedmiotu, przedstawiającym jak najwięcej charakterystycznych cech. Od tej zasady dopuszcza się następujące odstępstwa. a) Długie przedmioty użytkowe, które używane są w pozycji pionowej. Można rysować w położeni pianowym przy czym dolną cześć przedmiotu umieszcza się z prawej strony. b) Przedmiot, którego przyjmuje położeni różne w czasie użytkowania rysuje się w rzucie prostokątnym. rzeczywiste położenie rzut prawidłowy

21 Zarys i krawędzie widoków Dozwolone jest rysowanie krawędzi zaokrąglenia cienką linią w postaci łuków oraz linii, tylko jeśli rysunek będzie bardziej czytelny. Linie te nie mogą być połączone z zarysem przedmiotu. Nieznaczne pochylenie (nie możliwe do pokazania) należy rysować jedną linią, która odpowiada mniejszemu wymiarowi. W przypadku ściętego stożka rysuje się mniejszą średnicę podstawy stożka.

22

23 Przerywanie i urywanie przedmiotu 1) Dopuszcza się ukośne położeni linii przerywania 2) Przekroje przerywa się, albo linią falistą, albo bez zastosowania linii ograniczającej wzdłuż nieistniejącej linii prostej.

24

25 Przykłady symetria przedmiotu: półprzekrój półwidok półwidok - półprzekrój ćwerićwidok

26

27 Przykłady powtarzających się elementów Rysując powtórzenia elementów zarysu na skróconym rzucie należy podać ilość powtórzeń.

28

29

30 Widok cząstkowy jest nieograniczony żadną linią od strony nie narysowanej części przedmiotu.

31 Widok cząstkowy Widok cząstkowy połączony jest z zarysem przekroju linią jedno punktową (osiową). Powinien być wykonany metodą amerykańską.

32 Widoczne krawędzie za płaszczyzną przekroju Odległość między linami może wynosić od 0,5 do 5 mm przekroje elementów zgiętych można kreskować pod kątem 30

33

34

35 Pomijanie oznaczenia przekrojów Pomija się strzałki litery oznaczenia przekroju, jeśli przekój znajduje się na tym samym arkuszu co rzut z oznaczeniem przekroju oraz rzuty wykonane są metodą europejską. Jeśli z góry widomo gdzie jest przekrój nie jest konieczne zaznaczanie na rzucie płaszczyzny przekroju.

36 Zasady kreskowania Kreskowanie dwóch lub więcej pól przekroju tego samego rzutu powinno przebiegać wzdłuż tych samych linii. Kreskowanie dwóch przekrojów utworzonych na jednym rzucie powinno być przesunięte o pół podziałki, i mieć ten sam kierunku. Jeśli przekroje dotyczą dwóch odrębnych rzutów tego samego elementu to kreskowanie powinno być identyczne.

37 Zasady kreskowania Przedmioty długi i wąski można kreskować tylko przy końcach oraz w pobliżu otworu. Jeśli pole kreskowe jest bardzo duże można je zakreskować w pobliżu zarysu. N rysunku złożeniowym kreskowanie przekrojów stykających się ze sobą części powinno różnić się kierunkiem i podziałką jeśli to jest niemożliwe to tylko podziałką.

38 Oznaczenie materiałów na rysunkach technicznych

39 Oznaczenie materiałów na rysunkach technicznych

40

41

42 tzw. wyrwanie

43 Zasady tworzenia przekrojów cząstkowych 1) Linia ograniczająca przekrój nie powinna nigdy pokrywać się z linią przedmiotu, osiami i liniami. 2) Położone przekroje cząstkowe blisko siebie powinny być połączone w jeden przekrój cząstkowy. 3) Przedmioty symetryczne względem płaszczyzny prostopadłej posiadają przekrój cząstkowy na całej jego szerokości.

44 Zasady tworzenia przekroju Na rysunku przekroju nie kreskuje się zarys kształtu elementów nie budzących wątpliwości np. śruby, nakrętki, kliny, wpusty. A także sworznie, nity, wałki, sworznie

45

46 Zasady tworzenia kładów 1) Zarys figury płaskiej leżący w płaszczyźnie poprzecznej przekroju przedmiotu, obrócony wraz z tą płaszczyzną o 90. 2) Obrót powinien być wykonany w taki sposób, aby patrzeć na przekrój albo od strony prawej (b) albo od dołu (d). 3) Kłady miejscowe (a) zaznacz się linią cienką, kłady przesunięte linią grubą (b).

47

48 Przekroje wzdłużne przedstawia się w sposób uproszczony

49 Miejsca cechowania i znakowania przedmiotu Cecha informacja literowa, cyfrowa, literowo-cyfrowa lub znak graficzny zawierająca takie dane dotyczące cechowanego przedmiotu, jak: znak fabryczny, numer kolejny, numer serii, materiał, data wykonania, Numer punktu wymagań technicznych Średnica mm Pole ograniczenia cechy zaznacza się cienką linią i wymiaruje. Oznaczenie cechy na przedmiocie nie pokazuje się na rysunku technicznym ze wskazaniem miejsca umieszczenia.

50 Cechowanie wyrobów wykonanych ze stali szlachetnej Rodzaj metalu szlachetnego, z którego wykonany jest wyrób RYCERZ oznacza wyrób ze ZŁOTA KOBIETA oznacza wyrób ze SREBRA GŁOWA KONIA oznacza wyrób z PLATYNY GŁOWA PSA oznacza wyrób z PALLADU Próbę, czyli informację o zawartości metalu szlachetnego w 1000 jednostkach Oznaczenie miejsca cechowania: B - Bydgoszcz/ G - Gdańsk/ H - Chorzów/ K - Kraków/ Ł - Łódź/ P - Poznań/ W - Warszawa/ V - Wrocław/ Z - Częstochowa

51 Znak jakości Kreska o długości 2-3 mm nachylona pod kątem do linii odniesieni Trojaką równoboczny o wysokości od 10 do 15 mm

52 Obróbki cieplnej Obróbka cieplna jest to dziedzina technologii obejmująca zespół zabiegów cieplnych powodujących zmiany struktury w stanie stałym, skutkujące poprawą właściwości metali i stopów, w wyniku działania, temperatury, czasu i ośrodka.

53 Rodzaje obróbek cieplnych

54

55

56 Skale twardości metali skala twardości Barcola skala twardości Brinella skala twardości Knoopa skala twardości Leeba skala twardości Rockwella skala twardości Webstera skala twardości Vickersa HR (Rockwella) zespół skal dla oznaczania twardości metali, tworzyw sztucznych, ceramiki i węglików spiekanych na podstawie testu dokonanego metodą opartą na pomiarze różnicy zagłębienia wgłębnika przy dwóch obciążeniach testowych. Pod skale dla Rockwella Skale C i A stosuje się dla stali hartowanych. Skale B i F stosuje się dla stali niehartowanych i metali nieżelaznych. Skale N i T stosuje się, gdy badana próbka ma niewielkie rozmiary lub jest bardzo cienka. Metoda Rockwella polega na pomiarze głębokości wcisku dokonanego wzorcowym stożkiem diamentowym o kącie wierzchołkowym 120 i promieniu zaokrąglenia 0,2 mm dla skali C, A i N lub stalowej, hartowanej kulki o średnicy 1,5875 mm (1/16") w metodach B, F i T przy użyciu odpowiedniego nacisku. Metoda ta jest łatwa w użyciu i szybka, gdyż stosuje się przy niej specjalne przyrządy, które same odczytują głębokość wgniecenia i określają twardość, bez konieczności dokonywania dodatkowych pomiarów i obliczeń. PN-EN ISO 6508

57

58 Najczęstszą przyczyną stosowania powłoki na elemencie konstrukcyjnym to: - ochrona przed środowiskiem agresywnym chemicznie, powodującym niszczenie materiału powłoki ochronne, - poprawa wyglądu zewnętrznego powierzchni - powłoki dekoracyjne, - spełnienie obu powyższych wymagań - powłoki ochronno-dekoracyjne, - uzyskanie pewnych własności fizycznych lub technologicznych powierzchni, np. zmiana współczynnika tarcia, odporność na ścieranie, poprawa zdolności łączenia przez lutowanie, itp. - powłoki techniczne. Sposoby nakładania powłok to: - metody elektrolityczne jedno i wielowarstwowe, - metody chemiczne, - metody konwersyjne wytwarzane przez sztuczne wywołanie korozji powierzchni metalu.