Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Bartoszycach RAPORT O STANIE SANITARNO HIGIENICZNYM POWIATU BARTOSZYCKIEGO ZA 2017 ROK

Transkrypt

1 Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Bartoszycach RAPORT O STANIE SANITARNO HIGIENICZNYM POWIATU BARTOSZYCKIEGO ZA 2017 ROK

2 Spis treści: I. Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2017 r II. Nadzór nad warunkami sanitarno-higienicznymi: Sekcja Epidemiologii Nadzór nad podmiotami wykonującymi działalność leczniczą Nadzór nad chorobami zakaźnymi Nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Zakłady żywności, żywienia oraz obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością Zatrucia pokarmowe System RASFF i RAPEX Bezpieczeństwo grzybów Monitoring i urzędowa kontrola żywności Wnioski konsumentów o interwencje Wnioski Sekcja Higieny Komunalnej Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia Obiekty użyteczności publicznej Imprezy masowe Skargi i interwencje mieszkańców Sekcja Higieny Pracy Nadzór nad warunkami higienicznymi i zdrowotnymi w środowisku pracy Przekroczenia normatywów higienicznych NDN/NDS Choroby zawodowe Nadzór nad środkami zastępczymi tzw. dopalaczami Sekcja Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego Działalność nadzorowa Uczestnictwo w odbiorach technicznych Zestawienie opiniowanych przedsięwzięć Uzgadnianie dokumentacji projektowej Uwagi do obiektów w trakcie realizacji i odbiorów

3 6. Sekcja Higieny Dzieci i Młodzieży Działalność nadzorowa Higiena procesu nauczania Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Zapewnienie właściwego oświetlenia w pomieszczeniach do nauki Problemy higieniczne uczniów w placówkach oświatowych Nadzór nad sezonowymi ośrodkami wypoczynku dzieci i młodzieży Dożywianie w szkołach Sekcja Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej Działalność nadzorowa Realizacja ogólnopolskich interwencji programowych na terenie powiatu Realizacja wojewódzkich interwencji programowych na terenie powiatu Współpraca na poziomie powiatowym w zakresie działalności promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej III. Spis tabel

4 Szanowni Państwo Mam zaszczyt przedstawić Państwu raport o stanie sanitarno-higienicznym powiatu bartoszyckiego za 2017 rok. Przedstawiając niniejszą informację, pragnę zwrócić uwagę na złożoność i wagę zagadnień leżących w gestii Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz szeroki zakres zadań realizowanych na rzecz poprawy zdrowia mieszkańców powiatu. Państwowa Inspekcja Sanitarna realizuje zadania określone w Ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej inspekcji Sanitarnej, w zakresie nadzoru nad warunkami: higieny środowiska, higieny pracy w zakładach pracy, higieny procesów nauczania i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji, zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz higieniczno sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne. Działania te mają na celu ochronę zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. Państwowa Inspekcja Sanitarna realizuje działalność oświatowo zdrowotną oraz zapobiegawczą i przeciwepidemiczną w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska. Stan sanitarny powiatu w 2017 roku można ocenić, jako dobry. Wyniki przeprowadzanych kontroli sanitarnych wykazały postępującą poprawę standardów w obszarze sanitarno-higienicznym, jednak nadal stwierdza się negatywne zjawiska mające wpływ na bezpieczeństwo sanitarne mieszkańców powiatu. Raport o stanie sanitarno-higienicznym powiatu bartoszyckiego, w wersji elektronicznej, znajdziecie Państwo na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bartoszycach: Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bartoszycach Małgorzata Lemieszek

5 I.Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2017 r. W 2017 r. pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bartoszycach znajdowało się 1321 obiektów. Ogółem przeprowadzono 945 kontroli sanitarnych. Pobrano do badania 340 próbek. Wystawiono 378 decyzji merytorycznych i 264 decyzje płatnicze na kwotę zł. Nałożono 45 mandatów karnych na kwotę zł. Odnotowano 481 zgłoszeń na choroby zakaźne, przeprowadzono 233 dochodzenia epidemiologiczne. Wpłynęły 32 wnioski z prośbą o interwencję, z czego 14 uznano za zasadne. Tab. Nr 1 Zestawienie działalności kontrolnej PSSE w Bartoszycach w latach Obiekty pod nadzorem Kontrole Decyzje merytoryczne Decyzje płatnicze/kwota 275/ zł. 264/ zł. Mandaty karne/kwota 68/ zł. 45/ zł. Zgłoszenia zachorowań chorób zakaźnych Dochodzenia epidemiologiczne Pobrane próby do badania Wnioski z prośbą o interwencję Prośby o interwencje zasadne Liczba odwołań od wydanych decyzji Liczba odwołań zasadnych Strona 5 z 72

6 II. Nadzór nad warunkami sanitarno-higienicznymi Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bartoszycach realizuje zadania z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: higieny środowiska, higieny pracy w zakładach pracy, higieny procesów nauczania i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji, zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku, higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne - w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Wykonywanie zadań polega na sprawowaniu zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzeniu działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska, a także na prowadzeniu działalności oświatowo-zdrowotnej. Poniżej opisano wybrane elementy zasługujące na szczególna uwagę, spośród wielu działań inspekcji sanitarnej, mające wpływ na bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańców powiatu. 1. Sekcja Epidemiologii W ramach nadzoru epidemiologicznego jednym z najważniejszych celów działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest zapobieganie i zwalczanie zakażeń oraz chorób zakaźnych u ludzi poprzez rozpoznawanie i monitorowanie sytuacji epidemiologicznej, podejmowanie działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych w celu unieszkodliwienia źródeł zakażenia, przecięcia dróg szerzenia się zakażeń i chorób zakaźnych oraz uodporniania osób podatnych na zakażenia. Ponadto Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór nad warunkami higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne w podmiotach wykonujących działalność leczniczą oraz nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych. 1.1 Nadzór nad podmiotami wykonującymi działalność leczniczą W ramach nadzoru nad warunkami higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne Strona 6 z 72

7 w podmiotach wykonujących działalność leczniczą, PPIS w Bartoszycach w 2017 roku nadzorem obejmował 116 podmiotów prowadzących działalność leczniczą tj.: 1 szpital rehabilitacyjny, 24 podmioty lecznicze oferujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne, w tym 14 punktów szczepień, 1 laboratorium diagnostyczne i 4 punkty pobrań, 26 indywidualnych i specjalistycznych praktyk stomatologicznych, 32 indywidualnych, specjalistycznych i grupowych praktyk lekarskich, 2 indywidualne praktyki pielęgniarek, 13 grupowych praktyk pielęgniarek, 13 innych obiektów świadczących usługi medyczne. W podmiotach tych przeprowadzono 89 kontroli sanitarnych, w stosunku do 6 z nich prowadzone jest postępowanie administracyjne. Mandatów karnych nie nakładano. Pomimo stale poprawiającego się stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą na terenie powiatu bartoszyckiego, w 2017 r. w podmiotach leczniczych stwierdzono: niewłaściwy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń - ściany i podłogi, niewłaściwy stan sanitarno-techniczny wyposażenia pomieszczeń m. in. popękane kozetki, stół chirurgiczny, fotele, nieprzestrzeganie procedur postępowania: z brudną bielizną i z odpadami medycznymi, brak raportów o bezpieczeństwie i higienie pracy w podmiocie leczniczym w zakresie zranień ostrymi narzędziami przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, brak prowadzenia i dokumentowania kontroli wewnętrznych w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych, nieprawidłowe gromadzenie odpadów medycznych w miejscu ich powstawania, brak oznakowania worków na odpady medyczne w miejscu ich powstania, brak umywalki z baterią z ciepłą i zimną wodą wraz z dozownikiem z mydłem w płynie, dozownikiem ze środkiem dezynfekcyjnym, pojemnikiem z ręcznikami jednorazowego użycia oraz pojemnikiem na zużyte ręczniki w pomieszczeniu. W 2017 roku na terenie powiatu bartoszyckiego 2 podmioty lecznicze rozpoczęły działalność leczniczą: poradnia onkologiczna w Bartoszycach oraz gabinet fizjoterapii w Bisztynku. Przychodnia lekarska NZOZ OLS-MED, prowadząca działalność z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej przeniosła swoją działalność leczniczą do nowo wybudowanych pomieszczeń. Gabinet stomatologiczny Indywidualna Praktyka Lekarska Krystyna Chorzewska - zawiesił swoją działalność. Pracownia tomografii komputerowej, będąca w strukturach Strona 7 z 72

8 podmiotu leczniczego Affidea NU-MEDIC Sp. z o.o., znajdująca się na terenie Szpitala Powiatowego w Bartoszycach- została zlikwidowana. Wszystkie podmioty znajdujące się pod nadzorem PSSE w Bartoszycach posiadają opracowane i wdrożone procedury sanitarno-higieniczne, mające na celu minimalizację zakażeń i chorób zakaźnych związanym z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. W placówkach prowadzona jest kontrola wewnętrzna, w zakresie realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Działania prowadzone przez PIS w Bartoszycach przełożyły się na poprawę stanu sanitarno-technicznego podmiotów leczniczych. W 3 podmiotach leczniczych oraz w 2 praktykach stomatologicznych przeprowadzono prace modernizacyjne, w zakresie malowania ścian, sufitów, renowacji podłogi a w jednym z podmiotów leczniczych - Gminnym Zakładzie Lecznictwa Otwartego w Galinach rozpoczęto remont kompleksowy pomieszczeń podstawowej opieki zdrowotnej. Bieżący stan sanitarno-higieniczny oraz techniczny podmiotów wykonujących działalność leczniczą ulega systematycznej poprawie. Zachodzące zmiany w podmiotach przyczyniają się do poprawy świadczonych usług oraz wzrostu bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców powiatu bartoszyckiego. 1.2 Nadzór nad chorobami zakaźnymi Na podstawie analizy danych zgromadzonych przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Bartoszycach w 2017 roku należy stwierdzić, że sytuacja epidemiologiczna zakażeń i chorób zakaźnych w powiecie bartoszyckim utrzymuje się na podobnym poziomie w porównaniu do roku poprzedniego. W ubiegłym roku w naszym powiecie zarejestrowano 481 zachorowań lub podejrzeń zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia. Liczba zgłoszonych chorób zakaźnych w 2017 r. była mniejsza o 24 w porównaniu do liczby zgłoszeń w 2016 r. W 2017 r. z powodu chorób zakaźnych hospitalizowano 133 osoby (w 2016 r osoby). W ubiegłym roku zarejestrowano 3 zgony z powodu chorób zakaźnych, zaś w 2016 nie odnotowano zgonów. Pracownicy sekcji epidemiologii w 2017 roku przeprowadzili 233 dochodzenia epidemiologiczne, dotyczące opracowania chorób zakaźnych Choroby szerzące się drogą pokarmową Zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe W ubiegłym roku główną przyczyną zatruć i zakażeń pokarmowych, podobnie jak w 2016 r., były zakażenia wywołane przez Salmonella Enteritidis, odzwierzęce typy pałeczek Salmonella. W porównaniu z 2016 r. wskaźnik zapadalności tj. ( liczba zachorowań / 100 tys. Strona 8 z 72

9 mieszkańców), na salmonelozę obniżył się o 6,74, w 2016 r. zapadalność wynosiła 15,34 (13 zachorowań) ), zaś w 2017 r. zapadalność wynosiła 22,089 ( 9 zachorowań). Biorąc pod uwagę liczbę zachorowań na salmonelozę w powiecie bartoszyckim można zauważyć, iż wskaźnik zapadalności jest o wiele niższy niż w Polsce czy woj. warmińsko-mazurskim. Wskaźnik zapadalności na salmonellozę w Polsce w latach utrzymuje się niemal na tym samym poziomie. Wśród innych czynników etiologicznych bakteryjnych zakażeń/zatruć pokarmowych w analizowanym roku w porównaniu do 2016 r dominowały bakterie z rodzaju: Yersinia enterocolitica lub pseudotuberculosis oraz E. coli inną i BNO, zarejestrowano po jednym przypadku zachorowania. Można zauważyć, że równolegle ze zmniejszeniem się liczby zakażeń jelitowych wywołanych przez pałeczki Salmonella zarejestrowano w powiecie bartoszyckim mniejszą liczbę bakteryjnych zakażeń jelitowych o innej znanej etiologii (Clostridium difficile). Zakażenia wywołane tą bakterią są szczególnie niebezpieczne dla osób starszych. W porównaniu z 2016 r. wskaźnik zapadalności tj. ( liczba zachorowań / 100 tys. mieszkańców), w powiecie bartoszyckim na inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridium difficile zmniejszył się o 8,36. W 2016 r. zapadalność wynosiła 47,55 (28 zachorowań) ), zaś w 2017 r. zapadalność wynosiła 39,19 (23 zachorowania). Ponadto można zauważyć, iż wskaźnik zapadalności w powiecie bartoszyckim jest wyższy w porównaniu do województwa czy kraju zarówno w 2016 jak i 2017 roku. Strona 9 z 72

10 Z porównania danych dotyczących liczby zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe (ogółem) wywołane przez rotawirusy, zarejestrowanych w latach wynika, że pomimo występującej zmienności utrzymuje się tendencja wzrostowa zachorowań. W powiecie bartoszyckim w 2017 r. (wsk. zap. 110,76) zarejestrowano o 43 zachorowania więcej niż w 2016 r. (wsk. zap. 37,36). Zarówno w woj. warmińsko-mazurskim jak i w Polsce obserwuje się znaczny wzrost zachorowalności na tą chorobę zakaźną. W porównaniu do kraju czy województwa, co widać na powyższym wykresie, w naszym powiecie wskaźnik zapadalności jest najwyższy. Analizując zachorowalność na wirusowe zakażenia jelitowe (inne określone oraz nieokreślone), liczba zgłoszonych zachorowań na tą chorobę w 2017 r. była wyższa niż rok wcześniej. W 2017 roku na wirusowe zakażenia jelitowe inne określone zarejestrowano 9 przypadków (wsk. zap. 15,34) zaś w 2016 r. jedynie 3 (wsk. zap. 5,09). Porównując zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe nieokreślone, w ubiegłym roku wpłynęło 5 zgłoszeń (wsk. zap. 8,52) zaś w 2016 r. nie odnotowano żadnego przypadku. W 2017 roku w powiecie bartoszyckim zarejestrowano i opracowano 2 ogniska epidemiczne (o 2 ogniska mniej niż w roku 2016). W jednym z ognisk czynnikiem etiologicznym była Salmonella Enteritidis. Ognisko to miało miejsce w mieszkaniu prywatnym zachorowały cztery osoby, w tym jedno dziecko do lat 14. Drugie ognisko dotyczyło personelu i pensjonariuszy domu pomocy społecznej zachorowało 35 osób. W tym przypadku czynnikiem etiologicznym były rotawirusy. Zarówno w jednym jak i drugim ognisku nie było osób hospitalizowanych Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO (ogółem) Biegunki i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, są jedną z głównych przyczyn zachorowań, zarówno u dzieci w wieku do lat dwóch jak i osób dorosłych. Z porównania danych dotyczących liczby zachorowań na ostre biegunki u dzieci do lat 2 zarejestrowanych w latach wynika, że w naszym powiecie, tak jak i w Polsce utrzymuje się tendencja spadkowa, natomiast w województwie warmińsko mazurskim Strona 10 z 72

11 odnotowano niewielki wzrost zachorowań. Przy czym, można zauważyć, iż wskaźnik zapadalności na biegunkę i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO u dzieci do lat 2 na terenie naszego powiatu jest prawie 10-krotnie niższy niż w województwie czy w Polsce. W 2017 roku zgłoszono 19 zachorowań (wsk. zap. 189,05) zaś w 2016 r.- 22 (wsk. zap. 219,12). Liczba zgłoszonych zachorowań na biegunkę i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem w 2017 r. była niższa o 3 zachorowania niż rok wcześniej (w 2017 r. zgłoszono 74 przypadki, 2016 r. 77). Wskaźnik zapadalności na tą chorobę w latach utrzymuje się na podobnym poziomie zarówno w powiecie bartoszyckim, województwie jak i Polsce. Choroby przenoszone przez kleszcze Problemem powiatu bartoszyckiego, z uwagi na endemiczne występowanie zakażonych kleszczy, jest wysoki współczynnik zapadalności na boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu. W latach na terenie kraju wskaźnik zapadalności na boreliozę utrzymuje się mniej więcej na podobnym poziomie, natomiast w województwie można zaobserwować spadek zachorowalności. W 2017 r. w powiecie bartoszyckim zarejestrowano 27 zgłoszeń zachorowań na boreliozę, tj. o 17 przypadków mniej niż w roku poprzednim (2017 r. wsk. zap. 46,01; 2016 r. wsk. zap. 74,72). Strona 11 z 72

12 Wskaźnik zapadalności na kleszczowe zapalenie mózgu zarówno w latach utrzymuje się na tym samym poziomie w powiecie bartoszyckim i na zbliżonym poziomie w województwie i w Polsce. Jak widać na wykresie poniżej wskaźnik zapadalności jest najniższy w Polsce (0,73), a najwyższy w województwie (3,07). Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego i inne choroby zakaźne - świnka, różyczka, krztusiec, ospa wietrzna. Nagminne zapalenie przyusznic (świnka) W 2017 r. w powiecie bartoszyckim na nagminne zapalenie przyusznic zachorowała 1 osoba (wsk. zap 1,7), natomiast w 2016 r. nie odnotowano żadnego przypadku. Na wykresie poniżej można zaobserwować tendencję spadkową zachorowań na świnkę zarówno w kraju (wsk. zap. 4,34) jak i całym województwie (wsk. zap 3,35). Strona 12 z 72

13 Różyczka W ubiegłym roku w powiecie bartoszyckim nie odnotowywano żadnego przypadku zachorowania na różyczkę, natomiast w 2016 roku zarejestrowano 3 przypadki (wsk. zap. 5,09). Jak widać na wykresie poniżej można zaobserwować tendencję spadkową zarówno w kraju jak i całym województwie ( wsk. zap. w Polsce w 2017 r.- 1,29, woj. warmińsko mazurskie- 0,49). Krztusiec W powiecie notuje się sukcesywny spadek zachorowań na krztusiec. W 2017 r. zachorowało 6 osób (wsk. zap. 10,22), w 2016 r. 18 (wsk. zap. 30,57). Jak widać na załączonym wykresie poniżej można zauważyć spadek zachorowalności na krztusiec zarówno w powiecie bartoszyckim w województwie i w kraju w porównaniu do 2016 roku. Pomimo występującej zmienności wskaźnik zapadalności jest bardzo wysoki dla naszego powiatu (10,22) w porównaniu do województwa (3,07) czy kraju (7,92). Ospa wietrzna Ospa wietrzna jest po grypie i infekcjach grypopochodnych najczęściej występującą chorobą zakaźną w powiecie bartoszyckim. W 2017 r. odnotowano wzrost zachorowań na ospę wietrzną w porównaniu do 2016 r. Strona 13 z 72

14 Jak widać na załączonym powyżej wykresie wskaźnik zapadalności na ospę wietrzną w powiecie bartoszyckim jest znacząco niższy w porównaniu do województwa czy kraju (powiat- 146,54, województwo- 338,10, kraj- 451,71). Ponadto liczba zarejestrowanych zachorowań na ospę w województwie czy w kraju w latach utrzymuje się na podobnym poziomie. Zachorowania na WZW A, B i C Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bartoszycach w 2017 roku obejmował nadzorem 19 osób zakażonych wirusem HCV i 3 osoby zakażone wirusem HBV oraz osoby ze styczności z zakażonymi wirusem HBV, zgodnie z definicją przypadku zmodyfikowaną w 2014 r. na podstawie definicji wprowadzonej przez Komisję Europejską w 2012 roku. HCV - Przypadki osób zakażonych wirusem HCV (WZW C), na potrzeby nadzoru epidemiologicznego, zgłaszane są wg definicji z 2014 r. Rejestracji podlegają osoby, które zostały zgłoszone na podstawie obecności swoistych przeciwciał przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby anty HCV i potwierdzone testem molekularnym na obecność wirusa RNA lub wykrycia obecność wirusa RNA w surowicy krwi. Strona 14 z 72

15 W 2017 roku, w porównaniu do roku 2016, w powiecie bartoszyckim zanotowano spadek zakażeń wirusem HCV (WZW C) z 12 (wsk. zap. 20,38) do 9 przypadków (wsk. zap. 15,34 ), jednakże w porównaniu do województwa czy kraju wskaźnik zapadalności jest najwyższy. Zapadalność na WZW C w latach w woj. warmińsko-mazurskim (wsk. zap ,38, ,99) była zbliżona do krajowej (wsk. zap ,23, ,09). HBV - W ciągu ostatnich 2 lat nastąpił spadek zakażeń wirusem HBV. Na obniżenie ilości zachorowań i zakażeń na WZW typu B wpływ ma poprawa skuteczności procesów sterylizacji sprzętu medycznego, wprowadzenia szczepień ochronnych przeciwko WZW B obowiązkowych oraz zalecanych. W 2017 r. w powiecie bartoszyckim zarejestrowano 3 przypadki zakażeń wirusem HBV (WZW B) wsk. zap. wyniósł 5,11 natomiast w 2016 r. odnotowano 12 zgłoszeń WZW B wsk. zap. 11,84. Najwyższy wskaźnik zapadalności WZW B jest w kraju (8,43). Liczba zgłoszonych zakażeń wirusem HBV w województwie w 2017 roku w porównaniu do 2016 roku jest niższa i z roku na rok spada. HAV- Od dwóch lat na terenie całego kraju notuje się znaczny wzrost zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW typu A). W okresie od 1 stycznia do 30 grudnia 2017 r. na terenie powiatu bartoszyckiego odnotowano ogółem 2 przypadki zachorowań na Strona 15 z 72

16 WZW typu A (wsk. zap. 3,41), w województwie warmińsko-mazurskim 42 zachorowania (wsk. zap. 2,93), zaś w Polsce zanotowano 3072 zachorowań na WZW typu A (wsk. zap. 7,99). Porównując analogicznie 2016 rok zarówno w powiecie bartoszyckim jak i w województwie warmińsko-mazurskim nie zarejestrowano żadnego zachorowania na WZW typu A, natomiast w tym samym okresie w Polsce odnotowano 35 przypadków WZW typu A (wsk. zap. 0,09). Analizując powyższy wykres można zaobserwować, iż wskaźnik zapadalności w powiecie bartoszyckim jest wyższa niż w województwie a niższy 2-krotnie niż w kraju. Zakażenia przenoszone drogą płciową Nadzór nad chorobami przenoszonymi droga płciową, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Bartoszycach sprawuje od roku. Nowo wykryte zakażenia HIV Zarówno w kraju jak i województwie czy w powiecie od kilku lat notuje się wzrost zakażeń HIV. W okresie od 1 stycznia do 30 grudnia 2017 r. na terenie powiatu bartoszyckiego odnotowano ogółem 2 nowo wykryte zakażenia HIV (wsk. zap. 3,41), w województwie warmińsko-mazurskim 32 zakażenia (wsk. zap. 2,23), zaś w Polsce zanotowano 1465 (wsk. zap. 3,86). Strona 16 z 72

17 Analizując wykres powyżej, można zauważyć, iż w 2017 roku odnotowano wzrost nowo wykrytych zakażeń HIV zarówno w powiecie, w województwie jak i na terenie całego kraju. Przy czym, w naszym powiecie zapadalność jest na poziomie zbliżonym do zapadalności w kraju, natomiast wyższa niż w województwie. AIDS- Zespół nabytego upośledzenia odporności Na terenie powiatu bartoszyckiego, w 2016 roku nie notowano zachorowania na AIDS natomiast w 2017 roku odnotowano 1 nowy przypadek zachorowania (wsk. zap. 1,70). W 2017 roku województwie warmińsko-mazurskim zanotowano 9 nowych zachorowań (wsk. zap. 0,63), zaś w Polsce 116 (wsk. zap. 0,3). Analizując powyższy wykres można zauważyć, Zapadalność na tę chorobę w latach w województwie i w kraju utrzymuje się na podobnym poziomie natomiast w 2017 roku wskaźnik zapadalności na AIDS w powiecie jest 2-krotnie wyższy niż w województwie i 5-krotnie wyższy niż w kraju. Kiła W 2017 roku w powiecie bartoszyckim nie notowano zachorowań na kiłę wczesną natomiast odnotowano jeden przypadek zachorowania na kiłę- inne postacie kiły i kiła nieokreślona (wsk. zap. 1,70). W 2016 roku zarejestrowano 3 zachorowania na kiłę wczesną (wsk. zap. 5,09), nie notowano zachorowania na kiłę- inne postacie kiły i kiła nieokreślona. Strona 17 z 72

18 Analizując dane z wykresu powyżej można zauważyć, iż wskaźnik zapadalności na kiłęinne postacie kiły i kiła nieokreślona, w Polsce i powiecie bartoszyckim jest na podobnym poziomie, natomiast wskaźnik zapadalności w województwie jest 3-krotnie niższy niż w kraju i w powiecie. Zwalczanie wścieklizny W 2017 roku odnotowano wzrost liczby zgłoszeń pokąsań przez zwierzęta oraz ilość osób kierowanych na szczepienia. W 2017 r. w powiecie bartoszyckim zarejestrowano 74 przypadki pokąsań przez zwierzęta (2016 r. - 54). Do szczepień p/wściekliźnie zakwalifikowano 13 osób (w 2016 r. 11) pogryzionych przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę, z powodu pogryzienia przez nieznane psy, koty oraz inne zwierzęta dzikie i brakiem możliwości podjęcia obserwacji weterynaryjnej zwierzęcia. Gruźlica Gruźlica to jedna z najstarszych i najpowszechniej występujących chorób zakaźnych. Bardzo niebezpiecznym zjawiskiem są zachorowania wśród osób bezdomnych, gdyż z powodu stylu ich życia leczenie rozpoczynają w zaawansowanym stadium choroby, długo stanowiąc źródło zakażenia dla innych osób. Wobec osób chorych na gruźlicę oraz osób ze styczności, uchylających się od obowiązkowych badań i leczenia, prowadzone są postępowania administracyjne mające na celu przymuszenie do obowiązku poddania się leczeniu bądź badaniom diagnostycznym i profilaktycznemu stosowania leków. Z roku na rok, zarówno w kraju jak i województwie, notuje się wzrost zachorowań na gruźlicę. W 2017 roku, w porównaniu do roku 2016, w powiecie bartoszyckim zanotowano wzrost zgłoszeń zachorowań z 5 (wsk. zap. 8,49) do 6 przypadków (wsk. zap. 10,22). Grypa Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Bartoszycach, tak jak w poprzednich latach, uczestniczy w Krajowym Programie SENTINEL w ramach, którego sprawowany jest nadzór nad grypą. W 2017 roku w powiecie bartoszyckim odnotowano wzrost zachorowań na grypę i choroby grypopodobne z 3689 przypadków w 2016 r. do Na terenie powiatu bartoszyckiego stwierdzono 3 przypadki zachorowania na grypę potwierdzone laboratoryjnie. W celu ograniczenia zachorowań na choroby zakaźne, w Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Bartoszycach, w roku 2017 do badań laboratoryjnych przyjęto 1603 prób, w tym w ramach nadzoru nad chorobami zakaźnymi 93 próbek kału. Badania laboratoryjne Strona 18 z 72

19 prowadzone są w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kętrzynie oraz w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Olsztynie. Kontynuowano współpracę w zakresie nadzoru sanitarnego z innymi służbami i inspekcjami, głównie z Inspekcją Weterynaryjną. W analizowanym roku nie zarejestrowano chorób wysoce zakaźnych stanowiących bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludności. Roczną sytuację epidemiologiczną na terenie działania PPIS w Bartoszycach przedstawiają tabele w załączeniu: tabela nr 2 Analiza porównawcza sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu bartoszyckiego w latach oraz tabela nr 3 Analiza porównawcza sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu, w woj. warmińsko- mazurskim i w Polsce w latach , tabela nr 4 Analiza porównawcza zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę w latach w powiecie bartoszyckim. 1.3 Nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych Szczepienia ochronne są najskuteczniejszym sposobem w walce z niebezpiecznymi, często śmiertelnymi chorobami zakaźnymi zagrażającymi zdrowiu i życiu. Są skuteczną i powszechnie społecznie akceptowaną metodą zapobiegania zachorowaniom na choroby zakaźne, zarówno w wymiarze zapobiegania tym zachorowaniom u osoby poddanej szczepieniom ochronnym, jak również kształtowania odporności całej populacji na dane zachorowania. Polska od wielu lat realizuje program powszechnych szczepień ochronnych. Jest on systematycznie modyfikowany, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną z uwzględnieniem możliwości finansowych budżetu Ministra Zdrowia. W 2017 r. do Programu Szczepień Ochronnych wprowadzono obowiązkowe (bezpłatne) szczepienia przeciw pneumokokom dla całej populacji dzieci urodzonych po 31 grudnia 2016 roku. Poddawanie się szczepieniom ma charakter powszechny i podlegają mu osoby przebywające na terenie Polski. Obowiązek szczepień ochronnych dzieci i młodzieży do 19 r. ż. dotyczy 13 chorób zakaźnych, takich jak: gruźlica, wirusowe zapalenie wątroby typu B, ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis), inwazyjne zakażenie Haemophilus influenzae typu b, inwazyjne zakażenia Streptococcus pneumoniae, błonica, krztusiec, tężec, odra, różyczka, nagminne zakażenie przyusznic (świnka). W odniesieniu do każdej z tych chorób, określono osoby lub grupy osób obowiązane do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym oraz wiek i inne okoliczności stanowiące przesłankę do nałożenia obowiązku szczepień ochronnych na te osoby. Uzupełnieniem ww. regulacji prawnych jest Program Szczepień Ochronnych (PSO), ogłaszany corocznie przez Głównego Inspektora Sanitarnego w drodze komunikatu Realizacja Programu Szczepień Ochronnych odgrywa istotną rolę w kształtowaniu stanu Strona 19 z 72

20 zdrowia publicznego w Polsce, w obszarze zapobiegania występowaniu chorób zakaźnych i zapobiegania następstwom tych chorób. Stan uodpornienia społeczeństwa w bardzo dużej mierze zależy od poziomu społecznej akceptacji prawnego obowiązku poddawania się szczepieniom ochronnym, rzetelności działań lekarzy, pielęgniarek, położnych realizujących szczepienia obowiązkowe oraz działań organów administracji w propagowaniu szczepień oraz egzekwowaniu wykonania obowiązku szczepień przez osoby do tego prawnie zobowiązane. Warunkiem osiągnięcia odporności populacyjnej jest utrzymanie wysokiego odsetka osób uodpornionych w drodze szczepienia tj. co najmniej 95%, co skutecznie zapobiega szerzeniu się zachorowań na choroby zakaźne nie tylko wśród osób uodpornionych w drodze szczepienia, ale również osób, które ze względu na przeciwwskazania zdrowotne nie mogą być przeciw nim szczepione lub osób, które pomimo prawidłowo przeprowadzonego szczepienia nie wykształciły odporności immunologicznej. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny monitoruje wykonawstwo szczepień ochronnych poprzez nadzór nad podmiotami leczniczymi wykonującymi w ramach podstawowej opieki zdrowotnej usługi profilaktyczne, w tym szczepienia ochronne oraz prawidłową gospodarkę preparatami szczepionkowymi z zachowaniem łańcucha chłodniczego. Na terenie powiatu bartoszyckiego szczepienia ochronne dzieci i młodzieży do 19 roku życia realizowane są przez 14 świadczeniodawców, obowiązkowi szczepień podlega 9964 dzieci. Podmioty lecznicze zgodnie z Programem Szczepień realizują szczepienia: obowiązkowe, obejmujące dzieci i młodzież do 19 roku życia oraz osoby narażone w sposób szczególny na zakażenia, zalecane. Wykonawstwo szczepień ochronnych na terenie powiatu bartoszyckiego utrzymuje się od wielu lat na wysokim poziomie. W 2017 roku w powiecie bartoszyckim wykonano: szczepienia pierwotne przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis oraz haemophilus influenzae typu b w pierwszym roku życia w 59 % (wymagane >55%); szczepienia pierwotne przeciwko pneumokokom w pierwszym roku życia w 70,9% szczepienia przeciwko odrze, śwince i różyczce w drugim roku życia w 96,5% (wymagane 95%); szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis w szóstym roku życia w 97,8%; szczepienia przeciwko odrze, śwince i różyczce w 10 roku życia w 98,9% (wymagane 95%); szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi w 14 roku życia w 99,4 %; szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi w 19 roku życia w 98,9 %. Strona 20 z 72

21 Obowiązujący system szczepień ochronnych zapewnia bezpieczeństwo zarówno dzieciom poddawanym szczepieniu, jak i całej populacji. Mimo jednak sprawnego działania systemu, co roku znacząco wzrasta liczba dzieci nieszczepionych, co może w przyszłości skutkować zagrożeniem epidemiologicznym i odrodzeniem się tych chorób, które dziś uważa się za wymarłe. Tempo wzrostu liczby dzieci, których rodzice odmawiają zaszczepienia może budzić niepokój. Jeszcze w 2011 r. odmowa rodziców była przyczyną niezaszczepienia w Polsce 4,7 tys., w 2014 r. już ponad 12 tys., w 2016 r. ponad 23 tys. a w roku 2017 ponad 30 tys. Podobnie problem ten kształtuje się w powiecie bartoszyckim w 2011 r. szczepieniom ochronnym nie poddano 6 dzieci, w 2012 r dzieci, w 2016 r (40-rodziców) a w 2017 r (53- rodziców). Przyczyną zwiększającej się liczby nieszczepionych dzieci jest przede wszystkim obawa rodziców przed wystąpieniem niepożądanych odczynów poszczepiennych, wywołujących ich zdaniem groźne choroby, takie jak autyzm czy porażenie mózgowe (pomimo braku potwierdzeń naukowych). Wobec rodziców dzieci uchylających się od obowiązku szczepień prowadzone są postępowania, zmierzające do poddania dzieci zaległym, obowiązkowym szczepieniom ochronnym. W 2017 r. do W-MPWIS skierowano 8 wniosków o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w zakresie dopełnienia obowiązku szczepień ochronnych. Szczepienia, poza swoim niezaprzeczalnym ochronnym działaniem zapobiegającym zachorowaniom lub zgonom z powodu chorób zakaźnych, mogą powodować niepożądane odczyny poszczepienne (NOP). W 2017 r., na wykonanych szczepień ochronnych, w powiatowym rejestrze zgłoszeń niepożądanych odczynów poszczepiennych odnotowano 9 łagodnych oraz 1 poważny niepożądany odczyn poszczepienny (2016 r.- 2 łagodne). Reakcje niepożądane, które wystąpiły po szczepieniach ochronnych, nie stanowiły zagrażania życia i na ogół miały krótkotrwałe objawy, takie jak: gorączka, nasilone odczyny miejscowe, powiększenie węzłów chłonnych, podejrzenie porażenia splotu barkowego. Jedną z przyczyn wystąpienia odczynów poszczepiennych jest technika wykonania szczepienia. W minionym roku, w ramach szczepień zalecanych, uodporniono 2195 mieszkańców powiatu bartoszyckiego, co stanowi 3,7% wszystkich osób zaszczepionych (2016 r osób). W 2017 r. szczepieniami zalecanymi uodporniono: p/grypie 1709 osób, p/ Streptococcus pneumoniae 145 osób, p/neisseria meningitidis 45 osób, p/ ospie wietrznej- 17 osób, p/ wzw typu A 5 osób, p/ HPV 5 osób, Strona 21 z 72

22 p/ kleszczowemu zapaleniu mózgu- 39 osób, p/ wzw typu B 162 osoby, p/ rotawirusom 68 osób. W ostatnich latach w powiecie bartoszyckim obserwuje się wzrost zainteresowania mieszkańców szczepieniami zalecanymi, w tym przeciwko grypie. Ze względu na swoją zaraźliwość, grypa należy do najbardziej rozpowszechnionych chorób zakaźnych. Można jej zapobiegać poprzez szczepienia. Jednak profilaktyka grypy drogą szczepień ochronnych nie jest wciąż w pełni wykorzystana, pomimo powszechnej dostępności na rynku szczepionek oraz prowadzonych akcji informacyjnych (2017 r ; 2016 r ; 2015 r.-1410). Stan uodpornienia przedstawiają tabele w załączeniu: Tabela Nr 5 Procentowe wykonanie obowiązkowych szczepień ochronnych w powiecie bartoszyckim , Tabela Nr 6 Szczepienia ochronne przeciwko grypie w powiecie bartoszyckim w latach Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Bartoszycach w 2017 roku obejmowała nadzorem 676 obiektów żywnościowo-żywieniowych oraz miejsc produkcji i obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie przepisów określających wymagania sanitarno-higieniczne niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności podczas produkcji, magazynowania, transportu i obrotu środkami spożywczymi, materiałami i wyrobami kontaktującymi się z żywnością oraz jakość żywienia w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego. Rodzaje obiektów objętych nadzorem w 2017 roku: obiekty produkcji żywności 181, obiekty obrotu żywnością 321, zakłady żywienia zbiorowego otwarte 94, zakłady żywienia zbiorowego zamknięte 55, wytwórnie i miejsca obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością 19, obiekty produkcji i obrotu kosmetykami 6. W skontrolowanych 273 nadzorowanych obiektach (40,4%) przeprowadzono 416 kontroli sanitarnych, w tym 29 interwencyjnych. W stosunku do podmiotów naruszających obowiązujące przepisy prawne wydano 91 decyzji administracyjnych (w 2016 r. 95). W 1 przypadku, ze względu na ochronę zdrowia ludzkiego, wydano decyzję o czasowym unieruchomieniu zakładu (dyskont spożywczy Biedronka). Strona 22 z 72

23 Za stwierdzane, podczas kontroli sanitarnych, nieprawidłowości sanitarno-higieniczne oraz zaniedbania nałożono 41 mandatów karnych, na kwotę zł (w 2016 r. odpowiednio 66 na kwotę zł). 2.1 Zakłady żywności, żywienia oraz obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością. a) Zakłady produkcji żywności W zakładach produkcji żywności w 2017 roku przeprowadzono 47 kontroli sanitarnych, z czego 22 kontrole u producentów pierwotnych (na plantacjach warzyw, owoców i w magazynach zbożowych). Najczęściej występujące nieprawidłowości: brak dokumentacji potwierdzającej prowadzenie badań właścicielskich prowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej, brak dokumentacji opartej na zasadach systemu HACCP, nieprawidłowości w znakowaniu środków spożywczych. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 12 decyzji administracyjnych nakazujących wykonanie obowiązków. Nie stwierdzano rażących naruszeń prawa żywnościowego. b) Zakłady obrotu żywnością i zakłady żywienia zbiorowego W zakładach obrotu żywnością przeprowadzono 217 kontroli sanitarnych. Do najczęściej występujących uchybień w zakładach obrotu żywnością można zaliczyć: nieodpowiedni stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i wyposażenia, brak porządku i czystości, wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia/daty minimalnej trwałości, wprowadzanie do obrotu środków spożywczych bez etykiet, brak, niekompletna lub nieaktualna dokumentacja GHP/GMP/HACCP, w tym brak bieżących zapisów w ramach systemu GHP/GMP/HACCP, brak ciepłej bieżącej wody, niewłaściwe przechowywanie środków spożywczych, brak segregacji przy rozważaniu żywności, brak segregacji asortymentowej. Za stwierdzane nieprawidłowości sanitarno-higieniczne oraz zaniedbania nałożono 26 mandatów karnych, na kwotę zł. W zakładach żywienia zbiorowego w 2017 roku przeprowadzono ogółem 120 kontroli Strona 23 z 72

24 sanitarnych. W kontrolowanych zakładach żywienia zbiorowego najczęściej stwierdzanymi nieprawidłowościami były: - żywienia zbiorowego otwartego ogółem: nieodpowiedni stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i wyposażenia, brak porządku i czystości, brak, niekompletna lub nieaktualna dokumentacja GHP/GMP/HACCP, w tym brak bieżących zapisów w ramach GHP/GMP/HACCP, brak informacji na temat zawartych w posiłkach czynnikach alergizujących oraz czynnikach powodujących nietolerancję pokarmową, brak odpowiedniego zabezpieczenia przed dostępem owadów. w tym małej gastronomii: nieodpowiedni stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i wyposażenia, brak, niekompletna lub nieaktualna dokumentacja GHP/GMP/HACCP, w tym brak bieżących zapisów w ramach GHP/GMP/HACCP, brak informacji na temat zawartych w posiłkach czynnikach alergizujących oraz czynnikach powodujących nietolerancję pokarmową, brak porządku i czystości. - żywienia zbiorowego zamkniętego: brak lub niekompletna dokumentacja GHP/GMP/HACCP, brak w dostępnym menu informacji o zawartych w posiłkach czynnikach alergizujących oraz czynnikach powodujących nietolerancję pokarmową, nieodpowiedni stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i wyposażenia, brak odpowiedniego zabezpieczenia przed dostępem owadów. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 37 decyzji administracyjnych na wykonanie obowiązków. Za stwierdzane nieprawidłowości sanitarno-higieniczne oraz zaniedbania nałożono 11 mandatów karnych na kwotę zł. W zakładach żywienia zbiorowego typu zamkniętego sekcja higieny żywności, żywienia i przedmiotów użytku sprawowała także nadzór nad jakością żywienia. W trakcie kontroli w jednostkach systemu oświaty oceniono 21 jadłospisów pod względem jakościowym oraz przeprowadzono 1 ocenę teoretyczną jakości posiłków przygotowywanych w kuchni przy Szpitalu Powiatowym w Bartoszycach, nie odnotowywano nieprawidłowości pod względem żywieniowym. Ponadto w 2017 roku w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego funkcjonujących na terenie jednostek systemu oświaty kontynuowano kampanię informacyjną dotyczą Strona 24 z 72

25 rozporządzenia sklepikowego. W związku z powyższym podczas przeprowadzanych kontroli sanitarnych nie stwierdzano wprowadzania asortymentu żywności niezgodnego z obowiązującym rozporządzeniem Zatrucia pokarmowe. W 2017 roku odnotowano 1 potwierdzone zgłoszenie ogniska zatrucia pokarmowego, które wystąpiło w mieszkaniu prywatnym. Wyniki badań laboratoryjnych przeprowadzonych przez Laboratorium Badania Żywności, Przedmiotów Użytku WSSE w Olsztynie potwierdziły obecność szczepu Salmonella Enteritidis w treści jaj oraz na powierzchni skorupek. W związku z powyższym PPIS w Bartoszycach powyższą informację przekazał do wykorzystania służbowego Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii w Bartoszycach. Ponadto podejmowano działania w związku z uzyskaniem informacji w sprawie podejrzenia ogniska zatrucia pokarmowego u mieszkańców Domu Pomocy Społecznej w Bartoszycach. W ramach prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego pobrano 12 próbek, w tym 9 wymazów sanitarnych, 1 próbkę jaj oraz 2 próbki kontrolne posiłków. Również w związku z podejrzeniem ogniska zatrucia pokarmowego w mieszkaniu prywatnym, w ramach prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego pobrano 2 próbki jaj kurzych pochodzących od kur z własnego chowu oraz 3 próbki sanitarne wymazów pobranych z powierzchni wyposażenia kuchennego mieszkania prywatnego. W toku prowadzonego dochodzenia nie potwierdzono wystąpienia ogniska zatrucia pokarmowego System RASFF i RAPEX W 2017 roku wpłynęło 10 powiadomień przekazanych przez Wojewódzki Punkt Kontaktowy w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF), w stosunku do których podejmowano działania. W związku z tym na terenie powiatu bartoszyckiego przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych w 10 obiektach żywnościowo-żywieniowych wprowadzających do obrotu żywność lub materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością objęte powiadomieniami systemu, uzyskano 16 informacji telefonicznie/fax. W 4 przypadkach wycofywano z obrotu kwestionowane produkty: 12 sztuk produktu pn. Sól morska drobnoziarnista spożywcza jodowana o Sole - stwierdzenie podwyższonego poziomu jodanu potasu; 8 sztuk produktu pn. Skrzyp + Vit z bambusem - do produkcji którego użyto ekstraktów z liści pokrzywy i ziela skrzypu polnego wytworzonych z surowców poddanych promieniowaniu jonizującemu w zakładzie nie wymienionym w Decyzji Komisji 2002/840/WE z dnia 23 października 2002 r. przyjmującej wykaz zatwierdzonych jednostek w państwach trzecich w odniesieniu do napromieniowania żywności; Strona 25 z 72

26 6 sztuk produktu pn. Das Exquisite Heidel Beere Weisse Schokolade - stwierdzenie bakterii Salmonella w próbce czekolady; 3 szt. wyrobu pn. smoczek kauczukowy Canpol Babies - migracja N-nitrozoamin oraz substancji zdolnych do tworzenia nitrozoamin. W związku z tym, iż w 2017 r. nie otrzymywano powiadomień o notyfikowanych niebezpiecznych produktach kosmetycznych nie prowadzono działań w ramach systemu RAPEX informującego o niebezpiecznych kosmetykach wprowadzanych do obrotu Bezpieczeństwo grzybów W okresie od czerwca do października 2017 r. sprawowano wzmożony nadzór nad obrotem grzybami świeżymi, suszonymi i przetworami z grzybów. Przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych w obiektach żywnościowo-żywieniowych, w trakcie których nie stwierdzono używania do produkcji żywności świeżych grzybów leśnych. Na nadzorowanym terenie nie ma zarejestrowanych własnych producentów przetworów z grzybów. W kontrolowanych obiektach nie odnotowano nieprawidłowości w zakresie oznakowania, jakości zdrowotnej i pochodzenia środków spożywczych wprowadzanych do obrotu grzybów uprawnych (pieczarki) oraz przetworów grzybowych. W PSSE w Bartoszycach nie prowadzi się klasyfikacji grzybów, natomiast udzielane są porady w zakresie zbiorów runa leśnego. Informowano urzędy miast i gmin o organizowanych kursach dla kandydatów na klasyfikatora grzybów świeżych. Ponadto na bieżąco zamieszczano informacje o kursach dla kandydatów na klasyfikatora grzybów świeżych na stronie internetowej PSSE w Bartoszycach. Nie otrzymywano wniosków i zawiadomień klientów na niewłaściwą jakość wprowadzanych do obrotu grzybów oraz ich przetworów. Nie odnotowano zatruć spowodowanych spożyciem grzybów Monitoring i urzędowa kontrola żywności Do badań laboratoryjnych w ramach Urzędowej Kontroli Żywności i Monitoringu pobrano ogółem 181 próbek, w tym 166 próbek żywności, 3 próbki materiałów i wyrobów do kontaktu żywnością oraz 12 próbek sanitarnych w ramach prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego. Z pobranych próbek zakwestionowano 17, w tym 3 ze względu na niewłaściwe znakowanie, 2 próbki jaj kurzych zanieczyszczonych pałeczkami Salmonella oraz 12 wymazów sanitarnych pobranych w związku z ogniskami zatruć pokarmowych. Jakość żywności wyprodukowanej przez własnych producentów na przestrzeni ostatnich lat nie budzi zastrzeżeń. W 2017 roku pobrano 14 próbek żywności u producentów z nadzorowanego terenu, próbek nie kwestionowano. Strona 26 z 72

27 Biorąc pod uwagę wyniki badań pobranych próbek można stwierdzić, że jakość żywności, w tym wyprodukowanej przez producentów z nadzorowanego terenu na przestrzeni ostatnich lat nie budzi zastrzeżeń 2.6. Wnioski konsumentów o interwencje W 2017 roku przeprowadzono 19 kontroli interwencyjnych w związku z wniesionymi informacjami w sprawie niewłaściwej jakości środków spożywczych lub niewłaściwego stanu higieniczno-sanitarnego zakładów. W 10 przypadkach potwierdzono zasadność zgłoszeń o interwencję, w wyniku czego wszczęto postępowanie administracyjne, nałożono 10 mandatów karnych na łączną kwotę 2800 zł. W pozostałych przypadkach informacje nie zostały potwierdzone. 2.7 Wnioski W 2017 roku pod nadzorem PSSE w Bartoszycach znajdowały się 676 obiektów (w 2016 r. 675). Z ww. obiektów skontrolowano 273, w których przeprowadzono łącznie 416 kontroli sanitarnych tj. o 15 kontroli mniej niż w roku W stosunku do roku ubiegłego liczba podmiotów naruszających obowiązujące przepisy utrzymuje się na podobnym poziomie, w 2017 roku wydano 91 decyzji administracyjnych (w 2016 r. - 95). W nadzorowanych obiektach w dalszym ciągu egzekwowano poprawę w zakresie bieżącego stanu sanitarno-higienicznego, sprawców wykroczeń przeciwko zdrowiu ukarano 41 mandatami karnymi na kwotę 9400 zł (w 2016 r. 66 mandatów karnych, na kwotę zł). W 2017 roku do badań laboratoryjnych pobrano 181 próbek (w 2016 r ), z czego zakwestionowano 17, w tym 3 ze względu na niewłaściwe znakowanie, 2 próbki jaj kurzych zanieczyszczonych pałeczkami Salmonella oraz 12 wymazów sanitarnych pobranych w związku z ogniskami zatruć pokarmowych. W 2016 roku na 186 pobranych próbek zakwestionowano 12, w tym 3 próbki ze względu na niewłaściwe oznakowanie oraz 9 wymazów sanitarnych z powierzchni sprzętu produkcyjnego. Biorąc pod uwagę wyniki badań pobranych próbek można stwierdzić, że jakość żywności, w tym wyprodukowanej przez producentów z nadzorowanego terenu na przestrzeni ostatnich lat nie budzi zastrzeżeń. Nie kwestionowano pobranych do badań laboratoryjnych próbek materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Na przestrzeni trzech ostatnich lat obserwuje się spadek ilości otrzymywanych powiadomień w ramach systemu RASFF, nadzór w tym zakresie uległ poprawie Strona 27 z 72

28 Analogicznie jak w latach 2015 i 2016 nie podejmowano działań w związku ze zgłoszeniami w ramach systemu RAPEX. W porównaniu do roku 2016 liczba wpływających od konsumentów próśb o interwencję w zakresie bezpieczeństwa żywności utrzymuje się na podobnym poziomie i w dalszym ciągu znaczną część stanowią informacje niepotwierdzone. 3. Sekcja Higieny Komunalnej 3.1 Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia W 2017 r. w ramach nadzoru nad jakością wody wykonano 90 kontroli i pobrano 152 próbek wody do badań laboratoryjnych. Administratorzy wodociągów w ramach kontroli wewnętrznej przedłożyli sprawozdania z próbek wody przeznaczonej do spożycia. Wyniki przekazywane przez administratorów były analizowane przez pracownika sekcji i wprowadzane do pliku dziennik analiz. Na terenie powiatu funkcjonuje: 1 wodociąg o produkcji wody m 3 /d. Jest to wodociąg miejski w Bartoszycach. Wodociąg zaopatruje mieszkańców, poza Bartoszycami do wodociągu podłączone są miejscowości: Dąbrowa, Wawrzyny, Ceglarki, Okopa, Połęcze, Wiatrak i Jarkowo. W 2017 roku nie stwierdzono przekroczeń badanych parametrów, woda na koniec roku przydatna do spożycia. 9 wodociągów o produkcji wody m 3 /d. Są to wodociągi Górowo Iławeckie, Kamińsk, Wojmiany (gm. Górowo Ił), Sępopol, Bisztynek, Sątopy ( gm. Bisztynek), Bezledy, Tolko i Galiny (gm. Bartoszyce) W 2017 roku nie stwierdzono przekroczeń badanych parametrów, woda na koniec roku przydatna do spożycia. 26 wodociągów o produkcji wody < 100 m 3 /d. W 2017 r. w czterech wodociągach obowiązywał brak przydatności wody do spożycia: wodociągu Gierkiny (gm. Sępopol) woda nie odpowiadała obowiązującym wymaganiom ze względu przekroczoną dopuszczalną wartość jonu amonowego, manganu i żelaza, wodociąg Smodajny (gm. Sępopol) woda nie odpowiadała obowiązującym wymaganiom ze względu przekroczoną dopuszczalną wartość chlorków, wodociąg Masuny (gm. Sępopol) woda nie odpowiadała obowiązującym wymaganiom ze względu przekroczoną dopuszczalną wartość jonu amonowego, Strona 28 z 72

29 wodociąg Gromki ( gm. Bartoszyce) woda nie odpowiadała obowiązującym wymaganiom ze względu przekroczoną dopuszczalną wartość jonu amonowego, manganu i żelaza. Administrator wodociągów, w których stwierdzono brak przydatności wody do spożycia byli zobowiązani do podjęcia działań naprawczych mających na celu poprawę jakości wody oraz zapewnienia mieszkańcom alternatywnego źródła zaopatrzenia w wodę spełniającą wymagania ( we wszystkich przypadkach była to woda butelkowana). Na koniec roku brak przydatności obowiązywał tylko w wodociągu Smodajny, wodociąg Gromki (gm. Bartoszyce) i wodociąg Gierkiny ( gm. Sępopol),) zostały zlikwidowane a ich sieć przyłączona do wodociągu Galiny Gromki i do wodociągu Smodajny- Gierkiny. 3.2 Obiekty użyteczności publicznej. Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje bieżący nadzór sanitarny nad obiektami użyteczności publicznej, pod kątem wymagań higienicznych i zdrowotnych. W 2017 r. w ramach nadzoru wykonano 132 kontrole w obiektach użyteczności publicznej. Kontrolą zostały objęte: zakłady fryzjerskie, kosmetyczne skontrolowano 49 zakładów fryzjerskich i 1 zakładów kosmetycznych. W 4 przypadkach stwierdzono niezadowalający stan sanitarno - higieniczny ( właścicieli zakładu ukarano mandatem karnym), obiekty hotelarskie, motele, pensjonaty i inne, w których świadczone są usługi hotelarskie skontrolowano wszystkie 11 obiektów. W trakcie kontroli obiektów nie stwierdzono nieprawidłowości, ustępy publiczne ogółem skontrolowano 6 obiektów. W 2017 r. zburzono ustęp przy ul. Kopernika w Bartoszycach i na jego miejscu wybudowany nowy obiekt przystosowany dla osób niepełnosprawnych. Oddanie obiektu do użytku początek 2018 r., domy pogrzebowe - skontrolowano 3 Zakłady Usług Pogrzebowych oraz 4 ekshumacje nie stwierdzono nieprawidłowości, obiekty rekreacyjno-wypoczynkowe w tej kategorii jest 25 obiektów: 3 tereny rekreacyjne, 1 lodowisko, 3 stadiony, 9 boisk sportowych ORLIK, 9 domów kultury oraz 2 baseny. Przeprowadzone kontrole jakości wody w basenie miejskim w Bartoszycach przy ul. Limanowskiego i w basenie w Pensjonacie Romanowski w Sułowie nie wykazały przekroczeń badanych parametrów w wodzie. W 2017 roku wykonano 3 kontrole terenów rekreacyjnych. Pobrano do badań 5 prób piasku, nie stwierdzono obecności jaj pasożytów Toxocara sp., Ascarris sp., Trichocephalus sp. Strona 29 z 72