Czym jest turbokapitalizm? Twórcą tego zyskującego coraz większą. popularność terminu jest ceniony amerykański ekonomista Edward
|
|
- Stanisława Sowińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Stefan J. Adamski Turbokapitalizm szanse i zagroŝenia Czym jest turbokapitalizm? Twórcą tego zyskującego coraz większą popularność terminu jest ceniony amerykański ekonomista Edward Luttwak. W ksiąŝce pod tym właśnie tytułem, wydanej niedawno takŝe w polskim przekładzie, utrzymuje on, iŝ w ostatnich dwóch dekadach mamy do czynienia - w skali światowej - z gospodarką zupełnie odmienną niŝ ta, do jakiej przyzwyczaiły nas podręczniki ekonomii, klasyczne definicje, a takŝe własne doświadczenia i obserwacje. Turbokapitalizm to innymi słowy - totalnie wolny rynek, kapitalizm z turboładowaniem, jak określa to autor. JakieŜ są zatem wyznaczniki tego nowego modelu kapitalizmu? MoŜna je wyliczyć dosłownie w jednym zdaniu. Deregulacja, prywatyzacja, liberalizacja handlu, zmiany technologiczne, globalizacja oraz - bodaj jako jedyny czynnik kontroli - skrupulatne przestrzeganie wskazań monetarystów. Warto równieŝ dodać, iŝ nowe oblicze najbardziej efektywnego systemu nowoŝytnej ekonomii jest takŝe po trosze swoistym mariaŝem kapitalizmu "korporacyjnego" z kapitalizmem "kasynowym". Kontrolowany w dość duŝej mierze przez państwo kapitalizm przez blisko pół wieku, zapewniał dynamiczny rozwój krajom Europy Zachodniej oraz Stanom Zjednoczonym i Japonii (były to w istocie trzy róŝne odmiany wywierania przez państwo wpływu na gospodarkę). Gwarantował on zarazem wzrost zamoŝności i bezpieczeństwo socjalne mieszkańcom stosujących go krajów, tworząc - zwłaszcza w wariancie europejskim - modelowe państwo opiekuńcze, toteŝ pozostawał obiektem tęsknot ludzi zza "Ŝelaznej kurtyny" i mieszkańców krajów Trzeciego Świata. Sterowanie przez państwo przejawiało się tu dosyć róŝnorodnie, stosunkowo najbardziej ograniczone było w wydaniu amerykańskim. Regulacja cen strategicznych surowców (ropy i gazu), arbitralnie ustalane stopy oprocentowania depozytów oraz subsydiowanie produkcji rolniczej i eksportu miały chronić newralgiczne punkty gospodarki. Luttwak przytacza nader interesujący przykład kas oszczędnościowopoŝyczkowych S&L, którym - podobnie jak bankom komercyjnym - odgórnie narzucano odsetki, toteŝ mogły one konkurować tylko poprzez obniŝanie kosztów operacyjnych, otwieranie nowych oddziałów, atrakcyjną reklamę czy sprawniejszą obsługę. Anegdotycznie rzecz ujmując formuła zarządzania nimi sprowadzała się do zasady 3-5-6, czyli 3 procent od depozytów, 5 procent od kredytów hipotecznych, a o szóstej - pole golfowe. Osoby zarządzające kasami nie musiały mieć nadzwyczajnych kwalifikacji menedŝerskich - miały przede wszystkim naleŝycie troszczyć się o los depozytów - za co otrzymywały godziwe, acz nie nazbyt sowite apanaŝe. Jakiekolwiek akrobacje finansowe wykluczały restrykcyjne regulacje prawne. Gdy je w latach 80-tych zniesiono, zastępy zachęconych do Strona 1 z 8
2 działania menedŝerów zaczęły uprawiać istny hazard, z jednej strony windując oprocentowanie depozytów na kilkakrotnie wyŝszy poziom, z drugiej - kupując niechciane i ryzykowne "śmieciowe" obligacje. Pozwoliło to im osiągnąć rekordowe zarobki - juŝ nie trzydzieści, ale trzysta razy wyŝsze od uposaŝenia kasjerów. W rezultacie przez kasy S&L przetoczyła się fala widowiskowych bankructw, przetrwały bardzo nieliczne. Zapewnienie pokrycia dla "przepuszczonych" lokat, liczonych w setkach milionów dolarów, spadło w końcu na barki podatników, natomiast tysiące szeregowych pracowników kas straciło pracę. Sprawcy tych trudnych do oszacowania strat zachowali natomiast swe łupy, przenosząc się z nimi gdzie indziej. Prawda, Ŝe pouczające? Podobnych przykładów moŝna wskazać mnóstwo takŝe na naszym kontynencie. Jeszcze bardziej dotkliwym skutkiem deregulacji - dla przegranych - jest daleko idąca likwidacja świadczeń socjalnych i niedostateczna ochrona zatrudnienia. Oczywiście, dla równowagi warto podkreślić niekwestionowane plusy deregulacji: powstrzymanie biurokratycznych ingerencji w gospodarkę, likwidację wielu barier handlowych w postaci zawyŝonych ceł czy kontyngentów, zniesienie wielu korupcjogennych systemów wydawania licencji, koncesji etc. A raŝące przejawy braku reguł i jaskrawej niesprawiedliwości? Zacytujmy Friedricha A. Hayeka: "Nauczyliśmy się uczestniczyć w tej grze nieustannego odkrywania, którą nazywamy konkurencją, poniewaŝ społeczności, które z nią eksperymentowały i stopniowo ulepszyły jej reguły, przeŝyły większy od innych rozkwit. W rezultacie stały się przedmiotem naśladownictwa. JednakŜe wynik tej gry, której reguły wymagają od ludzi, aby jak najpełniej wykorzystywali nadarzające się szanse ku poŝytkowi własnemu i innych, nie moŝe być bardziej sprawiedliwy niŝ wynik jakiejkolwiek innej gry opartej na przypadku". Prywatyzacja jawi się dziś jako powszechnie stosowane panaceum na rozwiązanie problemu nierentownych zakładów, dotowanych lub utrzymywanych przez państwo, a więc przez podatników, ponoszących koszty nieefektywnego zarządzania, słabej wydajności pracy, niedostatecznej jakości produktów, a często takŝe zachowania anachronicznych struktur. Często prywatyzacja w istocie przynosi spektakularne efekty nie tylko w postaci ocalenia nieodwołalnie - zdawać by się mogło - skazanych na likwidację przedsiębiorstw, ale takŝe w postaci sanacji całych gałęzi gospodarki. SprzedaŜ, czy to bezpośrednia, czy to osiągana drogą skierowania akcji na rynek lokalny bądź zagraniczny, czy teŝ poprzez przekazanie akcji pracownikom (którzy jednak w większości przypadków i tak się z nimi rozstaną) zapewnia nie tylko wpływy do budŝetu, ale w bardziej dalekosięŝnej perspektywie wydaje się być najlepszym sposobem zapewnienia oŝywczych impulsów w skali makroekonomicznej. Niestety, często tylko się wydaje. Przejęcie własności państwowej bądź publicznej przez prywatnych inwestorów budzi niekiedy zrozumiałe emocje (nie tylko Strona 2 z 8
3 zresztą w krajach postkomunistycznych). Bardziej niepokojący jest jednak fakt, Ŝe dawni biurokraci często pozostają na kierowniczych stanowiskach z wyŝszymi gratyfikacjami, nawet gdy to oni są odpowiedzialni za fatalną kondycję zakładu, podczas gdy redukcje dotykają wielu rzetelnych i wykwalifikowanych pracowników. Jeszcze gorsze bywa to, Ŝe politycy - niejednokrotnie pod presją zdesperowanych załóg zagroŝonych utratą stanowisk pracy - decydują się na pospieszną prywatyzację za wszelką cenę, nie troszcząc się o rezultat, byle tylko wykazać się inicjatywą i dotrzymać pochopnie złoŝonych obietnic. Jeden skromny przykład - wcale nie z naszego podwórka. Zdarzyło się to Helmutowi Kohlowi, który w trakcie przedwyborczego spotkania z załogą kombinatu chemicznego Buna przejął osobisty patronat nad prywatyzacją zakładów chemicznych. śaden z niemieckich koncernów nie był zainteresowany. Do akcji wkroczyli Amerykanie, ściślej koncern Dow Chemical. Negocjowali tak umiejętnie (rząd był niejako pod ścianą wobec nieopatrznie złoŝonych deklaracji kanclerza), Ŝe przejęli zakład za śmieszną - wobec koniecznych inwestycji sięgających 4 miliardów DM - sumę 200 milionów marek. Rząd federalny nie tylko zdecydował się na poniesienie lwiej części przewidywanych wydatków, ale zobowiązał się - w zamian za utrzymanie przez rzutkich Jankesów (dających raptem pięcioletnie gwarancje) 1800 miejsc pracy, Ŝe kaŝde z tych stanowisk ma być dofinansowane kwotą ponad 5 milionów DM (całość - prawie10 miliardów marek!). Dziennikarze "Spiegla", którzy zajęli się tą absurdalną prywatyzacją obliczyli, Ŝe za mniejsze pieniądze moŝna by zbudować zakład od nowa, zapewniając pracę znacznie większej ilości ludzi. Warto sobie moŝe uzmysłowić, Ŝe większość problemów z jakimi mamy do czynienia w Polsce w ostatniej dekadzie wynika nie tylko z transformacji ustrojowej, podobne perturbacje są udziałem większości krajów świata, takŝe tych najbardziej rozwiniętych. Lawinowo narastająca przestępczość, bezradność państwa wobec struktur mafijnych, powszechna korupcja, rosnące bezrobocie, pauperyzacja coraz szerszych kręgów społecznych nie radzących sobie z nowymi wyzwaniami, kryzys demokracji - wszystkie te zjawiska występują w róŝnym natęŝeniu niemal pod kaŝdą szerokością geograficzną. Bardziej niŝ kiedykolwiek przedtem doświadczamy faktu, Ŝe świat stał się globalną wioską i to nie tylko w tym sensie, w jakim mówił o nim McLuhan. Oczywiście, turbokapitalizm generuje niebywałą efektywność, a w konsekwencji istotny postęp w wielu dziedzinach Ŝycia. Co więcej, swobodny przepływ kapitału, wzrost efektywności i lokowanie nowych inwestycji w regionach tradycyjnie zacofanych zdaje się być realną szansą zniwelowania ogromnych dysproporcji między poziomem Ŝycia w krajach rozwiniętych a jakością egzystencji na zapomnianych peryferiach Trzeciego Świata czy w Rosji. Nieszczęście polega na tym, Ŝe krąg beneficjentów tych przemian jest ograniczony, więcej - coraz bardziej się zawęŝa. Rzecz nie w tym, Ŝe istnieją dysproporcje. Egalitaryzm to juŝ zgrana karta - fałszywie pojmowana równość wiedzie donikąd. Problem Strona 3 z 8
4 tkwi gdzie indziej. Dopóki ludzie zawdzięczają bogactwo własnej przedsiębiorczości, pracy, kwalifikacjom i talentom, zwykle nie budzi to sprzeciwu. Gdy jednak zaleŝności te ulegają erozji, gdy o sukcesie decyduje w coraz większej mierze przypadek i kaprysy niestabilnego rynku, gdy ludzie przestają być kowalami własnego losu, bo o ich przyszłości stanowią decyzje podejmowane bez ich udziału, gdy o wygranej przesądza swoista ekonomiczna ruletka, trudno oczekiwać akceptacji istniejącego porządku. Jak dowodzi praktyka, kilkuprocentowe bezrobocie jest ceną, jaką społeczeństwa w zasadzie są jeszcze skłonne ponieść w zamian za wzrost PKB, a tym samym za wyŝszy (przynajmniej teoretycznie, bowiem nie da się postawić znaku równości między "więcej" a "lepiej") poziom Ŝycia większości. PowaŜni analitycy utrzymują jednak, iŝ zupełnie realna staje się perspektywa, iŝ aby utrzymać dynamikę rozwoju gospodarczego zupełnie wystarczy dwadzieścia procent (tak!) zdolnej do pracy populacji globu. Podejmują ten temat m.in. Hans-Peter Martin i Harald Schumann w swojej frapującej pracy pod tytułem "Pułapki globalizacji". Oznacza to, Ŝe wszelkie towary i usługi, które potrzebne są światu moŝna zapewnić odwołując się do wysiłku i umiejętności zdecydowanej mniejszości. Trudno sobie nawet wyobrazić taką cywilizację opartą na produkcyjnej i konsumpcyjnej aktywności owej jednej piątej... Klasyczny kapitalizm dziś jest w zasadzie juŝ tylko wspomnieniem. Zmiany dokonały się niezwykle szybko, zainicjowane juŝ w latach osiemdziesiątych, osiągnęły apogeum w ostatniej dekadzie kończącego się stulecia. Po bankructwie komunizmu i obaleniu muru berlińskiego linie podziału przestały przebiegać wzdłuŝ tradycyjnych granic. Oszałamiający postęp techniczny dopełnił dzieła. W konsekwencji jesteśmy coraz bliŝsi nieoczekiwanego przebudzenia się w huxleyowskim "nowym, wspaniałym świecie", w niektórych swych przejawach bardziej moŝe jeszcze zdehumanizowanym. Jednocześnie trudno z przekonaniem orzec, Ŝe zagroŝenia bliskie orwellowskiej wizji totalitaryzmu minęły bezpowrotnie. Istnieją uzasadnione powody do obaw, Ŝe juŝ w początkach nowego tysiąclecia obydwa te modele zaczną się w pewien sposób przenikać, tworząc jakąś nową, wyjątkowo wybuchową mieszankę. Zmroziła mnie w trakcie pisania tego szkicu lakoniczna informacja agencyjna, jaką przyniosły światowe serwisy - otóŝ dziennikarze Associated Press weszli w posiadanie poufnych dokumentów firmy Bridgestone-Firestone, z których niezbicie wynika, iŝ juŝ od trzech lat wiedziała ona o problemach ze swymi oponami stosowanymi w niektórych modelach Forda. Specjalne śledztwo NHTSA (Amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego) dowiodło, Ŝe w wypadkach związanych z wadami tychŝe opon zginęło w USA co najmniej 88 osób. Na wymianę sześciu milionów opon firma zdecydowała się miesiąc temu, właśnie pod presją opinii publicznej zbulwersowanej ustaleniami komisji. Materiały, którymi dysponują dzienikarze AP wykazują, Ŝe z pełną świadomością, ze Strona 4 z 8
5 względu na koszty i uciąŝliwość operacji wymiany opon, odstąpiono jej przeprowadzenia i gdyby nie rozstrzygające orzeczenie NHTSA, ludzie ginęliby nadal. Bardzo podobny charakter miała sprawa innego amerykańskiego koncernu, która przed dwoma laty wywołała prawdziwą burzę. Tam z kolei kilkadziesiąt osób poniosło śmierć bądź zostało cięŝko poparzonych w płonących samochodach. Był te efekt ewidentnego błędu konstrukcyjnego, powodującego wybuch zbiorników z paliwem przy lada stłuczce. Błąd odkryto zanim z taśmy zjechało pierwsze wadliwe auto, wstrzymanie produkcji i ponowne zaprojektowanie niefortunnego modelu kosztowałoby jednak ogromne pieniądze. MenedŜerowie firmy w asyście (a jakŝe) prawników i ekonomistów przeprowadzili stosowne symulacje i opierając się na rachunku prawdopodobieństwa wyliczyli, Ŝe - w przypadku ujawnienia sprawy - znacznie taniej będzie zapłacić wysokie odszkodowania. Z premedytacją zatem skazali nie znanych sobie ludzi na śmierć lub kalectwo. Sprawa trafiła do prasy, a następnie do sądów. Przyznane odszkodowania były rekordowe, nawet jak na warunki amerykańskie. Sprawcy licznych tragedii uniknęli jednak odpowiedzialności karnej dzięki umiejętnościom swoich adwokatów. Jak widać, troska o efektywne zarządzanie i maksymalizację zysku moŝe niekiedy prowadzić do zbrodni. Niestety, trudno nie zgodzić się z ponurą diagnozą Edwarda Luttwaka: "Skrajności przyciągają się, więc nic dziwnego, Ŝe turbokapitalizm ma wiele wspólnego z sowiecką wersja komunizmu". Brzmi to osobliwie, ale czy ten zarzut jest w istocie bezpodstawny? Nie sposób nie zauwaŝyć, Ŝe leseferyzm i zdawanie się wyłącznie na wolny rynek jako jedyną siłę sprawczą światowego ładu ma charakter w duŝej mierze ideologiczny. Jak w krajach realnego socjalizmu wydajność jest tu niemal fetyszem. Ponadto zwycięska ideologia - podobnie jak niegdyś doktryna marksistowska - oferuje wszystkim bez wyjątku identyczne recepty lekcewaŝąc lub zgoła ignorując sferę tradycyjnych wartości, róŝnice społeczne, cywilizacyjne, mentalne i obyczajowe. Oczywiście rozwiązania oferowane przez turbokapitalizm, nie są tak utopijne, przeciwnie, ich źródłem jest pragmatyczne podejście do rzeczywistości; jednak czysty utylitaryzm i chłodna kalkulacja bywają niekiedy niemniej zgubne, niŝ fanatyczny idealizm. Owszem, nie moŝna - jak słusznie zauwaŝył juŝ Adam Smith - arbitralnie kierować całą gospodarką. MoŜna jednak korygować nieobliczalne następstwa oddziaływania rynku przeciwdziałając rozkładowi tradycyjnych więzi społecznych. Nie zapominajmy, Ŝe jakkolwiek Jan Paweł II, w encyklice Centesimus Annus (1991) - poparł gospodarkę wolnorynkową najsilniej w dziejach Kościoła, to zarazem ostrzegał: "Działalność gospodarcza, zwłaszcza w zakresie gospodarki rynkowej, nie moŝe przebiegać w próŝni instytucjonalnej, prawnej i politycznej. [...] Brak poczucia bezpieczeństwa, towarzysząca mu korupcja władz publicznych i mnoŝenie się niewłaściwych źródeł wzbogacenia i łatwych Strona 5 z 8
6 zysków opartych na działaniach nielegalnych czy po prostu spekulacji, jest dla rozwoju i dla porządku gospodarczego jedną z głównych przeszkód." Nie wszyscy moŝe wiedzą, Ŝe łączna wartość transakcji zawieranych kaŝdego dnia na światowych giełdach kilkanaście razy przewyŝsza wartość wytworzonego tego samego dnia produktu globalnego brutto. Trudno w tych warunkach rozprawiać o jakiejkolwiek stabilności. To budujące, Ŝe kaŝdego dnia powstają nowe fortuny, szkoda tylko, Ŝe tak powszechnie obowiązuje dewiza vae victis - biada zwycięŝonym. Dlaczego? Po pierwsze jest to oczywista konsekwencja niebywałego postępu technicznego, triumfalnego pochodu nowych technologii, które powodują ogromne zmiany redukujące ilość miejsc pracy. Nikt nie moŝe czuć się bezpiecznie. Po drugie - po zakończeniu zimnej wojny polityka straciła na znaczeniu wobec ekonomii. Tradycyjne państwo obumiera - demokracja wobec uwiądu społeczeństwa obywatelskiego staje się swego rodzaju parawanem, mającym przesłonić fakt, Ŝe rozstrzygnięcia są w coraz większym stopniu dziełem technokratyczno - finansowych elit, za nic mających sobie społeczne implikacje prowadzonej polityki. Tym bardziej, Ŝe nie ponoszą one jakiejkolwiek odpowiedzialności za to, co czynią - odium spada na polityków, których pole manewru zawęŝa się nieustannie. Jak szczerze wyznał przed trzema laty szef Bundesbanku, Hans Tietmayer, na forum gospodarczym w Davos: "Większość polityków nie zdaje sobie sprawy z tego, jak dalece znajdują się pod kontrolą rynków finansowych, ba, są nawet przez nie sterowani". Recepty prezesów banków centralnych (obecnie tę rolę pełni Bank Światowy i MFW, choć nie naleŝy zapominać o roli amerykańskiego FED) są zawsze identyczne. W skrócie sprowadzają się one do trywialnych wręcz zaleceń: deflacja, ograniczanie wydatków rządowych, rygorystyczny budŝet, polityka "trudnych" kredytów. Oczywiście, w wymiarze czysto ekonomicznym, trudno z tymi regułami polemizować. Zwykle dyscyplinują one gospodarkę i zapobiegają niespodziewanym wstrząsom. Jednak to, co w wymiarze ekonomiczno-finansowym bywa zbawienne, moŝe mieć niezwykle destrukcyjne oddziaływanie na wszelkie relacje społeczne. Warto moŝe uzmysłowić sobie, Ŝe na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych stosowano te same z grubsza środki na bolączki świata dotkniętego niszczącą recesją. Niewątpliwie jednym ze skutków owej bezwzględnej polityki finansowej było dojście do władzy Hitlera, który za nic miał ostrzeŝenia finansistów i osiągnął swoisty cud gospodarczy. Tyle, Ŝe rachunek za jego sukcesy wystawiła druga wojna światowa. Lekarstwo okazało się zatem gorsze od samej choroby. Z drugiej strony rooseveltowski new deal, który - jako reakcja na kryzys - takŝe sprzeniewierzył się obowiązującemu wówczas sposobowi myślenia o gospodarce, okazał się skutecznym specyfikiem na stagnację i recesję. Pod pewnymi względami mamy dziś powtórkę z historii. Oto na naszych oczach dokonują się przemiany, które moŝna porównać jedynie z bezwzględnym niszczeniem struktur feudalnych w pierwszej fazie Strona 6 z 8
7 rewolucji przemysłowej. KaŜda akcja wywołuje jednak reakcję. Odpowiedzią na ekspansję "wilczego kapitalizmu" stała się marksowska nieprzejednana krytyka nierówności społecznych, która z walki klas uczyniła doktrynę mobilizującą rzesze ludzi wyzutych z własności, radykalizując ich oczekiwania. Informatyczna rewolucja, która się obecnie dokonuje, niesie ze sobą bardzo podobne - o ile nawet nie większe - zagroŝenia. Trudno dziś mówić o proletariacie. Rewolucja przemysłowa potrzebowała bowiem licznych rąk do pracy, powodując wielkie migracje. Obecnie mamy do czynienia z rosnącą liczbą "odrzuconych" i "niepotrzebnych". U schyłku dziewiętnastego wieku w Rosji uŝywano określenia lisznije ludi, ludzie zbyteczni. Nieco później to właśnie oni stanowili główną siłę napędową bolszewickiego przewrotu. Desperacja i poczucie beznadziejności nie są tym rodzajem motywacji, który pozwala kierować się rzetelną oceną swego połoŝenia... Rezultatem słabości ekonomii w XX wieku, były liczne aberracje w świecie polityki, za co miliony ludzi zapłaciły straszliwą cenę. Niepodobna oprzeć się refleksji, Ŝe obecna słabość polityki, jej skarlenie, a zarazem bezprzykładna supremacja ekonomii moŝe prowadzić - do eskalacji zgoła obłędnych zawirowań zarówno w sferze polityki, jak i gospodarki. Niepokojące symptomy tego stanu rzeczy są juŝ dziś bardzo wyraźne. Triumf "racjonalnej" ekonomii moŝe stać się początkiem jej końca. Ów racjonalizm bywa zresztą nader wątpliwy. Niekiedy trudno wręcz oprzeć się poczuciu, Ŝe mamy do czynienia ze swoistą religią. Bogiem jest tu pieniądz, świątyniami - banki i giełdy, rolę złotego cielca pełni maksymalizacja zysku, a podstawowym dogmatem jest konieczność wzrostu gospodarczego. Odpowiednikami diabła i kręgów piekielnych są recesja i hiperinflacja, a spadek wskaźników giełdowych jest zwiastunem apokalipsy. Próby praktycznego przeciwstawiania się obowiązującej doktrynie (ot, choćby najmniejsze oznaki protekcjonizmu czy rozluźnienia ciasnego gorsetu ograniczeń wydatków na cele socjalne) traktowane są w kategoriach groźnej apostazy. Kara za owe odstępstwa spotyka "heretyków" w wymiarze jak najbardziej doczesnym i szybciej niŝ mogliby oczekiwać. Jest nią ucieczka zagranicznych inwestorów, a takŝe odpływ krajowego kapitału, a w konsekwencji - spadek notowań lokalnej waluty, zrazu chaos, później stagnacja, zwiększająca dystans do reszty stawki uczestniczącej w wyścigu. Przy jego tempie, straty te mogą się okazać nie do odrobienia, toteŝ niewielu znajdzie się polityków skłonnych podjąć takie ryzyko, by sprostać oczekiwaniom swych wyborców. Pisał przed trzydziestu laty Malcolm Muggeridge: "Co mamy sądzić o zupełnie idiotycznym pomyśle królestwa niebieskiego na ziemi, którego wizję przedstawiają nam największe autorytety naszych czasów? Wzrastające bez końca bogactwo tych, którzy mają w nim udział, opływających w towary na raty, ogłupionych telewizją i seksem [...]; pędzą po szerokich, sześciopasmowych autostradach, niekiedy krew Strona 7 z 8
8 pryska po asfalcie w ramach dodatkowego dreszczyku; niebiosa rozciągają się wokół nich w supermarkecie, niezliczone błyszczące anteny wyrastają ku niebu niczym wieŝyce; szczęście w tylu kolorach, ile jest pigułek; pałace ze światła i chromu dźwigają się coraz wyŝej. Dla potomności królestwo to moŝe być tylko przedmiotem kpin i szyderstw - zakładając, Ŝe będzie jakaś potomność." Jak wynika z danych opublikowanych przy okazji milenijnego szczytu ONZ, ponad miliard ludzi na naszej planecie utrzymuje się przy Ŝyciu (bo jak to inaczej określić) mając do dyspozycji mniej niŝ trzydzieści dolarów miesięcznie. Celem nowojorskiej konferencji miało być - jak to ujęto wdzięcznie w głównym wydaniu telewizyjnych wiadomości: "zmniejszenie o połowę tej liczby" (sic!). To niezręczne sformułowanie oznacza rzecz jasna, iŝ intencją uczestników konferencji jest poprawienie tej przeraŝającej statystyki przez zwiększenie dochodów owych nieszczęsnych pariasów. W przeciwnym razie owa wspólnota nędzy zredukuje się sama wskutek głodu i chorób, czemu mieszkańcy krajów wysoko rozwiniętych będą się biernie przypatrywać. Nie podejmujemy wyzwań, jakich nie szczędzi nam dzień powszedni. Nie potrafiąc uporządkować rzeczywistości, tworzymy wirtualne światy, ale jest to jedynie eskapizm, Wielka Ucieczka od własnej human condition i trudnych problemów w krainę pozorów i iluzji. [...] Sprawą zasadniczą - jak to zwykle bywa - jest kwestia proporcji, określenia naszych rzeczywistych (a nie tworzonych li-tylko na uŝytek rynku) potrzeb i aspiracji, czyli znalezienia modus vivendi między mieć a być. Fragmenty artykułu opublikowanego w numerze 9 (lato 2000) kwartalnika naukowego "Pieniądze i Więź" Tekst udostępniamy za łaskawą zgodą serwisu Obywatelskiej Inicjatywy Opodatkowania Obrotu Kapitałowego ( Strona 8 z 8
STRATEGIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO MIAST W POLSCE
STRATEGIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO MIAST W POLSCE Janusz Szewczuk Katowice, Grudzień 2008 ROZWÓJ GOSPODARCZY MIAST Czym jest rozwój gospodarczy? Jak mierzyć rozwój gospodarczy? Stan gospodarki polskich miast
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII
Spis treści Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Wstępne określenie przedmiotu ekonomii 7 Ekonomia a inne nauki 9 Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, środki produkcji i środki konsumpcji,
Bardziej szczegółowoPlan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej
Plan wykładu 8 Równowaga ogólna w małej gospodarce otwartej 1. Model Mundella Fleminga 2. Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej 3. Skuteczność polityki monetarnej i fiskalnej w warunkach
Bardziej szczegółowoGlobalny kryzys ekonomiczny Geneza, istota, perspektywy
Globalny kryzys ekonomiczny Geneza, istota, perspektywy prof. dr hab. Piotr Banaszyk, prof. zw. UEP Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Gospodarki Międzynarodowej Agenda 1. Przyczyny globalnego
Bardziej szczegółowoKrzysztof Jasiecki MIĘDZY MODERNIZACJĄ A PERYFERIAMI UNII EUROPEJSKIEJ
Krzysztof Jasiecki MIĘDZY MODERNIZACJĄ A PERYFERIAMI UNII EUROPEJSKIEJ Wydawnictwo IFiS PAN Warszawa 2013 Spis treści Spis tabel... 9 Podziękowania... 11 Wstęp... 13 1. Instytucjonalna różnorodność kapitalizmu...
Bardziej szczegółowoMakrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy
Makrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy Prof. dr hab. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Makrootoczenie: Otoczenie polityczne Otoczenie ekonomiczne Otoczenie społeczne Otoczenie technologiczne
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty Wahania koniunktury gospodarczej OŜywienie i recesja w gospodarce prof. ElŜbieta Adamowicz Szkoła Głowna Handlowa w Warszawie 3 kwietnia 2012 r. Program wykładu: Co to jest
Bardziej szczegółowoDezintegracja gospodarki światowej w latach 1918-1939
Gospodarka światowa Dezintegracja gospodarki światowej w latach 1918-1939 Tomasz Białowąs msg.umcs.lublin.pl/bialowas.htm bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Etapy w analizie Lata 1918-1924 Lata 1924-1929 Lata
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa WPROWADZENIE
Spis treści Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa xiii xv WPROWADZENIE l Rozdział l. Ekonomiczne opisanie świata 3 1.1. Stany Zjednoczone 4 1.2. Unia Europejska 10 1.3. Chiny 15 1.4. Spojrzenie na inne
Bardziej szczegółowoTradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek
Tradycyjna Gospodarka światowa i jej upadek AGENDA 1. Definicje 2. Okres przed-tradycyjny 3. Rewolucja Przemysłowa 4. Współczesna gospodarka Światowa Definicje gospodarka światowa, ekon. historycznie ukształtowany
Bardziej szczegółowoTrend Siły wpływu Prawdopodobieństwo. Czynniki sfera ekonomiczna
ekonomiczna Sytuacja na giełdzie Wielkość PKB Siła złotówki Inflacja Poziom kosztów Zmiany cyklu koniunkturalnego Poziom dochodów Trend Siły wpływu Prawdopodobieństwo Wzrost +4 0,6 Stabilizacja +2 0,2
Bardziej szczegółowoPĘTLE ROZWOJU O POLITYCE GOSPODARCZEJ POLSKI
PĘTLE ROZWOJU O POLITYCE GOSPODARCZEJ POLSKI Sytuacja gospodarcza na przełomie poprzedniej i obecnej dekady bardzo wysokie i gwałtownie rosnące bezrobocie bardzo niska stopa aktywności zawodowej niska
Bardziej szczegółowoSystematyka ryzyka w działalności gospodarczej
Systematyka ryzyka w działalności gospodarczej Najbardziej ogólna klasyfikacja kategorii ryzyka EFEKT Całkowite ryzyko dzieli się ze względu na kształtujące je czynniki na: Ryzyko systematyczne Ryzyko
Bardziej szczegółowoKomercjalizacja nauki w Polsce i na świecie. Maciej Strzębicki
Komercjalizacja nauki w Polsce i na świecie Maciej Strzębicki Własna firma Inkubator przedsiębiorczości Kryzys Praca na uczelni Garaż VC/PE Wdrożona idea Innowacje Wydatki na badania i rozwój Komercjalizacja
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 9
SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 9 ROZDZIAŁ I Teoretyczne ujęcie innowacji... 11 1. Innowacje-proces innowacyjny-konkurencyjność... 11 2. System innowacyjny na poziomie regionu... 15 3. System innowacyjny a
Bardziej szczegółowoZarys historii myśli ekonomicznej
Zarys historii myśli ekonomicznej Ekonomia Rok akademicki 2009/2010 Literatura H. Landreth, D.C. Colander, Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, cz. I: rozdz. 3; cz. II:
Bardziej szczegółowoDr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski
Dr Łukasz Goczek Uniwersytet Warszawski Dlaczego kraje chcą mieć niedowartościowane zamiast prawdziwe kursy walut? Może niedowartościowanie ma na celu zwiększenie eksportu? Co wpływa na RER? Czy możemy
Bardziej szczegółowoDr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski
Dr Łukasz Goczek Uniwersytet Warszawski Wpływ podatków na podaż i popyt Co decyduje, kto naprawdę ponosi ciężar podatku Koszty i korzyści wynikające z podatków i dlaczego podatki nakładają koszt, który
Bardziej szczegółowoMAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA
MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA WYKŁAD XII WZROST GOSPODARCZY cd. Chiny i ich wzrost gospodarczy Podstawy endogenicznej teorii wzrostu Konsekwencje wzrostu endogenicznego Dwusektorowy model endogeniczny
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY
AKADEMIA MŁODEGO EKONOMISTY WAHANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ OŻYWIENIE I RECESJA W GOSPODARCE DR JAROSŁAW CZAJA Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu 17 października 2016 r. KONIUNKTURA GOSPODARCZA DEFINICJA
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoSejm Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek
Warszawa, dnia listopada 2008 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Wniosek Na podstawie art. 122 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. odmawiam podpisania ustawy z dnia 17
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. 1.5. Funkcje funduszy inwestycyjnych w gospodarce... 32 1.6. Szanse i zagrożenia inwestowania w fundusze inwestycyjne...
SPIS TREŚCI Wstęp......................................................... 9 Rozdział 1. Pojęcie i istota funduszu inwestycyjnego.................. 13 1.1. Definicja funduszu inwestycyjnego...............................
Bardziej szczegółowoSytuacja gospodarcza Polski
Sytuacja gospodarcza Polski Bohdan Wyżnikiewicz Warszawa, 4 czerwca 2014 r. Plan prezentacji I. Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki II. III. Średniookresowa perspektywa wzrostu gospodarczego polskiej
Bardziej szczegółowoAutorzy książki są pracownikami Katedry Polityki Gospodarczej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Publikacja prezentuje podstawy ekonomii i polityki gospodarczej przy wykorzystaniu metody instytucjonalnej analizy gospodarki. Zawiera zestaw najważniejszych informacji z historii myśli ekonomicznej, ekonomii
Bardziej szczegółowoStrategia zarządzania kapitałem ludzkim Biznes społecznie odpowiedzialny (CSR)
Strategia zarządzania kapitałem ludzkim Biznes społecznie odpowiedzialny (CSR) To koncepcja, według, której firmy dobrowolnie prowadzą działalność uwzględniającą interesy społeczne i ochronę środowiska,
Bardziej szczegółowoRegion i jego rozwój w warunkach globalizacji
Region i jego rozwój w warunkach globalizacji Jacek Chądzyński Aleksandra Nowakowska Zbigniew Przygodzki faktycznie żyjemy w dziwacznym kręgu, którego środek jest wszędzie, a obwód nigdzie (albo może na
Bardziej szczegółowoWSTĘP 11 GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I NOWY REGIONALIZM 19
SPIS TREŚCI WSTĘP 11 ROZDZIAŁ I GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I NOWY REGIONALIZM 19 1. Współczesna gospodarka światowa i jej struktura... 19 1.1. Podmioty gospodarki światowej... 21 1.2. Funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości klasa 3LO. Wymagania edukacyjne. Uczeń:
Wymagania edukacyjne z podstaw przedsiębiorczości klasa 3LO Wymagania edukacyjne podstawowe ponadpodstawowe Dział I. Człowiek istota przedsiębiorcza zna pojęcie osobowości człowieka; wymienia mechanizmy
Bardziej szczegółowoKredytowe instrumenty a stabilność finansowa
Monografie i Opracowania 563 Paweł Niedziółka Kredytowe instrumenty a stabilność finansowa Warszawa 2009 Szkoła Główna Handlowa w Warszawie OFICYNA WYDAWNICZA Spis treści Indeks skrótów nazw własnych używanych
Bardziej szczegółowoMarket Alert: Czarny poniedziałek
Market Alert: Czarny poniedziałek Spowalniająca gospodarka chińska Za powszechna przyczynę spadków na giełdach dzisiaj uznaje się spowalniająca gospodarkę chińską i dewaluacja chińskiej waluty. Niemniej
Bardziej szczegółowoWiosenna prognoza na lata : w kierunku powolnego ożywienia gospodarczego
KOMISJA EUROPEJSKA KOMUNIKAT PRASOWY Wiosenna prognoza na lata 2012-13: w kierunku powolnego ożywienia gospodarczego Bruksela 11 maja 2012 r. W związku ze spadkiem produkcji odnotowanym pod koniec 2011
Bardziej szczegółowoWojciech Buksa Podatek od transakcji finansowych - jego potencjalne implikacje dla rynków finansowych
Wojciech Buksa wojciech.buksa@outlook.com Podatek od transakcji finansowych - jego potencjalne implikacje dla rynków finansowych!1 Wstęp. Pod koniec 2011 roku komisja europejska przedstawiła pomysł wprowadzenia
Bardziej szczegółowoWarto mieć już w umowie kredytowej zagwarantowaną możliwość spłaty rat w walucie kredytu lub w złotych.
Warto mieć już w umowie kredytowej zagwarantowaną możliwość spłaty rat w walucie kredytu lub w złotych. Na wyrażoną w złotych wartość raty kredytu walutowego ogromny wpływ ma bardzo ważny parametr, jakim
Bardziej szczegółowoCzy helikopter Bena Bernankego powinien wylądować?
Czy helikopter Bena Bernankego powinien wylądować? Autor: Frank Shostak Źródło: mises.org Tłumaczenie: Katarzyna Buczkowska Według Bena Bernankego zbyt wczesne wycofanie się z agresywnej polityki walki
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG
Załącznik nr 2 do Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej pn. "GWIEZDNY KRĄG" Zagadnienia VII Olimpiada GWIEZDNY KRĄG I. Zawody I stopnia 1. Społeczeństwo. Definicja społeczeństwa. Pojęcie zbiorowości społecznej.
Bardziej szczegółowoTRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (WYCIĄG)
TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ (WYCIĄG) Artykuł 37. (dawny art. 31 TWE) 1. Państwa Członkowskie dostosowują monopole państwowe o charakterze handlowym w taki sposób, aby wykluczona była wszelka
Bardziej szczegółowoDR GRAŻYNA KUŚ. specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi
DR GRAŻYNA KUŚ specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi 1. Motywacja pracowników jako element zarządzania przedsiębiorstwem 2. Pozapłacowe formy motywowania pracowników na przykładzie wybranej organizacji
Bardziej szczegółowoŁÓDŹ WŁĄCZA POLITYKA SPOŁECZNA dla Miasta Łodzi. dla Miasta Łodzi. dokument w trakcie uchwalania
ŁÓDŹ WŁĄCZA POLITYKA SPOŁECZNA 2020+ SPOŁECZNA dla Miasta Łodzi 2020+ dla Miasta Łodzi dokument w trakcie uchwalania WPROWADZENIE: Polityka Społeczna 2020+ dla Miasta Łodzi to dokument nowego typu, który
Bardziej szczegółowoKryzys i Zarządzanie ryzykiem
Kryzys i Zarządzanie ryzykiem Piotr Banaszyk Katedra Logistyki Międzynarodowej Globalny kryzys ekonomiczny opinie Banku Światowego W 2013 r. gospodarka eurolandu pozostanie w recesji, kurcząc się o 0,1
Bardziej szczegółowoŚ W I A TEORIA I PRAKTYKA Z PERSPEKTYW RACJONALNYCH WYBORÓW EKONOMICZNYCH. Eugeniusz M. Pluciński
Ś W I A E U R O P A P O L S K A TEORIA I PRAKTYKA Z PERSPEKTYW RACJONALNYCH WYBORÓW EKONOMICZNYCH Eugeniusz M. Pluciński BYDGOSZCZ - KRAKÓW 2008 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚCI WPROWADZENIE DO EKONOMII GOSPODARKI
Bardziej szczegółowoSpis treêci. www.wsip.com.pl
Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................
Bardziej szczegółowoMiejsce i rola informacji w procesie kształtowania konsumpcji
KONSUMENT I RYNEK partnerstwo czy konflikt interesów? Miejsce i rola informacji w procesie kształtowania konsumpcji dr Jerzy Małkowski Oddział Warszawski Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Warszawa, 14
Bardziej szczegółowoRYNEK PRACY W II KWARTALE 2009 ROKU. Dane za raportu opracowanego przez konsultantów portalu pracuj.pl
RYNEK PRACY W II KWARTALE 2009 ROKU Dane za raportu opracowanego przez konsultantów portalu pracuj.pl W II kwartale 2009 w portalu Pracuj.pl pracodawcy opublikowali 38261 ofert o 3% więcej niŝ minionym
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne
WYKŁAD 2 Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne PLAN WYKŁADU Przedmiot makroekonomii Wzrost gospodarczy stagnacja wahania koniunktury Inflacja bezrobocie Krzywa Phillipsa (inflacja a bezrobocie)
Bardziej szczegółowoPOLITYKA GOSPODARCZA POLSKI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ
POLITYKA GOSPODARCZA POLSKI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ Pod redakcją naukową prof. dr. hab. Stanisława Zięby prof. dr. hab. Eugeniusza Mazurkiewicza ALMAMER WYŻSZA SZKOŁA EKONOMICZNA Warszawa 2007
Bardziej szczegółowoTendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego
Tendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego Dr Bogdan Buczkowski Katedra Wymiany Międzynarodowej Konferencja organizowana w ramach projektu Utworzenie nowych interdyscyplinarnych programów kształcenia
Bardziej szczegółowoIndeks cen surowców może wkrótce osiągnąć szczyt swoich możliwości i wejść w spadkową korektę.
Indeks cen surowców może wkrótce osiągnąć szczyt swoich możliwości i wejść w spadkową korektę. Obserwacja cykliczności zmian na rynkach pozwala przypuszczać, że indeks cen surowców wkrótce może osiągnąć
Bardziej szczegółowoCo warto wiedzieć o gospodarce 2015-07-31 10:18:31
Co warto wiedzieć o gospodarce 2015-07-31 10:18:31 2 Stany Zjednoczone są największą i najbardziej zaawansowaną technologicznie gospodarką świata. Jej mocną stroną jest właśnie innowacyjność, a siłą napędową
Bardziej szczegółowoA. Zmiany w zakresie instytucji interpretacji przepisów prawa podatkowego
A. Zmiany w zakresie instytucji interpretacji przepisów prawa podatkowego samorządu terytorialnego. Zaproponowane w niniejszych załoŝeniach zmiany w zakresie interpretacji przepisów prawa podatkowego nie
Bardziej szczegółowo05-530 Góra Kalwaria, ul. Pijarska 21 tel.: [22] 717-82-65 fax: [22] 717-82-66 kom.: [0] 692-981-991, [0] 501-633-694 Info: 0 708 288 308
05-530 Góra Kalwaria, ul. Pijarska 21 tel.: [22] 717-82-65 fax: [22] 717-82-66 kom.: [0] 692-981-991, [0] 501-633-694 Info: 0 708 288 308 biuro@assman.com.pl http://www.assman.com.pl 21-11-2006 W części
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
WAHANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJ Ożywienie i recesja w gospodarce Przemysław Pluskota Uniwersytet Szczeciński 17 listopada 2016r. Co to jest koniunktura gospodarcza? W jaki sposób ją mierzyć? Dlaczego
Bardziej szczegółowoŚredni gracze lepsi od lidera Wyniki ubezpieczycieli komunikacyjnych w 2008 r.
Nr 73 (2220) 2009-04-15 Średni gracze lepsi od lidera Wyniki ubezpieczycieli komunikacyjnych w 2008 r. W 2008 r. ubezpieczyciele działający w tym segmencie zebrali 12,22 mld zł składki przypisanej brutto,
Bardziej szczegółowoOcena ryzyk transakcyjnych w eksporcie i ubezpieczenia eksportowe. Marcin Siwa - Dyrektor Działu Oceny Ryzyka Coface Poland
Ocena ryzyk transakcyjnych w eksporcie i ubezpieczenia eksportowe 23 03 2011 Marcin Siwa - Dyrektor Działu Oceny Ryzyka Coface Poland Oceny krajów wg Coface OCENY COFACE (Country Risk) przedstawiają wpływ
Bardziej szczegółowoN a s z e D ł u g i A. D. 2 0 0 9. Nasze Długi - główne wyniki badań. Próba badawcza
N AS Z E DŁUGI A. D. 2009 N a s z e D ł u g i A. D. 2 0 0 9 Nasze Długi - główne wyniki badań 45% Polaków ma obecnie większe problemy finansowe, niŝ przed kryzysem 77% społeczeństwa uwaŝa, Ŝe osoby, które
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. dopuszczający
Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. wyróżnić potrzeby ekonomiczne, wymienić podstawowe rodzaje środków zaspokajających potrzeby, rozróżnić podstawowe zasoby
Bardziej szczegółowoKoniec dolara? Nowy pieniądz międzynarodowy. prof. dr hab. Roman SkarŜyński
Koniec dolara? Nowy pieniądz międzynarodowy prof. dr hab. Roman SkarŜyński Część I. Stan aktualny Niesprawność międzynarodowego systemu finansowego u źródeł kryzysu finansowego 2008-2010 Rosnąca świadomość,
Bardziej szczegółowoEkonomia behawioralna a ekonomia głównego nurtu
Ekonomia behawioralna a ekonomia głównego nurtu Konsekwencje podejścia behawioralnego dla teorii i praktyki gospodarczej Centrum Interdyscyplinarnych Badań nad Rynkami Finansowymi, Kolegium Gospodarki
Bardziej szczegółowoZmiany w przemyśle Polski po 1989 roku. Zmiany w przemyśle Polski po 1989 roku
Zmiany w przemyśle Polski po 1989 roku Zmiany w przemyśle Polski po 1989 roku Wstęp Wiesz już, co to jest przemysł i znasz jego gałęzie. Znasz też rewolucje przemysłowe i ich znaczenie dla rozwoju przemysłu.
Bardziej szczegółowoUbezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe
Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe Opis Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych Ubezpieczeniowe Fundusze Kapitałowe funkcjonujące w ramach indywidualnych i grupowych ubezpieczeń na życie proponowanych
Bardziej szczegółowoPsychologia gracza giełdowego
Psychologia gracza giełdowego Grzegorz Zalewski DM BOŚ S.A. Hipoteza rynku efektywnego 2 Ceny papierów wartościowych w pełni odzwierciedlają wszystkie dostępne informacje. Hipoteza rynku efektywnego (2)
Bardziej szczegółowoSytuacja banków spółdzielczych w I półroczu. i w 3 kwartałach 2009 r. Spotkanie KNF ze środowiskiem. banków spółdzielczych
Spotkanie KNF ze środowiskiem banków spółdzielczych Sytuacja banków spółdzielczych w I półroczu i w 3 kwartałach 2009 r. Dariusz Twardowski Dyrektor Departamentu Bankowości Spółdzielczej PNB Zmiany udziału
Bardziej szczegółowoKażde państwo posiada walutę, w której rozlicza się wszelkie płatności na jego terenie. W Polsce jest nią złoty, dzielący się na 100 groszy.
Każde państwo posiada walutę, w której rozlicza się wszelkie płatności na jego terenie. W Polsce jest nią złoty, dzielący się na 100 groszy. Państwo: Sprawuje kontrolę nad stabilnością swojej waluty.(np.,
Bardziej szczegółowoJak Polacy korzystają z kart bankowych Raport Money.pl. Autor: Bartosz Chochołowski, Money.pl
Jak Polacy korzystają z kart bankowych Raport Money.pl Autor: Bartosz Chochołowski, Money.pl Wrocław, kwiecień 2008 Wartość transakcji przeprowadzonych kartami bankowymi w 2007 roku wzrosła do 265 miliardów
Bardziej szczegółowoWspółczesne koncepcje rachunkowości zarządczej. prowadzenie dr Adam Chmielewski
Współczesne koncepcje rachunkowości zarządczej prowadzenie dr Adam Chmielewski 1 Systemy controllingowe systemy wspierające zarządzanie przedsiębiorstwem dostarczają informacji do podejmowania decyzji
Bardziej szczegółowoAkademia Młodego Ekonomisty
Akademia Młodego Ekonomisty ABC eknomii Prof. Agnieszka Poczta-Wajda Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 kwietnia 2019 r. Czym zajmuje się ekonomia? zasoby potrzeby ludzkie problem rzadkości naturalne
Bardziej szczegółowoPrzepisy o sprzedaży nieruchomości Skarbu Państwa: znów łatwiej o kredyt!
.pl https://www..pl Przepisy o sprzedaży nieruchomości Skarbu Państwa: znów łatwiej o kredyt! Autor: Redaktor Naczelny Data: 5 sierpnia 2016 30 lipca Prezydent Andrzej Duda podpisał znowelizowaną Ustawę
Bardziej szczegółowo1.4. Podmioty wspierające przedsiębiorczość w regionie i źródła jej finansowania 22
Wprowadzenie 9 Część I Rozwój regionalny i lokalny w warunkach kryzysu 1. Klimat przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym regionu - wyniki badania ankietowego mieszkańców Litwy, Łotwy i Polski
Bardziej szczegółowoSTRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW W KOMPUTEROWYM SYMULATORZE DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORSTWA
Wydział Informatyki i Zarządzania STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW W KOMPUTEROWYM SYMULATORZE DZIAŁANIA PRZEDSIĘBIORSTWA Dr Agnieszka Bojnowska Symulacja komputerowa Gra pojęcie wieloznaczne - forma współzawodnictwa
Bardziej szczegółowoE U R O P A Prezentacja J. M. Barroso, Przewodniczącego Komisji Europejskiej - nieformalne posiedzenie Rady Europejskiej, 11 lutego 2010
KOMISJA EUROPEJSKA E U R O P A 2 0 2 0 Prezentacja J. M. Barroso, Przewodniczącego Komisji Europejskiej - nieformalne posiedzenie Rady Europejskiej, 11 lutego 2010 Spis treści 1. Kryzys zniweczył wynik
Bardziej szczegółowoWpływ technologii informatycznych i telekomunikacyjnych na wzrost gospodarczy i rozwój przedsiębiorstw w krajach posocjalistycznych.
16 październik 2004 Obrona pracy doktorskiej pt. Wpływ technologii informatycznych i telekomunikacyjnych na wzrost gospodarczy i rozwój przedsiębiorstw w krajach posocjalistycznych Marcin Piątkowski Motywacja
Bardziej szczegółowoMODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE
TEST PRZED MATURĄ 2007 MODELE ODPOWIEDZI DO PRZYKŁADOWEGO ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE Zadanie 1. (0 1 pkt) C Zadanie 2. (0 1 pkt) C Zadanie 3. (0 1 pkt) 1. A 2. B 3. D 4. C Zadanie
Bardziej szczegółowoL. dz. OZ/321/63/o/10 Lublin, dnia r.
L. dz. OZ/321/63/o/10 Lublin, dnia 26.10.2010 r. Dotyczy: postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na wywóz i zagospodarowanie odwodnionych niehigienizowanych
Bardziej szczegółowoSytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33
Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku 2015-10-21 14:38:33 2 Rumunia jest krajem o dynamicznie rozwijającej się gospodarce Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku. Rumunia jest dużym krajem o dynamicznie
Bardziej szczegółowoPodstawy teorii finansów
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Życie gospodarcze Psychologia inwestora Grzegorz Kowerda Uniwersytet w Białymstoku 7 listopada 2013 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Podstawy
Bardziej szczegółowoSTRATEGICZNE ZARZĄDZANIE KOSZTAMI
STRATEGICZNE ZARZĄDZANIE KOSZTAMI dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 EKONOMICZNY CYKL śycia PRODUKTU 1 KOSZTY CYKLU śycia PRODUKTU OKRES PRZEDRYNKOWY OKRES RYNKOWY OKRES POSTRYNKOWY
Bardziej szczegółowoTEORIA POWSTANIA KAPITALIZMU
TEORIA POWSTANIA KAPITALIZMU Kliknij, wg. Karla aby Polanyi edytować styl wzorca podtytułu Karl Polanyi Urodził się 25 października 1886,a zmarł 23 kwietnia 1964 - intelektualista węgierski. Znany głównie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp 11. I. Gospodarcze skutki wielkich odkryć geograficznych i podbojów kolonialnych w XVI-XVII w.
Spis treści Wstęp 11 I. Gospodarcze skutki wielkich odkryć geograficznych i podbojów kolonialnych w XVI-XVII w. 1. Przesłanki kolonializmu 13 2. Przebieg ekspansji kolonialnej 14 3. Społeczno-gospodarcze
Bardziej szczegółowoSpis treści (skrócony)
Spis treści (skrócony) WSTĘP Rozdział 1. SPOŁECZNY PROCES GOSPODAROWANIA A EKONOMIA (Jerzy Wilkin) 1.1. Potrzeby człowieka i moŝliwości ich zaspokajania 1.2. Gospodarowanie, ekonomizacja działań ludzkich
Bardziej szczegółowoPolski sukces 1989-2014. Tytuł prezentacji Dokonania i perspektywy
Polski sukces 1989-2014. Tytuł prezentacji Dokonania i perspektywy Wyniki badania ankietowego Dr Jarosław Górski Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego Europejski Instytutu Marketingu Miejsc
Bardziej szczegółowoUcieczka inwestorów od ryzykownych aktywów zaowocowała stratami funduszy akcji i mieszanych.
Ucieczka inwestorów od ryzykownych aktywów zaowocowała stratami funduszy akcji i mieszanych. Wichura, która w pierwszych dniach sierpnia przetoczyła się nad światowymi rynkami akcji, przyczyniła się do
Bardziej szczegółowoGospodarka polska, gospodarka światowa w jakim punkcie dziś jesteśmy?
Gospodarka polska, gospodarka światowa w jakim punkcie dziś jesteśmy? Łukasz Tarnawa Departament Strategii i Analiz Warszawa, 6 listopada 2008 1 Gospodarka globalna kryzys sektora finansowego w gospodarkach
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT KOMISJI. Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami Karta Kobiet
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 5.3.2010 KOM(2010)78 wersja ostateczna KOMUNIKAT KOMISJI Zwiększone zaangażowanie na rzecz równości między kobietami i mężczyznami Karta Kobiet Deklaracja Komisji Europejskiej
Bardziej szczegółowoMateriał dydaktyczny dla nauczycieli przedmiotów ekonomicznych MENEDŻER. Wprowadzenie do problematyki decyzji menedżerskich. Mgr Piotr Urbaniak
Materiał dydaktyczny dla nauczycieli przedmiotów ekonomicznych MENEDŻER Wprowadzenie do problematyki decyzji menedżerskich Mgr Piotr Urbaniak Wprowadzenie 1 2 3 4 Czym jest ekonomia menedżerska? Etapy
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.
Bardziej szczegółowoCeny transferowe jeszcze podatki czy już ekonomia? Michał Majdański BT&A Podatki
Ceny transferowe jeszcze podatki czy już ekonomia? Michał Majdański BT&A Podatki Plan prezentacji 1. Ceny transferowe uwagi wstępne 2. Definicja podmiotów powiązanych 3. Zasada ceny rynkowej 4. Podatkowe
Bardziej szczegółowo1. Wprowadzenie do problematyki ochrony środowiska i gospodarowania
Spis treści Wprowadzenie... 9 1. Wprowadzenie do problematyki ochrony środowiska i gospodarowania jego zasobami... 13 1.1. Rola środowiska w procesach społeczno-gospodarczych... 13 1.2. Uwarunkowania zasobowe.
Bardziej szczegółowoDeficyt publiczny - jak mu zaradzić piątek, 07 października 2011 20:10 - Poprawiony sobota, 19 kwietnia 2014 16:28
Z Olgierdem Bagniewskim*, szefem zespołu analityków niemieckiego instytutu East Stock Informationsdienste GmbH w Hamburgu, rozmawia Iwona Bartczak. I.B.: Brak równowagi finansów publicznych jest znanym
Bardziej szczegółowoGospodarka i rynki finansowe Gdynia 11.05.2016 XTB ONLINE TRADING. www.xtb.pl www.tradebeat.pl
Gospodarka i rynki finansowe Gdynia 11.05.2016 ONLINE TRADING www.tradebeat.pl Gospodarka i rynki finansowe 1. Wzrost na świecie i oczekiwania 2. Chiny zagrożeniem numer jeden dla światowej gospodarki
Bardziej szczegółowoNajnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów Lublin, 17 maja 2010 r. Sytuacja na globalnym rynku inwestycyjnym kończący się
Bardziej szczegółowoDylematy wyjścia ze stymulowania makroekonomicznego. 108 seminarium
Dylematy wyjścia ze stymulowania makroekonomicznego prof. Marek DąbrowskiD CASE 108 seminarium BRE-CASE Warszaw awa, 25 marca 2010 1 Plan prezentacji Efektywność stymulowania monetarnego i fiskalnego w
Bardziej szczegółowoCykl koniunkturalny. Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki gospodarczej
Cykl koniunkturalny Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki gospodarczej Cykl koniunkturalny - definicja Cykl koniunkturalny to powtarzające się okresowo
Bardziej szczegółowoHandel ludźmi a kryzysy migracyjny i uchodźczy na początku XXI wieku w regionie śródziemnomorskim, w Europie czy w Unii Europejskiej?
Handel ludźmi a kryzysy migracyjny i uchodźczy na początku XXI wieku w regionie śródziemnomorskim, w Europie czy w Unii Europejskiej? Kamil Wyszkowski Dyrektor Generalny Inicjatywy Sekretarza Generalnego
Bardziej szczegółowo5/12/2015 WŁADZA I POLITYKA WŁADZA I POLITYKA PAŃSTWO
WŁADZA I POLITYKA dr Agnieszka Kacprzak WŁADZA I POLITYKA WŁADZA zdolność jednostek lub grup do osiągania własnych celów lub realizowania własnych interesów, nawet wobec sprzeciwu innych POLITYKA środki
Bardziej szczegółowoJak zbierać plony? Krótkoterminowo ostrożnie Długoterminowo dobierz akcje Typy inwestycyjne Union Investment
Jak zbierać plony? Krótkoterminowo ostrożnie Długoterminowo dobierz akcje Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa sierpień 2011 r. Co ma potencjał zysku? sierpień 2011 2 Sztandarowy fundusz dla klientów
Bardziej szczegółowoCzy oszczędności krajowe będą w stanie finansować długoterminowy wzrost gospodarczy w Polsce?
Czy oszczędności krajowe będą w stanie finansować długoterminowy wzrost gospodarczy w Polsce? Rafał Antczak Członek Zarządu Deloitte Consulting S.A. Europejski Kongres Finansowy Sopot, 23 czerwca 2015
Bardziej szczegółowoKonkurencja i współpraca międzynarodowa. Jan W. Bossak
Konkurencja i współpraca międzynarodowa. Jan W. Bossak Autor adresuje książkę do Czytelników pragnących lepiej zrozumieć procesy rozwoju gospodarczego we współczesnym świecie. Do studentów, ekonomistów
Bardziej szczegółowoEkonomia społeczna w Polsce. Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych
Ekonomia społeczna w Polsce Ilona Gosk Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych Czym jest ekonomia społeczna? Specyficzne podejście poszczególnych osób i instytucji do społecznej rzeczywistości w zakresie:
Bardziej szczegółowoZałącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja
Załącznik do dokumentu zawierającego kluczowe informacje WARTA Inwestycja Masz zamiar kupić produkt, który nie jest prosty i który może być trudny w zrozumieniu Data sporządzenia dokumentu: 19-12-2017
Bardziej szczegółowoŚWIATOWY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZASOBÓW GENETYCZNYCH ZWIERZĄT oraz DEKLARACJA z INTERLAKEN
ŚWIATOWY PLAN DZIAŁAŃ NA RZECZ ZASOBÓW GENETYCZNYCH ZWIERZĄT oraz DEKLARACJA z INTERLAKEN GLOBAL PLAN OF ACTION FOR ANIMAL GENETIC RESOURCES and the INTERLAKEN DECLARATION przyjęte przez Międzynarodową
Bardziej szczegółowo