ORGANIZACJA WYMIAN DANYCH Z WYKORZYSTANIEM ŁĄCZY LAN W OBIEKTACH ELEKTROENERGETYCZNYCH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ORGANIZACJA WYMIAN DANYCH Z WYKORZYSTANIEM ŁĄCZY LAN W OBIEKTACH ELEKTROENERGETYCZNYCH"

Transkrypt

1 POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 74 Electrical Engineering 2013 Robert JĘDRYCHOWSKI* Michał WYDRA* ORGANIZACJA WYMIAN DANYCH Z WYKORZYSTANIEM ŁĄCZY LAN W OBIEKTACH ELEKTROENERGETYCZNYCH W referacie przedstawiono rozwiązania techniczne wykorzystywane do organizacji komunikacji pomiędzy urządzeniami technicznymi w obrębie stacji elektroenergetycznej. Praca współczesnych systemów sterowania i nadzoru oparta jest na różnych rozwiązaniach komunikacyjnych, które wykorzystywane były do ich tworzenia. Wzrost wymagań co do ilości danych oraz szybkości przekazywania informacji sprawił, że zaczęto poszukiwać nowych rozwiązań. W artykule zaprezentowane zostaną nowe standardy wymiany danych oparte na sieciach LAN oraz urządzenia, które mogą być zastosowane do tworzenia układów SCADA opartych na tej technologii. Na przykładzie fizycznego modelu komunikacyjnego zaprezentowana zostanie konfiguracja urządzeń tworzących szkielet sieci oraz korzystających z niego elementów telemechaniki. 1. WSTĘP Nowe standardy komunikacji pomiędzy urządzeniami elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej (EAZ), urządzeniami telemechaniki oraz elementami lokalnych systemów sterowania i nadzoru (SSiN) wymuszają zastosowanie komunikacji wywodzącej się z sieci LAN. Wprowadzenie sieci LAN opartych o standard Ethernet do nowych obiektów elektroenergetycznych odbywa się stopniowo od kilku lat. Przyczyniły się do tego wzrost szybkości działania sieci, zastosowanie nowych rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo pracy oraz porządkujących wymianę danych pomiędzy urządzeniami. Dodatkowo w protokołach komunikacyjnych zarówno wykorzystywanych dotychczas w elektroenergetyce jak i nowych wprowadzono możliwość takiej komunikacji. Nowe wymogi techniczne zostały wprowadzone i dokładnie opisane w instrukcjach ruchu operatora sieci przesyłowej, a następnie operatorów sieci dystrybucyjnej 0. Stanowią one podstawę do projektowania i realizacji nowych stacji elektroenergetycznych i modernizowania już istniejących. Aby jednak w pełni ocenić możliwości współpracy automatyki z siecią LAN stworzono w Laboratorium Teletechniki Katedry Sieci Elektrycznych i Zabezpieczeń * Politechnika Lubelska.

2 44 Robert Jędrychowski, Michał Wydra Politechniki Lubelskiej model komunikacyjny łączący różne urządzenia współpracujące ze sobą 0. Model w pełni realizuje wymagania standardu IEC 61850, który stał się punktem odniesienia do oceny poprawności funkcjonowania sieci. Założenia standardu specyfikujące pracę sieci LAN zaprezentowane zostaną w pierwszej części artykułu. W dalszych częściach artykułu, przedstawione zostaną wykorzystane w modelu technologie komunikacyjne. Opisane zostaną połączenia w warstwie sprzętowej oraz komunikacyjnej. Przedstawiony zostanie również przykład konfiguracji urządzeń EAZ oraz telemechaniki współpracujących ze sobą przy wymianie informacji przystosowanych do pracy z siecią LAN. Artykuł ma na celu zaprezentowanie na przykładzie laboratoryjnego modelu komunikacyjnego zmian jakie zachodzą w organizacji obwodów komunikacyjnych w obrębie obiektów elektroenergetycznych różnej skali. 2. WYMAGANIA TECHNICZNE STAWIANE NOWYM SSIN Podstawą zarządzania siecią elektroenergetyczną przy generacji rozproszonej jest stworzenie systemu sterowania i nadzoru (SSiN) zdolnego do akwizycji danych opisujących stan sieci i pozwalający na sterowanie jej pracą oraz kontrolę pracy jednostek wytwórczych. W poszczególnych obiektach elektroenergetycznych rozmieszczone są jego elementy współpracujące ze sobą. Strukturę SSiN można opisać na trzech poziomach: pola, stacji i ośrodka nadrzędnego, dla każdego z nich instrukcje ruchu określają niezbędne elementy 0, 0. Na poziomie pola wymagane są: sterownik pola zapewniający akwizycję sygnałów w obrębie pola, panel sterowniczy będący interfejsem pozwalającym na prezentację danych lokalnych i wykonywanie sterowań. Na poziomie stacji wymagane są następujące elementy: sterownik stacji zapewniający akwizycję i wymianę sygnałów w obrębie stacji za pomocą odpowiednich łączy, sterownik może być uzupełniony o panel sterowniczy, komputer stacyjny - pracując w układzie redundantnym, realizuje niemal wszystkie zadania związane z centralnym przetwarzaniem danych i organizacją aplikacji dostępnych dla osób zarządzających, stanowisko HMI, stanowisko dyspozytorskie do sterowania całym obiektem, sterownik komunikacyjny lub koncentrator dla zabezpieczeń, urządzenia te pojawiają się jeżeli zachodzi potrzeba przyłączenia urządzeń o niekompatybilnych standardach komunikacyjnych, rejestrator stacyjny, automatyka stacyjna,

3 Organizacja wymian danych z wykorzystaniem łączy LAN serwer WEB - realizacja funkcji serwera WEB pozwala na zdalny dostęp do schematów i danych, Router - urządzenie sieci informatyczne organizujące dostęp do sieci WAN, organizując i wyznaczając trasę przesyłania informacji protokół IP, moduły komunikacyjne, umożliwiają komunikację pomiędzy elementami SSiN, a dodatkowo z ośrodkiem nadrzędnym. Ośrodek nadrzędny wyposażony jest w stanowiska dyspozytorskie pozwalające na zdalny nadzór nad wybranymi obiektami, komputer Centrum Nadzoru (CN) dostarczające szczegółowe analizy i raporty oraz moduły komunikacyjne umożliwiające przekazywanie danych z CN do obiektów podrzędnych. Pomiędzy urządzeniami zainstalowanymi na każdym poziomie oraz pomiędzy poziomami wymagane jest zapewnienie komunikacji. W obrębie stacji elektroenergetycznej dla nowych obiektów preferowane są połączenia oparte na szybkich odmianach technologii Ethernet wykorzystujących łącza światłowodowe. 3. TECHNOLOGIE SIECI ETHERNET Podstawą tworzenia struktury komunikacyjnej w nowych stacjach elektroenergetycznych są wymagania standardu IEC 61850, przewiduje on możliwość przesyłania pomiędzy urządzeniami inteligentnymi IED 0. Do podstawowych usług komunikacyjnych oraz zdefiniowanych w standardzie danych należą: zapis i odczyt danych z urządzeń IDE, przesyłanie raportów, przesyłanie rejestrów (logs), przesyłanie zdarzeń (komunikatów) krytycznych GSE (Generic Substation Event) za pomocą komunikatów GOOSE (Generic Object Oriented Station Event) oraz GSSE (Generic Station State Event), przesyłanie wielkości pomiarowych w postaci sygnału próbkowanego. Wymagają one różnych zastosowania różnych mechanizmów komunikacyjnych zdefiniowanych dla technologii sieci LAN i protokołów TCP/IP. Standard IEC wymusza zastosowanie, co najmniej standardu IEEE 802.3u (Fast Ethernet) oraz użycie przełączników, jako podstawowego urządzenia tworzącego strukturę sieci. Duża szybkość działania sieci (co najmniej 100 Mb/s), pracy w trybie Full Duplex oraz zastosowanie przełączników ma wyeliminować możliwość występowania kolizji 0. Szczególnie ważne jest to dla komunikatów GOOSE przesyłanych pomiędzy urządzeniami EAZ, dla których opóźnienie nie może przekraczać 0,4 ms 0. Aby zapewnić tak restrykcyjne wymagania standardu IEC konieczne jest zastosowanie wielu dodatkowych technologii zdefiniowanych dla sieci Ethernet 0. Do rozwiązań takich należą:

4 46 Robert Jędrychowski, Michał Wydra 1. Mechanizm autonegocjacji. Pojawił się wraz z koniecznością obsługi połączeń pracujących z różną prędkością, schematami sygnalizacji i w różnym trybie komunikacji. Urządzenia wymieniając pomiędzy sobą komunikat FLP ustalają najlepszy możliwy sposób komunikacji. 2. Sterowanie przepływem (Flow Control) połączenie sieci pracujących z różnymi prędkościami, a co za tym idzie mogące w tym samym czasie przesyłać różne ilości danych sprawiło, że konieczne stało się rozwiązanie problemu sterowania przekazywaniem danych z sieci szybszej do wolniejszej. Opisane standardem IEEE 802.3x rozwiązanie pozwala dla komunikacji punktpunkt sterować przepływem danych za pomocą specjalnej ramki sterującej o nazwie PAUSE. 3. Wirtualne sieci lokalne zastosowanie przełączników zarządzanych dało możliwość tworzenia podsieci wirtualnych i zarządzanie nimi. Idea sieci wirtualnych sprowadza się do logicznego zgrupowania urządzeń, które fizycznie pracują w tej samej sieci. Tworzyć sieci wirtualne można w oparciu o porty przełącznika, adresy fizyczne lub podsieci IP. W celu zapewnienia możliwości realizacji sieci wirtualnych w sieciach których szkielet tworzy wiele przełączników wykorzystuje się dodatkowo dwa standardy; pierwszy odpowiadający za przekazywanie informacji o VLAN-ach pomiędzy przełącznikami IEEE 802.1Q (VLAN Tagging), drugi IEEE 802.1p (Class of Service) wprowadzający priorytety. W wyniku ich stosowania modyfikowana jest ramka danych. Za adresem źródłowym wstawiono 32-bitowe pole, w którym umieszczono informacje o identyfikatorze (Tagu), priorytecie czy identyfikatorze podsieci. 4. Mechanizm Spanning Tree IEEE 802.1D oraz jego nowe odmiany 802.1w (Rapid STP) - mają przeciwdziałać tzw. sztormom rozgłoszeniowym w sieci. Ma to miejsce w sieci o złożonej strukturze, w której występują połączenia alternatywne pomiędzy przełącznikami. 5. Zarządzanie bezpieczeństwem sieci (Authentication) celu zwiększenia bezpieczeństwa sieci wprowadzono mechanizm pozwalający na uwierzytelnianie danych przesyłanych pomiędzy urządzeniami (IEEE 802.1X). Ma to na celu uniemożliwienie ingerowaniu w pracę sieci danych od niezidentyfikowanych nadawców (urządzeń). 6. Agregacja połączeń standard IEEE 802.3ad pozwala na zwiększenie szybkości połączeń pomiędzy przełącznikami poprzez transmisję danych na więcej niż jednym porcie. Standard zarządza transmisją równoważąc obciążenia poszczególnych portów oraz zarządzając rekonfiguracją w przypadku awarii jednego z połączeń. 7. Synchronizacja czasu jest to niezbędny element zapewniający możliwość identyfikacji zdarzeń z cechą czasu. Wykorzystywany jest do tego celu protokół NTP z rodziny TCP/IP oaz specjalistyczne protokoły opisane standardem IEC 1588.

5 Organizacja wymian danych z wykorzystaniem łączy LAN Wszystkie te elementy dają podstawy do traktowania sieci Fast Ethernet i Gigabit Ethernet jako sieci przewidywalnej i sterowalnej, działającej z dużymi prędkościami. Dodatkowo w przełącznikach stosowane są rozwiązania zwiększające niezawodność pracy łączy oraz samych przełączników. 4. MODEL KOMUNIKACYJNY Obserwując wyzwania, jakie stawia przed współczesną elektroenergetyką generacja rozproszona w Katedrze Sieci Elektrycznych i Zabezpieczeń Politechniki Lubelskiej zrealizowany został projekt zatytułowany Układ optymalnej regulacji mocy farm wiatrowych w warunkach ograniczonych możliwości przesyłowych sieci elektroenergetycznych. Rys. 1. Model komunikacyjny dla symulatora generacji rozproszonej Tworząc układ regulacji przyjęto założenie, że będzie on wykorzystywany w wybranym fragmencie rzeczywistego systemu elektroenergetycznego. Budując SSiN wykorzystano urządzenia telemechaniki stosowane w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE). SSiN składa się z trzech zasadniczych elementów, należą do nich: sieć komunikacyjna, koncentrator komunikacyjny, system dyspozytorski czasu rzeczywistego. Sieć komunikacyjna oparta na łączach światłowodowych stworzona została na bazie przełączników firmy MOXA spełniających surowe wymagania standardu IEC oraz wymogi kompatybilności elektromagnetycznej wymaganej od urządzeń stosowanych na stacjach elektroenergetycznych 0. Sieć ta tworzy szkielet komunikacyjny, oparty na technologii światłowodowego pierścienia, łączący wszystkie elementy układu regulacji, dający możliwość jego dalszej rozbudowy

6 48 Robert Jędrychowski, Michał Wydra (rysunek 1). Dzięki realizacji wielu wymaganych przez standard IEC funkcji, możliwe jest zarządzanie pracą sieci, zapewnienie jej dużej niezawodności, bezpieczeństwa i wydajności 0. Sieć ta jest w pełni skalowalna, umożliwia dalszą rozbudowę układu oraz przyłączanie urządzeń zgodnych ze standardem Ethernet 100 Mb/s i wyższym, komunikujących się z wykorzystaniem protokołów TCP/IP. Sieć zrealizowana na potrzeby projektu charakteryzowała się prostą strukturą wynikającą z braku surowych wymagań czasowych nakładanych na komunikację pomiędzy poszczególnymi elementami modelu. Strukturę sieci przedstawia rysunek 1. Rys. 2. Informacje przekazywane pomiędzy urządzeniami oraz sterownikiem Ex-EST2 i systemem WindEx Ruch pomiędzy poszczególnymi elementami wykorzystuje komunikację z protokołem IP, jedynie pomiędzy systemem WindEx, a sterownikiem Ex-MST2 stosowany jest dodatkowo protokół DNP 3,0. W celu zapewnienia niezawodności i szybkości transmisji danych, pomiędzy przełącznikami zastosowano mechanizm agregacji połączeń. Stworzony układ komunikacyjny stał się punktem wyjściowym do dalszej jego rozbudowy. Aby tego dokonać pogrupowano urządzenia telemechaniki i EAZ ze względu na rodzaj informacji, jakie pomiędzy sobą wymieniają (rysunek 2). Jednym z kryteriów były wykorzystywane przez nie protokoły komunikacyjne. Stworzono trzy VLAN pozwalające na rozdzielenie urządzeń posługujących się różnymi protokołami stosowanymi w elektroenergetyce. Głównym urządzeniem w układzie jest sterownik Ex-MST2 0. Dzięki zainstalowaniu w nim trzech w pełni niezależnych interfejsów Ethernet możliwa jest komunikacja z nim w trzech niezależnych grupach urządzeń elektroenergetycznych oraz urządzeń dodatkowych. Urządzenia elektroenergetyczne podzielono ze względu na stosowane przez nie protokoły wymiany danych, należą do nich urządzenia wykorzystujące: IEC 61850,

7 Organizacja wymian danych z wykorzystaniem łączy LAN IEC oraz DNP 3,0. Wszystkie one obsługiwane są przez Ex-MST2, dzięki czemu pełni on funkcję translatora protokołów, umożliwiając wymianę danych pomiędzy poszczególnymi grupami urządzeń. Dzięki wprowadzeniu do niego poprzez łącze GPS sygnału czasu, stał się on wzorcem czasu dla pozostałych urządzeń. Rys. 3. Sieć komunikacyjna z wydzielonymi VLAN-ami dla różnych grup urządzeń telemechaniki Aby podnieść niezawodność transmisji danych i umożliwić dołączanie do światłowodowego szkieletu sieci kolejnych przełączników zastosowano technologię Turbo Ring oferowaną przez przełączniki firmy Moxa 0. Tworzy ona redundantny układ połączeń, o bardzo krótkim czasie rekonfiguracji, co jest jednym z wymogów wobec urządzeń komunikacyjnych w krajowej elektroenergetyce. W celu ograniczeni rywalizacji o łącze wprowadzono w poszczególnych VLAN-ach priorytety dla ruchu pakietów. Dzięki temu urządzenia komunikujące się w standardzie IEC posiadają najwyższy priorytet, a przez to krótki czas dostarczania informacji. Stworzona sieć (rysunek 3) pozwala na dołączanie nowych urządzeń telemechaniki poprzez światłowodowe łącza LAN, dając możliwość analizowania ich współpracy. Pozwala na wykorzystanie wspólnego szkieletu przy jednoczesnym odseparowaniu ruchu pomiędzy poszczególnymi grupami. Spełniając surowe wymagania standardu IEC stworzono rozwiązanie odzwierciedlające układ komunikacyjny w najnowszych stacjach elektroenergetycznych.

8 50 Robert Jędrychowski, Michał Wydra 5. PODSUMOWANIE Zastosowanie sieci LAN w obrębie obiektów elektroenergetycznych do wymiany danych pomiędzy urządzeniami tam zainstalowanymi zasadniczo zmieniło sposób modelowania komunikacji. Wykorzystanie dostępnych i dobrze znanych technologii, takich jak Ethernet i komunikacja TCP/IP, przy jednoczesnym zdefiniowaniu precyzyjnych i restrykcyjnych wymagań stwarza wiele problemów. Aby móc je rozwiązywać oraz oceniać ich wpływ na przebieg wymiany danych należy dysponować rzeczywistym modelem komunikacyjnym. Zaprezentowany zestaw urządzeń pozwala na odwzorowanie działania nowoczesnych systemów sterowania obiektami elektroenergetycznymi. Pozwala również na testowanie nowych urządzeń przyłączanych do systemu. LITERATURA [1] Breyer R., Rileyi S.: Switched, Fast i Gigabit Ethernet. Helion, Gliwice 2000 r. [2] Jędrychowski R., Zalety standaryzacji systemów nadzoru i zabezpieczeń dla generacji rozproszonej. Rynek Energii Nr 2 (81) 2009 r. s [3] Kacejko P.: Inżynieria elektryczna i technologie informatyczne w nowoczesnych technologiach energetycznych. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN vol. 82, Lublin [4] IEC 61850, Communication Networks and Systems in Substations [5] Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej PGE Dystrybucja S.A. [6] PSE-Operator. Standardowa specyfikacja funkcjonalna dla sieci LAN stacji r. [7] Dokumentacja: Sterownik Ex-MST2. Elkomtech S.A. [8] Dokumentacja: Przełącznik MOXA PT DATA ORGANIZATION WITH THE APPLICATION OF LAN CONNECTIONS IN POWER INDUSTRY FACILITIES The paper discusses technological solutions that are applied to organize communication among technical devices in an electrical substation. Design and operation of presently used supervision and control systems are based on various communication solutions. Ever growing standards concerning the required quantity of data and their transmission rate induce a search for new solutions. The paper presents new concepts of LAN-based data exchange and an equipment that can be applied to develop SCADA systems using that technology. An example of a physical communication model has been used to present a configuration of devices that form a frame of the network and remote control elements that use it.

Wykorzystanie sterowników PLC, jako źródła informacji dla systemów nadzorujących pracę jednostek wytwórczych małej mocy

Wykorzystanie sterowników PLC, jako źródła informacji dla systemów nadzorujących pracę jednostek wytwórczych małej mocy Wykorzystanie sterowników PLC, jako źródła informacji dla systemów nadzorujących pracę jednostek wytwórczych małej mocy Robert Jędrychowski Politechnika Lubelska Nałęczów, ZET 2014 Plan prezentacji Wstęp

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY AKWIZYCJI DANYCH DLA MAŁYCH ŹRÓDEŁ WYTWÓRCZYCH

SYSTEMY AKWIZYCJI DANYCH DLA MAŁYCH ŹRÓDEŁ WYTWÓRCZYCH POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electrical Engineering 2012 Robert JĘDRYCHOWSKI* SYSTEMY AKWIZYCJI DANYCH DLA MAŁYCH ŹRÓDEŁ WYTWÓRCZYCH W referacie przedstawiono rozwiązania

Bardziej szczegółowo

MONITOROWANIE WYMIANY DANYCH W SYSTEMIE AUTOMATYKI STACJI ELEKTROENERGETYCZNEJ

MONITOROWANIE WYMIANY DANYCH W SYSTEMIE AUTOMATYKI STACJI ELEKTROENERGETYCZNEJ Nr 2(117) - 2015 Rynek Energii Str. 107 MONITOROWANIE WYMIANY DANYCH W SYSTEMIE AUTOMATYKI STACJI ELEKTROENERGETYCZNEJ Robert Jędrychowski Słowa kluczowe: IEC 61850, systemy SCADA, sieci komputerowe, transmisja

Bardziej szczegółowo

AUTOMATYKA ZABEZPIECZENIOWA komunikacja. Gdańsk 2012

AUTOMATYKA ZABEZPIECZENIOWA komunikacja. Gdańsk 2012 AUTOMATYKA ZABEZPIECZENIOWA komunikacja Gdańsk 2012 Architektura komunikacji urządzeń wtórnych stacji Architektura komunikacji urządzeń wtórnych stacji IEC (PN-EN) 61850 Systemy i sieci telekomunikacyjne

Bardziej szczegółowo

Kurs Ethernet przemysłowy konfiguracja i diagnostyka. Spis treści. Dzień 1/2

Kurs Ethernet przemysłowy konfiguracja i diagnostyka. Spis treści. Dzień 1/2 I Wprowadzenie (wersja 1307) Spis treści Dzień 1/2 I-3 Dlaczego Ethernet w systemach sterowania? I-4 Wymagania I-5 Standardy komunikacyjne I-6 Nowe zadania I-7 Model odniesienia ISO / OSI I-8 Standaryzacja

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY AKWIZYCJI DANYCH DLA MAŁYCH ŹRÓDEŁ WYTWÓRCZYCH 1. WSTĘP

SYSTEMY AKWIZYCJI DANYCH DLA MAŁYCH ŹRÓDEŁ WYTWÓRCZYCH 1. WSTĘP Robert JĘDRYCHOWSKI, Politechnika Lubelska SYSTEMY AKWIZYCJI DANYCH DLA MAŁYCH ŹRÓDEŁ WYTWÓRCZYCH W referacie przedstawiono rozwiązania techniczne pozwalające na stworzenie systemu nadzoru umożliwiającego

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie infrastrukturą sieciową Modele funkcjonowania sieci

Zarządzanie infrastrukturą sieciową Modele funkcjonowania sieci W miarę rozwoju sieci komputerowych pojawiały się różne rozwiązania organizujące elementy w sieć komputerową. W celu zapewnienia kompatybilności rozwiązań różnych producentów oraz opartych na różnych platformach

Bardziej szczegółowo

Kurs Ethernet przemysłowy konfiguracja i diagnostyka. Spis treści. Dzień 1

Kurs Ethernet przemysłowy konfiguracja i diagnostyka. Spis treści. Dzień 1 I Wprowadzenie (wersja 1307) Kurs Ethernet przemysłowy konfiguracja i diagnostyka Spis treści Dzień 1 I-3 Dlaczego Ethernet w systemach sterowania? I-4 Wymagania I-5 Standardy komunikacyjne I-6 Nowe zadania

Bardziej szczegółowo

Konfigurowanie sieci VLAN

Konfigurowanie sieci VLAN Konfigurowanie sieci VLAN 1 Wprowadzenie Sieć VLAN (ang. Virtual LAN) to wydzielona logicznie sieć urządzeń w ramach innej, większej sieci fizycznej. Urządzenia tworzące sieć VLAN, niezależnie od swojej

Bardziej szczegółowo

MODEL WARSTWOWY PROTOKOŁY TCP/IP

MODEL WARSTWOWY PROTOKOŁY TCP/IP MODEL WARSTWOWY PROTOKOŁY TCP/IP TCP/IP (ang. Transmission Control Protocol/Internet Protocol) protokół kontroli transmisji. Pakiet najbardziej rozpowszechnionych protokołów komunikacyjnych współczesnych

Bardziej szczegółowo

Przemysł elektroenergetyczny. Przemysł transportowy. Automatyka przemysłowa. Przemysł kolejowy

Przemysł elektroenergetyczny. Przemysł transportowy. Automatyka przemysłowa. Przemysł kolejowy Rzeczywiste instalacje Przykłady rzeczywistych instalacji Przemysł elektroenergetyczny Sieć Ethernet dla połączenia stacji elektroenergetycznych w mieście - Niemcy Sieć Ethernet dla farmy wiatrowej Francja

Bardziej szczegółowo

Ethernet. Ethernet odnosi się nie do jednej, lecz do wielu technologii sieci lokalnych LAN, z których wyróżnić należy cztery podstawowe kategorie:

Ethernet. Ethernet odnosi się nie do jednej, lecz do wielu technologii sieci lokalnych LAN, z których wyróżnić należy cztery podstawowe kategorie: Wykład 5 Ethernet IEEE 802.3 Ethernet Ethernet Wprowadzony na rynek pod koniec lat 70-tych Dzięki swojej prostocie i wydajności dominuje obecnie w sieciach lokalnych LAN Coraz silniejszy udział w sieciach

Bardziej szczegółowo

Urządzenia sieciowe. Część 1: Repeater, Hub, Switch. mgr inż. Krzysztof Szałajko

Urządzenia sieciowe. Część 1: Repeater, Hub, Switch. mgr inż. Krzysztof Szałajko Urządzenia sieciowe Część 1: Repeater, Hub, Switch mgr inż. Krzysztof Szałajko Repeater Regenerator, wzmacniak, wtórnik Definicja Repeater jest to urządzenie sieciowe regenerujące sygnał do jego pierwotnej

Bardziej szczegółowo

Podstawy Informatyki. Inżynieria Ciepła, I rok. Wykład 13 Topologie sieci i urządzenia

Podstawy Informatyki. Inżynieria Ciepła, I rok. Wykład 13 Topologie sieci i urządzenia Podstawy Informatyki Inżynieria Ciepła, I rok Wykład 13 Topologie sieci i urządzenia Topologie sieci magistrali pierścienia gwiazdy siatki Zalety: małe użycie kabla Magistrala brak dodatkowych urządzeń

Bardziej szczegółowo

Organizacja kanału inżynierskiego w systemach sterowania i nadzoru

Organizacja kanału inżynierskiego w systemach sterowania i nadzoru Organizacja kanału inżynierskiego w systemach sterowania i nadzoru Robert Jędrychowski Słowa kluczowe: komunikacja, systemy nadzoru, kanał inżynierski Streszczenie. Rozwój sieci inteligentnych wpłynie

Bardziej szczegółowo

SYSTEM KONTROLI PRACY MAŁYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SIECIACH INTELIGENTNYCH OPARTY NA STEROWNIKACH PLC

SYSTEM KONTROLI PRACY MAŁYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SIECIACH INTELIGENTNYCH OPARTY NA STEROWNIKACH PLC POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 79 Electrical Engineering 2014 Robert JĘDRYCHOWSKI* SYSTEM KONTROLI PRACY MAŁYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SIECIACH INTELIGENTNYCH OPARTY NA

Bardziej szczegółowo

Rodzina 10/11-portowych przemysłowych przełączników Gigabit Ethernet

Rodzina 10/11-portowych przemysłowych przełączników Gigabit Ethernet HYPERION-300 Rodzina 10/11-portowych przemysłowych przełączników Gigabit Ethernet HYPERION-300 Przemysłowy przełącznik posiadający 2x 10/100/1000 Mbit/s RJ45,8x 100/1000Mbit/s SFP lub 8x 10/100/1000 Mbit/s

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych

Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych Podstawowe pojęcia dotyczące sieci komputerowych Podział ze względu na obszar Sieci osobiste PAN (Personal Area Network) sieci o zasięgu kilku metrów wykorzystywane np. do bezprzewodowego połączenia telefonu

Bardziej szczegółowo

PBS. Wykład Zabezpieczenie przełączników i dostępu do sieci LAN

PBS. Wykład Zabezpieczenie przełączników i dostępu do sieci LAN PBS Wykład 7 1. Zabezpieczenie przełączników i dostępu do sieci LAN mgr inż. Roman Krzeszewski roman@kis.p.lodz.pl mgr inż. Artur Sierszeń asiersz@kis.p.lodz.pl mgr inż. Łukasz Sturgulewski luk@kis.p.lodz.pl

Bardziej szczegółowo

Sieci komputerowe. Mechanizm drzewa opinającego STP (Spanning Tree Protocol) Krzysztof Nowicki know@eti.pg.gda.pl

Sieci komputerowe. Mechanizm drzewa opinającego STP (Spanning Tree Protocol) Krzysztof Nowicki know@eti.pg.gda.pl Sieci komputerowe Mechanizm drzewa opinającego STP (Spanning Tree Protocol) Krzysztof Nowicki know@eti.pg.gda.pl Katedra Teleinformatyki Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki

Bardziej szczegółowo

RUGGEDCOM RX1400. Switch zarządzalny warstwy 3 zintegrowany z modemem GSM i serwerem portów szeregowych. siemens.com/rx1400 siemens.

RUGGEDCOM RX1400. Switch zarządzalny warstwy 3 zintegrowany z modemem GSM i serwerem portów szeregowych. siemens.com/rx1400 siemens. RUGGEDCOM RX1400 Switch zarządzalny warstwy 3 zintegrowany z modemem GSM i serwerem portów szeregowych siemens.com/rx1400 siemens.pl/ruggedcom Opis ogólny Odporny, kompaktowy switch Ethernet, serwer portów

Bardziej szczegółowo

Adresy w sieciach komputerowych

Adresy w sieciach komputerowych Adresy w sieciach komputerowych 1. Siedmio warstwowy model ISO-OSI (ang. Open System Interconnection Reference Model) 7. Warstwa aplikacji 6. Warstwa prezentacji 5. Warstwa sesji 4. Warstwa transportowa

Bardziej szczegółowo

Tytuł pracy : Sieci VLAN. Autor: Andrzej Piwowar IVFDS

Tytuł pracy : Sieci VLAN. Autor: Andrzej Piwowar IVFDS Tytuł pracy : Sieci VLAN Autor: Andrzej Piwowar IVFDS 1 STRESZCZENIE Opracowanie składa się z dwóch rozdziałów. Pierwszy z nich opisuje teoretycznie wirtualne sieci LAN, trzy poziomy definiowania sieci

Bardziej szczegółowo

MODUŁ: SIECI KOMPUTEROWE. Dariusz CHAŁADYNIAK Józef WACNIK

MODUŁ: SIECI KOMPUTEROWE. Dariusz CHAŁADYNIAK Józef WACNIK MODUŁ: SIECI KOMPUTEROWE Dariusz CHAŁADYNIAK Józef WACNIK WSZECHNICA PORANNA Wykład 1. Podstawy budowy i działania sieci komputerowych Korzyści wynikające z pracy w sieci. Role komputerów w sieci. Typy

Bardziej szczegółowo

WYKORZYSTANIE STEROWNIKÓW PLC, JAKO ŹRÓDŁA INFORMACJI DLA SYSTEMÓW NADZORUJĄCYCH PRACĘ JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH MAŁEJ MOCY

WYKORZYSTANIE STEROWNIKÓW PLC, JAKO ŹRÓDŁA INFORMACJI DLA SYSTEMÓW NADZORUJĄCYCH PRACĘ JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH MAŁEJ MOCY Str. 30 Rynek Energii Nr 1(110) - 2014 WYKORZYSTANIE STEROWNIKÓW PLC, JAKO ŹRÓDŁA INFORMACJI DLA SYSTEMÓW NADZORUJĄCYCH PRACĘ JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH MAŁEJ MOCY Robert Jędrychowski Słowa kluczowe: IEC 61850,

Bardziej szczegółowo

ZiMSK. VLAN, trunk, intervlan-routing 1

ZiMSK. VLAN, trunk, intervlan-routing 1 ZiMSK dr inż. Łukasz Sturgulewski, luk@kis.p.lodz.pl, http://luk.kis.p.lodz.pl/ dr inż. Artur Sierszeń, asiersz@kis.p.lodz.pl dr inż. Andrzej Frączyk, a.fraczyk@kis.p.lodz.pl VLAN, trunk, intervlan-routing

Bardziej szczegółowo

System TEO Kompleksowa obsługa energetyki trakcyjnej prądu stałego

System TEO Kompleksowa obsługa energetyki trakcyjnej prądu stałego System TEO Kompleksowa obsługa energetyki trakcyjnej prądu stałego Charakterystyka systemu W ramach systemu TEO oferowana jest rodzina zabezpieczeń dedykowanych dla różnych pól rozdzielni prądu stałego

Bardziej szczegółowo

Niekonwencjonalne rozwiązania układów zabezpieczeń sieci średniego napięcia oparte na rozszerzonej komunikacji

Niekonwencjonalne rozwiązania układów zabezpieczeń sieci średniego napięcia oparte na rozszerzonej komunikacji Niekonwencjonalne rozwiązania układów zabezpieczeń sieci średniego napięcia oparte na rozszerzonej komunikacji dr inż. Marcin Lizer Siemens Sp. z o.o. / Energy Management / Digital Grid Maj 2018 www.digitalgrid.siemens.pl

Bardziej szczegółowo

Sieci komputerowe. Zajęcia 2 Warstwa łącza, sprzęt i topologie sieci Ethernet

Sieci komputerowe. Zajęcia 2 Warstwa łącza, sprzęt i topologie sieci Ethernet Sieci komputerowe Zajęcia 2 Warstwa łącza, sprzęt i topologie sieci Ethernet Zadania warstwy łącza danych Organizacja bitów danych w tzw. ramki Adresacja fizyczna urządzeń Wykrywanie błędów Multipleksacja

Bardziej szczegółowo

KARTA KATALOGOWA. Koncentrator komunikacyjny dla zespołów CZAZ ZEG-E EE426063

KARTA KATALOGOWA. Koncentrator komunikacyjny dla zespołów CZAZ ZEG-E EE426063 Koncentrator komunikacyjny dla zespołów CZAZ EUKALIPTUS ZEG-E PRZEZNACZENIE Koncentrator komunikacyjny Eukaliptus przeznaczony jest do zapewnienia zdalnego dostępu, kontroli, sterowania oraz nadzoru nad

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do sieci komputerowych

Wprowadzenie do sieci komputerowych Sieci komputerowe i bazy danych Wykład 2. Wprowadzenie do sieci komputerowych 1 Idea sieci komputerowej Sieć, czyli zbiór autonomicznych komputerów połączonych wzajemnie podsiecią komunikacyjną; umożliwia

Bardziej szczegółowo

Sieci komputerowe. Zadania warstwy łącza danych. Ramka Ethernet. Adresacja Ethernet

Sieci komputerowe. Zadania warstwy łącza danych. Ramka Ethernet. Adresacja Ethernet Sieci komputerowe Zadania warstwy łącza danych Wykład 3 Warstwa łącza, osprzęt i topologie sieci Ethernet Organizacja bitów danych w tzw. ramki Adresacja fizyczna urządzeń Wykrywanie błędów Multipleksacja

Bardziej szczegółowo

Kierownik projektu. Imię i Nazwisko

Kierownik projektu. Imię i Nazwisko Imię i Nazwisko Współautorzy Kierownik projektu mgr inż. Maciej Andrzejewski mgr Bożena Dobrowiecka mgr inż. Krzysztof Broda mgr inż. Andrzej Jaworski mgr inż. Zdzisław Kołodziejczyk mgr inż. Tadeusz Kozłowski

Bardziej szczegółowo

Marek Parfieniuk, Tomasz Łukaszuk, Tomasz Grześ. Symulator zawodnej sieci IP do badania aplikacji multimedialnych i peer-to-peer

Marek Parfieniuk, Tomasz Łukaszuk, Tomasz Grześ. Symulator zawodnej sieci IP do badania aplikacji multimedialnych i peer-to-peer Marek Parfieniuk, Tomasz Łukaszuk, Tomasz Grześ Symulator zawodnej sieci IP do badania aplikacji multimedialnych i peer-to-peer Plan prezentacji 1. Cel projektu 2. Cechy systemu 3. Budowa systemu: Agent

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne (5) Zdzisław Szyjewski

Technologie informacyjne (5) Zdzisław Szyjewski Technologie informacyjne (5) Zdzisław Szyjewski Technologie informacyjne Technologie pracy z komputerem Funkcje systemu operacyjnego Przykłady systemów operacyjnych Zarządzanie pamięcią Zarządzanie danymi

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE AUTOMATYKI STACJI ELEKTROENERGETYCZNEJ Z WYKORZYSTANIEM NARZĘDZI DEDYKOWANYCH DLA STANDARDU IEC 61850

MODELOWANIE AUTOMATYKI STACJI ELEKTROENERGETYCZNEJ Z WYKORZYSTANIEM NARZĘDZI DEDYKOWANYCH DLA STANDARDU IEC 61850 POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 90 Electrical Engineering 2017 DOI 10.21008/j.1897-0737.2017.90.0007 Robert JĘDRYCHOWSKI* MODELOWANIE AUTOMATYKI STACJI ELEKTROENERGETYCZNEJ Z WYKORZYSTANIEM

Bardziej szczegółowo

Koncepcja budowy sieci teletransmisyjnych Ethernet w podstacjach energetycznych...

Koncepcja budowy sieci teletransmisyjnych Ethernet w podstacjach energetycznych... Koncepcja budowy sieci teletransmisyjnych Ethernet w podstacjach energetycznych... W dobie innowacyjnych technologii i nieustannie rosnącego zapotrzebowania na szybką, niezawodną transmisję danych nowoczesne

Bardziej szczegółowo

Organizacja kanału inżynierskiego w systemach sterowania i nadzoru obiektów elektroenergetycznych

Organizacja kanału inżynierskiego w systemach sterowania i nadzoru obiektów elektroenergetycznych Organizacja kanału inżynierskiego w systemach sterowania i nadzoru obiektów elektroenergetycznych Robert Jędrychowski Słowa kluczowe: komunikacja, systemy nadzoru, kanał inżynierski Streszczenie. Rozwój

Bardziej szczegółowo

Standardy i protokoły komunikacyjne systemów sterowania i nadzoru w stacjach elektroenergetycznych

Standardy i protokoły komunikacyjne systemów sterowania i nadzoru w stacjach elektroenergetycznych Standardy i protokoły komunikacyjne systemów sterowania i nadzoru w stacjach elektroenergetycznych Waldemar Dołęga AUTOMATYKA W ENERGETYCE 1. Wprowadzenie Proces prowadzenia ruchu stacji elektroenergetycznej

Bardziej szczegółowo

Plan realizacji kursu

Plan realizacji kursu Ramowy plan kursu Plan realizacji kursu Lp. Tematy zajęć Liczba godzin 1 Wprowadzenie do sieci komputerowych Historia sieci komputerowych Korzyści wynikające z pracy w sieci Role komputerów w sieci Typy

Bardziej szczegółowo

HYPERION-302-3 HYPERION-302-3

HYPERION-302-3 HYPERION-302-3 HYPERION-302-3 10-portowy przemysłowy przełącznik Gigabit Ethernet 8x 100/1000Mbit/s SFP + 2x 10/100/1000Mbit/s RJ45 + RS232/485 + współpraca z modemem GPRS + interfejs 1-wire + cyfrowe wejście + wyjścia

Bardziej szczegółowo

Efektywne zarządzanie mocą farm wiatrowych Paweł Pijarski, Adam Rzepecki, Michał Wydra 2/16

Efektywne zarządzanie mocą farm wiatrowych Paweł Pijarski, Adam Rzepecki, Michał Wydra 2/16 Efektywne zarządzanie mocą farm wiatrowych Paweł Pijarski, Adam Rzepecki, Michał Wydra Agenda Założenia projektowe Model logiczny Model fizyczny Wyniki badań Podsumowanie Zarządzanie Energią i Teleinformatyką

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. Księgarnia PWN: Wayne Lewis - Akademia sieci Cisco. CCNA semestr 3

Spis treúci. Księgarnia PWN: Wayne Lewis - Akademia sieci Cisco. CCNA semestr 3 Księgarnia PWN: Wayne Lewis - Akademia sieci Cisco. CCNA semestr 3 Spis treúci Informacje o autorze...9 Informacje o redaktorach technicznych wydania oryginalnego...9 Podziękowania...10 Dedykacja...11

Bardziej szczegółowo

Przemysłowe Sieci Informatyczne

Przemysłowe Sieci Informatyczne Przemysłowe Sieci Informatyczne Wykład #2 - Charakterystyka sieci przemysłowych dr inż. Jarosław Tarnawski Co to jest przemysłowa sieć informatyczna? To sieć teleinformatyczna umożliwiająca komunikację

Bardziej szczegółowo

Lab 2 ĆWICZENIE 2 - VLAN. Rodzaje sieci VLAN

Lab 2 ĆWICZENIE 2 - VLAN. Rodzaje sieci VLAN ĆWICZENIE 2 - VLAN Rodzaje sieci VLAN Sieć VLAN tworzą porty jednego lub wielu przełączników. Wyróżnia się dwie odmiany sieci VLAN: statyczne i dynamiczne. W statycznych sieciach VLAN porty te konfigurowane

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD. Jednostka prowadząca: Wydział Techniczny. Kierunek studiów: Elektronika i telekomunikacja. Nazwa przedmiotu: Sieci komputerowe

WYKŁAD. Jednostka prowadząca: Wydział Techniczny. Kierunek studiów: Elektronika i telekomunikacja. Nazwa przedmiotu: Sieci komputerowe Jednostka prowadząca: Wydział Techniczny Kierunek studiów: Elektronika i telekomunikacja Nazwa przedmiotu: Sieci komputerowe Charakter przedmiotu: kierunkowy, obowiązkowy Typ studiów: inŝynierskie I-go

Bardziej szczegółowo

OPERATOR SYSTEMU PRZESYŁOWEGO

OPERATOR SYSTEMU PRZESYŁOWEGO KARTA AKTUALIZACJI nr K/2/2007 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej Warunki korzystania, prowadzenia ruchu, eksploatacji i planowania rozwoju sieci Data przygotowania: 14 września 2007 roku.

Bardziej szczegółowo

Protokoły sieciowe - TCP/IP

Protokoły sieciowe - TCP/IP Protokoły sieciowe Protokoły sieciowe - TCP/IP TCP/IP TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol) działa na sprzęcie rożnych producentów może współpracować z rożnymi protokołami warstwy

Bardziej szczegółowo

Opracowanie ćwiczenia laboratoryjnego dotyczącego wykorzystania sieci przemysłowej Profibus. DODATEK NR 4 Instrukcja laboratoryjna

Opracowanie ćwiczenia laboratoryjnego dotyczącego wykorzystania sieci przemysłowej Profibus. DODATEK NR 4 Instrukcja laboratoryjna Wydział Informatyki i Zarządzania Opracowanie ćwiczenia laboratoryjnego dotyczącego wykorzystania sieci przemysłowej Profibus DODATEK NR 4 Instrukcja laboratoryjna. Opracował: Paweł Obraniak Wrocław 2014

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA OGÓLNA SIECI LAN

STRUKTURA OGÓLNA SIECI LAN STRUKTURA OGÓLNA SIECI LAN Topologia sieci LAN odnosi się do sposobu organizacji koncentratorów i okablowania. Topologiami podstawowymi sieci są: topologia magistrali topologia gwiazdy topologia pierścienia

Bardziej szczegółowo

InPro BMS InPro BMS SIEMENS

InPro BMS InPro BMS SIEMENS InPro Siemens OPC InPro BMS Produkt InPro BMS jest w sprzedaży od 2000 roku. W ostatnich kilku latach staliśmy się liderem wśród dostawców informatycznych rozwiązań dla systemów bezpieczeństwa. Oferowane

Bardziej szczegółowo

VPLS - Virtual Private LAN Service

VPLS - Virtual Private LAN Service VPLS - Virtual Private LAN Service 1.1 Opis usługi VPLS (Virtual Private LAN Service), czyli usługa wirtualnej prywatnej sieci LAN, jest najnowszym i najbardziej zaawansowanym produktem z kategorii transmisji

Bardziej szczegółowo

MONITOROWANIE PRACY WYBRANYCH OBWODÓW INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH

MONITOROWANIE PRACY WYBRANYCH OBWODÓW INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 82 Electrical Engineering 2015 Robert JĘDRYCHOWSKI* Szymon KUSYK* MONITOROWANIE PRACY WYBRANYCH OBWODÓW INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH Jednym z elementów

Bardziej szczegółowo

Rywalizacja w sieci cd. Protokoły komunikacyjne. Model ISO. Protokoły komunikacyjne (cd.) Struktura komunikatu. Przesyłanie między warstwami

Rywalizacja w sieci cd. Protokoły komunikacyjne. Model ISO. Protokoły komunikacyjne (cd.) Struktura komunikatu. Przesyłanie między warstwami Struktury sieciowe Struktury sieciowe Podstawy Topologia Typy sieci Komunikacja Protokoły komunikacyjne Podstawy Topologia Typy sieci Komunikacja Protokoły komunikacyjne 15.1 15.2 System rozproszony Motywacja

Bardziej szczegółowo

Warstwy i funkcje modelu ISO/OSI

Warstwy i funkcje modelu ISO/OSI Warstwy i funkcje modelu ISO/OSI Organizacja ISO opracowała Model Referencyjny Połączonych Systemów Otwartych (model OSI RM - Open System Interconection Reference Model) w celu ułatwienia realizacji otwartych

Bardziej szczegółowo

HYDRO-ECO-SYSTEM. Sieciowe systemy monitoringu pompowni wykonane w technologii

HYDRO-ECO-SYSTEM. Sieciowe systemy monitoringu pompowni wykonane w technologii HYDRO-ECO-SYSTEM Sieciowe systemy monitoringu pompowni wykonane w technologii e-flownet portal Internetowy monitoring pompowni ścieków Monitoring może obejmować wszystkie obiekty komunalne: Monitoring

Bardziej szczegółowo

Urządzenia sieciowe. Tutorial 1 Topologie sieci. Definicja sieci i rodzaje topologii

Urządzenia sieciowe. Tutorial 1 Topologie sieci. Definicja sieci i rodzaje topologii Tutorial 1 Topologie sieci Definicja sieci i rodzaje topologii Definicja 1 Sieć komputerowa jest zbiorem mechanizmów umożliwiających komunikowanie się komputerów bądź urządzeń komputerowych znajdujących

Bardziej szczegółowo

Mosty przełączniki. zasady pracy pętle mostowe STP. Domeny kolizyjne, a rozgłoszeniowe

Mosty przełączniki. zasady pracy pętle mostowe STP. Domeny kolizyjne, a rozgłoszeniowe Mosty przełączniki zasady pracy pętle mostowe STP Domeny kolizyjne, a rozgłoszeniowe 1 Uczenie się mostu most uczy się na podstawie adresu SRC gdzie są stacje buduje na tej podstawie tablicę adresów MAC

Bardziej szczegółowo

Sr. - -' Polskie Sieci "--=

Sr. - -' Polskie Sieci --= Sr. - -' Polskie Sieci "--= Elektroenergetyczne Departament Eksploatacji Numer kodowy STANDARDOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE PSE-ST.FSK SSINPU2014V I TYTUŁ : STANDARD REALIZACJI TESTÓW FAT, SAT i KOŃCOWYCH

Bardziej szczegółowo

Referencyjny model OSI. 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37

Referencyjny model OSI. 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37 Referencyjny model OSI 3 listopada 2014 Mirosław Juszczak 37 Referencyjny model OSI Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISO (International Organization for Standarization) opracowała model referencyjny

Bardziej szczegółowo

15 lat doświadczeń w budowie systemów zbierania i przetwarzania danych kontrolno-pomiarowych

15 lat doświadczeń w budowie systemów zbierania i przetwarzania danych kontrolno-pomiarowych O Firmie 15 lat doświadczeń w budowie systemów zbierania i przetwarzania danych kontrolno-pomiarowych Kilkaset systemów zbierania i przetwarzania danych kontrolno pomiarowych zrealizowanych na terenie

Bardziej szczegółowo

Wymagania dotyczące łączy: należy zapewnić redundancję łączy w połączeniach pomiędzy routerami Uruchmić protokół routingu RIP v.2

Wymagania dotyczące łączy: należy zapewnić redundancję łączy w połączeniach pomiędzy routerami Uruchmić protokół routingu RIP v.2 Sławomir Wawrzyniak 236425 PROJEKT SIECI KOMPUTEROWEJ Specyfikacja: Wykupiona pula adresów IP: 165.178.144.0/20 Dostawca dostarcza usługę DNS Łącze do ISP: 1Gbit ethernet Wymagania dotyczące podsieci:

Bardziej szczegółowo

358,98 PLN brutto 291,85 PLN netto

358,98 PLN brutto 291,85 PLN netto TOTOLINK SG24 24 PORTY GIGABITOWY NIEZARZĄDZALNY SWITCH 358,98 PLN brutto 291,85 PLN netto Producent: TOTOLINK SG24 to 24-portowy przełącznik niezarządzalny. Jest to inteligentny przełącznik gigabitowy

Bardziej szczegółowo

KONTROLUJ SWÓJ ŚWIAT SYSTEMY AUTOMATYKI

KONTROLUJ SWÓJ ŚWIAT SYSTEMY AUTOMATYKI KONTROLUJ SWÓJ ŚWIAT SYSTEMY AUTOMATYKI MIKRONIKA MIKRONIKA jest jednym z ważniejszych krajowych dostawcow rozwiązań systemowych dla automatyki przemysłowej. Swoją działalność opiera na autorskim oprogramowaniu

Bardziej szczegółowo

Protokoły sieciowe model ISO-OSI Opracował: Andrzej Nowak

Protokoły sieciowe model ISO-OSI Opracował: Andrzej Nowak Protokoły sieciowe model ISO-OSI Opracował: Andrzej Nowak OSI (ang. Open System Interconnection) lub Model OSI to standard zdefiniowany przez ISO oraz ITU-T, opisujący strukturę komunikacji sieciowej.

Bardziej szczegółowo

WIRTUALNY MOST DO KOMUNIKACJI MIĘDZYSIECIOWEJ

WIRTUALNY MOST DO KOMUNIKACJI MIĘDZYSIECIOWEJ Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 59 Politechniki Wrocławskiej Nr 59 Studia i Materiały Nr 26 2006 Andrzej KAŁWAK *, Krzysztof PODLEJSKIF przemysłowe sieci kontrolno-pomiarowe,

Bardziej szczegółowo

Monitorowanie i kontrola w stacjach SN/nn doświadczenia projektu UPGRID

Monitorowanie i kontrola w stacjach SN/nn doświadczenia projektu UPGRID Monitorowanie i kontrola w stacjach SN/nn doświadczenia projektu UPGRID Dominik Falkowski Sławomir Noske VII Konferencja Naukowo-Techniczna: Stacje elektroenergetyczne WN/SN i SN/nn Kołobrzeg 16-17 maja

Bardziej szczegółowo

Zadania z sieci Rozwiązanie

Zadania z sieci Rozwiązanie Zadania z sieci Rozwiązanie Zadanie 1. Komputery połączone są w sieci, z wykorzystaniem routera zgodnie ze schematem przedstawionym poniżej a) Jak się nazywa ten typ połączenia komputerów? (topologia sieciowa)

Bardziej szczegółowo

OKABLOWANIE W WYBRANYCH SYSTEMACH KOMUNIKACJI

OKABLOWANIE W WYBRANYCH SYSTEMACH KOMUNIKACJI OKABLOWANIE W WYBRANYCH SYSTEMACH KOMUNIKACJI KLASYFIKACJA SIECI wielkość -odległość między najdalej położonymi węzłami sieć lokalna (LAN - Local Area Network) o zasięgu do kilku kilometrów sieć miejska

Bardziej szczegółowo

PLAN KONSPEKT. do przeprowadzenia zajęć z przedmiotu. Wprowadzenie do projektowania sieci LAN

PLAN KONSPEKT. do przeprowadzenia zajęć z przedmiotu. Wprowadzenie do projektowania sieci LAN PLAN KONSPEKT do przeprowadzenia zajęć z przedmiotu Wprowadzenie do projektowania sieci LAN TEMAT: Wprowadzenie do projektowania sieci LAN CEL: Zapoznanie uczniów z podstawami zasadami projektowania sieci

Bardziej szczegółowo

Wykład 2: Budowanie sieci lokalnych. A. Kisiel, Budowanie sieci lokalnych

Wykład 2: Budowanie sieci lokalnych. A. Kisiel, Budowanie sieci lokalnych Wykład 2: Budowanie sieci lokalnych 1 Budowanie sieci lokalnych Technologie istotne z punktu widzenia konfiguracji i testowania poprawnego działania sieci lokalnej: Protokół ICMP i narzędzia go wykorzystujące

Bardziej szczegółowo

SIECI KOMPUTEROWE. Dariusz CHAŁADYNIAK Józef WACNIK

SIECI KOMPUTEROWE. Dariusz CHAŁADYNIAK Józef WACNIK MODUŁ: SIECI KOMPUTEROWE Dariusz CHAŁADYNIAK Józef WACNIK NIE ARACHNOFOBII!!! Sieci i komputerowe są wszędzie WSZECHNICA PORANNA Wykład 1. Podstawy budowy i działania sieci komputerowych WYKŁAD: Role

Bardziej szczegółowo

IEEE 2 19" " 10/100/ W 140 W

IEEE 2 19  10/100/ W 140 W 8-Portowy Zarządzalny Przełącznik Gigabit Ethernet PoE+ z 2 Slotami SFP Zgodny z IEEE 802.3at/af Power over Ethernet (PoE+/PoE), 140W, Endspan, Desktop, Rackowy 19" Part No.: 561167 Features: Umożliwia

Bardziej szczegółowo

Planning and Cabling Networks

Planning and Cabling Networks Planning and Cabling Networks Network Fundamentals Chapter 10 Version 4.0 1 Projektowanie okablowania i sieci Podstawy sieci Rozdział 10 Version 4.0 2 Objectives Identify the basic network media required

Bardziej szczegółowo

PTPiREE - Konferencja Naukowo Techniczna

PTPiREE - Konferencja Naukowo Techniczna PTPiREE - Konferencja Naukowo Techniczna Pomiary i diagnostyka w sieciach elektroenergetycznych Komunikacja szerokopasmowa w sieci SN oraz nn dla rozwiązań Smart Grid / AMI doświadczenia z wdrożeń, bezpieczeństwo,

Bardziej szczegółowo

MONITOROWANIE PARAMETRÓW PRACY HYBRYDOWEGO ODNAWIALNEGO ŹRÓDŁA ENERGII ELEKTRYCZNEJ

MONITOROWANIE PARAMETRÓW PRACY HYBRYDOWEGO ODNAWIALNEGO ŹRÓDŁA ENERGII ELEKTRYCZNEJ POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 74 Electrical Engineering 2013 Marek PALUSZCZAK* Wojciech TWARDOSZ** Grzegorz TWARDOSZ*** MONITOROWANIE PARAMETRÓW PRACY HYBRYDOWEGO ODNAWIALNEGO

Bardziej szczegółowo

Inteligentne przetworniki prądowe w automatyce elektroenergetycznej

Inteligentne przetworniki prądowe w automatyce elektroenergetycznej mgr inż. PAWEŁ WLAZŁO mgr inż. RADOSŁAW PRZYBYSZ Instytut Tele- i Radiotechniczny Inteligentne przetworniki prądowe w automatyce elektroenergetycznej W artykule przedstawiono rozwiązania pozwalające na

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/201 Kierunek studiów: Informatyka Stosowana Forma

Bardziej szczegółowo

Załącznik 4 do Umowy nr UPE/WYT/.../2006 o świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej zawartej pomiędzy Użytkownikiem a PSE-Operator S.A. i PSE SA ZAGADNIENIA DOTYCZĄCE SYSTEMÓW WYMIANY INFORMACJI

Bardziej szczegółowo

OT integracja i rozwój czy bezpieczeństwo?

OT integracja i rozwój czy bezpieczeństwo? OT integracja i rozwój czy bezpieczeństwo? Po co zajmować się bezpieczeństwem? Koniunktura? Moda? 2 Po co zajmować się bezpieczeństwem? Koniunktura? Moda? Czy rzeczywiście jest tak groźnie? 3 Po co zajmować

Bardziej szczegółowo

SIECI KOMPUTEROWE. Podstawowe wiadomości

SIECI KOMPUTEROWE. Podstawowe wiadomości SIECI KOMPUTEROWE Podstawowe wiadomości Co to jest sieć komputerowa? Sieć komputerowa jest to zespół urządzeń przetwarzających dane, które mogą wymieniać między sobą informacje za pośrednictwem mediów

Bardziej szczegółowo

Pytanie 1 Z jakich protokołów korzysta usługa WWW? (Wybierz prawidłowe odpowiedzi)

Pytanie 1 Z jakich protokołów korzysta usługa WWW? (Wybierz prawidłowe odpowiedzi) Pytanie 1 Z jakich protokołów korzysta usługa WWW? (Wybierz prawidłowe odpowiedzi) Pytanie 2 a) HTTPs, b) HTTP, c) POP3, d) SMTP. Co oznacza skrót WWW? a) Wielka Wyszukiwarka Wiadomości, b) WAN Word Works,

Bardziej szczegółowo

Wirtualizacja zasobów IPv6 w projekcie IIP

Wirtualizacja zasobów IPv6 w projekcie IIP Wirtualizacja zasobów IPv6 w projekcie IIP Artur Binczewski, Bartosz Gajda, Wiktor Procyk, Robert Szuman Poznańskie Centrum Superkomputerowo Sieciowe Adam Grzech, Jan Kwiatkowski, Krzysztof Chudzik Politechnika

Bardziej szczegółowo

Problemy rozwoju Internetu kwantowego

Problemy rozwoju Internetu kwantowego Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej PAN 21 grudnia 2011 Plan wystąpienia Komunikacja kwantowa i sieci kwantowe Komunikacja kwantowa Sieci kwantowe Składniki intersieci kwantowych Powielacze

Bardziej szczegółowo

Modelowanie współpracy farm wiatrowych z siecią elektroenergetyczną

Modelowanie współpracy farm wiatrowych z siecią elektroenergetyczną Modelowanie współpracy farm wiatrowych z siecią elektroenergetyczną Robert Jędrychowski, Piotr Kacejko, Michał Wydra, Piotr Miller Słowa kluczowe: komunikacja, systemy SCADA, modelowanie, estymacja, optymalizacja

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS. Planowanie inwestycji drogowych w Małopolsce w latach 2007-2013 Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA TECHNOLOGICZNE W ODNIESIENIU DO SYSTEMÓW TELEKOMUNIKACYJNYCH I TELEINFORMATYCZNYCH W OBSZARZE SIŁ ZBROJNYCH

WYMAGANIA TECHNOLOGICZNE W ODNIESIENIU DO SYSTEMÓW TELEKOMUNIKACYJNYCH I TELEINFORMATYCZNYCH W OBSZARZE SIŁ ZBROJNYCH WYMAGANIA TECHNOLOGICZNE W ODNIESIENIU DO SYSTEMÓW TELEKOMUNIKACYJNYCH I TELEINFORMATYCZNYCH W OBSZARZE SIŁ ZBROJNYCH Robert Goniacz WYMAGANIA TECHNOLOGICZNE Obszar sił zbrojnych Najważniejsze problemy

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZEŃSTWO WYMIANY DANYCH W SYSTEMACH STEROWANIA I NADZORU

BEZPIECZEŃSTWO WYMIANY DANYCH W SYSTEMACH STEROWANIA I NADZORU BEZPIECZEŃSTWO WYMIANY DANYCH W SYSTEMACH STEROWANIA I NADZORU Autorzy: Robert Jędrychowski, Klara Sereja ( Rynek Energii 1/2018) Słowa kluczowe: SCADA, IEC 61850, IEC 62351, SSiN, Smart Grid Streszczenie.

Bardziej szczegółowo

Uniwersalny Konwerter Protokołów

Uniwersalny Konwerter Protokołów Uniwersalny Konwerter Protokołów Autor Robert Szolc Promotor dr inż. Tomasz Szczygieł Uniwersalny Konwerter Protokołów Szybki rozwój technologii jaki obserwujemy w ostatnich latach, spowodował że systemy

Bardziej szczegółowo

DZANIA I MARKETINGU BIAŁYSTOK,

DZANIA I MARKETINGU BIAŁYSTOK, 5 - POCZĄTKI OSIECIOWANIA - nie były łatwe i oczywiste IBM-owskie pojęcie Connectivity martwy model sieci 1977 - ISO dla zdefiniowania standardów w sieciach opracowała siedmiowarstwowy model sieci OSI

Bardziej szczegółowo

I Konkurs NCBR z obszaru bezpieczeństwa i obronności

I Konkurs NCBR z obszaru bezpieczeństwa i obronności I Konkurs NCBR z obszaru bezpieczeństwa i obronności Projekt: Zwiększenie bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych poprzez opracowanie nowoczesnego systemu monitoringu pożarowego na terenie RP Autor:

Bardziej szczegółowo

Ethernet. Ethernet. Network Fundamentals Chapter 9. Podstawy sieci Rozdział 9

Ethernet. Ethernet. Network Fundamentals Chapter 9. Podstawy sieci Rozdział 9 Ethernet Network Fundamentals Chapter 9 Version 4.0 1 Ethernet Podstawy sieci Rozdział 9 Version 4.0 2 Objectives Identify the basic characteristics of network media used in Ethernet. Describe the physical

Bardziej szczegółowo

Tytuł Aplikacji: Aplikacja przetwornic częstotliwości Danfoss w sieci przemysłowej Profinet

Tytuł Aplikacji: Aplikacja przetwornic częstotliwości Danfoss w sieci przemysłowej Profinet Poniższy artykuł został w pełni przygotowany przez Autoryzowanego Dystrybutora firmy Danfoss i przedstawia rozwiązanie aplikacyjne wykonane w oparciu o produkty z rodziny VLT Firma Danfoss należy do niekwestionowanych

Bardziej szczegółowo

OSI Data Link Layer. Network Fundamentals Chapter 7. Version Cisco Systems, Inc. All rights reserved. Cisco Public 1

OSI Data Link Layer. Network Fundamentals Chapter 7. Version Cisco Systems, Inc. All rights reserved. Cisco Public 1 OSI Data Link Layer Network Fundamentals Chapter 7 Version 4.0 1 Warstwa Łącza danych modelu OSI Network Fundamentals Rozdział 7 Version 4.0 2 Objectives Explain the role of Data Link layer protocols in

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE SIECI DYSTRYBUCYJNEJ DO OBLICZEŃ STRAT ENERGII WSPOMAGANE SYSTEMEM ZARZĄDZANIA MAJĄTKIEM SIECIOWYM

MODELOWANIE SIECI DYSTRYBUCYJNEJ DO OBLICZEŃ STRAT ENERGII WSPOMAGANE SYSTEMEM ZARZĄDZANIA MAJĄTKIEM SIECIOWYM Katedra Systemów, Sieci i Urządzeń Elektrycznych MODELOWANIE SIECI DYSTRYBUCYJNEJ DO OBLICZEŃ STRAT ENERGII Dariusz Jeziorny, Daniel Nowak TAURON Dystrybucja S. A. Barbara Kaszowska, Andrzej Włóczyk Politechnika

Bardziej szczegółowo

System nadzoru urządzeń zasilających i klimatyzacyjnych SCS Win 3.0

System nadzoru urządzeń zasilających i klimatyzacyjnych SCS Win 3.0 System nadzoru urządzeń zasilających i klimatyzacyjnych SCS Win 3.0 System nadzoru urządzeń zasilających i klimatyzacyjnych SCS Win 3.0 przeznaczony jest do zdalnego monitorowania parametrów i stanów pracy

Bardziej szczegółowo

Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika. Dr inż. Marek Wancerz elektrycznej

Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika. Dr inż. Marek Wancerz elektrycznej Tematy prac dyplomowych dla studentów studiów I. stopnia stacjonarnych kierunku. Elektrotechnika Lp. Temat pracy dyplomowej Promotor (tytuły, imię i nazwisko) 1. Analiza pracy silnika asynchronicznego

Bardziej szczegółowo

WYMAGANE FUNKCJONALNOŚCI USŁUG ZADANIE NR 2

WYMAGANE FUNKCJONALNOŚCI USŁUG ZADANIE NR 2 1 WYMAGANE FUNKCJONALNOŚCI USŁUG ZADANIE NR 2 USŁUGI W ZAKRESIE PROJEKTU Koncepcja i model funkcjonowania regionalnych usług elektronicznych Projekt zakłada zbudowanie wdrożenie i utrzymanie dla wszystkich

Bardziej szczegółowo