TEMAT ĆWICZENIA: KULOMETRIA JAKO METODA ABSOLUTNA-MIARECZKOWANIE KULOMETRYCZNE

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "TEMAT ĆWICZENIA: KULOMETRIA JAKO METODA ABSOLUTNA-MIARECZKOWANIE KULOMETRYCZNE"

Transkrypt

1 PROBLEMATYKA: Ilościowa analiza bezkalibracyjna TEMAT ĆWICZENIA: KULOMETRIA JAKO METODA ABSOLUTNA-MIARECZKOWANIE KULOMETRYCZNE METODA: Kulometria WPROWADZENIE Metody instrumentalne analizy wykorzystują zależność pomiędzy stężeniem oznaczanej substancji a mierzoną właściwością fizyczną lub fizykochemiczną charakterystyczną dla danej metody. W większości metod instrumentalnych zależność funkcyjna pomiędzy wielkością mierzoną a szukaną (stężeniem) jest mniej lub bardziej skomplikowana, zawiera parametry których wyznaczenie jest trudne, czasochłonne i niejednokrotnie obarczone dużym błędem. Dlatego najczęściej stosuje się kalibrację tych metod za pomocą próbek wzorcowych. Istnieje jednak pewna grupa metod, które nie wymagają wzorcowania (metody absolutne). Zazwyczaj oparte są one na reakcjach chemicznych przebiegających całkowicie i zgodnie ze znaną stechiometrią. Do metod tych zaliczyć można m.in.: termograwimetrię, w której ilość substancji określa się poprzez ubytek masy (ważenie); elektrograwimetrię, w której mierzy się masę substancji wydzielonej na elektrodzie; kulometrię, gdzie wielkością mierzoną jest ładunek. Kulometria Kulometria jest metodą elektroanalityczną opartą na zjawisku elektrolizy polegającą na pomiarze ładunku elektrycznego przepływającego przez roztwór, koniecznego do przeprowadzenia reakcji elektroultenienia lub elektroredukcji. Ilościowe zależności wydzielonej (przereagowanej) masy od przepływającego ładunku podał Faraday w 1834 r. w postaci dwóch praw. Pierwsze prawo elektrolizy stwierdza, że ilość substancji utlenionej lub zredukowanej na jednej z elektrod pod wpływem prądu elektrycznego jest proporcjonalna do ładunku jaki przepłynął przez roztwór: m = k i t = k Q (1) gdzie: m masa substancji wydzielonej (przereagowanej) na elektrodzie; i natężenie prądu płynącego w obwodzie; t czas elektrolizy; Q ładunek jaki przepłynął przez obwód; k równoważnik elektrochemiczny. Równoważnik elektrochemiczny ma wartość stałą, charakterystyczną dla substancji reagującej na elektrodzie. Jest to masa danej substancji jaka wydzieli się (lub przereaguje) na elektrodzie przy przepływie prądu o natężeniu 1 ampera w czasie 1 sek. Drugie prawo elektrolizy określa ilość elektryczności potrzebną do wydzielenia na elektrodzie (lub przereagowania) masy substancji odpowiadającej przejściu jednego mola elektronów. Wynosi ona kulombów. Ta ilość elektryczności nosi nazwę stałej Faradaya. F = 1 M n k (2)

2 gdzie: F - stała Faradaya; M masa molowa substancji reagującej na elektrodzie; n ilość elektronów biorących udział w reakcji elektrodowej. Łącząc obydwa prawa otrzymuje się następującą zależność: m = M Q n F (3) Równanie (3) jest podstawą obliczeń w analizie kulometrycznej. W równaniu tym wszystkie wielkości są znane, oprócz ładunku, który jest charakterystyczną dla kulometrii wielkością mierzoną. A zatem mierząc wielkość ładunku, lub natężenie prądu i czas elektrolizy (Q = i. t), można łatwo obliczyć masę oznaczanej substancji bez wstępnej kalibracji metody. Kulometria jest metodą bezwzględną, czyli absolutną, w odróżnieniu od większości metod instrumentalnych, które są metodami porównawczymi wymagającymi kalibracji przy użyciu próbek wzorcowych. Ponadto kulometria jest metodą uniwersalną, nadaje się do oznaczania zarówno makroilości podobnie jak metody klasyczne (grawimetria i wolumetria) jak i mikroilości substancji. Bowiem przy użyciu nowoczesnych instrumentów istnieje możliwość dokładnego pomiaru małych natężeń prądu (rzędu µa) oraz czasu (rzędu µsek). Jak wspomniano wyżej podstawową wielkością mierzoną w kulometrii jest ładunek elektryczny. Ładunek elektryczny przepływający przez obwód elektryczny mierzy się za pomocą kulometrów lub integratorów, połączonych szeregowo z naczyńkiem elektrolitycznym. Termin analiza kulometryczna wprowadzili w 1938 r. węgierscy badacze L. Szebelledy i Z. Somogyi, którzy po raz pierwszy zastosowali miareczkowanie kulometryczne w miejsce klasycznej analizy objętościowej. Podstawowe wymagania w analizie kulometrycznej to: 100%-owa wydajność prądowa reakcji elektrodowej będącej podstawą metody; możliwość dokładnego pomiaru ilości elektryczności niezbędnej do przeprowadzenia reakcji elektrochemicznej; możliwość wyznaczenia punktu końcowego reakcji oznaczanej substancji (koniec reakcji elektrodowej w oznaczeniu bezpośrednim lub punkt końcowy miareczkowania kulometryczngo). Ze względu na sposób oznaczania substancji analizę kulometryczną dzielimy na: bezpośrednią - oznaczana substancja bezpośrednio reaguje na jednej z elektrod (ulega reakcji utleniania lub redukcji na jednej z elektrod); pośrednią zwaną miareczkowaniem kulometrycznym oznaczana substancja nie ulega reakcji elektrodowej, lecz wchodzi w reakcję z substancją wytwarzaną w trakcie elektrolizy na jednej z elektrod. Dalszy podział metod kulometrycznych uwzględnia sposób wykonania analizy. Wyróżniamy tu dwie grupy: kulometria potencjostatyczna (elektroliza prowadzona jest przy stałym potencjale elektrody pracującej - anody lub katody); kulometria amperostatyczna (elektroliza prowadzona jest przy stałym natężeniu prądu płynącego w obwodzie). Oznaczenia bezpośrednie wykonuje się zazwyczaj przy stałym potencjale elektrody pracującej (kulometria potencjostatyczna). Schemat obwodu do kulometrii potencjostatycznej przedstawiono na rysunku 1. W czasie elektrolizy utrzymuje się stały (kontrolowany) potencjał elektrody pracującej, natomiast w miarę zachodzenia reakcji natężenie prądu sukcesywnie maleje i jego spadek do zera (lub do wartości prądu szczątkowego) wskazuje koniec reakcji. Niepotrzebny jest więc dodatkowy detektor końca reakcji. 2

3 A V 1 K WE V 2 RE AE Rys. 1. Obwód do kulometrii potencjostatycznej: WE elektroda pracująca (ang. working electrode), RE elektroda porównawcza (ang. reference electrode), AE przeciwelektroda (ang. auxiliary electrode), A amperomierz, K kulometr, V 1 woltomierz do pomiaru różnicy potencjałów przyłożonej do elektrod: pracującej i przeciwelektrody, V 2 woltomierz do kontrolowania potencjału elektrody Miareczkowanie kulometryczne wykonuje się głównie przy stałym natężeniu prądu. W kulometrii amperostatycznej zakończenie właściwej reakcji, a więc konieczność przerwania elektrolizy, określone zostaje za pomocą wskaźników wizualnych lub metod instrumentalnych (np. amperometrycznie, potencjometrycznie, konduktometrycznie, spektrofotometrycznie). Ponieważ miareczkowanie kulometryczne różni się od miareczkowania klasycznego tylko sposobem dozowania titranta, zatem wszystkie znane sposoby wyznaczania P.K. w miareczkowaniu klasycznym można zastosować do wyznaczania P.K. w miareczkowaniu kulometrycznym. Schemat obwodów do miareczkowania kulometrycznego z amperometryczną detekcją punktu końcowego miareczkowania przedstawiono na rysunku 2. A 1 K K A V A 2 Obwód generujący Obwód detekcyjny Rys. 2. Schemat obwodów do miareczkowania kulometrycznego z amperometryczną detekcją punktu końcowego miareczkowania (K kulometr, V woltomierz, A 1 amperomierz kontrolujący stałość natężenia prądu w obwodzie generującym, A 2 amperomierz do pomiaru zmian natężenia prądu w obwodzie detekcyjnym w zależności od ładunku płynącego w obwodzie generującym. 3

4 Obwód generujący odpowiedzialny jest za wytwarzanie odczynnika miareczkującego i utrzymywane jest w nim stałe natężenie prądu. Przebieg procesu miareczkowania kontrolowany jest przez obwód detekcyjny, w którym mierzy się natężenie prądu w zależności od ładunku płynącego w obwodzie generującym. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest oznaczenie jonów tiosiarczanowych przez miareczkowanie kulometryczne elektrolitycznie generowanym jodem, z amperometryczną detekcją punktu końcowego oraz detekcją z użyciem wskaźników wizualnych. ZAGADNIENIA DO KOLOKWIUM 1. Napisz treść praw Faraday a oraz równania je opisujące. Wyjaśnij co oznaczają poszczególne symbole w równaniach. 2. Opisz zasadę działania kulometru jodowego narysuj odpowiedni rysunek, napisz równania reakcji, napisz na czym polega pomiar ładunku elektrycznego. 3. Opisz zasadę działania kulometru srebrowego, narysuj odpowiedni rysunek, napisz równania reakcji, napisz na czym polega pomiar ładunku elektrycznego. 4. Dokonaj podziału kulometrów chemicznych i podaj przykłady. 5. Opisz metodę kulometrii potencjostatycznej. Narysuj odpowiedni schemat i wyjaśnij jakie zadanie spełniają poszczególne elementy układu. 6. Opisz metodę miareczkowania kulometrycznego. Narysuj odpowiedni schemat i wyjaśnij jakie zadanie spełniają poszczególne elementy układu. 7. Dokonaj podziału metod kulometrycznych ze względu na sposób oznaczania badanej substancji i wyjaśnij na czym polegają poszczególne typy kulomertii. Narysuj schemat do miareczkowania kulometrycznego i wyjaśnij jakie zadanie spełniają poszczególne elementy układu. 8. Dokonaj podziału metod kulometrycznych ze względu na sposób wykonania analizy i wyjaśnij na czym polegają poszczególne typy kulomertii. Narysuj schemat do kulometrii potencjostatycznej i wyjaśnij jakie zadanie spełniają poszczególne elementy układu. Pytania 9-12 są to zadania obliczeniowe dotyczące oznaczeń wykonywanych metodą kulometrii potencjostatycznej lub metodą miareczkowania kulometrycznego. Zadania te opierają się na treści praw Faraday a. Substancje oznaczane i generowane titranty znajdują się w tabeli w W. Szczepanik Metody instrumentalne w analizie chemicznej, PWN Warszawa 2002, str Przeprowadzono miareczkowanie x ml roztworu zawierającego substancję Y generowanym elektrolitycznie titrantem T. Elektrolizę prowadzono przez t minut. Natężenie prądu w układzie generującym wynosiło n ma. Oblicz stężenie substancji Y, podaj odpowiednie równania reakcji, napisz wzory opisujące prawa Faraday a. Masa molowa: T, Y 10. Przez x ml roztworu zawierającego substancje Y przez t min przepuszczano prąd o natężeniu n ma. Oblicz stężenie substancji Y. 4

5 LITERATURA 1. J. Minczewski, Z. Marczenko, "Chemia Analityczna t. III." str , PWN Warszawa, A. Cygański, "Metody elektroanalityczne" str , Wydawnictwa NT, W. Szczepaniak, "Metody instrumentalne w analizie chemicznej" str , PWN, A. Rokosz, "Analiza instrumentalna" str , UJ Kraków, ODCZYNNIKI, NACZYNIA I PRZYRZĄDY jodek potasu (KI) roztwór 1,0 mol/l; wodorofosforan sodu (Na 2 HPO 4 ) roztwór 0,025 mol/l; dwuwodorofosforan potasu (KH 2 PO 4 ) roztwór 0,025 mol/l; tiosiarczan sodu (Na 2 S 2 O 3 ), którego stężenie należy wyznaczyć skrobia. Zestaw stosowany do wykonania miareczkowania kulometrycznego o nazwie "Uniwersalny analizator kulometryczny" typ OH-404 Radelkis składa się z trzech zasadniczych części: potencjostatu (amperostatu), integratora (kulometru) i kontrolera (urządzenia umożliwiającego amperometryczną lub potencjometryczną detekcję działającą automatycznie), jak również naczyńka elektrolitycznego zaopatrzonego w pokrywę z otworami na odpowiednie elektrody, w którym możliwe jest oddzielenie przestrzeni anodowej od katodowej. SPOSÓB WYKONANIA 1. Sporządzenie roztworów Sporządzić bufor fosforanowy o ph = 7,0 przez zmieszanie jednakowych objętości roztworów Na 2 HPO 4 oraz KH 2 PO 4. Odmierzyć również 2 ml lub ml roztworu jodku potasu, odpowiednio do pomiaru z detekcją wizualną i amperometryczną. 2. Przygotowanie naczyńka elektrolitycznego Umieścić naczynie elektrolityczne na mieszadle magnetycznym i przykręcić pokrywę naczynia do statywu. W środkowym otworze pokrywy umieścić naczyńko ze spiekiem w bocznej ściance. Naczyńko to stanowi w tym ćwiczeniu przestrzeń katodową; zewnętrzna część tj. główna część naczynia elektrolitycznego jest przestrzenią anodową. Do przestrzeni katodowej wlać około 5 ml buforu fosforanowego, zaś do przestrzeni anodowej ok.80 ml buforu fosforanowego oraz 20 ml roztworu KI. 3. Sprawdzenie poprawności działania obwodu elektrycznego do elektrolizy (generującego) Zestawić obwód generujący zgodnie ze schematem przedstawionym na rysunku 3a. Zanurzyć do obu przestrzeni naczyńka elektrody platynowe (typ OH anoda i OH katoda) i połączyć naczyńko pomiarowe szeregowo w obwód do elektrolizy. Włączyć mieszadło, a następnie przekręcić pokrętło "" na amperostacie w położenie I STAB. Prowadzić elektrolizę przy natężeniu prądu równym 9 ma. Na elektrodach powinny zachodzić następujące reakcje: A: 2I - = I 2 + 2e (4a) K: 2H 2 O + 2e = H 2 + 2OH - (4b) 5

6 Jod wydzielający się na anodzie powinien zabarwiać roztwór na kolor żółty, natomiast w przestrzeni katodowej powinny być widoczne pęcherzyki gazu. Obwód wyłączyć po około pół minuty. (Naczyńko to pozostawić do pomiarów z amperometryczną detekcją PK pkt 5). 4. Przygotowanie zestawu do miareczkowania z wizualną detekcją PK Włączyć kulometr szeregowo w obwód generujący (rys. 3b). Przygotować naczyńko elektrolityczne jak w pkt 2 (ok. 40 ml buforu i 2 ml roztworu KJ w przestrzeni anodowej, ok. 5 ml burofu w przestrzeni katodowej). Do przestrzeni anodowej dodać parę kropli skrobi oraz 2 ml roztworu tiosiarczanu. Włączyć mieszadło, a następnie przekręcić pokrętło "" na amperostacie w położenie I STAB. Włączyć obwód generujący (poprzez wciśnięcie przycisku "Start" na integratorze). W przestrzeni anodowej zachodzi następująca reakcja: I 2 + 2S 2 O 3 2- = 2I - + S 4 O 6 2- W momencie osiągnięcia PK wcisnąć przycisk stop na integratorze, odczytać i zapisać zmierzoną wartość ładunku elektrycznego. a) Potencjostat /Amperostat I STAB ma µa A K Mieszadło b) Integrator Start Reset Stop _ + mc Potencjostat /Amperostat I STAB ma µa A K Mieszadło Rys. 3. Schemat obwodu generującego: a) bez integratora, b) z integratorem włączonym szeregowo. 5. Przygotowanie zestawu do miareczkowania z amperometryczną detekcją PK Do przestrzeni anodowej naczynia pomiarowego (z pkt 3) zanurzyć podwójną elektrodę wskaźnikową typ OH-9381 (dwa druciki platynowe). Zestawić obwód detekcyjny poprzez połączenie elektrod wskaźnikowych z kontrolerem. Prawidłowo połączony zestaw do miareczkowania kulometrycznego z amperometryczną detekcją punktu końcowego 6

7 miareczkowania przedstawiono na rysunku 4. Schemat ten jest analogiczny do schematu przedstawionego na rys.2. Obwód detekcyjny został obwiedziony linią przerywaną. Do elektrod obwodu detekcyjnego przyłożyć napięcie 150 mv. Ustawić kontroler na odpowiednią opcję pracy (selektor w pozycji AMP - pomiar amperometryczny). Połączyć kontroler z integratorem i amperostatem specjalnymi przewodami, wykorzystując gniazdka znajdujące się na tylnych ścianach urządzeń (na rysunku 4 połączenia te zaznaczono linią w postaci kropek). W ten sposób obwód detekcyjny "odbiera" sygnał z obwodu generującego i w odpowiednim momencie przerywa elektrolizę. Po zestawieniu obydwu obwodów prąd w obwodzie detekcyjnym nie powinien płynąć gdyż roztwór jest przemiareczkowany, tzn. w przestrzeni anodowej występuje nadmiar jodu (żółta barwa roztworu). Również niemożliwe jest dalsze prowadzenie elektrolizy, ponieważ obwód detekcyjny blokuje obwód generujący. Jest to wstępne sprawdzenie poprawności działania obwodu detekcyjnego. mc Start Reset Stop _ + mv AMP Polarisation Potential µa I STAB ma A K Mieszadło Rys. 4. Schemat obwodów do miareczkowania kulometrycznego z amperometryczną detekcją punktu końcowego miareczkowania przy użyciu zestawu OH-404 Radelkis. 5.a. Miareczkowanie wstępne (sprawdzenie poprawności działania obwodu detekcyjnego) Przy tak połączonych obwodach dodać do przestrzeni anodowej naczynia pomiarowego pewną ilość tiosiarczanu sodu, w nadmiarze w stosunku do ilości jodu otrzymanego w czasie wstępnej elektrolizy. W przestrzeni anodowej zachodzi następująca reakcja: I 2 + 2S 2 O 3 2- = 2I - + S 4 O 6 2- Roztwór tiosiarczanu dodawać powoli, przy włączonym mieszadle, i obserwować barwę roztworu i prąd w obwodzie detekcyjnym. Po całkowitym przereagowaniu jodu w naczyńku roztwór powinien się odbarwić i równocześnie zacząć płynąć prąd w obwodzie detekcyjnym. Po dodaniu nadmiaru roztworu tiosiarczanu włączyć także obwód generujący (poprzez wciśnięcie przycisku "Start" na integratorze). W obu obwodach powinien płynąć prąd. Zbliżając się do punktu końcowego miareczkowania natężenie prądu w obwodzie detekcyjnym powinno spadać, gdy natężenie to spadnie do zera obwód generujący powinien zostać przerwany. 5.b. Miareczkowanie tiosiarczanu Do przestrzeni anodowej naczyńka elektrolitycznego wprowadzić 2,0 ml roztworu Na 2 S 2 O 3. Tiosiarczan należy odmierzyć bardzo dokładnie kalibrowaną pipetą. Włączyć oba obwody i 7 (5)

8 śledzić jak poprzednio przebieg natężenia prądu w obwodzie detekcyjnym w miarę zachodzenia elektrolizy w obwodzie generującym. Po zakończeniu reakcji tiosiarczanu z jodem i równoczesnym przerwaniu elektrolizy, zanotować wartość ładunku jaki przepłynął przez obwód generujący. Miareczkowanie powtórzyć kilkakrotnie. Uwaga: Powstające w ćwiczeniu roztwory odpadowe zawierają minimalne stężenia produktów reakcji (5) i można je wylać do zlewu. OPRACOWANIE WYNIKÓW Obliczyć średnią wartość ładunku, jaki przepłynął przez obwód generujący w trakcie oznaczenia z detekcją PK wizualną i amperometryczną. Z wielkości ładunku potrzebnego do wygenerowania odpowiedniej ilości jodu obliczyć stężenie tiosiarczanu. W obliczeniach należy uwzględnić stechiometrię zarówno reakcji elektrodowej jak i reakcji będącej podstawą oznaczenia. Oszacować błąd przypadkowy popełniany podczas kulometrycznego oznaczania tiosiarczanu. Porównać wyniki uzyskane w metodzie miareczkowania kulometrycznego z detekcją wizualną i detekcją amperometryczną. 8

9 ZAKRES MATERIAŁU NAUKOWEGO 1. Elektroliza, prawa elektrolizy Faradaya 2. Analiza kulometryczna 3. Podział metod kulometrycznych: podział ze względu na sposób oznaczania substancji: kulometria bezpośrednia i pośrednia (miareczkowanie kulometryczne) podział ze względu na sposób pracy: kulometria potencjostatyczna i amperostatyczna 4. Schematy obwodów do kulometrii potencjostatycznej i miareczkowania kulometrycznego 5. Pomiar ładunku, rodzaje kulometrów. 6. Sposoby detekcji punktu końcowego w miareczkowaniu kulometrycznym 7. Podobieństwa i różnice miareczkowania kulometrycznego i klasycznego (stosowane titranty, sposób przygotowania titranta, substancje wzorcowe) 9

Miareczkowanie kulometryczne

Miareczkowanie kulometryczne KULOMETRIA Oznaczanie reduktorów metodą miareczkowania kulometrycznego amperostatycznego Dr Dorota Gugała-Fekner, Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej, Wydział Chemii UMCS w Lublinie Materiały

Bardziej szczegółowo

A4.05 Instrukcja wykonania ćwiczenia

A4.05 Instrukcja wykonania ćwiczenia Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego A4.05 nstrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie współczynników aktywności soli trudno rozpuszczalnej metodą pomiaru rozpuszczalności Zakres zagadnień obowiązujących

Bardziej szczegółowo

Metody Badań Składu Chemicznego

Metody Badań Składu Chemicznego Metody Badań Składu Chemicznego Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Kierunek: Inżynieria Materiałowa (NIESTACJONARNE) Ćwiczenie 5: Pomiary SEM ogniwa - miareczkowanie potencjometryczne. Pomiary

Bardziej szczegółowo

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 35: Elektroliza

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 35: Elektroliza Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 35: Elektroliza Cel ćwiczenia: Wyznaczenie stałej Faradaya oraz równoważnika elektrochemicznego miedzi metodą elektrolizy. Literatura [1] Kąkol Z., Fizyka dla

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie zawartości wody metodą Karla-Fischera

Oznaczanie zawartości wody metodą Karla-Fischera Oznaczanie zawartości wody metodą Karla-Fischera Dr inż. Piotr Konieczka, mgr inż. Anna Naganowska-Nowak Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska 1. Dlaczego oznaczamy zawartość

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie zawartości wody

Oznaczanie zawartości wody Oznaczanie zawartości wody metodą Karla-Fischera mgr inż. Monika Śmiełowska Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska 1. Dlaczego oznaczamy zawartość wody? 2. Rodzaje wody w próbkach.

Bardziej szczegółowo

WYBRANE TECHNIKI ELEKTROANALITYCZNE

WYBRANE TECHNIKI ELEKTROANALITYCZNE WYBRANE TECHNIKI ELEKTROANALITYCZNE seminarium dr inż. Piotr Konieczka, mgr inż. Agnieszka Kuczyńska Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska Techniki elektroanalityczne: 1.pomiar

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 2 KONDUKTOMETRIA

ĆWICZENIE 2 KONDUKTOMETRIA ĆWICZENIE 2 KONDUKTOMETRIA 1. Oznaczanie słabych kwasów w sokach i syropach owocowych metodą miareczkowania konduktometrycznego Celem ćwiczenia jest ilościowe oznaczenie zawartości słabych kwasów w sokach

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania

Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a Zadania I prawo Faraday a Masa substancji wydzielonej na elektrodach podczas elektrolizy jest proporcjonalna do natężenia prądu i czasu trwania elektrolizy q

Bardziej szczegółowo

Akademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe

Akademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe Ogniwo paliwowe 1. Zagadnienia elektroliza, prawo Faraday a, pierwiastki galwaniczne, ogniwo paliwowe 2. Opis Główną częścią ogniwa paliwowego PEM (Proton Exchange Membrane) jest membrana złożona z katody

Bardziej szczegółowo

Przewodnictwo elektrolitów (7)

Przewodnictwo elektrolitów (7) Przewodnictwo elektrolitów (7) Rezystancja (opór bierny) dana jest wzorem (II prawo Ohma): U R = i 1 = κ l s U l = κ 1 i s i s U = j = κ = κ E l Chem. Fiz. TCH II/14 1 Gęstość prądu ważna wielkość w elektrochemii

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie parametrów równania Tafela w katodowym wydzielaniu metali na elektrodzie platynowej

Wyznaczanie parametrów równania Tafela w katodowym wydzielaniu metali na elektrodzie platynowej Ćwiczenie 2. Wyznaczanie parametrów równania Tafela w katodowym wydzielaniu metali na elektrodzie platynowej 1. Przygotowanie do wykonania ćwiczenia. 1.1. Włączyć zasilacz potencjostatu i nastawić go na

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ ZALEŻNOŚĆ STAŁEJ SZYBKOŚCI REAKCJI OD TEMPERATURY WSTĘP Szybkość reakcji drugiego rzędu: A + B C (1) zależy od stężenia substratów A oraz B v = k [A][B] (2) Gdy jednym z reagentów jest rozpuszczalnik (np.

Bardziej szczegółowo

Podstawy elektrochemii

Podstawy elektrochemii Podstawy elektrochemii Elektrochemia bada procesy zachodzące na granicy elektrolit - elektroda Elektrony można wyciągnąć z elektrody bądź budując celkę elektrochemiczną, bądź dodając akceptor (np. kwas).

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 13. ANALIZA INSTRUMENTALNA Miareczkowanie Potencjometryczne

ĆWICZENIE 13. ANALIZA INSTRUMENTALNA Miareczkowanie Potencjometryczne ĆWICZENIE 13 ANALIZA INSTRUMENTALNA Miareczkowanie Potencjometryczne Oznaczanie kwasu ortofosforowego w Coca-Coli za pomocą miareczkowania potencjometrycznego roztworem wodorotlenku sodu DZIAŁ: Potencjometria

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA DO KOLOKWIUM

WYMAGANIA DO KOLOKWIUM Aktualizacja 1 X 2016r. ĆWICZENIE 1 Absorpcjometria. Jednoczesne oznaczanie Cr 3+ i Mn 2+ w próbce. 1. Podział metod optycznych (długości fal, mechanizm powstawania widma, nomenklatura itp.), 2. Mechanizm

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 2 Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 2 Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya. LABOATOIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.. Wprowadzenie Proces rozpadu drobin związków chemicznych

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1

Elektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 Elektrochemia elektroliza Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 ELEKTROLIZA POLARYZACJA ELEKTROD Charakterystyka prądowo-napięciowa elektrolizy i sposób określenia napięcia rozkładu Wykład z Chemii Fizycznej

Bardziej szczegółowo

Schemat ogniwa:... Równanie reakcji:...

Schemat ogniwa:... Równanie reakcji:... Zadanie 1. Wykorzystując dane z szeregu elektrochemicznego metali napisz schemat ogniwa, w którym elektroda cynkowa pełni rolę anody. Zapisz równanie reakcji zachodzącej w półogniwie cynkowym. Schemat

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 1: Wyznaczanie warunków odporności, korozji i pasywności metali

Ćwiczenie 1: Wyznaczanie warunków odporności, korozji i pasywności metali Ćwiczenie 1: Wyznaczanie warunków odporności, korozji i pasywności metali Wymagane wiadomości Podstawy korozji elektrochemicznej, wykresy E-pH. Wprowadzenie Główną przyczyną zniszczeń materiałów metalicznych

Bardziej szczegółowo

Przewodnictwo elektrolitów (7)

Przewodnictwo elektrolitów (7) Przewodnictwo elektrolitów (7) Rezystancja (opór bierny) dana jest wzorem (II prawo Ohma): R = U i 1 = κ l s U l = κ 1 i s i s U = j = κ = κ l E Chem. Fiz. TCH II/14 1 Wyznaczanie liczb przenoszenia (1)

Bardziej szczegółowo

KULOMETRIA. Oznaczanie witaminy C metodą miareczkowania kulometrycznego amperostatycznego

KULOMETRIA. Oznaczanie witaminy C metodą miareczkowania kulometrycznego amperostatycznego KULOMETRIA Oznaczanie witaminy C metodą miareczkowania kulometrycznego amperostatycznego (Autor: dr Dorota Gugała, Zakład Chemii Analitycznej i Analizy Instrumentalnej.) Nazwa tej metody pochodzi od podstawowej

Bardziej szczegółowo

NAPIĘCIE ROZKŁADOWE. Ćwiczenie nr 37. I. Cel ćwiczenia. II. Zagadnienia wprowadzające

NAPIĘCIE ROZKŁADOWE. Ćwiczenie nr 37. I. Cel ćwiczenia. II. Zagadnienia wprowadzające Ćwiczenie nr 37 NAPIĘCIE ROZKŁADOWE I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest: przebadanie wpływu przemian chemicznych zachodzących na elektrodach w czasie elektrolizy na przebieg tego procesu dla układu:

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA

POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA POLITECHNIKA SZCZECIŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: KOROZJA I OCHRONA PRZED KOROZJĄ ĆWICZENIA LABORATORYJNE Temat ćwiczenia: OGNIWA GALWANICZNE Cel

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E 6. Nadnapięcie wydzielania wodoru na metalach

Ć W I C Z E N I E 6. Nadnapięcie wydzielania wodoru na metalach HYDROMETALURGIA METALI NIEŻELAZNYCH 1 Ć W I C Z E N I E 6 Nadnapięcie wydzielania wodoru na metalach WPROWADZENIE ażdej elektrodzie, na której przebiega reakcja elektrochemiczna typu: x Ox + ze y Red (6.1)

Bardziej szczegółowo

ELEKTROGRAWIMETRIA. Zalety: - nie trzeba strącać, płukać, sączyć i ważyć; - osad czystszy. Wady: mnożnik analityczny F = 1.

ELEKTROGRAWIMETRIA. Zalety: - nie trzeba strącać, płukać, sączyć i ważyć; - osad czystszy. Wady: mnożnik analityczny F = 1. Zasada oznaczania polega na wydzieleniu analitu w procesie elektrolizy w postaci osadu na elektrodzie roboczej (katodzie lub anodzie) i wagowe oznaczenie masy osadu z przyrostu masy elektrody Zalety: -

Bardziej szczegółowo

Chemia analityczna. Redoksymetria. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Chemia analityczna. Redoksymetria. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Chemia analityczna Redoksymetria Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Miareczkowanie redoksymetryczne Oksydymetria - miareczkowanie reduktora utleniaczem (częstsze - utleniacz nie

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH

RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH 8 RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH CEL ĆWICZENIA Wyznaczenie gramorównoważników chemicznych w procesach redoks na przykładzie KMnO 4 w środowisku kwaśnym, obojętnym i zasadowym z zastosowaniem

Bardziej szczegółowo

1. za pomocą pomiaru SEM (siła elektromotoryczna róŝnica potencjałów dwóch elektrod) i na podstawie wzoru wyznaczenie stęŝenia,

1. za pomocą pomiaru SEM (siła elektromotoryczna róŝnica potencjałów dwóch elektrod) i na podstawie wzoru wyznaczenie stęŝenia, Potencjometria Potencjometria instrumentalna metoda analityczna, wykorzystująca zaleŝność pomiędzy potencjałem elektrody wzorcowej, a aktywnością jonów lub cząstek w badanym roztworze (elektrody wskaźnikowej).

Bardziej szczegółowo

Różne dziwne przewodniki

Różne dziwne przewodniki Różne dziwne przewodniki czyli trzy po trzy o mechanizmach przewodzenia prądu elektrycznego Przewodniki elektronowe Metale Metale (zwane również przewodnikami) charakteryzują się tym, że elektrony ich

Bardziej szczegółowo

Wrocław dn. 22 listopada 2005 roku. Temat lekcji: Elektroliza roztworów wodnych.

Wrocław dn. 22 listopada 2005 roku. Temat lekcji: Elektroliza roztworów wodnych. Piotr Chojnacki IV rok, informatyka chemiczna Liceum Ogólnokształcące Nr I we Wrocławiu Wrocław dn. 22 listopada 2005 roku Temat lekcji: Elektroliza roztworów wodnych. Cel ogólny lekcji: Wprowadzenie pojęcia

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO

WYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO 10 WYZNACZANIE STAŁEJ DYSOCJACJI SŁABEGO KWASU ORGANICZNEGO CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowych zagadnień teorii dysocjacji elektrolitycznej i problemów związanych z właściwościami kwasów i zasad oraz

Bardziej szczegółowo

Metodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4)

Metodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4) OBWODY JEDNOFAZOWE POMIAR PRĄDÓW, NAPIĘĆ. Obwody prądu stałego.. Pomiary w obwodach nierozgałęzionych wyznaczanie rezystancji metodą techniczną. Metoda techniczna pomiaru rezystancji polega na określeniu

Bardziej szczegółowo

Fragmenty Działu 8 z Tomu 1 PODSTAWY ELEKTROCHEMII

Fragmenty Działu 8 z Tomu 1 PODSTAWY ELEKTROCHEMII Fragmenty Działu 8 z Tomu 1 PODSTAWY ELEKTROCHEMII O G N I W A Zadanie 867 (2 pkt.) Wskaż procesy, jakie zachodzą podczas pracy ogniwa niklowo-srebrowego. Katoda Anoda Zadanie 868* (4 pkt.) W wodnym roztworze

Bardziej szczegółowo

cyklicznej woltamperometrii

cyklicznej woltamperometrii 17. Badanie właściwości oksydacyjno-redukcyjnych kompleksów żelaza metodą cyklicznej woltamperometrii Jedną z częściej stosowanych w badaniach związków kompleksowych technik jest cykliczna woltamperometria.

Bardziej szczegółowo

KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI

KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI 6 KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z zagadnieniami katalizy homogenicznej i wykorzystanie reakcji tego typu do oznaczania śladowych ilości jonów Cu 2+. Zakres obowiązującego

Bardziej szczegółowo

13. TERMODYNAMIKA WYZNACZANIE ENTALPII REAKCJI ZOBOJĘTNIANIA MOCNEJ ZASADY MOCNYMI KWASAMI I ENTALPII PROCESU ROZPUSZCZANIA SOLI

13. TERMODYNAMIKA WYZNACZANIE ENTALPII REAKCJI ZOBOJĘTNIANIA MOCNEJ ZASADY MOCNYMI KWASAMI I ENTALPII PROCESU ROZPUSZCZANIA SOLI Wykonanie ćwiczenia 13. TERMODYNAMIKA WYZNACZANIE ENTALPII REAKCJI ZOBOJĘTNIANIA MOCNEJ ZASADY MOCNYMI KWASAMI I ENTALPII PROCESU ROZPUSZCZANIA SOLI Zadania do wykonania: 1. Wykonać pomiar temperatury

Bardziej szczegółowo

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7

CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7 CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 7 Wykorzystanie metod jodometrycznych do miedzi (II) oraz substancji biologicznie aktywnych kwas askorbinowy, woda utleniona.

Bardziej szczegółowo

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM,

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM, Ćw.2 Elektroliza wody za pomocą ogniwa paliwowego typu PEM Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM, A także określenie wydajności tego urządzenia, jeśli

Bardziej szczegółowo

Metody badań fizykochemicznych w inżynierii środowiska. Wykład na kierunku IŚ studia III stopnia 8.10.2010 Ewa Regulska

Metody badań fizykochemicznych w inżynierii środowiska. Wykład na kierunku IŚ studia III stopnia 8.10.2010 Ewa Regulska Metody badań fizykochemicznych w inżynierii środowiska Wykład na kierunku IŚ studia III stopnia 8.10.2010 Ewa Regulska 1 ANALIZA ILOŚCIOWA KLASYCZNA Analiza objętościowa (miareczkowa) - alkacymetria -

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 34. Badanie elementów optoelektronicznych

Ćwiczenie nr 34. Badanie elementów optoelektronicznych Ćwiczenie nr 34 Badanie elementów optoelektronicznych 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z elementami optoelektronicznymi oraz ich podstawowymi parametrami, a także doświadczalne sprawdzenie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 8 (studenci biotechnologii) Potencjometria Potencjometryczne wyznaczanie PK miareczkowania słabego kwasu

Ćwiczenie 8 (studenci biotechnologii) Potencjometria Potencjometryczne wyznaczanie PK miareczkowania słabego kwasu Ćwiczenie 8 (studenci biotechnologii) Potencjometria Potencjometryczne wyznaczanie PK miareczkowania słabego kwasu Potencjometria Klasyczne miareczkowanie od miareczkowania potencjometrycznego różni się

Bardziej szczegółowo

Celem dwiczenia są ilościowe oznaczenia metodą miareczkowania konduktometrycznego.

Celem dwiczenia są ilościowe oznaczenia metodą miareczkowania konduktometrycznego. Konduktywność elektrolityczna [S/cm] 16. Objętościowe analizy ilościowe z konduktometryczną detekcją punktu koocowego Konduktometria jest metodą elektroanalityczną polegającą na pomiarze przewodnictwa

Bardziej szczegółowo

Powtórzenie wiadomości z klasy II. Przepływ prądu elektrycznego. Obliczenia.

Powtórzenie wiadomości z klasy II. Przepływ prądu elektrycznego. Obliczenia. Powtórzenie wiadomości z klasy II Przepływ prądu elektrycznego. Obliczenia. Prąd elektryczny 1. Prąd elektryczny uporządkowany (ukierunkowany) ruch cząstek obdarzonych ładunkiem elektrycznym, nazywanych

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ KALORYMETRIA - CIEPŁO ZOBOJĘTNIANIA WSTĘP Według pierwszej zasady termodynamiki, w dowolnym procesie zmiana energii wewnętrznej, U układu, równa się sumie ciepła wymienionego z otoczeniem, Q, oraz pracy,

Bardziej szczegółowo

Sporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości

Sporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości Sporządzanie roztworów buforowych i badanie ich właściwości (opracowanie: Barbara Krajewska) Celem ćwiczenia jest zbadanie właściwości roztworów buforowych. Przygotujemy dwa roztwory buforowe: octanowy

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 4 OZNACZANIE FENOLU METODĄ BROMIANOMETRYCZNĄ I JODOMETRYCZNĄ. DZIAŁ: Redoksymetria

ĆWICZENIE 4 OZNACZANIE FENOLU METODĄ BROMIANOMETRYCZNĄ I JODOMETRYCZNĄ. DZIAŁ: Redoksymetria ĆWICZENIE 4 OZNACZANIE FENOLU METODĄ BROMIANOMETRYCZNĄ I JODOMETRYCZNĄ DZIAŁ: Redoksymetria ZAGADNIENIA Kiedy mamy do czynienia z reakcją red-oks? Sprzężona para utleniacz-reduktor. Co jest utleniaczem

Bardziej szczegółowo

Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej

Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Metoda: Spektrofotometria UV-Vis Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie studenta z fotometryczną metodą badania stanów równowagi

Bardziej szczegółowo

(1) Przewodnictwo roztworów elektrolitów

(1) Przewodnictwo roztworów elektrolitów (1) Przewodnictwo roztworów elektrolitów 1. Naczyńko konduktometryczne napełnione 0,1 mol. dm -3 roztworem KCl w temp. 298 K ma opór 420 Ω. Przewodnictwo właściwe 0,1 mol. dm -3 roztworu KCl w tej temp.

Bardziej szczegółowo

ELEKTROLIZA. Oznaczenie równoważnika elektrochemicznego miedzi oraz stałej Faradaya.

ELEKTROLIZA. Oznaczenie równoważnika elektrochemicznego miedzi oraz stałej Faradaya. ELEKTROLIZA Cel ćwiczenia Oznaczenie równoważnika elektrocheicznego iedzi oraz stałej Faradaya. Zakres wyaganych wiadoości. Elektroliza i jej prawa.. Procesy elektrodowe. 3. Równoważniki cheiczne i elektrocheiczne.

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E 5. Kinetyka cementacji metali

Ć W I C Z E N I E 5. Kinetyka cementacji metali Ć W I C Z E N I E Kinetyka cementacji metali WPROWADZENIE Proces cementacji jest jednym ze sposobów wydzielania metali z roztworów wodnych. Polega on na wytrącaniu jonów metalu bardziej szlachetnego przez

Bardziej szczegółowo

ANALIZA INSTRUMENTALNA

ANALIZA INSTRUMENTALNA ANALIZA INSTRUMENTALNA TECHNOLOGIA CHEMICZNA STUDIA NIESTACJONARNE Sala 522 ul. Piotrowo 3 Studenci podzieleni są na cztery zespoły laboratoryjne. Zjazd 5 przeznaczony jest na ewentualne poprawy! Możliwe

Bardziej szczegółowo

Porównanie precyzji i dokładności dwóch metod oznaczania stężenia HCl

Porównanie precyzji i dokładności dwóch metod oznaczania stężenia HCl Porównanie precyzji i dokładności dwóch metod oznaczania stężenia HCl Metoda 1: Oznaczanie stężenia HCl metodą miareczkowania potencjometrycznego (strąceniowe) Wyposażenie: - miernik potencjału 1 szt.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 9. Pomiar rezystancji metodą porównawczą.

Ćwiczenie nr 9. Pomiar rezystancji metodą porównawczą. Ćwiczenie nr 9 Pomiar rezystancji metodą porównawczą. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie różnych metod pomiaru rezystancji, a konkretnie zapoznanie się z metodą porównawczą. 2. Dane

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2: Elektrochemiczny pomiar szybkości korozji metali. Wpływ inhibitorów korozji

Ćwiczenie 2: Elektrochemiczny pomiar szybkości korozji metali. Wpływ inhibitorów korozji Ćwiczenie 2: Elektrochemiczny pomiar szybkości korozji metali. Wpływ inhibitorów korozji Wymagane wiadomości Podstawy korozji elektrochemicznej, podstawy kinetyki procesów elektrodowych, równanie Tafela,

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Analitycznej Metody elektroanalityczne. Ćwiczenie nr 5 WOLTAMPEROMETRIA CYKLICZNA

Katedra Chemii Analitycznej Metody elektroanalityczne. Ćwiczenie nr 5 WOLTAMPEROMETRIA CYKLICZNA Ćwiczenie nr 5 WOLTAMPEROMETRIA CYKLICZNA 1. Woltamperometria cykliczna układu [Fe(CN)6] 3- /[Fe(CN)6] 4- Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zbadanie procesów utlenienia-redukcji układu [Fe(CN)6] 3- /[Fe(CN)6]

Bardziej szczegółowo

Elektroliza - rozkład wody, wydzielanie innych gazów. i pokrycia galwaniczne.

Elektroliza - rozkład wody, wydzielanie innych gazów. i pokrycia galwaniczne. 1 Elektroliza - rozkład wody, wydzielanie innych gazów i pokrycia galwaniczne. Czas trwania zajęć: 45 minut Pojęcia kluczowe: - elektroliza, - elektrody, - katoda, - anoda, - potencjał ujemny, - potencjał

Bardziej szczegółowo

Badanie własności hallotronu, wyznaczenie stałej Halla (E2)

Badanie własności hallotronu, wyznaczenie stałej Halla (E2) Badanie własności hallotronu, wyznaczenie stałej Halla (E2) 1. Wymagane zagadnienia - ruch ładunku w polu magnetycznym, siła Lorentza, pole elektryczne - omówić zjawisko Halla, wyprowadzić wzór na napięcie

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY. PRACOWNIA MATERIAŁOZNAWSTWA ELEKTROTECHNICZNEGO KWNiAE

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY. PRACOWNIA MATERIAŁOZNAWSTWA ELEKTROTECHNICZNEGO KWNiAE POLITECHNIK WRSZWSK WYDZIŁ ELEKTRYCZNY PRCOWNI MTERIŁOZNWSTW ELEKTROTECHNICZNEGO KWNiE ĆWICZENIE 11 WYZNCZNIE ELEKTROCHEMICZNEGO RÓWNOWśNIK MIEDZI ORZ STŁEJ FRDY 1. Elektrolity i przewodnictwo jonowe Ogólnie

Bardziej szczegółowo

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1. Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów RC

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1. Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów RC Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie ĆWICZENIE Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów C. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest praktyczno-analityczna ocena wartości

Bardziej szczegółowo

HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE

HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych

Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych CHEMI FIZYCZN Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych W ćwiczeniu przeprowadzana jest reakcja utleniania jonów tiosiarczanowych za pomocą jonów żelaza(iii). Przebieg

Bardziej szczegółowo

3.5 Wyznaczanie stosunku e/m(e22)

3.5 Wyznaczanie stosunku e/m(e22) Wyznaczanie stosunku e/m(e) 157 3.5 Wyznaczanie stosunku e/m(e) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie stosunku ładunku e do masy m elektronu metodą badania odchylenia wiązki elektronów w poprzecznym polu magnetycznym.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 14 Temat: Pomiary rezystancji metodami pośrednimi, porównawczą napięć i prądów.

Ćwiczenie 14 Temat: Pomiary rezystancji metodami pośrednimi, porównawczą napięć i prądów. Ćwiczenie 14 Temat: Pomiary rezystancji metodami pośrednimi, porównawczą napięć i prądów. Cel ćwiczenia; Zaplanować pomiary w obwodach prądu stałego, dobrać metodę pomiarową do zadanej sytuacji, narysować

Bardziej szczegółowo

Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji

Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji Kolokwium obejmuje zakres materiału z wykładów oraz konwersatorium. Pytania na kolokwium mogą się różnić od pytań przedstawionych

Bardziej szczegółowo

Badanie kinetyki inwersji sacharozy

Badanie kinetyki inwersji sacharozy Badanie kinetyki inwersji sacharozy Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest wyznaczenie stałej szybkości, energii aktywacji oraz czynnika przedwykładniczego reakcji inwersji sacharozy. Opis metody: Roztwory

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie oporu elektrycznego właściwego przewodników

Wyznaczanie oporu elektrycznego właściwego przewodników Wyznaczanie oporu elektrycznego właściwego przewodników Ćwiczenie nr 7 Wprowadzenie Natężenie prądu płynącego przez przewodnik zależy od przyłożonego napięcia U oraz jego oporu elektrycznego (rezystancji)

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Adsorpcja kwasu octowego na węglu aktywnym. opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwiak

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Adsorpcja kwasu octowego na węglu aktywnym. opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwiak Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Adsorpcja kwasu octowego na węglu aktywnym opracowała dr hab. Małgorzata Jóźwiak ćwiczenie nr Zakres zagadnień obowiązujących do ćwiczenia 1. Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

OCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIARÓW PRZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOROTLENKU SODU METODĄ MIARECZKOWANIA KONDUKTOMETRYCZNEGO

OCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIARÓW PRZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOROTLENKU SODU METODĄ MIARECZKOWANIA KONDUKTOMETRYCZNEGO OCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIAÓW PZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOOTLENKU SODU METODĄ MIAECZKOWANIA KONDUKTOMETYCZNEGO Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu

Bardziej szczegółowo

Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude

Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki Opracował: Mgr inż. Marek Staude Część 1 Podstawowe prawa obwodów elektrycznych Prąd elektryczny definicja fizyczna Prąd elektryczny powstaje jako uporządkowany ruch

Bardziej szczegółowo

Oznaczanie zawartości fluorków w naparze herbacianym z wykorzystaniem potencjometrii bezpośredniej

Oznaczanie zawartości fluorków w naparze herbacianym z wykorzystaniem potencjometrii bezpośredniej Oznaczanie zawartości fluorków w naparze herbacianym z wykorzystaniem potencjometrii bezpośredniej Celem tego ćwiczenia laboratoryjnego jest zbadanie zawartości jonów fluorkowych w naparach herbacianych

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria

ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA DZIAŁ: Alkacymetria ZAGADNIENIA Prawo zachowania masy i prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Stała dysocjacji, stopień dysocjacji

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNOŚĆ ROZTWORÓW ELEKTROLITÓW

PRZEWODNOŚĆ ROZTWORÓW ELEKTROLITÓW PRZEWODNOŚĆ ROZTWORÓW ELEKTROLITÓW Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie przewodności elektrolitycznej κ i molowej elektrolitu mocnego (HCl) i słabego (CH3COOH), graficzne wyznaczenie wartości

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ WARTOŚĆ ph ROZTWORÓW WODNYCH WSTĘP 1. Wartość ph wody i roztworów Woda dysocjuje na jon wodorowy i wodorotlenowy: H 2 O H + + OH (1) Stała równowagi tej reakcji, K D : wyraża się wzorem: K D = + [ Η ][

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 6 POMIARY REZYSTANCJI

ĆWICZENIE 6 POMIARY REZYSTANCJI ĆWICZENIE 6 POMIAY EZYSTANCJI Opracowała: E. Dziuban I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wdrożenie umiejętności poprawnego wyboru metody pomiaru w zależności od wartości mierzonej rezystancji oraz postulowanej

Bardziej szczegółowo

Miareczkowanie potencjometryczne

Miareczkowanie potencjometryczne Miareczkowanie potencjometryczne Miareczkowanie potencjometryczne polega na mierzeniu za pomocą pehametru zmian ph zachodzących w badanym roztworze pod wpływem dodawania do niego mol ściśle odmierzonych

Bardziej szczegółowo

NOWOCZESNE TECHNIKI BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ. Beata Grabowska, pok. 84A, Ip

NOWOCZESNE TECHNIKI BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ. Beata Grabowska, pok. 84A, Ip NOWOCZESNE TECHNIKI BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Beata Grabowska, pok. 84A, Ip http://home.agh.edu.pl/~graboska/ Metody elektrochemiczne Metody elektrochemiczne Zalecane przez IUPAC metody elektroanalityczne

Bardziej szczegółowo

13 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J

13 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J 3 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A P O D S T A W E L E K T R O T E C H N I K I I E L E K T R O N I K I Ćw. 3. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 15 Temat: Zasada superpozycji, twierdzenia Thevenina i Nortona Cel ćwiczenia

Ćwiczenie 15 Temat: Zasada superpozycji, twierdzenia Thevenina i Nortona Cel ćwiczenia Ćwiczenie 15 Temat: Zasada superpozycji, twierdzenia Thevenina i Nortona Cel ćwiczenia Sprawdzenie zasady superpozycji. Sprawdzenie twierdzenia Thevenina. Sprawdzenie twierdzenia Nortona. Czytanie schematów

Bardziej szczegółowo

Instrukcja wykonywania eksperymentów (fragmenty) do Zestawu Profesjonalnego hydro-genius

Instrukcja wykonywania eksperymentów (fragmenty) do Zestawu Profesjonalnego hydro-genius Instrukcja wykonywania eksperymentów (fragmenty) do Zestawu Profesjonalnego hydro-genius heliocentris Energiesysteme GmbH Rudower Chaussee 29 12489 Berlin Germany 1 P e1 Charakterystyka elektrolizera Materiały:

Bardziej szczegółowo

Ćw. III. Dioda Zenera

Ćw. III. Dioda Zenera Cel ćwiczenia Ćw. III. Dioda Zenera Zapoznanie się z zasadą działania diody Zenera. Pomiary charakterystyk statycznych diod Zenera. Wyznaczenie charakterystycznych parametrów elektrycznych diod Zenera,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu. (na prawach rękopisu)

Ćwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu. (na prawach rękopisu) Ćwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu (na prawach rękopisu) W analityce procesowej istotne jest określenie stężeń rozpuszczonych w cieczach gazów. Gazy rozpuszczają się w cieczach

Bardziej szczegółowo

Ćw. 27. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu

Ćw. 27. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu 7 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A F I Z Y K I Ćw. 7. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony z połączonych: kondensatora C cewki L i opornika R

Bardziej szczegółowo

LI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne

LI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne LI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne ZADANIE D1 Cztery identyczne diody oraz trzy oporniki o oporach nie różniących się od siebie o więcej niż % połączono szeregowo w zamknięty obwód elektryczny.

Bardziej szczegółowo

10. OGNIWA GALWANICZNE

10. OGNIWA GALWANICZNE 10. OGNIWA GALWANICZNE Zagadnienia teoretyczne Teoria powstawania potencjału, czynniki wpływające na wielkość potencjału elektrod metalowych. Wzór Nernsta. Potencjał normalny elektrody, rodzaje elektrod

Bardziej szczegółowo

VII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015

VII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 ETAP I 12.11.2014 r. Godz. 10.00-12.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Który z podanych zestawów zawiera wyłącznie

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZENIE PRAWA OHMA POMIAR REZYSTANCJI METODĄ TECHNICZNĄ

SPRAWDZENIE PRAWA OHMA POMIAR REZYSTANCJI METODĄ TECHNICZNĄ Laboratorium Podstaw Elektroniki Marek Siłuszyk Ćwiczenie M 4 SPWDZENE PW OHM POM EZYSTNCJ METODĄ TECHNCZNĄ opr. tech. Mirosław Maś niwersytet Przyrodniczo - Humanistyczny Siedlce 2013 1. Wstęp Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 123: Dioda półprzewodnikowa

Ćwiczenie nr 123: Dioda półprzewodnikowa Wydział PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwisko 1. 2. Temat: Rok Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wykonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 123: Dioda półprzewodnikowa

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie stałej dysocjacji pk a słabego kwasu metodą konduktometryczną CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA. Tabela wyników pomiaru

Wyznaczanie stałej dysocjacji pk a słabego kwasu metodą konduktometryczną CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA. Tabela wyników pomiaru Wyznaczanie stałej dysocjacji pk a słabego kwasu metodą konduktometryczną Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie stałej dysocjacji pk a słabego kwasu metodą konduktometryczną. Zakres wymaganych

Bardziej szczegółowo

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 123: Półprzewodnikowe złącze p-n

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 123: Półprzewodnikowe złącze p-n Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 123: Półprzewodnikowe złącze p-n Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z własnościami warstwowych złącz półprzewodnikowych p-n. Wyznaczanie charakterystyk stałoprądowych

Bardziej szczegółowo

Ćw. 2 Miareczkowanie potencjometryczne

Ćw. 2 Miareczkowanie potencjometryczne Ćw. 2 Miareczkowanie potencjometryczne Podstawy teoretyczne Miareczkowanie jest w analizie ilościowej jedną z najwaŝniejszych metod oznaczania stęŝenia związków chemicznych. Metoda ta polega na dodawaniu

Bardziej szczegółowo

Ćw. 8 Weryfikacja praw Kirchhoffa

Ćw. 8 Weryfikacja praw Kirchhoffa Ćw. 8 Weryfikacja praw Kirchhoffa. Cel ćwiczenia Wyznaczenie całkowitej rezystancji rezystorów połączonych równolegle oraz szeregowo, poprzez pomiar prądu i napięcia. Weryfikacja praw Kirchhoffa. 2. Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Rozwiązania zadań z konkursu XVI. 1. A: S; B: cysteina; C: metionina; O. D: FeS 2, E: H 2 S; F: SO 2 ; G: SO 3 ; H: H 2 SO 4

Rozwiązania zadań z konkursu XVI. 1. A: S; B: cysteina; C: metionina; O. D: FeS 2, E: H 2 S; F: SO 2 ; G: SO 3 ; H: H 2 SO 4 Rozwiązania zadań z konkursu XVI 1. A: S; B: cysteina; C: metionina; HS O OH S O OH NH NH B: cysteina C: metionina D: FeS, E: H S; F: SO ; G: SO 3 ; H: H SO 4 SO O V O 5 SO 3 F G. Zawartość Cd w mieszance

Bardziej szczegółowo

Bufory ph. Pojemność buforowa i zakres buforowania

Bufory ph. Pojemność buforowa i zakres buforowania Bufory ph. Pojemność buforowa i zakres buforowania 1. Wstęp Roztworami buforowymi nazywane są roztwory wodne, składające się z mieszaniny słabego kwasu i sprzężonej z nim zasady (protonodawca protonobiorca),

Bardziej szczegółowo

Katedra Inżynierii Materiałowej

Katedra Inżynierii Materiałowej Katedra Inżynierii Materiałowej Instrukcja do ćwiczenia z Biomateriałów Polaryzacyjne badania korozyjne mgr inż. Magdalena Jażdżewska Gdańsk 2010 Korozyjne charakterystyki stałoprądowe (zależności potencjał

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ.. LABORATORIUM FIZYCZNE

WYDZIAŁ.. LABORATORIUM FIZYCZNE W S E i Z W WASZAWE WYDZAŁ.. LABOATOUM FZYCZNE Ćwiczenie Nr 10 Temat: POMA OPOU METODĄ TECHNCZNĄ. PAWO OHMA Warszawa 2009 Prawo Ohma POMA OPOU METODĄ TECHNCZNĄ Uporządkowany ruch elektronów nazywa się

Bardziej szczegółowo

TWARDOŚĆ WODY. Ca(HCO 3 ) HCl = CaCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2. Mg(HCO 3 ) 2 + 2HCl = MgCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2

TWARDOŚĆ WODY. Ca(HCO 3 ) HCl = CaCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2. Mg(HCO 3 ) 2 + 2HCl = MgCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2 TWARDOŚĆ WODY Ćwiczenie 1. Oznaczanie twardości przemijającej wody wodociągowej Oznaczenie twardości przemijającej wody polega na miareczkowaniu określonej ilości badanej wody roztworem kwasu solnego o

Bardziej szczegółowo

Polarografia jest metodą elektroanalityczną, w której bada się zależność natężenia prądu płynącego przez badany roztwór w funkcji przyłożonego do

Polarografia jest metodą elektroanalityczną, w której bada się zależność natężenia prądu płynącego przez badany roztwór w funkcji przyłożonego do Polarografia Polarografia jest metodą elektroanalityczną, w której bada się zależność natężenia prądu płynącego przez badany roztwór w funkcji przyłożonego do elektrod napięcia lub w funkcji potencjału

Bardziej szczegółowo

MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ

MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ 4 MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowego sprzętu stosowanego w miareczkowaniu, sposoby przygotowywania

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH

LABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH LABORATORIUM KOROZJI MATERIAŁÓW PROTETYCZNYCH ĆWICZENIE NR 6 WYZNACZANIE KRZYWYCH POLARYZACJI KATODOWEJ I ANODOWEJ

Bardziej szczegółowo