KARDYNAŁ AUGUST HLOND SYN ŚLĄSKIEJ ZIEMI W PANTEONIE WYBITNYCH POLAKÓW. (PRZYKŁAD WYKORZYSTANIA WEBQUESTU W PRACY NAUCZYCIELA)

Transkrypt

1 Barbara Michałek Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. J. Lompy w Katowicach KARDYNAŁ AUGUST HLOND SYN ŚLĄSKIEJ ZIEMI W PANTEONIE WYBITNYCH POLAKÓW. (PRZYKŁAD WYKORZYSTANIA WEBQUESTU W PRACY NAUCZYCIELA) Rok 2013 obchodzimy w regionie jako Rok Kardynała Augusta Hlonda. Uchwała w tej sprawie została jednogłośnie przyjęta przez radnych Sejmiku Województwa Śląskiego 15 października 2012 roku. Rok kard. Hlonda możemy uczcić na wiele sposobów. Proponuję scenariusz zajęć interdyscyplinarnych, możliwych do przeprowadzenia przez nauczycieli-bibliotekarzy oraz nauczycieli przedmiotów: historii, języka polskiego, nawet geografii. Najlepiej w gimnazjum (chociaż może być też szkoła ponadgimnazjalna), ponieważ wykorzystuję tu metodę projektu, której odmianą jest Webquest, a uczniowie trzeciego etapu edukacyjnego potrafią już dość dobrze (a przede wszystkim chętnie!) posługiwać się Internetem podczas własnych poszukiwań. Poprawne wykonanie Webquestu wymaga czasu i zaangażowania wszystkich uczniów, a jednocześnie pozwala na indywidualizację przydziału zadań. Podstawowe elementy Webquestu, to: 1. Wstęp zawierający podstawowe informacje dla wykonawców, tzn. temat, cel, kilkuzdaniowy opis metody. Nie zapominajmy na tym etapie o wprowadzeniu czynnika motywującego! 2. Zadania podział uczniów na zespoły zadaniowe i przydział zadań dla każdego z nich. 3. Proces wyjaśnienie procedury wykonania zadania, wskazanie stron internetowych, z których zespoły będą korzystać w trakcie realizacji zadania. 4. Realizacja zadania. Praca zespołów uczniowskich i ekspozycja jej efektów. 5. Ewaluacja ocena efektów. Uczniowie także mogą dokonać autoewaluacji, według tych samych kryteriów, które zastosuje nauczyciel. Ważne, by uczynili to przed nim, wskazując zarówno sukcesy, jak i mankamenty. 6. Podsumowanie. Tutaj przewidujemy także czas na luźne wypowiedzi uczniów. Komentarz. Nim uczniowie przystąpią do wykonania przydzielonych im zadań muszą wiedzieć, że chociaż wskazaliśmy im strony, z których mają skorzystać liczy się przede wszystkich ich własna inwencja, pomysłowość, kreatywność. Efektem ich pracy może być nie tylko krótka prezentacja multimedialna, ale także np. tradycyjny album czy inna forma oglądowo-słowna. Mogą również dodać własne strony, ale te czynności powinny odbywać się pod kontrolą nauczyciela, a uczniowie mają wtedy pamiętać o podstawowych zasadach: zapisaniu tytułu i adresu strony oraz sprawdzeniu osób odpowiedzialnych za jej stworzenie i aktualizowanie (ocena przydatności i wiarygodności, np. czy jest to strona instytucji). Kard. August Hlond syn śląskiej ziemi w Panteonie wybitnych Polaków. Cel główny: przybliżenie uczniom sylwetki kardynała Augusta Hlonda oraz zainteresowanie jego dziedzictwem. Cele operacyjne: Poziom Kategoria Cele WIADOMOŚCI Pamięć Uczeń pamięta: - podstawowe fakty z życia kard. Augusta Hlonda, 1

2 Rozumienie - najważniejsze miejsca związane z tą postacią i upamiętniające ją na Śląsku i poza nim. Uczeń rozumie: - zasady wyszukiwania informacji w Internecie, - sens i zasady pracy zespołowej w tworzeniu projektu. UMIEJĘTNOŚCI W sytuacjach typowych Uczeń umie: - odszukać w Internecie wskazaną stronę, - znaleźć potrzebne informacje, - podać podstawowe dane dotyczące strony: autora / osobę odpowiedzialną za aktualizację, datę ostatniej aktualizacji (jeśli są wymienione), - sporządzić notatkę prezentującą efekty wyszukiwania, - pracować w zespole, - wysnuwać wnioski, uzasadniać własne stanowisko, myśleć twórczo. W sytuacjach problemowych Uczeń umie: - znaleźć w wyszukiwarce internetowej strony zawierające rozszerzające informacje, - scharakteryzować stronę www, oceniając także jej przydatność i poziom merytoryczny oraz graficzny. Realizacja zajęć: Oto scenariusz WebQuestu. Układ i rozmieszczenie na stronie, ewentualne zdobnicze elementy graficzne - według pomysłu nauczyciela i uczniów: Kard. August Hlond syn śląskiej ziemi w Panteonie wybitnych Polaków. WebQuest Strona główna Wstęp Zadania Proces Realizacja zadania Ewaluacja Podsumowanie Adresaci/nazwa szkoły: uczniowie Gimnazjum... [Liceum /Technikum ] Autor: Imię i nazwisko nauczyciela oraz uczniów (z podziałem na grupy). Czas realizacji: liczba godzin/lekcji. Data powstania: dzień, miesiąc, rok. ZADANIA Dzielimy uczniów na cztery zespoły. Mogą dobierać się sami, drogą losowania lub może tego dokonać sam nauczyciel. Komentarz Tę formę określamy w dziale ZADANIA. Każda ma zalety i wady. Nauczyciel powinien wziąć pod uwagę stopień integracji całej klasy oraz predyspozycje poszczególnych uczniów. Jeśli chce nie tylko wykonać WebQuest, ale także zrealizować kilka celów wychowawczych, m.in. wskazując cel nadrzędny - nauczyć odpowiedzialnej pracy w zespole czy przełamywania barier komunikacyjnych w przypadku osób nieśmiałych dobrze jest, jeśli tworzy zespoły złożone z odmiennych charakterologicznie osób. Indywidualista 2

3 nauczy się pracy dla dobra wspólnego, zaś osoba systematyczna może wpłynąć na ruchliwego kinestetyka i nauczyć go cierpliwości. Przykładowa treść zakładek: Uchwałą z dnia 15 października 2012 roku, Sejmik Województwa Śląskiego ustanowił rok 2013 Rokiem Kardynała Augusta Hlonda. Przystąpicie go gromadzenia informacji na temat tego wybitnego Polaka, syna śląskiej ziemi. Poznacie najważniejsze miejsca związane z jego życiem i działalnością, a także upamiętniające jego dzieło. Będziecie pracować w zespołach, wykorzystując Internet. Każde z was jest zespołowi jednakowo potrzebne i każde ma do w nim do spełnienia ważną rolę. Zdobędziecie nie tylko wiadomości, ale także nauczycie się pracować w zespole i brać odpowiedzialność za siebie nawzajem i wyniki swoich działań, które mają też służyć każdemu z pozostałych członków zespołu. Powodzenia. Zespoły: dziennikarze, biografowie, historycy, regionaliści. Przydzielamy zadania do zespołów: Dziennikarze: Waszą rolą jest spopularyzowanie sylwetki kardynała Augusta Hlonda w społeczeństwie. Dowiecie się, dlaczego ogłoszono rok bieżący Rokiem Kardynała Augusta Hlonda. Poszukacie przykładów jego uczczenia przez instytucje i organizacje. Podacie formy uczczenia pamięci kardynała (np. konkursy, imprezy publiczne, zamieszczanie materiałów rocznicowych na stronach www). Biografowie: Zbierzecie jak najwięcej informacji dotyczących biografii i działalności kardynała. Stworzycie kalendarium. Poszukajcie także ciekawostek. Historycy i Regionaliści mają podobne zadania. Historycy poszukują materiałów poza Śląskiem, Regionaliści na Śląsku. Historycy: Znajdziecie instytucje noszące imię kard. Hlonda na terenie kraju, a nawet za granicą (poza Śląskiem). Wynotujecie ze strony internetowej podstawowe informacje na ich temat, podając: typ instytucji (np. szkoła podstawowa, gimnazjum, muzeum), inne ważne dane (rok powstania, adres). Znajdziecie inne miejsca związane z jego osobą (np. tablice pamiątkowe, pomniki). Regionaliści: Znajdziecie instytucje noszące imię kard. Hlonda na Śląsku. Wynotujecie ze strony internetowej podstawowe informacje na ich temat, podając: typ instytucji (np. szkoła podstawowa, gimnazjum, muzeum), inne ważne dane (rok powstania, adres). Znajdziecie inne miejsca związane z jego osobą (np. tablice pamiątkowe, pomniki). PROCES / REALIZACJA ZADANIA Sposób wykonania zadania. Każdy zespół: wybierze spośród siebie przewodniczącego, odpowiedzialnego za ostateczne opracowanie całości, terminowość wykonania oraz kontakty z nauczycielem, opracuje plan wykonania zadania, będzie przeglądał strony internetowe, których adresy otrzymał od nauczyciela, pod kątem przydzielonych zadań oraz notował w opracowany przez siebie sposób przydatne informacje, przygotuje prezentację przydzielonego zadania. Skorzystacie z podanych stron internetowych. 3

4 Dziennikarze: [tę samą stronę przegląda również zespół Biografów, ale pod kątem życiorysu] content&view=article&id=265:rokkardynalaaugustahlonda&catid=12:aktualnoci&itemid= Biografowie: [tę samą stronę przegląda również zespół Historyków, ale pod kątem pomników] Historycy: - baltimore/ Regionaliści: Wszystkie linki sprawdzono 6 maja 2013 roku. EWALUACJA Możemy ją poprzedzić autoewaluacją uczniowską. Jednak kryteria muszą być jasno określone przez nauczyciela. Jeśli tak postąpimy, tabela wygląda następująco: Oceńcie rzetelnie efekty pracy Waszego zespołu. Skorzystajcie z poniższej tabeli wymaganie/ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra liczba punktów zawartość merytoryczna nie wyszukano informacji znaleziono niektóre znaleziono większość znaleziono wszystkie 4

5 sposób opracowania styl, gramatyka; estetyka; formatowanie praca w zespole wystarczających do realizacji zadania; wyszukano informacje nietrafne pobieżne, tylko odtwórcze; brak elementów indywidualnego podejścia do tematu; brak logiki liczne błędy ortograficzne, gramatyczne, stylistyczne; brak akapitów; liczne literówki; brak formatowania; brak przejrzystości, czytelności, estetyki; uboga kolorystyka brak współpracy; nieterminowość wykonywania zadań; niektóre osoby nie uczestniczą w realizacji przydzielonych zadań; bardzo częste nieporozumienia wśród członków zespołu informacje poprawne, niezbyt wnikliwe; zawierające elementy własnych przemyśleń; mało oryginalne zdarzają się błędy ortograficzne, gramatyczne, stylistyczne; na ogół poprawne akapity; zdarzają się literówki; błędy formatowania; mała przejrzystość, czytelność; niezbyt estetyczne; uboga kolorystyka niepełna współpraca; niektóre osoby niechętnie uczestniczą w wykonywaniu zadań; nieterminowość; zdarzają się nieporozumienia wśród członków zespołu informacji; wyszukano jakąś (jakieś) szczególnie interesującą(-e) informację(-e) twórcze; logiczne; zawierające elementy pracy własnej; uporządkowane, choć zdarzają się drobne potknięcia nieliczne błędy ortograficzne, gramatyczne, stylistyczne; stosowanie akapitów; bardzo mało literówek; poprawne formatowanie; czytelność, przejrzystość, estetyka; przyjemna kolorystyka dobra współpraca (większość osób jest zaangażowana w działanie); zdarzają się opóźnienia w wykonywaniu zadań; bardzo rzadkie nieporozumienia informacje; dodano szczególnie interesujące informacje, twórczo opracowano zagadnienie, dodając własny komentarz precyzyjne, wnikliwe, wyczerpujące; widoczna kreatywność w podejściu do tematu; trafne uwagi własne; uporządkowanie według przejrzystych kryteriów brak błędów ortograficznych, gramatycznych, stylistycznych; stosowanie akapitów; brak literówek; poprawne formatowanie; przejrzystość, czytelność, atrakcyjność graficzna, estetyka; różnorodność, harmonijność form wyrazu; koloryt współbrzmiący z treścią ścisła współpraca; zaangażowanie; terminowość; brak nieporozumień; harmonia Ogółem 4-16 Ocena końcowa (suma ocen cząstkowych): 5

6 ocena bardzo dobra dobra 9-12 dostateczna 5-8 dopuszczająca liczba punktów Komentarz. W tabeli ewaluacyjnej pominięto oceny skrajne (O oraz 6 niedostateczna i celująca), ponieważ uznano, że jeśli uczniowie podejmą jakiekolwiek działanie, np. podzielą między sobą zadania i opracują strategię postępowania, już wykonali pewną pracę. Całkowite przekreślenie ich wysiłku mogłoby działać demotywująco w odniesieniu do przyszłych form pracy zespołowej. Jednakże do rozważenia jest ocena celująca. Można ją dodać. To samo dotyczy liczby i szczegółowości kryteriów. Można poszerzyć ich liczbę lub je uszczegółowić. PODSUMOWANIE Wspólnie wykonaliście wartościową pracę. Przekonaliście się, jak wiele można dokonać współpracując i mądrze rozdzielając między sobą zadania. Efekty Waszych działań zaprezentujemy na stronie internetowej szkoły oraz w gablotkach wystawowych naszej biblioteki. Pokażemy je Waszym Rodzicom. Napiszemy o nich w gazetce szkolnej i postaramy się je wysłać do czasopisma fachowego. Rozpowszechnimy je też w okolicznościowym biuletynie z okazji Dnia Szkoły [Tygodnia Bibliotek]. Zrobimy wystawkę w bibliotece pedagogicznej. A może Wy sami opiszecie efekty Waszej pracy i etapy dochodzenia do nich? Dziękujemy też Autorom stron internetowych, które analizowaliście w pracy. Bez nich nie byłoby Waszego dzieła. BIBLIOGRAFIA (wybór): Kard. August Hlond 1. Janeczek Zdzisław, Potomkowie Marcina, Śląsk 2006, nr 4, s Kłoczowski Jerzy, Műllerowa Lidia, Skarbek Jan, Zarys dziejów Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków, Znak, 1986, ISBN Ksiądz kardynał August Hlond : działalność duszpasterska i społeczna : w 75-lecie powstania diecezji katowickiej : materiały posesyjne, Katowice, Wszechnica Górnośląskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2000, ISBN Ksiądz kardynał dr August Hlond Prymas Polski : działalność i dzieła : materiały posesyjne, Katowice, Wszechnica Górnośląskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk im. Walentego Roździeńskiego, 1998, ISBN Kusz-Drozdowska Joanna, Epoka Hlonda : z dziejów Administracji Apostolskiej polskiego Śląska, Śląsk 2000, nr 11, s Myszor Jerzy, Gdy Śląsk wracał do Polski : narodziny diecezji katowickiej, Śląsk 2002, nr 6, s Myszor Jerzy, Historia diecezji katowickiej, Katowice, [b.w.], 1999, ISBN Serwatka Tomasz, Kardynał prymas August Hlond wobec najważniejszych problemów narodu i państwa ( ), Przegląd Powszechny 2001, nr 10, s Serwatka Tomasz, Spuścizna wybitnego prymasa : Ogólnopolska Sesja Naukowa "Wybrane aspekty przesłania Sługi Bożego kard. Augusta Hlonda" : Dom Główny Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej, Poznań, 20 X 2006 r., Przegląd Powszechny 2006, nr 12, s Szaraniec Lech, August Hlond , Ziemia Śląska, t. 3 (1993), s WebQuest 1. Guzowska Natalia, WebQuest i jego zastosowanie w nauczaniu, Meritum 2007, nr 4, s InterEOL - Edukacja Interkulturowa OnLine : podręcznik : wersja I, Gliwice, KANA, 2006, ISBN Konieczka-Śliwińska Danuta, Metoda WebQuest jako rodzaj projektu edukacyjnego, Wiadomości Historyczne 2011, nr 5, s

7 4. Konik Anita, WebQuest - nowatorskie narzędzie pracy nauczyciela z uczniem, Geografia w Szkole 2011, nr 3, s Otolińska Renata, WebQuest "Z historią w tle", Gazeta Szkolna 2010, nr 15/16, s Pieńkowska Marzena, Twórzmy WebQuesty, aby uczyć nowocześnie, Częstochowski Biuletyn Oświatowy 2010, nr 4, s Pilecka Ludmiła, WebQuest - nowoczesna metoda pracy z uczniami, Częstochowski Biuletyn Oświatowy 2006, nr 3, s Rostkowska Małgorzata, WebQuest propozycją tworzenia projektów gimnazjalnych, Meritum 2011, nr 4, s Szafraniec Marek, Metoda WebQuest, Magazyn Szkolny nr 2/319 (listopad 2008), s Żarów Anna, WebQuest : jak wykorzystać tę metodę w nauczaniu?, Biblioteka w Szkole 2008, nr 6, s