Dr Agnieszka Nitszke IE ćw. 2016/17 (4) EUROPEJSKA POLITYKA SĄSIEDZTWA

Transkrypt

1 Dr Agnieszka Nitszke IE ćw. 2016/17 (4) EUROPEJSKA POLITYKA SĄSIEDZTWA

2 EUROPEJSKA POLITYKA SĄSIEDZTWA (EPS)

3 GENEZA EPS Agenda 2000 Wrzesień 2002 r. - list J. Solany i Ch. Pattena Listopad 2002 r. - RUE uznaje konieczność ustanowienia EPS Grudzień 2002 r.- szczyt RE w Kopenhadze unikanie tworzenia nowych linii podziału w Europie Marzec 2003 r. - komunikat KE Szersza Europa Sąsiedztwo: Nowe ramy stosunków z naszymi wschodnimi południowymi sąsiadami

4 PAŃSTWA SĄSIEDZKIE UE - TYPOLOGIA Państwa, które rozpoczęły negocjacje akcesyjne; Państwa spełniające kryteria członkostwa (kryteria kopenhaskie), ale niezainteresowane przystąpieniem do UE; Państwa, które nie spełniają kryteriów członkostwa, nie złożyły wniosków o rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych, ale są brane pod uwagę jako potencjalni członkowie; Państwa, które nie spełniają kryteriów członkostwa, nie złożyły wniosków o rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych i nie są brane pod uwagę jako przyszli członkowie UE.

5 KOMUNIKAT KE Z 12 MAJA 2004 r. 1 maja 2004 r. - rozszerzenie UE o 10 nowych państw, zmiana zewnętrznych granic UE nowe państwa sąsiedzkie; Współpraca polityczna, gospodarcza, kulturalna: - współpraca na rzecz zmniejszania ubóstwa, tworzenie obszaru wspólnych wartości,ożywienie relacji ekonomicznych, wspólne zapobieganie konfliktom. - zapewnienie przez UE preferencyjnego traktowania i konkretnych korzyści uzależnione od postępów w zakresie reform politycznych i gospodarczych. EPS wsparciem Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa.

6 CELE EPS Cele EPS sformułowane w 2011 r.: propagowanie praw człowieka i idei państwa prawa, ustanawianie głębokiej i zrównoważonej demokracji oraz rozwijanie dobrze prosperującego społeczeństwa obywatelskiego; zrównoważony rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu, rozwój gospodarczy, społeczny i terytorialny; stopniowa integracja z unijnym rynkiem wewnętrznym; mobilność i kontakty międzyludzkie, w tym wymiany studenckie; społeczeństwo obywatelskie; integracja regionalna, w tym współpraca transgraniczna.

7 INSTRUMENTY EPS Raporty krajowe Plany działania: - dialog polityczny i reformy ustrojowe w kierunku demokratyzacji - wsparcie polityczne, gospodarcze, promocja rozwoju - handel i rynek wewnętrzny - współpraca w dziedzinie spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości - zagadnienia sektorowe: transport, energia, środowisko naturalne - kontakty międzyludzkie, rozwój społeczeństwa obywatelskiego, zdrowie publiczne, edukacja Algieria, Białoruś, Syria i Libia nie podpisały planów działania Raporty okresowe Dodatkowo: - Umowy o Partnerstwie i Współpracy lub umowy stowarzyszeniowe - Kompleksowe umowy o wolnym handlu

8 FINANSOWANIE EPS Do końca 2006 r.: TACIS MEDA EIDHR Od 2007 r.: Europejski Instrument Polityki Sąsiedztwa i Partnerstwa ( ok. 12 mld euro); Od 2014 r. Europejski Instrument Sąsiedztwa ( ,4 mld euro); EIDHR

9 Rada Europejska Nowa Europejska Polityka Sąsiedztwa 1. Posiedzenie Rady Europejskiej (19 i 20 marca 2015 r.) Konkluzje. Rada Unii Europejskiej 2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 232/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające Europejski Instrument Sąsiedztwa, Dz.U L 77.27, , 3. Konkluzje Rady w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa, , 4. Konkluzje Rady w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa, , Parlament Europejski 5. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa (2015/2002(INI)), P8_TA-PROV(2015)0272, , 6. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 października 2013 r. w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa: dążenie do wzmocnienia partnerstwa. Stanowisko Parlamentu Europejskiego w sprawie sprawozdań za rok 2012 (2013/2621(RSP)), P7_TA(2013)0446, Komisja Europejska 7. Wspólny dokument konsultacyjny: W stronę nowej europejskiej polityki sąsiedztwa, JOIN(2015)0006, , 8. Realizacja europejskiej polityki sąsiedztwa w 2014 r., JOIN(2015)0009, , 9. Przegląd Europejskiej Polityki Sąsiedztwa, JOIN(2015) 50,

10 Przegląd Europejskiej Polityki Sąsiedztwa Cele: wspieranie uniwersalnych wartości - demokracji, dobrego zarządzania, rządów prawa, praw człowieka i podstawowych wolności, działania na rzecz stabilności w krajach partnerskich. Zasady: zróżnicowanie i większa współodpowiedzialność krajów partnerskich, uwzględniające bardziej zindywidualizowane potrzeby każdego kraju i zakres jego partnerstwa z UE oraz zwiększone zaangażowanie Rady i państw członkowskich w EPS.

11 Obszary współpracy Rozwój gospodarczy na rzecz stabilizacji Walka z bezrobociem, współpraca w dziedzinie energetyki, wsparcie dla sektora MŚP Sektor bezpieczeństwa Bezpieczeństwo cywilne i wojskowe Kwestie migracji i mobilności Bezpieczna i legalna migracja; wsparcie dla państw przyjmujących uchodźców

12 Nowe metody pracy Elastyczność dostępnych instrumentów i zasobów Dialog z partnerami, lepsze zarządzanie środkami finansowymi; współpraca ze społeczeństwem obywatelskim Komunikacja i kontakty zewnętrzne Promowanie EPS; kontakty z młodzieżą zwiększenie wymian Nowy styl oceny Mniej biurokracji; zniesienie obowiązkowych corocznych raportów krajowych

13 Johannes Hahn, 18 listopada 2015 r.: Najważniejszym zadaniem w tej chwili jest zapewnienie stabilizacji w naszym sąsiedztwie. Konflikty, terroryzm i radykalizacja postaw stanowią zagrożenie dla nas wszystkich. Brak bezpieczeństwa jest też jednak skutkiem ubóstwa, korupcji i złego sprawowania rządów. Dlatego tam, gdzie istnieje taka potrzeba, skoncentrujemy się w kontaktach z partnerami na łączących nas wspólnych interesach. Kluczowym punktem w tym zakresie będzie rozwój gospodarczy, ze zwróceniem szczególnej uwagi na zatrudnienie i umiejętności młodzieży.

14 Literatura: The European Union and Global Engagment, ed. by N. Witzleb, Cheltenham 2015; M. Langan, The moral economy of EU relations with North African states: DCFTAs under the European Neighbourhood Policy, Third World Quarterly 2015, Vol. 3, Issue 10; A. Nitszke, Europejska Polityka Sąsiedztwa jako element strategii bezpieczeństwa Unii Europejskiej, [w:] Nowe strategie na nowy wiek. Granice i możliwości integracji regionalnych i globalnych, pod red. M. Chorośnickiego, J. Węca i in., Kraków 2013; G. Noutcheva, Institutional Governance of European Neighbourhood Policy in the Wake of the Arab Spring, Journal of European Integration 2015, Vol. 37, no. 1; The European Union s Broader Neighbourhood: Challenges and Opportunities for cooperattion beyond the European Neighbourhood Policy, ed. by S. Gstöhl, E. Lannon, New York 2015; Political and Legal Perspectives of the EU Eastern Partnership Policy, ed. by T. Kerikmäe, A. Chochia, Dordrecht 2016.