Decyzja Komisji w sprawie PL/2010/1152: Hurtowy rynek usługi rozpoczynania połączeń w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 20/12/2010 r. K(2010)9668 SG-Greffe (2010) D/21079 Urząd Komunikacji Elektronicznej ul. Kasprzaka 18/ Warszawa Polska Do wiadomości: Pani Anna Streżyńska Prezes Faks: Szanowna Pani, Dotyczy: Decyzja Komisji w sprawie PL/2010/1152: Hurtowy rynek usługi rozpoczynania połączeń w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych Uwagi zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 2002/21/WE 1 I. PROCEDURA W dniu 19 listopada 2010 r. Komisja zarejestrowała pod numerem PL/2010/1152 przekazane przez polski krajowy organ regulacyjny Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE) zgłoszenie dotyczące hurtowego rynku świadczenia usługi rozpoczynania połączeń w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych w Polsce 2. Równolegle z konsultacjami unijnymi, prowadzonymi zgodnie z art. 7 dyrektywy ramowej, odbywają się konsultacje krajowe 3, przy czym termin zakończenia konsultacji wyznaczono na dzień 20 grudnia 2010 r. W dniu 29 listopada 2010 r. Komisja wysłała do Prezesa UKE wniosek o udzielenie Dyrektywa 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa), Dz.U. L 108 z , s. 33. Rynek 2 wymieniony w zaleceniu Komisji z dnia 17 grudnia 2007 r. w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante zgodnie z dyrektywą 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.U. L 344 z , s. 65. Zgodnie z art. 6 dyrektywy ramowej. Commission européenne/europese Commissie, 1049 Bruxelles/Brussel, BELGIA - Tel

2 informacji. Odpowiedź otrzymano w dniu 2 grudnia 2010 r. Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej krajowe organy regulacyjne oraz Komisja mogą przedstawić krajowemu organowi regulacyjnemu uwagi na temat zgłoszonych projektów środków. II. OPIS PPROJEKTU ŚRODKA II.1. Wcześniejsze zgłoszenie W kwietniu 2006 r. Prezes UKE po raz pierwszy zgłosił Komisji środek regulacyjny dotyczący przedmiotowego rynku (zgłoszenie zarejestrowane pod numerem PL/2006/0380). Prezes UKE wyznaczył wówczas Telekomunikację Polską S.A. (TP) jako operatora posiadającego znaczącą pozycję rynkową oraz nałożył na TP obowiązki w zakresie: (i) uwzględnienia uzasadnionych wniosków o dostęp i użytkowanie specyficznych elementów sieci oraz urządzeń towarzyszących, w tym zapewnienie hurtowego dostępu do sieci, (ii) zapewnienia niedyskryminacji, (iii) zapewnienia przejrzystości oraz przygotowania i opublikowania oferty ramowej o dostępie, (iv) zapewnienia rozdzielności księgowej, oraz v) kontroli cen. Jeśli chodzi o kontrolę cen, TP była zobowiązana do kalkulacji kosztów zapewnienia dostępu na podstawie modelu długookresowych kosztów przyrostowych ( LRIC ) i, po zatwierdzeniu kalkulacji przez niezależnego audytora, do stosowania opłat uwzględniających zwrot uzasadnionych kosztów. Dopóki audytor nie stwierdził prawidłowości wyników tych kalkulacji, TP miała możliwość ustalania stosownych opłat w oparciu o ponoszone koszty. W swoim piśmie zawierającym uwagi Komisja zwróciła się do Prezesa UKE o wyjaśnienie, którą metodę weryfikacji będzie stosował w okresie poprzedzającym zatwierdzenie przez audytora kalkulacji według modelu LRIC w celu zatwierdzania opłat za rozpoczynanie połączeń zaproponowanych przez operatora o znaczącej pozycji rynkowej i nadal opartych na ponoszonych kosztach. Model LRIC nigdy nie został wprowadzony przez Prezesa UKE i do dnia dzisiejszego opłaty kalkulowane są na podstawie ponoszonych kosztów. II.2. Definicja rynku Zgłoszony projekt środka dotyczy hurtowego rynku usługi rozpoczynania połączeń w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych. Właściwy rynek produktowy obejmuje usługi umożliwiające rozpoczynanie połączeń telefonicznych w ruchu krajowym i międzynarodowym do numerów w sieciach stacjonarnych i ruchomych; rozpoczynanie połączeń do numerów dostępu do sieci teleinformatycznych; rozpoczynanie połączeń do numeracji dostępu do usług sieci inteligentnych (0-80X) oraz rozpoczynanie połączeń do numeracji dostępu do usług sieci inteligentnych o wartości wzbogaconej (0-70X). Właściwym rynkiem geograficznym jest terytorium Polski. II.3. Ustalenia dotyczące znaczącej pozycji rynkowej Prezes UKE zamierza wyznaczyć Telekomunikację Polską S.A. (TP) jako przedsiębiorcę o znaczącej pozycji rynkowej na właściwym rynku. Kryteria przeanalizowane przez Prezesa UKE do celów ustalenia znaczącej pozycji 2

3 rynkowej obejmują m.in. udział w rynku właściwym 4, kontrolowanie infrastruktury, której nie da się łatwo powielić, istnienie przewagi technologicznej, brak albo niewielki poziom równoważącej siły nabywczej, łatwy bądź uprzywilejowany dostęp do rynków kapitałowych bądź zasobów finansowych, ekonomie skali i zakresu, pionowe zintegrowanie przedsiębiorcy, rozwiniętą sieć dystrybucji i sprzedaży, brak potencjalnej konkurencji, istnienie barier do dalszego rozwoju oraz istnienie barier wejścia. II.4. Obowiązki regulacyjne Prezes UKE proponuje nałożenie następujących obowiązków: (i) Obowiązek zapewnienia dostępu do elementów sieci oraz udogodnień towarzyszących; TP będzie zobowiązana m.in. do uwzględnienia uzasadnionych wniosków o dostęp i użytkowanie specyficznych elementów sieci oraz urządzeń towarzyszących, w tym zapewnienie hurtowego dostępu do sieci. Nowym, dodanym do nałożonych poprzednio obowiązków elementem jest zobowiązanie TP do zapewnienia łatwego, otwartego i niedyskryminującego dostępu do systemu informatycznego 5 stosowanego przez część hurtową TP w celu zapewnienia z jego pośrednictwem dostępu do usług hurtowych. (ii) Obowiązek niedyskryminacji; TP będzie zobowiązana m.in. do świadczenia usług na tych samych warunkach (w zakresie cen, ilości, jakości oraz udostępniania informacji) w odniesieniu do operatorów alternatywnych i części detalicznej TP. TP będzie mieć ponadto obowiązek zapobiegania wymianie informacji pomiędzy pracownikami części hurtowej a pracownikami części detalicznej TP oraz wprowadzenia w życie kodeksu praktyk skierowanego do swoich pracowników, określającego zasady zapewnienia niedyskryminującego dostępu do sieci TP. TP będzie zobowiązana do stosowania wskaźników efektywności (KPI) 6, liczonych odrębnie dla części detalicznej TP oraz odrębnie dla operatorów alternatywnych. (iii) Obowiązek zapewnienia przejrzystości obejmujący publikację oferty ramowej 7 ; Powyższy obowiązek polega na publikowaniu informacji niezbędnych do przygotowania wniosku o zapewnienie dostępu przez zainteresowanego operatora, jak również na przygotowywaniu i publikacji oferty ramowej o dostępie. Ponadto, co najmniej raz na kwartał TP będzie zobowiązana do publikacji i zapewnienia dostępu do wskaźników efektywności (KPI), liczonych W 2009 r. udział TP w rynku pod względem wielkości przychodów wynosił 93,79 %, a pod względem wolumenu ruchu połączeń 99,2 %. Warunki dostępu do systemu informatycznego TP (który zawiera informacje na temat sieci i jej przepustowości, elementów infrastruktury, warunków świadczenia usług) objęte są obowiązkami w zakresie dostępu, niedyskryminacji i przejrzystości. W odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji Prezes UKE wyjaśnił, że poszczególne KPI, opublikowane na stronie TP, są wynikiem porozumienia między Prezesem UKE a TP. Prezes UKE i TP mogą również uzgodnić zmianę tych KPI. Ofertę ramową obejmującą m.in. usługi rozpoczynania połączeń przyjęto w dniu 29 września 2009 r. (Prezes UKE był konsultowany na temat projektu środka w ramach sprawy zarejestrowanej pod numerem PL/2010/1098). Prezes UKE uważa, że przygotowanie nowej oferty ramowej przez TP nie jest konieczne. 3

4 odrębnie dla części detalicznej TP oraz odrębnie dla operatorów alternatywnych. (iv) Obowiązek kontroli cen; TP będzie stosować ceny zorientowane kosztowo, pozwalające na odzyskiwanie poniesionych kosztów. TP będzie konsultować z Prezesem UKE wyliczone poziomy cen, które UKE będzie analizować poprzez test zawężenia marży lub inne środki, takie jak np. benchmarki i/lub kalkulacja cena detaliczna minus (model ustalania kosztów nie został określony). Zdaniem Prezesa UKE odejście od uprzednio nałożonego obowiązku dotyczącego ustalania opłat hurtowych za rozpoczynanie połączeń w oparciu o model LRIC jest uzasadnione i stosowne. Prezes UKE uważa, że ustalanie opłat nie będzie już wymagało wykorzystania skomplikowanego i uciążliwego (zarówno dla TP, jak i dla Prezesa UKE) modelu LRIC. Ponadto nowy obowiązek umożliwia TP odzyskanie rzeczywiście poniesionych kosztów, a nie tylko kosztów efektywnego operatora, oraz umożliwia TP odzyskanie kosztów inwestycji. W odpowiedzi na prośbę o udzielenie informacji Prezes UKE wyjaśnił ponadto, że paragraf 7 ust. 5 porozumienia podpisanego przez TP i UKE w dniu 22 października 2009 r. ( porozumienie ) stanowi, iż wysokość oraz sposób ustalania opłat za usługi regulowane pozostaną niezmienione do 31 grudnia 2012 r. Prezes UKE potwierdził również, że zachowuje uprawnienia do monitorowania poziomu kosztów TP i w razie potrzeby do zmiany opłat hurtowych pobieranych przez TP. (v) Obowiązek rozdzielności księgowej. III. UWAGI Na podstawie przekazanego przez UKE zgłoszenia i informacji dodatkowych Komisja przedstawia następujące uwagi 8 : Konieczność wprowadzenia jednolitego i przejrzystego mechanizmu kontroli cen Zgodnie ze zgłoszonym środkiem Prezes UKE zamierza wprowadzić kontrolę cen w oparciu o ponoszone koszty. Prezes UKE stwierdza również, że w celu analizy cen zaproponowanych przez TP będzie wybierał spośród różnych metod (zawężenie marży, benchmarki, cena detaliczna minus oraz inne niesprecyzowane metody). Zdaniem Komisji taki szeroki wybór metod weryfikacji nie sprzyja powstaniu stabilnego i przewidywalnego środowiska regulacyjnego. Ani TP, ani operatorzy alternatywni nie będą w stanie przewidzieć, czy Prezes UKE zatwierdzi poziom opłat, ponieważ nie ma jasności co do tego, z której metody Prezes UKE będzie korzystać. Komisja wzywa zatem do Prezesa UKE, aby w ostatecznej wersji środka sprecyzował, z której metody weryfikacji będzie korzystał w celu zatwierdzania opłat za rozpoczynanie połączeń zaproponowanych przez TP. Metoda stosowana przez Prezesa UKE powinna zagwarantować, że operator o znaczącej pozycji rynkowej bezzwłocznie udostępnia hurtową usługę rozpoczynania połączeń po 8 Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy ramowej. 4

5 cenach, które umożliwiają rozwój konkurencji 9. Zgodność artykułu 7 ust. 5 porozumienia z obowiązkiem kontroli cen Komisja ponownie zwraca uwagę 10 na potencjalną niezgodność artykułu 7 ust. 5 porozumienia z obowiązkami w zakresie kontroli cen. Komisja pragnie zauważyć, że jakiekolwiek ustalenie dotyczące wysokości oraz sposobu kalkulacji hurtowych opłat za rozpoczynanie połączeń w drodze porozumienia 11 może uczynić nieskutecznym zaproponowany obowiązek kontroli cen. Komisja zwraca się do Prezesa UKE o doprecyzowanie, również w wydanej decyzji, że zgodnie z artykułem 18 porozumienia nie przeszkodzi ono w realizacji zaproponowanego obowiązku określania cen w oparciu o koszty. Zgodnie z art. 7 ust. 5 dyrektywy ramowej Prezes UKE uwzględnia przede wszystkim uwagi innych krajowych organów regulacyjnych oraz Komisji i może przyjąć proponowane odpowiednie środki, a w przypadku ich przyjęcia powiadamia o tym Komisję. Stanowisko Komisji w sprawie tego konkretnego zgłoszenia pozostaje bez uszczerbku dla jej ewentualnego stanowiska wobec innych zgłoszeń dotyczących proponowanych środków. Zgodnie z pkt 15 zalecenia 2008/850/WE 12 Komisja opublikuje niniejszy dokument na swojej stronie internetowej. Komisja nie uznaje zawartych w niniejszym dokumencie informacji za poufne. Prezes UKE może poinformować Komisję 13 w ciągu trzech dni roboczych od otrzymania niniejszej decyzji, czy uważa, że zgodnie z unijnymi i krajowymi przepisami dotyczącymi tajemnicy handlowej niniejszy dokument zawiera informacje poufne, które należałoby usunąć przed publikacją 14. Każdy taki wniosek powinien być uzasadniony. Z poważaniem W imieniu Komisji Robert Madelin Dyrektor Generalny Podobną uwagę przedstawiono w odniesieniu do poprzedniego zgłoszenia UKE dotyczącego rynku świadczenia usługi rozpoczynania połączeń, zob. sprawa PL/2006/0380. Zob. sprawa PL/2010/1137. Komisja pragnie zauważyć, że zgodnie z artykułem 7 ust. 5 porozumienia UKE wydaje się zobowiązywać do pozostawienia bez zmian sposobu ustalania kosztów i poziomów cenowych dotyczących usług rozpoczynania połączeń do 31 grudnia 2012 r. Zalecenie Komisji 2008/850/WE z dnia 15 października 2008 r. w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, Dz.U. L 301 z , s. 23. Wniosek powinien zostać wysłany pocztą elektroniczną na adres: INFSO-COMP- ARTICLE7@ec.europa.eu lub faksem na numer: Przed upływem tego trzydniowego okresu Komisja może podać wyniki swojej oceny do wiadomości publicznej. 5