ORGAN PRASOWY ZWIĄZKU POLAKÓW W ARGENTYNIE ZAŁOŻONY W 1922 ROKU

Transkrypt

1 ORGAN PRASOWY ZWIĄZKU POLAKÓW W ARGENTYNIE ZAŁOŻONY W 1922 ROKU Rok XCIII Nr 11 (5207) Buenos Aires, noviembre - listopad 2015 Nr pojedynczy $ 31,00.- W tym numerze święta... * Córdoba *Buenos Aires * P.O.M. * Mar del Plata *S.P.K. * JMJ... * Kącik poetycki... i więcej... NUESTRO SITIO TU PÁGINA Wesołych świąt Bożego Narodzenia życzy Związek Polaków w Argentynie

2 Str. 2 Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 (5207) W cieniu dwóch postaci... Dyskusja pt. Wizje niepodległości: Roman Dmowski kontra Józef Piłsudski Tomasz Leszkowicz Kilka lat temu... Trzeciego dnia Targów Książki Historycznej odbyła się również dyskusja organizowana przez Muzeum Historii Polski zatytułowana Wizje niepodległości: Roman Dmowski kontra Józef Piłsudski. W panelu, prowadzonym przez prof. Michała Kopczyńskiego (MHP) wzięli udział profesorowie Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego: Andrzej Chojnowski i Tomasz Nałęcz. Historycy: Historycy, mimo że w dużym stopniu zgadzali się ze swoimi poglądami, uzupełniali się nawzajem kładąc akcent na INNE argumenty (fot. R. Sidorski). Dyskusję otworzył red. Bogdań Brodecki z wydawnictwa Bellona, który postawił pytanie: czy historia II RP jest jeszcze historią najnowszą? Według niego jest, gdyż daje ona asumpt do współczesnych dyskusji politycznych. Następnie głos zabrał prof. Michał Kopczyński, który opowiedział o serii Polski wiek XX wydawanej przez Muzeum Historii Polski oraz Bellonę. Ta czterotomowa seria (pierwszy tom pt. Dwudziestolecie międzywojenne właśnie się ukazał) składać będzie się z esejów napisanych przez czołowych historyków, zajmujących się historią Polski ostatniego stulecia. Początkowo eseje te miały być... pomocą dla scenarzystów filmowych, którzy mieliby w nich szukać inspiracji do tworzenia scenariuszy popularyzujących polską historię. W chwili obecnej pomysł tego poradnika jest znowu podnoszony, a ze zbioru przygotowanych tekstów stworzono rodzaj przystępnego podręcznika, który według słów prof. Kopczyńskiego miałby służyć m.in. dla takich którzy nie chcą, ale muszą. Dwie wizje... Prowadzący zapytał dyskutantów o to, czym różniły się wizje Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego - postaci, które zmonopolizowały dyskurs o II RP. Jako pierwszy głos zabrał prof. Chojnowski, który podkreślił, że obydwaj politycy posiadali niepokorny rodowód oraz musieli przedstawić wizje na odbudowę Polski nie tylko w sprawach wymiernych ale też zasadniczych. Według historyka, tymi sprawami były: terytorium nowego państwa, jego ustrój, realia ekonomiczne (tu panowała największa zgodność co do rozwiązania kapitalistycznego), miejsce w Europie, orientacja na wschód lub zachód oraz sprawa mniejszości. Główna płaszczyzna sporu dotyczyła przyszłego polskiego terytorium oraz mniejszości, a sam spór kształtowany był także przez ich następców. Prof. Nałęcz rozpoczął swoją wypowiedź od stwierdzenia, że w wypadku II RP wiadomo jest kto był jej ojcem założycielem (w przeciwieństwie do III RP). Obydwaj ojcowie założyciele spierali się ze sobą dramatycznie, a spór miał korzenie jeszcze w latach 90-tych XIX wieku, kiedy to w Wilnie obydwaj rywalizowali o... względy kobiety, pięknej Marii z Koplewskich Juszkiewiczowej. Zwycięzcą i małżonkiem Marii został Piłsudski, chociaż endecy rozprzestrzeniali nieprawdziwe plotki, że to Dmowski pierwszy został dopuszczony do intymnych stosunków z piękną damą. Jak zauważył prof. Nałęcz, Piłsudski zawsze wygrywał w tej rywalizacji, nawet wtedy kiedy Dmowski miał rację. Piłsudski w 1918 r. był niemalże bankrutem politycznym który postawił na złą kartę. Mimo to został Naczelnikiem. Dmowski chciał Polski dużej i narodowej, jego konkurent zaś postulował powstanie wolnej Ukrainy i silnego państwa litewsko-białoruskiego. To Piłsudski wygrał wojnę z Rosją Radziecką, ale realizował wizję terytorialną lidera Narodowej Demokracji. To sanacja przejęła władzę w Polsce po 1926 r., ale w sprawach mniejszości z grubsza realizowała koncepcje endeckie. Dmowski, pragmatyk i realista, spoczął po śmierci na zwykłym warszawskim cmentarzu na Bródnie, natomiast ambitny, dumny i przekuwający porażki w zwycięstwa Piłsudski megalomańsko spoczął na królewskim Wawelu. Prof. Chojnowski wyjaśnił, dlaczego Dmowskiemu mimo wykształcenia i umiejętności trudniej było przebić się w polityce - otóż jeszcze w latach 20-stych, mimo demokratyzacji społeczeństwa, istniała pewna hierarchia społeczna, która działała na korzyść Piłsudskiego, uważanego mimo wszystko za szlachcica. Dmowskiemu, zwykłemu mieszczańskiemu synowi było trudniej, chociaż w następnej dekadzie te różnice powoli się zacierały. II RP według Dmowskiego? Prof. Kopczyński, wchodząc na grunt historii alternatywnej zapytał dyskutantów, co by było gdyby to Dmowski (a nie Piłsudski) przejął władzę w 1926 r. Prof. Chojnowski stwierdził, że lider endecji nie był alternatywą dla Marszałka jeśli chodzi o autoryta- (c. d. na str. 3)

3 (5207) Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 Str. 3 (ze str. 2) ryzm. Dmowski kładłby większy nacisk na kwestie mniejszości, bardziej interesował się też nowinkami ideologicznymi takimi jak faszyzm. Obydwaj politycy byli też bezradni wobec takich kwestii gospodarczych jak zacofanie Polski czy Wielki Kryzys. Prof. Nałęcz zgodził się z tezą kolegi po fachu, przytaczając rzekomą wypowiedź Piłsudskiego dotyczącą programu jego stronnictwa politycznego w okresie zamachu majowego: bić k*rwy i złodziei! Zaznaczył też, że Dmowski mimo, że był uznawany za lidera endecji, to nie zajmował się polityką krajową, nie zabierał głosu w Sejmie, nie był faktycznym przywódcą Narodowej Demokracji. Na plus trzeba mu zaliczyć, że odszedł od polityki gdy u kresu życia zaczął niedołężnieć za jeden z największych dramatów Polski lat 30-stych uważa prof. Nałęcz sytuację, że w obliczu wielkich problemów kraju na jego czele stał przywódca, który musiał walczyć z własną chorobą. Według niego Polska pod rządami endecko-piastowskimi byłaby trochę bardziej demokratyczna, gdyż Piłsudski wbrew propagandzie nie miał poparcia narodu tylko wojska, w związku z czym musiał robić sztuczki z demokracją. Kolejną kwestią poruszoną przez prowadzącego dyskusję była sprawa konstytucji 1922 r. i pytanie czy Roman Dmowski chciał jej, czy po prostu działał przeciwko Piłsudskiemu. Prof. Chojnowski przedstawił dwie główne interpretacje dotyczące kształtu ustroju II RP, tzn. faworyzowania parlamentu: strach przed prezydenturą Piłsudskiego i odwoływanie się do wzorca francuskiego. Historyk zwrócił też uwagę na trzeci aspekt polską tradycję parlamentarną i wynikający z niej strach przed tyranią. Szukając dalszych różnic pomiędzy politykami, prof. Kopczyński zapytał, jak wyglądałaby polska polityka zagraniczna wg. Dmowskiego. Prof. Nałęcz zdecydowanie stwierdził, że niewiele by się ona różniła od prowadzonej przez Piłsudskiego, gdyż możliwości manewru były niewielkie, a opcje INNE niż przyjęte byłyby gorsze. Endecja i Chjeno-Piast stawiały by zapewne bardziej na współpracę z Francją i Wielką Brytanią. Dmowski tradycyjnie już chciałby zapewne oprzeć się na Rosji, jednak po rewolucji było to niemożliwe. Jak zauważył dyskutant, Polska była szybowcem z niewielkim polem manewru. Prof. Chojnowski jako przykład podał casus z 1938 r. kryzys Czechosłowacji i sprawę Zaolzia. Opozycja wówczas atakowała ministra Becka, jednak nie potrafiła przedstawić żadnej alternatywy w sposobie prowadzenia polityki zagranicznej. W cieniu dwóch trumien Na koniec dyskusji prowadzący zapytał o mit tego wielkiego sporu dwóch polityków i o to kiedy on powstał. Prof. Kopczyński nazwał to zjawisko patrzeniem przez pryzmat dwóch trumien. Prof. Nałęcz stwierdził, że krytykuje się głównie epigonów tych dwóch polityków, którzy nie potrafili dostosować się do nowej sytuacji. Zauważył też, że inni politycy II RP Wincenty Witos, Ignacy Daszyński, Wojciech Korfanty należeli do politycznej I ligi, tylko że zarówno Dmowski jak i Piłsudski nie mieścili się swoimi osobowościami w klasyfikacji. Mimo tego sporu, mieszkańcom Polski międzywojennej żyło się o wiele trudniej niż nam dzisiaj. Natomiast prof. Chojnowski dodał, że w dyskursie te dwie postacie były po prostu wskazywane jako najważniejsze i mimo, że problemy Polski miały swój bieg, próbowano podciągać je pod spór dwóch głównych opcji. Wśród pytań historyków szczególnie zainteresowało jedno z nich o koncepcję federalistyczną Piłsudskiego. Pytający powątpiewał w to, czy Marszałek rzeczywiście gotów był oddać Wilno i Lwów. Prof. Nałęcz odpowiedział, że jeśli chodzi o Wilno to Piłsudski rzeczywiście chciał oddać to miasto, które miałoby być stolicą Litwy historycznej w granicach dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Z Ukrainą byłoby to trudniejsze, dlatego też koncepcja federalistyczna jest celowo nieostra. Prof. Chojnowski dodał, że gdyby Petlura w rzeczywistości był silniejszy, to Lwowa prawdopodobnie nie oddalibyśmy, za to część Galicji Wschodniej już tak. Podsumowując, prof. Nałęcz stwierdził, że koncepcja federalistyczna nie była prawie realizowana, gdyż zwycięstwo w wojnie z bolszewikami nie było duże. Autor Tomasz Leszkowicz Redaktor naczelny Histmag.org, członek redakcji merytorycznej portalu od października 2006 roku. Doktorant w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. Absolwent Instytutu Historycznego i Instytutu Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Były członek Zarządu Studenckiego Koła Naukowego Historyków UW. Specjalizuje się w historii dwudziestego wieku (ze szczególnym uwzględnieniem PRL), interesują go też dzieje Niemiec i historia wojskowości. Z uwagą śledzi zagadnienia związane z pamięcią i tzw. polityką historyczną (dawniej i dziś). Publikował m.in. w Mówią Wieki, Uważam Rze Historia, Pamięci.pl oraz Dziejach Najnowszych. Stały współpracownik tygodnika polonijnego Monitor z Chicago. Oprócz historii pasjonuje go rock i poezja śpiewana, jest miłośnikiem kabaretów, książek Ryszarda Kapuścińskiego i Hansa Helmuta Kirsta oraz gier z serii Europa Universalis. źródło: Licencja: (CC BY-SA 3.0)

4 Str. 4 Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 (5207) AMIGOS PMS ARGENTINA, LOS INVITA A DISFRUTAR DE UNAS HERMOSAS VACACIONES EN NUESTRO PREDIO EN LA GRANJA CORDOBA, Y TAMBIEN DE NUESTRA CLASICA CO- LONIA. Fecha de salida: Domingo 10 enero de 2016 a las 19 HS, desde DOM POLSKI. Jorge L Borges 2076 CABA Fecha de regreso a Retiro: sábado 6 de febrero de AM aproximadamente AQUI PONEMOS A DISPOSICION LAS TARIFAS: Adulto con baño privado $ 450 Adulto con baño compartido $ 350 Barraca (niño/a de 7 a 17 años) $ 180 Los precios son por día y en régimen de pensión completa IMPORTANTES FACILIDADES DE PAGO Para reservas comunicarse con el teléfono o personalmente en Dom Polski calle Jorge Luis Borges 2076, 1 piso Oficina PMS los días viernes de 17:30 a 19:30.-

5 (5207) Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 Str. 5 CONVOCATORIA A REUNIÓN DEL CONSE- JO CONSULTIVO DE LA UNIÓN DE LOS PO- LACOS EN LA REPUBLICA ARGENTINA La Mesa Directiva del Consejo Consultivo, convoca a los Sres. Presidentes y Secretarios de las Organizaciones Asociadas a la Unión de los Polacos, a la Reunión de Consejo Consultivo a realizarse el día sábado 05 de Diciembre de 2015 a las 14:00 horas en el llamado en 1 termino, en la sede de la Casa Polaca, calle Borges 2076, Bs. As. Apelamos a los Sres. Presidentes y Secretarios de las Organizaciones y Sociedades Polacas a tomar parte en esta reunión para contar con el quórum suficiente al efecto de iniciar la sesión en el 1 llamado. Aclaración sobre la integración del Consejo Consultivo: Artículo 39: El Consejo Consultivo de la Unión está integrado por los presidentes y secretarios de las sociedades y organizaciones asociadas. En caso de que el presidente o secretario no pudieran tomar parte de la reunión del Consejo Consultivo, pueden ser representados por sus reemplazantes oficiales, como también por alguna persona autorizada especialmente por la sociedad de referencia, otorgándole para tal caso un poder especial por escrito. Es requisito que esta persona sea socio de alguna organización o sociedad perteneciente a la Unión. ORDEN DEL DIA 1 Apertura de la Reunión. 2 Dictamen de la Comisión Verificadora de Credenciales. 3 Lectura y Aprobación del Acta de la última Reunión. 4 Informe de Actividades de la Comisión Directiva de la Unión de los Polacos. 5 Informe de la Comisión Revisora de Cuentas. 6 Informe de Actividades de las Secciones de la Unión de los Polacos. 7 Discusión sobre los Informes presentados por la Comisión Directiva, la Comisión Revisora de Cuentas y las Secciones. 8 Presentaciones y Mociones de las Organizaciones. 9 Elección de dos miembros para la firma del Acta. 10 Finalización de la Reunión. Ryszard Czeslaw Borysiuk Presidente Maria Cristina Dukas Secretaria CORDOBA CONVOCATORIA La Comisión Directiva de la Asociación Polaca de Córdoba, conforme a su estatuto convoca a los Señores/as Socios/as para la Asamblea General Ordinaria Anual donde se tratarán en el orden del día las Elecciones de miembros de Comisión Directiva, Tribunal Revisor de Cuentas y Tribunal de Honor para el período correspondiente al año 2016, que tendrá lugar el día Sábado 19 de Diciembre de 2015, a las 18.00hs en primer término. En segundo término será a las 19.00hs. Se llevará a cabo en su sede social de calle Polonia 1547, en la ciudad de Córdoba, Provincia de Córdoba, República Argentina. Recordamos a vosotros que la asistencia y participación de los Señores/as Socios/as para la misma es obligatoria y fundamental para el funcionamiento y el futuro de la Asociación Polaca. Rogamos confirmar asistencia y la difusión de esta información entre los socios. Pablo Gatica Dolezko Secretario Germán Najłowiec Presidente IMPORTANTE: Los socios quienes tendrán derecho a voz y voto en la Asamblea y Elecciones 2015 serán quienes tengan abonada la cuota social al día correspondiente al año Quienes no se encuentren cumpliendo tal condición, si bien podrán estar presentes, no gozarán de dichos derechos. PAGO DE SUSCRIPCIÓN AL GŁOS POLSKI POR TRANSFERENCIA BANCARIA UNIÓN DE LOS POLACOS DE LA REPÚBLICA ARGENTINA Banco Comafi - sucursal Botánico Cta. Cte CBU CUIT Después de realizar el depósito o transferencia por favor escannear el ticket y enviar a: secretaria@ upranet.com.ar colocando en Asunto: PAGO GLOS POLSKI Muchas gracias!

6 Str. 6 Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 (5207) Buenos Aires Queridos socios. El día sábado 7 hemos festejado con gran placer el 85º aniversario de SPK (Asociación de Ex - Comba- tientes Polacos en la República Argentina). Han pasado muchos años desde su fundación, pero aún SPK Argentina sigue con vida, gracias a los esfuerzos y colaboración de muchos de sus socios. En otros países, SPK ha tenido que cerrar sus puertas, pues los ex-combatientes ya no están más. Acá como en algunos otros países, previendo esta situación, los socios fundadores, han abierto las puertas a los hijos y nietos de Ex-Combatientes, para que sigan sus huellas, y continúen honrando a todos los POLACOS que han ofrendado sus vidas por la Patria. Estuvieron presentes, especialmente invitados la Jefa del Consulado de Polonia, la Sra. Joanna Addeo - Krajewska, el Padre Javier Solecki, la escritora Teresa Dittler, además de muchos socios y amigos, quienes, luego de entonar los himnos polacos y argentinos, y previa bendición por el padre Solecki compartimos una deliciosa cena y luego de la misma, se realizó un brindis por este hermoso cumpleaños.

7 (5207) Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 Str. 7 Córdoba FIESTA INDEPENDENCIA 2015 cierre de año. El conjunto artístico invitado de la noche nos permitió contar con la presencia de una pareja amiga de la casa, sr. Procopio Xynos y señora, quienes interpretaron danzas griegas, incluyendo el famoso Zorba, el griego, despertando aplausos de todo el auditorio. Fue un gusto recibirlos en nuestro escenario Don Pedro Wyszogrodzki. Celebrada el Sábado 7 de Noviembre, se realizó la última Fiesta de este año 2015 en la Asociación Polaca conmemorando la Independencia de Polonia, lograda el 11 de Noviembre de A pesar de la torrencial lluvia que por momentos cayó sobre la ciudad, alrededor de un centenar de invitados acudieron para acompañarnos en esta velada. Pierogi, pancho polaco -con delicioso bigos-, pollos a la parrila, junto con las reconocidas y famosas tortas de la repostería polaca, fueron disfrutados por los invitados con excelentes críticas a nuestros platos, de preparación casera y tradicional. Los alumnos presentes de la Escuela de Idioma Mikołaj Kopernik fueron reconocidos por su participación en dicha actividad cultural como lo es la lengua polaca, como así también por su participación activa en el resto de las actividades que ofrece la institución durante el año, siempre abiertas para quienes desean sumarse y formar parte. Felicitaciones estudiantes! Gratulujemy! El Balet Krakus eligió una suite de danzas integradas por una sutil Polonesa, y los más enérgicos Krakowiak y Lublin para subir a escena. Como no podía ser de otra manera, los más pequeños dijeron presente a través del Balet Infantil Mały Krakus, presentando sus Como siempre, felicitamos a todos quienes hicieron posible esto: Comisión Directiva, Grupo Krakus y alumnos de Idioma Polaco, que aportaron de manera desinteresada y pusieron entre todos su granito de arena para que esta fiesta resultara un gran cierre del año A todos, nuestro agradecimiento. números de Krakowiak y Góral para este talentoso Fotografías: Melina Rubio Bilinski

8 Str. 8 Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 (5207) LOS BEATOS MARTIRES DEL LEVANTAMIENTO DE VAR- SOVIA Beato Michał Czartoryski EL DOMINICO DE LA SONRISA SERENA El estallido de la sublevación de Varsovia encontró al padre Czartoryski en Powiśle de camino al oculista. No pudiendo regresar al monasterio por los combates, se detuvo en la casa de una familia amiga, los Kasznica, quienes le dieron refugio. Ya en el segundo día de su estadía informó al comando de la III Agrupación del AK Konrad sobre su disponibilidad de ejercer el ministerio sacerdotal. Inmediatamente fue nombrado capellán de la Agrupación y comenzó su trabajo pastoral en la Iglesia de SantaTeresa en Powisle. Sobre su cuidado también recayó la zona de hospitales, incluyendo el más grande, que se encontraba en el sótano de la antigua empresa Alfa-Laval. Vestido siempre con su hábito blanco estaba en todas partes. Se mantuvo constantemente al servicio de los otros, pasando horas oyendo las confesiones de los insurgentes y de los civiles y llenando sus almas, con su propia serenidad. En aquellos días dramáticos el padre Michal ni por un momento perdió el equilibrio y su sonrisa serena. Allí, donde todos pensaban en sí mismos y en su propia supervivencia, el particularmente se preocupaba por los heridos, dispuesto ante cada uno de sus reclamos. La dra María Irena Skowronska recuerda: estábamos muy contentos de que él estuviera con nosotros. Nos sentíamos con él menos solos y más seguros. A menudo los heridos rogaban: Enfermera, por favor pídale al padre que se acerque. Con su tacto y su bondad desarmaba los conflictos que estallaban. Cuando hablaba, sus palabras infundían esperanza a todos. Él era increíblemente modesto y nunca quería que le prestaran atención a sí mismo. Preparo a muchos para la muerte y a otros sepulto entre los escombros. Daba esperanzas y conducía hasta la gracia de Dios. En la noche del 5 al 6 de septiembre, los destacamentos insurgentes se retiraron desde Powisle hasta Srodmiescie. Junto con los grupos en retirada también fueron evacuados los heridos leves. Frente a las difíciles condiciones de transporte, los insurgentes dejaron en el hospital Alfa-Laval a los heridos más graves. En total eran once personas. El padre Michal, a pesar de que era consciente de una muerte inevitable, a todos aquellos, que le instaron a evacuarse, respondió con firmeza, que no iba a dejar el hospital ni al resto de los pacientes. Llego hasta el hospital el profesor Stanisław Kasznica con su familia y le rogaron que se vista de civil y los acompañara. Recuerdo cómo se sonrió mansamente y dijo, que él no se iba a quitar el hábito y que no iba a abandonar a los heridos. Los alemanes cuando ocuparon el hospital consideraron como enemigos a los heridos que estaban allí. El padre conservaba su serenidad y oraba. Aproximadamente a las 13 horas los alemanes evacuaron del hospital a todas las enfermeras. Solo quedaron los heridos y el capellán. Una media hora después el religioso y los heridos fueron asesinados. Los alemanes obligaron a cierto trabajador a retirar del sótano los cuerpos de los asesinados, que luego fueron quemados en una barricada cercana. El 13 de junio de 1999 fue beatificado por San Juan Pablo II en el grupo de los 108 mártires polacos víctimas del nazismo. Beato Józef Stanek CON LA SOGA AL CUELLO AUN SEGUIA BEN- DICIENDO El estallido del levantamiento de Varsovia encontró al padre Stanek, en Varsovia como capellán de las Hermanas de la Familia de María y también allí comenzó a ejercer su función de capellán de los insurgentes. A mediados de agosto de 1944 se trasladó a la cabeza de playa de Czerniakow y desde el 15 de agosto desempeño allí su ministerio sacerdotal de forma abnegada. Exponiendo su propia vida, en el ardor del combate, cumplía su misión con caridad evangélica y coraje. Se esforzaba por estar allí donde más lo necesitaban, incluso a costa de un sacrificio y un esfuerzo muy grande. Diariamente tenía que realizar las siguientes actividades: la celebración de la misa para los insurgentes y los civiles, confesar, predicar, la preparación para el sacramento de la penitencia y también prepararlos en la hora de la muerte. Pero el padre Stanek no se limitó a sus actividades sacerdotales. Él fue también el incansable samaritano. Sirvió a los insurgentes en diferentes necesidades. En medio del fuego enemigo llevaba agua desde el Vístula, a menudo trasladaba a los enfermos sobre sus propios hombros, ayudaba a los heridos, desenterraba a los que quedaban debajo de las ruinas, reanimaba, consolaba. A muchas personas les salvo la vida. Siempre aparecía de sotana, con estola y el brazalete blanco-rojo en el brazo, con gorra militar, para (cont. pag. 9)

9 (5207) Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 Str. 9 (de pag. 8) ser signo visible para todos aquellos que buscaban su ayuda. Se acercaba a la primera línea de combate, visitaba los hospitales insurgentes y las personas que se refugiaban en los sótanos. Tranquilo, decidido, lleno de bondad, totalmente dedicado al ministerio sacerdotal. Su actitud infundía respeto y sumaba coraje. Acompañó la tragedia de las personas que buscaban ayuda sobre el Vístula, aguardando el puente de pontones, que debía llevarlos al otro lado, donde estaba la libertad. El 22 de septiembre le propusieron cruzar el rio a través de un puente de pontones. Él, sin embargo, se negó firmemente, dejando su lugar a un soldado herido. Permaneció hasta el final con los defensores, con los heridos y los civiles. Hizo todo cuanto pudo para salvar a tantas personas como sea posible y para permitir la supervivencia de los heridos. Con este fin, iniciaba valientemente las negociaciones con los alemanes. Entonces los alemanes arriaron a la gente desde los sótanos y las ruinas de las casas. Los empujaron a las calles y los reunieron en la plaza. Entre ellos se encontraba también el padre Stanek. El comando alemán no cesaba de insultarlo e incluso lo golpearon en la cara. Lo trataron con una brutalidad excepcional y un gran desprecio. Entonces a codazos y empujones lo sacaron del grupo y lo llevaron a unas ruinas cercanas donde fue ejecutado en la horca. Así recuerda el 23 de septiembre de 1944 una testigo ocular: Nos colocaron cerca de la pared de una casa destruida, donde ya estaba de pie el padre Rudy, vestido de sotana, abrigo, bufanda y sombrero. El mismo estaba con las manos levantadas, parecía bendecir a la distancia a la multitud, rodeada por los alemanes. Le ordenaron quitarse el brazalete del Armia Krajowa, pero él se negó. A codazos y empujones lo subieron sobre cierto recipiente de metal, desde una viga que sobresale le echaron una soga alrededor del cuello. Consciente de lo que le espera, el Padre Stanek estaba tranquilo y bendecía a los testigos de la ejecución. Por último, patearon el recipiente de hojalata. Y así fue asesinado el 23 de septiembre de 1944 (Janina Damiecka-Lorentowicz de la agrupación Kryśka del AK). El padre Stanek dio su vida por la fe hasta el fin sirviendo con amor a Dios y al prójimo. El 13 de junio de 1999 fue beatificado por San Juan Pablo II en el grupo de los 108 mártires polacos víctimas del nazismo. Padre Gerardo Rodriguez, arquidiócesis de Rosario. Presentaron el libro Las huellas de San Juan Pablo II en la Argentina Lunes 26 Oct 2015 El 22 de octubre, fecha dedicada a la memoria litúrgica de San Juan Pablo II, se presentó el libro Las huellas de San Juan Pablo II en la Argentina, escrito por el padre Jorge Jacek Twaróg OFM, rector de la Misión Católica Polaca en la Argentina y con prólogos del cardenal Mario Aurelio Poli, arzobispo de de Buenos Aires y primado de la Argentina, el cardenal Estanislao Dziwisz, secretario personal de Juan Pablo II, y del licenciado Marco Gallo, director de la Cátedra Pontificia de la Pontificia Universidad Católica Argentina (UCA). El cardenal Poli destaca en el prólogo que el autor acometió la ardua y laudable tarea de recopilar ges- (cont. pag. 10)

10 Str. 10 Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 (5207) (de pag. 9) tos y palabras del sucesor de Pedro entre nosotros. Tanto sus páginas como las numerosas imágenes nos recuerdan la afabilidad y bondad del pastor que vino a confirmar nuestra fe católica. El autor testimonia que el Papa Juan Pablo II sigue estando vivo en la Argentina, no solamente en sus distintas Reliquias, que por intermedio de mi persona llegaron a la tierra del papa Francisco, sino también especialmente está presente en los corazones de todos los argentinos, asegura el cardenal Dziwisz. La presentación tuvo lugar en la UCA y fue organizada por la Cátedra Pontificia de la casa de altos estudios junto con la Editorial Talita Kum Ediciones. Participaron de la presentación el nuncio apostólico, monseñor Emil Paul Tscherrig; el obispo de San Martín, monseñor Guillermo Rodríguez-Melgarejo; el padre Antonio Wrobel OFM, historiador y ordenado sacerdote por Karol Wojtyla (1960) y Joanna Addeo-Krajewska, cónsul y consejera de la Embajada de la República de Polonia en la Argentina. La coordinación del panel estuvo a cargo del licenciado Marco Gallo. El acto se inició con la proyección del discurso que el Papa polaco pronunció durante su primera misa en el Vaticano el 22 de octubre de Monseñor Tscherrig relató con calidez su experiencia de haber acompañado al Papa durante once años en sus viajes internacionales. Destacó, entre otras anécdotas, el primer lugar que siempre concedía el Papa a la oración y al encuentro con Dios, cómo en algunas oportunidades la comitiva que lo acompañaba se acercaba a él para avisarle de la presencia de un presidente o alto dignatario y Juan Pablo siempre concluía su breviario u oraciones antes de recibirlos. El nuncio emocionó a los presentes con el relato de la visita de Juan Pablo II a la catedral sueca, donde el obispo protestante lo recibió diciendo: hoy está Pedro entre nosotros. Habló también de las dificultades de la diplomacia vaticana relatando algunas experiencias vividas en las visitas del Papa a Chile y a la Argentina y de su preocupación por colaborar con la paz a tal punto de realizar un viaje de veinticinco horas para poder estar solamente veinticuatro horas en nuestro país, en Abril de 1982, con ocasión de la Guerra de Malvinas. Las palabras de la cónsul Addeo-Krajewska reflejaron la impronta espiritual y política que el Papa polaco significó en primer lugar para su país y, luego, para la Argentina, en particular en los conflictos políticos con Gran Bretaña y con Chile. Monseñor Rodríguez-Melgarejo, obispo ordenado por Juan Pablo II, destacó la importancia documental y testimonial de la obra. En tanto, el padre Wrobel hizo un relato minucioso de la labor del autor, destacando su pasión empedernida por dar a conocer cómo el santo polaco sigue vivo hoy en el corazón del pueblo argentino, incluso en los lugares más inesperados y alejados. Magdalena Nouguѐs, directora de Talita Kum Ediciones, expresó su alegría de homenajear al nuevo y tan querido santo con la publicación de este libro y destacó la necesidad de agradecer al mismo Karol Wojtyla por su vida, quien dejó huellas imborrables en todos los que de alguna u otra manera pudieron conocerle. Al finalizar la presentación, la comunidad artístico-cultural Buenos Aires por una Nueva Evangelización (Banuev) cantó el Himno de la Jornada Mundial de la Juventud (JMJ) Cracovia 2016: Bienaventurados los misericordiosos, por primera vez en público en idioma español. El libro fue editado por Talita Kum Ediciones: www. talitakumediciones.com.ar y se pueden solicitar ejemplares escribiendo a: cschindler@talitakumediciones. com.ar o al teléfono: (54-11) Fuente: ALMUERZO EN OGNISKO POLSKIE El domingo 08 de noviembre compartimos el último almuerzo del presente año. Luego de escuchar los Himnos Nacional Argentino y Polaco Jeszcze Polka nie zginęła, la presidente Krystyna Wardyga de Ferrari nos saludó y presentó a las autoridades, al Rvdo. Padre Tomasz Mikołajek, misionero polaco de la congregación del Verbo Divino de visita en nuestra ciudad y la Sra. Margarita Schultz, ganadora de una mención en el concurso literario Inmigración polaca en la Argentina. Recordó el 97 aniversario de la Independencia de Polonia y manifestó: -El 11 de noviembre de 1918 se cumplió el sueño de cuatro generaciones en recuperar nuestra Nación, cabe destacar la actuación de Józef Pilsuski, comandante de las Fuerzas Armadas Polacas y primer Mariscal de Polonia desde el año 1920 y en dos oportunidades, Premier del Gobierno Polaco. (cont. pag. 11)

11 (5207) Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 Str. 11 (de pag.10) A pesar de no haber existido como país durante 123 años, los polacos mantuvieron su herencia cultural expresada en la literatura, la música y el arte. La recuperación de su patria les costó sufrimiento, muerte en los campos de concentración y destierro a Siberia. Finalmente la independencia fue el triunfo de quienes lo vieron con sus propios ojos, también de los que murieron por el ideal. Solicitó un minuto de silencio en memoria de los caídos. También recordó el nacimiento de Marie-Skłodowska-Curie, el 07 de noviembre de 1867, la primera mujer que dictó cátedra en la Universidad de La Sorbona (París) y en obtener el Premio Nobel. La secretaria Laura Zbuczynski de Cambarere leyó una reseña sobre su vida. A continuación la Sra. Krystyna llamó a los sacerdotes para que bendijeran los alimentos. -Vengo bajando desde Cochabamba (Bolivia) y estoy alojado en el colegio de Pilar Dijo el Padre Tomás - Dios todopoderoso derrama tus bendiciones sobre este alimento, en agradecimiento por el don de la vida y la salud. Luego el Padre Javier dijo - voy a bendecir con dogmas espirituales porque no todos estuvieron en la misa. -Hace tres años estuve en esta ciudad y la iglesia estaba llena, hoy da pena, agregó el Padre Tomás - la iglesia tiene que ser como nuestra casa. Hoy vinimos a festejar, también debemos asistir a misa. Gracias por invitarme. Finalmente la Sra. Krystyna presentó a la Sra. Margarita Schultz y le entregó su diploma. Luego la Prof. Elena Bialobrzeski, integrante del jurado, agregó: -Es una emoción ver los rostros de los participantes, teníamos el mundo íntimo de su madre que dejó su Varsovia natal esperando a su bebé, el viaje a Buenos Aires y el nacimiento de la niña. El inquilinato donde se alojaron y los golpes en la puerta de otros inquilinos polacos hagan callar a la niña - Agregó. Este trabajo sobre el desarraigo es una joya literaria. -Al escuchar hoy el Himno Polaco, recordé cuando me lo cantaba mi madre durante mi infancia Dijo Margarita y agradeció muy emocionada. Al finalizar el almuerzo la música popular polaca invadió el ambiente y se improvisó un baile entre los comensales, en tanto hubo lotería, sirvieron café y tortas. Hasta el próximo año!!!. María Teresa Dittler Kącik Poetycki Konstanty Ildefons Gałczyński ( ) ROZMOWA LIRYCZNA Powiedz mi jak mnie kochasz. Powiem. Więc? Kocham cię w słońcu. I przy blasku świec. Kocham cię w kapeluszu i w berecie. W wielkim wietrze na szosie, i na koncercie. W bzach i w brzozach, i w malinach, i w klonach. I gdy śpisz. I gdy pracujesz skupiona. I gdy jajko roztłukujesz ładnie nawet wtedy, gdy ci łyżka spadnie. W taksówce. I w samochodzie. Bez wyjątku. I na końcu ulicy. I na początku. I gdy włosy grzebieniem rozdzielisz. W niebezpieczeństwie. I na karuzeli. W morzu. W górach. W kaloszach. I boso. Dzisiaj. Wczoraj. I jutro. Dniem i nocą. I wiosną, kiedy jaskółka przylata. A latem jak mnie kochasz? Jak treść lata. A jesienią, gdy chmurki i humorki? Nawet wtedy, gdy gubisz parasolki. A gdy zima posrebrzy ramy okien? Zimą kocham cię jak wesoły ogień. Blisko przy twoim sercu. Koło niego. A za oknami śnieg. Wrony na śniegu.

12 Str. 12 Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 (5207) KURS DLA NAUCZYCIE- LI JĘZYKA POLSKIEGO w Argentynie Drogie Olu i Agnieszko, serdecznie dziękujemy za tak wspaniałe warsztaty języka polskiego dla nauczycieli!

13 Fot: Henryk Kozłowski (5207) Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 Str. 13 Akademia z okazji Święta Niepodległości - 11 listopada

14 Str. 14 Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 (5207) KURS DLA NAUCZYCIELI JĘZYKA POLSKIEGO w Argentynie Kurs metodyczny dla nauczycieli języka polskiego Między 24 października a 1 listopada w Buenos Aires odbył się kurs metodyczny dla nauczycieli języka polskiego w Argentynie. Między 24 października a 1 listopada w Buenos Aires odbył się kurs metodyczny dla nauczycieli języka polskiego w Argentynie. Zajęcia Jak i dlaczego warto uczyć się Polski i polskiego poprowadziły dr Aleksandra Achtelik oraz dr Agnieszka Madeja z Uniwersytetu Śląskiego. Założeniem przeprowadzonych warsztatów zarówno w siedzibie Polskiej Macierzy Szkolnej, jak i w szkole polskiej w Maciaszkowie i w Wandzie - było przełamanie stereotypów związanych z postrzeganiem polszczyzny jako języka trudnego. W warsztatach uczestniczyli nauczyciele języka polskiego z Buenos Aires i prowincji Buenos Aires, Cordoby, Posadas, Rosario, Resistencia. Kurs metodyczny zorganizowany we współpracy Polskiej Macierzy Szkolnej, Związku Polaków w Argentynie oraz Ambasady RP w Buenos Aires i otrzymał dofinansowanie w ramach Konkursu Ministra Spraw Zagranicznych. POSZUKIWANIE Mam gorącą prośbę - od kilku tygodni poszukuję kuzyna, który mieszka w Argentynie - Ryszard Fig - z dzieciństwa/ młodości pamiętam jego tatę Jana Figa (moja babcia była siostrą Jana - Jadwiga Wojtowicz pochodzili z Brześcia - obecnie Rosja, wojnę spędzili na zesłaniu na Syberii i Kazachstanie i Wujek z wojskiem Andersa poszedł dalej w świat a moja babcia powróciła do Polski,) który wyemigrował do Argentyny w latach powojennych, najprawdopodobniej - był dziennikarzem i z tego co mówił redaktorem polskiej gazety w Argentynie był silnie związany z rucham Polaków w tym kraju. Ostatni raz widziałem wujka Janka w latach 90 w Polsce. Chciałbym odnowić kontakty z kuzynem Ryszardem Figiem (wszystkie telefony które znalazłem w internecie nie należą do niego), może ktoś z Państwa pamięta Wujka Janka Figa lub zna jego syna Rysia i pomorze mi w kontakcie z kuzynem. Z góry dziękuje za każdą informację zwrotną Janusz Cieślewicz Polska tel mail: jancio123@wp.pl CONCURSO LITERARIO INMIGRACIÓN POLACA EN LA ARGENTINA 2º lugar Ventanas Está atardeciendo. Desde su cama aún puede oír las voces de las visitas que van y vienen. Oye a lo lejos ecos que no distingue pero eso ya no le preocupa. Hace tiempo que fue perdiendo su vista y su fuerza. Aunque está cansado, muy cansado, todavía recuerda. A menudo se queda en silencio, cierra los ojos y comienza a buscar recuerdos a través de alguna de sus ventanas imaginarias. Las hay muchas, muchísimas. Imposible deducir cuántas. Las hay de madera, metal, redondas, cuadradas, con ornamentos o sencillas. Alegres y oscuras. Pesadas. Livianas. Con vidrios transparentes, esmerilados o de colores. Cada una lo lleva a un recuerdo, un lugar o a una persona diferente. Ahora busca entre sus recuerdos una imagen. No está seguro en que ventana estaba pero sabe que la va a encontrar. Hay ventanas amplias, brillantes, que lo llevan a lugares de aromas frescos y agradables como su infancia en Polonia junto a sus padres, dos hermanos y una hermana. Olor a su casa, bosque y pasto. En Sandomierz solía escabullirse de la escuela para huir al campo y pasar horas acostado sobre la hierba mientras miraba las nubes pasar. En esas épocas la guerra todavía estaba lejos. Luego la familia tuvo que mudarse a Varsovia. Allí fue donde escuchó por primera vez la sirenas que anunciaban los bombardeos de los aviones enemigos y supo que ese era el comienzo. Tenía 20 años. No tenía miedo, tenía vida. Ferviente boy scout, siempre predispuesto, rodeado de jóvenes y compañeros entrañables, enseguida se puso en acción. Ayudaba a entrenar chicos en tácticas de supervivencia, comunicación y todo lo que fuera útil para los tiempos que estaban por venir. Y vaya que vinieron. Vinieron los allanamientos, los bombardeos, la incertidumbre, las prisiones. Llegó a estar detenido por la Gestapo y preso en Pawiak; sentencia de una muerte segura. Pero salió. Siguió. Siempre hacia adelante. Fueron años marcados por el olor a fuego, soledad y frío. Durante la guerra hizo nuevos amigos y perdió muchísimos. Todos jóvenes, todos hombres y mujeres que se hicieron adultos con la guerra, como él. (cont. pag. 15)

15 (5207) Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 Str. 15 (de pag. 14) A esos momentos prefería no volver. Sabía muy bien donde estaban. Guardados detrás de ventanas pequeñas, pesadas. Oxidadas, escondidas. Que chillan cuando se las abre. Que duelen. No quiere volver ahí. No de nuevo. Sigue buscando entre sus recuerdos. Adelanta fechas, caras, calles, pueblos. Estará viendo cómo al finalizar la guerra huyó cruzando en tren la frontera hacia Checoslovaquia? Tenía incertidumbre pero también esperanza. Como tantos otros llegó a un campo de refugiados en Alemania donde la conoció a ella; una joven polaca que en ese momento era bibliotecaria y como él, había sobrevivido a la guerra. Había sido enfermera y había estado en el Levantamiento de Varsovia. Se enamoraron y sin dudarlo se casaron. Recordaba muy bien ese día. Ella sostenía un gran ramo de flores silvestres que él había juntado. Después de tanto tiempo, sonreían de nuevo. Con la vida por delante, hicieron planes y siendo parte de un ejército polaco en auxilio, fueron trasladados a Italia y después a Inglaterra; lugar donde nació su primer hija y desde donde partieron los tres hacia la Argentina. Increíble cuántas vidas puede vivir una persona y los giros que pueden tomar. O es que la vida es una y el destino lo hace uno mismo? Esos recuerdos habían pasado ya hace tanto tiempo... pero seguían vivos en él como si fuera el primer día. El olor al mar, el ruido de las olas rompiendo contra el barco y el viaje hacia otro continente, siempre hacia adelante. En Buenos Aires comenzaron una nueva vida. Su vida. Un día leyendo el diario polaco Glos Polski, un anuncio llamó su atención. Una familia polaca del sur solicitaba ayuda en los quehaceres domésticos. Enseguida escribieron una carta y cuando resultó ser que eran conocidos suyos, sin dudarlo partieron hacia la Cordillera. Primero viajó ella y su hijita. Cuando se establecieron, partió él. Estaba en viaje nuevamente. Un viaje largo, en tren, en una vieja camioneta y luego a caballo. A lo largo de su vida había estado moviéndose siempre y había estado en lugares impensados pero la Argentina era un país verdaderamente extenso. Aparecía frente a él tan grande, interminable y de paisajes tan variados. Sentía que a cada paso se alejaba más de su país, pero a la vez estaba cada vez más cerca de su nuevo hogar. No sabía cuánto más tardaría en llegar, pero un día llegó. Y nunca más se fue del Sur. Cuantos recuerdos Imposible recorrerlos todos ahora. Recuerdos que pasan a través de ventanas macizas con vidrios gruesos, que cuando las abre huelen a ciprés y nieve. En la Patagonia nació su segunda hija. Con la ayuda y cordialidad de la gente se propusieron a construir su casa y por fin, su lugar en el mundo. Luego de varios años establecieron su negocio de chocolates convirtiéndose así en parte de la historia del pueblo. Sus vivencias, sus sonrisas, tristezas, sus campos y bosques polacos, su cordillera y lagos argentinos, todo quedó inmortalizado en sus sabores. Hace poco había sido su cumpleaños 96. Y ahí está el. Acostado en su cama, tranquilo. Sigue buscando ese recuerdo en particular. Presiente que está cerca. En ese momento la ve a ella. Lleva el pelo recogido y una gran rosa en su hombro. Abre la ventana y un perfume suave a flores invade la habitación. Ella le sonríe apenas, pero con mucha dulzura. Él duda por un segundo. Pero sabe que ya no hace falta mirar hacia atrás. Hay que seguir hacia adelante, como siempre. La mira con cariño. Hace años que ella se había ido y ahora están juntos otra vez. Ella está hermosa. Idéntica a la fotografía que estuvo tantos años en la repisa de la chimenea. La misma imagen que ahora es la última antes de cerrar sus ojos para siempre. Fin. En memoria de Tatuś Zbigniew Fularski Un día yo también llegué de Polonia. Mucho después que él. En otro contexto, a otra edad. El destino quiso que nos conociéramos y, sin saberlo en ese momento, quiso también que se convirtiera en una persona muy importante para mi. Siempre estando presente fue como un abuelo para mi. En su casa me volví a conectar con Polonia, mantuve mi idioma y mis tradiciones latentes. En su casa pude tener un lugar al que siempre quise volver. Hay personas que marcan nuestra historia tan fuerte que su recuerdo queda vivo para siempre. Todos construimos nuestras ventanas. Elegimos y atesoramos los recuerdos más valiosos en ellas. Recuerdos que nos definen y aunque sean tristes o alegres y hasta por algún tiempo nos olvidemos de ellos, van a estar ahí para descubrirlos un día. Lo voy a extrañar. Y mucho. Voy a extrañar su casa, sus libros. Pero también sé que siempre habrá una ventana en mi para él. Una ventana sencilla, cálida con aroma a café, chocolate y letras. Gracias por dejarme construirla. Gracias por dejarme recordarlo siempre. Maika Bs.As. 2015

16 Str. 16 Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 (5207) Ciekawe witryny w internecie Krzywy Las w okolicach wsi Nowe Czarnowo (40 km od Szczecina) jest niebywałą osobliwością przyrody. Jest to niespotykany, jedyny w Polsce, las z charakterystycznymi powyginanymi drzewami. Pomnik przyrody Krzywy Las uznawany jest za jedną z najciekawszych osobliwości przyrodniczych okolic Szczecina. Na powierzchni niespełna 2 ha odnaleźć można ponad 400 osobliwie zdeformowanych sosen pospolitych. Pnie wszystkich drzew posiadają na wysokości od 10 do 50 cm nad ziemią wygięcia dochodzące do 3m wysokości, ponad którymi drzewa prostują się ku górze. Wiek wszystkich drzew szacowany jest na około 75 lat. Krzywy Las koło Gryfina/Fot. Anna Olej-KObus i Krzysztof Kobus/TRAVELPHOTO Krzywy Las w Nowym Czarnowie Na wysokości około cm nad ziemią wyginają się łukiem w kierunku północnym. Pałąkowate wygięcia mają od metra do trzech metrów długości. Wiek drzew określa się na 75 lat, posadzono je więc na początku lat 30. XX wieku. Nie jest do końca znana geneza powstania krzywego lasu. Najpopularniejsza teoria, mówi o celowej działalności człowieka uprawiającego krzywe drzewa do celów stolarskich ( budowy foteli, łodzi, kadzi... ). Zgodnie z tą teorią, do deformacji doszło na skutek uszkodzenia wierzchołka i bocznych gałęzi. Jedyna pozostawiona gałąź boczna przejęła funkcję pnia i rosła do góry. Do uszkodzenia doszło jeszcze przed wojną, gdy drzewa miały około 7 lat. Dlatego sądzi się, że te krzywe sosny są efektem świadomych działań człowieka, powstały w wyniku mechanicznych uszkodzeń. Przez teren lasu prowadzi czerwony szlak pieszy z Gryfina do Mieszkowic źródło: Mroczna tajemnica krzywego lasu Ten widok przeraża i zachwyca. Na południe od Szczecina, w Nowym Czarnowie rośnie najbardziej tajemniczy las w Polsce. 400 wygiętych w dziwaczny sposób sosen wygląda tak jakby zostały żywcem przeniesione z horroru! Jaka siła sprawiła, że wyrosły te drzewa dziwolągi? Jesteśmy skazani tylko na domysły, bo nie żyje ani jeden z gajowych, którzy zasadzali 70 lat temu Krzywy Las. A badacze też nie potrafią znaleźć wytłumaczenia, co jest powodem wynaturzenia Ludzie przyjeżdżają tu i kręcą głowami z niedowierzaniem - przyznaje Lidia Kmiecińska z Nadleśnictwa Gryfino. Bo pnie sosen zamiast rosnąć pionowo skręcają pod kątem prostym i wyginają się szerokim łukiem ku górze. Wszystkie też pochylają się w kierunku północnym dodaje. Wiek drzew szacuje się na około 77 lat. Posadzono je prawdopodobnie w 1934 roku, gdy te tereny były jeszcze niemieckie. I tu kończą się pewne informacje. Domysłów jest mnóstwo. Mówi się, że właśnie na terenie Krzywego Lasu Niemcy testowali cudowną broń, która miała odwrócić losy II wojny światowej. I to eksperymenty hitlerowskich naukowców z energią jądrową sprawiły, że drzewa zostały zdeformowane. Nie udało się jednak odszukać żadnych dokumentów z nazistowskich archiwów potwierdzających taką tezę. Niektórzy uczeni twierdzą, że sosny preparowano w ten sposób na zamówienie. Miały być wykorzystywane jako boki do krzeseł czy foteli, a także łodzi, kadzi czy sprzętów gospodarstwa domowego. Może także dla ozdoby. Ale dlaczego drzewa pochylają się w jednym kierunku? Tego nie wie nikt. Inni uważają, że młode drzewka zostały stratowane przez stacjonujące tu w 1945 roku czołgi. Ale jeśli tak, to dlaczego zdeformowane sosny rosną w rzędach, a wokół rozciąga się normalny las. Niestety, nie udało się dotąd odnaleźć nikogo, żadnego leśnika czy gajowego, który pracował w lesie w tym czasie i potrafiłby wyjaśnić mroczną tajemnicę Krzywego Lasu... źródło:

17 (5207) Głos Polski Buenos Aires, Nr 11 / 2015 Str. 17 Jan Kasprowicz O ŚPIĄCYCH RYCERZACH W TATRACH (fragment Polskich baśni i legend, wydawnictwo Nowa Era) Przewędrowałem w życiu wiele świata, góry widziałem niebotyczne, pokryte nietającymi nigdy lodami, widywałem rzeki tak szerokie, że trzeba całej niemal godziny, aby łodzią przepłynąć z jednego brzegu na drugi, siadywałem po dolinach tak cudnych, że ziemia wydawała mi się rajem, patrzyłem na tęcze, które tworzą się w rozbitej na drobne pyły fali ogromnych wodospadów, a przecież tęsknota moja nigdzie nie znajdowała takiego ukojenia jak w naszych Tatrach. Urok posiadają niewypowiedziany te nagie, granitowe szczyty, te ciemne lasy świerkowe, od wieków ludzką nietknięte siekierą, te kępy kosodrzewiny, rosnące na zielonych upłazach, te szumne, głośne siklawice, czyli potoki, po stromych spadające głazach, te turnie w przedziwne poszarpane kształty, te bujne trawy, te stada pasące się latem po halach, ci bacowie i juhasi, to jest pasterze i pastuszkowie, strzegący owiec po murawach lub pod wieczór spędzający je do ogrodzisk. Słońce tu świeci promieniściej, wichry szaleją potężniej, mgły przelewają się kłębami tak potwornymi, że zda się nieraz, jakoby chciały te wszystkie góry naokoło przygnieść, zmiażdżyć wilgotnym ciężarem. A przy tym pełno tu jest opowieści, których człowiek rad by słuchał bez końca, tak są piękne i tak głęboką myśl nieraz ukrywają w sobie. Zapewne nie ja sam, lecz także wielu innych wędrowców po górach lubi najbardziej Dolinę Kościeliska. Przed laty zawitawszy do niej po raz pierwszy, stanąłem na moście, rzuconym przez potok, i przyglądałem się rycerzowi wykutemu w szarej skale. W szyszaku na głowie, ze skrzydłami u ramion, z mieczem w ręku, pochylił się ten kamienny bohater i śpi. Zadumawszy się nad tą postacią, anim spostrzegł, kiedy za mną stanął długowłosy, osiwiały góral i rzekł: - Przypatrujecie się, panie, tej postaci, a pewno nie wiecie, co oznacza. Wykuli ją tu na pamiątkę, że w tych skaliskach, w wielkiej by kościół pieczarze, uśpione leży wojsko. Podobnoś polskie, a przywędrowało tu od Krakowa czy gdzieś od Poznania i Gniezna. Przewodził mu król znamienity, przesławny; od naszych dziadów i pradziadów mamy wieści, że nazywał się Chrobry. Za naszej pamięci nikt tego wojska tu nie ujrzał, bośmy jeszcze niegodni, lecz przed wiekami był tu we wsi Kościeliskach czy też Zakopanem mały chłopaczek, który na lato wyganiał stado ojcowskie do tej doliny na pastwisko. Owce szczypały sobie trawę, pilnował ich biały, piękny pies owczarski, a chłopiec, że był zręczny i niesłaby, wspinał się po tych skalach, zrywał szarotki i dzwonki, czasem i korzeń goryczkowy, dobry na leki, spod ziemi wygrzebał, przeróżne też napotykał jaskinie, do których przed nim nikt jeszcze nie dotarł. Pewnego razu zabłąkał się w ustroń nieznaną, niedostępną, w strasznie czarne urwiska, oślizgłe od wody śniegowej, strzelające ku niebu spośród gęstwi kosodrzewiny, siwych świerków, drobnych żwirów i takich złomów kamienistych, że i sto koni nie ruszyłoby ich z miejsca. Rozejrzał się naokoło. Wszędy pustosz; ani śladu ścieżynki, którą przed chwila przybył. Z początku przeraził się, ale po chwili pomyślał: Kiedym tu doszedł, to i wrócę, jak nie tą, to inną drogą. I aby dodać sobie odwagi, a może i z uciechy, że z lej wyżyny ujrzał całą dolinę, wartkim przeciętą potokiem, a poza nią wszerz i wzdłuż wszystkie niemal szczyty, jakie są w Tatrach, huknął na góry, na lasy, huknął raz i drugi. Odezwało mu się echo. Huknął po raz trzeci i skamieniał. Zdało mu się, że słyszy organy, które jakby grały wewnątrz turni. Bywał nieraz w kościele w niedalekim Chochołowie albo i w Czarnym Dunajcu - w Zakopanem świątynia Boża wówczas jeszcze nie istniała - ale równie potężnej muzyki nigdy jeszcze nie zasłyszał. Mury rozwaliłyby się od takiego głosu; chyba na dziesięciu albo na stu zagrano mu organach. W tej samej chwili rozstąpiły się głaźne ściany, z przeraźliwym rozwarły się trzaskiem i łomotem, i przed oczami pastuszka niewidzialne wyrosło zjawisko: olbrzym, cały zakuty w zbroję, z szyszakiem na głowie, ze skrzydłami u ramion, z ogromnym, prostym, szerokim mieczem w dłoni. Stanął ten rycerz w słońcu, jak w złocie, i zawołał: - Kto ośmiela się budzić nas ze snu wiekowego? Czy nadszedł już czas? Ale chłopiec oniemiały z przerażenia, odpowiedzi żadnej dać nie mógł, bo też i pytania tego jeszcze nie rozumiał. Rycerz zaś, spostrzegłszy jego przestrach, powiada: - Nie lękaj się: nic złego ci nie uczynię, bom nie zbójnik, tylko wojownik, który krew przelewał za ojczyznę, a potem razem z towarzyszami przyszedł w te skały na sen wiekowy, aby się zbudzić do życia, gdy ludzie staną się tak dobrzy, jak ty - bo widzę, żeś jest dobry - gdy nabiorą takiej wiary i mądrości, że już nie będą mogli znieść jarzma, co ich gniecie. A gdy do tego dojdzie, wówczas zjawi się taki drugi chłopaczek jak ty, wybrany z tysiąca albo i z miliona, bo musi być najgodniejszy, zapuka do bramy złocistej i wielkim zawoła głosem: Wstańcie, rycerze, ze snu wiekowego, wstańcie i spłyńcie w doliny pomiędzy ludzi, którzy stali się już dobrzy i mądrzy i wielką mają wiarę, a pod panowaniem złego żadnym sposobem żyć już nie chcą dłużej! Wstańcie, rycerze skrzydlaci, podobni do aniołów z nieba! My to usłyszymy i uwierzymy, gdyż skłamać - on nie skłamie! Rumaki nasze zeprzemy ostrogami i z dobytym mieczem w dłoni popędzimy w świat jak wicher, (c. d. na str. 18)