PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSPLOATACJI OTWOROWEJ, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

Transkrypt

1 ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ, O STRUKTURZE MODUŁOWEJ wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn Warszawa 2012 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1

2 SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: modułowy RODZAJ ROGRAMU: liniowy AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO INFORMAJA O ZAWODZIE UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ OWIĄZANIA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Z INNYMI ZAWODAMI ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ LAN NAUZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW MAA DYDAKTYZNA M1. rowadzenie prac geologicznych i górniczych M2. Eksploatowanie maszyn i urządzeń górniczych M3. Otworowe eksploatowanie złóż ZAŁĄZNIKI rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2

3 TY SZKOŁY: ZASADNIZA SZKOŁA ZAWODOWA 1.TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2.RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3.AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Marta Łuszcz, mgr inż. Wojciech ebo Recenzenci: Konsultanci: 4.ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania. Rozporządzeniem zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. rawo geologiczne i górnicze; rawo ochrony środowiska; Ustawa o odpadach wydobywczych; Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego; Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi; Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie ratownictwa górniczego; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3

4 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach; 5.ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6.KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu górnik eksploatacji otworowej uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4

5 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik górnictwa otworowego uwzględniono korelację treści z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: geografia i język obcy nowożytny, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. Zastosowanie rozszerzeń z tych przedmiotów pozwoli na przybliżenie uczniom zagadnień związanych z orientacją i pracą w terenie, oraz z dokumentacją utworzoną w języku obcym. 7.INFORMAJA O ZAWODZIE Górnik eksploatacji otworowej jest zawodem związanym z eksploatacją kopalin metodą otworową. Metodę tą stosuje się przy wydobywaniu ropy naftowej i gazu ziemnego oraz innych kopalin użytecznych bogactw naturalnych. Kształcenie w tym zwodzie ma wieloletnią tradycję, a absolwenci znajdują pracę w przedsiębiorstwach wydobywających nie tylko ropę naftową, a także sól kamienną, siarkę, miedź, wody mineralne i termalne. Zapotrzebowanie na paliwa ciekłe pochodzące z przeróbki ropy naftowej, a także na gaz ziemny ciągle wzrasta, nie tylko w olsce, ale i na całym świecie. Wydobywanie tych surowców ma coraz większe znaczenie, dlatego znaczenie tego zawodu jest ważne dla gospodarki każdego kraju, który dysponuje złożami tych kopalin. Absolwent w zawodzie górnik eksploatacji otworowej zgodnie z posiadaną wiedzą i umiejętnościami przygotowany będzie do podejmowania pracy w przedsiębiorstwach górniczych i geologicznych stosujących w zakresie swojej działalności otworowe technologie wydobywcze, prowadzenia własnej działalności gospodarczej w zakresie górnictwa otworowego (zgodnie z obowiązującymi standardami prawnymi), kierowaniem małymi zespołami ludzkimi (zgodnie z obowiązującymi branżowymi standardami prawnymi), wykonywania czynności zawodowych wymagających specjalnych kwalifikacji górniczych (po potwierdzeniu tych kwalifikacji zgodnie z obowiązującymi branżowymi przepisami prawnymi). 8.UZASADNIENIE OTRZEY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Zapotrzebowanie na paliwa ciekłe pochodzące z przeróbki ropy naftowej, a także na gaz ziemny ciągle wzrasta, nie tylko w olsce, ale i na całym świecie. Wydobywanie tych surowców ma bardzo duże znaczenie dla gospodarki każdego państwa. Aby umożliwić zagospodarowanie złóż surowców energetycznych eksploatowanych metodą otworową, niezbędne jest wykształcenie odpowiedniej kadry technicznej. Trwające w olsce poszukiwania złóż szczególnie zasobów surowców energetycznych, a także złóż wód termalnych otwierają nowe atrakcyjne miejsca pracy w powstających kopalniach eksploatacji otworowej. oraz większe zapotrzebowanie na ropę naftową i gaz ziemny daje szansę podjęcia ciekawej i wysoko płatnej pracy w olsce lub na świecie. Ostanie lata sprawiły, że wykwalifikowani fachowcy są ciągle poszukiwani przez firmy wydobywcze i poszukiwawcze. Szanse pracy daje także rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5

6 duża liczba inwestycji budowlanych w olsce; z pracami takimi wiążą się zawsze odwierty techniczne. Duże zapotrzebowanie rynku na wysokiej jakości wodę dla celów spożywczych otwiera duże możliwości dla osób przedsiębiorczych na prowadzenie własnej działalności gospodarczej na podbudowie uzyskanego zawodu związanej z wykonywaniem głębinowych ujęć wody. 9.OWIĄZANIA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum, np. dla zawodu górnik eksploatacji otworowej wyodrębniona została kwalifikacja M.9 Eksploatacja otworowa złóż, która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik górnictwa otworowego. Technik górnictwa otworowego ma kwalifikację właściwą dla zawodu M.40. Organizacja i prowadzenie eksploatacji otworowej złóż, która jest nadbudową do kwalifikacji bazowej M.9. osiada wspólne efekty kształcenia stanowiące podbudowę dla zawodów w ramach obszaru mechanicznego i górniczo-hutniczego dla grupy zawodów górniczych KZ (M.e) wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego. Kwalifikacja Symbol zawodu Zawód Elementy wspólne Górnik eksploatacji otworowej KZ(M.e) M.9 Eksploatacja otworowa złóż Technik górnictwa otworowego OMZ KZ(M.e) KZ(M.a) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6

7 10.ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie górnik eksploatacji otworowej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1)obsługiwania odwiertów eksploatacyjnych ropy naftowej, gazu ziemnego, wód podziemnych, soli kamiennej i siarki; 2)oczyszczania ropy naftowej i gazu ziemnego; 3)magazynowania i transportu kopalin; 4)wykonywania obróbki odwiertów eksploatacyjnych. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie górnik eksploatacji otworowej: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (H, DG, JOZ, KS); efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach KZ (M.e): wiertacz, górnik eksploatacji podziemnej, górnik eksploatacji otworowej, górnik odkrywkowej eksploatacji złóż, technik wiertnik, technik górnictwa podziemnego, technik górnictwa otworowego, technik górnictwa odkrywkowego efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji M.9. Eksploatacja otworowa złóż. Absolwent zasadniczej szkoły zawodowej po potwierdzeniu kwalifikacji M.9. Eksploatacja otworowa złóż może podwyższyć swoje kwalifikacje i uzyskać dyplom technika górnictwa podziemnego po potwierdzeniu kwalifikacji M.40. Organizacja i prowadzenie otworowej eksploatacji złóż i uzyskaniu wykształcenia średniego. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7

8 11.LAN NAUZANIA DLA ZAWODU GÓRNIK EKSLOATAJI OTWOROWEJ Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w 3-letniej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1610 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 640 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie górnik eksploatacji otworowej minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: na kształcenie w ramach kwalifikacji M.9. Eksploatacja otworowa złóż przeznaczono minimum 620 godzin, na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 400 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Klasa I II III Liczba godzin w cyklu kształcenia tygodniowo łącznie I II I II I II rzedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym M1. rowadzenie prac geologicznych i górniczych M2. Eksploatowanie maszyn i urządzeń górniczych M3. Otworowe eksploatowanie złóż Tygodniowy wymiar godzin kształcenia zawodowego *zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. Egzamin potwierdzający kwalifikację M.9. odbywa się pod koniec drugiego semestru klasy trzeciej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8

9 Wykaz działów modułowych dla zawodu górnik eksploatacji otworowej Nazwa przedmiotu Nazwa działu Liczba godzin przewidziana na dział M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi M1. rowadzenie prac geologicznych i górniczych godzin M1.J2 Rozpoznawanie metod wykonywania wyrobisk górniczych M1.J3. Stosowanie języka obcego w górnictwie M1.J4. Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego przy prowadzeniu prac geologicznych i górniczych M1.J5 rowadzenie działalności gospodarczej w górnictwie M2.J1. Obsługiwanie urządzeń napowierzchniowych otworów eksploatacyjnych M2. Eksploatowanie maszyn i urządzeń górniczych 384 godziny M2.J2. Obsługiwanie urządzeń do transportu i magazynowania kopalin M2.J3. Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego podczas eksploatowania maszyn i urządzeń górniczych M3.J1. Obsługiwanie odwiertów eksploatacyjnych M3. Otworowe eksploatowanie złóż 768 godzin M3.J2. Rozpoznawanie składu i zanieczyszczeń ropy naftowej i gazu ziemnego M3.J3. Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego podczas eksploatacji otworowej złóż rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9

10 12.ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu górnik eksploatacji otworowej zastosowano taksonomię celów A. Niemierko M1. rowadzenie prac geologicznych i górniczych M2. Eksploatowanie maszyn i urządzeń górniczych M3. Otworowe eksploatowanie złóż 448 godzin 384 godzin 768 godzin rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10

11 13.MAA DYDAKTYZNA górnik eksploatacji otworowej M M1J M1J M1J M1J M1J M M M2J M2J M2J M3J M3J M3J3 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11

12 M1. rowadzenie prac geologicznych i górniczych M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi M1.J2 Rozpoznawanie metod wykonywania wyrobisk górniczych M1.J3. Stosowanie języka obcego w górnictwie M1.J4. Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego przy prowadzeniu prac geologicznych i górniczych M1.J5. rowadzenie działalności gospodarczej w górnictwie M1.J1 Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(3)1. zanalizować rezultaty działań; udowa Ziemi. KS(6)1. doskonalić techniki wykonywania rysunku technicznego; Zarys tektoniki i neotektoniki. rocesy endo i egzogeniczne. KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; Minerały i skały. H(4)9.okreslić zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń wiertniczych. Wiadomości o wodach podziemnych. Własności hydrogeologiczne i inżynierskie skał. H(5)1. zapobiec zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań Historia Ziemi. zawodowych; Gudowa geologiczna olski. KZ(M.e)(1)1. określić budowę Ziemi i scharakteryzować sfery Ziemi. Nauka o złożach. KZ(M.e)(1)2. omówić występowanie i wyjaśnić pochodzenie wód podziemnych. odstawowe zasady badań geologicznych. KZ(M.e)(1)3. scharakteryzować okresy geologiczne i rozwój życia na Ziemi. KZ(M.e)(1)4. omówić budowę geologiczną olski na tle jednostek strukturalnych Europy. KZ(M.e)(1)5. scharakteryzować budowę geologiczną olski i omówić zasobność surowcową poszczególnych jednostek. KZ(M.e)(2)1. wymienić podstawowe grupy minerałów i scharakteryzować podstawowe minerały danej grupy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12

13 KZ(M.e)(2)2. określić cechy i własności minerałów. KZ(M.e)(2)3. scharakteryzować procesy skałotwórcze. KZ(M.e)(2)4. rozpoznać makroskopowo skały osadowe, magmowe i metamorficzne. KZ(M.e)(2)5. określić własności hydrogeologiczne i inżynierskie skał. A M.9.1(1)1 Scharakteryzować metody dowiercania do złoża. lanowane zadania Makroskopowe rozpoznawanie skał. Uczniowie zostają podzieleni na cztero osobowe grupy. Każda grupa ma przygotować zestaw 8 skał o różnym pochodzeniu genetycznym tj. osadowe, magmowe i metamorficzne. Uczniowie szukają skał w zasobach zgromadzonych w klasopracowni geologii. Każda grupa pracuje 10 minut, wybiera okazy i opisuje je. Nauczyciel kontroluje poprawność wykonania zadania i ocenia aktywność pracy poszczególnych uczniów. o skończonej pracy uczniowie wymieniają się zestawami i rozpoznają makroskopowo skał zgromadzone przez kolegów. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne jednostki modułowej Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi. powinny być prowadzone w pracowni górnictwa otworowego wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym, stanowiska geologiczne (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), wyposażone w: modele krystalograficzne minerałów, minerały i skały, modele przekroju złóż surowców mineralnych, rdzenie wiertnicze, eksponaty skamieniałości przewodnich, atlas mineralogiczny i petrograficzny, próbki kopalin. Środki dydaktyczne róbki skał i minerałów, rdzenie wiertnicze i plansze lub dokumenty multimedialne przedstawiające budowę Ziemi, formy tektoniczne i mikroskopowe obrazy skał i minerałów. Zalecane metody dydaktyczne Jednostka modułowa Rozpoznawanie budowy geologicznej Ziemi. wymaga stosowania podających i praktycznych metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do rozpoznawania minerałów i skał oraz ich rozmieszczenia w skorupie ziemskiej,. rzygotowują ucznia do analizy procesów geologicznych zachodzących współcześnie i w minionych epokach geologicznych. ozwalają na poznanie dziejów Ziemi i tworzenia się złóż kopalin użytecznych. Zalecaną metodą jest pokaz z objaśnieniem i ćwiczenie przedmiotowe. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę ćwiczeń wykonywanych na lekcji i opracowań artykułów z czasopism branżowych, dotyczących rozpoznania warunków złożowych eksploatowanych złóż w olsce (np. Wiadomości naftowe i gazownicze, rzegląd geologiczny. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas). rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13

14 Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia M1.J2 Rozpoznawanie metod wykonywania wyrobisk górniczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; Historia wiertnictwa. KS(3)2. uświadomić sobie konsekwencje działań; odział i ogólna charakterystyka metod wiercenia. KS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres; Urządzenia wiertnicze. rzewód wiertniczy. KS(6)2. aktualizować wiedzę z zakresu prawa górniczego ; Narzędzia wiercące. KS(8)2. wykonać czynności pracy zgodnie z obowiązującym prawem łuczka wiertnicza i zaczyny cementowe. Technologia wykonywania otworów KS(9)1. zastosować techniki negocjacyjne; wiertniczych. KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; Konstrukcje otworów wiertniczych. H(4)2. określić skutki zagrożeń w poszczególnych procesach pracy; adania techniczne próbek wiertniczych. Udostępnianie horyzontów produktywnych. H(5)1. zapobiec zagrożeniom wynikającym z wykonywania zadań Awarie wiertnicze. zawodowych; H(6)6. określić skutki oddziaływania czynników niebezpiecznych na organizm człowieka związanych z otworową eksploatacją kopalin; bh(7)1. wskazać środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze niezbędne podczas wykonywania zadań zawodowych przy obsłudze odwiertów eksploatacyjnych; H(8)1. określić zasady doboru środków ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; H(9)1. wymienić przepisy prawne regulujące prowadzenie eksploatacji otworowej; H(10)1. zidentyfikować stany zagrożenia życia i zdrowia podczas wykonywania zadań zawodowych; KZ(M.e)(3)5. Omówić znaczenie i rozwój wiertnictwa w olsce. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14

15 KZ(M.e)(3)6. Omówić metody wykonywania otworów wiertniczych. KZ(M.e)(3)7. Dokonać podziału wierceń ze względu na średnicę i przeznaczenie. KZ(M.e)(3)8. Omówić budowę i podzespoły urządzeń wiertniczych do wierceń obrotowych. KZ(M.e)(3)9. Scharakteryzować budowę i pracę narzędzi wiercących. KZ(M.e)(3)10. Wyjaśnić utrudnienia i awarie wiertnicze i sposoby ich likwidacji. KZ(M.e)(4)1. stosować programy symulacyjne; p D M.9.1(8)1. Określić warunki powstawania złóż ropno-gazowych. A M.9.1(8)2. Scharakteryzować budowę geologiczną typowych złóż ropno - gazowych. M.9.1(8)3. Zdefiniować energię złożową i systemy energetyczne złóż ropy i gazu. M.9.1(8)4. Zdefiniować występowanie depresji w otworze i leja depresyjnego. M.9.1(8)5. Zdefiniować ciśnienie denne ruchowe i ciśnienie statyczne. M.9.1(8)6. Omówić warunki dopływu gazu i ropy do odwiertu. M.9.1(12)1. Określić cel i rodzaje prac wchodzących w zakres obróbki odwiertów eksploatacyjnych. M.9.1(12)2. Scharakteryzować urządzenia i narzędzia do wykonania obróbki p odwiertów. M.9.1(12)3. Określić przebieg obróbki odwiertów samoczynnych i pompowanych. A M.9.1(13)1. Wyjaśnić konieczność stosowania zabiegów intensyfikacji wydobycia kopalin. M.9.1(13)2. Omówić zasadę i przebieg zabiegu szczelinowania. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15

16 lanowane zadania Uczniowie otrzymują polecenie rozpoznania narzędzi zwiercających i określenia jego rodzaju. Nauczyciel prezentuje na ekranie zdjęcia różnych typów świdrów i koronek wiertniczych. Uczniowie rozpoznają na rysunku narzędzie i opisują go w tabeli podanej przez nauczyciela i zapisanej w zeszycie. o prezentacji nauczyciel ponownie wznawia pokaz, wskazuje ucznia, który podaje swój opis. Nauczyciel ocenia prawidłowość opisu a pozostali uczniowie uzupełniają tabele o prawidłowy opia. Dokonują również samooceny pracy. rzykład wypełnienia tabeli Nr zdjęcia świder/ koronka Rodzaj I. świder diamentowy II koronka rdzeniowa gryzowa Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne jednostki modułowej Rozpoznawanie metod wykonywania wyrobisk górniczych powinny być prowadzone w pracowni górnictwa otworowego, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym i lampą typu Lumens umożliwiająca projekcję obrazu na ekran, stanowiska wiertnictwa (jedno stanowisko dla czterech uczniów), wyposażone w: narzędzia wiertnicze, projekty geologiczno-techniczne odwiertu, modele maszyn i urządzeń wiertniczych, katalogi, normy i instrukcje dotyczące maszyn i urządzeń wiertniczych Środki dydaktyczne: lansze lub dokumenty multimedialne przedstawiające urządzenia i narzędzia wiertnicze oraz sprzęt do badań laboratoryjnych umożliwiający badanie rdzeni wiertniczych i płynów złożowych. Zalecane metody dydaktyczne: Jednostka modułowa Rozpoznawanie metod wykonywania wyrobisk górniczych wymaga stosowania podających i praktycznych metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do rozpoznawania metod wiercenia i prowadzenia pomiarów parametrów płuczki i właściwości rdzeni wiertniczych. Zalecaną metodą jest pokaz z objaśnieniem i ćwiczenie przedmiotowe. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę sprawdzianów pisemnych oraz ćwiczeń wykonywanych na lekcji. W ocenie wykonania ćwiczeń należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16

17 M1.J3. Stosowanie języka obcego w górnictwie Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia JOZ(1)1.posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego podczas wykonywania zadań zawodowych technika górnictwa otworowego; JOZ(1)2.zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu dotyczącego wykonywania zadań zawodowych technika górnictwa podziemnego; JOZ(1)3.przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo otrzymaną dokumentację związaną z wykonywanymi zadaniami zawodowymi; JOZ(1)4. przeczytać i przetłumaczyć korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej, JOZ(2)1.określić w języku obcym czynności związane z wykonywaniem typowych zadań zawodowych technika górnictwa otworowego; JOZ(2)2.zaplanować rozmowę z pracownikiem lub pracodawcą w języku obcym zawodowym z uwzględnieniem wypowiedzi pracownika służb technicznoruchowych otworowego zakładu górniczego; JOZ(2)3.przeprowadzić szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie wykonywanych zadań zawodowych w języku obcym; JOZ(2)4.zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach z pracownikami, pracodawcą lub przełożonym, zgodnie z zasadami gramatyki; JOZ(2)5. posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych technika górnictwa podziemnego z zastosowaniem poprawnej terminologii; JOZ(2)6. zinterpretować typowe pytania stawiane przez współpracowników, przełożonych w zakresie zadań zawodowych; JOZ(2)7.wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie technik górnictwa otworowego; JOZ(2)8.zastosować odpowiednią terminologię oraz zasady gramatyki w rozwiązywaniu problemów technicznych i organizacyjnych związanych z bezpiecznym wykonywaniem czynności zawodowych; D D Słownictwo związane z wykonywaniem zadań zawodowych, szczególnie dotyczące górnictwa otworowego. rowadzenie szkoleń w języku obcym. Rozmowa dotycząca przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z pracownikiem i pracodawcą. Zastosowanie zwrotów grzecznościowych. Wydawanie poleceń. Organizacja stanowiska pracy. rzygotowanie materiałów propagujących tematykę z zakresu otworowej techniki górniczej. odsłuchiwanie materiałów tematycznych audiowideo, Analizowanie katalogów obcojęzyczne, Analizowanie folderów obcojęzyczne, Stosowanie słowników specjalistycznych Regulaminy i instrukcje stanowiskowe w języku obcym. Sporządzanie i opracowywanie dokumentacji oraz analiz technicznych i technologicznych w języku obcym. Informacje zawarte w instrukcjach obsługi urządzeń mechanicznych, elektrycznych dotyczące zasad bezpiecznej pracy przy ich wykorzystaniu. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

18 JOZ(2)9. negocjować warunki wykonywania zadań zawodowych w języku obcym Źródła informacji z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpiecznego prowadzenia JOZ(2)10. przekazywać informacje w języku obcym o konieczności przestrzegania ruchu otworowych zakładów górniczych. obowiazujacych przepisów w zakresie wykonywanych czynności zawodowych, Wiedza z zakresu górnictwa otworowego zgodnie z zasadami gramatyki; w zasobach internetowych. JOZ(4)1. porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo Materiały szkoleniowe z technik i technologii zawodowe, górnictwa otworowego oraz zasad JOZ(4)2. przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac projektowania, budowy i eksploatacji zgodnie z zasadami gramatyki; otworowych zakładów górniczych JOZ(4)3. słuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników oraz przełożonych zgodnie z zasadami aktywnego słuchania; JOZ(4)4. dokonać analizy informacji zamieszczonych na opakowaniach, tabliczkach znamionowych materiałów, maszyn i urządzeń w języku obcym, zasadami gramatyki; JOZ(4)5. porozumiewać się z zespołem współpracowników i przełożonymi w języku obcym zgodnie z zasadami gramatyki; JOZ(4)6. przygotować w formie pisemnej, w języku obcym opis sytuacji zawodowej zgodnie z zasadami gramatyki; JOZ(4)7.przygotować w formie pisemnej, w języku obcym ofertę pracy w zawodzie technik górnictwa otworowego; JOZ(4)8.przygotować w formie pisemnej, w języku obcym ofertę szkoleniową z zakresu zadań zawodowych; JOZ(4)9. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje obsługi urządzeń stosowanych na stanowiskach pracy; D JOZ(4)10. dokonać analizy informacji zawartych w regulaminach i instrukcjach stanowiskowych w języku obcym; JOZ(3)1. przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim; JOZ(3)2. sporządzić notatkę na podstawie wysłuchanego tekstu; JOZ(3)3. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną dokumentację z zakresu eksploatacji otworowej; JOZ(3)4. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną dokumentację niezbędną do projektowania i korygowania wyrobisk górniczych; JOZ(3)5. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad obsługi maszyn i urządzeń stosowanych górnictwie otworowym; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18

19 JOZ(3)6. zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego; JOZ(3)7. odczytać i dokonać analizy dokumentacji powypadkowej sporządzonej w języku obcym; JOZ(3)8. odczytać informacje zamieszczone w dokumentacji związanej z eksploatacją obiektów budowlanych i technicznych; JOZ(5)1. skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową; JOZ(5)2. dokonać analizy informacji zawartych w materiałach popularyzujących tematykę górnictwa otworowego w języku obcym; JOZ(5)3. wyszukać w różnych źródłach informacje z zakresu otworowej eksploatacji złóż; JOZ (5)4. skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy opracowywaniu materiałów popularyzujących tematykę górnictwa otworowego; JOZ (5)5. zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie materiały popularyzujące tematykę bezpieczeństwa i higieny pracy w górnictwie podziemnym. KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; D D D KS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres; lanowane zadania 1.rzygotować w grupach dwuosobowych dialog do sceny wydawania poleceń na podziale pracy. Dialog zaprezentujcie na forum grupy (5 minut). 2.Wykonaj opis robót górniczych związanych z budową masztu wiertni. Swoje opracowanie zaprezentuj na forum grupy (5 minut). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: komputery z dostępem do Internetu, jedno stanowisko dla jednego ucznia. Urządzenia multimedialne i audiowizualne Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń językowych, pakiety edukacyjne dla uczniów. zasopisma branżowe obcojęzyczne,katalogi, foldery, obcojęzyczne wydawnictwa techniczne z zakresu zawodu, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19

20 Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych technika górnictwa otworowego. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu górnictwa otworowego, porozumiewania się w języku obcym z przełożonymi i pracownikami. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Uczniowie zaliczają gdy odpowiedzą na 50% pytań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia M1.J4. Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego przy prowadzeniu prac geologicznych i górniczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; Zasady systemu prawa w olsce; KS(3)1. zanalizować rezultaty działań; KS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres; KS(6)1. aktualizować wiedzę z zakresu prawa w górnictwie KS(7)1. przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; KS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań; KS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne; H(1)1. objaśnić pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; H(1)2. omówić pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową; A H(1)4. wyjaśnić pojęcia z zakresu ergonomii; H(1)5. szacować poziom ryzyka zawodowego na stanowisku pracy; H(2)1. Wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; Akty prawne ogłoszone dotyczące prowadzenia ruchu zakładu górniczego otworowego; rzepisy w zakresie ochrony pożarowej przy oczyszczaniu ropy naftowej; Klasy niebezpieczeństwa pożarowego magazynowanych kopalin; rzepisy w zakresie ochrony pożarowej przy magazynowaniu ropy naftowej i gazu ziemnego; rzepisy w zakresie ochrony środowiska przy transporcie ropy naftowej i gazu ziemnego; W zakresie ochrony środowiska przy zynności pracy zgodnie z obowiązującym prawem; rzepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; Instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20

21 H(2)2. określić zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; H(2)3. zinterpretować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; H(3)1. rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H(3)2. rozpoznać prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; H (3)3. opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w wybranym zakresie górnictwa; D H(3)4. wskazać prawa i obowiązki pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy wynikające z przepisów prawa; H(4)3. zidentyfikować źródła zagrożeń szkodliwych i uciążliwych występujących na określonych stanowiskach pracy; A H(5)5. scharakteryzować zagrożenia według ich rodzaju i ciężkości; H(6)1. analizować skutki oddziaływania szkodliwych czynników fizycznych na organizm człowieka; D H(6)2. analizować skutki oddziaływania szkodliwych czynników chemicznych na organizm człowieka; D H(6)3. analizować skutki oddziaływania szkodliwych czynników biologicznych na organizm człowieka; D H(6)4. analizować skutki oddziaływania szkodliwych czynników psychofizycznych na organizm człowieka; D H(6)5. określić skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; H(7)1. określić kryteria ergonomicznej struktury przestrzennej stanowisk pracy; H(7)2. sformułować zasady ergonomicznego kształtowania wyrobów: maszyn, urządzeń i stanowisk pracy; A H(7)6. posługiwać się przepisami prawnymi i normami dotyczącymi ergonomii; H(7)3. określić ergonomiczne zasady organizacji pracy i stanowisk pracy; H(7)4. przewidzieć wpływ wprowadzanych zmian na poszczególnych etapach procesu produkcyjnego na poziom bezpieczeństwa i higieny pracy; D Zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy ; Formy szkoleń związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; ojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy; rawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; ojęcia związane z ochroną przeciwpożarową; rocedury postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w wybranym zakresie górnictwa; Definicja i cele ergonomii. ojecie ergonomicznego wyrobu oraz ergonomicznych warunków pracy. stanowisku pracy Źródła zagrożeń naturalnych, fizycznych, biologicznych, chemicznych, psychofizycznych. Skutki zagrożeń naturalnych, fizycznych, biologicznych, chemicznych, psychofizycznych. ojęcia, rodzaje i charakterystyka zagrożeń czynnikami występującymi w procesach pracy w górnictwie, ze szczególnym uwzględnieniem: czynników naturalnych, szkodliwych i uciążliwych. Nowoczesne wyposażenie stanowisk pracy, mechanizacja, automatyzacja. Środki ochrony indywidualnej. Środki ochrony zbiorowej Środki ucieczkowe, aparaty, maski inne Ratownictwo górnicze ochrony rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21

22 H(7)10. analizować podstawowe akty prawne, prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową i ochroną środowiska; D H(7)11. określić podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy; D H(7)12. zorganizować wybrane stanowisko pracy zgodnie H(7)17. analizować regulaminy oraz instrukcje stanowiskowe pod względem zgodności z przepisami w zakresie ochrony środowiska; H(7)18. scharakteryzować wymagania dotyczące bezpiecznej eksploatacji maszyn i urządzeń technicznych; H(7)19. przetestować działanie maszyn i urządzeń technicznych pod kątem przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy; H(8)2. określić zasady doboru środków ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; H(8)3. dobrać środki ochrony indywidualnej i zbiorowej do rodzaju wykonywanych prac; H(8)4. scharakteryzować funkcje odzieży ochronnej; H(8)5. ocenić prawidłowość doboru środków ochrony indywidualnej i zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych; H(9)1. wymienić przepisy prawne regulujące prowadzenie eksploatacji otworowej; H(9)2.omówić przepisy prawa ochrony środowiska; H(9)3.zanalizować przepisy prawa geologicznego i górniczego; H(9)4. zastosować podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania prac na określonym stanowisku; H(9)5. określić sposoby prowadzenia gospodarki odpadami, gospodarki wodnościekowej oraz w zakresie ochrony powietrza w przedsiębiorstwie; H(9)6. przewidzieć konsekwencje naruszenia przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zadań zawodowych; H(9)9. dokonać analizy danych uzyskanych podczas przeglądów obiektów, pomieszczeń i stanowisk pracy pod względem zgodności z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; D D D A D D D Sprzęt ratowniczy Zasady prowadzenia akcji ratowniczej Współdziałanie i pomoc choroby zawodowej. Rejestr chorób zawodowych i podejrzeń o choroby zawodowe. Analizowanie przyczyn zachorowania na chorobę zawodową. Statystyki wypadkowości w górnictwie rofilaktyka wypadkowa i system szkoleń pracowników Wymagania bezpieczeństwa dotyczące procesów pracy. Rodzaje zanieczyszczeń przemysłowych środowiska naturalnego. Techniki ochrony środowiska stosowane w przemyśle. Zasady prowadzenia gospodarki odpadami i opakowaniami w przedsiębiorstwie zgodnie z wytycznymi przepisów i norm w zakresie ochrony środowiska. Zagrożenia pożarowe, chemiczne, wybuchowe oraz metody prewencji i ich zwalczania w przedsiębiorstwie. ierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia. Organizacja służby H w przedsiębiorstwie. Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwie. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22

23 H(9)10. wyszczególnić wymagania ochrony środowiska przy eksploatacji otworowej kopalin; H(9)11. wymienić niezbędne środki ppoż spełniające wymogi przepisów D ochrony przeciwpożarowej przy obróbce i rekonstrukcji odwiertów eksploatacyjnych; H(9)12. wyszczególnić wymagania ochrony środowiska przy obróbce i rekonstrukcji odwiertów eksploatacyjnych; H(9)13. określić zagrożenia środowiska wynikające z erupcji wiertniczych. D H(9)14. wskazać podstawowe wykroczenia w sferze zagrożeń bhp. H(10)1. zidentyfikować stany zagrożenia życia i zdrowia podczas wykonywania zadań zawodowych; H(10)2. zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania D czynności zawodowych technika bezpieczeństwa i higieny pracy; H(10)3. zastosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony przeciwpożarowej; H(10)4. powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji D stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych technika bezpieczeństwa i higieny pracy; H(10)5. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; H(10)6.określic zasady alarmowania i powiadamiania o zaistnieniu zagrożenia naturalnego w miejscu pracy H(10)7.określić zasady postępowania w wyniku wystąpienia zagrożeń naturalnych H(10)8.określić zasady prowadzenia ewakuacji z zagrożonego rejonu pracy H(10)9.określić zasady współdziałania z służbami ratowniczymi przy ewakuacji i zabezpieczaniu zagrożonego rejonu pracy M.9.1(3)1. omówić system i podział prawa polskiego; M.9.1(3)2. omówić prawo polskie w górnictwie; M.9.1(3)3. określić podział aktów prawnych; A M.9.1(3)4 wskazać akty prawne ogłoszone w Dzienniku Ustaw; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23

24 M.9.1(3)5. wskazać akty prawne ogłoszone dotyczące prowadzenia ruchu zakładu górniczego otworowego; M.9.2(3)1. stosować przepisy w zakresie ochrony pożarowej przy oczyszczaniu ropy naftowej M.9.2(3)2. stosować przepisy w zakresie ochrony pożarowej przy oczyszczaniu ropy naftowej lanowane zadanie 1.Na podstawie dokumentów dokonaj ustalenia zakresu działań organów nadzorujących pod względem przestrzegania prawa geologicznego i górniczego.zaprezentuj swoje opracowanie na forum grupy (5 minut). 2.Na podstawie dokumentów dokonaj ustalenia zakresu działań organów nadzorujących i kontrolujących pod względem przestrzegania prawa. Swoje opracowanie zaprezentuj na forum grupy (5 minut). Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne je3dnostki modułowej Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego przy prowadzeniu prac geologicznych i górniczych powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w zestawy norm i przepisów prawa, prawa pracy oraz dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu; drukarka i skaner, pakiet programów biurowych oraz urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, zestawy norm i przepisów prawa, prawa pracy oraz dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. zasopisma branżowe, katalogi, filmy i tematyczne prezentacje multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Jednostka modułowa Rozpoznawanie zagrożeń i stosowanie przepisów prawa geologicznego i górniczego przy prowadzeniu prac geologicznych i górniczych wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako, przedsiębiorcy. owinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Dominującą powinna być metoda tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego ćwiczenia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia M1.J5. rowadzenie działalności gospodarczej w górnictwie. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24

25 Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KS(1)1. zastosować zasady kultury osobistej; KS(3)3. przewidywać skutki złego stanu technicznego maszyn i urządzeń górniczych; KS(4)1. zanalizować zmiany zachodzące w branży; KS(5)1. przewidzieć sytuacje wywołujące stres; KS(6)3. rozwijać wiedze zawodową w zakresie zagrożeń; KS(7)1. przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe; KS(8)3. wydawać polecenia pracy zgodne z zasadami bhp KS(9)1. zastosować techniki negocjacyjne; KS(10)2. rozwiązać konflikty w zespole; oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna DG(1)1. rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej: rynek, polityka fiskalna, branża górnicza; DG(1)2. zdefiniować pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; DG(1)3. definiuje pojęcia: złoże, koncesja, organy koncesyjne, zakład górniczy; DG(1)4. definiuje pojęcia: plan ruchu zakładu górniczego, szkody górnicze, organy nadzoru górniczego; DG(2)1. zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego; DG(2)2. zidentyfikować przepisy prawa podatkowego; DG(2)3. dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; DG(2)4.określić przepisy o opłatach z tytułu działalności górniczej; DG(2)5. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa Materiał kształcenia odstawy działalności gospodarczej. Zasady planowania określonej działalności. Formy organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa. Rejestrowanie firmy. Dokumentacja dotycząca podejmowania działalności gospodarczej. Opodatkowanie działalności gospodarczej. Wydajność pracy. Systemy wynagrodzeń pracowników. Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczenia gospodarcze. Etyka w biznesie. Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i ppoż.; Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - rawo ochrony środowiska (Dz.U Nr 62 poz. 627) Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. - rawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego (Dz. U. Nr 275, poz. 1628) Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25

26 autorskiego; DG(3)1. zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; DG(3)2. dokonać analizy przepisów dotyczące prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; DG(3)3. przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z D zakresu prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; DG(3)4. skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; DG(4)1. wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w górnictwie i powiązania między nimi DG(4)2. zidentyfikować przedsiębiorstwa według rodzaju działalności górniczej DG(4)3. określić powiązania przedsiębiorstw górniczych z przedsiębiorstwami D okołogórniczymi; DG(4)4. określić wpływ przedsiębiorstw górniczych na otoczeniem DG(5)1. dokonać analizy działalności handlowej na rynku D DG(5)2. dokonać analizy czynników kształtujących popyt na sprzedawane towary D DG(5)3.porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne DG(6)1. zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach handlowych funkcjonujących na rynku DG(6)2. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży DG(6)3.ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami handlowymi z branży DG(6)4.zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania towarów na rynku DG(7)1. opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej górniczej działalności gospodarczej; DG(7)2. wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej; DG(7)3. sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia górniczej działalności gospodarczej; D r. Dz. U. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.) - rozdział 10 Odwołania ; Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 czerwca 2002 r. w sprawie ratownictwa górniczego (Dz. U. Nr 94, poz. 838, z późn. zm; Ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394);l Kodeks Dobrej raktyki ; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26