PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA JĘZYK POLSKI

Transkrypt

1 Szkoła Podstawowa Nr 45 z Oddziałami Integracyjnymi im. Świętego Jana Pawła II w Białymstoku PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA JĘZYK POLSKI Obszary aktywności i ich ocena Obszary aktywności 1. Sprawdziany/testy (oceniamy je zgodnie z zasadami pomiaru dydaktycznego) oraz klasowe prace stylistyczne (załącznik nr 1) 2. Kartkówki z literatury, nauki o języku, frazeologii oraz dyktanda (załącznik nr 2) 3.Odpowiedzi ustne oraz przygotowane wypowiedzi na zadany temat (załącznik nr 3) Maksymalna liczba punktów 4. Domowe prace stylistyczne (załącznik nr 4) Wprawki stylistyczne, ćwiczenia z nauki o języku, prowadzenie zeszytu (załącznik nr 5) 6. Czytanie, recytacja (załącznik nr 6) 6 7. Prace długoterminowe (załącznik nr 7) 6 Razem % premię uczeń może otrzymać za: - systematyczność i pracowitość (pod uwagę bierze się przygotowanie do zajęć), - zaangażowanie w pracę na lekcjach i w domu, - zauważalne postępy w nauce, - udział w konkursach przedmiotowych, tematycznych i inscenizacjach organizowanych na terenie szkoły i poza nią (mających bezpośredni związek z lekcjami j. polskiego), - systematyczną pracę przy redagowaniu gazetek szkolnych. Uczeń ma prawo trzy razy w ciągu półrocza być nieprzygotowanym do zajęć. Ustalenie to nie dotyczy prac długoterminowych, lektur i wypracowań zadanych z tygodniowym wyprzedzeniem. Po wyczerpaniu określonego limitu uczeń otrzymuje 0 punktów w obszarze, którego dotyczy kolejne nieprzygotowanie. Ocenianie ucznia z dysleksją Ocenianie prac stylistycznych oraz krótkich form wypowiedzi pisemnej uczniów dyslektycznych regulują załączniki nr 1, nr 4 oraz nr 5. Uczeń posiadający opinię o dysleksji powinien mieć możliwość wydłużonego czasu pracy podczas pisania sprawdzianów i klasówek. Pisane przez niego dyktanda i kartkówki ortograficzne mają wyłącznie charakter ćwiczeniowy - nie powinny podlegać ocenie punktowej. W sytuacji, gdy uczeń nie otrzyma ze sprawdzianu lub kartkówki satysfakcjonującej go oceny, nauczyciel sprawdza poziom jego wiedzy, pozwalając mu wypowiedzieć się ustnie. 1

2 Załącznik nr 1 a Kryteria oceny charakterystyki postaci literackiej 20 p. Kryteria Punktacja I TEMAT (0 7)* 1. Zgodność pracy z tematem 2. Przedstawienie postaci (co najmniej cztery informacje) 3. Opis wyglądu zewnętrznego (sposobu mówienia, poruszania się) 4. Poprawne nazwanie i opisanie cech charakteru (usposobienia, umysłowości) 5. Uzasadnienie co najmniej czterech cech charakteru przywołanie przykładów z tekstu 6. Zredagowanie oceny postaci (wnioski, opinie, refleksje) 7. Poprawność pracy pod względem merytorycznym II KOMPOZYCJA (0 3)** 8. Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji 9. Spójność tekstu 10. Logiczność (brak powtarzania tych samych treści) III JĘZYK I STYL (0 6)** 11. Poprawność językowa 0 5 p. 12. Funkcjonalność stylu (styl odpowiedni do formy wypowiedzi) IV ZAPIS (0 3)** 13. Poprawność ortograficzna 14. Poprawność interpunkcyjna (dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów) 15. Szczególne walory pracy V (0-3) [0 3bł. > 5p.,4bł. > 4p. 5bł.. > 3p.,6bł. > 2p.] 7bł.. 1p., 8bł - 0p. 0-2 p. [0-1 bł. > 2p. 2-3 bł. > 1p. 4 bł. > 0p.] Dla uczniów z dysleksją 0-2 p. [0bł. 3bł. > 2p. 4bł. > 1p. 5bł. > 0p.] * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 2

3 Kryteria oceny opowiadania 20 pkt. Załącznik nr 1 b Kryteria Punktacja I TEMAT (0 7)* 1. Zgodność pracy z tematem 2. Obecność informacji dotyczących czasu rozgrywanych wydarzeń 3. Informacje dotyczące miejsca rozgrywanych wydarzeń. 4. Opowiadanie wydarzeń z zachowaniem chronologii 0 2 p. 5. Wplecenie elementów opisu miejsc i postaci 6. Logiczne zakończenie opowiadanej historii II KOMPOZYCJA (0 3)** 7. Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji 8. Spójność tekstu 9. Logiczność (nie występują nieuzasadnione powtórzenia) III JĘZYK I STYL (0 6)** 10. Poprawność językowa 0 5 p. [0-3 bł. >5 p., 4 bł. >4 p. 5 bł. >3 p., 6 bł. >2 p. 7 bł. >1 p., 8 bł. > 0 p.] 11. Funkcjonalność stylu (styl odpowiedni do formy wypowiedzi) 0 1p. IV ZAPIS (0 3)** 12. Poprawność ortograficzna 0-2 p. [0-1 bł. > 2p. 2-3 bł. > 1p. 4 bł. > 0p.] Dla uczniów z dysleksją 0-2 p. [0bł. 3bł. > 2p. 4bł. > 1p. 5bł. > 0p.] 13. Poprawność interpunkcyjna (dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów) 14. Szczególne walory pracy (0 1) * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. Dopuszcza się możliwość modyfikowania punktacji w zakresie tematu i kompozycji. 3

4 Kryteria oceny dyktanda 10 pkt. Załącznik nr 2 bezbłędnie 10 pkt. 1 błąd 9 pkt. 2 błędy 8 pkt. 3 błędy 7 pkt. 4 błędy 6 pkt. 5 błędów 5 pkt. 6 błędów 4 pkt. 7 błędów 3 pkt. 8 błędów 2 pkt. 9 błędów 1 pkt. 10 i więcej błędów 0 pkt. 3 błędy interpunkcyjne liczą się tak jak jeden błąd ortograficzny. 4

5 Kryteria (ogólne) oceny wypowiedzi ustnych 10 pkt. Załącznik nr 3 Kryteria Punktacja 1. Zgodność wypowiedzi z tematem 0 2 p. 2. Rozwinięcie wypowiedzi w ramach określonej koncepcji ucznia 0 2 p. 3. Spójność 4. Logiczność (nie pojawiają się nieuzasadnione powtórzenia) 5. Poprawność językowa (dopuszczalne 3 błędy) 6. Wyraźne mówienie (uczeń jest słyszany i rozumiany) 7. Wyraziste mówienie (dostosowanie sposobu mówienia do sytuacji opowiadania, właściwa modulacja głosu, zaciekawienie słuchaczy, potęgowanie napięcia) 0 2 p. 5

6 Kryteria oceny charakterystyki postaci literackiej 16 p. Załącznik nr 4a Kryteria Punktacja I TEMAT (0 5)* 15. Przedstawienie postaci (co najmniej cztery informacje) 16. Opis wyglądu zewnętrznego (sposobu mówienia, poruszania się) 17. Poprawne nazwanie i opisanie cech charakteru (usposobienia, umysłowości) 18. Uzasadnienie co najmniej czterech cech charakteru przywołanie przykładów z tekstu 19. Zredagowanie oceny postaci (wnioski, opinie, refleksje) II KOMPOZYCJA (0 3)** 20. Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji 21. Spójność tekstu 22. Logiczność (brak powtarzania tych samych treści) III JĘZYK I STYL (0 4)** 23. Poprawność językowa 0 3 p. [0 3bł. > 3p. 4bł. > 2p. 5bł.. > 1p. 6 bł.... > 0p.] 24. Funkcjonalność stylu (styl odpowiedni do formy wypowiedzi) 25. Poprawność ortograficzna IV ZAPIS (0 3)** 26. Poprawność interpunkcyjna (dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów) 15. Szczególne walory pracy V 0-2 p. [0-1 bł. > 2p. 2-3 bł. > 1p. 4 bł. > 0p.] Dla uczniów z dysleksją 0-2 p. [0bł. 3bł. > 2p. 4bł. > 1p. 5bł. > 0p.] * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii Dopuszcza się możliwość modyfikowania punktacji w zakresie tematu i kompozycji. 6

7 Kryteria oceny opowiadania - 16 pkt. Załącznik nr 4 b Kryteria Punktacja I TEMAT (0 5)* 1. Zgodność pracy z tematem 2. Obecność informacji dotyczących czasu i miejsca rozgrywanych wydarzeń 3. Opowiadanie wydarzeń z zachowaniem chronologii 4. Wplecenie elementów opisu miejsc i postaci 5. Logiczne zakończenie opowiadanej historii II KOMPOZYCJA (0 3)** 6. Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji 7. Spójność tekstu 8. Logiczność (nie występują nieuzasadnione powtórzenia) III JĘZYK I STYL (0 4)** 0 4 p. 9. Poprawność językowa 10. Funkcjonalność stylu (styl odpowiedni do formy wypowiedzi) IV ZAPIS (0 3)** 11. Poprawność ortograficzna 12. Poprawność interpunkcyjna (dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów) [0 3bł. > 3p.,4bł. > 2p. 5bł.. > 1p.,6bł > 0p.]. 0-2 p. [0-1 bł. > 2p. 2-3 bł. > 1p. 4 bł. > 0p.] V (0-1) 13. Szczególne walory pracy Dla uczniów z dysleksją 0 2 p. [0bł. 3bł. > 2p. 4bł. > 1p. 5bł. > 0p.] * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. Dopuszcza się możliwość modyfikowania punktacji w zakresie tematu i kompozycji. 7

8 Załącznik nr 5 Kryteria oceny ogłoszenia prasowego 6 p. Kryteria 1. Zapis najważniejszych informacji (czego dotyczy ogłoszenie, np. poszukiwania pracy, kupna, sprzedaży, zamiany, znalezienia, zagubienia czegoś) 2. Informacja dotycząca nadawcy pozwalająca na nawiązanie z nim kontaktu (np. imię i nazwisko, adres, telefon, adres ) Punktacja 0 1p. 0 1p. 3. Funkcjonalność stylu (zwięzłość, rzeczowość) 0 1p. 4. Poprawność językowa (dopuszczalny 1 błąd) 0 1p. 5. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna (dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla uczniów z dysleksją- 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne) 6. Szczególne walory pracy (praca bezbłędna lub z dopuszczalnymi w kryteriach oceniania usterkami, ale o wyjątkowych walorach treściowych, stylistycznych lub estetycznych) 0 1p. 0 1p. 8

9 Kryteria oceny recytacji 6 pkt. Załącznik nr 6 a 1. Znajomość tekstu Kryteria 2. Właściwe tempo mówienia (dostosowanie mówienia do sytuacji; przestrzeganie znaków interpunkcyjnych, przerzutni itp.) Punktacja 0 2 p. 2 p. > 2 nieznaczne błędy (w tym podpowiedzi nauczyciela) 1 p. > 3 5 błędów (liczne błędy, podpowiedzi nauczyciela wykluczają przyznawanie punktów za kolejne kryteria uczeń otrzymuje 0 p.) 3. Wyraźne mówienie (uczeń jest słyszany i rozumiany) 4. Wyraziste mówienie (dostosowanie sposobu mówienia do prezentowanego fragmentu tekstu, odpowiednie akcentowanie, modulacja głosu, pauzy, 0 2 p. wyrażanie uczuć za pomocą głosu, zaciekawienie, wzruszenie słuchaczy) 9

10 Kryteria oceny czytania 6 pkt. Załącznik nr 6 b 1. Poprawność czytania Kryteria Punktacja 0 2 p. 2 p. > 2 nieznaczne błędy 1 p. > 3 5 błędów 2. Właściwe tempo czytania (umiejętność dostosowania się do czytanego tekstu, przestrzeganie znaków interpunkcyjnych, przerzutni itp.) 3. Wyraźne czytanie (uczeń jest słyszany i rozumiany) 4. Wyraziste czytanie (dostosowanie sposobu czytania do prezentowanego fragmentu tekstu, odpowiednie akcentowanie, modulacja głosu, pauzy, wyrażanie uczuć 0 2 p. za pomocą głosu, zaciekawienie, wzruszenie słuchaczy) 10

11 Kryteria oceny pracy długoterminowej 5 pkt. Kryteria Załącznik nr 7 Punktacja 1. Zgodność prezentacji z tematem 0 2 p. 2. Rozwinięcie tematu w ramach określonej koncepcji, np. zastosowanie środków audiowizualnych 3. Spójność i logiczność 4. Poprawność językowa 5. Oryginalność prezentacji 11

12 Osiągnięcia ucznia: WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA IV poprawnie czyta głośno, czyta ze zrozumieniem, czyta tekst z podziałem na role, określa tematykę omawianych utworów literackich poetyckich i prozatorskich, opisuje świat przedstawiony utworu: czas akcji, miejsce akcji, bohaterowie, wydarzenia, wie, co to jest nastrój wiersza, potrafi go określić, określa podmiot liryczny w wierszu i odróżnia go od autora, zna i potrafi wskazać w tekście: epitet, porównanie, powtórzenie, zdrobnienie, zgrubienie, onomatopeję, instrumentację zgłoskową, ożywienie, uosobienie, przenośnię, oblicza metrum wiersza, wskazuje rym parzysty, krzyżowy, okalający, zna pojęcie rytm, strofa, wers, refren, określa adresata utworu, recytuje wybrane utwory poetyckie i fragmenty prozy, odszukuje w tekście potrzebne informacje, wyjaśnia pojęcie utwór prozatorski, wyszukuje w tekście narrację i określa typ narracji oraz narratora, wyodrębnia dialogi, monologi, partie opisowe, potrafi wypisać z tekstu cytat, wskazuje w tekście fragmenty humorystyczne, rozróżnia komizm słowny, sytuacyjny i komizm postaci, podaje różnice między tekstem literackim a publicystycznym, redaguje (w formie ustnej lub/i pisemnej) opis, streszczenie, opowiadanie twórcze i odtwórcze, opowiadanie z dialogiem, charakterystykę postaci, list, plan ramowy i szczegółowy, ogłoszenie, zawiadomienie, życzenia, zaproszenie, przepis, dialog, ankietę, diagram kołowy i słupkowy, , kartkę pocztową, instrukcję, hasło reklamowe, notatkę, biogram, biografię, wymienia cechy baśni i legendy, odróżnia wydarzenia fantastyczne od realistycznych, podaje przykłady przedmiotów magicznych, redaguje baśń i legendę, wskazuje elementy charakterystyczne dla utworów przeznaczonych do wystawienia na scenie, przygotowuje inscenizację, tworzy plakat i afisz teatralny, używa zwrotów powitalnych i pożegnalnych, przedstawia siebie i innych, redaguje wypowiedź w formie prośby i podziękowania, odróżnia pouczenie od rozkazu i obietnicy, zna pojęcia wyraz bliskoznacznych (synonim), wyraz przeciwstawny (antonim), wyraz o wielu znaczeniach (homonim), wyrazy neutralne znaczeniowo, zdrobnienia i zgrubienia wyrazy nacechowane (pozytywnie, negatywnie), wyraz pokrewny, korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych, słownika ortograficznego, słownika języka polskiego, słownika wyrazów obcych, słownika poprawnej polszczyzny, wyraża własne zdanie na podany temat, uzasadnia własną wypowiedź za pomocą odpowiednich zwrotów, pyta i odpowiada, wyciąga wnioski, opowiada o przedstawionych wydarzeniach z czyjegoś punktu widzenia, ocenia, wyjaśnia pojęcie język potoczny, wskazuje w tekście wyrazy i wyrażenia o charakterze potocznym, zna i stosuje w praktyce zasady pisowni: u, ó, ż, rz, ch, h, ą, ę ; nie z czasownikiem, rzeczownikiem, przymiotnikiem, przysłówkiem; małą i wielką literą, układa wyrazy zgodnie z kolejnością alfabetyczną, odróżnia literę od głoski, dzieli wyrazy na litery i głoski, wymienia wszystkie samogłoski i spółgłoski, zna funkcję samogłoski i, dzieli wyraz na sylaby, zna zasady akcentowania, odróżnia głoski twarde od miękkich, ustne od nosowych, dźwięczne od bezdźwięcznych, 12

13 odróżnia czasownik od innych części mowy, dzieli czasowniki na informujące o czynności i stanie, określa jego osobę, liczbę, rodzaj, czas, wskazuje i tworzy bezokoliczniki i czasowniki w formie osobowej, poprawnie zapisuje bezokoliczniki, odróżnia rzeczownik od innych części mowy, rozpoznaje rzeczownik w tekście, odróżnia rzeczowniki własne od pospolitych (zna zasady ich pisowni), określa liczbę, rodzaj i przypadek rzeczownika, odróżnia przymiotnik od innych części mowy, rozpoznaje przymiotnik w tekście, odmienia przymiotnik przez przypadki, liczby, rodzaje, odróżnia przysłówek od innych części mowy, tworzy przysłówki, wyszukuje przysłówki w tekście, tworzy związki czasownika z przysłówkiem, wie, co to jest przyimek i wyrażenie przyimkowe, wyszukuje wyrażenia przyimkowe w tekście, uzupełnia opis wyrażeniami przyimkowymi, wie, co to jest spójnik, odszukuje spójniki w tekście, zna i stosuje zasady interpunkcyjne związane z użyciem spójników, dokonuje rozbioru gramatycznego zdania z zastosowaniem poznanych w klasie IV części mowy, buduje zdania zgodnie z celem wypowiedzi oznajmujące, pytające, rozkazujące, rozpoznaje podmiot i orzeczenie, odróżnia zdanie od równoważnika zdania, rozpoznaje i tworzy zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte, zdania złożone, rozróżnia zdanie bezpodmiotowe, uzupełnia zdanie określeniami, tworzy związki wyrazowe, rozpoznaje wyraz nadrzędny i podrzędny, sporządza wykres zdania pojedynczego, prawidłowo wstawia przecinek w zdaniu pojedynczym, wyjaśnia znaczenia podanych frazeologizmów, przysłów, tworzy neologizmy, zna treść lektur obowiązkowych (zgodnie z kalendarzem lektur dla klasy IV). Ocena niedostateczna: uczeń większość prac kontrolnych zaliczył poniżej 50% wymaganej liczby punktów; nie rozumie, nie zna i nie stosuje podstawowych pojęć z zakresu nauki o języku i nauki o literaturze przewidzianych programem nauczania, nie potrafi zredagować wymaganych w klasie IV form wypowiedzi, nie rozumie czytanego tekstu, nie zna treści lektur obowiązkowych; na lekcjach nie wykazuje aktywności, nie odrabia większości prac domowych, do zajęć nie jest przygotowany, stan jego wiedzy i umiejętności uniemożliwia mu kontynuowanie nauki w klasie programowo wyższej. Ocena dopuszczająca: uczeń większość prac kontrolnych zaliczył w przedziale 50-62% wymaganej liczby punktów, zna i stosuje część podstawowych pojęć z zakresu nauki o języku i nauki o literaturze przewidzianych programem nauczania, potrafi zredagować najprostsze formy wypowiedzi wymagane w klasie IV, chociaż wykazują one poważne braki kompozycyjne, błędy językowe, ortograficzne, interpunkcyjne, częściowo rozumie czytany tekst, zna treść niektórych lektur obowiązkowych, na lekcjach wykazuje niską aktywność, potrafi wykonać zadania zlecone przez grupę, z pomocą nauczyciela jest w stanie wykonać zadania o niewielkim stopniu trudności, odrabia prace domowe, do zajęć przeważnie jest przygotowany, jego wiedza i umiejętności wykazują braki, ale nie uniemożliwiają mu kontynuacji nauki w klasie programowo wyższej. Ocena dostateczna: uczeń większość prac kontrolnych zaliczył w przedziale 63-75% wymaganej liczby punktów, zna i stosuje większość podstawowych pojęć z zakresu nauki o języku i nauki o literaturze przewidzianych programem nauczania, potrafi zredagować większość form wypowiedzi wymaganych w klasie IV, chociaż wykazują one braki kompozycyjne, błędy językowe, ortograficzne i interpunkcyjne, rozumie czytany tekst, zna treść większości lektur obowiązkowych, na lekcjach wykazuje przeciętną aktywność, 13

14 chętnie pracuje w grupie, z pomocą nauczyciela lub samodzielnie jest w stanie wykonać zadania o podstawowym stopniu trudności, odrabia prace domowe, do zajęć przeważnie jest przygotowany, jego wiedza i umiejętności wykazują pewne braki, ale uczeń aktywnie dąży do ich wyrównania. Ocena dobra: uczeń większość prac kontrolnych zaliczył w przedziale 76-88% wymaganej liczby punktów, zna i stosuje zestaw pojęć z zakresu nauki o literaturze i nauki o języku przewidzianych programem nauczania, potrafi zredagować wszystkie formy wypowiedzi wymagane w klasie IV, chociaż mogą one wykazywać niewielkie braki kompozycyjne, nieliczne błędy językowe, ortograficzne, interpunkcyjne, w pełni rozumie czytany tekst, zna treść wszystkich lektur obowiązkowych, na lekcjach wykazuje wysoką aktywność, w grupie pracuje twórczo potrafi rozwiązywać problemy i ćwiczenia o zróżnicowanym stopniu trudności, samodzielnie pozyskuje wiedzę polonistyczną z różnych źródeł informacji, odrabia prace domowe, do zajęć jest przygotowany, jego wiedza i umiejętności wykazują niewielkie braki. Ocena bardzo dobra: uczeń większość prac kontrolnych zaliczył w przedziale % wymaganej liczby punktów, zna i stosuje pełny zestaw pojęć z zakresu nauki o literaturze i nauki o języku przewidzianych programem nauczania, potrafi bezbłędnie (lub z nielicznymi błędami) zredagować wszystkie formy wypowiedzi wymagane w klasie IV, w pełni rozumie czytany tekst, jest w stanie przetworzyć go twórczo, zna treść wszystkich lektur obowiązkowych oraz innych tekstów, których czytanie zleci nauczyciel, na lekcjach wykazuje bardzo wysoką aktywność, jest liderem grupy, w której pracuje potrafi rozwiązywać problemy i ćwiczenia nietypowe, o wysokim stopniu trudności, pozyskuje wiedzę polonistyczną z różnych źródeł informacji, odrabia prace domowe i inne prace zlecone przez nauczyciela, do zajęć jest przygotowany, jego wiedza i umiejętności nie wykazują braków. Ocena celująca: jak na ocenę bardzo dobrą, a nadto: bierze udział w konkursach literackich, recytatorskich, ortograficznych i innych konkursach polonistycznych (szkolnych, rejonowych) i odnosi sukcesy, jego wiedza i umiejętności wykraczają poza wymogi programu nauczania, wykazuje zainteresowania literackie WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA V Niedostateczny Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą (nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy), ponadto nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej ( nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych). Dopuszczający Kształcenie literacko- kulturowe Słuchanie: -słucha z uwagą i zrozumieniem, -rozpoznaje uczucia mówiącego, np. radość, smutek; Mówienie: -opowiada o sobie i zdarzeniach rzeczywistych lub fikcyjnych, -określa różnice między kłótnią a dyskusją -odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości -potrafi opowiedzieć treść mitu o Prometeuszu, Dedalu i Ikarze oraz Syzyfie, obejrzanego filmu i wysłuchanego słuchowiska radiowego 14

15 Czytanie: -czyta wyraziście -odróżnia autora od narratora -korzysta ze Słownika wyrazów obcych -krótko potrafi opowiedzieć treść filmu -odróżnia film dokumentalny od fabularnego i animowanego -odróżnia teksty reklamowe od tekstów literackich; Pisanie: -potrafi ułożyć swój plan dnia -redaguje krótkie formy użytkowe -odróżnia teksty reklamowe od tekstów literackich -sporządza krótką notatkę na dowolny temat - buduje zdania pojedyncze i złożone Kształcenie językowe Formy porozumiewania się: -potrafi wskazać nadawcę i odbiorcę -potrafi określić intencję wypowiedzi Części mowy: -wskazuje tryby czasownika - używa formy prostej i złożonej czasu przyszłego -rozróżnia rzeczowniki pospolite i własne, żywotne i nieżywotne, osobowe i nieosobowe -używa rzeczowników w zdaniu -określa formy przymiotnika potrafi odnaleźć przysłówki w zdaniu -odróżnia liczebnik od innych części mowy Zdanie: -zauważa różnicę między zdaniem a równoważnikiem zdania -wskazuje różnicę między zdaniem pojedynczym a złożonym Związki wyrazów: -wskazuje w zdaniu związki wyrazowe Części zdania: potrafi dopasować orzeczenie i podmiot pod względem formy i znaczenia Litery i głoski: odróżnia głoskę od litery Formy wypowiedzi: -wyróżnia najważniejsze elementy sprawozdania -konstruuje proste przepisy -odróżnia plan szczegółowy od ramowego -potrafi napisać plan dnia -wyszukuje najważniejsze wydarzenia w utworze -odróżnia przepis od instrukcji -odróżnia narrację pierwszoosobową od trzecio osobowej Ortografia i interpunkcja Ortografia: poprawnie zapisuje cząstki trybu przypuszczającego -wskazuje zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy Interpunkcja: -wstawia przecinek przed powtórzonym spójnikiem Dostateczny Kształcenie literacko- kulturowe Słuchanie: Jak wyżej, oraz: -wskazuje najbardziej typowe dla słuchowisk radiowych środki wyrazu Mówienie: Jak wyżej, oraz: -podejmuje próbę sformułowania argumentów, -objaśnia znaczenie podstawowych związków frazeologicznych pochodzenia mitologicznego i próbuje włączyć je do swojego języka, -wygłasza z pamięci wiersze i fragmenty prozy Czytanie : Jak wyżej, oraz: 15

16 -wskazuje w tekście i posługuje się pojęciami: świat przedstawiony, bohater, narrator, proza, poezja -wskazuje alegorię w bajce -odróżnia utwór o tematyce biblijnej od mitologii - analizując film, czynnie posługuje się terminami: reżyser, aktor, scenariusz -podaje tytuły przynajmniej trzech adaptacji filmowych Pisanie: Jak wyżej, oraz: -redaguje plan na podstawie opowiadania -przekształca dialog na wypowiedź ciągłą -odróżnia sprawozdanie od streszczenia - redaguje dłuższe formy użytkowe Kształcenie językowe Formy porozumiewania się: Jak wyżej, oraz : -odróżnia prawdę od kłamstwa -rozpoznaje nieprawdę w wypowiedziach -stosuje formy grzecznościowe w przekazie pisemnym Części mowy: Jak wyżej, oraz: - odróżnia czasowniki dokonane od niedokonanych - rozpoznaje rzeczowniki odczasownikowe - odróżnia rodzaje przymiotników - odróżnia przysłówki nieutworzone od przymiotników od przysłówków utworzonych od przymiotników -używa liczebników w zdaniu -rozróżnia liczebniki główne, porządkowe, ułamkowe i zbiorowe Zdanie: Jak wyżej, oraz: -rozróżnia zdania złożone współrzędnie i podrzędnie -oddziela przecinkiem współrzędne składniki zdania Związki wyrazów: Jak wyżej, oraz: -potrafi odszukać w zdaniach wyrazy łączące się w związki Części zdania: Jak wyżej, oraz: -rozwija zdania poprzez dodawanie do podmiotu i orzeczenia przydawek, dopełnień i okoliczników Litery i głoski: Jak wyżej, oraz: -wyjaśnia znaczenie wyrazów utworzonych poprzez wymianę głosek Formy wypowiedzi: Jak wyżej, oraz: -samodzielnie potrafi zebrać informacje do napisania sprawozdania -przekształca plan ramowy w plan szczegółowy -umiejętnie pisze wstęp, rozwinięcie i zakończenie w określonej formie wypowiedzi -stosuje narrację pierwszo- i trzecioosobową -pisze streszczenie na podstawie planu -opisuje krajobraz i dzieło sztuki -potrafi skonstruować opis postaci Ortografia i interpunkcja Ortografia: Interpunkcja: -wstawia przecinek przed powtórzonym spójnikiem Dobry Kształcenie literacko- kulturowe Słuchanie: Jak wyżej, oraz: -rozpoznaje intencje i uczucia nadawcy, 16

17 -dokonuje selekcji informacji, -wymienia elementy odróżniające słuchowisko radiowe od utworów literackich Mówienie: Jak wyżej, oraz: : -redaguje plan na podstawie opowiadania -bierze udział w dyskusji i przestrzega jej zasad, -potrafi opowiedzieć prawdziwą historię z elementami fikcji, -samodzielnie formułuje argumenty -potrafi opowiedzieć treść wybranych mitów i opowieści biblijnych -recytuje wiersze i fragmenty prozy z uwzględnieniem zasad recytacji Czytanie : Jak wyżej, oraz: -czyta różne teksty literackie, publicystyczne, popularnonaukowe -rozróżnia je ze względu na tematykę i język -potrafi wytłumaczyć różnice między autorem a narratorem -wyjaśnia funkcję środków stylistycznych w wierszu -dostrzega różnicę między instrukcją a przepisem -wyjaśnia różnicę między utworem literackim a jego filmową adaptacją -wymienia podstawowe gatunki filmowe Pisanie: Jak wyżej, oraz: -układa plan szczegółowy -tworzy opowiadanie twórcze i odtwórcze -redaguje opowiadanie z użyciem dialogu -potrafi zredagować sprawozdanie z różnych wydarzeń -odróżnia i podaje wyróżniki przepisu i instrukcji -sporządza notatkę w postaci schematu, tabeli, wykresu Kształcenie językowe Formy porozumiewania się: Jak wyżej, oraz : - -rozpoznaje intencję mówiącego -wymienia stałe elementy zaproszenia Części mowy: Jak wyżej, oraz: poprawnie stosuje tryby czasownika w zdaniach potrafi zastosować rzeczowniki pospolite i własne, żywotne i nieżywotne, osobowe i nieosobowe w zdaniach -dostrzega związek przymiotnika z rzeczownikiem -używa w zdaniach przymiotników w rodzaju męskoosobowy i niemęskoosobowym -tworzy samodzielnie przysłówki od przymiotników -poprawnie używa przysłówków oznaczających sposób, miejsce i czas Zdanie: Jak wyżej, oraz: -potrafi przekształcić zdania na równoważniki zdań i odwrotnie -wyodrębnia zdania składowe w zdaniach złożonych Związki wyrazów: Jak wyżej, oraz rozróżnia wyraz nadrzędny i podrzędny Części zdania: Jak wyżej, oraz: potrafi sporządzić wykres zdania Litery i głoski: Jak wyżej, oraz: tworzy nowe wyrazy poprzez zamianę głosek: ustnej na nosową, twardej na miękką, dźwięcznej na bezdźwięczną Formy wypowiedzi: Jak wyżej, oraz: pisze sprawozdania z autentycznych wydarzeń -konstruuje instrukcję -tworzy plan na podstawie opowiadania -przekształca plan w opowiadanie -prawidłowo zapisuje dialog w opowiadaniu -pisze streszczenie na podstawie opowiadania Ortografia i interpunkcja Ortografia: poprawnie zapisuje i, j po spółgłoskach i samogłoskach Interpunkcja: poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w zdaniach pojedynczych i złożonych 17

18 Bardzo dobry Kształcenie literacko- kulturowe Słuchanie: Jak wyżej, oraz: -rozpoznaje intencje i uczucia nadawcy, -dokonuje selekcji informacji, -wymienia elementy odróżniające słuchowisko radiowe od utworów literackich Mówienie: Jak wyżej, oraz : -wyjaśnia motywy postępowania bohaterów -wyjaśnia dosłowne i przenośne znaczenie frazeologizmów pochodzenia mitologicznego i biblijnego Czytanie : Jak wyżej, oraz: -posługuje się czynnie terminami wątek, fikcja literacka -omawia charakterystyczne elementy mitu, bajki, legendy, opowieści biblijnej -wyjaśnia różnicę między filmem dokumentalnym, fabularnym i animowanym -czynnie posługuje się terminami: scenarzysta, producent, kostiumolog, charakteryzator, scenograf, dubbing, kaskader, statysta, plan, scena, ujęcie, operator Pisanie: Jak wyżej, oraz: tworzy opowiadanie twórcze i odtwórcze, sprawozdanie z zachowaniem reguł ortograficznych, interpunkcyjnych i gramatycznych -potrafi stworzyć reklamę i własny komiks -przekształca komiks w opowiadanie z dialogiem Kształcenie językowe Formy porozumiewania się: Jak wyżej, oraz wskazuje różnice między przekazem ustnym a pisemnym.części mowy: Jak wyżej, oraz: wskazuje różnice między przekazem ustnym a pisemnym poprawnie stosuje tryby czasownika w zdaniach -potrafi ustalić, na czym polega związek przymiotnika z rzeczownikiem. -poprawnie używa przysłówków oznaczających sposób, miejsce i czas -poprawnie używa przysłówków oznaczających sposób, miejsce i czas Zdanie: Jak wyżej, oraz: -potrafi przekształcić zdania na równoważniki zdań i odwrotnie -wyodrębnia zdania składowe w zdaniach złożonych -przekształca zdania pojedyncze na złożone i odwrotnie Związki wyrazów: Jak wyżej, oraz: -przedstawia graficznie związki wyrazów -wskazuje związki współrzędne Części zdania: Jak wyżej, oraz: sporządza wykres zdania nazywając wszystkie części zdania Litery i głoski: Jak wyżej, oraz: -poprawnie akcentuje różne formy danego wyrazu Formy wypowiedzi: Jak wyżej, oraz: -podaje cel stosowania planu -wplątuje dialog w opowiadanie -tworzy opowiadanie na podstawie komiksu -pisze poprawnie pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym i gramatycznym Ortografia i interpunkcja Ortografia: Jak wyżej, oraz poprawnie zapisuje i, j po spółgłoskach i samogłoskach Interpunkcja: Jak wyżej Celujący 18

19 Kształcenie literacko- kulturowe Słuchanie: Jak wyżej, oraz potrafi określić funkcje tła akustycznego w słuchowiskach radiowych Mówienie: Jak wyżej, oraz posługuje się wyrażeniami odwołującymi się do Biblii i mitologii, włącza je do języka czynnego Czytanie : Jak wyżej, oraz dostrzega uniwersalne wartości tekstów literackich Pisanie: Jak wyżej, oraz tworzy teksty poetyckie, w tym bajki Kształcenie językowe Formy porozumiewania się: Jak wyżej Części mowy: Jak wyżej, oraz: -potrafi zastosować liczebniki zbiorowe w zdaniach.zdanie: Jak wyżej, oraz: -tworzy zdania złożone współrzędnie i podrzędnie -przedstawia na wykresie zdania złożone współrzędnie i podrzędnie Związki wyrazów: Jak wyżej Części zdania: Jak wyżej Litery i głoski: Jak wyżej Formy wypowiedzi: Jak wyżej, oraz: -ukazuje uczucia w opisie przeżyć wewnętrznych -pisze bezbłędnie pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym i gramatycznym Ortografia i interpunkcja Ortografia: Nie robi błędów ortograficznych. Interpunkcja: Jak wyżej Niedostateczny WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA VI Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą (nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia dalsze zdobywanie wiedzy), ponadto nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (np. nie odrabia prac domowych, nie czyta lektur, nie pisze prac stylistycznych). Dopuszczający Kształcenie literacko-kulturowe Słuchanie: - koncentruje się na słuchaniu rozmaitych wypowiedzi - odróżnia intencje nadawcy wypowiedzi na podstawie barwy i siły głosu Mówienie: - dostosowuje wypowiedź do sytuacji oficjalnych i nieoficjalnych - opisuje postać - wypowiada się na temat fotografii, rysunku, obrazu, komiksu Czytanie: - określa dosłowne znaczenie tekstu kultury - wskazuje rymy w wierszu, odróżnia rymy męskie od żeńskich - wyszukuje i określa elementy świata przedstawionego 19

20 - rozpoznaje gatunki powieści - określa rodzaje czasopism (dziennik, tygodnik, miesięcznik ) Pisanie: - pyta i odpowiada, potwierdza i zaprzecza, poleca i prosi, zachęca i zniechęca, obiecuje i przyrzeka - redaguje kartkę z pamiętnika, fragment dziennika - zapisuje poprawnie dialog Nauka o języku Formy porozumiewania się: - wskazuje zasady kulturalnej dyskusji - szanuje poglądy innych osób - słucha odczytów innych osób - umiejętnie zadaje pytania Części mowy: - nazywa różne formy czasownika - stopniuje przymiotniki i przysłówki - zastępuje różne części mowy odpowiednimi zaimkami - stosuje spójniki w zdaniach pojedynczych i złożonych Zdanie: - wyodrębnia części zdania - przekształca zdania pojedyncze na złożone i odwrotnie Słowotwórstwo: - odróżnia wyrazy podstawowe i pochodne - rozróżnia zgrubienia i zdrobnienia Formy wypowiedzi: - odróżnia list zwykły od oficjalnego - podaje sytuacje, w których stosujemy list oficjalny - stosuje akapity Ortografia i interpunkcja Ortografia: - poprawnie przenosi wyrazy zawierające przedrostek Interpunkcja: - stawia przecinek przed powtórzonym spójnikiem - oddziela przecinkiem jednorodne człony zdania Dostateczny Kształcenie literacko-kulturowe Słuchanie: - podejmuje się próby oceny wypowiedzi swojej oraz innych osób Mówienie: - pogłębia opis o elementy charakterystyki - prezentuje bohatera literackiego 20

21 - dostrzega różnice między językiem literackim a językiem potocznym - recytuje wiersze i fragmenty prozy - wypowiada się na temat spektaklu teatralnego, filmu Czytanie: - rozpoznaje środki stylistyczne, w tym przenośnię - odróżnia tekst literacki od naukowego i publicystycznego - określa różnice między powieścią współczesną a historyczną - nazywa środki masowego przekazu i określa ich podstawowe funkcje Pisanie: - redaguje krótką wypowiedź zawierającą ocenę przedstawienia teatralnego - redaguje opis z elementami charakterystyki - redaguje list oficjalny Nauka o języku Formy porozumiewania się: - podejmuje się próby sformułowania argumentów Części mowy: - odmienia rzeczowniki - wskazuje temat i końcówkę rzeczownika - wskazuje różnice między stopniami równym, wyższym i najwyższym - wymienia wszystkie rodzaje liczebników - odróżnia zaimki od innych części mowy - tłumaczy pojęcia: zaimek rzeczowny, przymiotny, liczebny, przysłowny Zdanie: - rozróżnia rodzaje zdań złożonych podrzędnie - rozróżnia rodzaje zdań złożonych współrzędnie Słowotwórstwo: - nazywa rodzaje formantów Formy wypowiedzi: - sporządza notatkę z lekcji - konstruuje zwięzłe wypowiedzi - wymienia elementy charakterystyki Ortografia i interpunkcja Ortografia: - wskazuje i stosuje zasady pisowni nie z różnymi częściami mowy Interpunkcja: - stawia przecinek przed wybranymi spójnikami Dobry 21

22 Kształcenie literacko-kulturowe Słuchanie: - słucha wypowiedzi krytycznie Mówienie: - swobodnie wypowiada się w różnych sytuacjach - dostosowuje swoją wypowiedź do określonego adresata - opowiada treść spektaklu teatralnego - ocenia film - charakteryzuje bohatera literackiego i ocenia jego postępowanie Czytanie: - określa dosłowne, przenośne i symboliczne znaczenie tekstu kultury - określa funkcje, jakie pełnią w utworze epitety, porównania, metafory i uosobienia, - nazywa rodzaje i układ rymów - określa typ narracji - odnajduje w utworze wątek główny i poboczne - wymienia najważniejsze gatunki prasowe Pisanie: - formułuje wypowiedzi zgodnie z intencją, podając odpowiednia argumentację i wyciągając prawidłowe wnioski - buduje dłuższą wypowiedź o trójdzielnej kompozycji, z zachowaniem reguł interpunkcyjnych, ortograficznych, językowych - dostosowuje zapis do formy wypowiedzi - przeprowadza wywiad i poprawnie go zapisuje - pisze charakterystykę osoby rzeczywistej i postaci literackiej - redaguje list oficjalny, poprawnie zapisując zwrot do adresata i zwroty grzecznościowe Nauka o języku Formy porozumiewania się: - bierze udział w dyskusji - tworzy przemówienie Części mowy: - swobodnie operuje wiedzą i umiejętnościami zdobytymi w cyklu lekcji o czasowniku - odróżnia stopniowanie proste od nieregularnego i opisowego - stosuje wszystkie rodzaje liczebników w zdaniach - zapisuje poprawnie liczebniki wielowyrazowe - odmienia zaimki Zdanie: - buduje zdania z różnymi typami podmiotu i orzeczenia - wykonuje wykresy poszczególnych rodzajów zdań Słowotwórstwo: 22

23 - oddziela podstawę słowotwórczą od formantu - wskazuje oboczności w podstawie słowotwórczej Formy wypowiedzi: - określa różnice między opisem postaci a charakterystyką - stosuje odpowiednie formy grzecznościowe podczas pisania listu oficjalnego - charakteryzuje postać rzeczywistą i literacką Ortografia i interpunkcja Ortografia: - popranie zapisuje liczebniki Interpunkcja: - stosuje zasady poznane w kl. IV i V Bardzo dobry Kształcenie literacko-kulturowe Słuchanie: - uzupełnia wypowiedź niepełną Mówienie: - wypowiada się z uwzględnieniem przejrzystości intencji, precyzją znaczeniową i adekwatnym do sytuacji nacechowaniem emocjonalnym - samodzielnie gromadzi argumenty na potwierdzenie swoich racji, w tym cytując odpowiednie fragmenty tekstu - swobodnie posługuje się terminami literackimi, filmowymi i teatralnymi przewidzianymi w programie - omawia motywy postępowania bohaterów literackich Czytanie: - analizuje tekst, posługując się wszystkimi terminami i pojęciami zapisanymi w podstawie programowej - odróżnia alegorię od symbolu - dostrzega i nazywa różnice między tekstem literackim a publicystycznym i naukowym - wymienia główne gatunki publicystyczne - rozpoznaje i nazywa cechy różnych powieści (obyczajowych, przygodowych, fantasy i innych) - dostrzega najbardziej typowe elementy języka nacechowane regionalnie - korzysta ze słownika frazeologicznego Pisanie: - redaguje dziennik i kartkę z pamiętnika poprawne pod względem językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym - tworzy notatkę w postaci mapki mentalnej i streszczenia 23

24 Nauka o języku Formy porozumiewania się: - ciekawie przedstawia słuchaczom swoje przemówienie - umiejętnie dobiera słownictwo przy potwierdzaniu i zaprzeczaniu Części mowy: - podaje rzeczowniki mające tylko formę liczby pojedynczej albo liczby mnogiej - odmienia rzeczowniki typu: przyjaciel, Amerykanin, sędzia - stosuje przyimki w związkach wyrazowych - poprawnie zapisuje przyimki złożone Zdanie: - stosuje poprawne formy orzeczenia w zdaniu z podmiotem szeregowym Słowotwórstwo: - wskazuje wyrazy będące nazwami czynności, zgrubieniami itp. Formy wypowiedzi: - określa wpływ reklamy na jej odbiorców - pisze charakterystykę - wyraża własne zdanie w wypracowaniu Ortografia i interpunkcja Ortografia: - poprawnie stosuje zasady pisowni i, j po przedrostkach zakończonych na spółgłoskę - poprawnie zapisuje przedrostki bez- wz- itp. Interpunkcja: - poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne w wypowiedziach Celujący Kształcenie literacko-kulturowe Słuchanie: - wskazuje błędy w wypowiedziach innych osób Mówienie: - wypowiada się na temat grafiki, tekstu publicystycznego, audycji telewizyjnej, słuchowiska radiowego z uwzględnieniem poznanej terminologii - płynnie i z odpowiednią dykcją, akcentowaniem, tempem recytuje dowolny tekst Czytanie: - poszukuje informacji z różnych źródeł, ocenia ich przydatność i wykorzystuje je 24

25 Pisanie: - podejmuje się napisania recenzji spektaklu teatralnego Nauka o języku Formy porozumiewania się: - szuka odpowiedzi na wszystkie zadane mu pytania Części mowy: - tworzy związki frazeologiczne z przymiotnikami Zdanie: - uwzględnia szyk przydawki w zdaniu - rozpoznaje zdania bezpodmiotowe i zdania z podmiotem w dopełniaczu Słowotwórstwo: Formy wypowiedzi: - nie boi się prezentować swoich poglądów w dłuższych formach wypowiedzi, uzasadnia swoje stanowisko Ortografia i interpunkcja Ortografia: - pisze bezbłędnie Interpunkcja: - poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne we wszystkich wypowiedziach 25