VIESMANN. Wytyczne projektowe VITOVENT 300

Transkrypt

1 VIESMANN VITOVENT 300 System wentylacji mieszkań Wytyczne projektowe VITOVENT 300 System wentylacji mieszkań z odzyskiem ciepła, bez obejścia wężownicy podgrzewacza Przepływ objętościowy powietrza do 180 m 3 /h Do wentylacji mieszkania zgodnie z zapotrzebowaniem przy użyciu oczyszczonego i podgrzanego powietrza zewnętrznego, do mieszkań o powierzchni do ok. 130 m 2. VITOVENT 300 System wentylacji mieszkań z odzyskiem ciepła, z obejściem wężownicy podgrzewacza Przepływ objętościowy powietrza do 260 m 3 /h Do wentylacji mieszkania zgodnie z zapotrzebowaniem przy użyciu oczyszczonego i podgrzanego powietrza zewnętrznego, do mieszkań o powierzchni do ok. 180 m 2. 8/2007

2 Spis treści Spis treści 1. Informacje o wyrobie 1.1Kontrolowanawentylacjamieszkania System Viessmann do kontrolowanej wentylacji mieszkań z wykorzystaniem Vitovent Dane techniczne 2.1Danetechniczne Wymiary Dane techniczne Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h 4. Dane techniczne Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 260 m 3 /h 5. Dane techniczne wyposażenia dodatkowego 3.1 Budowa urządzenia Przepływ objętościowypowietrza... 9 &Pobór mocy &Ustawianiestrumieniapowietrza Zdalnesterowanie &Programyrobocze Budowa urządzenia Przepływ objętościowypowietrza &Pobór mocy &Ustawianiestrumieniapowietrza Zdalnesterowanie &Programyrobocze &Klapa obejścia Zasilanie powietrzem zewnętrznymiotwórpowietrzawylotowego &Kratka ssąca powietrza zewnętrznego (przyłącze na ścianie zewnętrznej) &Przepust dachowy powietrza wylotowego &Skrzynka filtra powietrza zewnętrznego &Kasetaletnia Otworynawiewne &Otwór nawiewny do montażu ściennego &Otwór nawiewny do montażu wstropiewśrodkupomieszczenia &Nawiew szczelinowy ze skrzynką przyłączeniową (do montażu w stropie i na ścianie) &Nawiew podłogowy Otworywywiewne &OtworywywiewneDN &Otwór wywiewny kuchenny DN System rozdziału powietrza System kanałów płaskich &Kanał płaski elastyczny,dosystemów100oraz &Kanał płaski sztywny,dlasystemu Izolacja dźwiękochłonna oraz tłumik &Środki zaradcze przeciwko dźwiękom materiałowym &Promieniowanie dźwięku Kanał płaski w podłodze &Konstrukcja podłogi &Konstrukcja podłogi z instalacją ogrzewania podłogowego Wskazówki projektowe 6.1Warunkizastosowania &Szczelna izolacja budynku &Ochrona przeciwpożarowa &Zakresstosowania &Eksploatacjainstalacjiwentylacyjnejmieszkania &Eksploatacja z instalacjami paleniskowymi z zasysaniem powietrza do spalania zkotłowni &Miejsceustawienia &Układ chroniący przed oblodzeniem urządzeniavitovent &Odzysk ciepła przyzastosowaniusystemuvitovent &Eksploatacja sytemu Vitovent 300 bez odzysku ciepła Przyłącze elektryczne &Przyłącze elektryczne zdalnego sterowania Kondensat przy systemie Vitovent Wentylacja podstawowa dla pracy normalnej &Prowadzenie powietrza międzypomieszczeniami &Dodatkowy okap wywiewny powietrza obiegowego/usuwanego VIESMANN VITOVENT 300

3 Spis treści (ciąg dalszy) 6.5 Wersje montażu &System Vitovent 300 i płytkokanałowy system rozdziału powietrza wewnątrz izolowanego budynku &System Vitovent 300 w nieogrzewanej piwnicy &System Vitovent 300 w nieogrzewanej części przestrzeni strychowej nad belkowaniem stropu poddasza System przewodów &Przewody powietrza dolotowego i usuwanego &Izolacja cieplna systemu przewodów Dobór 7.1Przebiegprojektowania Ustalanieobszarównawiewuiwywiewu &Podział strumienipowietrza Sieć przewodów rurowych Odcinki/punkty rozdziału powietrza System przewodów i prędkości przepływu Wykres ciśnienia przepływu objętościowegosystemuvitovent Straty ciśnienia &Spadek ciśnienia przy kratce nawiewnej do nawiewu powietrzem z zewnątrz &Spadek ciśnienia przy przepuściedachowymwywiewu &Spadek ciśnienia przy skrzynce filtra powietrza z zewnątrz (bez kratki nawiewnej) &Straty ciśnienia w systemie przewodów &Straty ciśnieniawskrzyncerozdzielczejpowietrza) &Straty ciśnienia przy otworze nawiewu do montażu naśrodku sufitu pomieszczenia Aneks 8.1 Formularz projektowania przepływów objętościowych powietrza w systemie Vitovent FormularzprojektowaniaodcinkówwsystemieVitovent Formularz do ustalenia całkowitej straty ciśnienia Przykład obliczania całkowitej straty ciśnienia Lista kontrolna dotycząca wymogów zamawiania systemu Vitovent Symbole Przepisyiwytyczne Słownik Wykaz haseł VITOVENT 300 VIESMANN 3

4 Informacje o wyrobie 1.1 Kontrolowana wentylacja mieszkania Zapotrzebowanie na ciepło wzależności od standardu budowlanego (dom jednorodzinny, 3 do 4 osób, powierzchnia użytkowa 150 m 2, A/V = 0,84) A Stare budownictwo B Budynek od 1984 C Budynek od 1995 Na przestrzeni ostatnich lat w budownictwie mieszkaniowym uzyskano znaczne postępy w dziedzinie zaoszczędzenia energii. I tak roczne zapotrzebowanie na ciepło domu jednorodzinnego o starszym typie budownictwa wynosi ok. 200 kwh/m 2 a, podczas gdy porównywalne nowsze domy zbudowane zgodnie z rozp. o instalacjach grzewczych (EnEV, Niemcy) potrzebują zaledwie ok. 70 kwh/m 2 a. Zapotrzebowanie na ciepło grzewcze budynku mieszkalnego wynika w istocie z zapotrzebowania na ciepło do pokrycia strat wskutek wypromieniowywania i wentylacji. Zapotrzebowanie na ciepło grzewczemoże zostać znacznie zredukowane przez zastosowanie izolacji cieplnej, która wyraźnie obniży zapotrzebowanie na ciepło do pokrycia strat wypromieniowania. Wraz ze zmniejszającym się zapotrzebowaniem na ciepło do pokrycia strat wypromieniowania wzrasta w bilansie całkowitego zapotrzebowania budynku na energię cieplną udział zapotrzebowania wentylacji na ciepło. Jeżeli udział zapotrzebowania wentylacji na ciepło w zapotrzebowaniu na energię cieplną budynku starszego typu wynosi ok. 25%, to w przypadku budynku wzniesionego wg rozporządzenia o izolacjach termicznych (Niemcy) z 1995 r. wynosi on ok. 50%. Stopień izolacji termicznej konsekwentnie rośnie wraz z redukcją zapotrzebowania wentylacji na ciepło dzięki zwartej zabudowie, przez co jednak pojawia się problem braku naturalnej wymiany powietrza istotnej z punktu widzenia zdrowia i komfortu oraz unikania uszkodzeń budynku. D Budynki niskoenergetyczne E Budynek pasywny Aby utrzymać zapotrzebowanie wentylacji na ciepło przy optymalnej wymianie powietrza na możliwie najniższym poziomie, racjonalne jest zastosowanie technicznych instalacji nawiewnowywiewnych. Instalacje te powinny wspomagać budynek w energooszczędnej wentylacji. Dzięki nowoczesnym systemom wentylacji można szczególnie w okresie grzewczym zrezygnować z wentylacji przez okna i uniknąć tym samym niekontrolowanych strat ciepła. Inne zalety systemów wentylacji z wykorzystaniem Vitovent 300: & Przyjemny i zdrowy klimat pomieszczenia. & Energooszędność i przyjazność dla środowiska naturalnego, ponieważ wymiana powietrza dopasowana jest do rzeczywistych potrzeb. & Komfortowa obsługa wentylacji mieszkań za pomocą zdalnego sterowania & Odzysk ciepła powyżej 90% redukuje zapotrzebowanie na ciepło do wentylacji do minimum i obniża tym samym koszty ogrzewania & Wbudowane, sterowane temperaturą obejście (70%) zapewniające chłodne powietrze w letnie noce (tylko Vitovent 300 z przepływem objętościowym do 260 m 3 /h). & Poprawiające jakość powietrza w pomieszczeniach oczyszczanie powietrza zewnętrznego przy pomocy filtra pyłkowego (klasa filtra F6) & Zapobiega pleśniom i szkodom wskutek zbyt wysokiego zawilgocenia powietrza. & Zwarta konstrukcja zapewniająca oszczędność miejsca oraz montaż w pozycji stojącej lub wiszącej. 4 VIESMANN VITOVENT 300

5 Informacje o wyrobie (ciąg dalszy) & Prosty i niewymagający dużo miejsca montaż dzięki płytkokanałowemu systemowi rozdziału powietrza Fastflex & Utrzymywanie strumienia powietrza niezależnieodciśnienia statycznego poprzez zastosowanie oszczędnych silników na prąd stały zestałym przepływem objętościowym i regulatorem balansowym. 1.2 System Viessmann do kontrolowanej wentylacji mieszkań z wykorzystaniem Vitovent 300 Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza do 180 m 3 /h Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza do 260 m 3 /h VITOVENT 300 VIESMANN 5

6 Informacje o wyrobie (ciąg dalszy) Schemat wentylacji przy zastosowaniu systemu Vitovent 300 A Powietrze wylotowe B kolektor słoneczny C Powietrze zewnętrzne D Vitovent 300 E Sypialnia F Łazienka/WC G Kuchnia H Pokój dzienny K zestawu pompowego Solar Divicon L Pojemnościowy podgrzewacz wody M wytwornica ciepła N Piwnica Świeże powietrze z zewnątrz zasysane jest przez zewnętrzną kratkę wentylacyjną oraz przewód powietrza zewnętrznego. Przy wejściu do urządzenia wentylacyjnego jest ono najpierw prowadzone przez filtr, oczyszczane, a następnie wstępnie ogrzewane przez przeciwprądowy wymiennik ciepła. Wstępnie ogrzane powietrze zewnętrzne jest następnie doprowadzane do wentylowanych pomieszczeń poprzez system przewodów. Powietrze usuwane odsysane jest przez system przewodów z pomieszczeń obciążonych wilgocią i intensywnymi zapachami (kuchnia, łazienka, toaleta) i transportowane do wentylatora nawiewno wywiewnego. Tam powietrze zostaje oczyszczone, co zapewnia ochronę wymiennika ciepła. Następnie zimne powietrze zewnętrzne jest wstępnie ogrzane przez wymiennik ciepła na zasadzie przepływu przeciwprądowego, po czym zostaje usunięte z budynku przez przewód powietrza wylotowego. Tylko w przypadku Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza do 260 m 3 /h: Zamontowana klapa obejścia przełącza automatycznie na rodzaj eksploatacji z lub bez odzysku ciepła. Udział objętości redukowany jest dzięki odzyskiwaniu ciepła dook.30%.przełączenie to odbywa się wzależności od temperatury (bliższe informacje na stronie 15). Funkcja automatyczna klapy obejścia może zostać włączona lub wyłączona za pomocą zdalnego sterowania. Stała regulacja strumienia objętościowego zapewnia określony i stały przepływ objętościowy po stronie powietrza dolotowego i usuwanego, niezależnieodciśnienia statycznego rozdziału powietrza. Na zdalnym sterowaniu można nastawić ręcznie lub poprzez zegar sterujący różne programy robocze zgodnie z zapotrzebowaniem. Aby odprowadzić zbierającą się w budynku niskoenergetycznym wilgoć, urządzenie nawiewno wywiewne musi być stale włączone. Jeżeli urządzenie jest wyłączone, istnieje niebezpieczeństwo kondensacji w urządzeniu wentylacyjnym i budynku (szkody spowodowane wilgocią). 6 VIESMANN VITOVENT 300

7 Dane techniczne 2.1Danetechniczne Vitovent 300 Z przepływem objętościowym powietrza [m 3 /h] Przepływ objętościowy powietrza m 3 /h od 50 do 180 od 50 do 260 Maks. przepływ objętościowy powietrza przy sprężeniu m 3 /h / Pa 180 / / 100 Fabrycznie ustawiony przepływ objętościowy powietrza w trybie roboczym zredukowanym / normalnym / Party m 3 /h 75/100/150 80/160/225 Obudowa Materiał Kolor Izolacja dźwiękoszczelna i termiczna Blacha stalowa biały Kształtki z tworzywa sztucznego (EPP/EPS) Wymiary bez króćca przyłączeniowego Długość (głębokość) mm Szerokość mm Wysokość mm Ciężar kg Wentylatory promieniowe na prąd stały Liczba 2 Ze stałą regulacją przepływu objętościowego, jednostronnym zasysaniem, z zakrzywionymi do przodu łopatkami kierującymi Filtr Powietrze dolotowe Klasa filtra* 1 F6 Powietrze wywiewane Klasa filtra* 1 G4 Przeciwprądowy wymiennik ciepła Współczynnik sprawności Materiał Stopień dyspozycyjności ciepła przy przepływie objętościowym powietrza 160 m 3 /h i sprężeniu60pa % ponad 90 Tworzywo sztuczne polietylen na zapytanie 0,91 Napięcie zasilania/częstotliwość sieciowa V/Hz 230/50 Maks. elektr. pobór mocy W Moc akustyczna Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza wynoszącym 180 m 3 /h Tryb eksploatacji Straty ciśnienia. Poziom hałasu [db] Przepływ objętościowy sys- przy częst. środk. pasm oktawowych [Hz] Ogó- [m 3 /h] temu rozdziału powietrza [Pa] łem Króciec Zredukowany ,3 37,2 38,2 41,0 41,1 31,5 24,4 14,4 49 nawiewu Normalny ,8 43,8 45,5 50,1 48,3 39,5 33,6 26,1 56 Party ,1 52,6 55,4 56,7 57,6 49,6 44,5 38,7 66 Króciec wywiewu Zredukowany ,3 28,6 28,0 26,6 16,8 8,8 2,2 3,4 31 Normalny ,5 32,7 33,1 33,3 25,3 15,4 8,9 3,5 37 Party ,9 41,6 41,0 38,8 34,3 25,6 20,0 6,8 45,5 Moc załączalna Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza do 260 m 3 /h Tryb eksploatacji Straty ciśnienia. Poziom hałasu [db] Przepływ objętościowy sys- przy częst. środk. pasm oktawowych [Hz] Ogó- [m 3 /h] temu rozdziału powietrza [Pa] łem Króciec Zredukowany ,2 42,7 46,7 45,3 43,4 35,1 27,6 21,7 51 nawiewu Normalny ,7 48,7 52,7 52,3 49,1 41,9 36,8 25,7 57 Party ,5 56,7 60,4 61,9 56,6 51,0 46,5 39,3 66 Króciec wywiewu Zredukowany ,4 30,2 32,9 25,9 19,1 17,0 19,7 25,8 38 Normalny ,0 35,2 37,6 31,4 23,4 19,4 20,3 26,4 42 Party ,9 42,0 43,6 39,5 29,5 26,0 22,8 25,9 48 *1 wg DIN EN 779 VITOVENT 300 VIESMANN 7

8 Dane techniczne (ciąg dalszy) 2.2 Wymiary A Powietrze dolotowe (DN 125) B Powietrze usuwane (DN 125) C Powietrze zewnętrzne (DN 125) D Powietrze wylotowe (DN 125) E Odpływ kondensatu (Ø wewn. przyłącza przewodu 12 mm) F Wysokość stóp regulacyjnych Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h A Powietrze dolotowe (DN 160) B Powietrze usuwane (DN 160) C Powietrze zewnętrzne (DN 160) D Powietrze wylotowe (DN 160) E Odpływ kondensatu (Ø wewn. przyłącza przewodu 15 mm) F Wysokość stóp regulacyjnych Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 260 m 3 /h 8 VIESMANN VITOVENT 300

9 Dane techniczne Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h 3.1 Budowa urządzenia A Powietrze dolotowe B Powietrze wylotowe C Powietrze wywiewane D Powietrze zewnętrzne E Czujnik temperatury pomieszczenia (wywiew) F Mata filtracyjna powietrza usuwanego G Przeciwprądowy wymiennik ciepła H Mata filtracyjna powietrza zewnętrznego K Czujnik temperatury zewnętrznej L Odpływ kondensatu M Moduł obsługowy N Wentylator promieniowy na prąd stały, wywiew O Płytka instalacyjna regulatora P Wentylator promieniowy na prąd stały, nawiew R Przyłącze zdalnego sterowania S Wlot przewodów elektrycznych 3.2 Przepływ objętościowy powietrza Na urządzeniu zdalnego sterowania można ustawić 3 programy robocze dla systemów Vitovent 300: & Praca zredukowana & Praca normalna & Praca na zapotrzebowanie Dla poszczególnych programów roboczych ustawiono fabrycznie następujące strumienie objętościowe: & Praca zredukowana 75 m 3 /h (sprężenie 20 Pa) z poborem mocy 24 W & Eksploatacja normalna 100 m 3 /h (sprężenie 80 Pa) z poborem mocy 58 W & Praca na zapotrzebowanie 150 m 3 /h (sprężenie 140 Pa) z poborem mocy 86 W Przepływ objętościowy można płynnie dostosować do zapotrzebowania: & Praca zredukowana płynnie między 50 i 180 m 3 /h, zawsze jednak mniejszy niż wartość ustawiona dla normalnego trybu pracy. & Praca normalna płynnie między 50 i 180 m 3 /h, zawsze jednak większy niż wartość ustawiona dla pracy zredukowanej i mniejszy niż wartość ustawiona dla pracy zależnej od zapotrzebowania. & Praca na zapotrzebowanie płynnie między 50 i 180 m 3 /h, zawsze jednak większy niż wartość ustawiona dla normalnego trybu pracy. VITOVENT 300 VIESMANN 9

10 Dane techniczne Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza... (ciąg dalszy) Charakterystyka mocy A Praca zredukowana (75 m 3 /h) B Praca normalna (100 m 3 /h) C Praca zależna od zapotrzebowania (150 m 3 /h) Pobór mocy Pobór mocy jest zmienny i uzależniony od ustawienia i strat ciśnienia): Ustawianie strumienia powietrza C Przycisk do zapisywania wybranych wartości D 4 miejscowy wyświetlacz, np. do wyświetlania trybu pracy i przepływu objętościowego powietrza W przypadku trybów pracy: zredukowanego, normalnego i zależnego od zapotrzebowania można płynnie dostosować przepływ objętościowy powietrza między 50 a 180 m 3 /h odpowiednio do zapotrzebowania. Ustawienie dla pracy zredukowanej musi zawsze być mniejsze niż ustawienie dla normalnego trybu pracy. To z kolei musi być mniejsze niż ustawienie dla pracy zależne od zapotrzebowania. Moduł obsługowy A Przyciski do wyboru trybu pracy i zmiany przepływu objętościowego powietrza B Przycisk do potwierdzania wybranych wartości 10 VIESMANN VITOVENT 300

11 Dane techniczne Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza... (ciąg dalszy) 3.3 Zdalne sterowanie A Otwarta klapa osłonowa B Dni tygodnia (1 poniedziałek, itd.) C Zmiana wartości ustawień D Pokrętło wyboru programu E Potwierdzenie F Anulowanie G Informacja H Reset (tylko dla języka, godziny i daty) K Sygnalizator pracy wentylatora L Kieszeń na baterie M Wyświetlacz z podstawowym komunikatem (fabrycznie ustawiona godzina, można przełączyć na temperaturę pomieszczenia) Programy robocze Na urządzeniu zdalnego sterowania można nastawić różne programy robocze. Podłączenie zdalnego sterowania poprzez przewód 2 żyłowy przygotowany przez inwestora, przekrój minimalny 0,5 mm 2, maks. długość przewodu 50 m. Wszystkie programy robocze wentylatora nawiewno wywiewnego można ustawić również bezpośrednio na przełączniku wyboru programu zdalnego sterowania. Konieczna wymiana filtra powietrza wyświetlona zostanie na zdalnym sterowaniu. Eksploatacja normalnas Stała wentylacja, np. w ciągu dnia z wymianą powietrza 0,5, tzn. co dwie godziny następuje całkowita wymiana powietrza w mieszkaniu. Eksploatacja zredukowanam Stała wentylacja z wymianą powietrza 0,3, np. w nocy. Praca na zapotrzebowanie g Przy dużym obciążeniu powietrza (np. przez dym papierosowy, zaparowania powstałe przy gotowaniu lub natrysku) z wymianą powietrza 0,7. Program 1 (P1) Wentylacja z zadanym programem czasowym: & Od poniedziałku do piątku 6:00 do 22:00 Wentylacja w normalnym trybie pracy 22:00 do 6:00 Wentylacja w trybie zredukowanym & Sobota i niedziela 7:00 do 23:00 Wentylacja w normalnym trybie pracy 23:00 do 7:00 Wentylacja w trybie zredukowanym Program 2 (P2) Wentylacja z dowolnie wybieranym programem czasowym dla normalnego lub zredukowanego trybu pracy. VITOVENT 300 VIESMANN 11

12 Dane techniczne Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 260 m 3 /h 4.1 Budowa urządzenia A Czujnik temperatury zabezpieczenia przed zamarznięciem B Wentylator promieniowy na prąd stały, wywiew C Wentylator promieniowy na prąd stały, nawiew D Przeciwprądowy wymiennik ciepła E Powietrze wylotowe F Powietrze wywiewane G Powietrze dolotowe H Powietrze zewnętrzne K Mata filtracyjna powietrza usuwanego L Czujnik temperatury powietrza usuwanego przez klapę obejścia M Czujnik temperatury powietrza zewnętrznego klapy obejścia N Mata filtracyjna powietrza zewnętrznego O Odpływ kondensatu 4.2 Przepływ objętościowy powietrza Na urządzeniu zdalnego sterowania można nastawić 3 programy robocze dla systemów Vitovent 300: & Praca zredukowana & Praca normalna & Praca na zapotrzebowanie Dla poszczególnych programów roboczych ustawiono fabrycznie następujące strumienie objętościowe: & Praca zredukowana 80 m 3 /h (sprężenie 20 Pa) z poborem mocy 10 W & Praca normalna: 160 m 3 /h (sprężenie 60 Pa) z poborem mocy 40 W & Praca na zapotrzebowanie: 225 m 3 /h (sprężenie 80 Pa) z poborem mocy 85 W Przepływ objętościowy można dostosować do zapotrzebowania poprzez zmianę kodu: & Praca zredukowana 50, 80, 115 i 125 m 3 /h & Praca normalna 135, 160, 190 i 205 m 3 /h & Praca na zapotrzebowanie 225 i 260 m 3 /h 12 VIESMANN VITOVENT 300

13 Dane techniczne Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza... (ciąg dalszy) Charakterystyka mocy A Praca zredukowana (80 m 3 /h) B Praca normalna (160 m 3 /h) C Praca zależna od zapotrzebowania (225 m 3 /h) D Praca maksymalna (260 m 3 /h) Pobór mocy Pobór mocy jest zmienny i uzależniony od ustawienia i strat ciśnienia): VITOVENT 300 VIESMANN 13

14 Dane techniczne Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza... (ciąg dalszy) Ustawianie strumienia powietrza Praca na zapotrzebowanie g Przepływ objętościowy powietrza [m 3 /h] Przełącznik DIP nr 1 Przełącznik DIP nr 2 225* 1 0OFF 0OFF OFF 1 ON Przełącznik DIP Praca normalna s Przepływ objętościowy powietrza [m 3 /h] Przełącznik DIP nr 3 Przełącznik DIP nr OFF 0OFF 160* 1 0OFF 1ON ON 0 OFF ON 1 ON Eksploatacja zredukowanam Przepływ objętościowy powietrza 5 Przełącznik DIP nr [m 3 /h] Przełącznik DIP nr OFF 0OFF 80* 1 0OFF 1ON ON 0 OFF ON 1 ON 4.3 Zdalne sterowanie A Wskaźnik stanu włączenia, pokazuje w programie roboczym u tryb pracy (praca normalna s, praca zredukowana m) sterowany aktualnie przez zegar sterujący B Przełącznik klapy obejścia C Przełącznik wyboru programu D Wskaźnik serwisowy (wymiana filtra), świeci się, jeżeli upłynął nastawiony okres (2 6miesięcy) E Wskaźnik funkcji (praca na zapotrzebowanie), pojawia się w programie roboczym g *1 Fabryczna nastawa podstawowa 14 VIESMANN VITOVENT 300

15 Dane techniczne Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza... (ciąg dalszy) Programy robocze Na urządzeniu zdalnego sterowania można nastawić różne programy robocze. Przyłączenie zdalnego sterowania poprzez przewód 7 żyłowy przygotowany przez inwestora, przekrój minimalny 0,75 mm 2. Programy robocze Praca zredukowana lub Praca normalna można nastawić na zegarze sterującym zdalnego sterowania poprzez wybrany przez użytkownika program dzienny lub tygodniowy. Wszystkie programy robocze wentylatora nawiewno wywiewnego można nastawić również bezpośrednio na przełączniku wyboru programu zdalnego sterowania. W tym przypadku program zegara sterującego przestaje obowiązywać. Konieczna wymiana filtra powietrza wyświetlona zostanie na zdalnym sterowaniu. Eksploatacja normalnas Stała wentylacja, np. w ciągu dnia z wymianą powietrza 0,5, tzn. co dwie godziny następuje całkowita wymiana powietrza w mieszkaniu. Eksploatacja zredukowanam Stała wentylacja z wymianą powietrza 0,3, np. w nocy. Praca na zapotrzebowanie g Przy dużym obciążeniu powietrza (np. przez dym papierosowy, zaparowania powstałe przy gotowaniu lub natrysku) z wymianą powietrza 0,7. Klapa obejścia Jeżeli przełącznik klapy obejścia jest ustawiony w położeniu Auto, klapa obejścia będzie automatycznie otwierana i zamykana. Odbywa się to w zależności od: & temperatury zewnętrznej i temperatury wewnętrznej (pomiar za pomocą czujnika temperatury w urządzeniu). Temperatura wewnętrzna jest średnią temperaturą zmierzoną w urządzeniu wentylacyjnym wszystkich przyłączonych wentylowanych pomieszczeń. & ustawienia zworki Jeżeli przełącznik klapy obejścia jest ustawiony w położeniu Zam, klapa obejścia będzie przez cały czaszamknięta. Nastawa temperatury obejścia Klapa obejścia otwiera się, gdy spełnione są wszystkie podane warunki: & temperatura zewnętrzna jest niższa od temperatury wewnętrznej, & temperatura zewnętrzna przekracza 15ºC, & temperatura wewnętrzna jest wyższa od temperatury nastawionej na zworce. Fabryczna nastawa podstawowa: 22ºC, z możliwością przestawienia na 18, 20 lub 24ºC Przy otwartej klapie obejścia odzysk ciepła jestwyłączony. Przez układ odzysku ciepła przepływa tylko 25% strumienia objętościowego. Klapa obejścia zamyka się, gdy spełniony jest jeden z podanych warunków: & temperatura zewnętrzna jest wyższa od temperatury wewnętrznej, & temperatura zewnętrzna jest niższa od 15ºC, & temperatura wewnętrzna jest niższa od temperatury nastawionej na zworce. Fabryczna nastawa podstawowa: 20ºC, z możliwością przestawienia na 17ºC Przy zamkniętej klapie obejścia odzysk ciepła jestwłączony. Dane techniczne wyposażenia dodatkowego 5.1 Zasilanie powietrzem zewnętrznym i otwór powietrza wylotowego Zasilanie w powietrze z zewnątrz zapewnione jest w przypadku Vitovent 300 przez zasysanie przez ścianę zewnętrzną. Powietrze wylotowe odprowadzane jest przez dach lub ścianę zewnętrzną. Powietrze zewnętrzne (dla systemu Vitovent 300) należy pobierać w miejscu, w którym istnieje najmniejsza możliwość wystąpienia zanieczyszczeń. Otwór zasysania dla powietrza zewnętrznego i otwór wydmuchowy powietrza wylotowego powinny znajdować się możliwie najdalej od siebie (unikać kontaktu strumieni powietrza ze sobą, minimalny odstęp 3m).Uwzględnić kierunek wiatru w celu uniknięcia wpływów wywieranych przez siłę wiatru. Opisane poniżej podzespoły wykonane są bez mostków cieplnych i odpowiadają standardowi izolacji dla budynków pasywnych. VITOVENT 300 VIESMANN 15

16 Dane techniczne wyposażenia dodatkowego (ciąg dalszy) Kratka ssąca powietrza zewnętrznego (przyłącze na ścianie zewnętrznej) W celu wykonania przyłącza na ścianie zewnętrznej należy wykonać otwór na przewody min. Ø 300 mm na tuleję rurową EPP bez mostka cieplnego i na uszczelnienie murowania. Przyłącze systemu kanałów do przyłącza na ścianie zewnętrznej musi zostać zaizolowane termicznie i być szczelne dyfuzyjnie. Przepust dachowy powietrza wylotowego Wykonany ze stali nierdzewnej. Ze zdejmowanym kołpakiem, tuleją izolującą EPP, elementem przyłączeniowym i płytą ołowianą 600 x 600 mm (brak na ilustracji). Skrzynka filtra powietrza zewnętrznego DN 160 do montażu w przewodzie powietrza zewnętrznego. Z termoizolacyjną obudową z tworzywa sztucznego (EPP, czarna) i filtrem workowym (F7, filtr pyłowy). Wskazówka Wpołączeniu z Vitovent 300 z przyłączami DN 125 wymagane są 2złączki redukcyjne DN 160/125. Kaseta letnia Wskazówka Tylko dla Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h. Do wymiany na (wbudowany fabrycznie) przeciwprądowy wymiennik ciepła. Kaseta letnia kieruje strumień powietrza wywiewanego bezpośrednio do króćca powietrza odprowadzanego. Zapobiega to wstępnemu ogrzaniu powietrza zewnętrznego (korzystne np. w lecie we wczesnych godzinach rannych). 16 VIESMANN VITOVENT 300

17 Dane techniczne wyposażenia dodatkowego (ciąg dalszy) 5.2Otworynawiewne Tak rozmieścić zawory w pomieszczeniu, aby możliwe było bezpośrednie prowadzenie powietrza między pomieszczeniami nawiewnymi i wywiewnymi. Równocześnie należy zapewnić odpowiedni przepływ przez całe pomieszczenie. Pozostawić odległość montażową wynoszącą ok. 300 mm od sufitu. Otwór nawiewny do montażu ściennego Strumień objętościowy do 30 m 3 /h Rozdzielenie poziome Pozycja montażowa Rozdzielenie pionowe Otwór nawiewny do montażu w stropie w środku pomieszczenia Strumień objętościowy do 45 m 3 /h Pozycja montażowa Rozchodzenie się powietrza w poziomie przy wylocie powietrza 180 Rozdzielenie pionowe VITOVENT 300 VIESMANN 17

18 Dane techniczne wyposażenia dodatkowego (ciąg dalszy) Rozchodzenie się powietrza w poziomie przy wylocie powietrza 360 Nawiew szczelinowy ze skrzynką przyłączeniową (do montażu w stropie i na ścianie) Przepływ objętościowy do 35 m 3 /h Montaż na ścianie Montaż na ścianie Montaż w stropie 18 VIESMANN VITOVENT 300

19 Dane techniczne wyposażenia dodatkowego (ciąg dalszy) Nawiew podłogowy Strumień objętościowy do 35 m 3 /h Wskazówka Szczegółowe dane dotyczące konstrukcji podłogi, patrz strona 23. Montaż w podłodze A Ściana B Strop surowy C Jastrych D Izolacja wyrównawcza E Izolacja akustyczna F Kanał płaski Montaż na ścianie A Ściana B Strop surowy C Jastrych D Izolacja wyrównawcza E Izolacja akustyczna 5.3Otworywywiewne Otwory wywiewne DN 100 Do montażu stropowego i ściennego w łazience, toalecie, pomieszczeniach sanitarnych i roboczych Strumień objętościowy do 45 m 3 /h Wskazówka Montaż, tak jak otwór wywiewny kuchenny (patrz strony 20) VITOVENT 300 VIESMANN 19

20 Dane techniczne wyposażenia dodatkowego (ciąg dalszy) Otwór wywiewny kuchenny DN 100 Przepływ objętościowy do 60 m 3 /h z filtrem tłuszczu z aluminium wielowarstwowego Montaż na ścianie Montaż w stropie 5.4 System rozdziału powietrza Do podłączenia 6 kanałów płaskich systemu 100 & 1 króciec przyłączeniowy systemu 150 do stałego przyłączenia na tylnej ściance & 3 pokrywy systemu 100 Do podłączenia 3 kanałów płaskich systemu 100 & 1 króciec przyłączeniowy systemu 150 & 3króćce systemu VIESMANN VITOVENT 300

21 Dane techniczne wyposażenia dodatkowego (ciąg dalszy) 5.5 System kanałów płaskich Kanał płaski elastyczny, do systemów 100 oraz 150 Maks. przepływ objętościowy Powietrze dolotowe: & 45 m 3 /h dla systemu 100 & 210 m 3 /h dla systemu 150 Powietrze usuwane: & 60 m 3 /h dla systemu 100 & 210 m 3 /h dla systemu 150 Wymiar a: & System 100: 128 mm & System 150: 207 mm Kanał płaski sztywny, dla systemu 150 Maks. przepływ objętościowy powietrza dolotowego i usuwanego 210 m 3 /h 5.6Izolacjadźwiękochłonna oraz tłumik Dla systemu Vitovent 300 w przewodzie nawiewnym i wywiewnym należy przewidzieć po jednym tłumiku umieszczonym za urządzeniem. W przypadku dodatkowych wymagań należy zamontować dodatkowe tłumiki pomiędzy sąsiadującym pokojem dziennym i sypialnią oraz toaletą. Przy przenoszeniu dźwięków we wnętrzu budynków oraz przy rezonansowym rozchodzeniu się dźwięków wytyczne zgodne z przepisami VDI 2058 dla pomieszczeń mieszkalnych, niezależnie od położenia budynku, wynoszą: & wdzień 35 db (A) & w nocy 25 db (A) Należy unikać przekraczania tych wartości przez szczytowy poziom dźwięku o więcej niż 10 db (A). Tłumiki składają się z: & nawierconej rury wewnętrznej & ochrony przed zawilgoceniem & materiału absorbującego & aluminiowej rury zewnętrznej Przyłącze po stronie czołowej tworzą dwa aluminiowe kołpaki. W odniesieniu do emisji i pomiaru hałasu obowiązuje wytyczna VDI 2058, arkusz 1. VITOVENT 300 VIESMANN 21

22 Dane techniczne wyposażenia dodatkowego (ciąg dalszy) Wersje elastyczne System a mm b mm c mm 100 elastyczny elastyczny Wersja odporna na nadepnięcie Tłumienie uzyskiwane dzięki tłumikom Środki zaradcze przeciwko dźwiękom materiałowym Przy ustawieniu urządzenia na podłożu betonowym lub jastrychowym oraz na masywnych ścianach dodatkowe środki zaradcze nie są konieczne, ponieważ urządzenie wyposażone jest w bufory z tworzywa sztucznego. Przy umieszczeniu na stropach drewnianych zalecane jest dodatkowe odsprzężenie zapewnione przez płytę betonową lub tłumik drgań. W przypadku stropów z belek drewnianych urządzenia nie należy umieszczać na środku stropu. Połączenie urządzenia z systemem przewodów powinno przebiegać przez rurę elastyczną. 22 VIESMANN VITOVENT 300

23 Dane techniczne wyposażenia dodatkowego (ciąg dalszy) Promieniowanie dźwięku Emisja dźwięku wywoływanego przez Vitovent 300 mierzona jako poziom ciśnienia akustycznego podana jest w poniższych tabelach. Poziom ciśnienia akustycznego* 1 Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h Przepływ objętościowy powietrza i spadek ciśnienia systemu rozdziału powie- akustycznego [db Poziom ciśnienia trza (A)] 75 m 3 /h i 20 Pa 25,0 100 m 3 /h i 40 Pa 32,0 150 m 3 /h i 80 Pa 41,0 180 m 3 /h i 160 Pa 45,0 Poziom ciśnienia akustycznego* 1 Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 260 m 3 /h Przepływ objętościowy powietrza i spadek ciśnienia systemu rozdziału powie- akustycznego [db Poziom ciśnienia trza (A)] 80 m 3 /h i 20 Pa 26,3 160 m 3 /h i 40 Pa 40,4 225 m 3 /h i 80 Pa 49,9 5.7 Kanał płaski w podłodze Konstrukcja podłogi Piętro Parter A Wykładzina podłogowa (10 mm) B Jastrych cementowy (45 mm) C Jastrych lub folia budowlana 160 μ (przy systemie suchym; 1 mm) D Kanał płaski z izolacją wyrównawczą (60 mm) E Izolacja akustyczna PST 33/30 SE (30 mm) F Beton surowy A Wykładzina podłogowa (10 do 20 mm) B Jastrych cementowy (45 mm) C Jastrych lub folia budowlana 160 μ (1 mm) D Kanał płaski z izolacją wyrównawczą (60 mm) E Izolacja dodatkowa PUR WLG 025 (40 mm) F Warstwa bitumiczna zgrzewana G Beton surowy Wskazówka Jeżeli nie ma żadnych wymagań względem izolacji cieplnej, podłoże można zaizolować dźwiękoszczelnie, stosując folię 5 mm. W ten sposób wysokość konstrukcji ulega zmniejszeniu o 25 mm, do 120 lub 135 mm. Konstrukcja podłogi z instalacją ogrzewania podłogowego Wskazówka W zakresie konstrukcji podłogi należy również zwrócić uwagę na zalecenia producenta dotyczące instalacji ogrzewania podłogowego. Przy stosowaniu instalacji ogrzewania podłogowego firmy Viessmann należy uwzględnić wytyczne projektowe System rurowy i instalacja ogrzewania podłogowego Vitoset. *1 Pomiar ok. 1,5 m od urządzenia wg DIN KL1 lub DIN KL1 w podanych warunkach. W pomieszczeniu, gdzie ustawiono urządzenie, mogą panować specyficzne warunki będące przyczyną rozbieżnych wartości, dlatego też dane zawarte w normach DIN nie mogą zastąpić zaprojektowania całej instalacji. VITOVENT 300 VIESMANN 23

24 Dane techniczne wyposażenia dodatkowego (ciąg dalszy) Piętro Parter A Wykładzina podłogowa (10 mm) B Jastrych cementowy (45 mm) C Instalacja ogrzewania podłogowego (30 mm) D Jastrych lub folia budowlana 160 μ (tylko przy systemie suchym; 1 mm) E Kanał płaski z izolacją wyrównawczą (60 mm) F Izolacja akustyczna G Beton surowy A Wykładzina podłogowa (10 do 20 mm) B Jastrych cementowy (45 mm) C Instalacja ogrzewania podłogowego (30 mm) D Jastrych lub folia budowlana 160 μ (przy systemie suchym; 1 mm) E Kanał płaski z izolacją wyrównawczą (60 mm) F Izolacja dodatkowa, np. PUR WLG 025 (40 mm) G Warstwa bitumiczna zgrzewana H Beton surowy Wskazówki projektowe 6.1 Warunki zastosowania Szczelna izolacja budynku Wymagana wymiana powietrza dla budynku mieszkalnego wynosi 0,5. Oznacza to, że całkowita ilość powietrza w budynku ulega wymianie co 2 godziny. Aby przy pomocy nastawień urządzenia wentylacyjnego zapewnić określoną wymianę powietrza, budynek powinien posiadać możliwie szczelną izolację. Szczelna izolacja budynku może być wykazana przy pomocy testu blower door. Podczas tego testu, za pomocą wentylatora wytworzona zostaje różnica ciśnień, wynosząca 50 Pa (0,5 mbara ) pomiędzy stroną wewnętrzną azewnętrzną budynku. Zgodnie z rozporządzeniem o instalacjach grzewczych (EnEV, Niemcy) w systemach z odzyskiem ciepła należy dążyć do wymiany powietrza 1,5. Ochrona przeciwpożarowa Dla domów jednorodzinnych nie istnieją żadne szczególne wymogi dotyczące ochrony przeciwpożarowej. Przewody rurowe powinny być wykonane z materiałów niepalnych, jak np. przewody znajdujące się w wyposażeniu dodatkowym. Przy przebijaniu odcinków ochrony przeciwpożarowej oraz ścian przeciwpożarowych w budynkach z więcej niż 2piętrami należy uwzględnić normę DIN 4102 (klapy przeciwpożarowe, ukształtowanie szybu). Zakres stosowania Centralny system wentylacji mieszkań Vitovent 300 może zostać zastosowany jedynie w zamkniętych pomieszczeniach użytkowych (np.dom jednorodzinny lub mieszkanie). Wentylacja nawiewna większej ilości małych mieszkań nie jest dozwolona ze względu na brak możliwości ingerencji użytkowników zgodnie z Rozporządzeniem o Izolacji Termicznej (Niemcy). System wentylacji nie jest przystosowany do pomieszczeń wykorzystywanych do celów komercyjnych (np.restauracje, pomieszczenia sklepowe itd.). Zastosowanie jako wentylacja basenów kąpielowych, garaży i pomieszczeń specjalnych jest niedopuszczalne. Eksploatacja instalacji wentylacyjnej mieszkania Zainstalowana wentylacja mieszkania musi pracować przynajmniej w trybie zredukowanym. Jeżeli urządzenie jest wyłączone, istnieje niebezpieczeństwo kondensacji w instalacji wentylacyjnej i w bryle budynku (szkody spowodowane wilgocią). 24 VIESMANN VITOVENT 300

25 Wskazówki projektowe (ciąg dalszy) Eksploatacja z instalacjami paleniskowymi z zasysaniem powietrza do spalania z kotłowni System wentylacji mieszkań nie może być eksploatowany razem z otwartymi instalacjami paleniskowymi z zasysaniem powietrza do spalania z kotłowni (np. otwarty kominek). Drzwi pomieszczeń, nie znajdujących się w obszarze dopływu powietrza do spalania w pomieszczeniu mieszkalnym, muszą być szczelne i stale zamknięte. Jeżeli Vitovent 300 stosowany jest razem z Vitopend, Vitodens lub Vitodens W/ F z zasysaniem powietrza do spalania z kotłowni, przepisy wymagają zablokowania systemu Vitovent 300 przez wewnętrzny zestaw uzupełniający H2 lub H3 (wyposażenie dodatkowe) bądź w przypadku innych kotłów grzewczych przez inne urządzenie dostarczone przez inwestora. Miejsce ustawienia Urządzenie wentylacyjne należy ustawić w miejscu suchym, zabezpieczonym przed zamarzaniem, umożliwiającym ułożenie przewodów rurowych do obszarów nawiewanych i wywiewnych na możliwie krótkiej drodze. W celu przyłączenia wymagane jest gniazdo hermetyczne; w przypadku systemu Vitovent 300 powinien istnieć również przewód ściekowy odpływu kondensatu. System Vitovent 300 można zamontować w pozycji stojącej lub wiszącej. Należy zapewnić swobodny dostęp dourządzenia w celach konserwacyjnych. Zdalne sterowanie należy umieścić w centralnym miejscu, np. w pokoju dziennym, kuchni lub przedpokoju. Wceluprzyłączenia zdalnego sterowania do urządzenia wentylacyjnego należy zainstalować 7 żyłowy przewód sterujący. Zaleca się ustawienie urządzenia wentylacyjnego w szczelnym i zaizolowanym termicznie budynku. Jako miejsce ustawienia nadają się: & komórka lub pomieszczenie gospodarcze znajdujące się na parterze & szafka ścienna & pomieszczenie piwniczne & zaizolowane termicznie pomieszczenie boczne na strychu. Patrz Warianty montażu na stronie 30. Układ chroniący przed oblodzeniem urządzenia Vitovent 300 Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h Układ ochrony przed oblodzeniem zapobiega zamarzaniu strony wtórnej (wywiewu) przeciwprądowego wymiennika ciepła. Osiągane jest to przez różną regulację strumienia powietrza nawiewanego i wywiewanego, w zależności od temperatury powietrza zewnętrznego i ciśnienia w przeciwprądowym wymienniku ciepła. Tutaj następuje redukcja przepływu objętościowego powietrza nawiewanego i w razie potrzeby zwiększenie przepływu objętościowego powietrza wywiewanego. Aby zapobiec włączeniu układu ochrony przed oblodzeniem, należy zastosować elektryczny element grzewczy podgrzewu wstępnego (wyposażenie dodatkowe) lub wymiennik ciepła geotermalnego. W szczególności dotyczy to budynków energooszczędnych. Przy wspólnej eksploatacji z zasysaniem powietrza do spalania z kotłowni należy zapewnić układ ochrony przed oblodzeniem przez przyłączenie elektrycznego elementu podgrzewu wstępnego (wyposażenie dodatkowe) lub urządzenia przenoszącego ciepło geotermalne (dostarcza inwestor). W obu przypadkach konieczne jest założenie blokady Vitovent (patrz strona 25). Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 260 m 3 /h Aby zapobiec zamarzaniu kondensatu gromadzącego się w wymienniku ciepła przy niskich temperaturach zewnętrznych, w systemie Vitovent 300 został zamontowany układ chroniący przed oblodzeniem. W programie roboczym pracy normalnej, pracy zgodnej z zapotrzebowaniem i pracy zredukowanej obroty wentylatora nawiewnego redukowane są bezstopniowo przy temperaturze powietrza wylotowego od + 1,5ºC, w razie potrzeby obroty są redukowane aż do postoju. W programie roboczym pracy zredukowanej (przy nastawie 50 lub 80 m 3 /h) ilość powietrza dolotowego pozostaje stała. Obroty wentylatora powietrza usuwanego są bezstopniowo podwyższane od temperatury powietrza wylotowego wynoszącej + 1,5ºC, aż zostanie wprowadzona podwójna ilość powietrza usuwanego. Aby wyłączyć funkcję zabezpieczenia przed zamarznięciem, należy zastosować elektryczny element grzewczy podgrzewu wstępnego (wyposażenie dodatkowe) lub gruntowy wymiennik ciepła, przede wszystkim w budynkach pasywnych. Przy wspólnej eksploatacji z zasysaniem powietrza do spalania z kotłowni należy zapewnić układ ochrony przed oblodzeniem przez przyłączenie elektrycznego elementu podgrzewu wstępnego (wyposażenie dodatkowe) lub urządzenia przenoszącego ciepło geotermalne (dostarcza inwestor). W obu przypadkach konieczne jest założenie blokady Vitovent (patrz strona 25). VITOVENT 300 VIESMANN 25

26 Wskazówki projektowe (ciąg dalszy) A Powietrze zewnętrzne przechodzące przez kratkę wentylacyjną zewnętrzną B Powietrze zewnętrzne przechodzące przez kratkę wentylacyjną zewnętrzną i elektryczny element grzewczy podgrzewu wstępnego (wyposażenie dodatkowe) C Powietrze zewnętrzne przechodzące przez gruntowy wymiennik ciepła (w zakresie obowiązków inwestora) Gruntowy wymiennik ciepła dla systemu Vitovent 300 Przez gruntowy wymiennik ciepła powietrze dolotowe może być w zimie podgrzewane, a w lecie w razie potrzeby ochłodzone. Długość gruntowego wymiennika ciepła zależy od rodzaju podłoża, głębokości, na której się został ułożony oraz od przepływu objętościowego i wynosi zazwyczaj 20 lub 40 m. Układać należy go tuż pod granicą zamarzania (ok. 1,2 do 1,5). Zabrudzenia gruntowego wymiennika ciepła należy usunąć. Ogólne wskazówki montażowe dotyczące gruntowego wymiennika ciepła: & stosować rury żeliwne, z polietylenu lub inne & rozmiar min. DN 200 lub 2 x DN 150 równolegle w odstępach 1 m (jako symetryczne przewody pionowe) & zapewnić jak najmniejsze straty ciśnienia w gruntowym wymienniku ciepła (2 kolanka 45º są lepszym rozwiązaniem niż 1 kolanko 90º). & w przypadku zbyt dużych strat ciśnienia zaplanować wentylator dodatkowy (w zakresie obowiązków inwestora) & gruntowy wymiennik ciepła należy ułożyć ze spadkiem w stronę budynku (2 do 3%) & zapewnić otwory wyczystkowe & odpływ kondensatu należy zaplanować w najniższym punkcie (ew. zamontować pompę kondensatu) & uszczelnić wymiennik ciepła gruntowego przy gruncie & prędkość przepływu powietrza w wymienniku ciepła gruntowego może wynosić maks. 1,5 m/s & wlot powietrza przez filtr wstępny & Zasysanie powietrza nawiewu min. 1,2 m ponad gruntem & gruntowy wymiennik ciepła musibyć wodoszczelny Niektórzy producenci oferują jako alternatywę kompleksowe systemy. Zaprojektowanie i zakup następuje w sklepie branżowym. 26 VIESMANN VITOVENT 300

27 Wskazówki projektowe (ciąg dalszy) Odzysk ciepła przy zastosowaniu systemu Vitovent 300 Wstępne nagrzanie powietrza zewnętrznego następuje przez odzysk ciepła z powietrza usuwanego. Odniesiony do temperatury stopień odzysku ciepła η OC wynosi przy pracy normalnej ok. 90% (zgodnie z pomiarem TZWL Dortmund). η OC = ((T PD T PZ )/(T PU T PZ )) 100 [%] z tego wynika: T PD = η OC (T PU T PZ )+T PZ Przykład: T PU =+21ºC T PZ = 5 ºC T PD =0,9 (+21 ( 5)) + ( 5) = 18,4 ºC A Powietrze dolotowe (T PD ) B Powietrze wylotowe (T PW ) C Powietrze zewnętrzne (T PZ ) D Powietrze usuwane (T PU ) Eksploatacja sytemu Vitovent 300 bez odzysku ciepła Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h Dzięki wymianie zamontowanego fabrycznie przeciwprądowego wymiennika ciepła nakasetę letnią (patrz strona 16) strumień powietrza z wywiewu kierowany jest bezpośrednio do króćca powietrza wylotowego. Zapobiega to wstępnemu ogrzewaniu się powietrza z zewnątrz. Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 260 m 3 /h C Powietrze zewnętrzne D Powietrze wywiewane E Klapa obejścia Otwarcie klapy obejścia powoduje, że strumień powietrza transportowany jest w ok. 70% z pominięciem przeciwprądowego wymiennika ciepła bezpośrednio do króćca powietrza wylotowego. Przefiltrowane świeże powietrze o temperaturze zewnętrznej tłoczone jest do obszaru nawiewnego. A Powietrze dolotowe B Powietrze wylotowe 6.2 Przyłącze elektryczne System Vitovent 300 z podłączoną wtyczką sieciową podłączany jest do gniazda hermetycznego. Napięcie znamionowe: 230 V~ Częstotliwość znamionowa: 50 Hz W przypadku przyłączenia elektrycznego elementu podgrzewu wstępnego należy przygotować kolejne gniazdo wtykowe ze stykami uziemiającymi (typ SCHUKO ). Podczas prac przyłączeniowych do sieci należy przestrzegać przepisów lokalnego zakładu energetycznego oraz przepisów VDE (Niemcy). Przyłącze elektryczne zdalnego sterowania Urządzenia z przepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h: Wymagany jest dwużyłowy przewód o minimalnym przekroju wynoszącym 0,50 mm 2. Urządzenia z przepływem objętościowym powietrza 260 m 3/ /h: Wymagany jest siedmiożyłowy przewód o minimalnym przekroju wynoszącym 0,75 mm 7. VITOVENT 300 VIESMANN 27

28 Wskazówki projektowe (ciąg dalszy) 6.3 Kondensat przy systemie Vitovent 300 Proces odzysku ciepła prowadzi do powstania kondensatu w przeciwprądowym wymienniku ciepła; dlatego wymagane jest przyłącze zabezpieczone przed zamarzaniem wykonane ze spadkiem przez zawór wodny lub syfon i prowadzące do przewodu ściekowego. W przypadku ustawienia na podłodze należy osadzić go na podeście, aby uniknąć spiętrzenia kondensatu. Wskazówka Ze względu na zagrożenie spiętrzeniem kondensatu niedozwolone jest podłączanie jego odpływudorynien. Odpływ kondensatu przez zawór wodny Odpływ kondensatu przez syfon 6.4 Wentylacja podstawowa dla pracy normalnej Przepływ objętościowy powietrza P do wentylacji podstawowej mieszkania lub jednostki użytkowej ustalany jest w zależności od wielkości, rodzaju użytkowania i ilości osób. W tym celu wymagane są szczegółowe, zwymiarowane plany budynku w przekroju poziomym i pionowym. Zalecamy zaprojektowanie przepływu objętościowego powietrza do wentylacji podstawowej (praca normalna) mieszkania z uwzględnieniem rozporządzenia o instalacjach grzewczych ( EnEV Niemcy), norm DIN 1946 i DIN 4701 dla wartości wymiany powietrza równej 0,5. Obowiązujące wartości: P =n V M P =0,5 h 1 V M Przy czym V M to objętość powietrza nawiewnego i wywiewnego w przypadku mieszkań jest to podgrzana objętość nie licząc korytarzy. W przypadku mieszkań należy uwzględnić normę DIN Zalecane w niej przepływy objętościowe powietrza można odczytać w poniższej tabeli. Poniższa tabela zawiera przepływy objętościowe powietrza w zależności od wielkości mieszkania oraz ilości osób w mieszkaniu bez uwzględnienia pomieszczeń ślepych (kuchnia, łazienka, toaleta) wg normy DIN VIESMANN VITOVENT 300

29 Wskazówki projektowe (ciąg dalszy) Planowana liczba osób Wielkość mieszkania Wentylacja podstawowa Wentylacja całkowita [osoby] [m 2 ] [m 3 /h] [m 3 /h] do 2 < do 4 < do 6 > Ustalone przepływy objętościowe powietrza w zasięgu powietrza usuwanego powinny zostać sprawdzone zgodnie z normą DIN Jeżeli obliczenia wentylacji podstawowej mieszkania dla danego pomieszczenia podają wartość mniejszą, należy zastosować minimalną ilość powietrza wg normy DIN 1946 (patrz poniższa tabela). Przestrzegać przykładów na stronie 35. Pomieszczenie Ilość powietrza przy czasie pracy > 12 h Ilość powietrza przy dowolnym czasie pracy [m 3 /h] [m 3 /h] Kuchnia 40 (przy wentylacji uderzeniowej 200) 60 (przy wentylacji uderzeniowej 200) Nisza kuchenna Łazienka (również zwc) WC Prowadzenie powietrza między pomieszczeniami Dla zapewnienia przepływu powietrza przez obszary nawiewne i obszary wywiewne niezbędny jest zespół wentylacyjny. Wolna szczelina pod płaszczyzną drzwi w mieszkaniu od 0,8 do 1,2 cm jest wystarczająca. W przypadku zamykających się szczelnie drzwi wewnętrznych można zamontować zaizolowane akustycznie otwory upustowe na ścianach wewnętrznych lub w płytach drzwiowych (wykonuje inwestor). VITOVENT 300 VIESMANN 29

30 Wskazówki projektowe (ciąg dalszy) Dodatkowy okap wywiewny powietrza obiegowego/usuwanego Okapy kuchenne przeznaczone są do znacznie większych strumieni objętościowych (> 300 m 3 /h). Dlatego z powodów opisanych poniżej nie zalecamy przyłączania okapu wywiewnego do przewodu powietrza usuwanego systemu Vitovent 300: & W systemie wyciągowym powstają osady tłuszczu (higiena, zanieczyszczenia). & Dodatkowy, o wiele większy strumień powietrza usuwanego prowadzi do zwarcia w systemie, ponieważ odpowiednia ilość powietrza różnicowego musi dodatkowo przepłynąć pod wytworzonym podciśnieniem przez system wentylacyjny (powstawanie hałasów na zaworach powietrza dolotowego). Ze względów energetycznych zalecamy zastosowanie okapów wywiewnych powietrza obiegowego wyposażonych w filtr tłuszczu. Okapy wywiewne powietrza usuwanego powinny zostać przyłączone poprzez współosiowy system powietrza wylotowego, przez który podczas eksploatacji tłoczona jest dodatkowa ilość powietrza różnicowego. Dzięki temu zapobiega się uszkodzeniu systemu wentylacji mieszkań mogącemu wystąpić podczas spięcia. Okapy wywiewne powietrza usuwanego w pomieszczeniach z zasysaniem powietrza do spalania z kotłowni należy wyposażyć w blokadę (patrz strona 25), wymagany odbiór techniczny przez rejonowy zakład kominiarski. 6.5 Wersje montażu System Vitovent 300 i płytkokanałowy system rozdziału powietrza wewnątrz izolowanego budynku & Rozdzielenie powietrza w jastrychu na piętrze & Dolot i wylot na parterze przez zawory w stropie & Nawiew na piętrze przez nawiew w podłodze & Wylot na piętrze przez ułożone w ścianach działowych przewody usuwania powietrza, zawory ok. 20 cm poniżej stropu Zalety & Brak niepotrzebnego przenikania przez izolację & Tylko jeden poziom montażu do rozdzielenia powietrza A Vitovent 300 B Powietrze wywiewane C Powietrze dolotowe D Powietrze zewnętrzne E Powietrze wylotowe 30 VIESMANN VITOVENT 300

31 Wskazówki projektowe (ciąg dalszy) System Vitovent 300 w nieogrzewanej piwnicy & Rozdzielenie powietrza (system płaskokanałowy) w jastrychu na piętrze & Dolot i wylot na parterze przez zawory w stropie & Nawiew na piętrze przez nawiew w podłodze & Wylot na piętrze przez ułożone w ścianach działowych przewody usuwania powietrza Zalety & Tylko jeden poziom montażu do rozdzielenia powietrza Wady & Wszystkie przewody w nieogrzewanych pomieszczeniach muszą być szczelne dyfuzyjnie i termicznie zaizolowane. & Główne przewody powietrza dolotowego i usuwanego z Vitovent 300 do skrzyni rozdzielczej powietrza mogą mieć długość maks. 5 m (straty ciśnienia!) w razie potrzeby zastosować rury o przekroju okrągłym DN 160 & Minimalna odległość powietrza zewnętrznego/wylotowego 3 m & Pamiętać o zabezpieczeniu przed zamarznięciem A Vitovent 300 B Powietrze wywiewane C Powietrze dolotowe D Powietrze zewnętrzne E Powietrze wylotowe System Vitovent 300 w nieogrzewanej części przestrzeni strychowej nad belkowaniem stropu poddasza & Rozdzielenie powietrza (system płaskokanałowy) w jastrychu na piętrze & Dolot i wylot na parterze przez zawory w stropie & Nawiew na piętrze przez nawiew w podłodze & Wylot na piętrze przez ułożone w ścianach działowych przewody usuwania powietrza, zawory ok. 20 cm poniżej stropu & Powietrze zewnętrzne dochodzi przez ścianę szczytową, powietrze wylotowe przez dach. Zalety & Tylko jeden poziom montażu do rozdzielenia powietrza Wady & Wszystkie przewody w nieogrzewanych pomieszczeniach muszą być szczelne dyfuzyjnie i termicznie zaizolowane. & Główne przewody powietrza dolotowego i usuwanego z Vitovent 300 do skrzyni rozdzielczej powietrza mogą mieć długość maks. 5 m (straty ciśnienia!) w razie potrzeby zastosować rury o przekroju okrągłym DN 160 & Pamiętać o zabezpieczeniu przed zamarznięciem A Vitovent 300 B Powietrze wywiewane C Powietrze dolotowe F Powietrze wylotowe uchodzi przez dach G Powietrze zewnętrzne dochodzi przez ścianę szczytową VITOVENT 300 VIESMANN 31

32 Wskazówki projektowe (ciąg dalszy) 6.6 System przewodów Przewody powietrza dolotowego i usuwanego Rozdzielenie powietrza z urządzenia wentylacyjnego do pomieszczeń mieszkalnych (nawiew) lub z pomieszczeń wilgotnych do wentylatora nawiewno wywiewnego (wywiew) następuje przez skrzynkę rozdzielczą powietrza z kanałami płaskimi (system 100) wpołączeniu z odpowiednimi kształtkami rurowymi rozgałęźnymi, tłumikami i punktami rozdziału powietrza. Prowadzenie przewodów przy suficie podwieszanym A Sypialnia B Pokój mieszkalny C Kuchnia D WC E Łazienka F Powietrze wywiewane G Powietrze dolotowe H Powietrze zewnętrzne K Powietrze wylotowe W celu uniknięcia hałasów przepływu oraz spadku ciśnienia należy uwzględnić: & Symetryczną konstrukcję przewodów rurowych & Krótkie drogi przewodzenia, niewielką ilość załamań & Ułożenie przewodów wentylacyjnych odbywa się z priorytetem w stosunku do sieci grzewczej, wodnej i ściekowej, tak aby uniknąć skomplikowanego prowadzenia rur & Długość głównych przewodów nawiewno wywiewnych z urządzenia do skrzynki rozdzielczej powietrza z systemem płytkokanałowym 150 może wynosić maks. 5 m (zainstalować rozdzielacz w pobliżu urządzenia centralnego). & W celu zredukowania strat ciśnienia w systemie rozdziału powietrza, należy wyprowadzić w razie potrzeby centralne przewody pionowe/opadowe przez elastyczną rurę DN 160. Materiał przewodów rurowych & Stosować gładkie rury & Rury gładkie zapobiegają gromadzeniu się kurzu i pozwalają uniknąć niepotrzebnej straty ciśnienia & Rura powinna być wykonana z odpornego na korozję, niehydroskopijnego i niepalnego materiału. Wszystkie przewody rurowe powinny być połączone przez złącza wtykowe z jednoczesnym uszczelnieniem taśmą uszczelniającą walcowaną na zimno. C Powietrze dolotowe (system 100) D Powietrze usuwane (system 100) E Strop Prowadzenie przewodów przy suficie podwieszanym (przekrój) A Strefa przepływu* 1 (korytarz, sień) B Sufit podwieszany *1 Przy szczelnie zamykających się drzwiach należy pozostawić szparę wynoszącą od 4 do 8 mm lub wykonać zaizolowane akustycznie otwory upustowe w ścianach wewnętrznych lub w płytach drzwiowych. 32 VIESMANN VITOVENT 300

33 Wskazówki projektowe (ciąg dalszy) Izolacja cieplna systemu przewodów W celu zapewnienia optymalnej pracy odzysku ciepła z systemem Vitovent 300 straty ciepła systemu przewodów powinny być utrzymane na niskim poziomie. Wszystkie przewody znajdujące się w nieogrzewanych obszarach muszą być dyfuzyjnie szczelne i termicznie zaizolowane (min. 50 mm). Przewody powietrza zewnętrznego oraz wylotowego powinny być wkażdym przypadku zaizolowane termicznie przed powstawaniem kondensatu (min. 20 mm) i posiadać zewnętrzną izolację paroszczelną. Jako materiał uszczelniający nadaje się np. Armaflex. Czynności związane z uszczelnianiem należy przeprowadzić starannie i prawidłowo. Miejsca styku powinny być dobrze zaklejone, a przepusty stropowe i ścienne oddzielone przy pomocy taśmy uszczelniającej. Należy unikać powstawania szczelin. Dobór 7.1 Przebieg projektowania Projektowanie systemu wentylacji budynku zgodne z rozp. o instalacjach grzewczych (EnEV, Niemcy) lub DIN 1946 obejmuje zasadniczo 6 czynności. Podział pomieszczeń na nawiewne i wywiewne Patrz strona 33 Obliczenie wymaganych przepływów objętościowych powietrza dla pomieszczeń nawiewnych i wywiewnych Patrz strona 35 i formularz na stronie 44 Określenie liczby zaworów nawiewnych i wywiewnych w każdym pomieszczeniu Patrz strona 35 i 17 do 19 i formularz na stronie 44 Określenie pozycji urządzenia nawiewno wywiewnego, zaworów, wylotów, skrzynek rozdzielczych i kanałów powietrznych w przekroju poprzecznym i rzucie pionowym budynku Patrz strona 36 i 37 i formularz na stronie 46 Kontrola maksymalnego spadku ciśnienia w systemie rozdziału powietrza z uwzględnieniem wylotów i zasysania powietrza z zewnątrz Patrz przykładowa faktura na stronie 48 oraz formularze na stronie 46 i 47 Zestawienie materiału na podstawie wyników z punktu 3 i 4 Patrz lista kontrolna od strony 49 Czynności te objaśnione są bliżej na stronach 33 do 37 i zademonstrowane na przykładowym budynku. Wskazówka Warunkiem do wykonania szczegółowego planu jest zwymiarowany przekrój poprzeczny i zwymiarowany rzut pionowy planowanego/istniejącego budynku. 7.2 Ustalanie obszarów nawiewu i wywiewu Po ustaleniu przepływu objętościowego powietrza do wentylacji podstawowej należy określić przepływy objętościowe powietrza w oddzielnych pomieszczeniach nawiewu i wywiewu. W tym celu wentylowane mieszkanie lub jednostka użytkowa zostanie podzielone na obszary nawiewu i wywiewu. Do obszaru nawiewu należą np.: & Pomieszczenia mieszkalne & Sypialnia & Pokoje dziecięce & Pokój jadalny Do obszaru wywiewu należą np.: & Kuchnia & Łazienka VITOVENT 300 VIESMANN 33

34 Dobór (ciąg dalszy) & WC & Pomieszczenie robocze Obszar wywiewu i nawiewu (przykład: wolnostojący dom jednorodzinny o całkowitej powierzchni użytkowej 138,9 m 2 ) A Kuchnia B WC C Pokój dzienny D Sypialnia E Łazienka F Pokój dziecięcy 1 G Pokój dziecięcy 2 34 VIESMANN VITOVENT 300

35 Dobór (ciąg dalszy) Podział strumieni powietrza Podział strumieni powietrza na poszczególne pomieszczenia następuje w zależności od wielkości pomieszczenia. Dla każdego pomieszczenia i w obszarze nawiewu obowiązuje: PD,i = przepływ objętościowy powietrza dla pojedynczego pomieszczenia V PD,i = objętość pojedynczego pomieszczenia V PD = objętość całkowita pomieszczeń nawiewnych L = przepływ objętościowy powietrza do wentylacji podstawowej (nastawa urządzenia) Odpowiednio do tego dla każdego pomieszczenia j w obszarze wywiewu obowiązuje: PU,i = przepływ objętościowy powietrza dla pojedynczego pomieszczenia V PU,i = objętość pojedynczego pomieszczenia V PU = objętość całkowita pomieszczeń wywiewnych L = przepływ objętościowy powietrza do wentylacji podstawowej (nastawa urządzenia) Ustalone przepływy objętościowe powietrza w obszarze wywiewu powinny zostać sprawdzone zgodnie z normą DIN Jeżeli obliczenie podaje wartość mniejszą dla danego pomieszczenia, należy przyjąć minimalną ilość powietrza według poniższej tabeli. Pomieszczenie Ilość powietrza przy czasie pracy > 12 h Ilość powietrza przy dowolnym czasie pracy [m 3 /h] [m 3 /h] Kuchnia 40 (przy wentylacji uderzeniowej 200) 60 (przy wentylacji uderzeniowej 200) Nisza kuchenna Łazienka (również zwc) WC Przykład obliczania podziału strumieni powietrza (patrz rzut poziomy na stronie 33) Pomieszczenia nawiewne Pomieszczenia nawiewne i Pion instalacyjny (patrz str. 37) Powierzchnia [m 2 ] x wysokość pomieszczenia [m] Pojemność V PD,i W celu uproszczenia projektowania strumieni powietrza można zastosować formularze na stronie 44 lub 46. Udział objętościowy V PD,i /V z Objętościowy udział przepływu powietrza dolotowego PD,i =(V PD,i /V PD ) L [m 3 /h] [m 3 ] ustalony zaokrąglony* 2 Wymagana liczba zaworów, w odniesieniu do maks. przepływu objętościowego zaworu* 1 Pokój dzienny 2, 4, 6 48,5 x 2, , Sypialnia 1 16,9 x 2,5 42 0, Pokój dziecięcy ,3 x 2,5 58 0, Pokój dziecięcy ,5 x 2,5 46 0, Objętość całkowita pomieszczeń nawiewnych V PD [m 3 ] 268 Σ = 160 *1 Dane dotyczące maksymalnego przepływu objętościowego zaworów patrz strona 17. *2 Zaokrąglone, ustalone przepływy objętościowe zostają dopasowane do regulowanych przewodów powietrza systemu Vitovent 300. W tym celu dla strumieni powietrza dolotowego i usuwanego należy zastosować takie same ilości. W razie potrzeby należy dopasować liczbę wymaganych zaworów. VITOVENT 300 VIESMANN 35

36 Dobór (ciąg dalszy) Pomieszczenia wywiewne Pomieszczenia wywiewne j Pion instalacyjny (patrz str. 37) Powierzchnia [m 2 ] x wysokość pomieszczenia [m] Pojemność V PU,j Udział objętościowy V PU,j /V a Udziałowy strumień powietrza usuwanego PU,j =(V PU,j /V PU ) P [m 3 /h] [m 3 ] ustalony zaokrąglony* 2 Wymagana liczba zaworów, w odniesieniu do maks. przepływu objętościowego zaworu* 1 Kuchnia 8 16,4 x 2,5 41 0, WC (parter) 11 4,4 x 2,5 11 0, Łazienka 9 7,3 x 2,5 18 0, Objętość całkowita pomieszczeń wywiewnych V PU [m 3 ] 70 Σ = 160 Legenda V M = objętość mieszkania bez korytarzy (w m 3 ) L =przepływ objętościowy powietrza do wentylacji podstawowej (w m 3 /h) PD =przepływ objętościowy powietrza dolotowego (w m 3 /h) PU =przepływ objętościowy powietrza usuwanego (w m 3 /h) n = wymiana powietrza na godzinę (w 1/h) Kubatura mieszkania V W = 338 m 3 Przepływ objętościowy wymagany na podstawie obliczeń = 169 m 3 /h Wybrane urządzenie: Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 260 m 3 /h Objaśnienie dot. wyboru urządzenia: & Podstawowa wymiana powietrza dokonywana jest w normalnym trybie pracy. & Urządzenie dysponuje wystarczającymi rezerwami koniecznymi do pracy zależnej od zapotrzebowania. Wybrana nastawa w systemie Vitovent 300: & Praca normalna: 160 m 3 /h & Praca zredukowana: 115 m 3 /h & Praca na zapotrzebowanie: 225 m 3 /h 7.3 Sieć przewodów rurowych Po ustaleniu miejsca ustawienia urządzenia wentylacyjnego system przewodów zostaje naniesiony na rzut poziomy budynku lub na jego przekrój. W podanym przykładzie system Vitovent 300 znajduje się w szafce ściennej w przedpokoju. Rozdział powietrza następuje przez kanały płaskie w ślepym stropie (wskazówki dotyczące konstrukcji podłogi patrz od strony 23). Nanoszenie systemu przewodów: & Urządzenie nawiewno wywiewne nanieść w przewidzianej kotłowni. & Otwory nawiewno wywiewne (ilość zgodnie z obliczeniem) umieścić w pomieszczeniach. & Skrzynki rozdzielcze powietrza umieścić jak najbliżej urządzenia nawiewno wywiewnego (straty ciśnienia). & Naszkicować przewody prowadzące z otworów nawiewnowywiewnych do odpowiedniej skrzynki rozdzielczej powietrza, unikać skrzyżowań. & Nanieść przewody powietrza zewnętrznego i wylotowego. *1 Dane dotyczące maksymalnego przepływu objętościowego zaworów patrz strona 17. *2 Zaokrąglone, ustalone przepływy objętościowe zostają dopasowane do regulowanych przewodów powietrza systemu Vitovent 300. W tym celu dla strumieni powietrza dolotowego i usuwanego należy zastosować takie same ilości. W razie potrzeby należy dopasować liczbę wymaganych zaworów. 36 VIESMANN VITOVENT 300

37 Dobór (ciąg dalszy) Sieć przewodów rurowych AB Powietrze wywiewane AU Powietrze zewnętrzne PW Powietrze wylotowe ZAMKN. Powietrze dolotowe A Sypialnia B Łazienka C Pokój dziecięcy 1 D Pokój dziecięcy Odcinki/punkty rozdziału powietrza Dla obszaru nawiewu i wywiewu ponumerowano poszczególne odcinki w kierunku od punktów rozdziału powietrza do urządzenia wentylacyjnego. Zwykle stosuje się oznakowanie z numerami odcinków, przepływem objętościowym powietrza, prędkością i średnicą znamionową (ustalono na podstawie wykresu na stronie 39). Liczba punktów rozdziału powietrza dla każdego pomieszczenia jest ustalana w zależności od przepływu objętościowego powietrza. Każdorazowo dla maks. 35 m 3 /h należy zaprojektować punkt rozdziału powietrza z przyłączem DN 100. Wyjątek stanowi otwór wywiewny w kuchni, gdzie dopuszcza się ok. 60 m 3 /h. VITOVENT 300 VIESMANN 37

38 Dobór (ciąg dalszy) Ponumerowane odcinki i punkty rozdziału powietrza AB Powietrze wywiewane AU Powietrze zewnętrzne PW Powietrze wylotowe ZAMKN. Powietrze dolotowe A Sypialnia B Łazienka C Pokój dziecięcy 1 D Pokój dziecięcy 2 38 VIESMANN VITOVENT 300

39 Dobór (ciąg dalszy) 7.5 System przewodów i prędkości przepływu A System przewodów (płaskie) 100 B System przewodów (płaskie) 150 C System przewodów, (okrągłe) DN 125 gładkie D System przewodów, (okrągłe) DN 160 gładkie 7.6Wykresciśnienia przepływu objętościowego systemu Vitovent 300 A Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h B Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 260 m 3 /h 1 Praca zredukowana 2 Eksploatacja normalna 3 Praca na zapotrzebowanie VITOVENT 300 VIESMANN 39

40 Dobór (ciąg dalszy) 7.7 Straty ciśnienia Spadek ciśnienia przy kratce nawiewnej do nawiewu powietrzem z zewnątrz Spadek ciśnienia przy przepuście dachowym wywiewu 40 VIESMANN VITOVENT 300

41 Dobór (ciąg dalszy) Spadek ciśnienia przy skrzynce filtra powietrza z zewnątrz (bez kratki nawiewnej) Straty ciśnienia w systemie przewodów A System przewodów (płaskie) 100, elastyczne B System przewodów (płaskie) 150, elastyczny C System przewodów (płaskie) 150, sztywny D System przewodów (okrągłe) DN 125 gładkie E System przewodów (okrągłe) Aluflex DN 160 (dane producenta) F System przewodów (okrągłe) DN 160 gładkie VITOVENT 300 VIESMANN 41

42 Dobór (ciąg dalszy) Straty ciśnienia w skrzynce rozdzielczej powietrza) A Wywiew B Powietrze dolotowe 1 System rozdziału powietrza do podłączenia 6 kanałów płaskich 2 System rozdziału powietrza do podłączenia 3 kanałów płaskich 42 VIESMANN VITOVENT 300

43 Dobór (ciąg dalszy) Straty ciśnienia przy otworze nawiewu do montażu naśrodku sufitu pomieszczenia Wylot powietrza 180 A Wymiar otworu szczeliny pierścieniowej [mm] Wylot powietrza 360 A Wymiar otworu szczeliny pierścieniowej [mm] VITOVENT 300 VIESMANN 43

44 Aneks 8.1 Formularz projektowania przepływów objętościowych powietrza w systemie Vitovent 300 Projekt: Przepływy objętościowe powietrza regulowane przy urządzeniu wentylacyjnym w zależności od wielkości mieszkania. Objętość wentylowanego mieszkania do 260 od 260 do 325 od 325 do 390 od 390 do 450 [m 3 ] Regulowany przepływ objętościowy powietrza (podstawowa wymiana powietrza) [m 3 /h] Przedstawiono przepływy objętościowe powietrza w zależności od wielkości mieszkania oraz liczby osób w mieszkaniu bez uwzględnienia pomieszczeń ślepych (np. kuchnia, łazienka, toaleta) wg normy DIN Planowana liczba osób Wielkość mieszkania Wentylacja podstawowa Wentylacja całkowita [osoby] [m 2 ] [m 3 /h] [m 3 /h] do 2 < do 4 < do 6 > Przepływy objętościowe powietrza dla pomieszczeń ślepych wg normy DIN Pomieszczenie Ilość powietrza przy czasie pracy > 12 h/d [m 3 /h] Ilość powietrza przy dowolnym czasie pracy [m 3 / h] Kuchnia 40 (przy wentylacji uderzeniowej 200) 60 (przy wentylacji uderzeniowej 200) Nisza kuchenna Łazienka (również z WC) WC Objętość wentylowanego mieszkania V M = m 3 Przepływ objętościowy powietrza do wentylacji podstawowej P: m 3 /h ( P =V M 0,5 1/h) Pomieszczenia nawiewne Pomieszczenia nawiewne i powierzchnia Objętość = rzutu poziomego x wysokość pomieszczenia Pokój dzienny Sypialnia Pokój jadalny Pracownia Pokój dziecięcy 1 Pokój dziecięcy 2 V PD,i Udział objętościowy V PD,i /V PD Objętościowy udział przepływu powietrza dolotowego PD,i =(V PD,i /V PD ) L [m 3 /h] [m 3 ] ustalony zaokrąglony Liczba wymaganych zaworów (przestrzegać maks. przepływu objętościowego podanego na stronie 17 19) Objętość całkowita pomieszczeń nawiewnych V PD [m 3 ] Σ = Pomieszczenia wywiewne Pomieszczenia wywiewne j powierzchnia Objętość = rzutu poziomego x wysokość pomieszczenia Kuchnia Łazienka WC Pomieszczenie robocze V PU,j Udział objętościowy V PU,j /V PU Udziałowy strumień powietrza usuwanego PU,j =(V PU,j /V PU ) P [m 3 /h] [m 3 ] ustalony zaokrąglony przy 11. zaworze (przestrzegać maks. przepływu objętościowego wg strony VIESMANN VITOVENT 300

45 Aneks (ciąg dalszy) Objętość całkowita pomieszczeń wywiewnych V PU [m 3 ] Σ = VITOVENT 300 VIESMANN 45

46 Aneks (ciąg dalszy) 8.2 Formularz projektowania odcinków w systemie Vitovent 300 Projekt: Zasięg powietrzazzewnątrz/nawiewu Nr Nr Przepływ objętościowy ( ) System przewodów Prędkość (v) Długość Ilość kolanek* 1 Ilość tłumików* 2 Ilość elementów rozgałęziających* 1 [m 3 /h] [m/s] [m] 45º 90º [P a ] Strata ciśnienia Zasięg wywiewu/powietrza wylotowego Nr Nr Przepływ objętościowy ( ) System przewodów Prędkość (v) Długość Ilość kolanek* 1 Ilość tłumików* 2 Ilość elementów rozgałęziających* 1 [m 3 /h] [m/s] [m] 45º 90º [P a ] Strata ciśnienia *1 Do przybliżonego określenia spadku ciśnienia należy przyjąć wartość 5 Pa na kolanko lub element rozgałęziający. *2 Przyjmowana jest strata ciśnienia odpowiednio długiej kształtki rurowej. 46 VIESMANN VITOVENT 300

47 Aneks (ciąg dalszy) 8.3 Formularz do ustalenia całkowitej straty ciśnienia Obliczanie całkowitej straty ciśnienia dla przepływu objętościowego powietrza dolotowego Spadek ciśnienia przy kratce nawiewnej do nawiewu powietrzem z zewnątrz (obliczany na podstawie strumienia objętościowego zgodnie z wykresem na stronie 40) Straty ciśnienia zasysania powietrza z zewnątrz w systemie Vitovent 300: (obliczany na podstawie długości, przekroju poprzecznego i przepływu objętościowego zgodnie z wykresem na stronie 41, przy zastosowaniu gruntowego wymiennika ciepła/elementu grzewczego podgrzewu wstępnego uwzględnić dodatkową stratę ciśnienia) Strata ciśnienia przez Vitovent 300 do skrzynki rozdzielczej: (obliczana na podstawie długości, przekroju poprzecznego i przepływu objętościowego zgodnie z wykresem na stronie 41) Straty ciśnienia przez skrzynkę rozdzielczą: (obliczany na podstawie strumienia objętościowego zgodnie z wykresem na stronie 42) Najwyższa strata ciśnienia segmentu częściowego od rozdzielacza do otworu nawiewnego: (tabela na stronie 46, przy zastosowaniu zaworu należy doliczyć w przybliżeniu 10 Pa) Przybliżona całkowita strata ciśnienia powietrza zewnętrznego/dolotowego: Pa Pa Pa Pa Pa Pa Obliczanie całkowitej straty ciśnienia dla przepływu objętościowego powietrza usuwanego Strata ciśnienia przy przepuście dachowym powietrza wylotowego: (obliczany na podstawie strumienia objętościowego zgodnie z wykresem na stronie 40) Strata ciśnienia przez otwór powietrza usuwanego Vitovent 300 do miejsca wywiewu: (obliczana na podstawie długości, przekroju poprzecznego i przepływu objętościowego zgodnie z wykresem na stronie 41) Straty ciśnienia od skrzynki rozdzielczej do Vitovent 300: (obliczana na podstawie długości, przekroju poprzecznego i przepływu objętościowego zgodnie z wykresem na stronie 41) Straty ciśnienia przez skrzynkę rozdzielczą: (obliczany na podstawie strumienia objętościowego zgodnie z wykresem na stronie 42) Najwyższa strata ciśnienia segmentu częściowego od zaworu powietrza usuwanego do skrzynki rozdzielczej: (tabela na stronie 46, przy zastosowaniu zaworu należy doliczyć w przybliżeniu 10 Pa) Przybliżona całkowita strata ciśnienia powietrza usuwanego/wylotowego: Pa Pa Pa Pa Pa Pa Analiza Strata ciśnienia powietrza zewnętrznego/ dolotowego w przewodach: Strata ciśnienia powietrza usuwanego/ wylotowego w przewodach: Pa Pa < 100 Pa* 1 : dopuszczalna > 100 Pa: Zmienić system kanałów powietrznych (przekroje, długości) < 100 Pa* 1 : dopuszczalna > 100 Pa: Zmienić system kanałów powietrznych (przekroje, długości) *1 Jeżeli strata ciśnienia w normalnej eksploatacji jest bliska wartości granicznych, należy sprawdzić, czy w trybie Party (większy przepływ objętościowy) można jeszcze utrzymać wartość graniczną wynoszącą 100 Pa. VITOVENT 300 VIESMANN 47

48 Aneks (ciąg dalszy) 8.4 Przykład obliczania całkowitej straty ciśnienia Wskazówka Przykład ten odnosi się do przedstawionych w przykładzie na stronie 37 odcinków częściowych/segmentów i przyjętego w nim przepływu objętościowego wynoszącego 160 m 3 /h. Nr Nr Przepływ objętościowy ( ) System przewodów Prędkość (v) Długość Ilość kolanek Ilość tłumików Ilość elementów rozgałęziających Strata ciśnienia [m 3 /h] [m/s] [m] 45º 90º [P a ] płaski, 1, ,0 elast płaski, 1, ,6 elast płaski, 1, ,0 elast płaski, 0, ,4 elast płaski, 1, ,5 elast płaski, 1, ,2* 1 elast płaski, elast. 4, ,0 Obliczanie straty ciśnienia segmentów w obszarze wywiewu odpowiednio inaczej. Obliczanie całkowitej straty ciśnienia dla przepływu objętościowego powietrza dolotowego Strata ciśnienia przy kratce nawiewnej do nawiewu powietrzem z zewnątrz 13,0 Pa (zgodnie z wykresem na stronie 40) Straty ciśnienia zasysania powietrza z zewnątrz w systemie Vitovent 300: 6,4 Pa (długość ok. 1 m, Aluflex DN 160 okrągłe, w sumie 1,4 Pa zgodnie z wykresem na stronie 41 plus 5 Pa na każde kolanko 90º) Strata ciśnienia przez Vitovent 300 do skrzynki rozdzielczej: 20,0 Pa (odpowiada segmentowi 7 w powyższej tabeli) Straty ciśnienia przez skrzynkę rozdzielczą: 10,0 Pa (przy przepływie objętościowym wynoszącym 160 m 3 /h nawiew zgodnie z wykresem na stronie 42) Najwyższa strata ciśnienia segmentu częściowego od rozdzielacza do otworu nawiewnego: 33,2 Pa (odpowiada segmentowi 6 w powyższej tabeli plus w przybliżeniu10panazawór) Przybliżona całkowita strata ciśnienia powietrza zewnętrznego/dolotowego: 83,6 Pa Całkowita strata ciśnienia mieści się więc w dopuszczalnym zakresie (< 100 Pa, patrz strona 47). Obliczanie przybliżonej całkowitej straty dla przepływu objętościowego powietrza wylotowego odpowiednio inaczej. *1 Wartość na podstawie: 8(dług. w m) 0,4 Pa (strata ciśnienia w elast. systemie przewodów, płaskich, 100 przy przepływie objętościowym 25 m 3 /h zgodnie z tabelą na stronie 44) + 4 (liczba kolanek: 2 + 2) 5 Pa (strata ciśnienia na kolanko) = 23,2. 48 VIESMANN VITOVENT 300

49 Aneks (ciąg dalszy) 8.5 Lista kontrolna dotycząca wymogów zamawiania systemu Vitovent 300 Zamawiający: Nr konta: Firma: Termin nadesłania: Ulica: Rodzaj przesyłki: km: Kod pocztowy/miejscowość: Nr zlecenia: Instalacja: Ulica: Atest: Data/wolny: Nr kom.: Kod pocztowy/miejscowość: Uwagi: Wskazówki: System wentylacji mieszkań Vitovent 300 Przepływ objętościowy powietrza 260 m 3 /h Zalecany jako podstawowy zespół konstrukcyjny dla domu jednorodzinnego z wyposażeniem komfortowym (dla 4 osób z pokojem mieszkalnym, jadalnym, sypialnią, 2 pokojami dziecięcymi, kuchnią, 2łazienkami, toaletą dla gości i pomieszczeniem gospodarczym). Elementy: ww 1urządzenie nawiewno wywiewne Vitovent 300 Przepływ objętościowy powietrza 260 m 3 /h 4 otwory wywiewne DN 100 toalety, łazienki, pomieszczeń sanitarnych oraz roboczych 1 2 rury elastyczne, zaizolowane termicznie, DN 160 (długość 2,5 m) qe 2 elementy przejściowe (przejście okrągłe na płaskie) 6 2 skrzynki rozdzielcze powietrza Nr katalog. Z tłumiki dla systemu 150 qr 5 elementów kierujących wp 3 otwory nawiewne do montażu w stropie qu 3 nawiewy podłogowe DN 100 we 1 otwór wywiewny kuchenny DN m kanału płaskiego elastyczny (system 100) 5 1 przepust dachowy powietrza wylotowego 4 rolki à 15 m 3 1kratkassąca powietrza zewnętrznego 1 rolka taśmy kurczącej się na zimno (15 m) Vitovent 300 zprzepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h Z Vitovent 300 zprzepływem objętościowym powietrza 260 m 3 /h wr Element grzewczy podgrzewu wstępnego DN DN Filtr wymienny urządzenia nawiewno wywiewnego do Vitovent z przepływem objętościowym powietrza m 3 /h do Vitovent z przepływem objętościowym powietrza 260 m 3 /h Kaseta letnia do Vitovent 300 z przepływem objętościowym powietrza 180 m 3 /h Skrzynka filtra powietrza zewnętrznego DN Filtr powietrza zewnętrznego (F7) do skrzynki filtra powietrza zewnętrznego Otwory nawiewne qo Otwór nawiewny do montażu w stropie w środku pomieszczenia, DN wq Otwór nawiewny do montażu ściennego, DN qz Nawiew szczelinowy ze skrzynką przyłączeniową, (system 100) qu Nawiew podłogowy (system 100), kratka z aluminium eloksalowanego Otwory wywiewne ww Otwór wywiewny, DN we Otwór wywiewny kuchenny, DN Liczba VITOVENT 300 VIESMANN 49

50 Aneks (ciąg dalszy) System przewodów System (DN) Nr katalog. Liczba 1 Rura elastyczna zaizolowana termicznie (okrągła), długość 2,5 m spęczona (okrągła), długość 5 m Łącznik (okrągły) do połączenia dwóch rur elastycznych qt Kolano (90 ) (45 ) Skręcana rura izolacyjna płaszczowa, długość 3 m Kratka ssąca powietrza zewnętrznego Tłumik Przepust dachowy powietrza wylotowego (okrągły) z kratką osłonową Skrzynka rozdzielcza powietrza 6przyłącza 100/ (płaska) 3przyłącza 100/ Tłumik elastyczny (płaski) odporny na nadepnięcie Kanał płaski elastyczny 3mdługości m długości Kanał płaski sztywny, długość 3 m qp Łącznik (płaski) qq Kształtka rurowa rozgałęźna Odgałęzienie po szerszej stronie 150/ (płaska) 150/ Odgałęzienie po węższej stronie 150/ / qw Złączka redukcyjna (płaska) 150/ qe Element przejściowy systemu przewodów okrągłychnapłaskie DN 125 na system DN 160 na system qr Element kierujący (płaski) z okrągłym przyłączem Z systemu na DN 100 qt Kątownik 90º dla wąskiej strony qz Nawiew szczelinowy do montażu ściennego i w stropie qu Nawiew podłogowy, ze stali nierdzewnej qi Kształtka rurowa rozgałęźna (trójnik) DN 125 na DN 125 DN 125 na system DN 160 na system DN 160 na DN Bez ilustracji Złączka redukcyjna DN 160 na do połączenia przewodów rurowych i adaptacji rur DN 125 do skrzynki filtra powietrza zewnętrznego DN 125 DN 125 na DN Kątownik 90º dla szerokiej strony z 2 segmentów z 3 segmentów VIESMANN VITOVENT 300

51 Aneks (ciąg dalszy) Schemat systemowy urządzenia Vitovent 300 A Strop B Ściana C Podłoga VITOVENT 300 VIESMANN 51

52 Aneks (ciąg dalszy) 8.6 Symbole Urządzenie wentylacyjne Odgałęzienie Tłumik Punkt rozdziału powietrza Powietrze zewnętrzne Otwór wywiewny Powietrze dolotowe Otwór nawiewny Powietrze usuwane Powietrze wylotowe Otwór wyczystkowy Kolano 8.7 Przepisy i wytyczne Podczas projektowania i wykonania należy przestrzegać poniższych norm i przepisów. Ogólnie obowiązujące przepisy i wytyczne: & TA Hałas & DIN 4701 & EN & DIN & DIN 1946 /6 & DIN 1946 /10 & VDI 6022 & Rozp. o instalacjach grzewczych (EnEV, Niemcy) & EN Przepisy odnośnie instalacji elektrycznej & EN & DIN VDE 0730 & VDE Słownik Powietrze wywiewane Powietrze usuwane z pomieszczenia przez system wentylacyjny. Otwór powietrza wywiewanego Por. otwór wywiewny Otwór wywiewny Otwór, przez który powietrze usuwane jest odsysane z pomieszczenia. Powietrze zewnętrzne Całość powietrza zasysanego z zewnątrz. Praca na zapotrzebowanie Wymiana powietrza konieczna do utrzymania higieny i dobrej jakości powietrza w pomieszczeniach przy dużej liczbie osób w pomieszczeniach mieszkalnych lub przy dużym obciążeniu powietrza (np. przez dym papierosowy). Test blower door Metoda kontroli szczelności budynku. Powietrze fałszywe Niekontrolowana, wolna wentylacja zachodząca przez fugi budowlane, np. przy drzwiach i oknach. Wentylacja okienna Wymiana powietrza wywołana przez otwarcie okien (niekontrolowana wymiana powietrza). Filtrowanie Separowanie zanieczyszczeń ze strumieni powietrza. Powietrze wylotowe Powietrze odprowadzane na zewnątrz. Zapotrzebowanie wentylacji na ciepło Udział rocznego zapotrzebowania na ciepło grzewcze spowodowany przez ogrzanie powietrza wymienianego w budynku. 52 VIESMANN VITOVENT 300

53 Aneks (ciąg dalszy) Wymiana powietrza Jednostka wymiany powietrza podająca częstotliwość wymiany całości powietrza w budynku na godzinę. Eksploatacja normalna Wymiana powietrza konieczna do utrzymania higieny i dobrej jakości powietrza w pomieszczeniach przy normalnej aktywności mieszkańców. Wentylacja w trybie Party Por. praca na zapotrzebowanie Praca zredukowana Wymiana powietrza konieczna do utrzymania higieny i dobrej jakości powietrza w pomieszczeniach przy niewielkiej aktywności lub nieobecności mieszkańców. Odzysk ciepła Rozwiązania mające na celu ponowne wykorzystanie energii termicznej powietrza opuszczającego pomieszczenie. Ciepło, które w normalnym przypadku wraz z powietrzem usuwanym odprowadzane jest na zewnątrz, zostaje w tym systemie odzyskane i ogrzewa powietrze dolotowe. Powietrze dolotowe Całość powietrza dopływającego do pomieszczenia. Otwór nawiewny Otwór, przez który powietrze dolotowe dostaje się do pomieszczenia. VITOVENT 300 VIESMANN 53

54 Wykaz haseł (ciąg dalszy) Eksploatacja normalna... 11, 15 C Całkowita strata ciśnienia D Dźwięk... 7, 21-24, 29, 32, 52 Dźwięk materiałowy E Eksploatacja zredukowana... 11, Element grzewczy podgrzewu wstępnego , 47 G Gruntowy wymiennik ciepła H Hałasy przepływu I Instalacja ogrzewania podłogowego Instalacje paleniskowe... 25, 30 Izolacja Izolacja budynku Izolacja cieplna... 4, 15-16, 23, 25, 31, 33 Izolacja dźwiękochłonna... 21, K Kanał płaski... 5, 19, 21, 23, Kominek Kondensacja... 6, 24-25, 28, 33 Konstrukcja podłogi Kratka nawiewna do nawiewu powietrzem z zewnątrz M Moc akustyczna... 7 N Nawiew... 17, 46 O Obejście... 6, 12, 15, 27 Obejście... 4 Ochrona przeciwpożarowa Ochrona przed oblodzeniem Oczyszczanie powietrza... 4, 52 Odpływ kondensatu , 12, 25-26, 28 Odzysk ciepła... 4, 6, 15, 24, 27-28, 33, 53 Okap wywiewny Otwór nawiewu do montażu w suficie P Pobór mocy , Powietrze dolotowe... 21, 32-33, 35, 44 Powietrze usuwane , 8, 19, 21, 25, 29-30, 32-33, 36, 44, 47-48, Powietrze wylotowe... 6, 8, 15-16, 25, 46-47, 52 Powietrze z zewnątrz Powietrze zewnętrzne... 4, 6, 8, 15-16, 26, 46-48, 52 Poziom ciśnienia akustycznego Praca na zapotrzebowanie... 9, 11-12, 15, 25, 36, 52 Praca normalna... 9, 12, 25, 27-28, 36, 53 Praca zgodnie z zapotrzebowaniem Praca zredukowana... 9, 11-12, 15, 25, 36, 53 Programy robocze... 6, 9, 11-12, 15, 25 Prowadzenie powietrza... 17, 29, 36 Przeciwprądowy wymiennik ciepła... 6, 9, 12, 25, Przepływ objętościowy , 9-10, 12, 14-15, 26, 28, 30, 33, 35, 37, 39, 48 Przepływ objętościowy powietrza , 9-10, 12, 14-15, 23, 26, 28, 30, 33, 35, 37, 39 R Roczne zapotrzebowanie na ciepło grzewcze... 4, 52 S Skrzynka filtra powietrza z zewnątrz Skrzynka rozdzielcza powietrza... 20, 32, 36, 42 Straty ciepła... 4, 33 Straty ciśnienia... 10, 13, 26, 31-32, 36, 40, System przewodów... 6, 22, 32-33, 36, 39, 41 Szczelność powietrzna , 32 T Tłumik... 21, 32 U Ustawienie... 22, 25, 28 W Wentylacja podstawowa... 28, 33 Wentylator... 9, 12, Wilgoć... 6, 24, 32 Wymiana powietrza... 4, 11, 15, 24, 28, Wymiennik ciepła... 6, 9, 12, 25, 27 Wywiew... 17, 46 Z Zabezpieczenie przed zamarzaniem Zabezpieczenie przed zamarznięciem Zapotrzebowanie na ciepło grzewcze... 4, 52 Zapotrzebowanie wentylacji na ciepło... 4, 52 Zdalne sterowanie... 4, 6, 9, 11-12, 14-15, 25, VIESMANN VITOVENT 300

55 VITOVENT 300 VIESMANN 55

56 Zmiany techniczne zastrzeżone! Viessmann Sp. z o.o. ul. Karkonoska Wrocław tel.: (071) faks: (071) VIESMANN VITOVENT 300 Wydrukowano na papierze ekologicznym, wybielonym i wolnym od chloru