wytyczne Projekty dotyczace ochrony przeciwpowodziowej i gospodarki zasobami wodnymi Województwo Podkarpackie

Transkrypt

1 wytyczne i Projekty dotyczace ochrony przeciwpowodziowej i gospodarki zasobami wodnymi sierpieñ 2010 Województwo Podkarpackie

2 Niniejsze wytyczne stanowią podstawę metodologiczną do opracowywania studiów wykonalności projektów z zakresu ochrony przeciwpowodziowej i gospodarki zasobami wodnymi zgłaszanych do dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata (dalej: RPO WP). Wytyczne zostały opracowane przez Instytucję Zarządzającą RPO WP, w efekcie realizacji projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, którego wykonawcą był dr inż. Korneliusz Pylak PSDB Sp. z o.o. W kwestiach nie uregulowanych w niniejszych wytycznych mają również zastosowanie: Analiza kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych: Przewodnik, Komisja Europejska, DG Polityka Regionalna, Bruksela 2002, Dokument roboczy nr 4, Wytyczne dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i korzyści, Komisja Europejska, DG Polityka Regionalna, Bruksela , Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód, sygnatura MRR/H/14(2)01/2009 z dnia r., Wytyczne w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych i regionalnych programów operacyjnych, MRR/H/16/3/05/09 z dnia r., obowiązujące przepisy i zasady rachunkowości, ogólnie przyjęte metody analiz finansowych i ekonomicznych. Zastrzega się, że zakres wymaganych informacji do zawarcia w studiach wykonalności może być dodatkowo określony w regulaminie danego konkursu. Wytyczne dotyczą dokumentacji projektów zgłaszanych do dofinansowania w ramach priorytetu 4 RPO WP Ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom, działanie 4.2. Infrastruktura przeciwpowodziowa i racjonalna gospodarka zasobami wodnymi, w zakresie określonym w Szczegółowym Opisie Priorytetów RPO WP t.j.: w zakresie retencji wody: roboty budowlane i/lub wyposażenie w zakresie renaturalizacji cieków wodnych i terenów wodno-błotnych, utrzymania naturalnego charakteru cieków poza terenami o zwartej zabudowie, odtworzenia terenów podmokłych, w zakresie opanowania wody: roboty budowlane i/lub wyposażenie w zakresie urządzeń przeciwpowodziowych (wałów z niezbędnymi drogami dojazdowymi, przepompowni, polderów, suchych zbiorników, kanałów ulgi), regulacji i utrzymania cieków wodnych oraz innych form retencyjności, małych zbiorników wielozadaniowych o pojemności mniejszej niż 10 mln m 3 i stopni wodnych, w zakresie strategii zarządzania ryzykiem powodziowym: opracowanie ocen ryzyka powodziowego, map zagrożeń, planów zarządzania ryzykiem powodziowym i studiów ochrony przeciwpowodziowej. Wymagania związane z zakresem niektórych analiz podzielono dla 2 typów projektów: typ 1 - mający zastosowanie dla projektów dotyczących: uproszczony 1) retencji wody (w zakresie renaturalizacji cieków wodnych i terenów wodno-błotnych, utrzymania naturalnego charakteru cieków poza terenami o zwartej zabudowie, odtworzenia terenów podmokłych), 2) regulacji i utrzymania istniejących cieków wodnych, 3) strategii zarządzania ryzykiem powodziowym (opracowanie ocen ryzyka powodziowego, map zagrożeń, planów zarządzania ryzykiem typ 2 standardowy powodziowym i studiów ochrony przeciwpowodziowej). mający zastosowanie dla pozostałych typów projektów, w tym dotyczących opanowania wody (obiekty i urządzenia przeciwpowodziowe, zbiorniki, stopnie wodne), 2

3 Spis treści 1. Tytuł Streszczenie Przyczyny realizacji projektu Opis uwarunkowań społeczno-gospodarczych występujących na obszarze oddziaływania projektu Identyfikacja problemów beneficjentów projektu Opis projektu Cele projektu, oddziaływania społeczno-gospodarcze, powiązania z innymi projektami Spójność projektu z celami RPO oraz spójność z dokumentami programowymi/strategicznymi (krajowymi, regionalnymi, lokalnymi) Opis i ocena wariantów alternatywnych Lokalizacja Wskaźniki rezultatu projektu Przedmiot i produkty projektu Analiza techniczna projektu Uwarunkowania formalno-prawne Uwarunkowania wynikające z procedur prawa budowlanego i zagospodarowania przestrzennego Prawo do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane Zgodność z prawem zamówień publicznych Specyficzne uwarunkowania prawne Analiza potencjału instytucjonalnego Wnioskodawcy Charakterystyka wnioskodawcy Partnerzy i opis zasad partnerstwa Opis podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację przedmiotu inwestycji po jej zakończeniu Doświadczenie w realizacji projektów inwestycyjnych Analiza finansowa Harmonogram, nakłady inwestycyjne i odtworzeniowe Źródła finansowania Specyfikacja działań podejmowanych w ramach promocji projektu Koszty operacyjne Analiza wyniku finansowego Trwałość finansowa projektu Analiza ekonomiczna Korzyści wynikające z realizacji projektu Nakłady i koszty społeczno-gospodarcze związane z realizacją projektu Analiza oddziaływania na środowisko Formalno-prawna procedura ooś Analiza poszczególnych obszarów oddziaływania inwestycji na środowisko Analiza oddziaływania projektu na obszary Natura Analiza ryzyka i wrażliwości Załącznik: Odniesienie do kryteriów oceny merytorycznej jakościowej

4 1. Tytuł Tytuł studium wykonalności powinien być tożsamy z tytułem wniosku o dofinansowanie (p. A.2 formularza wniosku). Tytuł powinien być możliwie krótki, zwięzły i jednocześnie oddający charakter projektu oraz umożliwiający odróżnienie od innych projektów danego Wnioskodawcy. 2. Streszczenie W rozdziale tym powinien znaleźć się skrótowy przegląd kluczowych informacji o projekcie dotyczących zasadniczego określenia m. in.: przedmiotu projektu (czego dotyczy inwestycja?), wnioskodawcy, celu, w jakim będzie realizowany, rezultatów i beneficjentów, produktów, przewidywanych nakładów inwestycyjnych, kwoty i poziomu wnioskowanej dotacji z EFRR. W streszczeniu należy przedstawić podstawową charakterystykę projektu. W opisie należy unikać stwierdzeń i zwrotów trudnych do zrozumienia przez osoby bez odpowiedniego przygotowania technicznego lub ekonomicznego. 3. Przyczyny realizacji projektu W rozdziale niniejszym należy przedstawić przyczyny podjęcia realizacji projektu oraz określić problemy, jakie zostaną rozwiązane w wyniku realizacji zaplanowanych działań, zgodnie z poniższymi punktami Opis uwarunkowań społeczno-gospodarczych występujących na obszarze oddziaływania projektu Punkt obejmuje informacje związane ze społeczno-gospodarczym kontekstem i przyczynami realizacji projektu. W odniesieniu do projektów ochrony przeciwpowodziowej i gospodarki zasobami wodnymi należy między innymi określić: Jaki obszar objęty jest potencjalnym oddziaływaniem przyszłego projektu? Ile miejscowości obejmuje? Ilu mieszkańców go zamieszkuje? Ile znajduje się gospodarstw domowych? Jakie są uwarunkowania hydrogeologiczne oraz ryzyko powodziowe, w tym napełnienia koryta i okresy zwiększonego występowania fali wezbraniowej? W przypadku projektów typu 1 uproszczonego dane dotyczące wezbrań mogą dotyczyć zlewni danego cieku wodnego, W przypadku projektów typu 2 standardowego, należy dodatkowo opisać jak kształtują się dane historyczne w zakresie wezbrań np.: 1 geometrii sieci rzecznej, 1 Według Grela J., Kondziołka K., Radoń R., Przykłady analiz z zakresu ochrony przeciwpowodziowej w OKI RZGW Kraków, 4

5 lokalizacji i parametrów obiektów hydrotechnicznych (np. mosty, zbiorniki wodne, stopnie itd.), przekrojów poprzecznych dolin rzecznych, współczynników szorstkości, serii czasowych fali wezbraniowej. Jak wygląda i w jakim jest stanie dotychczasowa infrastruktura przeciwpowodziowa i gospodarka wodna na terenie objętym projektem? Należy podać charakterystykę (o ile występują) np.: wałów przeciwpowodziowych, zbiorników retencyjnych mokrych i suchych, kanałów ulgi, przepompowni, wrót przeciwpowodziowych itp. W jaki sposób obecnie władze / mieszkańcy / podmioty gospodarcze (z obszaru projektu) radzą sobie z zagrożeniem powodziowym? Czy obecna infrastruktura jest funkcjonalna dla interesariuszy projektu (chodzi tu o skuteczność, uciążliwość dla mieszkańców, jakość użytkowania itp.)? Przedstawić mapę (np. według modelów scenariuszowych) określającą obszar zagrożenia powodziowego dla wody Q 1 %. Dla projektów typu 1 uproszczonego w przypadku braku map dla wody Q 1%, można przedstawić mapę obszaru zalewowego na podstawie obserwacji bezpośrednich z lat ubiegłych. Dodatkowo dla projektów z zakresu strategii zarządzania ryzykiem powodziowym: Czy istnieje system monitoringu środowiska, w tym m.in. system informowania, ostrzegania i reagowania na zagrożenia? Jeśli tak, to jakie są jego silne i słabe strony? Czy jest prowadzony obecnie monitoring stanu zagrożenia powodziowego? Czy w przeszłości wdrażano narzędzia i metody obserwacji stanu środowiska, dotyczących m.in. lasów, jakości gleb, wód i powietrza, a także metody i narzędzia do analizowania zagrożeń? Czy były tworzone i rozbudowywane bazy danych do gromadzenia i przetwarzania informacji o środowisku, np. w postaci map (tworzenie map terenów zalewowych)? Czy stworzono już regionalne systemy informacji o środowisku z wykorzystaniem aplikacji GIS? W jakim zakresie? Opis powinien zawierać najistotniejsze informacje i dane statystyczne odnoszące się do zakresu i typu projektu oraz mogących mieć wpływ na jego przewidywane skutki w sferze społecznej i gospodarczej. W przypadku podawania danych statystycznych należy określić ich źródło Identyfikacja problemów beneficjentów projektu Należy wymienić oraz scharakteryzować grupy wszystkich interesariuszy projektu, w tym beneficjentów projektu m.in. grupy społeczne, instytucje oraz podmioty (np. przedsiębiorstwa, instytucje publiczne), które będą korzystały z infrastruktury przewidzianej do realizacji w ramach projektu. Należy pamiętać, że niedogodności i problemy dla mieszkańców / podmiotów gospodarczych / turystów itp. muszą wynikać z opisu uwarunkowań społeczno-gospodarczych występujących na obszarze oddziaływania projektu. W pierwszej kolejności należy określić jakość i stopień zaspokajania potrzeb beneficjentów oraz utrudnienia wynikające z dotychczasowych rozwiązań / technologii. 5

6 Punkt ten powinien przede wszystkim zawierać: opis i analizę problemów 2, które dotykają bezpośrednich i pośrednich beneficjentów (ale tylko w kontekście przedmiotu projektu), opis rozmiarów i zasięgu szkód spowodowanych wezbraniami występującymi w ostatnich latach, uzasadnienie powiązań pomiędzy problemami a badaną analizą otoczenia projektu oraz opis związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy problemami, selekcję problemów i wybór tych, które projekt ma rozwiązać lub przyczynić się do ich rozwiązania. Należy uzasadnić: jakie są niedogodności i problemy dla mieszkańców, podmiotów gospodarczych i innych użytkowników obecnej infrastruktury przeciwpowodziowej i wodnej? dlaczego do tej pory potrzeby nie zostały zaspokojone a problemy rozwiązane? czy i w jaki sposób realizacja projektu przyczyni się do rozwiązania negatywnych kwestii? na jaki czas? jeżeli nie, to w jakim zakresie? dlaczego wybrano właśnie taki zakres projektu? czy istnieją rozwiązania alternatywne? Potrzeba realizacji projektu może wynikać przede wszystkim z konieczności: zwiększenia pojemności retencyjnej zbiorników wodnych (wzrost retencyjności zlewni), przyrostu retencji powierzchniowej, pokrycia deficytu wody na danym obszarze przyrostu retencji podziemnej, poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, zwiększenia obszaru chronionego przeciwpowodziowo, przywrócenia sprawności technicznej istniejących już wałów przeciwpowodziowych uszkodzonych w czasie powodzi bądź budowa nowych, powstrzymania erozji koryt rzek, umożliwienia efektywnego wykorzystania istniejących budowli piętrzących, 4. Opis projektu Projekt stanowi ekonomicznie niepodzielną serię prac, spełniających ściśle określoną funkcję techniczną i posiadających jasno określone cele. Projekt charakteryzuje się możliwością wyraźnego wyodrębnienia ram czasowych realizacji. Działania te mają charakter jednorazowy, zaś ich celem jest doprowadzenie do rozwiązania problemu (osiągnięcia stanu pożądanego celu) lub ułatwienie likwidacji problemu. Definiowany problem musi zawsze dotyczyć określonej grupy interesariuszy, nie może ograniczać się wyłącznie do aspektów technicznych. Projekt powinien być powiązany z bieżącą działalnością podmiotu, który go realizuje, ale jednocześnie musi być łatwy do wyodrębnienia z owej działalności. Należy jednak podkreślić, iż projekt powinien mieć pozytywny wpływ na bieżące funkcjonowanie instytucji lub grupy osób, która go realizuje. Zasadniczym elementem studium jest przedstawienie strategii wdrażania projektu. Analiza w tym zakresie opiera się na określeniu produktów niezbędnych do osiągnięcia zaplanowanych rezultatów oraz uzasadnionych celów projektu. Rozdział może być uzupełniony przedstawieniem matrycy logicznej oraz analizy SWOT projektu. 2 Problemy muszą być określone jako sytuacje negatywne. Nie wszystkie sformułowania są sytuacjami negatywnymi, np. 10% stopa bezrobocia w mieście nie oznacza negatywnej sytuacji, jeżeli w innych miastach jest ona dwu-krotnie wyższa, ale sformułowanie dwukrotnie wyższa stopa bezrobocia niż na obszarze okalającym obszar projektu jest już sytuacją negatywną. 6

7 4.1. Cele projektu, oddziaływania społeczno-gospodarcze, powiązania z innymi projektami Cel (-e) to przyszły stan rzeczy, który jest planowany do osiągnięcia w następstwie podjętych działań. Cel wyraża sens działania, wynikający z potrzeb wewnętrznych i zewnętrznych systemu i jest konkretną odpowiedzią na istniejące potrzeby 3. Wnioskodawca opisuje w tym punkcie, jakie długoterminowe korzyści zostaną osiągnięte w obszarze oddziaływania projektu poprzez jego realizację. W miarę możliwości należy również dokonać wstępnej kwantyfikacji ważnych parametrów takiego celu (wskaźników oddziaływania) oraz określić ramy czasowe ich osiągnięcia. Zaleca się przedstawienie analizy celów z wykorzystaniem metody SMART 4. W niniejszym punkcie powinien znaleźć się również opis powiązań (wyłącznie jeżeli istnieją i są możliwe do uzasadnienia) przedsięwzięcia z innymi inwestycjami/działaniami pozostającymi w związku z przedmiotem lub celami projektu. W szczególności projekt zgłaszany w ramach RPO może być elementem realizacji szerszego przedsięwzięcia (np. stanowić jeden z etapów działań podejmowanych w celu poprawy zabezpieczenia przeciwpowodziowego na terenie całego regionu). Informacja na temat inwestycji/podejmowanych działań, które związane są z wnioskowanym projektem powinna obejmować: oznaczenie przedmiotu zrealizowanego działania (z faktycznym lub planowanym terminem realizacji), koszty realizacji, źródła finansowania, uzasadnienie związku z przedmiotem (powiązania funkcjonalne) lub celami (powiązania społeczno-gospodarcze) zgłaszanej inwestycji. Powiązane projekty nie muszą być realizowane tylko przez samego Wnioskodawcę, dowolne jest również źródło finansowania, przy czym pierwszeństwo powinny mieć inwestycje, na realizację których pozyskano środki Unii Europejskiej. Dopuszczalne jest również uwzględnienie inicjatyw zaplanowanych do realizacji w przyszłości, które są ściśle związane z projektem lub stanowią kolejny etap jego realizacji i wynikają z planów strategicznych lub inwestycyjnych Wnioskodawcy Spójność projektu z celami RPO oraz spójność z dokumentami programowymi/strategicznymi (wspólnotowymi, krajowymi, regionalnymi, lokalnymi) Cel(e) projektu muszą być zgodne z celami działania zawartymi w RPO WP. W niniejszym punkcie należy przedstawić przesłanki świadczące o tym, że projekt przyczyni się do realizacji celów działania 4.2. RPO WP w jaki sposób i w jakim zakresie. Istotne są również informacje wskazujące na spójność projektu z innymi dokumentami o charakterze strategicznym w wymiarze lokalnym, regionalnym i krajowym, w tym zwłaszcza z celami strategii rozwoju województwa w jaki sposób i w jakim zakresie (w kontekście wskaźników realizacji). Należy również określić, jakie są uwarunkowania realizacyjne planowanego projektu wynikające z: Strategii Rozwoju Województwa Podkarpackiego; Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Podkarpackiego; 3 4 A więc nigdy celem nie może być kupienie wyposażenia lub zatrudnienie pracowników. Specific (konkretny) czy cel nie jest ujęty zbyt ogólnie? measurable (mierzalny) czy można zmierzyć poziom jego osiągnięcia? akceptowalne przez podmiot realizujący i otoczenie? realistic (realistyczny) czy cel jest możliwy do osiągnięcia w założonym okresie? timed (określony w czasie) czy cel jest określony w czasie? 7

8 Dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (tzw. Ramową Dyrektywą Wodną) Dyrektywy 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny zagrożenia powodziowego i zarządzania Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego; studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium ochrony przeciwpowodziowej dla danego obszaru (o ile istnieje), 4.3. Opis i ocena wariantów alternatywnych Należy odnieść się do alternatywnych możliwych rozwiązań zakresu projektu (czyli alternatywnego projektu). W przypadku projektów z zakresu infrastruktury przeciwpowodziowej i gospodarki wodnej trudno jest wyszczególnić różne rodzaje wariantów, szczególnie w przypadku wpisania danego zadania do Programu Ochrony Środowiska dla Województwa Podkarpackiego. Pomimo tych trudności, zaproponowane warianty alternatywne powinny najczęściej dotyczyć: lokalizacji (np. które odcinki wałów wykonać), zakres projektu (czy konieczna jest budowa czy wystarczy rozbudowa a może jedynie modernizacja), skala projektu (w zależności od zgłaszanych potrzeb oraz prognoz dotyczących zagrożenia powodziowego). Należy odnieść każdy z wariantów do zidentyfikowanych potrzeb interesariuszy i opisać w jakim stopniu dany wariant przyczyni się do ich zaspokojenia. W przypadku projektów typu 1 uproszczonego (za wyjątkiem projektów z zakresu strategii zarządzania ryzykiem powodziowym) analiza opcji powinna być wykonana jako ocena jakościowa (metodą wielokryterialną), w której należy opisać i porównać kluczowe kryteria kosztów realizacji, eksploatacji (utrzymania trwałości), rezultatów i oddziaływań poszczególnych wariantów, np. wpływ na jakość życia w kontekście wzrostu poczucia bezpieczeństwa przez mieszkańców, wpływ na zmniejszenie ryzyka popowodziowego zanieczyszczenia środowiska, wpływ na poprawę i racjonalność gospodarki zasobów wodnych. Dla projektów z zakresu strategii zarządzania ryzykiem powodziowym (opracowania ocen ryzyka powodziowego, map zagrożeń, planów zarządzania ryzykiem powodziowym i studiów ochrony przeciwpowodziowej) analiza wielokryterialna nie jest wymagana. Należy natomiast: uzasadnić dlaczego właśnie taki zakres i obszar prac wybrano, określić kiedy wykonane będą pozostałe elementy strategii, przedstawić potencjalne skutki braku realizacji projektu. W przypadku projektów typu 2 standardowego analizę opcji należy dobrać do specyfiki przedsięwzięcia, przy czym jako podstawową przyjmuje się metodę dynamicznego kosztu jednostkowego (DGC) 5, gdzie za miarę rezultatu należy przyjąć: 5 Dynamiczny koszt jednostkowy DGC (Dynamic Generation Cost) to stosunek zdyskontowanych kosztów całkowitych do zdyskontowanych korzyści (cena osiągnięcia jednostki efektu). Obliczenia należy wykonać zgodnie ze wzorem: 8

9 Typ projektu Miara rezultatu / Efekt ekologiczny Jednostka Wały przeciwpowodziowe Kanały ulgi powierzchnia terenu zabezpieczonego Poldery, suche zbiorniki przed powodzią Urządzenia przeciwpowodziowe (np. śluzy, (obszar zagrożenia powodziowego dla ha przepompownie itp.) wody Q 1 %) Retencja wody 4.4. Lokalizacja Należy tu podać miejsce realizacji projektu wraz z opisem funkcji obiektów ochrony przeciwpowodziowej (celu(ów), na jaki jest przeznaczony). Opis powinien być, w miarę możliwości, uzupełniony mapką poglądową przedstawiającą inwestycję na tle obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego terenu, powiązania planowanej inwestycji z siedliskami ludzkimi, obszar oddziaływania projektu, powiązania z istniejącymi, bądź planowanymi obiektami ochrony przeciwpowodziowej lub gospodarki zasobami wodnymi itd. W przypadku projektów dotyczących systemów zarządzania należy pokazać obszar obejmowany przez system informacji o środowisku oraz miejsce lokalizacji urządzeń lub dokumentów wytworzonych w wyniku realizacji projektu. Przy charakteryzowaniu wybranej lokalizacji należy wziąć pod uwagę: zagrożenie powodziowe, warunki topograficzne, hydrogeologiczne i urbanistyczne mające wpływ na projekt, powiązanie z innymi obiektami infrastrukturalnymi, zapotrzebowanie na media i ich dostępność w danej lokalizacji, możliwość prowadzenia i zabezpieczenia budowy, stref ochronnych itp Wskaźniki rezultatu projektu Rezultaty charakteryzują wpływ zrealizowanego przedsięwzięcia na otoczenie społecznoekonomiczne uzyskany bezpośrednio po zakończeniu realizacji projektu. Wymagane jest podanie wskaźników zgodnych z listą podaną dla przedmiotowego działania RPO WP, w pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę tzw. wskaźniki kluczowe oraz wskaźniki regionalne (umieszczone na liście wskaźników we wniosku o dofinansowanie). Wnioskodawca może uwzględnić również inne charakterystyczne dla danej inwestycji wskaźniki. Należy przy tym liczyć się z koniecznością monitorowania postępów w osiąganiu docelowej wartości takiego wskaźnika. DGC p EE t n t 0 KI t n t 0 t ( 1 i ) EE ( 1 KE t t t i ) gdzie: p EE cena za jednostkę miary rezultatu; KI t nakłady inwestycyjne poniesione w danym roku; KE t koszty eksploatacyjne poniesione w danym roku; i stopa dyskontowa; t rok, przyjmuje wartości od 0 do n; EE t miara rezultatu, t 9

10 Należy podać przynajmniej jeden wskaźnik rezultatu. W indywidualnych sytuacjach prawidłowe oszacowanie wartości wskaźnika rezultatu może być jednak utrudnione lub niemożliwe w roku zakończenia rzeczowego projektu. Wówczas należy podać wartość właściwą dla zakresu inwestycji, która wystąpi nie później niż w pierwszym pełnym roku kalendarzowym następującym po roku zakończenia realizacji inwestycji. Podejście takie jest dopuszczalne w wyjątkowych sytuacjach oraz wymaga konkretnego uzasadnienia. Może również wynikać ze szczegółowych uregulowań określonych w Regulaminie Konkursu. Należy krótko opisać organizację systemu monitorowania realizacji projektu, w tym źródła oraz częstotliwość pozyskiwania danych celem pomiaru wybranych wskaźników rezultatu w trakcie i/lub po zakończeniu realizacji projektu. Jeżeli źródłem danych nie jest statystyka publiczna należy podać metodologię badań, które zostaną przeprowadzone Przedmiot i produkty projektu W punkcie niniejszym należy opisać, co będzie przedmiotem projektu (efekty rzeczowe), przy wykorzystaniu danych liczbowych i podstawowych parametrów technicznych inwestycji. Należy tu opisać działania wybranego wariantu, jakie zakłada projekt, które powinny w sposób logiczny służyć zaspokojeniu wskazanych wcześniej potrzeb. Należy również opisać oraz podać wartości liczbowe wskaźników produktu, przez które należy rozumieć wynik interwencji w stan aktualny, czyli bezpośredni, materialny efekt realizacji przedsięwzięcia mierzony konkretnymi wielkościami fizycznymi. Wymagane jest podanie wskaźników zgodnych z listą podaną dla przedmiotowego działania RPO WP, w pierwszej kolejności należy wziąć pod uwagę tzw. wskaźniki kluczowe oraz wskaźniki regionalne (umieszczone na liście wskaźników we wniosku o dofinansowanie) (patrz: Instrukcja wypełniania wniosku o dofinansowanie realizacji projektu ze środków EFRR w ramach II VII osi priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata ). Wnioskodawca może uwzględnić również inne charakterystyczne dla danej inwestycji wskaźniki. Należy przy tym liczyć się z koniecznością monitorowania postępów w osiąganiu docelowej wartości takiego wskaźnika. Wartości fizyczne należy przyporządkować do danego wskaźnika zgodnie z określoną jednostką miary, na podstawie posiadanej dokumentacji technicznej oraz określić termin planowanej realizacji wskaźnika. 5. Analiza techniczna projektu Zakres danych niezbędnych do ujawnienia w niniejszym punkcie zależeć będzie od rodzaju projektu. Poniższe wskazówki odnoszą się do najistotniejszych kwestii: należy przedstawić funkcjonalność rozwiązań zaproponowanych w projekcie (np. rozwiązań technicznych), należy wykazać zbieżność parametrów technicznych projektowanej infrastruktury (pojemności zbiorników, długości wałów itp.) z celami projektu; przedstawić logikę dostosowania rozwiązań wypracowanych w ramach projektu do poszczególnych celów, które ma spełniać, 10

11 wykazać dostosowanie infrastruktury ochrony przeciwpowodziowej do realizacji celów projektu przez cały okres referencyjny. Jeżeli przedsięwzięcie składa się z kilku etapów lub stanowi etap większego przedsięwzięcia należy scharakteryzować każdy z nich. Informacje niezbędne w niniejszym punkcie pochodzić będą w pierwszej kolejności z posiadanej przez Wnioskodawcę dokumentacji technicznej. Należy jednak wybrać informacje najistotniejsze. W przypadku projektów dotyczących strategii zarządzania ryzykiem powodziowym należy opisać przewidywaną metodologię i zakres dokonywanych analiz, możliwe do wykorzystania aplikacje / modele komputerowe, zakres pomiarów w terenie itd. Opracowując niniejszy rozdział należy mieć na uwadze, że na etapie oceny merytorycznej wniosku, wykonalność techniczna i technologiczna projektu, tj. przyjęte rozwiązania i technologie wykonania są przedmiotem oceny dopuszczającej (ocena 0-1), dokonywanej przez zespół ds. oceny wykonalności technicznej i technologicznej oraz finansowej i ekonomicznej Komisji konkursowej. Wniosek może być oceniony negatywnie na tym etapie w przypadku stwierdzenia, że proponowane technologie nie są zgodne z obowiązującymi wymaganiami i standardami Specyfikacja działań podejmowanych w ramach promocji projektu Należy zamieścić opis i kalkulację kosztów promocji projektu realizowanego ze środków publicznych, w tym współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Minimalny zakres obowiązków w tym zakresie określa art. 8 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006, Wytyczne MRR w zakresie informacji i promocji oraz Podręcznik Procedur wdrażania RPO WP. Dotyczą one oznaczania miejsc realizacji inwestycji tablicami informacyjnymi, a po zakończeniu robót tablicami pamiątkowymi. Materiały opisujące działania (broszury, foldery, listy informacyjne) powinny być oznaczane w określony sposób. Podobnie przy organizowaniu spotkań informacyjnych związanych z projektami należy w odpowiedni sposób zaznaczyć udział wspólnotowy. 6. Uwarunkowania formalno-prawne Realizacja projektu dotyczącego przede wszystkim robót budowlanych wymaga spełniania szeregu obowiązków oraz uzyskania uzgodnień lub pozwoleń właściwych organów administracyjnych. W rozdziale niniejszym należy opisać uwarunkowania prawne oraz stopień zaawansowania procedur poprzedzających realizację prac budowlanych Uwarunkowania wynikające z procedur prawa budowlanego i zagospodarowania przestrzennego Należy przedstawić informację o stopniu zaawansowania prac związanych z wydaniem prawomocnego pozwolenia na budowę, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego (lub zgodności lokalizacji projektu z MPZP). Jeśli zakres projektu objęty jest kilkoma pozwoleniami, lub przewidziane prace stanowią fragment szerszego zakresu objętego pozwoleniem należy opisać i wyjaśnić zaistniałą sytuację. W przypadku projektów dotyczących strategii zarządzania ryzykiem przeciwpowodziowym należy opisać uwarunkowania prawne wynikające z obecnych dokumentów dotyczących zagospodarowania przestrzennego obszarów, których strategia dotyczy oraz przyszły potencjalny wpływ strategii na sposób zagospodarowania ww. obszarów. 11

12 6.2. Prawo do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane Należy przedstawić informację czy oraz na jakiej podstawie Wnioskodawca posiada prawo do dysponowania nieruchomościami, na których realizowane będą roboty budowlane projektu niezbędnymi dla realizacji projektu. Należy przedstawić informację czy oraz na jakiej podstawie Wnioskodawca posiada prawo do dysponowania nieruchomościami na cele dotyczące realizacji projektu, niezbędnymi dla jego realizacji, np. w przypadku projektów typu dostawy. Należy również ustosunkować się do przypadków, gdy realizacja inwestycji wymaga przeprowadzenia wykupów nieruchomości. Konieczne jest wówczas określenie podstawy przyjętej wyceny (operatu sporządzonego przez rzeczoznawcę). W odniesieniu do obiektów kubaturowych infrastruktury należy jednoznacznie określić tytuły prawne do nieruchomości wraz z dokumentami (np. sygnatury wpisów do ksiąg wieczystych, a w przypadku ich braku np.: repertorium aktów notarialnych, sygnatury decyzji administracyjnych itd.). W przypadku przekazania w zarząd/wynajmu/dzierżawy wieloletniej obiektów należy przedstawić główne wymogi w zakresie postanowień umowy (umowy takie muszą być zawarte na okres przynajmniej 5 lat licząc od planowanego zakończenia realizacji projektu) oraz wykazać zabezpieczenie majątku powstałego / zakupionego dzięki realizacji projektu w przypadku rozwiązania umowy. W przypadku rozwiązania takiej umowy w okresie do 5 lat od zakończenia projektu należy mieć świadomość ryzyka zaistnienia zasadniczej modyfikacji (zgodnie z art. 57 Rozporządzenia 1083/2006) i konieczności zwrócenia nienależnie wypłaconych kwot na realizację projektu Zgodność z prawem zamówień publicznych Zlecanie realizacji robót budowlanych, dostawy i usługi realizowane w ramach projektu podlegają przepisom ustawy z r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2007 r. nr 223 poz z późń. zm.). W niniejszym punkcie należy scharakteryzować rodzaj i przedmiot każdej z zaplanowanych procedur udzielania zamówień publicznych. Należy mieć przy tym na uwadze dyspozycję art. 32 ust. 2 ustawy, który zabrania dzielenia zamówienia na części lub zaniżania wartości zamówienia w celu uniknięcia procedur przetargowych oraz art. 29, który nakazuje opisać przedmiot zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń. W przypadku wskazania trybów nieprzetargowych należy podać dodatkowe, istotne informacje, np. uzasadnić, dlaczego wybrano dany tryb postępowania lub umieścić informację o niepodleganiu przepisom ustawy Prawo zamówień publicznych wraz z podaniem uzasadnienia. W przypadku udzielania zamówień publicznych współfinansowanych ze środków EFRR w ramach RPO WP, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14 tys. euro lub przez podmioty w stosunku, do których nie stosuje się ustawy Prawo zamówień publicznych - Wnioskodawca jest zobowiązany do: a) wyboru wykonawcy w oparciu o najbardziej korzystną ekonomicznie i jakościowo ofertę, b) przestrzegania przy wyborze wykonawcy i wydatkowaniu środków, prawa wspólnotowego i krajowego m.in. w zakresie zapewnienia zasad przejrzystości, jawności i ochrony uczciwej konkurencji, c) dołożenia wszelkich starań w celu uniknięcia konfliktu interesów rozumianego, jako brak bezstronności i obiektywności przy wyłanianiu wykonawcy do realizacji usług, dostaw lub robót budowlanych w ramach realizowanego projektu, 12

13 d) stosowania Wytycznych Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podkarpackiego na lata w sprawie udzielania zamówień współfinansowanych ze środków EFRR, w stosunku, do których nie stosuje się ustawy prawo zamówień publicznych - stanowiących załącznik do umowy/ decyzji o dofinansowanie Specyficzne uwarunkowania prawne Należy przedstawić informację czy realizacja inwestycji wymagała (lub jest uzależniona od) przeprowadzenia szczególnych postępowań związanych np. z: uwarunkowaniami prawnymi (np. własność gruntu), warunkami środowiskowymi, geologicznymi i geotechnicznymi, ochrony konserwatorskiej terenu (czy układ urbanistyczny, ruralistyczny lub historyczny, w którym jest projektowany obiekt budowlany, jest wpisany do rejestru zabytków oraz czy podlega ochronie na podstawie ustaleń MPZP lub studium uwarunkowań), innymi warunkami (np.: związanymi z bezpieczeństwem budowli, przepisów przeciwpożarowych) lub wynikającymi np. ze stwierdzonych przez upoważnione organy administracyjne znacznych przekroczeniach stężeń zanieczyszczeń itd.. Na etapie przygotowania projektu należy zapoznać się z materiałem zamieszczonym na stronie internetowej pn. Pomoc publiczna kwestia istotna w trakcie przygotowywania projektu. Warto także przeanalizować zapisy Poradnika dla administracji publicznej: pomoc publiczna w programach operacyjnych dokumentu dostępnego w Vademecum wnioskodawcy/beneficjenta. Skorzystać można ponadto ze znajdującej się na stronie internetowej pod adresem wyszukiwarki decyzji Komisji Europejskiej w zakresie pomocy publicznej, która również może stanowić źródło przydatnych informacji. 7. Analiza potencjału instytucjonalnego Wnioskodawcy Niniejszy rozdział powinien zawierać informacje służące do ustalenia i oceny czy Wnioskodawca jest gotowy do realizacji projektu oraz ma możliwości jego utrzymania w przyszłości Charakterystyka wnioskodawcy Należy dokonać opisu stanu aktualnego organizacji zgłaszającej projekt, w tym uwarunkowań prawnych dla danego typu Wnioskodawcy (przyporządkowanie do typologii beneficjentów zgodnie ze Szczegółowym Opisem Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata , podstawę prawną utworzenia, organ założycielski, zadania statutowe), struktury organizacyjnej, procesu decyzyjnego organów/osób uprawnionych do reprezentacji, zasad nadzoru nad prowadzoną działalnością. Ponadto rozdział odnosi się do informacji, w jaki sposób będzie wdrażany projekt w kontekście: kwestii instytucjonalnych wdrażania projektu; kwestii proceduralnych wdrażania projektu. 13

14 W kwestiach instytucjonalnych powinny zostać ujęte wszystkie zaangażowane w realizację projektu instytucje i organizacje; podział odpowiedzialności i zadań pomiędzy wszystkie instytucje, a także wszystkie osoby, instytucje i organizacje, na które realizacja projektu będzie miała wpływ, osoby biorące udział w realizacji projektu (przede wszystkim kierownik projektu), ich rolę, zadania i odpowiedzialność. W kwestiach proceduralnych należy opisać procedury, które będą wykonywane podczas realizacji projektu, np. sposoby śledzenia postępu prac, definiowania i weryfikowania punktów kontrolnych, formalne warunki odbioru prac itp., harmonogram prac przygotowawczych, w tym np. rozpisania przetargów, harmonogram realizacji projektu oraz pozyskiwania odpowiednich zezwoleń itp Partnerzy i opis zasad partnerstwa W przypadku, gdy projekt realizowany jest z udziałem innych podmiotów należy scharakteryzować zakres ich zaangażowania oraz kompetencje związane z jego realizacją. W szczególności należy opisać strukturę i zasady współpracy pomiędzy podmiotami zaangażowanymi w realizację projektu: prawną podstawę współpracy (umowę, porozumienie administracyjne), główne prawa i obowiązki partnera (-ów) związane z realizacją projektu, kwestie własności i finansowania przedmiotu projektu po zakończeniu jego realizacji, sposób zabezpieczenia środków finansowych, zasady rozliczeń i płatności, jeżeli partner uczestniczy w finansowaniu nakładów inwestycyjnych. Należy przedstawić informację odnośnie spełnienia wymagań dotyczących sposobu wyłonienia partnera w kontekście zapisów ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2006 r. Nr 227 poz z późn. zm.) oraz Wytycznych w zakresie zawierania umów / porozumień o partnerstwie dla projektów realizowanych w ramach priorytetów II VII Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata (Załącznik do uchwały nr 185 / 3443 / 09 Zarządu Województwa Podkarpackiego z dnia 15 kwietnia 2009 r.) nia.pdf. W przypadku konkretnych projektów występować mogą sytuacje specyficzne, które należy opisać Opis podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację przedmiotu inwestycji po jej zakończeniu Jeżeli bieżącym zarządzaniem projektu zajmować się będzie inny niż Wnioskodawca podmiot, należy wyjaśnić przyczyny, korzyści oraz formę prawną przekazania funkcji związanych z użytkowaniem/zarządzaniem infrastrukturą. Należy określić jaki podmiot będzie zarządzał infrastrukturą powstałą w wyniku realizacji projektu, w tym sposób wyboru podmiotu eksploatującego, jego formę prawną i strukturę własnościową, jak również zakres nadzoru Wnioskodawcy. Warto również uzasadnić, że sprosta on wymaganiom związanym z bieżącym utrzymaniem infrastruktury. Informacje te powinny dotyczyć zasobów kadrowych, sprzętowych, organizacyjnych oraz finansowych w kontekście zdolności do utrzymania rezultatów projektu przez co najmniej 5 lat od chwili zakończenia jego realizacji. W zakresie niniejszej analizy należy wziąć pod uwagę dyspozycję art. 57 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/

15 7.4. Doświadczenie w realizacji projektów inwestycyjnych W punkcie tym powinna znaleźć się informacja w zakresie projektów inwestycyjnych dotychczas zrealizowanych przez Wnioskodawcę (i ew. partnerów). Należy przy tym skupić się na projektach powiązanych terytorialnie, technicznie lub w zakresie celów społecznogospodarczych z przedmiotem zgłaszanego wniosku. W szczególności należy podać: oznaczenie przedmiotu zrealizowanego działania (z faktycznym w przypadku zakończonych lub planowanym w przypadku trwających projektów terminem realizacji), koszty realizacji, źródła finansowania, uzasadnienie związku z przedmiotem lub celami zgłaszanej inwestycji. 8. Analiza finansowa Analizę finansową przeprowadza się w celu: umożliwienia oceny rentowności inwestycji (oraz ewentualnie rentowności zainwestowanego kapitału (krajowego) oraz efektywności finansowej projektu, ustalenia właściwego (maksymalnego) dofinansowania z funduszy UE, wpływu nakładów inwestycyjnych, kosztów i przychodów wynikających z eksploatacji projektu na sytuację finansową wnioskodawcy lub podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację przedmiotu projektu (ocena płynności i trwałości finansowej projektu). W celu ujednolicenia zasad i zachowania spójności przygotowywanych analiz, przyjąć należy następujące założenia: punktem wyjścia projekcji finansowych są dane finansowo-księgowe podmiotów eksploatujących przedsięwzięcie/system za rok poprzedni (lub ostatni dostępny okres), podane informacje i dane liczbowe powinny odpowiadać dokumentacji technicznej, obowiązującym normom, cenom rynkowym i danym statystycznym, analizy należy wykonywać kierując się zasadami rzetelności oraz ostrożnej wyceny, obowiązującą walutą jest zł, prognoza finansowa sporządzana musi być w okresach rocznych (obrazujących stan zmiennych na 31 grudnia danego roku), prognoza obejmować powinna okres referencyjny, który dla infrastruktury ochrony przeciwpowodziowej i gospodarki zasobami wodnymi wynosi 30 lat, poczynając od roku złożenia wniosku o dofinansowanie, w analizach należy stosować ceny stałe tj. ceny z roku bazowego, z wyeliminowaniem wpływu inflacji na prognozy finansowe (korekta efektu inflacji), do obliczeń należy przyjąć stopę dyskontową 5% (ceny stałe), w przypadku projektów w zakresie infrastruktury przeciwpowodziowej analizę, co do zasady, sporządza się przy użyciu metody standardowej. Metoda ta zakłada, że możliwe jest oddzielenie kosztów operacyjnych i nakładów związanych z inwestycją od ogólnego strumienia kosztów operacyjnych i nakładów 15

16 Wnioskodawcy (podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację). Analiza finansowa oparta jest wówczas o przewidywane przychody (o ile w ogóle wystąpią), wartość rezydualną, koszty operacyjne oraz nakłady inwestycyjne i odtworzeniowe, które wyodrębniono dla przedmiotu inwestycji. Natomiast jeżeli wyodrębnienie ww. przepływów charakterystycznych dla przedmiotu projektu nie jest możliwe należy zastosować tzw. metodę przyrostu, zgodnie z którą projekt jest oceniany na podstawie różnicy w kosztach i przychodach między opcją zakładająca realizację projektu, a alternatywną opcją bez realizacji projektu, jako podstawową metodę analizy finansowej przyjmuje się metodologię zdyskontowanego przepływu środków pieniężnych (ang. Discounted Cash Flow ), z zastrzeżeniem, że w ramach RPO WP rezerwy tworzone na pokrycie wydatków inwestycyjnych nie są kwalifikowane, bez względu na uzasadnienie, do podstawowych narzędzi analizy należą: rachunek przepływów pieniężnych oraz rachunek zysków i strat, pomocniczo można opracować bilans dla głównych pozycji projektu. Zaleca się zastosowanie formatu tabel zgodnego z przepisami o rachunkowości (grupy główne). Ze względu jednak na specyfikę projektów, czytelność analizy oraz specyfikę interwencji w ramach funduszy UE można zastosować tabele innego formatu. Należy przy tym uwzględnić przynajmniej kalkulację przepływów finansowych wymaganych dla obliczenia wskaźników finansowych (patrz p Wytycznych), analizy powinny być wiarygodne, tzn. przedstawiać rzetelne i realne szacunki oparte o należycie opisaną i uzasadnioną metodologię. Przedstawione czynniki i ich wartości powinno cechować: pewność lub obiektywnie wysokie prawdopodobieństwo zaistnienia, racjonalna metodologia oszacowania (poparta np. normami, cenami rynkowymi, przeprowadzonymi badaniami naukowymi, statystyką). W przypadku braku spełnienia ww. przesłanek IZ RPO WP może zakwestionować poprawność przedstawionych wyliczeń. W przypadku projektów, które nie będą generować przepływów pieniężnych związanych z eksploatacją w obowiązującym okresie referencyjnym (np. niektóre projekty dotyczące strategii zarządzania ryzykiem powodziowym i przygotowania dokumentów związanych z zagrożeniem powodziowym) analiza finansowa w zakresie punktów 8.4, 8.5, 8.6 może zostać ograniczona do należycie uzasadnionych opisów, bez konieczności przedstawiania projekcji i wyliczeń finansowych Harmonogram, nakłady inwestycyjne W punkcie tym należy przedstawić informacje na temat terminów rozpoczęcia, czasu trwania i terminów zakończenia kluczowych faz realizacji projektu. W szczególności należy podać: planowane terminy wszczęcia i rozstrzygnięcia procedur o wyłonienie wykonawcy projektu; terminy rozpoczęcia poszczególnych głównych kategorii robót, terminy odbiorów częściowych i końcowego, termin końcowego rozliczenia projektu. Harmonogram powinien uwzględniać czas trwania poszczególnych operacji, zastosowaną technologię, ryzyko opóźnień (np. wynikających z protestów podczas procedur o udzielenie zamówień publicznych lub warunków atmosferycznych, czasu trwania procedur pozyskiwania dofinansowania zewnętrznego itd.). Należy również przestrzegać ostatecznych 16

17 terminów kwalifikowalności kosztów oraz ostatecznych terminów rozliczenia projektów określonych w odrębnych wytycznych przez IZ RPO WP. W studium zaleca się przedstawienie terminarza realizacji w postaci harmonogramu rzeczowo-finansowego, który przedstawia nakłady ponoszone na poszczególne składniki inwestycji (lub etapy). Uzupełniająco można również przedstawić wykres Gantta oraz wykresy analizy sieciowej, a także analizę elementów krytycznych wraz z wskazaniem czynników ryzyka mogących wpłynąć na opóźnienia w realizacji projektu. W związku z długim okresem przewidywanej eksploatacji projektu powiązanej z technicznym i ekonomicznym zużyciem wytworzonych środków trwałych analiza finansowa powinna uwzględniać kalkulację amortyzacji wartości środków trwałych. Powinna być ona wykonana dla poszczególnych składników majątku wraz z uwzględnieniem przyszłych nakładów odtworzeniowych oraz amortyzacją tych nakładów. Należy zaznaczyć, iż nakłady odtworzeniowe powodują wzrost wartości środków trwałych, co oznacza, że podlegają amortyzacji. Nie należy ich mylić z kosztami bieżących napraw, remontów i konserwacji zaliczanych wprost do kosztów operacyjnych. W niniejszych wytycznych założono, że inwestycje nie będą likwidowane oraz dotyczą infrastruktury publicznej i nieodpłatnej, dlatego można przyjąć, że wartość rezydualna wynosi 0 (zgodnie z Wytycznymi MRR z r., s. 15) Źródła finansowania W punkcie tym powinien znaleźć się opis źródeł finansowania nakładów inwestycyjnych projektu z uwzględnieniem środków EFRR w ramach RPO WP (wnioskowanej dotacji). Zgodnie z zapisami Szczegółowego opisu priorytetów RPO WP, udział EFRR w finansowaniu projektu wynosić może maksymalnie 85% całkowitych kosztów kwalifikowanych. Przy czym poziom dofinansowania z EFRR podlega również limitom wynikającym z przepisów dotyczących pomocy publicznej lub zasad przewidzianych dla projektów generujących dochód. Poziom dofinansowania projektu może być także obniżony przez Instytucję Zarządzającą w ogłoszeniu o konkursie. W Szczegółowym opisie priorytetów RPO WP dla poszczególnych typów projektów została również ustalona maksymalna wartość kosztów kwalifikowanych projektu, dla niektórych rodzajów inwestycji. W przypadku finansowania wkładu własnego za pomocą kredytów należy określić podstawowe zakładane parametry: wartość kredytu, waluta kredytu, oprocentowanie (stałe czy zmienne), okres kredytowania, okres karencji, prowizja, rodzaj spłat (miesięcznie, kwartalnie, rocznie) Koszty operacyjne W pierwszej kolejności należy określić koszty dotyczące całości funkcjonowania instytucji i uwzględnić wszystkie koszty. Następnie należy podzielić koszty według klasyfikacji kosztów rodzajowych przy założeniu kontynuowania działalności bez realizacji projektu i po realizacji projektu w odpowiednim okresie referencyjnym. Dla każdej kategorii kosztów, która zmieni się w wyniku realizacji projektu wymagane jest szczegółowe uzasadnienie przyjętych założeń, które powinny być poparte co najmniej danymi historycznymi oraz doświadczeniem Wnioskodawcy. W przypadku projektów dotyczących strategii zarządzania ryzykiem przeciwpowodziowym należy odnieść się np. do kosztów przyszłych aktualizacji opracowanych dokumentów. 17

18 Obliczając koszty operacyjne w celu ustalenia wyniku finansowego projektu, zgodnie z metodologią DCF przedstawioną w Analiza kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych: Przewodnik, s. 31, pomija się wszystkie te pozycje, którym nie odpowiada rzeczywisty wydatek pieniężny, nawet jeśli są to pozycje, które normalnie ujmuje się w sprawozdaniach finansowych przedsiębiorstw (w bilansie i rachunku zysków i strat). W szczególności należy pominąć: spadek wartości i amortyzację, nie jest to bowiem wydatek gotówkowy, wszelkie rezerwy na przyszłe odnowienie majątku ponieważ i tym pozycjom nie odpowiada rzeczywiste zużycie dóbr lub usług, wszelkie rezerwy na zdarzenia warunkowe ponieważ czynnik niepewności przyszłych przepływów pieniężnych uwzględnia się w analizie ryzyka a nie w kategoriach kwot pieniężnych. Kalkulacja umorzenia wartości środków trwałych, dla poszczególnych składników majątku, wykonywana jest przede wszystkim w celu ustalenia niezbędnych wydatków odtworzeniowych Analiza wyniku finansowego Wynik do obliczenia podstawowych wskaźników finansowych należy obliczyć uwzględniając wpływy i wypływy pieniężne związane z realizacją projektu, obejmujące nakłady inwestycyjne, koszty operacyjne oraz zmiany kapitału obrotowego. Przepływy powinny być określone zgodnie z wymogami Wytycznych MRR z r. W odniesieniu do zmian kapitału obrotowego należy przeprowadzić kalkulację zmian sald zobowiązań oraz zapasów projektu wraz z uzasadnieniem przedstawionych szacunków (np. wartość odniesienia i wskaźniki rotacji). Dane za okres prognozy finansowej należy przedstawić w formie tabelarycznej. Do obliczenia wskaźników finansowych FNPV/c oraz FIRR należy wziąć pod uwagę przepływy środków pieniężnych wymienione w ww. Wytycznych (załącznik nr 3 Zestawienie kategorii przepływów pieniężnych branych pod uwagę w celu wyliczenia wskaźników efektywności finansowej i ekonomicznej oraz wzory do obliczenia tych wskaźników) Trwałość finansowa projektu Analiza trwałości finansowej projektu jest kluczowym elementem analizy finansowej inwestycji przeciwpowodziowych, gdyż w tym punkcie analizy Wnioskodawca przedstawia uzasadnienie, że w przyszłości będzie w stanie utrzymać infrastrukturę wytworzoną w wyniku realizacji projektu. Zgodnie z Analizą kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych: Przewodnik, s. 32, analiza finansowa inwestycji powinna wykazać finansową trwałość projektu, która oznacza, że przedsięwzięciu nie grozi wyczerpanie środków pieniężnych i utrata zdolności do bieżącego regulowania wydatków. Zapewnienie płynności wymaga harmonizacji czasowej wpływów i wydatków i jest niezbędne na etapie wdrażania i eksploatacji. Analiza trwałości finansowej obejmuje dwie części: 1) Analizę wyniku finansowego projektu. Dane dotyczące ww. pozycji należy zaczerpnąć z poprzednich analiz. Trwałość występuje wtedy, gdy suma przepływów w ramach 18

19 skumulowanych strumieni pieniężnych generowanych przez projekt jest dodatnia we wszystkich latach objętych analizą. 2) Analizę sytuacji finansowej Wnioskodawcy (podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację) z uwzględnieniem dodatkowych kosztów, które zaistnieją w wyniku realizacji inwestycji. Podstawowym narzędziem do tej części analizy trwałości jest pełny rachunek przepływów pieniężnych wnioskodawcy z projektem (część operacyjna, inwestycyjna i finansowa). Projekt jest trwały finansowo wtedy, kiedy skumulowane (niezdyskontowane) przepływy pieniężne netto są dodatnie w całym okresie referencyjnym. Do wykazania trwałości finansowej należy używać co do zasady nominalnych (niezdyskontowanych) przepływów pieniężnych. Przepływy środków finansowych, jakie należy w tym celu uwzględnić powinny brać pod uwagę, wszystkie (krajowe i UE) zaangażowane środki finansowe, kredyty i pożyczki, wraz z ich spłatą, koszty obsługi zadłużenia, wpłaty własne oraz wypłaty dywidend (nadwyżki projektu). Powyższe analizy służą uzasadnieniu, czy wydatki nie zagrożą stabilności finansowej Wnioskodawcy/podmiotu odpowiedzialnego za eksploatację danego systemu przeciwpowodziowego. W związku z powyższym zmiany przepływów pieniężnych, zaczerpnięte z analizy finansowej, należy również odnieść do prognozowanej sytuacji ww. podmiotu. 9. Analiza ekonomiczna Analiza ekonomiczna ma na celu dokonanie oceny wkładu projektu w polepszenie warunków ekonomicznych i jakości życia w regionie lub kraju. Wymogi w zakresie analizy ekonomicznej projektów podzielono w zależności od typu projektu. Dla projektów typu 1 przeprowadzane są analizy uproszczone wielokryterialne, które polegają na przedstawieniu, w formie opisu, uzasadnienia pozytywnego wpływu projektu na realizację celów określonych w Programie. Do podstawowych zagadnień analizy wielokryterialnej w tym przypadku należą: 1. Wpływ projektu na bezpieczeństwo przeciwpowodziowe W punkcie tym należy przedstawić podsumowanie wcześniejszych ustaleń studium w zakresie: powierzchni chronionego obszaru, ryzyka wystąpienia powodzi, w tym strat wywołanych w ubiegłych okresach, liczby osób, gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, podmiotów publicznych infrastruktury technicznej chronionej przed zagrożeniem w wyniku realizacji projektu, zagrożenia sanitarnego w przypadku powodzi (ujęć i instalacji zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, szamb, oczyszczalni ścieków, cmentarzy, zakładów i magazynów przemysłu spożywczego, chemicznego itd.), zagrożenia dla obiektów infrastruktury kultury, zabytków, archiwów itd. inne informacje dotyczące przedmioty kryterium. 2. Trwałość wpływu projektu na bezpieczeństwo powodziowe danego obszaru 19