doradzamy pomagamy informujemy

Transkrypt

1 Informator Prawno Ubezpieczeniowy Lipiec 2013 W BIEŻĄCYM NUMERZE: Rozmiar krzywdy dziecka z powodu śmierci rodzica może ocenić babcia. Ubezpieczenia na wypadek tzw. szkody wakacyjnej. doradzamy pomagamy informujemy

2 SPIS TREŚCI AKTUALNOŚCI NOWE PRAWO str. 4 str. 4 str. 4 str. 4 Zmiana rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów. Ustawa z dnia r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych innych ustaw. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie wzorów zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wzorów licencji na wykonywanie transportu drogowego oraz wypisów z tych dokumentów. Deregulacja zawodów ubezpieczeniowych przyjęta przez rząd. ORZECZNICTWO str. 5 str. 6 str. 6 str. 7 str. 7 str. 8 OC rolnika nie pokryje szkód wyrządzonych przez zwierzę poza obszarem gospodarstwa - Wyrok Sądu Najwyższego z dnia r., sygn. akt: IV CSK 565/12. Rozmiar krzywdy dziecka z powodu śmierci rodzica może ocenić babcia - Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia r., sygn. akt I ACa 127/13. Za skutki wypadku na chodniku przed blokiem odpowiada spółdzielnia mieszkaniowa - Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia r., sygn. akt I ACa 97/13. Zadośćuczynienie pomimo znacznego przyczynienia się do wypadku - Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia r., sygn. akt: I ACa 1277/12. Pół miliona złotych za hałas - Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia r., sygn. akt: IV C 1107/08. Istotne uchwały na wniosek Rzecznika Ubezpieczonych. PRAWO CO DNIA str. 9 str. 9 str. 9 str. 10 Polska w europejskiej czołówce pod względem liczby polis obowiązkowych. Ubezpieczenia wakacyjne. Gdy turysta doleciał bez bagażu. Kto płaci za zalany samochód na drodze. str. 2

3 SPIS TREŚCI str. 10 str. 11 str. 11 str. 12 str. 12 str. 12 str. 12 str. 13 Zmotoryzowani domagają się wprowadzenia powszechnego OC dla rowerzystów. OC ze zniżką na współwłaściciela nadal opłacalne. Droższe OC dla aut z kierownicą po prawej stronie. 20 tys. kary dla Gothaer Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. Kolejne wystąpienie Rzecznika Ubezpieczonych do SN. Renta dożywotnia tylko dla ubezpieczycieli. Grupowe polisy NNW dla biletowanych imprez masowych. Szybciej będzie można namierzyć kierowcę bez OC. PROWADZONE SPRAWY str. 14 Zadośćuczynienie za doznaną na skutek obrażeń ciała krzywdę. str. 3

4 AKTUALNOŚCI NOWE PRAWO Zmiana rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów. Dnia r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów. Akt wykonawczy wprowadza nowe regulacje związane przede wszystkim z wyglądem oraz wielkością tablic rejestracyjnych. Ustawa z dnia r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych innych ustaw. Dnia r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja obejmuje zmiany w ustawach: Prawo o ruchu drogowym, ustawa o kierujących pojazdami. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie wzorów zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wzorów licencji na wykonywanie transportu drogowego oraz wypisów z tych dokumentów. Dnia r. Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej wydał rozporządzenie w sprawie wzorów zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wzorów licencji na wykonywanie transportu drogowego oraz wypisów z tych dokumentów. Rozporządzenie określa: wzór zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego oraz wypisu z tego zezwolenia; wzór licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób samochodem osobowym oraz wypisu z tej licencji; wzór licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz wypisu z tej licencji; wzór licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób taksówką; wzór licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy oraz rodzaje zabezpieczeń licencji wspólnotowej. Deregulacja zawodów ubezpieczeniowych przyjęta przez rząd. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych. Tym razem obostrzenia mają zostać umniejszone m.in. wobec profesji brokera, agenta ubezpieczeniowego i aktuariusza. Zgodnie z przyjętym projektem nowelizacji ustawy, kandydat na brokera ubezpieczeniowego i reasekuracyjnego nie będzie zobowiązany do zdania egzaminu przez Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych, jeżeli posiada sześcioletnie doświadczenie zawodowe w zakresie ubezpieczeń albo jeśli ukończył studia wyższe uznane przez ww. Komisję za równorzędne oraz zaliczył egzaminy na tych studiach, a od ukończenia studiów nie upłynęło Akt wykonawczy wprowadza nowe regulacje związane przede wszystkim z wyglądem oraz wielkością tablic rejestracyjnych. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych. Tym razem obostrzenia mają zostać umniejszone m.in. wobec profesji brokera, agenta ubezpieczeniowego i aktuariusza. str. 4

5 AKTUALNOŚCI więcej niż 3 lata. W porównaniu do propozycji nowelizacji ustawy zaproponowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości, przyjęty przez rząd projekt nie znosi wymogu posiadania przynajmniej średniego wykształcenia. W przypadku profesji agenta ubezpieczeniowego zmiany ograniczyły się do likwidacji obowiązku odbycia szkolenia prowadzonego przez zakład ubezpieczeń, przy pozostawieniu wymogu egzaminu. W projekcie rządowym nie znalazło się także zniesienie wymogu posiadania przynajmniej średniego wykształcenia. Natomiast jeśli chodzi o zawód aktuariusza, projekt zakłada, iż wspomniany tytuł będą mogły uzyskać osoby, które ukończyły studia wyższe uznane przez Komisję Egzaminacyjną dla Aktuariuszy za równorzędne i wykonywały czynności z zakresu matematyki ubezpieczeniowej, finansowej lub statystyki, potwierdzone pozytywną opinią aktuariusza. Zasadność deregulacji wskazanych profesji wzbudziła duże kontrowersje wśród organizacji działających na rynku ubezpieczeń. Wśród postulatów organizacji sprzeciwiających się projektowi nowelizacji ustawy, podnosi się, że profesje, które reprezentują, należą do grupy zawodów zaufania publicznego, co wg zainteresowanych było możliwe dzięki systemowi przepisów regulujących dostęp do zawodów finansowych. Sygnatariusze stwierdzili ponadto, iż deregulacja w zakresie dotyczącym ich profesji dodatkowo ułatwi działalność nieuczciwym podmiotom, co zagraża bezpieczeństwu finansowemu konsumentów, a w przyszłości może również oznaczać obciążenia finansowe dla państwa. ORZECZNICTWO OC rolnika nie pokryje szkód wyrządzonych przez zwierzę poza obszarem gospodarstwa. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia r., sygn. akt: IV CSK 565/12. Obowiązkowe ubezpieczenie rolników pokrywa tylko szkody związane z pracą gospodarstwa. Jeśli zwierzę ucieknie z gospodarstwa albo wykorzystywane jest niewłaściwie, szkód przez nie wyrządzonych nie pokrywa obowiązkowe ubezpieczenie rolników. SN doszedł do takiego przekonania na postawie następującego stanu faktycznego. Rolnik posiadał 10 koni. W połowie sierpnia 2008 r. pozwolił synowi wraz z kolegami wybrać się na kilkudniową przejażdżkę połączoną w wypasem,w której brały udział 3 konie. W czasie wypasu konie uciekły, wobec czego młodzi jeźdźcy wszczęli poszukiwania. Konie uciekając wpadły na teren zabudowany wprost pod najeżdżający ulicą pojazd marki Volkswagen Golf. Kierowca poniósł śmierć na miejscu. Zadośćuczynienia i odszkodowania zażądali od ubezpieczyciela rolnika żona i syn zmarłego. Sąd Okręgowy w Suwałkach zasądził na rzecz wdowy i syna odpowiednio: 218 tys. zł i 150 tys. zł zadośćuczynienia i odszkodowania za pogorszenie sytuacji majątkowej od ubezpieczyciela. Zdaniem SO określenie: szkoda związana z posiadaniem gospodarstwa rolnego jest szersze niż szkoda związana z jego prowadzeniem, a zwierzęta hodowlane stanowią przecież część gospodarstwa. Co więcej, w czasie zdarzenia konie nie były używane do celów rekreacyjnych, ale były na wypasie, a wypas jest zwykłą czynnością wynikającą z samego posiadania zwierzęcia. Sąd apelacyjny miał w tej kwestii zupełnie inne zdanie i oddalił powództwo. Stanowisko to utrzymał też Sąd Najwyższy. Zdaniem SN obowiązkową ochroną ubezpieczeniową nie jest objęty każdy uszczerbek wyrządzony przez...obowiązkową ochroną ubezpieczeniową nie jest objęty każdy uszczerbek wyrządzony przez rolnika (osobę z gospodarstwa), w związku z użyciem jego maszyn czy zwierząt. Powstanie szkody musi pozostawać w funkcjonalnym związku z prowadzeniem gospodarstwa, a zwierzę używane w innym celu niż rolniczy np. hobbystycznym, przestaje być jego składnikiem. str. 5

6 AKTUALNOŚCI rolnika (osobę z gospodarstwa), w związku z użyciem jego maszyn czy zwierząt. Powstanie szkody musi pozostawać w funkcjonalnym związku z prowadzeniem gospodarstwa, a zwierzę używane w innym celu niż rolniczy np. hobbystycznym, przestaje być jego składnikiem. Tych sytuacji nie obejmuje obowiązkowe ubezpieczenie OC, które ma ściśle określony zakres. Rozmiar krzywdy dziecka z powodu śmierci rodzica może ocenić babcia. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia r., sygn. akt I ACa 127/13. W sprawie o odszkodowanie za śmierć rodzica rozmiar krzywdy dziecka mogą ocenić osoby mu najbliższe, bo nie wymaga to specjalistycznej wiedzy. Zeznania babci czy matki mogą być dla sądu tak samo lub bardziej miarodajne niż opinie biegłych z zakresu psychiatrii lub psychologii. Sąd Apelacyjny w Białymstoku orzekł tak na podstawie następującego stanu faktycznego. 9 letni chłopiec zastępowany przez swoją matkę wystąpił na drogę sądową przeciwko ubezpieczycielowi sprawcy wypadku komunikacyjnego, w którym zginął jego ojciec. Sąd Okręgowy uznał, że kwota 80 tys. zł będzie odpowiednim zadośćuczynieniem dla chłopca, przy czym uwzględniając już wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie w wysokości 20 tys. zł zasądził na rzecz chłopca kwotę 60 tys. zł. Apelację od wyroku wniósł ubezpieczyciel. Domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa ponad kwotę 30 tys. zł. Ubezpieczyciel podniósł, że sąd błędnie przyjął za miarodajne zeznania babci i matki chłopca, które wskazywały na niezwykle silną więź emocjonalną, jaka istniała między chłopcem, a jego ojcem i skutki jej nagłego zerwania. Sąd Apelacyjny uznał, że wysokość zasądzonego świadczenia jest zawsze bardzo ocenna, trudno bowiem ustalić dokładnie i mierzalne ilościowo kryteria do oceny krzywdy jaką wyrządziła śmierć osoby bliskiej, która ma zdecydowanie charakter jakościowy, a nie ilościowy. Uznał też, że zebrane w sprawie dowody uprawniały do przyjęcia, że więź między synem a ojcem była bardzo silna i zerwanie jej na skutek niespodziewanej i tragicznej śmierci ojca wywołało u dziecka ból, cierpienie oraz zrodziło poczucie krzywdy, co zostało potwierdzone zeznaniami matki i babci chłopca. Sąd Apelacyjny nie zgodził się ze stanowiskiem ubezpieczyciela, że ocena krzywdy małoletniego powoda możliwa była jedynie przy pomocy biegłych z zakresu psychiatrii lub psychologii. Krzywda nie jest pojęciem, którego interpretacja wymaga wiedzy specjalnej, zaś za najbardziej miarodajne w okolicznościach niniejszej sprawy należało uznać dowody o charakterze osobowym (zeznania osób najbliższych powodowi), które jako logiczne, spójne i wiarygodne stanowiły podstawę ustalenia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. W sprawie o odszkodowanie za śmierć rodzica rozmiar krzywdy dziecka mogą ocenić osoby mu najbliższe, bo nie wymaga to specjalistycznej wiedzy. Zeznania babci czy matki mogą być dla sądu tak samo lub bardziej miarodajne niż opinie biegłych z zakresu psychiatrii lub psychologii. Za skutki wypadku na chodniku przed blokiem odpowiada spółdzielnia mieszkaniowa. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia r., sygn. akt I ACa 97/13. Mieszkanka Sokółki, wracając wieczorem z pracy, potknęła się o część studzienki wystającej z chodnika i upadła. Zwichnęła biodro i złamała panewkę. Leczenie trwało wiele miesięcy. Zakład ubezpieczeń wypłacił jej 6 tys. zł za powstały na skutek wypadku uszczerbek na zdrowiu. Kobieta o wypadek obwiniła spółdzielnię mieszkaniową. Twierdziła, że gdyby teren przed blokiem był str. 6

7 AKTUALNOŚCI oświetlony, nie potknęłaby się. Spółdzielnia zaprzeczyła, by teren był nieoświetlony. Dowodziła, że zastępca prezesa kontrolował teren codziennie. Brak oświetlenia mógł wynikać z niewłączenia światła przyklatkowego od wewnątrz przez mieszkańców, a powodem wypadku była nieuwaga lub pośpiech poszkodowanej. Sąd Okręgowy w Białymstoku na podstawie zeznań świadków ustalił, że w chwili zdarzenia nie było włączone oświetlenie przed blokiem. Ponadto powołując się na regulamin spółdzielni, Sąd podniósł, że niesprawne działanie oświetlenia przyklatkowego także obciąża spółdzielnię. Spółdzielnia dopuściła się więc niedbalstwa, a poszkodowana kobieta w żaden sposób nie przyczyniła się do powstania szkody. Ustalając wysokość zadośćuczynienia, Sąd wziął pod uwagę trwały charakter obrażeń (25% uszczerbek na zdrowiu) i długotrwałość leczenia. Uznał, że adekwatną kwotą zadośćuczynienia będzie 40 tys. zł. Sąd Apelacyjny w Białymstoku utrzymał wyrok w mocy, podwyższając zadośćuczynienie do 50 tys. zł....niesprawne działanie oświetlenia przyklatkowego także obciąża spółdzielnię. Spółdzielnia dopuściła się więc niedbalstwa, a poszkodowana kobieta w żaden sposób nie przyczyniła się do powstania szkody. Zadośćuczynienie pomimo znacznego przyczynienia się do wypadku. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia r., sygn. akt: I ACa 1277/12. Dnia roku w Warszawie kierujący busem dostawczym obywatel Bułgarii wjechał na przejście dla pieszych z prędkością 66 km/h przy dozwolonym limicie 50 km/h i potrącił 27-letnią studentkę, która znajdowała się na przejściu dla pieszych mimo czerwonego światła. Dziewczyna doznała urazu głowy i zapadła w śpiączkę. Kierujący pojazdem był ubezpieczony w bułgarskim towarzystwie Bulstrad, które było reprezentowane przez Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Ubezpieczyciel odmówił polubownego załatwienia sprawy i wypłaty jakiegokolwiek odszkodowania podnosząc, że to potrącona była jedyną winną spowodowania wypadku. Sprawa w sądzie w Warszawie trwała ponad 5 lat. W lipcu 2012 roku zapadł wyrok, w którym sąd oddalił żądania poszkodowanej, uznając, że przyczyniła się ona w 100% do zaistniałego wypadku. W wyniku wniesionej przez pełnomocnika poszkodowanej apelacji, Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił wyrok sądu pierwszej instancji uznając, że poszkodowana przyczyniła się do skutków wypadku w 70%, zaś kierujący busem w 30% i orzekł na rzecz kobiety zadośćuczynienie w wysokości stanowiącej 30% żądania tj zł, a dodatkowo skapitalizowaną rentę w wysokości zł oraz rentę miesięczną w kwocie zł. Ostatecznie PBUK musi wypłacić ponad 350 tys. zł. Pół miliona złotych za hałas. Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia r., sygn. akt: IV C 1107/08. Małżeństwo z Warszawy pozwało Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze o odszkodowanie za hałas. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów pół miliona zł odszkodowania na podstawie ustaleń, zgodnie z którymi dom i działka powodów straciły na wartości z powodu hałasu z lotniska. Dom z działką znajdują się na tzw. Zielonym Ursynowie, w obrębie ul. Puławskiej i Baletowej, w granicach Obszaru Ograniczonego Użytkowania dla Lotniska Chopina, a ściślej w strefie Z2. Przeprowadzona w sprawie opinia biegłego sądowego potwierdziła tezę, iż dom i działka po- Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów pół miliona zł odszkodowania na podstawie ustaleń, zgodnie z którymi dom i działka powodów straciły na wartości z powodu hałasu z lotniska. str. 7

8 AKTUALNOŚCI wodów straciły na wartości z uwagi na doskwierający hałas. W ustnym uzasadnieniu wyroku sąd wyjaśnił, że nie ma wątpliwości, iż istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, a szkodą uzasadniający zasądzenie odszkodowania. Wyrok nie jest prawomocny, a stronom przysługuje prawo do apelacji. Niniejszy wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie jest pierwszym z trzech wyroków w Warszawie zasądzającym tak wysokie odszkodowanie w podobnych sprawach. Dotychczas wyroki korzystne dla skarżących zapadały częściej w Poznaniu. Istotne uchwały na wniosek Rzecznika Ubezpieczonych. Sąd Najwyższy w podsumowaniu swojej działalności w 2012 roku podkreślił, iż istotne znaczenie miały uchwały podjęte w wyniku wniosków Rzecznika Ubezpieczonych, dotyczące odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczycieli z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. We wszystkich wnioskach Rzecznik Ubezpieczonych wskazywał na niejednolitą wykładnię sądów powszechnych, a w związku z tym nierówne traktowanie ubezpieczonych. SN zaznaczył, iż wszystkie jego werdykty w sprawach z wniosków Rzecznika miały charakter zdecydowanie prokonsumencki. Wśród najważniejszych rozstrzygnięć sprawozdanie wymienia uchwały: z 13 marca 2012 r. (III CZP 75/11) w sprawie odpowiedzialności ubezpieczycieli za pokrycie kosztów zastępstwa poszkodowanego przez pełnomocnika, poniesione na etapie postępowania przedsądowego, z 12 kwietnia 2012 r. (III CZP 80/11), w sprawie potrąceń amortyzacyjnych, oraz uchwałę z 17 listopada 2011 r. (III CZP 5/11) o odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciela z OC za najem pojazdu zastępczego. Zdaniem SN, wspomniane werdykty mają niewątpliwie duże znaczenie dla konsumentów użytkowników pojazdów mechanicznych i powinny przyczynić się do ujednolicenia praktyki, zarówno w działaniu zakładów ubezpieczeń, jak i w judykaturze. Zdaniem SN, wspomniane werdykty mają niewątpliwie duże znaczenie dla konsumentów użytkowników pojazdów mechanicznych i powinny przyczynić się do ujednolicenia praktyki, zarówno w działaniu zakładów ubezpieczeń, jak i w judykaturze. str. 8

9 PRAWO CO DNIA Polska w europejskiej czołówce pod względem liczby polis obowiązkowych. Przeprowadzone badania przez Polską Izbę Ubezpieczeń, wykazały iż w Polsce obowiązuje 156 obowiązkowych i przymusowych ubezpieczeń. Jak podkreślił prezes zarządu PIU okazuje się, że prawie 160 rodzajów działalności opiera się na ubezpieczeniach i bez nich nie mogłaby być wykonywana. Jak ustalono, Polska jest w europejskiej czołówce. Liderem jest Francja, gdzie takich ubezpieczeń jest aż 200. W opinii PIU, w wielu przypadkach twórcy przepisów nakazali posiadanie ubezpieczenia, ale nie określili parametrów, jakie polisa musi spełniać, np. miejsce przy polisach OC członków Polskiego Związku Łowieckiego. Ubezpieczenia wakacyjne. Okres wakacyjny wiąże się z licznymi wyjazdami, także tymi zagranicznymi. Warto wówczas pomyśleć o polisie turystycznej na wakacje zagraniczne. Polscy turyści w Europie mogą korzystać z EKUZ (Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego), która obowiązuje jedynie w placówkach publicznej służby zdrowia i nie pokrywa kosztów transportu medycznego. O wiele szerszy zakres mają ubezpieczenia prywatne, pokrywające koszty odpłatnego leczenia. W takich wypadkach takie ubezpieczenie jest bardzo istotne, tym bardziej, że wiążą się z nimi niebagatelne koszty, które bez polisy trzeba pokryć samemu. Koszty transportu chorego turysty w 2012 r. ubezpieczonego w Warcie wynosiły 40 tys. zł. To pokazuje, jak ważny jest wybór ubezpieczenia turystycznego, w którym te wydatki nie są limitowane. Nie powinny też zmniejszać kwot, które można wydać na leczenie. Warto pamiętać, że transport osoby ze złamaną nogą włożoną w gips może wymagać wykupienia dwóch miejsc w samolocie. Czasem konieczny jest demontaż fotela przed siedzeniem klienta, więc linie lotnicze domagają się pokrycia kosztów dodatkowego miejsca. Przy uszkodzeniu biodra i konieczności transportu na noszach, tych miejsc potrzeba nawet od 6 do 9. Wskazania wymaga także, że jeżeli wyjeżdżający na wakacje turysta cierpi na jakąś przewlekłą dolegliwość, może zapłacić za polisę nawet kilkakrotnie więcej niż osoba zdrowa. Według ubezpieczycieli, pod pojęciem choroby przewlekłej kryją się najczęściej zaburzenia zdrowotne wyróżniające się długotrwałym przebiegiem, leczone stale lub tylko okresowo, których długotrwały przebieg trwa miesiącami lub latami. Zdarza się jednak, że w OWU jest dokładnie określony czas trwania takiej choroby. W praktyce sprowadza się to jedynie do poinformowania o możliwości rozszerzenia ochrony o następstwa choroby przewlekłej. Towarzystwa nie wymagają przy tym przedstawiania badań, oświadczeń lekarskich o stanie zdrowia czy nawet do wskazywania, jaka to konkretnie choroba. Dla własnego spokoju warto jednak uzyskać od lekarza prowadzącego oświadczenie o braku przeciwwskazań do podróżowania. Może się przydać w razie rozstrzygania, czy podróżujący powinien był w ogóle uczestniczyć w wyjeździe. Polscy turyści w Europie mogą korzystać z EKUZ (Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego), która obowiązuje jedynie w placówkach publicznej służby zdrowia i nie pokrywa kosztów transportu medycznego. O wiele szerszy zakres mają ubezpieczenia prywatne, pokrywające koszty odpłatnego leczenia. Gdy turysta doleciał bez bagażu. Walizka, która nie doleciała z turystą do celu, po 21 dniach zostanie uznana za zaginioną. W tej sytuacji warto mieć odpowiednie ubezpieczenie. Turysta z ubezpieczonym bagażem jest w lepszej sytuacji niż ten, który nie wykupił polisy. Może np. dostać zwrot kosztów za zakupione str. 9

10 PRAWO CO DNIA rzeczy, jakie okazały się mu niezbędne w czasie oczekiwania na zagubioną walizkę. Ci jednak, którzy nie mieli polisy, nie są w beznadziejnej sytuacji. Pewną ochronę bagażu określa konwencja montrealska. Zgodnie z nią turysta ma siedem dni na zgłoszenie uszkodzenia jego walizki. W przypadku, gdy bagaż nie doleci na czas na miejsce przeznaczenia, za zaginiony zostanie uznany dopiero po 21 dniach. Konwencja nie reguluje jednak terminu reklamacji w przypadku bagażu podręcznego. Określa za to, że za torbę czy plecak, który pasażer ma przy sobie, przewoźnik może ponosić odpowiedzialność z tym jednak zastrzeżeniem, że będzie tak, gdy szkoda powstanie z winy przewoźnika albo wskutek działania jego pracowników. Zazwyczaj zasady dotyczące odpowiedzialności przewoźnika za nasze walizki, a także torby podręczne są określone w ogólnych warunkach przewozu pasażerów i bagażu bądź umowach. Może z nich wynikać jakie są terminy na zgłaszanie reklamacji oraz do jakiej kwoty odpowiadają linie lotnicze za zniszczenie czy zgubienie bagażu. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uważa, że przepisy te mogą naruszać zbiorowe interesy pasażerów. A tak jest choćby z zapisami, które uszkodzenie bagażu podręcznego nakazują zgłosić już na pokładzie samolotu. UOKiK uznaje takie postanowienia za niedopuszczalne, ponieważ przewoźnik może unikać odpowiedzialności po zgłoszeniu tego faktu na lotnisku. Kto płaci za zalany samochód na drodze. Straty wyrządzone gwałtowną burzą mogą obciążyć nie tylko zarządcę drogi i ubezpieczyciela, ale również samego kierowcę. Wniosek, że dużą wodę na drodze lepiej omijać szerokim łukiem, nie jest wcale banalny. Nie zawsze się to udaje, co pokazuje powódź na warszawskiej Trasie Toruńskiej. Odszkodowania z tytułu zalania najlepiej dochodzić z polisy autocasco, jeśli obejmuje ryzyka tego rodzaju jak zatopienie na skutek deszczu nawalnego. Chodzi w szczególności o AC konstruowane jako all risk, tzn. gdy zakład odpowiada za wszystko, z wyłączeniem określonych sytuacji, np. spowodowania wypadku wskutek rażącego niedbalstwa czy pod wpływem alkoholu. Nie wszystkie zakłady ubezpieczeniowe oferują jednak ubezpieczenie AC typu all risks. Nadto nie wszyscy poszkodowani posiadają polisy autocasco. Wtedy roszczenia mogą być kierowane do zarządcy drogi lub jego ubezpieczyciela. Ta sama sytuacja dotyczy strat związanych z uszkodzeniami innych przedmiotów w zalanych pojazdach, jak laptopy, kamery, ubrania. Nie powinno być wątpliwości, że za szkody spowodowane przez wodę na ulicy odpowiada zarządca drogi, a choć opady były duże, to trudno byłoby je określić jako siłę wyższą. Zarządca drogi ma obowiązek nie tylko dbać o jej stan, ale oznakować niebezpieczne odcinki, a w sytuacjach awaryjnych wyłączyć je z użytku. Obowiązki ma jednak też kierowca. Jeśli widzi, że w danym miejscu woda jest głęboka, i może ją ominąć, a mimo to do wody wjeżdża, można zarzucić mu tzw. przyczynienie się do szkody, co pociągnie za sobą odpowiednie zmniejszenie odszkodowania. Walizka, która nie doleciała z turystą do celu, po 21 dniach zostanie uznana za zaginioną. W tej sytuacji warto mieć odpowiednie ubezpieczenie. Turysta z ubezpieczonym bagażem jest w lepszej sytuacji niż ten, który nie wykupił polisy. Może np. dostać zwrot kosztów za zakupione rzeczy, jakie okazały się mu niezbędne w czasie oczekiwania na zagubioną walizkę. Zmotoryzowani domagają się wprowadzenia powszechnego OC dla rowerzystów. Zgodnie z danymi policji, ok. 20 mln rowerzystów powoduje ok. 2 tys. wypadków rocznie, podczas gdy 17 mln zmotoryzowanych powoduje ponad 30 tys. wypadków rocznie. Najczęściej przyczyną str. 10

11 PRAWO CO DNIA wypadku, któremu zawinił rowerzysta, było nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu oraz nieprawidłowy manewr skrętu. W obecnej sytuacji rowerzysta odpowiada za wyrządzone szkody na zasadach ogólnych prawa cywilnego, czyli ponosi osobistą odpowiedzialność całym swoim majątkiem. Dobrowolne ubezpieczenia oferuje m.in. PZU S.A. Przykładowe ubezpieczenie obejmuje OC, ubezpieczenie NNW oraz ubezpieczenie casco. Polisę można rozszerzyć o ubezpieczenie bagażu oraz wyższe casco. Polisa NNW chroni przed następstwami nieszczęśliwych wypadków związanych z użytkowaniem roweru (maksymalna suma ubezpieczenia to 50 tys. zł). Z ubezpieczenia OC pokrywane są szkody osobowe związane z użytkowaniem roweru (okaleczenie lub pozbawienie życia osoby trzeciej) oraz rzeczowe (uszkodzenie lub zniszczenie cudzej własności). W ubezpieczeniu OC maksymalna suma ubezpieczenia wynosi 200 tys. zł. Rowerzyści nie znajdują uzasadnienia dla wprowadzenia dla nich obowiązkowego ubezpieczenia OC. Na problemy techniczne w razie wprowadzenia obowiązkowego OC dla rowerzystów wskazuje także rzecznik Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Jeżeli miałoby to być obowiązkowe, a fundusz miałby, analogicznie jak w OC komunikacyjnym, płacić za nieubezpieczonych i niezidentyfikowanych rowerzystów, niezbędna byłaby rejestracja rowerów. Obecnie żaden resort nie prowadzi prac legislacyjnych nad obowiązkowym OC dla rowerzystów. Rowerzyści nie znajdują uzasadnienia dla wprowadzenia dla nich obowiązkowego ubezpieczenia OC. Na problemy techniczne w razie wprowadzenia obowiązkowego OC dla rowerzystów wskazuje także rzecznik Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. OC ze zniżką na współwłaściciela nadal opłacalne. Zawarcie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych na zniżki współwłaściciela wciąż się opłaca. Wpisanie bardziej doświadczonego kierowcy do dowodu rejestracyjnego może przynieść ponad 900 zł oszczędności. Sposobów na obniżenie ceny obowiązkowego OC na samochód jest kilka. Towarzystwa są m.in. skłonne przyznać rabat za kontynuację polisy u danego ubezpieczyciela, zaoferować zniżkę dla wybranych grup klientów lub wyliczyć niższą składkę za zakup pakietu. Świeżo upieczeni kierowcy, z zasady płacą więcej. Ubezpieczyciel nakłada na nich wyższe składki z uwagi na ich niedoświadczenie i to, że statystycznie powodują najwięcej szkód. Najczęściej stosowana metoda obniżania składek OC tzw. metoda na tatę-współwłaściciela może być skuteczna, o ile ubezpieczyciel uznaje zniżki, które przez lata jazdy uzbierała osoba wpisana do dowodu rejestracyjnego. W takim przypadku można liczyć nawet na 60 % zniżki od ceny podstawowej. Nie każdy ubezpieczyciel zgadza się jednak na taki rabat. Kupowanie ubezpieczenia OC często przypomina loterię, bo kierowcy nie zawsze mają pełny obraz tego, co wpływa na cenę ich polisy. Dlatego zakup OC lepiej poprzedzić porównaniem cen u różnych ubezpieczycieli, by mieć pewność, że w wybranym towarzystwie zniżka na współwłaściciela na pewno obowiązuje. Warto pamiętać, że przez niewiedzę w skrajnych przypadkach można przepłacić od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych. Droższe OC dla aut z kierownicą po prawej stronie. Komisja Europejska pracuje nad wprowadzeniem bezwzględnego zakazu wyprzedzania dla pojazdów z kierownicą po prawej stronie. Dodatkowo, takie auto miałoby także droższą obowiązkową polisę OC. Aktualnie Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej pracuje nad nowelizacją kodeksu drogowego, w wyniku której auta z kierownicą po prawej stronie mają zostać str. 11

12 PRAWO CO DNIA dopuszczone do ruchu drogowego i to nawet bez przeróbek. W razie wprowadzenia takiej zmiany, kierowcy pojazdów z kierownicą po prawej stronie zaoszczędzą na kosztach przystosowania samochodów do polskich warunków. W takich autach jednak towarzystwa będą musiały dokonywać indywidualnej oceny ryzyka przy ich ubezpieczaniu. A to oznacza, iż wysokość ubezpieczenia takich aut będą wyższe. 20 tys. kary dla Gothaer Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. Komisja Nadzoru Finansowego podjęła decyzję o nałożeniu kary pieniężnej w wysokości 20 tys. złotych na Gothaer Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. za niewypłacenie w ustawowym terminie odszkodowań z obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz niewywiązanie się w ustawowym terminie z obowiązku poinformowania osoby występującej z roszczeniem, że odszkodowanie jej nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu. Kolejne wystąpienie Rzecznika Ubezpieczonych do SN. Rzecznik Ubezpieczonych zwrócił się do Sądu Najwyższego z kolejnym wnioskiem. Tym razem prośba dotyczy rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego w sprawie terminu przedawnienia roszczeń zgłaszanych do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego o naprawienie szkody wyrządzonej przez nieustalonego sprawcę. Chodzi o to, czy w sytuacji, w której nie została ustalona tożsamość kierowcy lub posiadacza pojazdu mechanicznego, a okoliczności zdarzania uzasadniają odpowiedzialność cywilną, roszczenie do UFG może ulegać przedawnieniu w terminie 20-letnim od dnia popełnienia przestępstwa. Rzecznik Ubezpieczonych podjął decyzję o zwróceniu się do SN z problemem prawnym, wobec niejednolitej linii orzeczniczej w sprawach ubezpieczeniowych i odszkodowawczych. Renta dożywotnia tylko dla ubezpieczycieli. Komisja Nadzoru Finansowego zgłosiła postulat, aby tylko zakłady ubezpieczeń mogły świadczyć usługę renty dożywotniej. W ocenie KNF, tylko ubezpieczyciele potrafią odpowiednio zarządzać ryzykiem związanym z oferowaniem renty dożywotniej, a przy tym dysponują odpowiednimi wymogami kapitałowymi. Ministerstwo Gospodarki, które pracuje nad odpowiednim projektem przepisów regulujących wspomnianą materię, zakomunikowało, że propozycja Komisji jest przedmiotem jego uważnej analizy. Projekt ustawy regulującej instytucję renty dożywotniej był już rozpatrywany przez Komitet Stały Rady Ministrów. Obecne na rynku oferty dotyczące renty dożywotniej reguluje kodeks cywilny....prośba dotyczy rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego w sprawie terminu przedawnienia roszczeń zgłaszanych do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego o naprawienie szkody wyrządzonej przez nieustalonego sprawcę. Grupowe polisy NNW dla biletowanych imprez masowych. Na organizatorach letnich festiwali, koncertów, imprez sportowych i pikników miejskich niezmiennie spoczywa obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom. Szerszą niż dotychczas ochronę, wykraczającą poza obowiązkowe OC dla biletowanych imprez masowych, zapewnia nowa kategoria grupowych ubezpieczeń NNW. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, wyłącznie str. 12

13 PRAWO CO DNIA na organizatorach płatnych imprez masowych ciążą wymogi związane z bezpieczeństwem. Są oni także zobowiązani do posiadania obowiązkowego OC. W praktyce jednak, niezależnie od typu i charakteru danego wydarzenia, jego organizatorzy zawsze ponoszą odpowiedzialność za zdrowie i życie uczestników. Obowiązkiem każdego organizatora imprezy jest m.in. zachowanie odpowiednich warunków sanitarnych, przepisów przeciwpożarowych, w tym przygotowanie drogi ewakuacyjnej. Organizatorzy imprez, które nie mają charakteru imprez masowych nie muszą posiadać ubezpieczenia OC ani też oficjalnego pozwolenia na przeprowadzenie imprezy. Nie zwalnia ich to jednak z odpowiedzialności za przebieg wydarzenia. W przypadku jakiejkolwiek szkody, poszkodowany uczestnik może domagać się odpowiedniego odszkodowania lub rekompensaty. Organizatorzy często nie zdają sobie sprawy z ciążącej na nich odpowiedzialności. Gdy urazu doznaje wiele osób, dobrze dopasowana polisa może ochronić organizatora imprezy przed pozwem zbiorowym. Zaletą dodatkowych, dobrowolnych ubezpieczeń jest fakt, że polisa, w przeciwieństwie do standardowego OC, może chronić nie tylko uczestników danego wydarzenia, ale także artystów i przedstawicieli organizatora. Do tej grupy zaliczają się m.in. wszystkie osoby występujące podczas imprezy, wolontariuszy oraz ekipy techniczne. Uczestnicy imprezy i artyści liczyć mogą na szeroki zakres świadczeń. Należą do nich m.in.: wydatki na pomoc medyczną, ubezpieczenie w razie śmierci i uszkodzenia ciała, ubezpieczenie podróży, świadczenie w związku z kradzieżą, świadczenie na pomoc psychologiczną, a także inne świadczenia zindywidualizowane, w tym również ochronę ubezpieczeniową na wypadek ataku terrorystycznego. Jak przekonuje ubezpieczyciel, koszty ubezpieczenia są z perspektywy uczestnika symboliczne i praktycznie nieodczuwalne, ponieważ ubezpieczenie ma charakter zbiorowy. Szybciej będzie można namierzyć kierowcę bez OC. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny i Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie uruchomiły program pilotażowy pozwalający na sprawniejsze wykrywanie kierowców nieposiadających obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Program umożliwia policjantom przesyłanie w formie e-zawiadomienia bezpośrednio do UFG zgłoszenia o braku dokumentu potwierdzającego aktualne OC, zamiast aktualnie stosowa-nych powiadomień w formie papierowej. Program pilotażowy w KWP w Szczecinie ma trwać 3 miesiące. Jeżeli zakończy się sukcesem, możliwe będzie udostępnienie systemu e-zawiadomienia dla wszystkich jednostek policji w Polsce. W ubiegłym roku UFG otrzymał od policji z całej Polski prawie 50 tys. papierowych zawiadomień o stwierdzonym podczas kontroli drogowej braku polisy OC. Po otrzymaniu takiej informacji Fundusz rozpoczyna postępowanie wyjaśniające i w przypadku faktycznego braku tego obowiązkowego ubezpieczenia wysyła do właściciela pojazdu wezwanie do zapłaty kary za brak OC. W zeszłym roku UFG wezwał do zapłaty ponad 40 tys. posiadaczy pojazdów mechanicznych. Rocznie stanowi to ok. 15 mln złotych kar. Jak się szacuje, po polskich drogach porusza się około 250 tys. nieubezpieczonych pojazdów. Rocznie ich kierowcy powodują ponad 6 tys. wypadków, co kosztuje innych właścicieli samochodów już ponad 70 mln zł. Fundusz przypomina, że nieubezpieczony kierowca musi liczyć się z koniecznością zapłacenia kary za brak OC (nawet do 3,2 tys. złotych), mandatu podczas kontroli drogowej (50 złotych) oraz odszkodowania za spowodowany wypadek, wraz z kosztami UFG. Program umożliwia policjantom przesyłanie w formie e-zawiadomienia bezpośrednio do UFG zgłoszenia o braku dokumentu potwierdzającego aktualne OC, zamiast aktualnie stosowanych powiadomień w formie papierowej. str. 13

14 PROWADZONE SPRAWY Zadośćuczynienie za doznaną na skutek obrażeń ciała krzywdę. W październiku 2011 r. we Wrocławiu doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego obrażeń ciała doznała nasza klientka, kierująca pojazdem marki Opel. Do wypadku doszło na skutek nie zachowania należytej odległości między pojazdami. Kierowca samochodu osobowego marki Jeep uderzył w tył samochodu naszej klientki. Nasza klientka w wyniku wypadku doznała następujących urazów: skręcenia i naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa, w wyniku czego doszło do powstania przepukliny jądra miażdżystego C6-C7, stłuczenia kolana lewego, powierzchniowego urazu powłok głowy oraz ogólnych potłuczeń całego ciała. Nasza klientka za pośrednictwem spółki Xaltum zgłosiła roszczenie do ubezpieczyciela domagając się zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę oraz zwrotu kosztów leczenia i dojazdów. Ubezpieczyciel początkowo wydał decyzję uznaniową na kwotę złotych tytułem zadośćuczynienia. Xaltum odwołało się od ww. decyzji kwestionując wysokość przyznanego zadośćuczynienia. Xaltum podnosiło, że poszkodowana podjęła leczenie w trybie ambulatoryjnym. Z uwagi na utrzymujący się stan zdrowia, w tym przede wszystkim silne dolegliwości bólowe oraz ograniczenie ruchomości, poszkodowana została skierowana na leczenie operacyjne - discektomię (usunięcie krążka międzykręgowego). Następnie przeszła długotrwałą rehabilitację oraz pozostawała przez okres kilku miesięcy na zwolnieniu lekarskim. Xaltum wskazało, że rodzaj doznanych obrażeń, długotrwałość leczenia oraz wpływ następstw wypadku na życie zawodowe i społeczne poszkodowanej świadczą o tym, że doznana krzywda jest znacznych rozmiarów, a kwota złotych nawet w minimalnym stopniu jej nie rekompensuje. W wyniku ww. odwołania nasza klientka została skierowana na komisję lekarską, która orzekła, że następstwa wypadku w postaci ww. obrażeń ciała niosą za sobą trwały uszczerbek na zdrowiu na poziomie 13 %. Nasza klientka w wyniku wypadku doznała następujących urazów: skręcenia i naderwania odcinka szyjnego kręgosłupa, w wyniku czego doszło do powstania przepukliny jądra miażdżystego C6-C7, stłuczenia kolana lewego, powierzchniowego urazu powłok głowy oraz ogólnych potłuczeń całego ciała. Zakład ubezpieczeń w odpowiedzi na odwołanie wypłacił dalszą kwotę zadośćuczynienia w wysokości złotych. Kwota ta nadal nie stanowiła pełnej rekompensaty doznanej przez poszkodowaną szkody. Po wystosowaniu ostatecznego wezwania do zapłaty zakład ubezpieczeń w rezultacie wypłacił na rzecz poszkodowanej łączną kwotę złotych. str. 14

15 KONTAKT XALTUM spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa ul. Wyspiańskiego 14/37, Poznań tel , fax biuro@xaltum.pl NIP , KRS Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu VIII Wydział Krajowego Rejestru Sądowego Redakcja: Anna Jackowska, mail: anna.jackowska@xaltum.pl Dorota Ossowska, mail: dorota.ossowska@xaltum.pl Niniejszy biuletyn stanowi informację dostarczaną bezpłatnie. Nie stanowi usługi doradztwa prawnego oraz nie powinien być podstawą do podejmowania decyzji biznesowych.