SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. Postęp państw członkowskich w zwiększaniu liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia COM(2013) 483 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Postęp państw członkowskich w zwiększaniu liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii PL PL

2 SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Postęp państw członkowskich w zwiększaniu liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii PL 2 PL

3 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie Praktyczne stosowanie definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii Cele pośrednie Strategie i środki służące promocji budynków o niemal zerowym zużyciu energii Sprawozdania dotyczące art. 13 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE Strategie i środki służące stymulowaniu przekształcania budynków w budynki o niemal zerowym zużyciu energii Wnioski i dalsze działania Wnioski Dalsze działania Załącznik 1: Przegląd krajowych definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii PL 3 PL

4 1. WPROWADZENIE W kontekście unijnej polityki efektywności energetycznej budynki mają zasadnicze znaczenie, gdyż ponad 40 % zużycia energii końcowej 1 i 36 % emisji gazów cieplarnianych ma miejsce w domach, biurach, sklepach i innych budynkach. Poprawa charakterystyki energetycznej budynków w Europie ma zasadnicze znaczenie nie tylko dla osiągnięcia celów UE na rok 2020, ale także dla długoterminowych celów naszej strategii klimatycznej określonej w Planie działania prowadzącym do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r. 2. Dyrektywa 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków 3 (zwana dalej dyrektywą EPBD ) jest głównym unijnym narzędziem prawnym w zakresie poprawy efektywności energetycznej budynków w Europie. Kluczowym elementem dyrektywy EPBD, mającym znaczenie w szczególności dla osiągnięcia celów długoterminowych, są jej wymogi w odniesieniu do budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Zgodnie z art. 9 ust. 1 dyrektywy EPBD państwa członkowskie zapewniają, aby: a) do dnia 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii; oraz b) po dniu 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne oraz będące ich własnością były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. Ponadto państwa członkowskie muszą opracować krajowe plany zwiększenia liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii, które mogą zawierać cele zróżnicowane w zależności od kategorii budynku. Art. 9 ust. 2 stanowi ponadto, że państwa członkowskie muszą również opracować polityki i podejmować działania, takie jak opracowywanie założeń służących pobudzaniu do przekształcania budynków poddawanych renowacji w budynki o niemal zerowym zużyciu energii, i informować o tym Komisję w swoich krajowych planach. Art. 9 ust. 3 stanowi, że Plany krajowe zawierają między innymi następujące elementy: a) szczegółowo stosowaną w praktyce przez dane państwo członkowskie definicję budynków o niemal zerowym zużyciu energii odzwierciedlającą ich krajowe, regionalne lub lokalne warunki i obejmującą liczbowy wskaźnik zużycia energii pierwotnej wyrażony w kwh/m 2 na rok ( ); b) pośrednie cele służące poprawie charakterystyki energetycznej nowych budynków na rok 2015 (...); c) informacje na temat polityk i środków finansowych lub innych środków (...) w tym szczegóły na temat krajowych wymagań i środków dotyczących zużycia energii ze źródeł odnawialnych w nowych budynkach oraz istniejących budynkach poddanych ważniejszej renowacji w kontekście art. 13 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE oraz art. 6 i 7 niniejszej dyrektywy W 2010 r. Zob. Energy, transport and environment indicators, wydanie z 2012 r., Komisja Europejska. Do celów niniejszej oceny połączono końcowe zużycie energii w gospodarstwach domowych oraz w sektorze usług. Należy zauważyć, że obejmuje ono na przykład zużycie energii elektrycznej przez urządzenia, lecz nie obejmuje zużycia energii w budynkach przemysłowych. COM(2011) 112. Dz.U. L 153 z , s. 13. PL 4 PL

5 Na podstawie tych planów krajowych, Komisja zobowiązana jest opublikować najpóźniej w grudniu 2012 r., a następnie co trzy lata, sprawozdanie z postępów państw członkowskich (art. 9 ust. 5). Niniejsze pierwsze sprawozdanie jest w znacznej mierze opracowane na podstawie informacji zawartych w krajowych planach dotyczących budynków o niemal zerowym zużyciu energii przedstawionych przez 8 państw członkowskich (BE, DK, CY, FI, LT, NL, SE i UK) do końca listopada 2012 r. W międzyczasie sześć innych państw członkowskich (BG, DE, FR, HU, IE i SK) przekazało swoje plany, ale nie zostały one uwzględnione w analizie. Ponadto w przypadku państw członkowskich, które nie dostarczyły oficjalnego planu krajowego, informacje na temat ich postępów zostały zaczerpnięte z drugiej edycji ich krajowych planów działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii, o ile takie informacje były dostępne. Trzynaście spośród drugiej edycji krajowych planów działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii (BG, EE, FI, FR, HU, IE, IT, LU, MT, PL, ES, NL i UK) odnosi się do celów w zakresie budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Niniejsze sprawozdanie opiera się również na informacjach zawartych w krajowych planach działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych 4 oraz na szczegółowej analizie poświęconej budynkom o niemal zerowym zużyciu energii 5. Należy zauważyć, że plany krajowe znacznie różnią się w zakresie sposobu prezentacji oraz treści. Odzwierciedla to różne poziomy rozwoju krajowych polityk w zakresie budynków o niemal zerowym zużyciu energii, jak również brak jednolitego wzoru planów. Plany krajowe zawierają jednak znacznie więcej informacji niż druga edycja krajowych planów działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii. 2. PRAKTYCZNE STOSOWANIE DEFINICJI BUDYNKÓW O NIEMAL ZEROWYM ZUŻYCIU ENERGII Zgodnie z art. 2 ust. 2 dyrektywy EPBD budynek o niemal zerowym zużyciu energii oznacza budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej określonej zgodnie z załącznikiem I. Niemal zerowa lub bardzo niska ilość wymaganej energii powinna pochodzić w bardzo wysokim stopniu z energii ze źródeł odnawialnych, w tym energii ze źródeł odnawialnych wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu;. Dlatego też, choć dyrektywa EPBD ustanawia ramy charakterystyki budynków o niemal zerowym zużyciu energii, ostateczne stosowanie w praktyce tej definicji (np. określenie czym jest bardzo wysoka charakterystyka energetyczna ) leży w kompetencjach państw członkowskich. Analiza dostępnych informacji (bardziej szczegółowe dane znajdują się w załączniku 1) pokazuje, że mimo iż większość państw członkowskich zgłasza postępy w definiowaniu budynków o niemal zerowym zużyciu energii, to jedynie 4 państwa członkowskie (BE, CY, DK i LT) podały definicje, które obejmują zarówno cel liczbowy, jak i udział energii ze źródeł odnawialnych. W innych państwach członkowskich prace nad definicją znajdują się na różnych etapach (zob. wykres poniżej). 4 5 Zgodnie z dyrektywą 2009/28/WE sporządzanie krajowych planów działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych jest obowiązkowe, plany można znaleźć na stronie internetowej Towards nearly zero-energy buildings - Definition of common principles under the EPBD. (Działania na rzecz budynków o niemal zerowym zużyciu energii zdefiniowanie wspólnych zasad zgodnie z dyrektywą w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.) Ecofys, styczeń 2013 r. PL 5 PL

6 Wykres 1. Stan prac nad definicją budynków o niemal zerowym zużyciu energii w państwach członkowskich Definicja w pełni opracowana Procedura zatwierdzania definicji w toku Opracowywanie definicji w toku Brak wiarygodnych informacji Kilka państw członkowskich wymienia cele, które wykraczają poza wymogi dotyczące budynków o niemal zerowym zużyciu energii, w tym cele dotyczące budynków o zerowym zużyciu energii w Niderlandach, budynków o dodatnim bilansie energetycznym w Danii i Francji, nowych budynków neutralnych z punktu widzenia klimatu w Niemczech i standardów zerowej emisji dwutlenku węgla w Zjednoczonym Królestwie. Tam gdzie określa się wskaźnik liczbowy, wymogi obejmują szeroki zakres od 0 kwh/m 2 /r do 220 kwh/m 2 /r. Można poddać w wątpliwość czy wyższe poziomy zużycia energii są zgodne z definicją budynków o niemal zerowym zużyciu energii zawartą w dyrektywie EPBD. W odniesieniu do udziału energii ze źródeł odnawialnych sprawozdania także są zróżnicowane, a tylko kilka krajów określa dokładny minimalny odsetek takiej energii (BE, CY, DK i LT). Inne państwa członkowskie sporządziły tylko sprawozdania jakościowe (BE, DE, EL, IE, LT, NL, SE i UK). Ponadto kilka państw członkowskich (EE, NL) stwierdziło, że udział energii odnawialnej zostanie określony po dopracowaniu krajowej definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii (zob. także punkt 4.1). Żadne państwo członkowskie nie zgłosiło systemu prawnego, który regulowałby niestosowanie wymogów dotyczących budynków o niemal zerowym zużyciu energii w konkretnych i usprawiedliwionych przypadkach, w których wynik analizy kosztów i korzyści ekonomicznego cyklu życia danego budynku jest negatywny, co dopuszcza art. 9 ust. 6 dyrektywy EPBD. 3. CELE POŚREDNIE Art. 9 ust. 3 lit. b) stanowi, że plany krajowe mają obejmować m.in. pośrednie cele służące poprawie charakterystyki energetycznej nowych budynków na rok Piętnaście z 27 państw członkowskich (BE, CZ, DK, EE, FI, DE, EL, HU, IE, LV, LT, SI, SE, NL i UK) rzeczywiście ustaliło takie cele pośrednie. Ponieważ jednak dyrektywa nie określa rodzaju celów, które mają być wyznaczane, państwa członkowskie przyjęły różne podejścia do ustanawiania celów pośrednich (więcej informacji znaleźć można w załączniku 1). Większość państw określa cele jako minimalne wymogi dotyczące charakterystyki PL 6 PL

7 energetycznej (np. 50 kwh/m 2 /r w 2015 r.) lub jako osiągnięcie wymaganego poziomu świadectwa charakterystyki energetycznej do danego roku (np. poziom B do 2015 r.). Inne państwa członkowskie określają cele pośrednie, stwierdzając, że wszystkie nowe budynki lub wszystkie nowe budynki publiczne będą do 2015 r. budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. Kilka państw członkowskich (CZ, EE i NL) określiło liczbowo ilość nowych budynków lub nowych budynków publicznych, które mają być zbudowane do 2015 r. Wzorcowa rola sektora publicznego została podkreślona przez kilka państw członkowskich (BE, CZ, DE, DK, EE, IE, NL i UK) poprzez ustanowienie szczegółowych celów pośrednich dla budynków publicznych. Jedynie nieliczne państwa członkowskie (BE, DK i IE) określiły pośrednie cele w zakresie przekształcenia istniejących budynków w budynki o niemal zerowym zużyciu energii. 4. STRATEGIE I ŚRODKI SŁUŻĄCE PROMOCJI BUDYNKÓW O NIEMAL ZEROWYM ZUŻYCIU ENERGII Art. 9 ust. 3c dyrektywy EPBD stanowi, że plany krajowe muszą zawierać: informacje na temat polityk i środków finansowych lub innych środków przyjętych w kontekście ust. 1 i 2 w celu promowania budynków o niemal zerowym zużyciu energii, w tym szczegóły na temat krajowych wymagań i środków dotyczących zużycia energii ze źródeł odnawialnych w nowych budynkach oraz istniejących budynkach poddanych ważniejszej renowacji w kontekście art. 13 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE oraz art. 6 i 7 niniejszej dyrektywy. Państwa członkowskie zgłosiły szeroką gamę strategii i środków wspierających cele dotyczące budynków o niemal zerowym zużyciu energii w swoich krajowych planach i w krajowych planach działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii (zob. tabela poniżej), chociaż często nie jest jasne, w jakim zakresie środki te są szczególnie ukierunkowane na budynki o niemal zerowym zużyciu energii. Najczęściej wymienia się instrumenty finansowe oraz środki wsparcia, w tym ulgi podatkowe na opłaty notarialne, dopłaty do oprocentowania kredytów hipotecznych na potrzeby energooszczędnych domów i niskooprocentowane pożyczki na przekształcenie w domy energooszczędne; nieco rzadziej występowały: zaostrzenie przepisów budowlanych, działalność informacyjna, edukacja i szkolenia oraz projekty pilotażowe lub demonstracyjne bardzo energooszczędnych budynków. Tylko kilka państw członkowskich zgłosiło specjalne środki stosowane w odniesieniu do budynków publicznych. Zakres środków dotyczących budynków publicznych znacznie się różni w poszczególnych państwach członkowskich, począwszy od środków dotyczących tylko budynków administracji centralnej, poprzez wszystkie budynki publiczne, aż po wszystkie budynki wykorzystywane do celów publicznych. PL 7 PL

8 Wykres 2. Główne strategie i środki wspierające budynki o niemal zerowym zużyciu energii w państwach członkowskich Finansowe Zaostrzenie środki wsparcia przepisów budowlanych Działania informacyjne i edukacyjne Projekty demonstracyjne i pilotażowe Badania i rozwój 4.1. Sprawozdania dotyczące art. 13 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE 6 W art. 9 ust. 3 lit. c) dyrektywy EPBD państwa członkowskie zobowiązuje się, aby w swoich planach krajowych podawały Komisji również szczegóły na temat krajowych wymagań i środków dotyczących zużycia energii ze źródeł odnawialnych w nowych budynkach oraz istniejących budynkach poddanych ważniejszej renowacji w kontekście art. 13 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE. Art. 13 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (zwanej dalej dyrektywą RES ) stanowi, że: Państwa członkowskie wprowadzają w swoich przepisach i kodeksach prawa budowlanego odpowiednie środki służące zwiększeniu udziału energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budownictwa. Przy ustanawianiu tych środków lub systemów wsparcia regionalnego, państwa członkowskie mogą uwzględniać środki krajowe związane ze znacznym wzrostem wydajności energetycznej i kogeneracją oraz pasywnymi budynkami o niskim lub zerowym zużyciu energii. Najpóźniej do dnia 31 grudnia 2014 r. państwa członkowskie wprowadzają w swoich przepisach i kodeksach prawa budowlanego ( )wymóg wykorzystania w nowych budynkach i budynkach już istniejących poddawanych generalnemu remontowi minimalnego poziomu energii ze źródeł odnawialnych. Tylko kilka państw członkowskich odniosło się do tego wymogu w swoich planach krajowych działań na rzecz efektywności energetycznej, w swoich planach krajowych lub w krajowych planach działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii (zob. załącznik 1, ostatnia kolumna). Niektóre państwa członkowskie poinformowały jednak, choć w sposób mało szczegółowy, o udziale energii odnawialnej w budynkach w ramach ich krajowych planów działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (NREAP). Wynika to prawdopodobnie z terminu przekazania sprawozdań z krajowych planów działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, wyznaczonego na 30 czerwca 2010 r., kiedy to tylko kilka państw 6 Dz.U. L140 z , s. 16. PL 8 PL

9 członkowskich opracowało szczegółowe strategie w zakresie budynków o niemal zerowym zużyciu energii. W przypadku gdy w krajowych planach działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych ujęte są informacje dotyczące budynków, to dotyczą one przede wszystkim minimalnych poziomów słonecznej energii termicznej do produkcji ciepłej wody (CY, EL, IT, PT, ES). Sprawozdawczość dotycząca energii odnawialnej w krajowych planach dotyczących budynków o niemal zerowym zużyciu energii odnosi się do środków podejmowanych w następstwie dyrektywy RES oraz jej wdrażania (BE, Region Flamandzki, DK i SE) lub obejmuje opis szczegółowych środków wsparcia na rzecz energii odnawialnej (DK) Strategie i środki służące stymulowaniu przekształcania budynków w budynki o niemal zerowym zużyciu energii W art. 9 ust. 2 dyrektywy EPBD stwierdza się, że państwa członkowskie idąc za przykładem sektora publicznego opracowują polityki i podejmują działania, takie jak opracowywanie założeń służących pobudzaniu do przekształcania budynków poddawanych renowacji w budynki o niemal zerowym zużyciu energii, i informują o tym Komisję w swoich krajowych planach. Niektóre państwa członkowskie faktycznie poinformowały o środkach szczegółowych dotyczących przekształcania istniejących budynków w budynki o niemal zerowym zużyciu energii (DK, FR, IE, MT, NL, SE, UK). Podczas gdy niektóre państwa członkowskie ustanowiły szczegółowe przepisy budowlane dotyczące modernizacji (DK, IE, SE), inne koncentrują się na korzyściach finansowych, takich jak rabaty, ulgi podatkowe i korzystne pożyczki bankowe (MT, UK) lub planują przeprowadzenie analiz (NL). 5. WNIOSKI I DALSZE DZIAŁANIA 5.1. Wnioski Pod koniec listopada 2012 r. tylko 9 państw członkowskich (BE, DK, CY, FI, LT, IE, NL, SE i UK) przekazało Komisji swoje krajowe plany dotyczące budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Jeśli chodzi o praktyczną definicję budynków o niemal zerowym zużyciu energii, tylko 5 państw członkowskich (BE, CY, DK, IE i LT) przedstawiło definicję, która zawiera zarówno cel liczbowy, jak i udział odnawialnych źródeł energii. Piętnaście państw członkowskich (BE, CZ, DK, EE, FI, DE, GR, HU, IE, LV, LT, SL, SE, NL i UK) przedstawiło pośrednie cele służące poprawie charakterystyki energetycznej nowych budynków do 2015 r., przy czym większość koncentrowała się na zaostrzeniu przepisów budowlanych lub poziomie świadectw charakterystyki energetycznej. Chociaż większość państw członkowskich poinformowała o różnych środkach wspierających promowanie budynków o niemal zerowym zużyciu energii, w tym o zachętach finansowych, zaostrzeniu przepisów budowlanych, działaniach informacyjnych i projektach demonstracyjnych lub pilotażowych, to nie zawsze jest jasne, w jakim zakresie środki te są szczególnie ukierunkowane na budynki o niemal zerowym zużyciu energii. Dlatego też należy sformułować wniosek, że państwa członkowskie poczyniły zbyt małe postępy w działaniach dotyczących budynków o niemal zerowym zużyciu energii do 2020 r. Ten brak odpowiednich i terminowych działań zwiększa ryzyko, że państwa członkowskie nie będą w stanie dotrzymać terminów w zakresie nowych budynków budowanych jako budynki o niemal zerowym zużyciu energii. Ponadto brak jasnych definicji, celów pośrednich i specjalnych środków wsparcia oznacza, że sektor budowlany stoi w obliczu niepewności PL 9 PL

10 dotyczącej ram politycznych i prawnych w zakresie budynków o niemal zerowym zużyciu energii i w konsekwencji opóźnia konieczne inwestycje w technologie, procesy i szkolenia, a także zmniejsza swoją konkurencyjność. UE może ponadto stracić część wkładu, który budynki powinny wnieść do realizacji długoterminowych celów w zakresie klimatu i energii. Zważywszy na potencjalny zakres tego wkładu nie wydaje się prawdopodobne, aby lukę tę wypełniły oszczędności w innych sektorach. Brak postępów jest także źródłem trudności państw członkowskich w ustanowieniu szczegółowej, praktycznej definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii w ramach dyrektywy EPBD, co dodatkowo zwiększa niepewność sektorze budowlanym. Wreszcie, ze względu na fakt, że Komisja otrzymała jedynie ograniczone informacje od państw członkowskich, nie jest możliwe przeprowadzenie właściwej oceny planów krajowych, a zwłaszcza adekwatności środków planowanych przez państwa członkowskie w związku z celami dyrektywy EPBD Dalsze działania Państwa członkowskie, które jeszcze nie przesłały Komisji swoich planów krajowych, powinny bezzwłocznie to uczynić. Komisja pozostanie w tym zakresie w bezpośrednim kontakcie z państwami członkowskimi. W odniesieniu do tych państw członkowskich, które przesłały swoje plany krajowe, Komisja dokona pierwszej oceny pod kątem ich kompletności. W przypadku planów niekompletnych Komisja zażąda bardziej szczegółowych informacji dodatkowych. Aby ułatwić przekazywanie takich informacji, państwom członkowskim udostępniony zostanie specjalnie opracowany nieobowiązkowy wzór. Państwom członkowskim zaleca się stosowanie tego wzoru w celu ułatwienia porównywania i analizy planów. Następnie, Komisja przeprowadzi szczegółową ocenę krajowych planów, a w szczególności stosowania w praktyce definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii, celów pośrednich i proponowanych środków wsparcia. W razie potrzeby Komisja wystąpi do państw członkowskich o dalsze szczegółowe informacje dotyczące wymogów w zakresie budynków o niemal zerowym zużyciu energii, jak przewidziano w art. 9 ust. 4 dyrektywy EPBD. Na podstawie tej oceny, Komisja opracuje plan działania i w razie potrzeby zaproponuje środki mające na celu zwiększenie liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii, oraz zachęci do stosowania najlepszych praktyk w odniesieniu do opłacalnego przekształcania istniejących budynków w budynki o niemal zerowym zużyciu energii. W celu dalszego wspierania państw członkowskich w opracowywaniu szczegółowego stosowania w praktyce zawartej w dyrektywie EPBD definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii, Komisja zamierza opracować wytyczne w formie noty wyjaśniającej. W opracowywaniu wytycznych uczestniczyć będzie komitet ustanowiony na podstawie art. 26 dyrektywy EPBD w celu konsultacji z państwami członkowskimi. W stosownych przypadkach Komisja będzie się odwoływać również do prac prowadzonych przez CEN w dziedzinie normalizacji w ramach mandatu M/480, do prowadzonych w tym zakresie skoordynowanych działań dotyczących budynków o niemal zerowym zużyciu energii i do postępów związanych z dyrektywą RES. Należy zauważyć, że opracowanie wytycznych nie może być dla państw członkowskich przyczyną dalszej zwłoki w opracowywaniu planów krajowych i pełnym wdrożeniu wymogów zawartych w dyrektywie EPBD dotyczących budynków o niemal zerowym zużyciu energii. PL 10 PL

11 Wreszcie, Komisja będzie w pełni wykorzystywać swoje traktatowe uprawnienia, aby zapewnić, że dyrektywa EPBD, w tym wymogi dotyczące budynków o niemal zerowym zużyciu energii, jest prawidłowo transponowana i wdrażana w całej UE. Podsumowując, państwa członkowskie muszą znacznie zintensyfikować wysiłki na rzecz wdrożenia wymogów dotyczących budynków o niemal zerowym zużyciu energii, zawartych w dyrektywie EPBD, w celu zapewnienia, że nie zostaną zagrożone długoterminowe cele UE w zakresie ochrony klimatu, a sektor budowlany będzie mógł w pełni korzystać z możliwości związanych z budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. PL 11 PL

12 Załącznik 1: Przegląd krajowych definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii 7 Państwo Opis stosowania w praktyce art. 9 ust. 3 lit. a) Liczbowy wskaźnik zapotrzebowania na energię art. 9 ust. 3 lit. a) Cele pośrednie art. 9 ust. 3 lit. b) Udział energii ze źródeł odnawialnych art. 9 ust. 3 lit. c) AT W Austrii proces porozumienia w sprawie definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii jest w toku. W międzyczasie kod budynku odnosi się do niskiego standardu energetycznego (ÖNORM 8118) tylko w odniesieniu do jakości przegród zewnętrznych. BE region stołeczny Brukseli Definicja zawarta w Brukselskim kodeksie dotyczącym powietrza, klimatu i energii wykorzystuje definicję zawartą w dyrektywie EPBD (wersja przekształcona). Po ogłoszeniu wyników trwającej obecnie analizy optymalnych kosztów definicja zostanie doprecyzowana. Poniżej zużycie energii pierwotnej: 45 kwh/m 2 /r (w tym ogrzewanie, gorąca woda i urządzenia elektryczne). Poniżej zużycie energii pierwotnej dla biur, jednostek usługowych i edukacyjnych: 95 2,5*C kwh/m 2 /r gdzie C definiuje się jako zagęszczenie, tj. stosunek objętości zamkniętej przestrzeni i utraconego obszaru. Do 2015 r. wszystkie nowe budynki muszą spełniać wymogi porównywalne do standardu pasywnego. Metoda obliczania energii pierwotnej obejmuje wkład źródeł energii odnawialnej, takich jak energia słoneczna, ogrzewanie biomasą i geotermalne oraz systemy pomp ciepła, jak również techniki pasywnego chłodzenia. BE Region Waloński Na etapie projektowania budynek o niemal zerowym zużyciu energii cechuje charakterystyka energetyczna bliska lub równoważna z normami domu pasywnego w odniesieniu do przegrody zewnętrznej i częściowe pokrycie zapotrzebowania energią ze Standardy energetyczne dla budynków mieszkalnych, biur, jednostek usługowych i edukacyjnych wyniosą do 2014 r. 60 kwh/m 2 /r. Od 2017 r. budynki będą również zgodne ze standardami budynków Udział energii odnawialnej jest pokazany w planie krajowym w formie wykresu. 7 Zawarte w tabeli poziomy charakterystyki energetycznej reprezentują wymogi dotyczące energii przedstawione przez różne państwa członkowskie. Ponieważ przepisy prawa budowlanego i metody obliczeń różnią się między państwami celów liczbowych nie można porównywać bez uwzględniania tego faktu. PL 12 PL

13 źródeł odnawialnych. Zgodnie ze standardem domu pasywnego w Europie Środkowej budynek musi być zaprojektowany w taki sposób, aby jego roczne zapotrzebowanie na ciepło nie było większe niż 15 kwh/m 2 rocznie, a na chłodzenie 15 kwh/m 2 rocznie LUB aby maksymalne obciążenie cieplne wynosiło 10 W/m 2. pasywnych lub równoważnymi standardami. Począwszy od 2019 r. wszystkie nowe budynki oprócz standardu budynków pasywnych będą musiały spełniać minimalny wymóg poziomu zerowego netto i dążyć do standardu budynków o dodatnim bilansie energetycznym. Całkowite zużycie energii pierwotnej (energia pierwotna do ogrzewania, ciepłej wody i energii elektrycznej) nie może być większe niż 120 kwh/m 2 rocznie. Definicja ta prawdopodobnie będzie się zmieniać. BE Region Flamandzki Na podstawie metodyki porównawczej obliczania optymalnego pod względem kosztów poziomu minimalnych wymogów dotyczących charakterystyki energetycznej, Flamandzka Agencja ds. Energii (Flemish Energy Agency VEA) bada poziomy optymalne pod względem kosztów dla Flandrii. Wyniki tego badania zostaną wykorzystane do opracowania szczegółowego stosowania w praktyce. W chwili obecnej poziom optymalny pod względem kosztów wynosi E55- E60, co jest obliczonym zużyciem energii. Wymóg poziomu E dla budynków mieszkalnych, biur i jednostek edukacyjnych ma wynieść w 2012 r. E70, a w 2014 r. E60. Trwa proces ustalania terminów stosowania bardziej rygorystycznych wymogów w okresie do 2019 r. (w odniesieniu do budynków publicznych) i do 2021 r. zarówno dla nowych, jak i istniejących budynków (odrębnie dla budynków mieszkalnych i niemieszkalnych). Opracowywanie prawodawstwa jest w toku. W przypadku budynków mieszkalnych z więcej niż jednym mieszkaniem (a także szkół i biur) musi być stosowany jeden z następujących 6 wariantów: 1. systemy energii słonecznej termicznej; 2. systemy energii fotowoltaicznej; 3. biomasa (kotły, piece lub wysokiej jakości kogeneracja); 4. pompy grzewcze; 5. podłączenie do lokalnego systemu ogrzewania lub chłodzenia; 6. uczestnictwo w projekcie dotyczącym energii odnawialnej; z dodatkową możliwością uzyskiwania 10 kwh energii odnawialnej na m 2 całkowitej powierzchni użytkowej (połączenie PL 13 PL

14 jednego lub większej liczby systemów). W przypadku braku zgodności z minimalnymi wymogami dotyczącymi energii odnawialnej, wymogi w zakresie charakterystyki energetycznej (poziom E) są o 10 % bardziej rygorystyczne. Minimalny poziom energii odnawialnej jest uwzględniony w obliczeniu poziomu E. CY Budynki o niemal zerowym zużyciu energii definiowane są z uwzględnieniem wskaźnika wykorzystania energii pierwotnej oraz odsetka energii ze źródeł odnawialnych. Do obliczeń wykorzystywany jest budynek referencyjny. 180 kwh/m 2 /r dla budynków mieszkalnych 210 kwh/m 2 /r dla budynków innych niż mieszkalne (w tym ogrzewanie, chłodzenie, ciepła woda i oświetlenie) Co najmniej 25 % energii pierwotnej musi pochodzić z odnawialnych źródeł energii. CZ Procedura zatwierdzania definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii jest w toku. Przygotowywany dekret w sprawie charakterystyki energetycznej budynków będzie zawierał definicję ze stałym udziałem procentowym zapotrzebowania na energię, które musi być pokryte energią ze źródeł odnawialnych. W 2016 r. wszystkie budynki publiczne o powierzchni większej niż m 2 będą budynkami o niemal zerowym zużyciu energii, a w 2017 r. wszystkie budynki publiczne o powierzchni większej niż 350 m 2 będą budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. Wszystkie nowe budynki o powierzchni większej niż 1500 m 2 będą w 2018 r. budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. Wszystkie nowe budynki o powierzchni większej niż 350 m 2 będą w 2019 r. budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. PL 14 PL

15 Począwszy od 2020 r. rocznie powstawać będzie do nowych budynków o niemal zerowym zużyciu energii. DK Wymogi dotyczące budynków o niemal zerowym zużyciu energii zawarte są w przepisach budowlanych i uszeregowane w klasach wydajności: klasa 2015 i klasa Budynki mieszkalne (+ hotele itp.) zaliczane są do klasy 2015, gdy łączne zapotrzebowanie na energię do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia i gorącej wody na m 2 ogrzewanej powierzchni nie przekracza 30 kwh/m 2 /r plus kwh/r podzielone przez ogrzewaną powierzchnię. ( /A) kwh/m 2 /r. 20 kwh/m 2 /r Wymogi dotyczące klasy 2015 mają być obowiązkowe w 2015 r. Wymogi dotyczące klasy 2020 będą miały zastosowanie do budynków publicznych do końca 2018 r., a do wszystkich pozostałych budynków do końca 2020 r. Przedstawiono spodziewany udział energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budowlanym na 2015 r. i 2020 r.; % w 2015 r.; % w 2020 r. Budynki publiczne (biura, szkoły, instytucje) zaliczane są do klasy 2015, gdy łączne zapotrzebowanie na energię do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia i gorącej wody na m 2 ogrzewanej powierzchni nie przekracza 41 kwh/m 2 /r plus kwh/r podzielone przez ogrzewaną powierzchnię. ( /A) kwh/m 2 /r. Budynek jest zaliczany do klasy 2020, gdy łączne zapotrzebowanie na energię do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia i gorącej wody na m 2 ogrzewanej powierzchni nie przekracza 20 kwh/m 2 /r. EE Dla budynków o niemal zerowym zużyciu energii zaproponowano współczynnik energii kwh/m 2 /r, konieczne są jednak dalsze konsultacje społeczne w odniesieniu do Zaproponowano współczynnik energii kwh/m 2 /r. Począwszy od roku 2013 stopniowe wprowadzanie bardziej rygorystycznych wymogów dotyczących charakterystyki PL 15 PL

16 definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. energetycznej. Do 2015 r. 10 ogólnodostępnych budynków o niemal zerowym zużyciu energii. FI Finlandia nie wypracowała jeszcze ostatecznej definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Publikacja technicznego opisu budynków o niemal zerowym zużyciu energii o charakterze zalecenia planowana jest na 2015 r. Wymogi dotyczące standardu budynków pasywnych zbudowanych, remontowanych lub dzierżawionych po 2015 r. Nowe budynki administracji publicznej po 2015 r. będą spełniać standardy budynków pasywnych. FR Francja nie posiada oficjalnej definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. W odniesieniu do wielorodzinnych budynków mieszkalnych wymogi dotyczące zużycia zostaną obniżone w 2015r. z 57,5 do 50 kwh ep m 2 /r. W odniesieniu do indywidualnych budynków mieszkalnych wymogi już teraz wynoszą 50 kwh ep /m 2 /r. W 2020 r. wszystkie nowe budynki będą miały dodatni bilans energetyczny. Do roku 2020 zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o 38 % w odniesieniu do istniejących budynków. DE Opracowywana jest jednoznaczna rządowa definicja standardów wydajności budynków o niemal zerowym zużyciu energii. W 2012 lub 2013 r. przewiduje się aktualizację przepisów w sprawie oszczędności energii, a przed 2020 r. możliwe są kolejne aktualizacje. Wymogi dotyczące publicznych budynków o niemal zerowym zużyciu energii zostaną wprowadzone w 2016 r., a Ustawą o energii cieplnej ze źródeł odnawialnych wprowadzono w Niemczech obowiązek wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych do ogrzewania nowych budynków. Minimalną ilość energii odnawialnej, PL 16 PL

17 dotyczące wszystkich nowych budynków o niemal zerowym zużyciu energii w 2018 r. która ma być wytwarzana, reguluje Erneuerbare-Energien- Wärme-Gesetz (Ustawa o energii cieplnej ze źródeł odnawialnych). EL Nie jest dostępny standard dotyczący budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Opracowywane są nowe przepisy oparte na dyrektywie EPBD (wersja przekształcona), w których określony zostanie plan działania dla budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Całe zużycie energii pierwotnej w nowych budynkach powinno wykorzystywać system dostaw energii ze źródeł odnawialnych (cel krajowy, krajowy plan działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii) HU Wymogi w zakresie charakterystyki energetycznej budynków o niemal zerowym zużyciu energii zostaną określone w opracowywanym obecnie dekrecie w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Wymogi zostaną zaostrzone w 2016 r., kiedy to powinien również zostać przeprowadzony gruntowny przegląd systemu wymogów. Bezpośrednie wymogi dotyczące systemów energii słonecznej i fotowoltaicznych zostaną wprowadzone na początku 2016 r. IE W definicji zastosowano liczbowy wskaźnik zużycia energii pierwotnej i uwzględniono w niej poziom świadectw klasyfikacji energetycznej budynków. Do 2020 r. obciążenie energetyczne wszystkich nowych budynków mieszkalnych nie będzie przekraczało 45 kwh/m 2 /r (w tym ogrzewanie, wentylacja, gorąca woda i oświetlenie) W świadectwach klasyfikacji energetycznej budynków wszystkie nowe budynki mieszkalne będą klasyfikowane w kategorii A3 lub wyższej. Ta sama zasada ma zastosowanie do budynków niemieszkalnych oraz do istniejących budynków, lecz docelowa wartość liczbowa i klasyfikacja energetyczna budynków Celem wyznaczonym na 2013 r. jest łączne zmniejszenie emisji o 40 %, a do 2019 r. o 60 % z uwzględnieniem obliczeń optymalnych kosztów. Zmiany w części L przepisów budowlanych zaplanowane na 2015 r. i 2018 r. wprowadzą uaktualniony standard charakterystyki energetycznej w odniesieniu do istniejących budynków poddawanych rozbudowie, remontom/przekształceniom lub zmianie przeznaczenia. Znacząca część energii będzie pozyskiwana z obecnych na miejscu lub w sąsiedztwie odnawialnych źródeł energii. PL 17 PL

18 nie zostały jeszcze oficjalnie określone. IT Brak oficjalnej definicji standardu charakterystyki energetycznej budynków o niemal zerowym zużyciu energii. LT Charakterystyka energetyczna jest zdefiniowana w sposób który nie jest powiązany z konkretną wartością zużycia energii, jest natomiast określona poprzez odpowiednią klasę systemu efektywności energetycznej budynku. Każdy budynek oceniany jest indywidualnie. Budynki o niemal zerowym zużyciu energii to budynki, które spełniają wymogi rozporządzenia technicznego w dziedzinie budownictwa STR :2012 dla budynków klasy A + +. Litwa określiła wymogi przejściowe w odniesieniu do budynków, które zostaną wybudowane w 2014, 2016, 2018 i 2021 r. w ramach następujących klas wydajności energetycznej budynków: - przed 2014 r. nowe budynki lub ich części są zgodne z wymogami dla klasy C; - od 2014 r. nowe budynki lub ich części są zgodne z wymogami dla klasy B; - od 2016 r. nowe budynki lub ich części są zgodne z wymogami dla klasy A; - od 2018 r. nowe budynki lub ich części są zgodne z wymogami dla klasy A+; W budynkach klasy A + +, energia ze źródeł odnawialnych musi stanowić największą część zużywanej energii (sposób obliczania zawarty w planie krajowym). - od 2021 r. nowe budynki lub ich części są zgodne z wymogami dla klasy A++. LV Przepisy prawne, w tym szczegółowe wymogi techniczne dotyczące wykorzystania odnawialnych zasobów energii miały być opracowane w 2012 r. LU Nie uzyskano informacji o definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. PL 18 PL

19 MT Nie uzyskano informacji o definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. NL Definicja oparta jest na współczynniku charakterystyki energetycznej, liczbie bezwymiarowej stosowanej jako wskaźnik charakterystyki energetycznej budynku w zależności od sposobu jego wykorzystania. Przeprowadzone zostaną badania w celu oceny wykonalności i opłacalności wprowadzenia w okresie przejściowym bardziej rygorystycznego współczynnika charakterystyki energetycznej. Zakłada się, że współczynnik charakterystyki energetycznej budynku o zerowym zużyciu energii = 0. Współczynnik charakterystyki energetycznej budynku zostanie obniżony z 0,8 do 0,6 (współczynnik wprowadzony w dniu 1 stycznia 2011 r.), a następnie ponownie obniżony do 0,4 od dnia 1 stycznia 2015 r., w celu ustanowienia w 2020 r. wymogu zbliżonego do współczynnika charakterystyki energetycznej = 0 dla budynków innych niż publiczne. Podobne obniżenie współczynnika (w porównaniu z 2007 r.) weszło w życie w odniesieniu do budynków niemieszkalnych, czego skutkiem będzie zwiększenie o 50 % efektywności energetycznej nowych budynków w 2015 r. Jego celem jest ustanowienie wymogu zbliżonego do współczynnika charakterystyki energetycznej = 0 dla budynków publicznych w 2018 r. wybudowanie nowych mieszkalnych budynków o niemal zerowym zużyciu energii do 2015 r. W ramach systemu współczynnika charakterystyki energetycznej przedsiębiorstwa budowlane mają swobodę wyboru pomiędzy środkami zmniejszenia zapotrzebowania na energię, wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych oraz efektywnym wykorzystaniem paliw kopalnych, w celu osiągnięcia wymaganego współczynnika charakterystyki energetycznej. Zasada ta zostanie utrzymana w odniesieniu do budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Ponieważ wymogi dotyczące współczynnika charakterystyki energetycznej stają się coraz bardziej rygorystyczne, procentowy udział energii odnawialnej automatycznie będzie miał coraz większe znaczenie dla spełnienia tych wymogów. PL Nie wprowadzono jeszcze definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii.. Nad stworzeniem definicji krajowej pracuje obecnie ośrodek badań nad budynkami o zerowym zużyciu energii PL 19 PL

20 PT Nie uzyskano informacji o definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. RO Nie uzyskano informacji o definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. SK Nie uzyskano informacji o definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. SL Opracowywana jest nowa ustawa o energii, która powinna obejmować przepisy dotyczące budynków o niemal zerowym zużyciu energii. ES Nie opracowano jeszcze definicji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Trzeci przegląd kodeksu budynków technicznych, obejmujący zagadnienia związane z budynkami o niemal zerowym zużyciu energii, planowany jest na 2018 r., a ostateczna definicja ma zostać przyjęta w 2019 r. SE Wymogi dotyczące budynków o niemal zerowym zużyciu energii są obecnie równe wymogom zawartym w obowiązujących przepisach budowlanych. Przepisy budowlane i definicja budynków o niemal zerowym zużyciu energii będą stopniowo zaostrzane zgodnie z wynikami przeprowadzanych obecnie badań i projektów demonstracyjnych. Wymogi dotyczące szczegółowego (końcowego) zużycia energii w budynkach mieszkalnych sytuują się obecnie w przedziale kwh/m 2 /r ( kwh/m 2 /r w przypadku budynków niemieszkalnych). Dalsze zaostrzenie przepisów budowlanych przewidziane jest na 2015 r. Szwecję charakteryzuje bardzo wysoki udział energii ze źródeł odnawialnych we wszystkich sektorach, w tym w sektorze budowlanym. Przepisy budowlane faworyzują budynki ogrzewane z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. PL 20 PL