SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI w Szkole Podstawowej nr 16 w Kaliszu na rok szkolny 2016/2017 Rada Rodziców uchwałą z dnia r. przyjęła Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 16 współredagowany przez Radę Pedagogiczną

2 Spis treści: I. Wstęp II. Akty prawne, na podstawie których opracowano Program Profilaktyki III. Zasoby szkoły do prowadzenia działań profilaktycznych. IV. Cele i zadania profilaktyki szkolnej. V. Kierunki działań profilaktycznych. VI. Szczegółowy program działań profilaktycznych. 2

3 I. Wstęp W życiu społecznym występuje coraz więcej zjawisk negatywnych i zagrożeń dla bezpieczeństwa zdrowia psychofizycznego i rozwoju człowieka oraz całych społeczności. Zachodzi więc konieczność przeciwdziałania różnym zagrożeniom. Szkoła Podstawowa nr 16 w Kaliszu realizuje pierwszorzędowy program profilaktyki. Jest to profilaktyka wczesna, uprzedzająca. Adresowany jest do wszystkich uczniów z grupy niskiego ryzyka. Założeniem programu jest długofalowość. Te same zadania realizowane są na wszystkich etapach edukacyjnych, ze zróżnicowaniem stopnia szczegółowości i zakresu uwzględniającego zagrożenia i trudności typowe dla wieku. Program profilaktyki opracowano dla dwóch etapów edukacyjnych: edukacja wczesnoszkolna oraz klasy IV-VI szkoły podstawowej. Program Profilaktyki jest związany z Programem Wychowawczym Szkoły. Część zadań i treści w obu programach jest zbieżna, np.: Przekazywanie wartości, norm, pozytywnych wzorów, wzmacnianie przekonań normatywnych. Pomoc w zaspokajaniu ważnych potrzeb życiowych: przynależności, sukcesu, osiągania satysfakcji przez stwarzanie możliwości angażowania się uczniów w działalność pozytywną. Rozwijanie umiejętności psychologicznych i społecznych uczniów. Szkoła jako miejsce intensywnego rozwoju uczniów, kształtowania ich osobowości pełni ważną rolę zarówno w wychowaniu (przekazywanie wartości, norm moralnych i społecznych) jak i profilaktyce (zapobieganie niepożądanym zjawiskom, złym wpływom). Profilaktyka powinna wspierać wychowanie. Na podstawie obserwacji, informacji od nauczycieli, rodziców, analizy dokumentacji szkolnej oraz pracy nauczycieli na zajęciach dokonano wstępnej diagnozy stanu i potrzeb szkoły. Diagnoza ta wskazała nam główne trudności i zagrożenia dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania uczniów. Są to: agresja, przemoc, niepowodzenia szkolne, wulgarne słownictwo, lekceważenie obowiązków 3

4 szkolnych (wagary), lekceważący sposób traktowania nauczycieli i pozostałych pracowników szkoły, problemy wychowawcze i socjalne wynikające z niewydolności rodziców. Potrzebą szkoły i uczniów są więc działania skierowane na zapobieganie w/w zachowaniom dysfunkcyjnym i zmniejszanie ich zasięgu. STRATEGIE PROFILAKTYCZNE 1. Strategie informacyjne: przekazywanie informacji (np. na temat konsekwencji zachowań ryzykownych). 2. Strategie edukacyjne: kształtowanie ważnych umiejętności życiowych (np. zachowanie asertywne-nieuleganie presji rówieśników) 3. Strategie interwencyjne: pomoc w identyfikacji i rozwiązaniu problemów, udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych, pomoc psychologiczno-pedagogiczna dla uczniów z różnymi dysfunkcjami 4. Strategie alternatywne: stwarzanie możliwości realizowania ważnych potrzeb poprzez pozytywną działalność (np. sport, działalność artystyczna czy społeczna) II. Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 16 w Kaliszu został opracowany w oparciu o: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie statutów publicznego przedszkola i publicznych Szkół ( Dz. U. Nr 51, poz. 96). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach Szkół ( Dz. U. Nr. 51 poz.458). Szkolny Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej nr 16 w Kaliszu. Statut Szkoły Wewnątrzszkolne Zasady Oceniania. Diagnozę stanu bezpieczeństwa oraz inne diagnozy pedagogiczne 4

5 III. Zasoby szkoły do prowadzenia działań profilaktycznych: 1. Działania profilaktyczne podejmuje większość nauczycieli wykorzystując do tego treści programowe przedmiotów nauczania, zarówno na lekcjach, jak i podczas zajęć wynikających z art.2 ust.2 pkt.2 KN. 2. Szczególną rolę pełnią wychowawcy, którzy planują pracę z grupą klasową i realizują w niej zajęcia wychowawcze i profilaktyczne. Współpracują także z rodzicami i środowiskiem lokalnym. 3. Część nauczycieli posiada uprawnienia do realizowania specjalistycznych zajęć profilaktycznych. W miarę potrzeb i możliwości szkoły nauczyciele mogą je przeprowadzić w różnych grupach uczniowskich. 4. Pedagog szkolny koordynuje pracą profilaktyczną, współpracuje z nauczycielami, rodzicami oraz instytucjami i organizacjami środowiska lokalnego. 5. W działania profilaktyczne włączają się także wychowawcy świetlicy szkolnej, biblioteki, katecheci, pielęgniarka szkolna oraz Samorząd Uczniowski. Ważną rolę w działaniach na rzecz bezpieczeństwa w szkole zajmują nauczyciele wychowania fizycznego oraz koordynator ds. bezpieczeństwa. 6. Wszyscy nauczyciele swoją postawą dostarczają uczniom wzorów i oddziaływają, jako autorytety. IV. Cele i zadania profilaktyki szkolnej, identyfikacja trudności: Główne cele działań profilaktycznych to: 1. Zapobieganie agresji i przemocy. 2. Zapobieganie uzależnieniom wśród uczniów, szczególnie od narkotyków i dopalaczy. 3. Kształtowanie postaw asertywnych. 4. Budowanie poczucia własnej wartości. 5. Wskazywanie dróg radzenia sobie w trudnych sytuacjach. 5

6 6. Kształtowanie postawy tolerancji wobec osób niepełnosprawnych oraz mniejszości. 7. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym. 8. Rozwijanie kultury osobistej uczniów, kształtowanie osobowości. 9. Wzmacnianie motywacji uczniów do systematycznego uczęszczania na zajęcia szkolne. 10. Promowanie zdrowego stylu życia. 11. Rozpoznawanie i zaspokajanie potrzeb każdego ucznia (pomoc psychologiczno-pedagogiczna) Do realizacji w/w celów sformułowano następujące zadania: Kształtowanie umiejętności współistnienia i współdziałania w grupie klasowej i szkolnej. Budowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo i zdrowie swoje oraz innych. Upowszechnianie wśród uczniów wiedzy na temat zdrowia psychicznego. Szczegółowe rozpoznanie środowiska rodzinnego i rówieśniczegoprowadzenie pedagogizacji rodziców. Wprowadzenie jasnych i czytelnych dla każdego ucznia zasad postępowania w sytuacjach przemocy i agresji słownej i fizycznej. Kształtowanie właściwych postaw wobec obowiązków szkolnych, wspieranie uczniów w przezwyciężaniu trudności w nauce. Doskonalenie relacji międzyludzkich oraz umiejętności rozwiązywania konfliktów. Rozwijanie poczucia własnej wartości oraz więzi z grupą klasową i szkolną. Wzmacnianie postaw zaufania do nauczycieli. Wzmacnianie u uczniów przekonania o wartości zdrowia. Doskonalenie umiejętności osobistych i społecznych sprzyjających zdrowiu fizycznemu i psychicznemu. Przekazywanie informacji o czynnikach szkodliwych dla zdrowia, w tym o substancjach uzależniających. Uświadamianie uczniom zagrożeń wynikających z uzależnienia od komputera i Internetu, pedagogizacja rodziców w tym kierunku. 6

7 Stwarzanie możliwości realizowania ważnych potrzeb poprzez pozytywną działalność (np. sport, działalność artystyczna czy społeczna) Uwrażliwianie uczniów na potrzeby osób chorych i niepełnosprawnych. Kształtowanie tolerancji i szacunku wobec mniejszości. W roku szkolnym 2015/2016 zidentyfikowano trudności w oparciu o analizę dokumentacji szkolnej, sprawozdania wychowawców i opiekunów Samorządu Uczniowskiego, informacje od rodziców, wnioski z ewaluacji wewnętrznej, diagnozę stanu bezpieczeństwa oraz obserwacje i rozmowy. Wyniki badań wskazują w dalszym ciągu, iż poważnym problemem są zachowania agresywne, szczególnie przemoc werbalna i emocjonalna. Bardzo istotną kwestią jest także współpraca z rodzicami w zakresie zapobiegania agresji i przemocy oraz wymiany informacji dotyczących niepokojących zachowań. Działania profilaktyczne powinny być również ukierunkowane na promocję zdrowego stylu życia, upowszechnianie wśród uczniów wiedzy na temat zdrowia psychicznego. W roku szkolnym 2016/2017 powinny być zrealizowane następujące strategie profilaktyczne: 1. Nauczyciel powinien promować właściwe zachowania uczniów oraz stanowczo reagować na zachowania negatywne 2. Nauczyciel powinien poprzez aktywne dyżurowanie minimalizować naganne zachowania uczniów w szkole 3. Nauczyciel powinien wspierać ucznia w radzeniu sobie z negatywnymi emocjami, kształtować u uczniów poczucie własnej wartości, odpowiedzialności za podejmowane decyzje oraz umiejętność odmawiania i negocjacji. 4. Nauczyciel powinien zachęcać rodziców do współpracy ze szkołą w zakresie zapobiegania agresji i przemocy oraz opracowania wspólnych norm obowiązujących w szkole. 5. Nauczyciel powinien monitorować frekwencję uczniów w szkole i na bieżąco kontaktować się z rodzicami 6. Nauczyciel rozpoznaje i diagnozuje potrzeby każdego ucznia, (uczeń słaby, uczeń zdolny, uczeń zaniedbany środowiskowo, uczeń 7

8 z różnymi dysfunkcjami, uczeń drugoroczny), dostosowuje do nich formy i metody pracy 7. Nauczyciel wspiera rozwój ucznia. 8. Pedagog powinien pomagać w rozwiązywaniu problemów wychowawczych 9. Pedagog powinien pomagać uczniom w rozwiązywaniu sytuacji trudnych. 10. Pedagog powinien być osobą wspierającą ucznia, rodzica oraz nauczyciela 11. Uczeń powinien wykazywać się wysoką kulturą osobistą 12. Uczeń szanuje potrzeby osób chorych i niepełnosprawnych. 13. Uczeń powinien umieć radzić sobie z niepowodzeniami szkolnymi 14. Uczeń dba o swoje zdrowie i bezpieczeństwo. 15. Uczeń opiekuje się młodszymi i słabszymi kolegami, służy im pomocą. 16. Uczeń jest świadomy zagrożeń wynikających ze stosowania substancji uzależniających i unika ich, w szczególności narkotyków i dopalaczy. 17. Uczeń jest świadomy zagrożeń wynikających z uzależnienia od komputera i Internetu, i nie nadużywa ich. 18. Rodzice powinni uczestniczyć we wszystkich spotkaniach z rodzicami wywiadówkach 19. Rodzice powinni ściśle współpracować ze szkołą 20. Pielęgniarka szkolna powinna propagować zdrowy styl życia wśród uczniów V. Kierunki działań profilaktycznych: 1. Doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy nauczycieli i wychowawców klas oraz pedagoga szkolnego w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych. 2. Systematyczne organizowanie zajęć profilaktycznych przez wychowawców klas i pedagoga szkolnego. 3. Współpraca z rodzicami - przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń, włączanie ich w życie szkoły- pedagogizacja rodziców 4. Współpraca z policją i sądem rodzinnym w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu dziecka. 5. Dodatkowe zajęcia w ramach godzin z art. 42 ust. 2 pkt. 2 KN. 8

9 6. Zachęcanie uczniów do udziału w różnorodnych uroczystościach i akcjach na rzecz szkoły i środowiska. 7. Partycypowanie uczniów we współdecydowaniu o szkole w ramach Samorządu Uczniowskiego. 8. Systematyczne omawianie na radach pedagogicznych efektów realizacji programu profilaktycznego w szkole. 9. Promocja zdrowego stylu życia. VI. Programy wspierające działania profilaktyczne w szkole 1. Radosny uśmiech- radosna przyszłość - program skierowany do uczniów klas I. 2. Moje dziecko idzie do szkoły - program skierowany do uczniów klas 0 3. Jemy owoce i warzywa w szkole - program skierowany do uczniów klas 0-III. 4. Między nami kobietkami - program skierowany do dziewcząt klas VI. 5.,,Nie pal przy mnie proszę - program skierowany do uczniów klas I- II. 6. Porozmawiajmy program skierowny do uczniów klas II 7.,,Znajdź właściwe rozwiązanie - program skierowany do uczniów klas IV-V. 8. Trzymaj formę program skierowany do uczniów klas V. 9. Zanim spróbujesz pić palić i brać - program skierowany dla uczniów klas V oraz rodziców. 10. Zachowaj Trzeźwy Umysł - program skierowany dla uczniów klas I-VI. 9

10 11. Ratujemy i uczymy ratować - ogólnopolski program prowadzony przez Fundację Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy skierowany do uczniów klas I-III oraz VI. 12. Szkoła promująca zdrowie projekt skierowany do uczniów klas 0-VI 13. Zajęcia informatyczne o tematyce: Przeciwdziałanie przemocy w cyberprzestrzeni (zajęcia prowadzone cyklicznie na poszczególnych lekcjach informatyki) oraz Dzień Bezpiecznego Internetu. 14. Bezpieczna i przyjazna szkoła rządowy program na lata Na podstawie Programu Profilaktyki na rok szkolny 2016/2017 w czerwcu 2017r. zostanie dokonana szczegółowa analiza programu. Wyciągnięte wnioski posłużą do stworzenia Programu Profilaktycznego na rok szkolny 2017/