STOPA CUKRZYCOWA i co dalej

Transkrypt

1 STOPA CUKRZYCOWA i co dalej

2 Cele Polskiego Stowarzyszenia Podologicznego szerzenie świadomości podologicznej w Polsce w celu zapobiegania patologiom kończyn dolnych w społeczeństwie kształtowanie i propagowanie modelu opieki podologicznej rozumianej jako dziedziny medycyny zajmującej się pielęgnacją kończyn dolnych, badaniem, zapobieganiem i usuwaniem stanów patologicznych kończyn dolnych, a zwłaszcza stóp działania na rzecz prawnego uregulowania zawodu podologa w Polsce, jako zawodu medycznego

3 W przekonaniu większości pacjentów, cukrzyca oznacza tylko trudności z utrzymaniem odpowiedniego poziomu cukru we krwi. Oczywiście, jest to niezwykle ważny wskaźnik metaboliczny i jeden z objawów cukrzycy, jednak większość problemów związanych z tą chorobą wynika z licznych powikłań narządowych. Większości z tych powikłań można zapobiec, zminimalizować lub odroczyć je w czasie. Trzeba jednak dokładnie je poznać, by świadomie i odpowiedzialnie współuczestniczyć w leczeniu swojej choroby.

4 Co sam chory na cukrzycę może zrobić 1. skrupulatnie realizować zalecenia lekarza dotyczące terapii, diety, samokontroli, aktywności fizycznej regularnie zgłaszać się na badania i wizyty kontrolne 2. dbać o normalizację masy ciała 3. zrezygnować z nałogów 4. pielęgnować stopy 5. kontrolować ciśnienie tętnicze krwi lek. med. Ismena Głowania z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii AM w Warszawie Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Anna Czech

5 Definicja VHO stopy cukrzycowej Infekcje, owrzodzenia i/lub zniszczenie tkanek głębokich stopy powiązane z uszkodzeniem nerwów (neuropatia) a także uszkodzeniem peryferyjnych naczyń tętniczych (angiopatia) o różnym nasileniu w obrębie goleni.

6 Współpraca interdycyplinarna Internista Ortopeda Flebolog Stopy w roli głównej Dermatolog Diabetolog Podolog

7 Najczęstsze zmiany w obrębie skóry stóp u chorych na cukrzycę Zanik owłosienia Skóra blada, lub bladosina Skóra cienka, pergaminowa Skóra sucha nie elastyczna pękająca Powstawanie modzeli w miejscach ucisku Ogniska martwicy i owrzodzenia Zakażenie owrzodzeń

8 Ucisk Wylew,, zapalenie Hiperkeratoza (modzele) Owrzodzenie cukrzycowe

9 Konsekwencje suchej skóry Sucha skóra Bruzdy, pęknięcia (rozpadliny) Infekcje

10 Konsekwencje suchej skóry Wrzód Egzema spowodowana odwodnieniem naskórka

11 Najczęstsze zmiany w obrębie mięśni u chorych na cukrzycę Osłabienie siły Zmiany napięcia Zaniki przykurczu Zaniki rozkurczu Konsekwencja deformacje palców i całej stopy

12 Najczęstsze zmiany w obrębie paznokci u chorych na cukrzycę Zaburzenia wzrostu paznokcia Wrastanie, wkręcanie się paznokci Grzybica paznokci

13 Szczególne niebezpieczeństwa dla osób chorych na cukrzycę Złe gojenie się ran Podwyższona reakcja alergiczna egzema Podatność na infekcje bakteryjne i grzybicze

14 Co każdy cukrzyk wiedzieć powinien ANGIOPATIA - NEUROPATIA Znać stan rozwoju choroby 1. Zaawansowania choroby w stosunku do naczyń krwionośnych 2. Zaawansowania choroby w stosunku do włókien nerwowych

15 Jak dbać o stopy Przegląd stóp Codziennie szczegółowo obejrzeć stopy!!! (można to zrobić przy pomocy lusterka) Zwrócić uwagę na zaczerwienienia, miejsca ucisku, opuchnięcia i pęknięcia na skórze. Szczególnie dokładnie sprawdzić skórę między palcami.

16 Jak dbać o stopy Higiena Nosić skarpetki bawełnianie bez-uciskowe Temperatura kąpieli do stóp nie powinna przekraczać 37 C - kontrolujcie ją termometrem. Używać tylko łagodnych środków myjących, Po kąpieli osuszyć dokładnie stopy i przestrzenie między palcami miękkimi tkaninami Wskazana jest codzienna, właściwa gimnastyka stóp

17 Jak dbać o stopy Paznokcie Prawidłowo opiłować paznokcie wydezynfekowanym pilniczkiem metalowym, lub jednorazowym Opiłować rogi paznokci Nie zranić skórkek

18 Jak dbać o stopy Kosmetyki Główny problem przesuszenie skóry Kosmetyki do pielęgnacji stóp powinny: Wysoka skuteczność Zadowolenie pacjenta Wysokie nawilżenie, mało tłuszczu

19 Optymalna pielęgnacja skóry Kremy w piance Allpresan naprawdę działają! Przykład pomyślnie zakończonej kuracji Kremem w piance Allpresan dla bardzo suchej skóry Pacjent: mężczyzna, 48 lat Przed Po 7 miesiącach

20 Jak dbać o stopy Kosmetyki Smarujcie skórę stóp, pomijając przestrzenie między palcami, preparatami/kosmetykami wspomagającymi nawilżenie skóry. Zapobiega to pękaniu wrażliwej, suchej skóry

21 PIELĘGNACJA STÓP = OBOWIĄZEK zapobiegania zmianom patologicznym na skórze i paznokciach stóp.

22 Jak dbać o stopy - Buty Wystarczająco szerokie, długie i wysokie Z miękkiej, elastycznej skóry Sznurowadła/rzepy bez naciągu Wkładka absorbująca pot Żadnych odczuwalnych kantów wewnętrznych Obcas max. 20 mm Kupujcie tylko skórzane buty i skórzane wkładki do butów najlepiej róbcie to po południu, kiedy stopy są zmęczone.

23 Czego diabetyk robić nie powinien

24 Czego diabetyk robić nie powinien Chodzić na bosaka, ani w otwartych butach, stopa narażona jest na skaleczenia, otarcia. Na pływalni, czy na plaży noście buty kąpielowe.

25 Czego diabetyk robić nie powinien Zbyt gorącej kąpieli stóp ( 37ºC) Używać podgrzewanych kołder, czy butelek z ciepłą wodą do rozgrzania zimnych stóp niebezpieczeństwo związane ze szkodami wynikłymi z przegrzania jest zbyt duże. Dopuszczalne są wełniane skarpetki, lub kołdry

26 Czego diabetyk robić nie powinien Chodzić w butach które uwierają! W niektórych przypadkach niezbędne jest wykonanie butów na miarę.

27 Czego diabetyk robić nie powinien Nie stosujcie bez konsultacji plastrów na odciski - środki złuszczające wchodzące w skład tych plastrów mogą ze względu na zaburzenia czuciowe cukrzyka przysporzyć wielu szkód. W wielu przypadkach zbyt długo pozostawione plastry przeciw odciskom są powodem głębokich i przewlekłych owrzodzeń.

28 Zakres czynności podologa fachowe skracanie paznokci zabiegi na paznokciach wrastających, zawiniętych, grzybiczych i zgrubiałych zabiegi na zrogowaciałym naskórku, usuwanie hiperkeratozy i modzeli fachowe rozpoznanie i usuwanie odcisków i kurzajek odciążanie i ochrona przed tarciem lub naciskiem narażonych na te działania części stóp, umiejętność wykonywania ortez indywidualnych rozumianych jako długotrwały środek zaradczy korygujący niewielkie zniekształcenia ortopedyczne i wynikające z nich konsekwencje dla skóry stóp. ortonyksja, czyli sporządzanie indywidualnych klamer korygujących wrastający, lub wkręcający się paznokieć. protetyka paznokci, czyli odbudowa paznokcia zastępczego zabiegi na ranach. jedynie we współpracy z lekarzem prowadzącym masaż stóp i podudzi, zabiegi terapeutyczne i poprawiające samopoczucie przeprowadzanie badań stóp umożliwiające wykrycie pierwszych objawów stopy cukrzycowej i kierowanie pacjenta do lekarza specjalisty. poradnictwo ogólne i indywidualne (w zakresie noszonego obuwia, codziennej higieny, gimnastyki stóp itp)

29 Gabinety podologiczne Bezpieczne pełna dezynfekcja i sterylizacja Osoby wykonujące zabiegi znające i przestrzegające zakres czynności podologa

30 Głównym celem podologa powinno być Odbudowa, poprawa i utrzymanie fizjologicznych funkcji skóry i paznokci u diabetyków w tzw. stopie cukrzycowej. Pielęgnacja stopy cukrzycowej systematycznie co 4 do 6-ciu tygodni, w zależności od rodzaju i natężenia problemów z paznokciami, czy zmianami na skórze.

31 Zadania podologa : zapobieganie patologiom Zapobieganie rozwoju owrzodzeń cukrzycowych na stopach.

32 Zadania podologa : pododiabetologia umiejętność oceny stopnia ryzyka znajomość powikłań cukrzycowych zespół Stopy Cukrzycowej (ZSC) Polineuropatia + angiopatia = ZSC

33 Zadania podologa : przeprowadzenie wywiadu podologicznego, inspekcji i palpacji Kamerton Monofilament Tip Term Badanie pulsów

34 Zadania podologa : prowadzenie dokumentacji Cukrzycowy wywiad podologiczny (przeprowadzany corocznie) dnia Nazwisko, imię, data Karta pacjenta cukrzycowego Cukrzyca: Tak Nie Typ I Typ II Od kiedy: Kolor skóry Prawa Lewa Lekarz: Normalna Terapia: Dieta Tabletki Insulina Blada HbA1c data Wartość HbA1c data Wartość Zaczerwieniona HbA1c data Wartość HbA1c data Wartość Sina Kontrola wrażliwości diabetycznej Rozpoznanie naczyniowe Plamista Znane Tak Nie Znane zaburzenia Tak Nie Wykwity skórne neuropatie ukrwienia Prawy Lewy Bóle obciążeniowe Tak Nie Jakie Tip Therm poz / neg poz / neg Bóle spoczynkowe Tak Nie Lokalizacja Monofilament Puls stóp Prawa Lewa Dorsal poz / neg poz / neg A. dors. ped słabe / silne słabe / silne Choroby skóry Apex poz / neg poz / neg A. tib. post. słabe / silne słabe / silne grzybica skórna plantar poz / neg poz / neg żylaki: łuszczyca podudzie neurodermitis Kamerton uda egzema ApexD1 /8 /8 pajączki: owrzodzenie MTK 1 /8 /8 podudzie inne Malleolus /8 /8 uda obrzęki: Funkcjonowanie gruczołów stopa Charcot a prawa lewa podudzie potowych uda Hyperhidrosis Ruchomość kończyn dolnych prawa lewa Anhidrosis kolano norm. / ogranicz. / przykurcz. norm. / ogranicz. / przykurcz. Bromhidrosis górny staw skokowy norm. / ogranicz. / przykurcz. norm. / ogranicz. / przykurcz. Choroby paznokci prawa lewa Calcaneus norm. / ogranicz. / przykurcz. norm. / ogranicz. / przykurcz. Ung. incarnatus U U dolny staw skokowy norm. / ogranicz. / przykurcz. norm. / ogranicz. / przykurcz. Ung. convolutus U U staw Chopart a norm. / ogranicz. / przykurcz. norm. / ogranicz. / przykurcz. Onychomykose U U staw stępowo-śródstopny norm. / ogranicz. / przykurcz. norm. / ogranicz. / przykurcz. Onycholyse U U zewnętrzne stawy palców ograniczone D ograniczone D Onychauxis U U zablokowane D zablokowane D Onychoschisis U U środkowe stawy palców ograniczone D ograniczone D Onychorrhexis U U zablokowane D zablokowane D Onychogrypose U U dośrodkowe stawy palców ograniczone D ograniczone D Onychodystrophie U U zablokowane D zablokowane D Koilonychie U U Paronychie U U Pachyonychie U U U U Badanie przeprowadzanie dnia przez Podpis pacjenta

35 Zadania podologa :sprawdzenie stanu stóp i butów

36 Zadania podologa : skracanie płytki paznokciowej, usuwanie zrogowaciałego naskórka Zabiegi na paznokciach przed po Zabiegi na zrogowaciałym naskórku przed po

37 Zadania podologa : usuwanie zrogowaceń Przyczyny : 1. samodzielne źle wykonane zabiegi 2. nieodpowiedzialne stosowanie ogólno dostępnych środków 3. za wąskie i za krótkie buty 4. nie przystosowane skarpetki Terapia: (według wskazówek lekarza prowadzącego) 1. usunięcie zrogowaceń 2. odciążenie 3. odpowiednie buty (dla diabetyków) skarpetki dla diabetyków Przed zabiegiem Po zabiegu

38 Zadania podologa : korekcja wrastających, wkręcających się paznokci Klamry orthonyksyjne jako jedyna metoda zalecana u diabetyków z ZSC trwałe, indywidualne, bezbolesne, skuteczne

39 Zadania podologa : stosowanie opatrunków Odciążające Korygujące

40 Zadania podologa : usuwanie modzeli przy owrzodzeniu cukrzycowym Terapia według wskazówek lekarza prowadzącego usunięcie zrogowaciałej skóry, oczyszczenie rany w sterylnych warunkach, odciążenie, obuwie i wkładki ortopedyczne Przyczyny : 1. złe buty (za miękkie, za ciasne) 1. Niewystarczająca pielęgnacja skóry i paznokci Przed zabiegiem Po zabiegu

41 Zadania podologa : poradnictwo podologiczne Codzienna higiena Środki do pielęgnacji skóry Skarpety i buty Gimnastyka stóp Częstotliwość zabiegów

42 Wszelkie działania skierowane do osób z cukrzycą powinny zawsze mieć na celu utrzymanie, lub poprawę jakości ich życia.

43 Dziękuję za uwagę Zdjęcia udostępnił Satin SGK i Centrum Podologiczne Na Zdrowiu Izabella Piotrowska Prezes Polskiego Stowarzyszenia Podologicznego Właściciel Satin SGK