11. Rzepak ozimy. Uwago ogólne. Wyniki doświadczeń

Transkrypt

1 11. Rzepak ozimy Uwago ogólne W roku w ramach PDOiR w naszym województwie prowadzone były dwa doświadczenia z rzepakiem ozimym zlokalizowane w ZDOO Ruska Wieś i SDOO Wrócikowo. W bieżącym roku opracowanie zostało wzbogacone o dane z doświadczenia zlokalizowanego w ZDOO Radostowo, z województwa pomorskiego, w celu poszerzenia informacji o badanych odmianach. W doświadczeniach badano 63 odmiany rzepaku z krajowego rejestru (KR) oraz z katalogu wspólnotowego. Aktualnie w KR znajduje się 90 odmian, w tym 51 mieszańcowych. W roku na Listę Zalecanych Odmian (LZO) w wojewódz twie wpisano odmianę NK Diamond i Pamela, a wycofano odmiany Bellevue, NK Pegaz, ES Mercure, DK Example. Aktualnie tworzą ją: Monolit, Sherlock, NK Diamond, Pamela, Visby, Rohan, NK Technic, Abakus i Artoga. Doświadczenia prowadzone były na przeciętnym poziomie agrotechnicznym, bez ochrony fungicydowej oraz bez stosowania regulatorów wzrostu (tabela 2). Obsada nasion na 1m 2 wynosiła dla odmian populacyjnych 60, natomiast dla odmian mieszańcowych 50 szt/m 2. Odmiany w tabelach uszeregowano w zależności od lat badań, a następnie alfabetycznie w obrębie wydzielonych grup (odmiany populacyjne i mieszańcowe). Od bieżącego roku dobór odmian do doświadczeń jest przygotowywany w Centrali COBORU. Celem badań było sprawdzenie aktualnej wartości gospodarczej i użytkowej znacznej liczby odmian z krajowego rejestru (KR). W doświadczeniach stosowano wybraną przez specjalistów chemiczną ochronę roślin w zakresie zwalczania chwastów i szkodników. Stosowane preparaty znajdowały się w oryginalnych opakowaniach i były zarejestrowane w Polsce. Wyniki doświadczeń był rokiem korzystnym do uzyskania wysokich plonów rzepaku ozimego. Siew odmian rzepaku we wszystkich miejscowościach wykonano w trzeciej dekadzie sierpnia, przy dobrych warunkach wilgotnościowych gleby. Wschody były dobre i wyrównane. Średni plon odmian w poszczególnych punktach doświadczalnych był zbliżony i wynosił w Ruskiej Wsi 51,2 dt/ha, we Wrócikowie 52,2 dt/ha oraz 48,1 dt/ha w Radostowie. W ZDOO Ruska Wieś do najlepiej plonujących, w minionym sezonie, można zaliczyć odmiany mieszańcowe: Adam, Marathon, Marcopolos, SY Carlo, SY Cassidy, Tores oraz z odmian CCA PR 44 W 29. Z odmian populacyjnych powyżej wzorca plonowały NK Diamond, NK Pegaz i NK Morse. W SDOO Wrócikowo znacznie powyżej wzorca z odmian mieszańcowych plonowały: Abakus, Rohan, Marathon, SY Carlo i SY Cassidy, z odmian populacyjnych wysoko plonowały NK Pegaz, Lohana oraz NK Morse i Tactic. Z badanych odmian mieszańcowych w Radostowie powyżej wzorca plonowały NK Technic, DK Exquisite, Marathon, SY Carlo i SY Kolumb a z odmian populacyjnych Monolit i NK Pegaz (tabela 4). W roku średnio z trzech miejscowości najlepszy wynik uzyskały odmiany mieszańcowe Marathon, SY Carlo, Marcopolos i Tores, wśród odmian populacyjnych wyróżniły się NK Pegaz, NK Morse oraz NK Diamond (tabela 5). Nie zaobserwowano większej presji chorób grzybowych. Wystąpiło jedynie porażenie zgnilizną twardzikową, na którą mniej odporne okazały się Elektra, Poznaniak, Vectra i NK Bold. Przezimowanie roślin rzepaku w naszym rejonie było dobre.

2 Tabela 1. Rzepak ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru: Rok wpisania do KR Odmian w Polsce * Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) odmiany populacyjne 1. Adriana 2008 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 2. Bellevue 2008 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 3. Chagall 2009 DE Lantmännen SW Seed sp. z o.o. ul Terenowa 6g ; PL Wrocław 4. Monolit 2008 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 5. NK Bold 2008 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 6. NK Diamond 2010 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 7. NK Pegaz 2008 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 8. Sherlock 2010 DE KWS Polska sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8; PL Poznań 9. Pamela 2011 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 10. Arot 2010 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 11. Bogart 2008 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 12. Bojan 2004 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 13. DK Cadet 2012 US Monsanto Polska sp. z o.o. ul. Domaniewska 49; Pl Warszawa 14. ES Alegria 2010 FR Euralis Saaten sp. z o.o. Odział w Polsce; ul. Wichrowa 1a ; PL Poznań 15. ES Beata 2011 FR Euralis Saaten sp. z o.o. Odział w Polsce; ul. Wichrowa 1a ; PL Poznań 16. Gloria 2010 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 17. Lohana 2012 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 18. NK Morse 2010 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 19. Remy 2006 DE KWS polska sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8 PL Poznań 20. Starter 2011 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 21. Tactic 2011 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 22. Goya 23. Vision

3 cd. Tabela 1. Rok wpisania do KR Odmian w Polsce* Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) odmiany mieszańcowe 24. Abakus 2009 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 25. Artoga 2010 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 26. NK Petrol 2008 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 27. NK Technic 2009 DE Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 28. Rohan 2008 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 29. Visby 2008 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 30. Dobrava 2011 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 31. Inspiration 2011 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 32. Primus 2010 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 33. Rumba 2011 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 34. Adam 2009 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 35. Alessio 2011 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 36. Bonanza 2012 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A; PL Łysomice 37. DK Exquisite 2011 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 38. DK Exstorm 2012 US Monsanto Polska sp. z o.o. ul. Domaniewska 49; Pl Warszawa 39. Elektra 2005 DE Bayer CropScience Raps GmbH; Streichmühler Str.8; DE Grundhof 40. ES Domino 2010 FR Euralis Saaten sp. z o.o. Odział w Polsce; ul. Wichrowa 1a ; PL Poznań 41. ES Kamillo 2011 FR Euralis Saaten sp. z o.o. Odział w Polsce; ul. Wichrowa 1a ; PL Poznań 42. Finesse 2009 DE Bayer CropScience Raps GmbH; Streichmühler Str.8; DE Grundhof 43. Gladius 2010 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 44. Herkules 2005 DE Bayer CropScience Raps GmbH; Streichmühler Str.8; DE Grundhof 45. Hugo 2012 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 46. Marathon 2012 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 47. Marcopolos 2012 DE KWS polska sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8 PL Poznań

4 cd. Tabela 1. Rok wpisania do KR Odmian w Polsce* Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) cd. odmiany mieszańcowe 48. Poznaniak 2009 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 49. Sherpa 2012 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 50. SY Carlo 2012 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 51. SY Cassidy 2011 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 52. SY Kolumb 2010 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 53. Tores 2012 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 54. Turan 2011 DE KWS polska sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8 PL Poznań 55. Vectra 2005 DE Bayer CropScience Raps GmbH; Streichmühler Str.8; DE Grundhof 56. Xenon 2010 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 57. Albatros 58. ES Alonso 59. ES Danube 60. NK Caravel 61. PR 44 W PR 46W PR 46 W 24 *- według Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce

5 Tabela 2. Rzepak ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: ZDOO Ruska Wieś SDOO Wrócikowo Miejscowość pow. Ełk pow. Olsztyn Kompleks rolniczej przydatności gleby ZDOO Radostowo woj. pomorskie pszenny dobry pszenny dobry pszenny bardzo dobry Klasa bonitacji gleby IV b III b II ph gleby w KCl 6,5 5,8 6,3 Przedplon pszenica ozima pszenica ozima jęczmień jary Data siewu Obsada nasion (szt./m2) Data zbioru Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) S (kg/ha) Dolistne nawożenie mikroelementami Nawóz dolistny (nazwa, dawka/ha) MaxiBor 21 (1,5 kg); Fertiactyl Starter ( 3 l); Fertileader Gold-BMn ( 3 l) Rzepak Extra (2 x 3kg) - Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Nasiona zaprawione centralnie zaprawą Cruiser OSR 322 FS Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Colzor Trio 405 EC + Butisan Star 416 SC (2 l + 1 l ); Targa Super 05 EC (1 l) Butisan Star 416 SC ( 3 l); Leopard Extra 05 EC ( 1 l) Butisan Star 416 SC ( 3 l); Leopard Extra 05 EC ( 1 l) Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS (0,15 l); Dursban 480 EC (0,6 l); Karate Zeon 050 CS (0,15 l) Pyrinex 480 EC ( 0,6 l); Mavrik 240 EW (0,2 l) Dursban 480 EC (0,6 l); Mavrik 240 EW (0,2 l); Karate Zeon 050 CS ( 0,12 l) Fungicyd (nazwa, dawka/ha) Desykacja (nazwa, dawka/ha) Inne zabiegi (nazwa, dawka/ha) Reglone 200 SL (3 l) Reglone 200 SL (2,5 l) - Best Klej ( 0,7 l) Inne zabiegi UG max ( 0,9 l); Best Klej ( 0,6 l) -

6 Tabela3. Rzepak ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru Wyszczególnienie Ruska Wieś Wrócikowo Radostowo 1. Stan roślin po zimie (9 ) 7,3 7,8 7,8 2. Procent martwych roślin (%) Wysokość roślin (cm) Wysokość łanu przed zbiorem (cm) Początek kwitnienia (data) Dojrzałość techniczna (data ) Wilgotność nasion podczas zbioru (%) 7,4 9,6 7,6 8. Plon nasion (przy wilgotności 9%) (dt/ha) 51,2 52,2 48,1 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala oznacza stan najkorzystniejszy, 1- oznacza stan najmniej korzystny Tabela 4. Rzepak ozimy. Plon nasion odmian w miejscowościach ( % wzorca ). Rok zbioru Ruska Wieś Wrócikowo Radostowo Wzorzec w dt/ha 50,5 51,8 48,5 odmiany populacyjne 1. Adriana Bellevue Chagall w Monolit NK Bold NK Diamond NK Pegaz Sherlock Pamela w Arot Bogart Bojan DK Cadet ES Alegria ES Beata Gloria Lohana NK Morse Remy Starter Tactic Goya Vision

7 cd. Tabela 4. Ruska Wieś Wrócikowo Radostowo Wzorzec w dt/ha 50,5 51,8 48,5 odmiany mieszańcowe 24. Abakus Artoga w NK Petrol NK Technic Rohan Visby w Dobrava Inspiration Primus Rumba Adam Alessio Bonanza DK Exquisite DK Exstorm Elektra ES Domino ES Kamillo Finesse Gladius Herkules Hugo Marathon Marcopolos Poznaniak Sherpa SY Carlo SY Cassidy SY Kolumb Tores Turan Vectra Xenon Albatros ES Alonso ES Danube NK Caravel PR 44 W PR 46 W PR 46 W Kolejność odmian według lat badań w - wzorzec w roku

8 Tabela 5. Rzepak ozimy. Plon nasion. ( % wzorca ). Lata zbioru: Liczba lat badań Plon nasion Wzorzec w dt/ha 50,2 65,7 35,8 57,9 50,6 odmiany populacyjne 1. Adriana Bellevue Chagall w Monolit NK Bold NK Diamond NK Pegaz Sherlock Pamela w Arot Bogart Bojan DK Cadet ES Alegria ES Beata Gloria Lohana NK Morse Remy Starter Tactic Goya Vision odmiany mieszańcowe 24. Abakus Artoga w NK Petrol NK Technic Rohan Visby w Dobrava Inspiration Primus Rumba Adam Alessio

9 cd. Tabela 5. Liczba lat badań Plon nasion Wzorzec w dt/ha 50,2 65,7 35,8 57,9 50,6 cd. odmiany mieszańcowe 36. Bonanza DK Exquisite DK Exstorm Elektra ES Domino ES Kamillo Finesse Gladius Herkules Hugo Marathon Marcopolos Poznaniak Sherpa SY Carlo SY Cassidy SY Kolumb Tores Turan Vectra Xenon Albatros ES Alonso ES Danube NK Caravel PR 44 W PR 46 W PR 46 W Liczba doświadczeń w - wzorzec w roku;

10 Tabela 6. Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: Liczba lat badań Stan roślin po zimie Wysokość roślin Wyleganie* Początek kwitnienia Dojrzałość techniczna skala 9 o (cm) % (kolejny dzień roku; data) Zgnilizna twardzikowa (% roślin porażonych) Wzorzec 7,7 7, odmiany populacyjne Adriana 3-0,2-0, Bellevue 3-0,3 0, Chagall w 3 0,1 0, Monolit 3 0,1 0, NK Bold 3-0,3-0, NK Diamond 3-0,2-0, NK Pegaz 3-0,3-0, Sherlock 3-0,1 0, Pamela w 2-0,2-0, Arot 1-0, Bogart 1-0, Bojan 1-0, DK Cadet 1-0, ES Alegria 1-0, ES Beata 1-0, Gloria 1 0, Lohana 1 0, NK Morse 1-0, Remy 1-0, Starter 1 0, Tactic 1 0, Goya 3 0,2 0, Vision 1-0, odmiany mieszańcowe 24. Abakus 3-0,1 0, Artoga w 3-0,2 0, NK Petrol 3 0,0 0, NK Technic 3 0,0 0, Rohan 3 0,1 0, Visby w 3 0,0 0, Dobrava 2 0,1 0, Inspiration 2 0,1 0,

11 cd. Tabela 6. Liczba lat badań Stan roślin po zimie Wysokość roślin Wyleganie* Początek kwitnienia Dojrzałość techniczna skala 9 o (cm) % (kolejny dzień roku; data) Zgnilizna twardzikowa (% roślin porażonych) Wzorzec 7,7 7, cd. odmiany mieszańcowe 32. Primus 2-0,1 0, Rumba 2-0,1 0, Adam 1 0, Alessio 1-0, Bonanza 1 0, DK Exquisite 1 0, DK Exstorm 1-0, Elektra 1 0, ES Domino 1 0, ES Kamillo 1-0, Finesse 1 0, Gladius 1-0, Herkules 1 0, Hugo 1 0, Marathon 1-0, Marcopolos 1-0, Poznaniak 1-0, Sherpa 1 0, SY Carlo 1-0, SY Cassidy 1-0, SY Kolumb 1 0, Tores 1-0, Turan 1 0, Vectra 1 0, Xenon 1 0, Albatros ES Alonso ES Danube NK Caravel PR 44 W 29 PR 46 W 20 PR 46 W , , , , , , , Liczba doświadczeń w - wzorzec w roku Wyniki pochodzą jedynie z doświadczeń, w których wystąpiło dane zjawisko; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą *- wyleganie cecha określana jako wysokość łanu przed zbiorem do wysokości roślin, w procentach [100-(wysokość łanu/wysokość roślin x 100)]