Międzynarodowy Dzieo Zapobiegania Narkomanii

Transkrypt

1 Międzynarodowy Dzieo Zapobiegania Narkomanii 26 czerwiec Cykl wykładów związanych z Dniami Promocji Zdrowia w ramach NPZ realizowanego przez WOMP Wrocław Opracowała por. Monika Szopa

2 Międzynarodowy Dzieo Zapobiegania Narkomanii. Międzynarodowy Dzieo Zapobiegania Narkomanii=Międzynarodowy Dzieo Przeciwdziałania Nadużywaniu Środków Odurzających i ich Nielegalnemu Handlowi; coroczne święto obchodzone 26 czerwca, ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ ( rezolucja 42/112) ; Celem obchodów tego dnia jest wzmocnienie działao i współpracy na rzecz przeciwdziałania nadużywania środków odurzających i leków

3 Międzynarodowy Dzieo Zapobiegania Narkomanii W Polsce obchody wspiera również Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii

4 Głównym zadaniem Biura jest: opracowywanie projektu Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii oraz koordynowanie i monitorowanie jego wykonania, przy współpracy z innymi podmiotami właściwymi do podejmowania działań wynikających z tego programu

5 Międzynarodowy Dzieo Zapobiegania Narkomanii Obchody odbywają się przy wsparciu Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Narkotyków i Przestępczości (UNODC). Mają na celu zwiększenie efektywności współpracy w zwalczaniu narkomanii i uzależnienia od leków psychotropowych oraz zwiększenie świadomości osób uzależnionych, że można powrócid do normalnego życia.

6 UNODC jest główną instytucją światową powołaną do walki z nielegalnym obrotem narkotyków (środków odurzających) oraz przestępczością międzynarodową; Utworzone w 1997 roku UNODC zatrudnia ok. 500 osób w swojej wiedeoskiej siedzibie oraz w 20 biurach terenowych i dwóch łącznikowych: w Nowym Jorku i Brukseli.; Celem UNODC w zakresie filaru przestępczości jest świadczenie pomocy przy reformie wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych i w konsekwencji wzmocnienie rządów prawa, promocja stabilnych systemów wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych oraz zwalczanie zagrożeo związanych z międzynarodową przestępczością zorganizowaną i korupcją; Sied 20-u biur terenowych UNODC prowadzi działalnośd w 150 krajach. Ich celem jest współpraca z rządami i organizacjami pozarządowymi na rzecz realizacji programów zapobiegania przestępczości i kontroli narkotyków dopasowanych do potrzeb poszczególnych paostw; Dyrektorem Wykonawczym UNODC jest Jurij Fiedotow (Rosja).

7 Międzynarodowy Dzieo Zapobiegania Narkomanii Zdrowie ludzkie stanowi wartośd nadrzędną i jest najwyższym dobrem, którego nie można odkupid za pieniądze. Przekonuje się o tym kilka milionów Polaków, którzy każdego dnia zmagają się z własnymi niedoskonałościami; Badania naukowe donoszą, że o naszym zdrowiu decyduje nie tylko fizjologia ale też czynniki psychologiczne, mobilizowanie się do aktywności oraz to w jaki sposób człowiek radzi sobie ze stresem;

8 Międzynarodowy Dzieo Zapobiegania Narkomanii W utrzymaniu optymalnego stanu zdrowia człowieka bardzo ważna jest równowaga w obrębie fizjologii i psychiki a także styl życia jaki on prowadzi. Szczególnie młodzi ludzie nie doceniają dobrego stanu zdrowia jakim się cieszą; Niebezpieczny czas, w którym człowiek podatny jest na różnego rodzaju uzależnienia to czas adolescencji

9 Międzynarodowy Dzieo Zapobiegania Narkomanii Okres dojrzewania wiąże się z czasem podejmowania różnych wyzwao i eksperymentowania w zakresie rzeczywistości i własnego ciała. Jeżeli człowiek sięga po substancje odurzające to z czasem doprowadzi to do destrukcji własnej osoby i osób z najbliższego otoczenia;

10 Substancja psychoaktywna Narkotyk potoczna nazwa niektórych substancji psychoaktywnych działających na ośrodkowy układ; Narkotykami nazywa się: substancje, których regularne przyjmowanie prowadzi do uzależnienia fizycznego,m.in. opiaty i opioidy (np. morfina, her oina, fentanyl), niektóre benzodiazepiny, wszystkie substancje psychotropowe, które aktualnie są nielegalne (tzw. policyjna definicja narkotyku; narkotyk z punktu widzenia obowiązującego prawa). W polskim prawodawstwie środkiem odurzającym nazywamy substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działającą na ośrodkowy układ nerwowy, określoną w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2018 r. poz. 1030). Substancje psychotropowe określa załącznik nr 2 ustawy. Psychoactive_Drugs.jpg

11 Przyczyny sięgania po środki odurzające Ciekawośd poznawczą, chęd spróbowania czegoś, co jest legalne i zakazane, Chęd odurzenia się dla chwilowej przyjemności, Nudę, brak pomysłów na ciekawe spędzanie wolnego czasu, Presję grupy rówieśniczej, potrzebę akceptacji lub zaimponowanie innym, Pragnienie ucieczki od problemów (np. rodzinnych, emocjonalnych, szkolnych), Naśladowanie zachowao osób starszych z otoczenia

12 Diagram Venna Przedstawia zestawienie najpopularniejszych substancji psychoaktywnych w nakładających się grupach i podgrupach, bazując na ich farmakologicznej klasyfikacji i subiektywnych efektach.

13 Diagram Venna- opis Legenda niebieski: siła stymulantów wzrasta na lewo i do góry czerwony: siła depresantów wzrasta na prawo i na dół zielony: psychodeliki po lewej, dysocjanty po prawej, działanie mniej przewidywalne na dole i po prawej, ogólnie silniejsze na dole różowy: neuroleptyki (leki przeciwpsychotyczne) Połączone działania biały: pokrywanie się trzech głównych sekcji (stymulanty, depresanty, psychodeliki) magenta (purpurowy): pokrywanie się stymulantów (niebieski) i depresantów (czerwony) turkusowy (niebieskozielony): pokrywanie się stymulantów (niebieski) i psychodelików (zielony) psychodeliki, które mają też działanie stymulujące żółty: pokrywanie się depresantów (czerwony) i dysocjantów (zielony) dysocjanty, które mają też działanie depresyjne

14 Trochę historii wybrane aspekty Używanie substancji psychoaktywnych nie jest współczesnym fenomenem. Istnieją archeologiczne dowody na to, że używanie ich miało miejsce już 10 tysięcy lat temu, również historia przedstawia dowody świadczące o tym, że starożytne kultury używały ich już 5 tysięcy lat temu Biologia sugeruje ewolucyjny związek pomiędzy psychoaktywnymi roślinami i zwierzętami konsumującymi je, odpowiadając na pytanie dlaczego te substancje oddziałują na receptory znajdujące się w obrębie systemu nerwowego; W XX wieku rządy początkowo reagowały na wiele substancji psychoaktywnych kryminalizacją ich użycia, zaopatrywania w nie i handlu nimi. Godnym zauważenia przypadkiem tego jest czas prohibicji w Stanach Zjednoczonych, gdy alkohol był tam nielegalny przez 13 lat; Zjawisko narkomanii nie ogranicza się do ludzi. Wiele zwierząt konsumuje różne psychoaktywne rośliny, zwierzęta, nasiona, a nawet sfermentowane owoce, wyraźnie odurzając się przy tym. Legendy o świętych roślinach często zawierają wzmianki o zwierzętach; Na zachodzie najpopularniejszymi z nich które uczą ludzi używania ich są kofeina, alkohol i nikotyna; Wielu ludzi akceptuje nałożone przez prohibicje ograniczenia odnośnie stosowania innych substancji, szczególnie twardych narkotyków, które w większości krajów świata są nielegalne; Narkotyki są znane od tysięcy lat i od tysięcy lat właściwości jakie mają, były wykorzystywane do zmieniania rzeczywistości. Używano ich dla relaksu. W rytuałach religijnych i społecznych stosowano je na wszystkich kontynentach: w Afryce, obu Amerykach, Azji, Europie, na Dalekim i Bliskim Wschodzie

15 Trochę historii wybrane aspekty W XVIII i XIX wieku np. w Anglii opium było najbardziej popularnym środkiem przeciwko bólom głowy i można je było kupid w każdej aptece; W 1805 roku lekarz naukowiec po raz pierwszy uzyskał czystą morfinę z makówek i łodyg maku; W 1858 roku dwaj amerykaocy lekarze po raz pierwszy spróbowali wstrzyknąd morfinę wprost do żyły. W 1974 roku angielski badacz wyodrębnił heroinę w trakcie długotrwałego gotowania morfiny. Heroina została powitana przez medycznych ekspertów na całym świecie jako cudowny lek na wszystkie dolegliwości. AZJA Południowa Azja rozpoczęła swoją własną produkcję opium w XIX wieku. W Chinach 1880 rok przyjmuje się jako oficjalny początek produkcji narkotyków.

16 Historia narkomanii w Polsce Zjawisko narkomanii w Polsce istniało już w pierwszych dekadach XX wieku; Dominowały wówczas dwa rodzaje narkotyków tj. morfina i kokaina, których produkcja była oparta przede wszystkim na surowcach importowanych; Do lat siedemdziesiątych XX wieku narkomania w Polsce traktowana była na ogół jako zjawisko marginalne; Początki narkomanii wśród młodzieży przypadają na przełom lat sześddziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku; Z badao wynika, że do najczęściej stosowanych środków w latach siedemdziesiątych XX wieku należały m.in. morfina, haszysz, dolargan. Zaczęto również wykorzystywad różne detergeny (proszki do prania, pasty do butów, eter, rozpuszczalniki benzynowe) Zażywanie polegało na wąchaniu czy dpaniu rozmaitych tabletek i prochów, rzadziej natomiast na paleniu haszyszu i marihuany Toksykomania w tamtym okresie nie prowadziła zbyt szybko do uzależnienia, lecz była niebezpieczna ze względy na duże ryzyko przedawkowania kooczącego się śmiercią.

17 Historia narkomanii w Polsce (2) Z upływem czasu coraz większą popularnośd zyskiwało zażywanie mleczka makowego do odurzających iniekcji. Innym sposobem było przyrządzenie makiwary otrzymywanej przez gotowanie słomy makowej; opracowanow połowie lat siedemdziesiątych XX wieku przez gdaoskich studentów chemii prosta technologia uzyskiwania polskiej heroiny zwanej kompotem wpłynęła na radykalną zmianę narkomanii; W latach osiemdziesiątych XX wieku pojawiła się moda na zażywanie czystej heroiny i kokainy. Przeszkodą okazał się ich wysoka cena. Konsumenci opium byli na ogół bierni, izolowali się. Natomiast zażywanie heroiny zmieniło obraz narkomana na nietolerancyjnego, agresywnego i dokonującego przestępstw; Od lat dziewięddziesiątych XX w. najczęściej przyjmowanymi substancjami uzależniającymi poza tytoniem i alkoholem stały się leki uspokajające, substancje lotne i przetwory konopi indyjskich. Najbardziej popularnych narkotykiem z grupy opiatów: heroina do palenia tzw. Brown sugar. Również popularnym środkiem stała się amfetamina; Jedną z pochodnych amfetaminy jest ecstasy, środek powodujący przyrost energii, stąd zażywana głownie w trakcie imprez, na dyskotekach. Zażywanie amfetaminy czy ecstasy wiąże się z ożywieniem i poprawą nastroju.

18 Walka z narkomanią w Polsce Symbolicznym początkiem walki z narkomanią był 15 października 1978 r., kiedy jeden z pracowników Szpitala Psychiatrycznego w Garwolinie - Marek Kotaoski - wyprowadził grupę pacjentów i założył w pobliskim Głoskowie pierwszy ośrodek Monaru.

19 Uzależnienia Uzależnienie oznacza, że wszystko w życiu jest podporządkowane narkotykowi. Uzależnienie, to tragedia polegająca na tym, że człowiek sam, zwraca się przeciwko sobie i kieruje się w stronę śmierci J. Melibruda

20 Uzależnienie po pierwsze jest ono chorobą, po drugie jest chorobą zaburzającą psychiczną, fizyczną i społeczną sferę funkcjonowania człowieka, po trzecie, nie ma jednej przyczyny uzależnienia, jest ono efektem splotu wielu okoliczności.

21 Jak rozwija się uzależnienie?

22 Skąd bierze się narkomania? Narkomania to choroba braku. Braku miłości, poczucia bezpieczeostwa, pewności siebie i pewnych umiejętności. Co skłania człowieka do brania? ciekawośd, dla towarzystwa, aby się wyluzowad, zapomnied o kłopotach

23 Sytuacja na rynku narkotyków w Europie w 2017

24 Sytuacja na rynku narkotyków w Europie w 2017

25 Szacunkowe dane używania narkotyków w Unii Europejskiej w 2017 roku

28 Nowe substancje psychoaktywne zgłaszane w latach

29 Nowe substancje psychoaktywne zgłaszane w latach

30 Więcej informacji

31 Kampanie antynarkotykowe

32 PROFILAKTYKA ANTYNARKOTYKOWA Program na rzecz zapobiegania narkomanii i zwalczania przestępczości narkotykowej

33 Program realizowany jest od roku 2000 Założenia programu: Zmniejszenie popytu na środki odurzające, Zwiększenie świadomości społecznej, Promowanie właściwych postaw w stosunku do osób uzależnionych; Ograniczenie dostępności narkotyków.

34 Uczestnicy programu: Sekcja ds. Zwalczania Przestępczości Narkotykowej, Urząd Miejski Wrocławia, Wydział Zdrowia UM, Wydział Oświaty UM, Stowarzyszenia i Organizacje zajmujące się profilaktyką narkomanii. Wszystkie środki obejmujące program pochodzą z funduszy Gminy Wrocław (wyposażenie wydziału ds. Zwalczania Przestępczości Narkotykowej, działalność edukacyjna, baza informacyjna, materiały dodatkowe).

35 Brałeś? Nie jedź! Po narkotykach rozum wysiada. Brałeś? Nie jedź! Po narkotykach rozum wysiada to hasło ogólnopolskiej kampanii antynarkotykowej Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, skierowanej do młodych kierowców i ich pasażerów.

36 Brałeś nie jedź!

37 Program Moda na niebranie Program Moda na niebranie został zapoczątkowany w listopadzie 2005 roku audycją w radiu BIS Skierowany do młodzieży w wieku lat

38 "Narkotyki. Najlepszy sposób na zmarnowanie życia" W tej kampanii nie ma dosadnego moralizowania. Jest natomiast doprowadzony do skrajności obraz konsekwencji brania i jasno wypływający z tego wniosek: >byłbyś idiotą, gdybyś spróbował<.

39 "My, narkopolacy" Będziemy mówid o uzależnieniach, by przełamad tabu i stereotypy. Będziemy lobbowad za zmianą prawa, polityki paostwa i postaw społecznych.

40 Dopalacze mogą Cie wypalid pod takim hasłem Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii prowadzi akcję profilaktyczo-edukacyjną mającą uświadomid, jakie faktyczne zagrożenie dla młodych ludzi niesie używanie dopalaczy. Niniejsza strona prezentuje założenia i cele akcji oraz szereg materiałów informacyjnych. Aktualizowane są na bieżąco zarówno informacja dotycząca instytucji wspierających przesłanie przedsięwzięcia, jak i informacje o samych substancjach i roślinach wchodzących w skład dopalaczy

41 Dopalacze mogą Cie wypalid

42 Dopalacze mogą Cie wypalid

43 Czy wiesz, co przewozisz? Kampania informacyjna dotycząca bezpieczeostwa obywateli polskich podczas podróży zagranicznych miała na celu ochronę polskich turystów przed nieświadomym przemytem.

44 Candisprogram

45 Pilnuj drinka Kampania informacyjna dotycząca bezpieczeostwa młodzieży podczas imprez muzycznych w klubach i dyskotekach. Celem kampanii było zwrócenie uwagi na zagrożenia związane z substancjami dodawanymi do napojów w celach przestępczych

46 Walka z narkotykami na świecie Kampanie antynarkotykowe i akcje społeczne

47 Szwajcaria Szwajcarzy blisko 20 lat temu postawili na możliwie wszechstronną pomoc narkomanom, a nie na walkę z nimi. Efekt? To jedyny dziś kraj w Europie, w którym śmiertelnośd narkomanów spada