Poradnik dotyczący tworzenia i rozwoju inkubatorów (technologicznych) w Województwie Śląskim

Transkrypt

1 1 Poradnik dotyczący tworzenia i rozwoju inkubatorów (technologicznych) w Województwie Śląskim Niniejszy Poradnik został opracowany w ramach Projektu INTERREG III C Inkubator Nowych Technologii - model funkcjonowania w sieci przy wkładzie finansowym Unii Europejskiej oraz w ramach Regionalnego Przedsięwzięcia Ramowego Regionalnego Trójkąta Weimarskiego listopad 2005 roku

2 2 Spis treści Wprowadzenie Rola inkubatorów technologii / Centrów Biznesu i Innowacji w lokalnym i regionalnym systemie innowacji Czy istnieje różnica pomiędzy inkubatorem biznesu, inkubatorem technologicznym a centrum innowacji? Dlaczego tworzone są inkubatory technologiczne? Jakie warunki należy spełnić, zanim rozważy się możliwość utworzenia inkubatora technologii? Jaka jest rola uniwersytetów i instytutów badawczo-rozwojowych w procesie przedinkubacyjnym i samym procesie inkubacji? Jakie pułapki można najczęściej spotkaći? Infrastrukturalna i struktura organizacyjna inkubatora technologicznego Jak duży powinien być inkubator technologiczny? Jaka jest minimalna liczba pracowników inkubatora technologicznego? Jakich pracowników należy zatrudnić? (umiejętności, wykształcenie, doświadczenie) Usługi świadczone w inkubatorach technologii Jakie elementy należy wziąć pod uwagę w strategii zarządzania? Jakie usługi należy świadczyć? Tworzenie sieci dla inkubatora technologicznego W jaki sposób należy określić strategicznych partnerów w sieci? Z jakich usług może korzystać nawet kilka inkubatorów? W jaki sposób należy utrzymać właściwy bieg współpracy? równowaga Start-up innowacyjny Jakie są podstawowe sprawy dotyczące start-upów innowacyjnych, jakie problemy mogą pojawić się podczas rozpoczynania działalności? Czego potrzebują start-upy, co możemy zaoferować? W jaki sposób należy umożliwić opuszczenie inkubatora przez start-upy po 3-7 latach? W jaki sposób można zapewnić, utrzymanie firmy na rynku? Wnioski i zalecenia dla (potencjalnych) inkubatorów technologii w Województwie Śląskim w Polsce obszar pilotażowy w Gliwicach...33

3 3 Wprowadzenie Niniejszy poradnik został opracowany w ramach projektu Inkubator nowych technologii model funkcjonowania w sieci. Podczas realizacji tego projektu 4 partnerów z 3 krajów wymieniało się doświadczeniami odnośnie funkcjonowania i skutecznego zarządzania inkubatorami. W projekcie uczestniczyli następujący partnerzy: Miasto Gliwice i Powiat Gliwicki (Polska), firma Eurasanté z Francji oraz firma AGIT z Niemiec lider projektu. Inicjatywa uzyskała wstępne wsparcie finansowe ze strony Przedsięwzięcia Ramowego UE Regionalny Trójkąt Weimarski, jednoczącego trzy regiony: Nord-Pas de Calais we Francji, Północna Nadrenia i Westfalia w Niemczech oraz Śląsk w Polsce. Trzy podstawowe pola działalności tego Przedsięwzięcia Ramowego to: 1. wzmocnienie zrównoważonego rozwoju oraz wymiana doświadczeń w zakresie restrukturyzacji przemysłu węglowego i żelaza, z uwzględnieniem aspektów: gospodarczego, społecznego i środowiskowego; 2. wzmocnienie spójności społecznej w procesie restrukturyzacji oraz wymiana doświadczeń w zakresie rynku pracy oraz równego statusu kobiet i mężczyzn; 3. wspieranie rozwoju nowoczesnej administracji w poszerzonej Europie. Projekt Inkubator Nowych Technologii model funkcjonowania w sieci odnosi się do pierwszego z ww. pól działalności. Zarówno Eurasantè jak i AGIT posiadają duże doświadczenie w zarządzaniu inkubatorami, a przykłady najlepszych praktyk omówione zostały podczas czterech warsztatów, z których 2 odbyły się w Polsce, 1 w Niemczech i 1 we Francji. Stwierdzenia zamieszczone w prezentowanym poradniku, wyrażone w formie pytań i odpowiedzi, odzwierciedlają punkt widzenia firm Eurasante i AGIT, popartych studium przypadku. Ogromne znaczenie dla funkcjonowania inkubatorów ma bliska współpraca pomiędzy wszystkimi partnerami w zakresie regionalnego rozwoju gospodarczego (takimi jak uniwersytety, samorządy lokalne, izby, konsultanci) oraz wspólne podejście do strategii rozwoju regionalnego. Skuteczny proces zarządzania inkubatorami wymaga podejmowania decyzji odnoszących się do rynków docelowych, a także kryteriów przyjęcia, rozwoju wykwalifikowanych usług konsultacyjnych w kluczowych kwestiach i zarządzania ośrodkiem przy wykorzystaniu właściwych umiejętności przedsiębiorcy. W przypadku, gdy region posiada różne systemy lub podejście do inkubatorów, należy doprowadzić do współpracy i koordynacji oraz wykreować atmosferę zaufania, aby uniknąć powielania działań i osiągnąć optymalny poziom konsultacji zorientowanych na popyt. Niniejszy poradnik podejmuje próbę udzielenia odpowiedzi na fundamentalne pytania dotyczące tworzenia inkubatorów przedsiębiorczości i technologii oraz skutecznych metod zarządzania nimi. Należy zauważyć, że nie istnieje jedno rozwiązanie, które pasowałoby do wszystkich inkubatorów. Absolutnie konieczne jest, aby każdy model dostosowany został do potrzeb konkretnego regionu. Decydując się na tworzenie inkubatora można próbować wdrażać rożne modele, ale finalnie w każdym regionie powstaje autorska forma zarządzania.

4 4 Rezultaty naszego projektu będą wykorzystywane w projekcie Sieci efektywnej komercjalizacji technologii (SEKT), którego opis znajduje się w dalszej części opracowania. 1. Rola inkubatorów technologii / Centrów Biznesu i Innowacji w lokalnym i regionalnym systemie innowacji 1.1 Czy istnieje różnica pomiędzy inkubatorem biznesu, inkubatorem technologii a centrum innowacji? W literaturze spotkać można kilka definicji pojęcia inkubator. Często stosowane terminy, takie jak Centrum Technologii, Centrum Start-up, Centrum Technologii i Start-up, Centrum Innowacji, Centrum Innowacji i Start-up, Park Naukowy, Park Technologii, Park Handlowy obejmują podobne rodzaje działalności zorganizowane w formie inkubatorów. W niniejszym poradniku inkubator ogólnie definiowany jest jako obiekt, który kreuje środowisko wzmacniające możliwości przetrwania start-upów oraz młodych firm do momentu, w którym rozwiną swoją własną siłę gospodarczą, aby konkurować na warunkach rynkowych. Inkubatory różnią się pod względem otoczenia, w którym funkcjonują: otoczenie naukowe (uniwersytety i instytucje badawcze kształtują profil inkubatora), otoczenie przemysłowe (znajdujące się pod wpływem regionalnego profilu przemysłowego), otoczenie wiejskie. Ogólnie rzecz biorąc, inkubatory charakteryzują się: skupieniem młodych przedsiębiorstw, głównie start-upów; ograniczonym okresem najmu, wyspecjalizowaną ofertą doradztwa w zakresie rozwoju, produkcji i marketingu nowych produktów, procesów technologicznych oraz usług, dostawą różnych pomieszczeń, obiektów i usług administracyjnych, spełniających potrzeby najemców, wkładem w efektywną politykę wspomagania sektora MŚP na prowadzoną przez władze na poziomie lokalnym i regionalnym. UWAGA 1: ADT (Niemieckie Stowarzyszenie ds. Centrów Innowacji, Technologii i Start-up) definiuje cele inkubatorów w następujący sposób: mobilizacja potencjału (inicjacja) i wsparcie dla start-upów; wdrożenie/wsparcie struktury ekonomicznej, koncentrującej się na średnich przedsiębiorstwach. Wspólnota Europejska wprowadziła certyfikat dla Centrów Biznesu i Innowacji (EC-BIC). Inkubatory mogą uzyskać go, jeżeli spełniają następujące warunki:

5 5 służą celom użyteczności publicznej, zostały stworzone i oparte na sieci lokalnych/regionalnych partnerów; oferujących szeroki zakres zintegrowanych usług stymulowania i monitorowania projektów realizowanych przez innowacyjne MŚP nadrzednym celem jest wkład w rozwój regionalny. Zgodnie z taką kategoryzacją europejską, zadaniem BIC (Centrów Biznesu i Innowacji) / Inkubatorów) jest lub może być: tworzenie nowych miejsc pracy, mobilizacja potencjału start-upów (z uwzględnieniem wyraźnej koncentracji na start-upach zorientowanych na nowe technologie oraz tak zwane technologie przyszłości ) i zwiększanie udziału start-upów w rynku; zwiększanie wskaźnika przetrwania start-upów; dywersyfikacja regionalnej gospodarki (nowi przedsiębiorcy muszą konkurować z istniejącymi firmami - dlatego oferują produkty i usługi, które zazwyczaj nie istnieją jeszcze na rynku, dzięki temu lokalna gospodarka staje się coraz bardziej zróżnicowana); poprawa konkurencyjności; stwarzanie alternatywnych możliwości zatrudnienia. Przy ocenie efektywności inkubatora pod uwagę należy wziąć następujące kryteria: indywidualne cechy lokalizacji inkubatora: otoczenie naukowe, przemysłowe czy wiejskie, bieżący etap rozwoju inkubatora: faza montażu (<5 lat istnienia), ustanowienia (5-10 lat istnienia) lub konsolidacji (> 10 lat istnienia), określony przedmiot zainteresowań inkubatora (na przykład zorientowany na technologie, usługi, rękodzieło itp.), struktura organizacyjna: publiczny, prywatny lub partnerstwo publiczno-prywatne, rozmiar budynku, liczba najemców, zakres oferowanych usług miękkich, wykraczających poza powszechnie stosowane usługi inkubatora (na przykład rozwój klasterów, czynności związane z tworzeniem sieci itp.). Konieczna jest ocena sukcesów inkubatora w kontekście regionalnym z perspektywy średnioterminowej. Obserwacje/doświadczenia krótkoterminowe mogą prowadzić do fałszywych wniosków dotyczących przyszłej działalności ze względu na szybko zmieniającą się sytuację gospodarczą i finansową. W tym kontekście szczególnie istotne wskaźniki dotyczące wyników inkubatora to: wskaźnik przetrwania firm przez pierwsze pięć lat i w dalszym okresie, wzrost firm, liczba i rodzaj utworzonych miejsc pracy w firmach, liczba firm, które nadal znajdują się w regionie.

6 6 UWAGA 2: Przedstawiony poniżej przykład dwóch centrów zlokalizowanych w Aachen wskazuje, że prawie 90% z około 300 spółek, które rozpoczęły swoją działalność pomiędzy 1984 rokiem (utworzone w AGIT) a pierwszą połową 2005 roku nadal istnieje, oraz że znaczna większość zadomowiła się w regionie po opuszczeniu inkubatora. 274 utworzone firmy 92% nadal istniejących > stworzonych miejsc pracy Ok. 140 zlokalizowało swoją działalność w regionie, 31 poza regioniem Wyniki Centrów Technologii zarządzanych przez AGIT Wyniki działań Bio-Inkubatora Eurasanté: do tej pory w realizowanych było 46 projektów dotyczących Nauk o Życiu, co w rezultacie doprowadziło do utworzenia w regionie 27 przedsiębiorstw (jesień 2005 roku). Aktualnie w Parku Bio-Biznesu w Eurasanté znajduje się 70 spółek działających w sektorze zdrowotnym, które oferują ponad 2000 miejsc pracy. 1.2 Dlaczego tworzone są inkubatory technologiczne? Część powodów dla których warto tworzyć inkubatory podano już wcześniej, takie jak dywersyfikacja gospodarki regionalnej, tworzenie miejsc pracy, mobilizacja start-upów itp. W związku z tym pragniemy powiedzieć więcej o sytuacji AGIT i Eurasanté w okresie początkowym.

7 7 Bazując na doświadczeniach regionu Aachen, można opisać następującą sytuację, która panowała tam na początku procesu inkubacji. Gdy we wczesnych latach siedemdziesiątych zbliżał się koniec przemysłu węglowego w regionie Aachen, niezbędna była reorientacja gospodarcza. Szczegółowa analiza regionalna SWOT, wskazała, iż jedną z mocnych stron regionu są wyjątkowe instytucje edukacyjne i badawcze (przede wszystkim Uniwersytet RWTH w Aachen). Należało znaleźć lepsze sposoby wykorzystania tego potencjału w regionie, od tworzenia rozwiązań typu spin-off na uczelniach wyższych aż po transfer technologii. Bodziec dla nowego sposobu myślenia dała Izba Handlowo-Przemysłowa (IHK) w Aachen, która zaproponowała utworzenie w tym celu nowego elastycznego narzędzia. We wrześniu 1983 roku IHK, miasto Aachen, Agencja Rozwoju Gospodarczego dla Regionu Aachen i Stowarzyszenie Rhineland ds. Promocji Innowacyjnych Start-upów i transferu Technologii (RHEGIT) utworzyły Agencję Aachen ds. Transferu Innowacji i Technologii (AGIT). Celem tej agencji, zgodnie z paragrafem 2 dokumentu założycielskiego była promocja transferu innowacji i technologii, z uwzględnieniem tworzenia i obsługi centralnego obiektu dla innowacyjnych startupów, usług konsultacyjnych i innych, realizacji planów prac badawczo-rozwojowych oraz mediacji i oceny praw do własności intelektualnej i know-how." Wkrótce stało się jasne, że konieczne było zapewnienie innowacyjnym start-upom odpowiednich udogodnień. W czerwcu 1984 roku otwarto Centrum Technologii w Aachen (TZA). Pierwsze centrum technologii w zachodnich Niemczech i firmę AGIT zlokalizowano w całkowicie zmodernizowanej dawnej fabryce wyrobów skórzanych w Aachen. Po kampanii reklamowej prowadzonej na Uniwersytecie RWTH w Aachen od początku stycznia 1983 roku swoje zainteresowanie obiektami TZA wyraziła duża liczba potencjalnych start-upów zorientowanych na rozwój nowych technologii. Siedem przedsiębiorstw wynajęło pomieszczenia natychmiast po otwarciu. Wszystkie funkcjonują do dnia dzisiejszego. Przed zamknięciem ostatnich wyrobisk na terenie kopalni węgla w Aachen, prezes lokalnej Izby Handlowo- Przemysłowej zaprosił przedstawicieli władz lokalnych oraz agencji rozwoju gospodarczego na regionalną konferencję planistyczną, aby zapewnić AGIT nowy zakres kompetencji. Założono, że firma AGIT powinna wspomagać także rozwój gospodarczy sąsiednich regionów. W trakcie rozwoju zadania AGIT wykroczyły poza obsługę Centrum Technologii, obejmując strefy transferu technologii oraz wewnętrzne pozyskiwanie inwestycji dla całego regionu. Ogromne zapotrzebowanie start-upów doprowadziło wkrótce do sytuacji, w której zaczęło brakować przestrzeni. Wynajęto okoliczne obiekty, ale stało się jasne, że niezbędny jest budynek oferujący więcej powierzchni. W 1993 roku utworzono Centrum Technologii przy Europaplatz o powierzchni użytkowej m² (dwa nowe skrzydła dodano w 1996 roku, dodatkowa powierzchnia zapewniła miejsca dla dalszych 25 start-upów, co w sumie dało m²). W 1994 roku, aby spełnić potrzeby firm działających w obszarze technologii medycznych otwarto specjalistyczne Centrum Technologii Medycznych (MTZ) bezpośrednio powiązane ze szpitalem uniwersyteckim (całkowita powierzchnia: m²). Począwszy od 1994 roku AGIT konsekwentnie stosowała politykę decentralizacji. Centra technologii tworzono na terenie byłych miast górniczych oraz w obszarach pozbawionych infrastruktury. Świadomie stosowano politykę, aby Centrum Technologii w Aachen nie stało się centralnym punktem przylegająćej

8 8 strefy handlowej. Miało pełnić funkcję katalizatora dla rozwoju całego regionu. AGIT promuje sieć 13 centrów obejmujących m². Firma AGIT jest partnerem/udziałowcem wielu z tych centrów. Jedną z misji GIE Eurasanté jest prowadzenie i rozwój bio-inkubatorów. Jest to agencja rozwoju koncentrująca się na sektorach zdrowotnym i biologicznym w północnej Francji. GIE Eurasanté utworzyły w 1995 roku władze regionalne i lokalne (Conseil Régional, Conseil Général du Nord, Communauté Urbaine de Lille, Villes de Lille et de Loos) oraz instytucje badawcze sektora zdrowotnego w północnej Francji (Regionalny Ośrodek Szpitala Uniwersyteckiego w Lille, uniwersytety LILLE I i LILLE II, Etablissement Français du Sang Nord de France, Centre de lutte contre le Cancer Oscar Lambret). Wyspecjalizowany zespół prowadzi różnego rodzaju działalność: - wspomaganie rozwoju gospodarczego know-how w regionalnych instytucjach zdrowotnych, - wsparcie dla tworzenia przedsiębiorstw innowacyjnych, - wsparcie regionalnego kanału gospodarczego (istniejące firmy itp.), - promowanie regionalnego Bieguna Zdrowotnego na arenie międzynarodowej. Wstępną formą działalności Eurasanté była inkubacja oraz pre-inkubacja, jeszcze zanim została wypromowana w całym kraju ustawa o innowacjach i jej narodowe odpowiedniki (1999 rok). Obecnie działalność Eurasanté doprowadziła do utworzenia kilku firm, które zajmują się oceną wyników laboratoriów państwowych: o Aquilab (rozwój urządzeń medycznych, oprogramowania i sprzętu do terapii radiologicznej pacjentów cierpiących na urazy mózgu i pozamózgowe), o Alicante (telemedycyna, oprogramowanie dla specjalistów ds. opieki zdrowotnej; rozwój produktów i usług dla specjalistów ds. opieki zdrowotnej), o Genfit (wykrywanie narkotyków i genomika funkcjonalna spółka koncentrująca się na konkretnych domenach terapeutycznych: otyłość, miażdżyca tętnic, dyslipidemia, zapalenia, starzenie się i odporność na insulinę), o SNRM (projektowanie, instalacja i obsługa innowacyjnych produktów z zakresu telemedycyny oraz komunikacyjne usługi komputerowe dla specjalistów z zakresu opieki zdrowotnej). Niektóre z tych projektów wymagały znacznych środków (na przykład Genfit). Aby przekształcić je w nowe firmy, w 1998 i 1999 roku lokalne władze przeznaczyły na ten cel znaczne budżety. Jeżeli chodzi o wdrożenie Regionalnego Planu Innowacji, władze lokalne wyposażyły Eurasanté we własny inkubator, który miał wspierać innowacyjne projekty z zakresu opieki zdrowotnej. Drugi inkubator (MITI) utworzono natomiast w celu wspierania i obsługi innowacyjnych projektów w innych dziedzinach. Wszystkie działania regionalne prowadzone od 1997 roku zostały zinstytucjonalizowane w ramach oferty krajowej w 1999 roku (wraz z ustawą o innowacjach). Umożliwiło to zaangażowanie lokalnych władz w 3-letni ambitny program ( ), na którego realizację przeznaczone były znaczne kwoty pieniędzy. Przed jego opracowaniem Eurasanté składała wniosek o specjalne subsydia dla każdego przypadku oddzielnie.

9 9 Bio-Inkubator Eurasanté oferuje zwrotną pomoc finansową w przypadku powodzenia, z uwzględnieniem finansowania badań wykonalności prowadzonych przez bio-inkubator. Każdy projekt ma prawo skorzystać ze wsparcia finansowego w wysokości do euro. Powstanie Bio-Inkubatora Eurasanté sięga wstecz do politycznego zamiaru, aby pobudzić i poprawić wartość prac badawczo-rozwojowych we Francji. Faktycznie oferta z 1999 roku umożliwiła akredytację 31 inkubatorów technologii. Ponadto proces ten także realizuje cele Europejskiego Obszaru Badawczego (ERA), który wyłonił się w 2000 roku, opisanego przez Komisję Europejską jako punkt centralny mający celu zabezpieczenie przyszłości gospodarczej i konkurencyjnej Europy. Oznacza to stymulowanie innowacji oraz poprawę wykorzystania i transferu wyników badań w kierunku komercyjnych technologii w Unii Europejskiej i wszystkich państwach członkowskich. 1.3 Jakie warunki należy spełnić, zanim rozważy się możliwość utworzenia inkubatora technologicznego? Integracja w szerszym ujęciu strategicznym Inkubatory absolutnie muszą być silnie powiązane z ogólnym środowiskiem biznesowo-badawczym danego regionu. Z jednej strony inkubator powinien posiadać jednorodny profil, z drugiej strony profil ten nie powinien być zbyt mocno związany z jedną szczególną branżą, ponieważ może to sprawić, że inkubator będzie mocno narażony na wahania gospodarcze. UWAGA 3: Badania przeprowadzone w niemieckich inkubatorach wskazują, że kluczowymi warunkami dla prowadzenia skutecznej inkubacji są: analiza regionalnego potencjału przed utworzeniem inkubatora, indywidualne rozwiązania inkubacyjne dla każdego regionu, bliska współpraca z gminami i instytucjami gminnymi, dostępność wykwalifikowanej siły roboczej w regionie, umiejscowienie w ogólnym środowisku biznesowo-badawczym regionu, Start Small - działalność rozpoczynać w niewielkich budynkach, stopniowo powiększać wielkość obiektu, (np.: podejmowanie decyzji na podstawie badania możliwości rozwojowych wynajmowanej przestrzeni przed budową drogich obiektów), intensywna współpraca z uniwersytetami i innymi instytucjami badawczymi, znaczące zaangażowanie kierownictwa centrum, wizerunek najemców i samego centrum, jasne kryteria przyjęcia i szeroki punkt zainteresowań.

10 10 Najlepszym profilem centrów technologii wydaje się być mieszanka branż (tak aby poszczególne branże nie zostały wykluczone tylko dlatego, że nie odpowiadają zakresowi działania inkubatora). Na przykład 2/3 spółek w centrach niemieckich działa w obszarach: rozwoju informatycznego i oprogramowania, inżynierii, konsultingu, technologii energii i środowiska, inżynierii pomiarów i kontroli. Biznes plan i badanie rynku Ponieważ nie można przewidzieć, jaki będzie rozwój inkubatora (technologii) na podstawie naukowej analizy, angażując odpowiednich partnerów dla inkubatora (uniwersytety, instytucje badawcze i przedsiębiorstwa), zaleca się wykonanie analizy SWOT (mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia). Analiza SWOT powinna uwzględniać odpowiedzi na takie pytania jak: Czy środowisko regionalne faktycznie posiada wystarczający potencjał, jeżeli chodzi o wyniki badawcze, środki finansowe i zasoby ludzkie itp.? Co mogą wnieść te instytucje do procesu spin-off? W jaki sposób można usprawnić ten proces? Jakie ekspertyzy posiadają i których sektorów dotyczą? Jaka jest ich jakość i ilość? Każdy region wymaga indywidualnych rozwiązań, tak że transfer istniejących przykładów do innych lokalizacji jest mało przydatny. W regionach o niewielkim doświadczeniu w rozwoju spin-off na poziomie regionalnym i politycznym, należy zacząć od przedsięwzięć na mała skalę. Oznacza to, że planowana docelowa koncepcja powinna zostać przetestowana w wynajętej przestrzeni, zanim z góry zainwestuje się zbyt wysokie kwoty pieniędzy. Szczegółowy biznes plan jest tak samo ważny dla inkubatora, jak dla każdego innego przedsiębiorstwa. Finansowanie inkubatorów ze środków publicznych Jeden z najistotniejszych błędów dotyczy przypisywania zbyt dużego znaczenia kwestiom architektonicznym w fazie początkowej. Najskuteczniejsze centra spin-off w Niemczech o silnych powiązaniach z uniwersytetami, np.: Centrum Technologii w Aachen utworzone w 1984 roku i Centrum Technologii w Chemnitz, potwierdzają, że rozsądniej jest zacząć od niewielkiej podstawowej powierzchni, a budowę nowych obiektów rozważyć dopiero po osiągnięciu pierwszych sukcesów. Zazwyczaj sfinansowanie nowych projektów budowlanych możliwe jest tylko przy wysokim udziale środków publicznych. 1.4 Jaka jest rola uniwersytetów i instytutów badawczo-rozwojowych w procesie przedinkubacyjnym i samym procesie inkubacji? Aby skrócić tą długą historię należy zauważyć, że inkubatory zorientowane na nowe technologie muszą być absolutnie blisko związane z regionalnym środowiskiem badawczym. Jak już wspomniano w punkcie 1.2, na początku istnienia AGIT to właśnie kampania reklamowa prowadzona na Uniwersytecie w Aachen

11 11 miała ogromne znaczenie dla całego procesu inkubacji. W TZA swoje siedziby znalazło wiele start-upów zorientowanych na nowe technologie, co pomogło im w komercjalizacji nowych pomysłów. UWAGA 4: Według niemieckiej sondy przeprowadzonej wśród inkubatorów w porównaniu do brytyjskich i amerykańskich systemów inkubacji powiązanie z uniwersytetami jest często zbyt luźne i wymaga poprawy (58% spółek posiadających siedzibę w inkubatorze utrzymuje kontakty z uniwersytetami, ale kontakty te często wynikają z kariery akademickiej konkretnego założyciela i nie mają instytucjonalnego charakteru). Firma Eurasanté, została utworzona przez regionalne podmioty badawcze z zakresu opieki zdrowotnej, a jej głównymi zadaniami jest prowadzenie działalności preinkubacyjnej, min.: rozwój projektów dotyczących know-how laboratoriów i specjalistów ds. opieki zdrowotnej. Jej partnerami są: Regionalny Szpital Uniwersytecki w Lille, Uniwersytet Lille II (Akademia Medyczna i Farmaceutyczna), Instytut Pasteura, Centrum Oscara Lambreta (badania raka), Instytut Biologii. Powyższe instytucje uniwersyteckie oraz badawczo-rozwojowe są członkami: - Komitetu Naukowo-Etycznego ds. Bio-Inkubatorów, którego celem jest rekomendacja metody rozwoju zainicjowanych projektów, zapewnienie pomocy przy ocenie naukowej projektu, strategiczna burza mózgów poświęcona poszukiwaniu alternatywnych rozwiązań w stosunku do utworzenia firmy, określenie regionalnych działań lobbystycznych, które mają przyciągnąć nowe inwestycje z obszaru badań państwowych prowadzonych na rynku bio-zdrowotnym. Krótko mówiąc, działania tego Komitetu mają doprowadzić do opracowania umowy projektu przez komitet konkretnego bio-inkubatora; - Komitetu Inkubatora, w którego skład wchodzą także instytucje finansowe i władze lokalne, dlatego też aktywnie uczestniczą one w wyborze projektu. Uniwersytety i laboratoria często również przeznaczają pewne zasoby lub zapewniają dostęp do specjalistycznego sprzętu. Dzięki tym bliskim powiązaniom z instytucjami badawczymi, a także ich znajomości potencjału badaczy i regionalnych laboratoriów, zespół ds. bio-inkubacji w Eurasanté ma dostęp do znaczącej sieci potencjalnych ekspertów zewnętrznych w obszarze bio-zdrowotnym. Eksperci ci zarejestrowani są w regularnie aktualizowanej bazie danych, która zastępuje realne regionalne obserwatorium. Centrum badawcze regionu Lille Nord-Pas de Calais jest reprezentowane przez ponad 150 renomowanych laboratoriów. 1.5 Jakie pułapki można najczęsciej napotkać? Obniżenie klasy inkubatora Gdy inkubator nie może być zarządzany w oszczędny sposób, na przykład z powodu sytuacji gospodarczej, często właściwe kierownictwo inkubatora decyduje się na obniżenie jego klasy (degradację) (aby refinansować pojawiające się koszty operacyjne).

12 12 Oznakami takiej degradacji są lub mogą być: zmiana zasad technicznych (umożliwiających także spółkom o profilach niespełniających zdefiniowanych wymagań udział w inkubatorze), rezygnacja z konkretnych kryteriów wyboru, przedłużenie okresu najmu. Zarządzanie inkubatorem zorientowane na dostawę, zamiast na popyt Zbyt wiele centrów nie spełnia potrzeb najemców. Niektórzy zakładają, że samo zaoferowanie powierzchni, wyposażenia i doradztwa spowoduje rozwój własnej sieci klientów (jest to właśnie podejście zorientowane na dostawę). Aby poznać konkretne potrzeby regionalnych przedsiębiorstw, konieczne jest wcześniejsze wykonanie precyzyjnej analizy rynku. Samo zapewnienie środków publicznych nie powinno być jedyną podstawą dla funkcjonowania inkubatora/centrum. Cele regionalnych partnerów muszą odpowiadać warunkom lokalnym (podejście zorientowane na popyt). Wysokie koszty inwestycyjne Doświadczenia niemieckie z przeszłości pokazują, że czasami gminy budują centra, ponieważ otrzymały stosowne finansowanie. Z dzisiejszej perspektywy wiadomo, że koszty budowy wielu niemieckich centrów były zbyt wysokie (średni koszt w zachodnich Niemczech: DM/m²; we wschodnich Niemczech: DM/m², w porównaniu do kosztu budowy Centrum Technologii w Aachen (TZA): DM/m²). Założenie to poparte jest faktem, że w przypadku gdy stopa finansowania nie przekracza 50%, zazwyczaj koszty przebudowy starych budynków są zbyt wysokie. Jeżeli wskaźnik finansowania wynosił powyżej 50%, budowano nowe obiekty. Ocena ta udowadnia, że koszty budowy są powiązane z współczynnikiem finansowania. Aby zaoszczędzić, należy ograniczyć podlegającą finansowaniu kwotę za m². Jeżeli chodzi o BIO-INKUBATOR Eurasanté, koszty budowy wynoszą około /m² (2,7 mln /2.000 m²). Aktualnie planowany jest nowy projekt budowlany BIO-ESSAIMEUR", który ma pomieścić start-upy będące w fazie poinkubacyjnej m², co odpowiada inwestycji w kwocie 6 mln (2.307 /m²). Inkubatory we Francji muszą przekazywać raporty na temat kluczowych wyników swoim sponsorom, a przede wszystkim francuskiemu Ministerstwu ds. Badań, w związku z wprowadzeniem oznaczeń zgodnych z ofertą krajową z 1999 roku. W konsekwencji muszą stosować takie oznaczenia jak liczba firm inkubowanych w inkubatorze, liczba utworzonych firm, liczba utworzonych miejsc pracy itp. Głównym zagrożeniem jest fakt, że taka polityka liczb" może generować przeszkody związane z koniecznością wyceny każdego projektu, który uczestniczy w procesie inkubacji, aż do momentu utworzenia firm.

13 13 2. Infrastruktura i struktura organizacyjna inkubatora technologicznego 2.1 Jak duży powinien być inkubator technologiczny? Z doświadczeń AGIT wynika, że inkubatory w Niemczech mogą funkcjonować oszczędnie, tzn. osiągnąć punkt zrównania kosztów i dochodów. Sytuacja taka zachodzi wtedy, kiedy do dyspozycji mają one powierzchnię przynajmniej w granicach od do m². Z tego powodu zaleca się, aby nowe inkubatory technologii lokowały się w obiektach o przynajmniej takiej powierzchni. Nie oznacza to jednak, że przez pierwsze trzy lata nie można funkcjonować na mniejszym obszarze testowym. Fizyczna elastyczność przestrzeni inkubatora stanowi kluczowy atut oferty sprzedaży. Chodzi tu o możliwość zmniejszenia i poszerzenia przestrzeni w krótkim czasie zgodnie z konkretnymi potrzebami potencjalnych i istniejących najemców. Aby zachować określoną elastyczność, wystarczą średnie wskaźniki najmu w wysokości 85% (wskaźnik taki nadal umożliwia zaoferowanie najemcom określonej powierzchni w okresach wysokiego popytu). Jednak zamiar ten często przekreśla życzenie udziałowców, aby inkubator przynosił maksymalne dochody z miesięcznych czynszów. Uwaga 5: Pierwsze Centrum Technologii w Aachen uruchomiono w 1984 roku. Miało ono powierzchnię zaledwie 300 m², która jednak w ciągu 6 lat rozrosła się do m². Biorąc pod uwagę politykę udziałowców, docelowy realny wskaźnik najmu dla centrów Aachen ustalono na poziomie ok. 90% (stan na wrzesień 2005 r.: 97%). Działalność bio-inkubatorów Eurasanté rozpoczęła się w 1997 roku i objęła kilka projektów, które uzyskały regionalną pomoc finansową na badania wykonalności. Wprowadzona w 1999 roku ustawa o innowacjach ułatwiła budowę budynku Bio-Inkubatora o powierzchni m² (biura + laboratoria), która rozpoczęła się w 2000 roku. Budynek ten oferuje obecnie pomieszczenia dostosowane do potrzeb następujących projektów: 1 Obszar Biotechnologiczny: - 6 laboratoriów, z których każde wyposażono w stoły laboratoryjne, meble naukowe, wyposażone biura (meble, telefony ADSL itp.), pomieszczenie obsługi z wyciągiem laboratoryjnym, 2 pomieszczenia socjalne; - Wspólny dostęp: ciemnia, chłodnia, pralnia, - Powierzchnie magazynowe (laboratoryjne towary konsumpcyjne itp.) 1 Obszar Biomedyczny: - 6 wyposażonych biur (meble, telefony, ADSL) - Wspólny dostęp: laboratorium mechaniczne, laboratorium elektroniczne (stan w październiku 2005 r.: 7 projektów/firm; wskaźnik najmu: blisko 100%).

14 Jaka jes t minimalna liczba pracowników inkubatora technologicznego? Na pytanie to nie można odpowiedzieć bezpośrednio używając stosownego wzoru. Odpowiedź zależy tu bowiem od konkretnej sytuacji. Można uznać, że liczba pracowników zależy od: rozmiarów budynku, liczby najemców, średniego wynagrodzenia personelu, regionalnego podziału pracy, czyli od tego, czy pracownicy inkubatora odpowiedzialni są za cały konsulting, czy konsulting organizowany jest przez sieć inkubatorów Poza tym korzystnym rozwiązaniem dla przedsiębiorców jest zatrudnienie pracowników inkubatora w pełnym wymiarze czasu, tak by oferowali maksymalny zakres obsługi. 2.3 Jakich pracowników należy zatrudnić? (umiejętności, wykształceni e, doświadczenie) Złożony charakter zadań realizowanych przez kierownictwo inkubatora wymaga, aby dyrektor pełnił jednocześnie funkcję kompetentnego przedsiębiorcy. Inkubatory nie powinny być administrowane, ale aktywnie zarządzane i rozwijane. Ponadto pracownicy powinni posiadać kwalifikacje w różnych dziedzinach, takich jak rachunkowość finansowa, biznes, inżynieria, informatyka, PR itp. Przykładowo kierownik bio-inkubatora w Eurasanté musi koordynować działania takie jak promocja procesu tworzenia przedsiębiorstw innowacyjnych i wspieranie projektów w ramach inkubatora (osoba, która promuje tworzenie przedsiębiorstw posiada doświadczenie wyniesione z udziału w badaniach uniwersyteckich). Kierownicy projektów posiadają wykształcenie inżynieryjne/badawcze i specjalizują się w wielu obszarach, np: biotechnologia (2), urządzenia medyczne (1) i informatyka (1). Inkubator zatrudnia także jednego konsultanta finansowego. 3 Usługi świadczone w inkubatorach technologicznych 3.1 Jakie elementy należy wziąć pod uwagę w strategii zarządzania? Strategiczne elementy zarządzania inkubatorem stają się coraz istotniejsze i obecnie stanowią jasno sprecyzowany cel. Obejmują one na przykład stowarzyszenia z terenami przemysłowymi, czynności związane z tworzeniem sieci oraz rozwój klasterów.

15 15 Usługi wsparcia biznesowego Z punktu widzenia efektywności finansowej inkubatory technologiczne powinny same świadczyć konkretne usługi wsparcia. W przypadku gdy usługi takie jak i konsulting dla start-upów i usługi konsultingowe na temat IPR, zlecane są firmom zewnętrznym, może okazać się, że inkubator nie osiągnie poziomu samofinansowania w założonym okresie. Niemieckie inkubatory zamierzają świadczyć podstawowe usługi konsultacyjne swoim najemcom za darmo. Trzeba jednak przyznać, że za niektóre bardziej czasochłonne usługi, jak na przykład opracowanie biznes planu, pobierane są opłaty. Poza tym inkubatory aktywnie uczestniczą w integracji start-upów w lokalnych sieciach ekspertów pochodzących z instytucji publicznych oraz konsultantów prywatnych (na przykład prawników ds. patentów). UWAGA 7 Nasze doświadczenia z przeszłości pokazują, że założyciele firm, będący absolwentami uniwersytetów oraz uczelni technicznych, często dysponują bardzo szczegółowym know-how technicznym i technologicznym. Z drugiej strony często muszą oni uzupełniać wiedzę z zakresu rachunkowości, marketingu i sprzedaż oraz komercjalizacji. Dlatego też transfer tego typu wiedzy stanowi punkt wyjścia dla AGIT. Inkubator posiada program wsparcia, który koncentruje się na szkoleniach dla przedsiębiorców, poradach biznesowych i konsultingu w zakresie wsparcia finansowego. Ponadto start-upy posiadające siedzibę w inkubatorze mogą korzystać z konsultacji z zakresu marketingu. Poza powyższymi ułatwieniami przedsiębiorcy korzystają także z innych usług TZA i MTZ. Mogą oni na przykład wykorzystywać doskonałą ofertę (na początku często za darmo) np. porady specjalistów takich jak prawnicy, notariusze i konsultanci podatkowi, a także usługodawcy biurowi i dostawcy mediów, usług cateringowych i wynajmu samochodów, świadczących dla start-upów różne usługi wewnętrzne. Tego rodzaju prywatne podmioty często na początku działalności oferują swoje usługi za darmo, wierząc, że dzięki tego rodzaju wstępnej pomocy uda im się pozyskać dalszych klientów. Poprzez swój kompetentny zespół bio-inkubator Eurasanté jest w stanie szkolić autorów poszczególnych projektów w obszarach takich jak: - porady finansowe na temat opracowywania biznes planu, - negocjacje finansowe, - wywiad technologiczny i strategiczny, - zasoby ludzkie. Eurasanté kształciła autorów projektów za pośrednictwem swojej jednostki kierującej (Créabio), zajmującej się finansami, kursami marketingowymi, rynkami medycznymi itd. Jednostka ta finansowana była z grantu przeznaczonego na inkubację, przyznanego projektowi w momencie przystąpienia do procesu bio-inkubacji. Aktualnie grant inkubacyjny może finansować jednostki tworzone w regionalnych szkołach biznesu lub w specjalistycznych instytucjach. W rzeczywistości bardzo ważne jest, aby przyszły przedsiębiorca

16 16 posługiwał się profesjonalnym językiem, a także rozumiał kwestie marketingowe i finansowe oraz mógł posługiwać się kluczowymi danymi nowej spółki. W północnej Francji wiele szkół biznesu (ESC Lille, EDHEC, IAE itd.), szkół inżynieryjnych (Centrale, Polytech'Lille itd.), uniwersytetów i innych instytucji, takich jak Izba Handlowo-Przemysłowa, proponuje rozwiązania (MBA itp.) dopasowane do potrzeb osób, które pragną uzyskać umiejętności biznesowe i marketingowe. W razie potrzeby grant inkubacyjny może być wykorzystany na sfinansowanie usług świadczonych przez ekspertów regionalnych lub ponadregionalnych (prawników, doradców z zakresu własności intelektualnej itp.). Kryteria przyjęcia Inkubator powinien posiadać jednoznaczne kryteria przyjęcia. Niemieckie inkubatory, które odnoszą największe sukcesy, wspierają przedsiębiorstwa zorientowane na technologie, działające na przykład w sektorze rozwoju, produkcji i usług. UWAGA 8: Przegląd kryteriów przyjęcia AGIT: Wyznaczony cel: w centrum TZA przynajmniej 60% start-upów jest zorientowanych na technologie (także wymóg polityczny, średnia w 2004 roku: 65%), reszta (35%) to tak zwani najemcy komercyjni, tacy jak usługodawcy itp. Kombinacja 2 wydziałów AGIT Zarządzanie Centrum Technologii i Konsulting i przedsiębiorstwa zorientowane na nowe technologie selekcja zainteresowanych spółek; decyzja: realny start-up (który może skorzystać z warunków dla start-upów) czy najemca komercyjny?! Ceny najmu dla start-upów: Rok cena / m 2 6,50 EUR 7,50 EUR 8,50 EUR 9,50 EUR 10 EUR Najemcy komercyjni wnoszą opłaty rzędu 10,50 od samego początku. Kryteria przyjęcia stosowane przez Eurasanté są następujące: projekt związany jest z opieką zdrowotną projekt musi pochodzić od jednostki badawczej lub być z taką związany działalność o charakterze innowacyjnym zgoda instytucji pełniącej funkcję opiekuna pozycja IP jest jasna projekty są etycznie poprawne projekt lub przedsiębiorca z siedzibą w regionie Nord-Pas-de-Calais

17 17 tworzenie nowych miejsc pracy. Pierwszy rok inkubacji w Bio-Inkubatorze Eurasanté zwolniony jest z opłat. Kryteria wyjścia Średni okres najmu w Niemczech wynosi od trzech do pięciu lat. W określonych sytuacjach dopuszczalny jest okres najmu od 6 do 7 lat (w zależności od wyników ekonomicznych danego najemcy). Czynsz ustala się wówczas na poziomie znacznie powyżej stawek rynkowych, co umożliwia wywieranie dostatecznego nacisku na spółki, aby opuściły centrum w odpowiednim terminie. Niemniej jednak poszczególne inkubatory mają różne potrzeby. Przykładowo doświadczenie bio-inkubatorów pokazuje, że okres pięciu lat jest zbyt krótki i bardziej odpowiedni jest przedział od 7 do 10 lat (ze względu na bardzo długie procesy dostosowywania się do potrzeb rynku). Dla tych spółek, które opuszczają inkubator, ważne jest aby stworzyć alternatywne rozwiązania ułatwiające zmianę lokalizacji, na przykład na parki technologiczne lub tereny przemysłowe. Kierownictwo inkubatora powinno opracować strategię współpracy w tym zakresie wspólnie z lokalnym samorządem oraz innymi podmiotami uczestniczącymi w tworzeniu nowych miejsc pod lokalizację przedsiębiorstw. UWAGA 9: W regionie Aachen około 80% przedsiębiorstw opuszczających inkubator pozostawia swoją siedzibę na tym obszarze. Oczywiste jest, że na takim zakorzenieniu start-upów korzysta regionalna gospodarka i jej rozwój. Dlatego też można powiedzieć, że inkubatory w znacznym stopniu przyczyniają się do dywersyfikacji gospodarki regionalnej. Należy również zauważyć, że ze względu na trudną sytuację gospodarczą maksymalny okres najmu w TZA i MTZ został przedłużony w ciągu ostatnich kilku lat. W Eurasanté średni okres inkubacji trwa 18 miesięcy. Inkubacja prowadzi albo do uruchomienia firmy albo do konsolidacji młodego przedsiębiorstwa. Wybrany komitet zatwierdza proces zakończenia etapu bioinkubacji. Młode przedsiębiorstwo staje się wtedy częścią lokalnej, wybranej przez siebie struktury (ruche/pépinière itp.) lub Parku Eurasanté, lub innego parku biznesu w regionie Nord/Pas de Calais. Czasami spółka może pozostać w inkubatorze, aby korzystać z obiektów laboratoryjnych (w rzeczywistości ze względu na kontekst gospodarczy - brak finansowania zalążkowego po 2 latach inkubacji młode firmy biotechnologiczne często nie mogą pozwolić sobie na zainwestowanie ogromnych kwot w sprzęt, podczas gdy nadal muszą opłacać koszty badań klinicznych itp.). Inne rozwiązanie zostanie zaproponowane start-upom w 2008 roku w budynku BIO-ESSAIMEUR (2.600 m²) po etapie funkcjonowania w budynku Bio-Inkubatora. Opieka i tworzenie sieci po wyjściu z inkubatora Ogromne znaczenie ma umieszczenie w sieciach firm, które były częścią inkubatora. Z jednej strony korzystają one z efektu synergii poprzez integrację w ramach sieci (młode spółki uczą się współpracować

18 18 między sobą oraz z podmiotami już funkcjonującymi na rynku). Z drugiej strony, ze stabilizacji lokalnej gospodarki korzysta cały region. W rzeczywistości fizyczne cechy inkubatorów mają mniejsze znaczenie niż potrzeba współpracy oraz transferu know-how, mimo istnienia wszystkich nowoczesnych instrumentów wirtualnej komunikacji. Jednak nie należy przeceniać potencjału współpracy pomiędzy lokalnymi przedsiębiorstwami. Najemcy w inkubatorach technologii często działają na wysoko wyspecjalizowanych, konkurencyjnych, międzynarodowych rynkach niszowych i mają niewiele czasu oraz chęci do współpracy z innymi niepowiązanymi przedsiębiorstwami w inkubatorze lub lokalnej społeczności biznesowej. Spółki, które opuściły inkubator, z powodzeniem mogą odgrywać rolę ważnego sponsora biznesu (zarówno z perspektywy finansowej, jak i perspektywy know-how) dla start-upów. Utworzenie tak zwanych sieci absolwentów może być do tego dobrym punktem wyjścia. UWAGA 10: Po tym jak pierwsza dekada funkcjonowania AGIT (lata osiemdziesiąte i wczesne lata dziewięćdziesiąte) została określona jako faza transferu technologii z uniwersytetów do małych i średnich przedsiębiorstw, od połowy lat dziewięćdziesiątych XX wieku kluczowym zadaniem agencji jest promocja tak zwanych klasterów technologii. W regionie wyłoniły się szczególne profile technologii, które wykazują wysoki stopień potencjału interdyscyplinarnego i potencjału transferu pomiędzy sektorem badawczym a przemysłem. AGIT wspiera następujące obszary działalności: Nauka o życiu (Biotechnologia i Technologia Medyczna) Motoryzacja i kolej Nowoczesne materiały Technologia produkcji Informatyka i Komunikacja. Międzynarodowa współpraca w zakresie kluczowych technologii i tematów ma ogromne znaczenie dla kształtowania obrazu regionu. AGIT pracuje nad wieloma różnymi projektami w celu promocji i wsparcia wyżej wymienionych obszarów kompetencji, przykładowo: Obszar Nauki o życiu : Niemiecki program BioChancePlus : AGIT jest regionalnym punktem kontaktowym dla przedsiębiorstw, które chcą uczestniczyć w tym programie; AGIT dostarcza podmiotowi finansującemu opinie ekspertów. Serce Nauk o życiu w Europie Trójkąt Meuse Rhine: W 1999 roku AGIT, holenderski LIOF, miasto Maastricht i belgijski SPI+ rozpoczęły wspólny projekt Ineurope przy wsparciu finansowym pochodzącym z europejskiego programu INTERREG.

19 19 W początkowej fazie nacisk kładziono na wspólny marketing Euregionu Meuse Rhine (który obejmuje transgraniczny region Niemiec, Holandii i Belgii) w celu sprowadzenia zagranicznych inwestorów. Koalicja ta była częścią strategicznej współpracy AGIT w wybranych obszarach technologii na poziomie bardziej euroregionalnym, niż tylko regionalnym. W 2002 roku uruchomiono Serce Nauk o życiu w Europie Trójkąt Meuse Rhine, projekt regionalnych agencji rozwoju oraz uniwersyteckich instytutów transferu technologii, będący kontynuacją projektu opisanego wcześniej. Poza marketingiem międzynarodowym projekt organizuje regularne imprezy euroregionalne mające na celu zawieranie kontaktów pomiędzy przedsiębiorstwami prywatnymi a instytutami badawczymi. W chwili obecnej w Euroregionie Meuse-Rhine działa około 300 firm i 130 grup badawczych, będących w obszarze zainteresowania nauk o życiu (Technologia Medyczna i Biotechnologia). Obszar Motoryzacja i kolej : Udziałowcy AGIT finansują centrum innowacji motoryzacyjnych w Aachen (aic). Głównym celem tego wirtualnego centrum jest utworzenie sieci regionalnych agend badawczorozwojowych w obszarze elektroniki motoryzacyjnej oraz pozyskiwania kontraktów na prace badawczorozwojowe przez tę gałąź przemysłu. Partnerami centrum są instytuty motoryzacyjne Uniwersytetu RWTH w Aachen oraz Uniwersytet Nauk Stosowanych (FH), a także przedsiębiorstwa prywatne. W 2004 roku zorganizowano 5 warsztatów dla aic i niemieckich dostawców motoryzacyjnych. Wydział Inwestycji Wewnętrznych AGIT od dłuższego czasu uczestniczy także w procesie rozliczeń pomiędzy spółkami motoryzacyjnymi a instytutami badawczymi, na przykład Centrum Badawczym Forda lub dostawcą DENSO. W tym zakresie AGIT poszerza współpracę euroregionalną w sektorze motoryzacyjnym. Transgraniczny projekt Autonet jest tutaj jednym z punktów wyjściowych. Przy współpracy z regionalnymi instytutami badawczymi, z których większość wywodzi się z uniwersytetu, AGIT promuje także obszary Informatyka, Nowoczesne Materiały i Technologia Produkcji. Celem Eurasanté jest wspieranie projektów / firm bio-zdrowotnych" w następujących obszarach: - biotechnologia (w tym farmaceutyki, zdrowa żywność itp.) - urządzenia medyczne (w tym sprzęt medyczny, obrazowanie itp.) - informatyka w sektorze opieki zdrowotnej (telemedycyna itp.). Aby promować klastery Nauki o życiu w północnej Francji, Eurasanté działa także w kilku obszarach: - Programy finansowania Eurasanté pełni funkcję punktu kontaktowego dla wnioskodawców dla kilku programów finansowania: doroczny konkurs ogłaszany przez francuskie Ministerstwo ds. Badań kilka rodzajów programów kierowanych przez francuską Agencję ds. Waloryzacji i Badań (ANVAR): przetargi, programy innowacyjne itp. - Udział w i wsparcie regionalnych przedsiębiorstw na targach międzynarodowych: BIO (USA): roczna międzynarodowa konwencja poświecona biotechnologiom, MEDICA (Niemcy): największe na świecie targi medyczne, REHACARE (Niemcy): międzynarodowe targi poświęcone niepełnosprawnym i opiece domowej,

20 20 ARABHEALTH (Dubaj): międzynarodowe pokazy urządzeń medycznych, EUROPEAN BIOTECH CROSSROADS (Francja): europejskie doroczne targi poświecone biotechnologiom, i inne. - Organizacja regionalnych imprez poświęconych kwestiom bio-zdrowotnym Journées Eurasanté": tego typu konferencja, trwająca pół dnia, gromadzi specjalistów, którzy spotykają się, aby wymieniać informacje dotyczące konkretnych kwestii, takich jak: partnerstwa publiczno-prywatne, waloryzacja IP, opieka domowa itp. - W 1995 roku regionalni przedsiębiorcy pragnący usprawnić funkcjonowanie klastera bio-zdrowotnego w północnej Francji utworzyli stowarzyszenie Club Développeurs" w Eurasanté. Gromadzi ono przedsiębiorców z różnych sektorów (badania, przemysł, finanse, nieruchomości, prawo, konsulting itp.), chcących wspierać ten obszar wokół trzech misji: promowania regionalnego klastera spółek bio-zdrowotnych, poprawy wymiany i współpracy pomiędzy firmami oraz ich potencjalnymi partnerami, stymulowania i utrzymania procesu tworzenia spółek w północnej Francji. Raz w miesiącu w celach informacyjnych lub debaty na określone tematy organizowane są warsztaty oraz imprezy publiczne. Informacje zwrotne od klientów Doświadczenia AGIT i Eurasanté (ponad 20 lat funkcjonowania inkubatora we własnych centrach AGIT i innych centrach technologii w regionie oraz 8 lat doświadczenia Eurasanté) pokazują, że bardzo trudno jest uzyskać szczegółowe i często wrażliwe" dane od spółek zlokalizowanych w inkubatorach. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji kryzysu gospodarczego. Niezbędne informacje od spółek można gromadzić jedynie w atmosferze zaufania w dłuższej perspektywie czasowej. Jest to istotny element bliskiej i dobrej współpracy z najemcami, umożliwiający opracowanie efektywnych strategii wsparcia, przede wszystkim w sytuacji trudności gospodarczych. 3.2 Jakie usługi należy świadczyć? Kluczem do sukcesu jest regionalny konsensus pomiędzy różnymi partnerami oferującymi wsparcie biznesowe. Należy unikać konkurencji pomiędzy regionalnymi podmiotami zajmującymi się transferem technologii. W Aachen prowadzona jest ścisła współpraca pomiędzy regionalną agencją rozwoju AGI, biurem ds. transferu technologii Uniwersytetu RWTH Aachen oraz Uniwersytetu Nauk Stosowanych (FH Aachen), biurami rozwoju gospodarczego różnych władz lokalnych i regionalnych a podmiotami życia politycznego. Współpraca ta dotyczy także konsultacji w zakresie start-upów. W proces ten zaangażowane są lokalne banki oszczędnościowe tzw. Sparkasse, RWTH i FH Aachen, a także AGIT i izby w ramach Gründerregion Aachen / Aachen - Region dla start-upów (