PRZEMOC W BLISKICH ZWIĄZKACH JAKO KRYZYS L I L I A N A K R Z Y W I C K A

Transkrypt

1 PRZEMOC W BLISKICH ZWIĄZKACH JAKO KRYZYS L I L I A N A K R Z Y W I C K A

2 PRZEMOC W RÓŻNYCH PARADYGMATACH Przemoc kotwiczy się w naszych umysłach Lokuje się w pamięci emocji poprzez utrwalanie urazu Rozpatrujemy ją w paradygmacie: traumy (traumatologia), straty-żałoby Kryzysu (kryzys chroniczny, posttraumatyczny) Zjawiska w aspekcie indywidualnym, dysfunkcji systemu rodzinnego i grup społecznych

3 FORMY POMOCY OSOBOM UWIKŁANYM W DOŚWIADCZENIE PRZEMOCY DOMOWEJ Interwencja cel: zatrzymanie przemocy, zapewnienie bezpieczeństwa PRIORYTET BEZPIECZEŃSTWO Działania podejmowane w kryzysie interwencja kryzysowa, terapia kryzysowa ODZYSKANIE POCZUCIA MOCY i kontroli Działania w dalszej perspektywie pomoc psychologiczna, terapeutyczna nastawiona na niwelowanie szkód wynikających z doświadczenia przemocy i zmianę wzorców zachowań W KIERUNKU ZMIANY Działania prawne (podejmowane przez klienta, podejmowane przez instytucję)

4 OBSZARY DZIAŁAŃ Multidyscyplinarny charakter przemocy i pomocy Wiele kontekstów Kontekst ujawnienia przemocy kryzys ujawnienia W jakim obszarze działamy Obszar interwencji ---- obszar pomocy

5 PRZEMOC TO DZIAŁANIE CZŁOWIEKA Intencjonalne, świadome, ukierunkowane na człowieka Narusza prawa/dobra człowieka Ma miejsce w sytuacji dysproporcji sił/ograniczenia możliwości samoobrony Powoduje szkody: fizyczne, psychiczne, moralne itp

6 CEL DZIAŁAŃ W RAMACH PROCEDURY Interwencja Powstrzymanie przemocy (doraźnie) Ochrona ODP interwencja wobec OSP (różne instrumenty) Zapewnienie bezpieczeństwa Pomoc: Odziaływania nakierowane na ustabilizowanie i zwiększenie poczucia bezpieczeństwa. Pomoc w zaspakajaniu potrzeb, uruchomienie zasobów, wsparcie w planowaniu i dokonywaniu zmian. Skierowanie (dobrowolne) na niwelowanie skutków przemocy, trwałe jej powstrzymanie i uruchomienie zmian w funkcjonowania rodziny. (?)

7 PRIORYTETY: 1. Bezpieczeństwo ( realne ) Czy to co robimy zwiększa bezpieczeństwo ofiar? 2. Szanowanie, wzmacnianie podmiotowości osoby. Koncentracja na potrzebach klienta

8 OBSZAR INTERWENCJI A OBSZAR POMOCY My idziemy do klienta obszar interwencji Cel po naszej stronie Klient przychodzi do nas obszar pomocy Cel dowiedzieć się po co klient przyszedł?, czego potrzebuje? Interwencja : spokojna/przytomna rzeczowa, konkretna stanowcza życzliwa

9 CELE KLIENTA, OSÓB POMAGAJĄCYCH I INSTYTUCJI W POMOCY I INTERWENCJI Cele klienta Cele osób pomagających Cele instytucji

10 STRATEGIE POMOCY OSOBOM UWIKŁANYM W PRZEMOC DOMOWĄ interwencyjna Terapeutyczna Interwencja kryzysowa Pomoc psychologiczna Pomoc terapeutyczna

11 CZĘSTE PYTANIA: PROCEDURA NIEBIESKIE KARTY JAK DŁUGO JĄ PROWADZIĆ? Cel: Przypadek I ustanie przemocy zrealizowanie planu pomocy Przypadek II Brak zasadności działań (najczęściej w sytuacjach, które nie potwierdzają przemocy)

12 ETAPY: Diagnoza sytuacji, potrzeb i zasobów Ocena stopnia zagrożenia/czy zaistniało przestępstwo (bezpieczeństwo) Interwencja kryzysowa - instytucjonalna (prawna) Plan pomocy podział zadań wg kompetencji Współpraca z instytucjami Monitoring ewaluacja

13 ETAPY: DIAGNOZA Diagnoza: Sytuacji po co? Potrzeb - po co? Zasobów - po co? - czynników wyzwalających (zasobów) czynników zniewalających (ograniczeń)

14 OCENA POZIOMU ZAGROŻENIA Ocena stopnia zagrożenia / decyduje o szybkości działania/ elastyczności/ dyrektywności Procedura 4 incydentów: Pierwszy incydent przemocy, ostatni, najbardziej wyeskalowany, Najbardziej typowy Co wiemy czego musimy się dowiedzieć?

15 BEZPIECZEŃSTWO Bezpieczeństwo kategorią fizyczną i psychologiczną Instrumenty: Interwencja wobec OSP, ochrona ODP, edukacja, informacja, wsparcie, skuteczne działania prawne Plan bezpieczeństwa Planowanie zachowania w sytuacji zagrożenia przemocą zakończone sukcesem/ zdolnością do ochrony siebie Posiada walor terapeutyczny, przyczynia się do uzyskania poczucia wpływu / sprawczości/ pozycja wygrany

16 INTERWENCJA Interwencja kryzysowa paradygmat kryzysu/homeostazy/przywrócenie równowagi emocjonalnej, poczucia kontroli, wpływu. Uważność na występowanie reakcji/zaburzeń pourazowych Interwencja instytucjonalna Miejsce oddziaływań terapeutycznych po ustaniu przemocy

17 KONTAKT ROZMOWA - WYWIAD Ważne: zrozumienie jak klient przeżywa sytuację, jaki ma sposób narracji, świadomości praw, sposób interpretowania, nadawanie znaczeń, gotowości do zmian itp. Pomaganie ma miejsce zawsze w relacji Relacja czynnik dający bezpieczeństwo, leczący, motywujący

18 CZYNNIKI WEWNĘTRZNE I ZEWNĘTRZNE ZNIEWALAJĄCE ograniczenia Zewnętrzne np. : brak mieszkania, pracy, izolacja społeczna, presja rodziny(mity). Wewnętrzne np. : wstyd, lęk, strach, uwikłanie w mech.psych., przekonanie o braku wpływu, depresja. WYZWALAJĄCE WYŁOM zasoby Zewnętrzne np. : wsparcie społeczne, dostępność instytucji pomocowych. Wewnętrzne np. : umiejętność zapewnienia sobie i dzieciom bezpieczeństwa oraz umiejętność sięgania po pomoc, samodzielne działania, podejmowanie świadomych decyzji.

19 PROCES WIKTYMIZACJI Victim ofiara 3 etapy: 1.Zburzenie utrwalonych przekonań, utrata wizji uporządkowanego świata/ sprzeciw/ złość 2. Wtórne zranienie reakcje otoczenia, instytucji, osób pomagających- niewiara w to co mówi, sugerowanie winy, przekonania oparte na mitach i stereotypach dot. roli kobiety, mężczyzny. 3. Przyjęcie tożsamości ofiary nietolerancja własnych błędów, myślenie wszystko albo nic

20 ELEMENTY WTÓRNEJ WIKTYMIZACJI ocenianie Sugerowanie winy/odpowiedzialności, niedowierzanie Krytykowanie Interpretowanie/nadinterpretowanie narzucanie rozwiązań

21 KRYZYS UJAWNIENIA 15 letnia Kasia zwierza się w sekrecie przyjaciółce 15 letniej Zosi i mówi, że była od 11 r.ż. molestowana przez ojca. Zosia nie wytrzymuje napięcia i opowiada wszystko swoim rodzicom. Rodzice Zosi postanowili zareagować i zgłosili Kasia ma oboje rodziców i młodszą o 2 lata siostrę. Jakie działania podjąć, kto jest klientem do zaopiekowania, jakie są potrzeby klientów?