PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO dla klas IV - VIII szkoły podstawowej z oddziałami gimnazjalnymi

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO dla klas IV - VIII szkoły podstawowej z oddziałami gimnazjalnymi Obowiązuje od 23 listopada 2017 r. Celem przedmiotowego systemu oceniania jest wspieranie ucznia w rozwoju intelektualnym i osobowościowym oraz trafne i rzetelne wnioskowanie o jego wiedzy i umiejętnościach z różnych działów programowych języka polskiego. I. ZASADY PSO 1. Ocena ma dostarczyć uczniom, rodzicom i nauczycielowi rzetelnej informacji o specjalnych uzdolnieniach, postępach i trudnościach ucznia. 2. Każda ocena jest opatrzona ustnym lub pisemnym komentarzem nauczyciela, zawierającym mocne i słabe strony ucznia oraz wskazującym uczniowi sposoby podniesienia swoich osiągnięć edukacyjnych, np. udział w zajęciach wyrównawczych, 3. Wymagania edukacyjne formułowane są na podstawie podstawy programowej obowiązującej w danym roku szkolnym oraz programu nauczania języka polskiego w klasach IV-VIII szkoły podstawowej i II-III gimnazjum. 4. Stosuje się dwa poziomy wymagań: podstawowy i ponadpodstawowy. 5. Wymagania ponadpodstawowe zawierają w sobie wymagania podstawowe. Aby zaliczyć poziom ponadpodstawowy, najpierw należy zaliczyć poziom podstawowy. 6. Stosuje się sześciostopniową skalę ocen. 7. Sprawdziany, testy i wypracowania są obowiązkowe. Jeżeli uczeń z przyczyn losowych nie może pisać sprawdzianu w wyznaczonym terminie, powinien to uczynić w ciągu dwóch tygodni od powrotu do szkoły po uprzednim zapoznaniu się z wymogami. Nieprzystąpienie do napisania sprawdzianu skutkuje oceną niedostateczną. 8. Jeżeli uczeń nie zgłosił się w umówionym terminie, by napisać zaległy sprawdzian, nauczyciel może sprawdzić jego wiedzę bez zapowiedzenia w najbliższym dniu pojawienia się w szkole. 9. Sprawdziany są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem, a termin ich przeprowadzenia odnotowany w dzienniku lekcyjnym. 10. Kartkówki (kilku- lub kilkunastominutowe sprawdziany obejmujące materiał trzech ostatnich lekcji lub jedno zagadnienie) nie są zapowiadane. 11. Sprawdziany, nauczyciel ocenia i oddaje uczniom w terminie dwóch tygodni od przeprowadzenia, a kartkówki w terminie jednego tygodnia. 12. Uczeń ma prawo do poprawy ocen bieżących na warunkach ustalonych przez nauczyciela, który wystawił ocenę. 13. Poprawiona ocena jest odnotowana w dzienniku lekcyjnym obok poprawianej przy ustalaniu oceny klasyfikacyjnej brana jest pod uwagę ocena wyższa. 1 S t r o n a

2 14. Uczeń, który nie uczestniczył w określonej formie sprawdzania osiągnięć z powodu nieobecności, może zostać zobowiązany do zaprezentowania wiadomości i umiejętności we wskazanej formie i terminie ustalonym przez nauczyciela. 15. Oceny ze sprawdzianu wpisuje się do zeszytu przedmiotowego. 16. Pisemne prace domowe tzw. wypracowania nie są zadawane z lekcji na lekcję. 17. Uczniowie piszą je na oddzielnych kartkach (format A-4) opatrzonych podpisem i tematem pracy z zachowaniem marginesu lub w zeszycie przedmiotowym Nieoddanie pracy w terminie skutkuje oceną niedostateczną. 18. Nie ocenia się ucznia po dłuższej (więcej niż tydzień) usprawiedliwionej nieobecności w szkole (sam uczeń zgłasza taką sytuację). Dostaje określony czas na nadrobienie zaległego materiału. 19. Uczeń ma obowiązek uzupełnienia notatek (także zadań domowych) za czas swojej nieobecności jak najszybciej po powrocie do szkoły (w uzasadnionych przypadkach nauczyciel ma prawo zwolnić go z tego obowiązku lub określić, które partie notatek mogą być pominięte). 20. Uczeń (tylko na początku lekcji) może zgłosić bez żadnych konsekwencji: 1) nieprzygotowanie do zajęć jeden raz w semestrze; 2) brak zadania dwa razy w semestrze (nie dotyczy to wypowiedzi pisemnych zapowiadanych wcześniej, długoterminowych prac domowych oraz recytacji, prezentacji/referatów, lekcji powtórzeniowych). 21. Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie i brak zadania - ocenę niedostateczną. 22. Za aktywność oraz pracę podczas lekcji (w zależności od zaangażowania i trudności zadań) uczeń otrzymuje oceny, na które składają się zdobywane systematycznie plusy i minusy. 23. W przypadku stwierdzenia niesamodzielności napisania wypracowania, np. ściągnięcie go z Internetu uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawy. 24. Prace uczniów przechowywane są w dokumentacji szkoły przez dany rok szkolny. Wgląd do nich mają uczniowie i rodzice. 26. Pracą domową jest również przeczytanie tekstu literackiego. Jej niewykonanie jest równoznaczne z nieprzygotowaniem się do lekcji. 27. Zeszyt przedmiotowy jest własnością ucznia i jemu służy. Sposób jego prowadzenia podlega kontroli ze strony nauczyciela. Natomiast trzy razy w semestrze oceniane są wybrane przez nauczyciela prace domowe. 28. Uczeń, który uzyskał za pierwsze półrocze ocenę niedostateczną, zobowiązany jest do końca marca zaliczyć wskazane przez nauczyciela treści programowe. II. OBSZARY PODLEGAJĄCE OCENIANIU 1. Wypowiedzi ustne: 1) odpowiedź ustna; 2) referat; 2 S t r o n a

3 3) prezentacja; 4) recytacja lub inscenizacja; 5) głos w dyskusji w debacie. 2. Wypowiedzi pisemne: 1) sprawdziany, testy; 2) zadanie domowe; 3) redagowanie krótkich form wypowiedzi: notatka, ogłoszenie, zaproszenie, reklama, przepis, dedykacja, plan wydarzeń; 4) redagowanie dłuższych form wypowiedzi: opowiadanie, opis (sytuacji, przeżyć), sprawozdanie, streszczenie, charakterystyka, rozprawka, list, recenzja, podanie, życiorys, CV, list motywacyjny, przemówienie, wywiad. 5) karta pracy. 3. Zadanie praktyczne: album, plakat, projekt, wykonanie pomocy dydaktycznych. 4. Inne: praca w grupie, prezentacja, praca samodzielna, konkurs przedmiotowy, aktywność na lekcjach, systematyczność i aktywność w uczęszczaniu na zajęcia rozwijające i wyrównawcze. III. KONTROLA I OCENA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Przewiduje się w każdym semestrze następujące formy sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów: 1) 1 2 sprawdziany ze znajomości lektur; 2) 1 2 wypracowania klasowe (dłuższa forma wypowiedzi); 3) 2 sprawdziany pisemne obejmujące dział programowy (z kształcenia literackiego, kulturowego i językowego); 4) 3 prace domowe (samodzielne notatki, głos dyskusji, krótkie formy wypowiedzi); 5) recytacja fragmentów utworów literackich (1 raz w roku); 6) wypowiedzi ustne (przygotowane i spontaniczne): dłuższe na ocenę, krótsze metodą plusów i minusów; 7) aktywność na zajęciach; 8) umiejętność pracy w zespole. IV. KRYTERIA OCENIANIA W formach pisemnych wyniki punktowe przeliczane są na oceny szkolne w następujący sposób: 1. TESTY, SPRAWDZIANY, KARTKÓWKI 3 S t r o n a

4 100% 98% celujący 97% 88% bardzo dobry 87% 75% dobry 74% 55% dostateczny 54% 34% dopuszczający 33% i mniej niedostateczny W przypadku uczniów mających orzeczenie o niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim stosuje się testy dostosowane do ich indywidualnych potrzeb, które ocenia się wg niżej podanych kryteriów: 100% 88% bardzo dobry 87% 75% dobry 74% 55% dostateczny 54% 34% dopuszczający 33% i mniej niedostateczny 2. DYKTANDA. 0 błędów celujący 1 błąd bardzo dobry 2 błędy dobry 3-4 błędy dostateczny 5-6 błędów dopuszczający 7 błędów i więcej niedostateczny W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się stosuje się w miejsce dyktand testy sprawdzające znajomość zasad pisowni, testy z lukami. 3. RECYTACJA znajomość tekstu; właściwe tempo mówienia (dostosowane do sytuacji, przestrzeganie znaków interpunkcyjnych, przerzutni); wyraźne mówienie (uczeń jest słyszany i rozumiany); wyraziste mówienie (dostosowanie sposobu mówienia do prezentowanego fragmentu tekstu, odpowiednie akcentowanie, modulacja głosu, pauzy, wyrażanie uczuć za pomocą głosu, zaciekawienie, wzruszenie słuchaczy). 4 S t r o n a

5 4. WYPOWIEDZI USTNE. Oceniając wypowiedź ucznia, nauczyciele uwzględniają następujące kryteria: a) poziom merytoryczny wypowiedzi; b) umiejętność przekazywania wiedzy; c) sprawność wypowiadania się; d) styl prezentacji; e) elastyczne reagowanie na pytania dodatkowe, zadawane przez nauczyciela i innych uczniów. 5. WYPOWIEDZI PISEMNE. A. K R Ó T S Z E F O R M Y W Y P O W I E D Z I KRYTERIA PUNKTOWANIA 1. Podawanie wszystkich informacji wymaganych w poleceniu, stosowanie cech charakterystycznych dla wskazanej formy wypowiedzi. 2. Tekst jest spójny. 3. Tekst jest poprawny pod względem językowym (dopuszczalny 1 błąd językowy). 4. Tekst jest poprawny pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym (dopuszczalny 1 błąd ortograficzny, 1 błąd interpunkcyjny). ŁĄCZNIE PUNKTACJA punktów B. D Ł U Ż S Z E F O R M Y W Y P O W I E D Z I 1) Wypracowania klasowe jako część testu sprawdzającego dział programowy bądź podsumowującego omawianie lektury (wg kryteriów CKE). I. Treść Opowiadanie Charakterystyka Rozprawka Poziomy wykonania: 4 p. praca na temat, prezentacja świata przedstawionego, tworzenie akcji, układ wydarzeń w logicznym porządku, dynamizowanie akcji, konsekwentne stosowanie form czasu przeszłego 3 p. praca na temat, przedstawienie przyczynowoskutkowego toku zdarzeń, narracja wzbudzająca zainteresowanie Poziomy wykonania: 4 p. praca na temat, zawiera przedstawienie osoby, opis cech zewnętrznych i wewnętrznych, ukazuje zależności między cechami charakteru a postępowaniem postaci, ocenę i uzasadnienie opinii 3 p. praca na temat, zawiera przedstawienie osoby, omówienie cech zewnętrznych, prezentację większości cech wewnętrznych Poziomy wykonania: 4 p. - praca odnosi się do problemu sformułowanego w temacie, przedstawia stanowisko autora, zawiera trafną i wnikliwą popartą przykładem argumentację, zachowuje logikę wywodu, zawiera wnioskowanie 3 p. - praca odnosi się do problemu sformułowanego w temacie, przedstawia stanowisko autora, 5 S t r o n a

6 czytelnika 2 p. praca na temat, przedstawienie przyczynowoskutkowego toku zdarzeń, w świecie przedstawionym występują odniesienia do tematu, narracja pierwszoosobowa 1 p. praca częściowo na temat, w świecie przedstawionym występują odniesienia do tematu, narracja pierwszoosobowa 0 p. praca nie na temat (brak jakichkolwiek odniesień do tematu) lub w innej formie i ukazuje zależności między niektórymi cechami charakteru a postępowaniem postaci oraz ocenę 2 p. praca na temat, zawiera przedstawienie osoby, prezentację cech zewnętrznych oraz niektórych cech wewnętrznych i podejmuje próbę ukazania zależności między przynajmniej jedną cechą charakteru a postępowaniem postaci 1 p. praca na temat, zawiera przynajmniej jedną informację o postaci, przynajmniej jedną cechę zewnętrzną oraz zostały w niej wymienione cechy wewnętrzne postaci 0 p. praca nie na temat lub w innej formie (nie jest to charakterystyka) zawiera trafną argumentację popartą przykładem, w przeważającej części zachowuje logikę wywodu 2 p. - praca w przeważającej części odnosi się do problemu sformułowanego w temacie, przedstawia stanowisko autora, zawiera częściowo trafną argumentację zilustrowana 1 przykładem 1 p. - praca jest luźno związana z problemem sformułowanym w temacie, przedstawia stanowisko autora, zawiera próbę argumentacji 0 p. - praca nie odnosi się do problemu sformułowanego w temacie lub praca nie zawiera argumentacji 1. Błąd rzeczowy zakłócający logikę wypowiedzi oraz błędy dotyczące rodzajów i gatunków literackich, tytułów, imion i nazwisk autorów oraz bohaterów tekstów wskazanych w podstawie programowej powodują obniżenie oceny o jeden poziom. 2. W pracy krótszej od wyznaczonej objętości ocena kompozycji, języka, ortografii i interpunkcji pozostaje na poziomie 0. II. Segmentacja tekstu 1 p. zachowany logiczny tok rozważań, segmentacja konsekwentna i celowa 0 p. brak uporządkowania logicznego, segmentacja przypadkowa lub brak segmentacji III. Styl 1 p. styl konsekwentny, dostosowany do wywodu argumentacyjnego 0 p. styl niekonsekwentny lub niedostosowany do wywodu argumentacyjnego IV. Język 2 p. dopuszczalne 5 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych) 1 p. dopuszczalne 6 błędów ( jw.) 0 p. powyżej 6 błędów (jw.) V. Ortografia 1 p. dopuszczalne 2 błędy 6 S t r o n a

7 0 p. powyżej 2 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się: 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów VI. Interpunkcja 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się: 1 p. dopuszczalne 4 błędy 0 p. powyżej 4 błędów 2) Wypracowania redagowane w domu (lub po uprzednim przygotowaniu w domu redagowane w klasie)są oceniane zgodnie z treścią pieczątki : Kryterium Uzyskane punkty Komentarz Treść Kompozycja Język/styl Zapis (ort. i interp.) Walor Razem punktów / 50% / 10% / 20% / 20% / 20%.. Zalecenia do dalszej pracy VI. ZASADY WYSTAWIANIA OCEN KLASYFIKACYJNYCH Podstawą do wystawienia oceny śródrocznej i rocznej jest średnia ważona obliczona w następujący sposób: 1. Każdej ocenie cząstkowej przyporządkowuje się liczbę naturalną, oznaczającą jej wagę w hierarchii ocen. 2. Średniej ważonej przyporządkowuje się ocenę szkolną następująco: Średnia Stopień 1,00-1,59 niedostateczny 7 S t r o n a

8 1,60-2,59 dopuszczający 2,60-3,59 dostateczny 3,60-4,59 dobry 4,60-5,59 bardzo dobry 5,60-6,00 celujący 3. Formy aktywności i ich waga: prace klasowe, testy, sprawdziany, wypracowania klasowe 3 badanie wyników nauczania 3 kartkówka z lektury 3 osiągnięcia w konkursach przedmiotowych (zakwalifikowanie 3 się do kolejnego etapu) udział w konkursach (zdobycie 60% punktów) 2 kartkówka 2 odpowiedź ustna 2 realizacja projektów 2 praca na lekcji 2 prace dodatkowe (referaty, prezentacje) 2 nieprzygotowanie się do zajęć 2 udział w kołach zainteresowań i zajęciach wyrównawczych 2 ćwiczenia praktyczne 2 zadanie domowe 1 praca w grupach 1 recytacja 1 udział w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych 1 aktywność 1 4. W uzasadnionych przypadkach nauczyciel może przyporządkować każdą z podejmowanych przez ucznia aktywności do innej wagi niż wynika to z klasyfikacji (np. wyjątkowo ważne zadanie domowe może mieć wagę wyższą niż wskazana wyżej), o czym uczniowie powinni być poinformowani przed podjęciem aktywności podlegającej ocenie. 5. Oceny klasyfikacyjne (śródroczne i roczne) ustala się według wzoru: ocena = ocena waga + ocena waga + ze wszystkich form aktywności suma wag 6. Przy ocenach klasyfikacyjnych (śródrocznych i rocznych) nie stosujemy znaków + i -. 8 S t r o n a

9 7. Przy ocenach cząstkowych stosujemy znaki + i -. Przy czym + podwyższa ocenę o 0,5, a - obniża o 0, Podstawą obliczenia średniej ważonej są wszystkie oceny (w przypadku prac poprawionych wyższa). 9. Ocena roczna (końcowa) jest średnią arytmetyczną średnich ważonych uzyskanych za I i II półrocze. VII. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Przy wystawianiu oceny klasyfikacyjnej (śródrocznej i rocznej) brane będą pod uwagę następujące wyznaczniki: wiedza, umiejętności, systematyczność, aktywność i samodzielność. Ocenę niedostateczną (1) otrzymuje uczeń, który nie zdobył podstawowych wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszego kształcenia. Nie interesuje się procesem dydaktycznym, nie uczestniczy w lekcji, jak również nie odrabia zadanych prac i lekceważy podstawowe obowiązki szkolne. Ocenę dopuszczającą (2) otrzymuje uczeń, który opanował treści przedmiotowe na poziomie koniecznym do dalszej edukacji. Zazwyczaj wykonuje proste, typowe zadania, a także rozwiązuje problemy o niskim stopniu trudności, powtarzające się w procesie edukacji. W miarę regularnie odrabia zadane prace, choć niektóre błędnie. Potrafi uczestniczyć w pracy na lekcji. Ocenę dostateczną (3) otrzymuje uczeń, który opanował najważniejsze treści przedmiotowe oraz posiada proste, uniwersalne umiejętności rozwiązywania problemów typowych o średnim stopniu trudności. Jest dość sumienny i raczej aktywny. Ocenę dobrą (4) otrzymuje uczeń, który opanował treści istotne w strukturze przedmiotu i sprawnie stosuje wiadomości w sytuacjach typowych. Jest sumienny i dość aktywny. Potrafi samodzielnie rozwiązać typowe zadania. Ocenę bardzo dobrą (5) otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności. Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami i korzysta z różnych źródeł informacji. Jest samodzielny, aktywny i sumienny. Ocenę celującą (6) otrzymuje uczeń, który wykonał większość zadań dodatkowych, a jego wiedza i umiejętności znacznie wykraczają poza poziom programu ogólnego. Jest twórczy, aktywny i sumienny. Interesuje się przedmiotem i rozwija się indywidualnie. Osiąga także sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. VIII. FORMY PRZEKAZYWANIA INFORMACJI O OSIĄGNIĘCIACH UCZNIA 9 S t r o n a

10 1. Portfolio, w którym przechowywane są wszystkie prace wykonane w ciągu cyklu kształcenia przez ucznia. 2. Wpisy w zeszycie przedmiotowym. 3. Zebrania z rodzicami. 4. Dni Otwarte. 5. Przedstawienie wymagań na poszczególne oceny na początku roku szkolnego (odnotowane w dzienniku lekcyjnym). IX. FORMY EWALUACJI PSO 1. Rozmowy z uczniami i rodzicami. 2. Analiza dokumentacji, wymiana doświadczeń, uwagi i refleksje nauczycieli. Opracowali: Nauczyciele poloniści 10 S t r o n a