Dzieci urodzone o czasie stosunkowo

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dzieci urodzone o czasie stosunkowo"

Transkrypt

1 mgr Jakub Mierzejewski, mgr Marcin Rybakowski, mgr Karol Juskowiak, mgr Michał Chyra, mgr Tomasz Magdziak Zakład Ratownictwa i Medycyny Katastrof Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Resuscytacja noworodka bezpośrednio po porodzie zalecenia Praca recenzowana Dzieci urodzone o czasie stosunkowo rzadko wymagają zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych. W jednym z badań retrospektywnych tylko u 3% noworodków zaszła konieczność wentylacji dodatnim ciśnieniem, u 2% niezbędna była intubacja, a tylko 0,1% wymagało podania adrenaliny (10, 11). Nieco częściej zaawansowanego postępowania wymagają wcześniaki. Jako poród przedwczesny rozumie się urodzenie dziecka po ukończeniu 22. tygodnia ciąży, a przed upływem 36. tygodnia ciąży. Jako szczególnie zagrożone należy traktować noworodki urodzone poniżej 28. tygodnia ciąży. W warunkach ZRM trudno dokładnie określić czas trwania ciąży. Należy zatem przyjąć kryterium masy ciała noworodka nieprzekraczającej 2500 g. W związku z tym za poród przedwczesny należy uznać taki, w wyniku którego rodzi się noworodek o masie pomiędzy 500 a 2500 g. To właśnie rzadkość występowania takich przypadków w praktyce ZRM powoduje, że w zetknięciu z nimi wielu ratowników medycznych może czuć się nieprzygotowanych. W opanowaniu stresu i we wdrożeniu właściwego postępowania pomogą przygotowanie właściwego sprzętu, znajomość wytycznych oraz ułożenie wstępnego planu działania. Przygotowanie do działań ratowniczych Sprzęt Rzadkie występowanie porodów i resuscytacji świeżorodka (czyli noworodka bezpośrednio po urodzeniu) w warunkach ZRM nie zwalnia z przygotowania zespołu do takich działań. Oprócz odpowiedniej wiedzy pomocny, a wręcz niezbędny jest odpowiedni sprzęt, który ułatwi działanie ratowników medycznych w tej stresującej sytuacji. W tab. 1 zawarty jest wykaz sprzętu, który może przydać się podczas prowadzenia zabiegów resuscytacyjnych w tej grupie wiekowej. Wstępny plan postępowania Gwałtowność sytuacji, stres oraz presja czasowa powodują, że ZRM udający się do wezwania poród powinien być przy- Title Resuscitation of babies at birth recommendations Streszczenie Mimo iż porody w warunkach zespołów ratownictwa medycznego (ZRM) zdarzają się stosunkowo rzadko, a jeszcze rzadziej zachodzi konieczność prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej noworodka, każdy członek ZRM powinien posiadać wiedzę w tym zakresie, pozwalającą udzielić pomocy zarówno dziecku, jak i matce. W zdecydowanej większości przypadków wystarczą prawidłowe upowietrznienie płuc dziecka, prawidłowe zaklemowanie pępowiny oraz kontrola temperatury. Zdarzają się jednak sytuacje, w których o jego przeżyciu zdecyduje wdrożenie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych. Znajomość aktualnych wytycznych postępowania w takich stanach, odpowiedni sprzęt i wcześniej przygotowany plan postępowania to determinanty niezbędne do uzyskania postawionych celów. Słowa kluczowe resuscytacja, noworodek, NZK, poród Summary Despite the fact that prehospital births are rare and the prehospital resuscitation of a newborn is even less frequent, every emergency team member should be able to properly help both a mother and her child. The majority of patients will only require proper lung aeration, umbilical cord clamping and temperature control. However in some cases Advanced Life Support procedures can be lifesaving. Knowledge of current guidelines, proper equipment and a systematic plan of action are indispensable to achieve this goal. Keywords resuscitation, newborn, cardiac arrest, labour 29

2 Ryc. 1. Algorytmy resuscytacji dziecka świeżo po porodzie. Źródło: Wytyczne ERC. Podręcznik do kursu NLS Newborn Life Support gotowany na najgorsze. Dlatego zalecane jest posiadanie gotowego wstępnego planu postępowania zgodnego z obowiązującymi aktualnie wytycznymi towarzystw naukowych, np. European Resuscitation Council (ERC) (2, 3) lub Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego. W dużym przybliżeniu tylko około 10% noworodków wymaga po urodzeniu niewielkiej pomocy, aby zacząć oddychać, a ok. 1% wymaga zabiegów resuscytacyjnych, aby przeżyć (1). Niemniej u noworodka z odciętą i zaklemowaną pępowiną postępowanie zawsze należy rozpocząć od osuszenia i okrycia, aby zabezpieczyć go przed utratą ciepła, a następnie stopniowo wdrażać kolejne etapy postępowania zgodnie z poniższą listą (2) (ryc. 1): osusz i okryj noworodka, oceń sytuację, drogi oddechowe, oddychanie, uciskanie klatki piersiowej, (leki). Samo przejście płodu przez kanał rodny jest sytuacją, która może powodować hipoksję. Podczas porodu wymiana gazowa odbywająca się przez łożysko jest zablokowana na czas ok s trwania przeciętnego skurczu. Większość donoszonych noworodków całkiem nieźle toleruje to niedotlenienie i zaczyna samo płakać lub oddychać w przeciągu s po urodzeniu (1, 3, 8). Noworodki, zwłaszcza te urodzone przedwcześnie, mogą mieć problemy związane Czynność Sprzęt Ogrzanie Suche i w miarę możliwości ciepłe ręczniki Drogi oddechowe Natlenowanie Wentylacja Intubacja Ssak mechaniczny, odpowiednich rozmiarów cewniki do odsysania (10, 12, 14 F), odpowiednio dostosowane ciśnienie ssania ( mmhg) Maska twarzowa, dren tlenowy, pulsoksymetr z czujnikiem dostosowanym dla noworodków, źródło tlenu Worek samorozprężalny z rezerwuarem, odpowiednich rozmiarów maseczki twarzowe, sonda żołądkowa 8 F, strzykawka 20 ml, zestaw do odbarczenia odmy opłucnowej, kardiomonitor 2 laryngoskopy, łyżki do laryngoskopu w rozmiarach 00, 01, rurki dotchawicze (2,5; 3,0; 3,5; 4,0), prowadnice, detektor CO 2, alternatywne urządzenia do udrażniania dróg oddechowych, stetoskop Farmakoterapia Zestaw leków, które w zależności od sytuacji mogą mieć zastosowania w działaniach ratowniczych: adrenalina w odpowiednim rozcieńczeniu (1:10 000), sól fizjologiczna, glukoza, wodorowęglan sodu; strzykawki, igły, cewnik dopępowinowy (opcjonalnie), skalpel, tasiemka do podwiązania pępowiny, środek do dezynfekcji, wkłucie doszpikowe, zacisk do pępowiny, plaster, dokumentacja medyczna Termoregulacja Noworodkowe koce termiczne, folia do owinięcia ciała dziecka Inne Inne leki, pozostały sprzęt Tab. 1. Sprzęt przydatny podczas prowadzenia resuscytacji świeżorodka 30 Na Ratunek 3/17

3 z termoregulacją. Dlatego należy zwrócić uwagę na kilka aspektów mających nie dopuścić do hipotermii: wczesne ogrzanie pomieszczenia lub ambulansu, w którym prowadzony będzie poród, przygotowanie ciepłych ręczników (w czasie dojazdu położenie ich na podszybiu lub włożenie do ogrzewarki płynów) lub poproszenie, aby zrobiła to wcześniej rodzina pacjentki, osuszenie dziecka zaraz po porodzie, a następnie usunięcie mokrych ręczników oraz okrycie główki i ciała dziecka świeżym ciepłym ręcznikiem. Podczas działań wstępnych związanych z utrzymaniem prawidłowej temperatury pacjenta powinno się rozpocząć wstępną ocenę dziecka ocenę dającą szybko i sprawnie odpowiedzi na pytania, czy dziecko wymaga resuscytacji oraz jakie będzie dalsze postępowanie z noworodkiem. Oceniając, bierzemy pod uwagę następujące parametry: kolor skóry, napięcie mięśniowe, oddech, tętno. Ocena w skali Apgar (tab. 2) w 1. i 5. minucie życia jest szeroko stosowaną metodą oceny stanu noworodka, jednak nie powinna być używana do podejmowania decyzji o resuscytacji (12). Postępowanie resuscytacyjne, podobnie jak w innych grupach wiekowych, oparte jest na schemacie ABC: A drogi oddechowe, B układ oddechowy, C układ krążenia. A drożność dróg oddechowych Głowa noworodka jest w porównaniu do reszty ciała większa, potylica mocno uwydatniona, co może stwarzać ryzyko powstania niedrożności dróg oddechowych. Ułożenie głowy dziecka w pozycji neutralnej prawdopodobnie spowoduje udrożnienie dróg oddechowych. Manewr ten może r e k l a m a 31

4 DO ROZWAŻENIA NA KAŻDYM ETAPIE: CZY POTRZEBUJESZ POMOCY? 32 Osusz Usuń mokre ręczniki i okryj Włącz zegar lub rejestruj czas Oceń (napięcie), oddychanie, czynność serca Jeżeli westchnięcia (gasping) lub brak oddychania, udrożnij drogi oddechowe Wykonaj 5 oddechów upowietrznij płuca Rozważ monitorowanie SpO 2 Oceń ponownie Jeżeli czynność serca nie wzrasta, poszukaj ruchów klatki piersiowej Jeśli klatka piersiowa nie unosi się Ponownie sprawdź ułożenie głowy Rozważ udrożnienie dróg oddechowych przez 2 osoby lub inne sposoby zapewnienia drożności dróg oddechowych Spróbuj ponownie upowietrznić płuca Rozważ monitorowanie SpO 2 Oceń odpowiedź Jeśli czynność serca nie wzrasta, poszukuj ruchów klatki piersiowej Jeżeli klatka piersiowa unosi się Jeżeli czynność serca niebadalna lub wolna (<60), rozpocznij uciskanie klatki piersiowej 3 uciśnięcia na 1 oddech Oceń czynność serca do 30 s Jeżeli czynność serca niebadalna lub wolna (<06), rozważ dostęp dożylny i leki Ryc. 2. Algorytmy resuscytacji dziecka świeżo po porodzie Na Ratunek 3/17 Poród 30 s 60 s Zadowalająca przedprzewodowa SpO 2 2 min: 60% 3 min: 70% 4 min: 80% 5 min: 85% 10 min: 90% być niewystarczający u dzieci wiotkich. Dodatkowo konieczne będzie wysunięcie i podtrzymanie żuchwy. Jeżeli w jamie ustnej znajduje się wydzielina, główkę dziecka należy odwrócić na bok i pod kontrolą wzroku odessać wydzielinę. Najpierw cienkim cewnikiem o rozmiarze 10, 12 lub 14 F powinna zostać usunięta z ust, a później z jamy nosowej. Kolejność odsysania ma duże znaczenie i ma na celu zapobiegnięcie przypadkowej aspiracji wydzieliny do dolnych dróg oddechowych oraz zmniejszenie ryzyka uszkodzeń związanych z przedłużonym odsysaniem. B oddychanie i stymulacja Rutynowa stymulacja podczas osuszania dziecka z reguły wystarcza do zainicjowania akcji oddechowej. Inny sposób stymulacji może polegać na pocieraniu pleców dziecka czy drażnieniu podeszwowej części stóp. Jeżeli po kilku sekundach stymulacji dziecko nie zacznie oddychać, należy rozpocząć wentylację dodatnim ciśnieniem przy zastosowaniu powietrza atmosferycznego (4). Wstępne oddechy dodatnimi ciśnieniami mają na celu rozprężenie płuc dziecka i zainicjowanie oddychania. W dużej części przypadków wentylacja dodatnimi ciśnieniami jest najważniejszym i często jedynym krokiem koniecznym do skutecznej resuscytacji! Wyrównywanie hipoksji, kwasicy i bradykardii zależy od efektywnego wypełnienia przez powietrze lub tlen pęcherzyków płucnych i spowodowanie resorpcji znajdującego się w nich płynu. Ponadto odpowiednie wypełnienie pęcherzyków płucnych stymuluje produkcję surfaktantu i ułatwia wytworzenie czynnościowej objętości zalegającej. W celu rozprężenia płuc pięć pierwszych wdechów z wydłużonym czasem trwania fazy wdechowej oraz ze zwiększonym ciśnieniem może być zabiegiem pomocnym w rozprężeniu płuc dziecka. W celu ich wykonania worek o pojemności 250 ml może okazać się niewystarczający, należy wówczas użyć worka o pojemności 500 ml. Podczas wykonywania wdechu powinno dojść do widocznego uniesienia klatki piersiowej. Ciśnienie wdechu nie powinno przekraczać 30 cm H 2 O. Odpowiedzią na prawidłowe rozprężenia płuc jest wzrost częstości pracy serca. W trakcie wentylacji trzeba kontrolować jakość wykonywanych oddechów. Powinniśmy obserwować unoszenie się klatki piersiowej, co może świadczyć o właściwym rozprężeniu się pęcherzyków płucnych. Rozprężenie płuc jest warunkiem koniecznym do poprawy stanu noworodka, bez którego inne dalsze czynności resuscytacyjne prawdopodobnie będą nieskuteczne.

5 Gdy wykonywane przez nas oddechy są nieskuteczne, należy: ponownie przyłożyć maskę do twarzy dziecka i sprawdzić, czy osiągnięto wystarczającą szczelność do wentylacji dodatnimi ciśnieniami, zmodyfikować ułożenie głowy dziecka, zwiększyć ciśnienie wdechowe i czas wdechu (uważać na uraz ciśnieniowy), wykonać rękoczyn wysunięcia żuchwy samodzielnie lub z pomocą osoby asystującej, rozważyć zastosowanie rurki ustno-gardłowej, w laryngoskopii bezpośredniej sprawdzić, czy powodem nieprawidłowej wentylacji jest zaleganie wydzieliny, rozważyć alternatywne metody wentylacji przy użyciu maski krtaniowej lub intubacji tchawicy. C wspomaganie układu krążenia Jeżeli pomimo prawidłowego rozprężenia płuc stan dziecka nie zmienia się i nadal obserwuje się bradykardię poniżej 60 uderzeń na minutę, należy rozpocząć uciskanie klatki piersiowej. Statystycznie 0,03-0,12% dzieci wymaga uciskania klatki piersiowej (5). Bradykardia lub asystolia towarzysząca zatrzymaniu krążenia to z reguły efekt niewydolności oddechowej, hipoksji i kwasicy tkankowej. Wytyczne dopuszczają prowadzenie uciśnięć klatki piersiowej w dwojaki sposób: uciskanie klatki dwoma kciukami, podczas gdy pozostałe palce obu dłoni obejmują klatkę piersiową, uciskanie dwoma palcami jednej ręki. W obu przypadkach miejscem przyłożenia palców jest miejsce powyżej 1/3 dolnej połowy mostka. Głębokość uciśnięć wynosi 1/3 wymiaru przednio-tylnego klatki piersiowej, a częstość uciśnięć powinna wynosić 120 razy na minutę. Stosunek uciśnięć do wdechów to 3:1. Należy zaznaczyć, że algorytmy resuscytacji dziecka świeżo po porodzie (ryc. 2) zaleca się u noworodków w kilka chwil po porodzie, pomimo iż definicja mówi o dziecku do 28. dnia życia. Dostęp donaczyniowy W celu podaży leków ZRM opiekujący się noworodkiem w stanie ciężkim lub w stanie nagłego zatrzymania krążenia (NZK) powinni zapewnić sprawny i pewny dostęp donaczyniowy. Założenie wkłucia obwodowego może być trudne, dlatego zalecanym miejscem założenia dostępu dożylnego jest żyła pępowinowa (6, 7). Wkłucie doszpikowe Jeżeli pojawią się trudności w założeniu cewnika do żyły pępowinowej, alternatywnie Parametr Zabarwienie skóry Blade, sine Różowy tułów, sinica kończyn Różowe Napięcie mięśni Wiotkie Nieznaczne napięcie zginaczy Dobre, czynne napięcie zginaczy Częstość rytmu serca 0 < 100 > 100 Oddechy Brak Wolne, nieregularne Prawidłowe, regularne Odpowiedź na drażnienie cewnikiem w nosie Brak Nieznaczny grymas twarzy Żywa, płacz dziecka Tab. 2. Skala Apgar (9) 33

6 34 można uzyskać dostęp do układu krążenia za pomocą wkłucia doszpikowego (6, 7). Farmakoterapia Jeżeli prawidłowa wentylacja oraz uciskanie klatki piersiowej nie poprawiły stanu dziecka, należy rozważyć zastosowanie leków i płynów. Prawdopodobnie nagromadzenie kwasu mlekowego, kwasica i/lub wyczerpanie zapasów glikogenu są przyczyną niepowodzenia wcześniej podjętych czynności. Stymulacja mięśnia sercowego za pomocą adrenaliny, korekta zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej poprzez podanie wodorowęglanu sodu lub dostarczenie energii pochodzącej z glukozy mogą przynieść pożądany efekt resuscytacji, tj. zwiększyć częstości pracy serca oraz zmniejszyć niewydolność oddechową. Leki stosowane w resuscytacji noworodka to (3): a) Adrenalina wskazaniem do jej podania jest bradykardia poniżej 60/min przy prawidłowej wentylacji i uciskaniu klatki piersiowej; podaż tego leku ma na celu zwiększenie częstości pracy serca poprzez poprawę perfuzji w naczyniach wieńcowych i co za tym idzie dostarczania tlenu do mięśnia sercowego. Dawkowanie: µ/kg mc (0,1-0,3 ml roztworu 1:10 000). Należy unikać wyższych dawek, które mogłyby spowodować krwawienie do komór mózgu lub przedłużające się nadciśnienie systemowe. Adrenalina powinna zostać podana dożylnie lub doszpikowo. b) Płynoterapia wskazaniem do płynoterapii jest leczenie podejrzewanej lub potwierdzonej hipowolemii, szczególnie jeżeli towarzyszą jej objawy niewydolności układu krążenia, a odpowiedź na wcześniej podaną adrenalinę jest żadna lub niewystarczająca. Początkowo zalecanym płynem jest sól fizjologiczna. Dawkowanie: 10 ml 0,9% NaCl podane dożylnie lub doszpikowo w czasie 5-10 minut. Zarówno objętość, jak i czas podaży płynów powinny być uzależnione od głębokości wstrząsu. Kolejne dawki płynów Na Ratunek 3/17 powinny być rozważone w oparciu o dalszą kliniczną ocenę i obserwację parametrów życiowych noworodka. c) Wodorowęglan sodu (NaHCO 3 ) wskazaniem do podania NaHCO 3 jest przedłużające się zatrzymanie krążenia, niereagujące na wcześniej podjęte i prawidłowo zastosowane leczenie. Podając wodorowęglan sodu, nie staramy się wyrównać kwasicy metabolicznej noworodka, a jedynie poprawić czynność mięśnia sercowego poprzez zmianę ph znajdującej się w nim krwi. Dawkowanie: roztwór 4,2% (lub 8,4% rozcieńczony w stosunku 1:1 z 5-proc. lub 10-proc. roztworem glukozy) 1-2 mmol/kg (2-4 ml/kg 4,2% roztworu). d) Glukoza wraz z zapasami glikogenu jest ona niezbędna do prawidłowej pracy mięśnia sercowego. Należy więc rozważyć jej zastosowanie, zwłaszcza jeżeli wcześniej podana adrenalina, płyny i NaHCO 3 nie przyniosły efektu. Dawkowanie: roztwór 10% (= 10 g/100 ml = 100 mg/ml) 250 mg/kg (2,5 ml/kg 10% glukozy). Podsumowanie Porody w warunkach przedszpitalnych oraz konieczność prowadzenia RKO świeżorodka u wielu członków ZRM mogą budzić obawy. Rzadkość występowania tego typu interwencji może wiązać się z nieznajomością odpowiednich procedur lub niewystarczającą wprawą w ich wykonywaniu. Podstawą resuscytacji świeżorodka jest prawidłowa i skuteczna wentylacja, a konieczność wykonywania uciśnięć klatki piersiowej oraz wdrożenia płynoterapii i farmakoterapii występuje tylko w niewielkim odsetku przypadków. Nie zwalnia to jednak ratowników medycznych z konieczności znajomości wytycznych oraz doskonalenia umiejętności, takich jak uzyskiwanie dostępu IV (w tym cewnikowania żyły pępowinowej) czy obliczania i przygotowywania właściwych dawek leków. q Piśmiennictwo na następnej stronie

7 Piśmiennictwo 1. Helwich E.: Resuscytacja noworodka. Urban & Partner, Wrocław Ruchmand S.: Podręcznik do kursu NLS Newborn Life Support. ERC. Nukerke, Belgium Richmond S.: Podręcznik do kursu NLS Resuscytacja noworodka. Wydanie polskie pod redakcją M. Dębkowskiej, J. Andresa, P. Krawczyka, Kraków Wyllie J., Bruinenberg J., Roehr C.C., Rüdiger M., Trevisanuto D., Urlesberger B.: European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2015: Section 7. Resuscitation and support of transition of babies at birth. Resuscitation, 2015, 95, Andres J.: Podręcznik do kursu EPLS Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u dzieci. PRC, Kraków Ellemunter H., Simma B., Trawöger R., Maurer H.: Intraosseous lines in preterm and full term neonates. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed., 1999, 80 (1), F Engle W.A.: Intraosseous access for administration of medications in neonates. Clin Perinatol., 2006, 33, Wyllie J., Perlman J.M., Kattwinkel J. et al.: Part 7: Neonatal resuscitation: 2015 International Consensus on Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care Science with Treatment Recommendations. Resuscitation, 2015, 95, e171-e Jakubaszko J.: Medycyna ratunkowa wieku dziecięcego. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław Ersdal H.L., Mduma E., Svensen E., Perlman J.M.: Early initiation of basic resuscitation interventions including face mask ventilation may reduce birth asphyxia-related mortality in low-income countries: a prospective descriptive observational study. Resuscitation, 2006, 118, Barber C.A., Wyckoff M.H.: Use and efficacy of endotracheal versus intravenous epinephrine during neonatal cardiopulmonary resuscitation in the delivery room. Pediatrics, 2006 Sep, 118 (3), Wyllie J., Bruinenberg J., Roehr C.C. et al.: European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2015: Section 7. Resuscitation and support of transition of babies at birth. Resuscitation, 2015 Oct, 95,

Resuscytacja noworodka. Dorota i Andrzej Fryc

Resuscytacja noworodka. Dorota i Andrzej Fryc Resuscytacja noworodka Dorota i Andrzej Fryc Dlaczego szkolić położne? - Statystyki wewnątrzszpitalne, - Alternatywne miejsca porodu, - Kierunek samodzielność 09:55 2 Źródła zasad dotyczących resuscytacji

Bardziej szczegółowo

Poprawa opieki zdrowotnej nad dziećmi w regionie przygranicznym Litwy i Polski (Interreg V-A Litwa-Polska)

Poprawa opieki zdrowotnej nad dziećmi w regionie przygranicznym Litwy i Polski (Interreg V-A Litwa-Polska) Projekt LT-PL-1R-042 Poprawa opieki zdrowotnej nad dziećmi w regionie przygranicznym Litwy i Polski (Interreg V-A Litwa-Polska) Workshop wymiana doświadczeń Białystok, Polska, 17.04.2018 17-2-15 Resuscytacja

Bardziej szczegółowo

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osoby dorosłej i dziecka

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osoby dorosłej i dziecka Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osoby dorosłej i dziecka dr n. o zdr. Krystyna Ziółkowska Akademia Pomorska w Słupsku Instytut Nauk o Zdrowiu Zakład Ratownictwa Medycznego BLS Basic Life Support Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Europejska Rada Resuscytacji. Kurs Podstawowych Zabiegów Resuscytacyjnych i Automatycznej Defibrylacji Zewnętrznej

Europejska Rada Resuscytacji. Kurs Podstawowych Zabiegów Resuscytacyjnych i Automatycznej Defibrylacji Zewnętrznej Kurs Podstawowych Zabiegów Resuscytacyjnych i Automatycznej Defibrylacji Zewnętrznej CELE Po zakończeniu kursu uczestnik powinien umieć zademonstrować: Jak wykonać ocenę nieprzytomnego poszkodowanego Jak

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych 1 Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych Algorytm BLS zaleca: 1. Upewnij się czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni. 2. Sprawdź reakcję poszkodowanego (rys. 1): delikatnie

Bardziej szczegółowo

(episode 6) Resuscytacja noworodka

(episode 6) Resuscytacja noworodka (episode 6) Resuscytacja noworodka Author(s): Paweł Krawczyk Learning objectives No learning objectives defined. Card 1: Wprowadzenie Info Text Przedstawiony poniżej moduł ćwiczeniowy poświęcony jest resuscytacji

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE ZABIEGI RESUSCYTACYJNE U OSÓB DOROSŁYCH ZAWSZE PAMIĘTAJ O SWOIM BEZPIECZEŃSTWIE KURS KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY. Basic Life Support

PODSTAWOWE ZABIEGI RESUSCYTACYJNE U OSÓB DOROSŁYCH ZAWSZE PAMIĘTAJ O SWOIM BEZPIECZEŃSTWIE KURS KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY. Basic Life Support KURS KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY Wytyczne 2005 wg Europejskiej Rady ds. Resuscytacji OPRACOWANIE: mgr Dorota Ladowska mgr Sławomir Nawrot Gorzów Wlkp. 2010r. PODSTAWOWE ZABIEGI RESUSCYTACYJNE U OSÓB

Bardziej szczegółowo

Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych. Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach

Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych. Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach Cele wdrażania pierwszej pomocy Moralny obowiązek ochrony życia Obowiązek prawny

Bardziej szczegółowo

Wariant A: Na miejscu zdarzenia znajdują się osoby postronne Wariant B: Na miejscu zdarzenia nie ma osób postronnych

Wariant A: Na miejscu zdarzenia znajdują się osoby postronne Wariant B: Na miejscu zdarzenia nie ma osób postronnych R E S U S C Y T A C J A K R Ą Ż E N I O W O - O D D E C H O W A ALGORYTM RKO U DOROSŁYCH Wariant A: Na miejscu zdarzenia znajdują się osoby postronne Wariant B: Na miejscu zdarzenia nie ma osób postronnych

Bardziej szczegółowo

ALGORYTM P-BLS. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dzieci KURS KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY. P-BLS Paediatric Basic Life Support

ALGORYTM P-BLS. Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dzieci KURS KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY. P-BLS Paediatric Basic Life Support KURS KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY Wytyczne 2005 wg Europejskiej Rady ds. Resuscytacji Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dzieci OPRACOWANIE: mgr Dorota Ladowska mgr Sławomir Nawrot Gorzów Wlkp. 2010r.

Bardziej szczegółowo

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA

ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA Upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni. Sprawdź reakcje poszkodowanego: delikatnie potrząśnij

Bardziej szczegółowo

Wytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji

Wytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji Wytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji Prof. dr hab. med. Janusz Andres Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii UJCM w Krakowie Polska Rada Resuscytacji janusz.andres@uj.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19

Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19 Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19 SZCZEGÓŁOWY PROGRAM KURSU Tytuł kursu: Ratownictwo medyczne dzień I 19.06.2017 Powitanie uczestników i omówienie

Bardziej szczegółowo

Program powszechnego dostępu do wczesnej pomocy medycznej na Lotnisku Chopina

Program powszechnego dostępu do wczesnej pomocy medycznej na Lotnisku Chopina Program powszechnego dostępu do wczesnej pomocy medycznej na Lotnisku Chopina Zespół Medycyny Ratunkowej Warszawa, 11-02-2009 Skróty używane w prezentacji AED - Automatic External Defibrillator automatyczny

Bardziej szczegółowo

STUDENCKA PRAKTYKA ZAWODOWA

STUDENCKA PRAKTYKA ZAWODOWA STUDENCKA PRAKTYKA ZAWODOWA RATOWNICTWO MEDYCZNE STUDIA I STOPNIA STUDIA NIESTACJONARNE SZCZEGÓŁOWY OPIS KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO ROK III Rodzaj i czas trwania praktyki Miejsce praktyki Cele ogólne kształcenia

Bardziej szczegółowo

ALGORYTM POSTĘPOWANIA Z OSOBĄ Z ZATRZYMANIEM KRĄŻENIA W HIPOTERMII WYDOBYTĄ Z WODY

ALGORYTM POSTĘPOWANIA Z OSOBĄ Z ZATRZYMANIEM KRĄŻENIA W HIPOTERMII WYDOBYTĄ Z WODY NA MIEJSCU ZDARZENIA PrzypadkiMedyczne.pl, eissn 2084-2708 ALGORYTM POSTĘPOWANIA Z OSOBĄ Z ZATRZYMANIEM KRĄŻENIA W HIPOTERMII WYDOBYTĄ Z WODY Zadbaj o bezpieczeństwo - wezwij straż pożarną Nie wchodź na

Bardziej szczegółowo

RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA (RKO) CENTRUM POWIADAMIANIA RATUNKOWEGO W POZNANIU

RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA (RKO) CENTRUM POWIADAMIANIA RATUNKOWEGO W POZNANIU RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO - ODDECHOWA (RKO) CENTRUM POWIADAMIANIA RATUNKOWEGO W POZNANIU WIADOMOŚCI PODSTAWOWE Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) jest główną przyczyną śmierci w Europie Dochodzi do 350 700

Bardziej szczegółowo

Wytyczne resuscytacji krążeniowooddechowej. 2005 (Update 2010)

Wytyczne resuscytacji krążeniowooddechowej. 2005 (Update 2010) Wytyczne resuscytacji krążeniowooddechowej 2005 (Update 2010) II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 1 Mechanizmy nagłego zatrzymania krążenia (NZK) Migotanie komór szybka chaotyczna depolaryzacja i repolaryzacja

Bardziej szczegółowo

Łańcuch przeżycia 2015-04-23. Wytyczne resuscytacji krążeniowooddechowej. 2005 (Update 2010) Mechanizmy nagłego zatrzymania krążenia (NZK)

Łańcuch przeżycia 2015-04-23. Wytyczne resuscytacji krążeniowooddechowej. 2005 (Update 2010) Mechanizmy nagłego zatrzymania krążenia (NZK) Wytyczne resuscytacji krążeniowooddechowej 2005 (Update 2010) II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Mechanizmy nagłego zatrzymania krążenia (NZK) Migotanie komór szybka chaotyczna depolaryzacja i repolaryzacja

Bardziej szczegółowo

Uniwersalny schemat ALS 2010

Uniwersalny schemat ALS 2010 Zakład Medycyny Ratunkowej 02-005 Warszawa ul. Lindleya 4 Kierownik Zakładu Dr n. med. Zenon Truszewski Sekretariat: +48225021323 Uniwersalny schemat ALS 2010 Zagadnienia Leczenie pacjentów z NZK: migotanie

Bardziej szczegółowo

BEZPIECZNE SERCE ZIELONEJ GÓRY Program Powszechnego Dostępu Do Defibrylacji

BEZPIECZNE SERCE ZIELONEJ GÓRY Program Powszechnego Dostępu Do Defibrylacji BEZPIECZNE SERCE ZIELONEJ GÓRY Program Powszechnego Dostępu Do Defibrylacji Każdy łańcuch jest tak silny, jak silne jest jego najsłabsze ogniwo Lek. Szymon Michniewicz Specjalista medycyny ratunkowej Dyspozytor

Bardziej szczegółowo

RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO ODDECHOWA

RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO ODDECHOWA RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO ODDECHOWA Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych: 1. Upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni 2. Sprawdź reakcję poszkodowanego (ryc.1):

Bardziej szczegółowo

Kurs podstawowy RKO/AED. Resuscytacja Krążeniowo- Oddechowa i Automatyczna Defibrylacja Zewnętrzna

Kurs podstawowy RKO/AED. Resuscytacja Krążeniowo- Oddechowa i Automatyczna Defibrylacja Zewnętrzna Kurs podstawowy RKO/AED Resuscytacja Krążeniowo- Oddechowa i Automatyczna Defibrylacja Zewnętrzna Cele Po zakończeniu kursu uczestnik powinien umieć zademonstrować: Jak ocenić nieprzytomnego poszkodowanego

Bardziej szczegółowo

Algorytm BLS sekwencja postępowania

Algorytm BLS sekwencja postępowania Algorytm BLS (basic live support) zaleca : 1. Upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni. 2. Sprawdź reakcję poszkodowanego, delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj:

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia...

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia... ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia..... w sprawie szczegółowego zakresu medycznych czynności ratunkowych, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego Na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy

Bardziej szczegółowo

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku. Pierwszego stopnia praktyczny

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku. Pierwszego stopnia praktyczny Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu / przedmiotu (przedmiot lub grupa przedmiotów) Osoby prowadzące:

Bardziej szczegółowo

Ratownictwo XXI wieku

Ratownictwo XXI wieku Zakład Medycyny Ratunkowej 02-005 Warszawa ul. Lindleya 4 Kierownik Zakładu Dr n. med. Zenon Truszewski Sekretariat: +48225021323 Ratownictwo XXI wieku Łańcuch przeżycia Złota godzina Czas upływający

Bardziej szczegółowo

www.airliquidemedicalsystems.com REAKCJA NA ZATRZYMANIE KRĄŻENIA I ODDECHU: Aby zapewnić krążenie potrzebna jest właściwa wentylacja Gdy klatka piersiowa pacjenta jest uciskana (CC), wentylacja może niekorzystnie

Bardziej szczegółowo

Zasady podtrzymywania życia w ciąży

Zasady podtrzymywania życia w ciąży Zasady podtrzymywania życia w ciąży Ponieważ w czasie ciąży resuscytację krążeniowo-oddechową wykonuje się dość rzadko, jest stosunkowo niewiele doniesień na temat postępowania w takiej sytuacji. Położna

Bardziej szczegółowo

Wanda Siemiątkowska - Stengert

Wanda Siemiątkowska - Stengert Wanda Siemiątkowska - Stengert Wpływ zabiegu odsysania z tchawicy na ciśnienie śródczaszkowe i układ krążenia noworodków wymagających wentylacji zastępczej, po zastosowaniu różnej premedykacji farmakologicznej.

Bardziej szczegółowo

Ratownictwo medyczne. Studenci uczestniczą w zajęciach w stroju umożliwiającym swobodę podczas ćwiczeń.

Ratownictwo medyczne. Studenci uczestniczą w zajęciach w stroju umożliwiającym swobodę podczas ćwiczeń. Cel: Zadaniem niniejszego przewodnika jest przedstawienie zagadnień które będą przedmiotem nauczania, realizowanego w ramach przedmiotu. Przedmiot ten stanowi wprowadzenie do medycyny ratunkowej i medycyny

Bardziej szczegółowo

RESUSCYTACJA DOROSŁEGO

RESUSCYTACJA DOROSŁEGO RESUSCYTACJA DOROSŁEGO W Europie rocznie dochodzi do około 700,000 nagłych zatrzymań krążenia z przyczyn kardiologicznych Przeżycia do wypisu ze szpitala wynoszą obecnie około 5-10% Podjęcie RKO przez

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zabiegi reanimacyjne

Podstawowe zabiegi reanimacyjne Podstawowe zabiegi reanimacyjne Wskazania do resuscytacji Podmiotem obowiązkowych zabiegów resuscytacyjnych jest umierający człowiek potencjalnie zdolny do życia u którego proces rozpoczął się od jednego

Bardziej szczegółowo

Resuscytacja noworodków bezpośrednio. po urodzeniu. Wstęp. Podsumowanie zmian w porównaniu do Wytycznych 2005. Przygotowanie

Resuscytacja noworodków bezpośrednio. po urodzeniu. Wstęp. Podsumowanie zmian w porównaniu do Wytycznych 2005. Przygotowanie Resuscytacja noworodków bezpośrednio po urodzeniu Sam Richmond a,1, Jonathan Wyllie b,*,1 a Neonathology Sunderland Royal Hospital Sunderland, UK b Neonathology and Paediatrics The James Cook University

Bardziej szczegółowo

Department of Women and Children s Health, Padua University, Azienda Ospediliera di Padova, Padua, Italy d

Department of Women and Children s Health, Padua University, Azienda Ospediliera di Padova, Padua, Italy d Resuscytacja i wsparcie okresu adaptacyjnego noworodków Jonathan Wyllie a, Jos Bruinenberg b, Charles Christoph Roehr d, e, Mario Rüdiger f, Daniele Trevisanuto c, Berndt Urlesberger g a Department of

Bardziej szczegółowo

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi.

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram 7 KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH Kolejność postępowania: - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram

Bardziej szczegółowo

OCENA ZASTOSOWANIA NADGŁOŚNIOWYCH URZĄDZEŃ DO WENTYLACJI W WARUNKACH RATUNKOWEGO ZABEZPIECZENIA DROŻNOŚCI DRÓG ODDECHOWYCH

OCENA ZASTOSOWANIA NADGŁOŚNIOWYCH URZĄDZEŃ DO WENTYLACJI W WARUNKACH RATUNKOWEGO ZABEZPIECZENIA DROŻNOŚCI DRÓG ODDECHOWYCH lek. med. Andrzej Bielski OCENA ZASTOSOWANIA NADGŁOŚNIOWYCH URZĄDZEŃ DO WENTYLACJI W WARUNKACH RATUNKOWEGO ZABEZPIECZENIA DROŻNOŚCI DRÓG ODDECHOWYCH Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Streszczenie

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA ORGANIZACJI PIERWSZEJ POMOCY W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 10 W JAŚLE

PROCEDURA ORGANIZACJI PIERWSZEJ POMOCY W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 10 W JAŚLE PROCEDURA ORGANIZACJI PIERWSZEJ POMOCY W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 10 W JAŚLE Podstawa prawna: Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2006 r. Nr 191 poz. 1410 ze zm.),

Bardziej szczegółowo

I PRZYRZĄDOWE. Tomasz Gaszyński Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii Akademii Medycznej w Łodzi

I PRZYRZĄDOWE. Tomasz Gaszyński Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii Akademii Medycznej w Łodzi 1 SPOSOBY WENTYLACJI BEZPRZYRZĄDOWE I PRZYRZĄDOWE Tomasz Gaszyński Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii Akademii Medycznej w Łodzi 2 Wskazania do prowadzenia wentylacji zastępczej brak lub niewydolność

Bardziej szczegółowo

Oceń sytuację, zadbaj o bezpieczeństwo. Jest bezpiecznie. Zbadaj przytomność. Nie reaguje (osoba nieprzytomna)

Oceń sytuację, zadbaj o bezpieczeństwo. Jest bezpiecznie. Zbadaj przytomność. Nie reaguje (osoba nieprzytomna) R E S U S C Y T A C J A K R Ą Ż E N I O W O - O D D E C H O W A ALGORYTM RKO U DOROSŁYCH Wariant A: Na miejscu zdarzenia nie ma osób postronnych Wariant B: Na miejscu zdarzenia znajdują się osoby postronne

Bardziej szczegółowo

Sąsiedzi w działaniu UNIA EUROPEJSKA. Załącznik nr 1 do SIWZ Nr referencyjny: ZP1/PL12/2014/PNTPW OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

Sąsiedzi w działaniu UNIA EUROPEJSKA. Załącznik nr 1 do SIWZ Nr referencyjny: ZP1/PL12/2014/PNTPW OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Załącznik nr 1 do SIWZ Nr referencyjny: ZP1/PL12/2014/PNTPW OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia jest przeprowadzenie szkoleń w formie kursów dokształcających oraz warsztatów szkoleniowych

Bardziej szczegółowo

HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie

HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie dr med. Maciej Sterliński Szkolenie z zakresu ratownictwa lodowego WOPR Województwa Mazowieckiego Zegrze, 19.02.2006 Główne cele działania zespołów ratowniczych

Bardziej szczegółowo

Etap ABCDE Czynność Możliwe sposoby postępowania w przypadku nieprawidłowości A Airway Drogi oddechowe - drożność

Etap ABCDE Czynność Możliwe sposoby postępowania w przypadku nieprawidłowości A Airway Drogi oddechowe - drożność Etap ABCDE Czynność Możliwe sposoby postępowania w przypadku nieprawidłowości A Airway Drogi oddechowe - drożność Ocena drożność dróg oddechowych 1. Odessanie 2. udrożnienie metodą bezprzyrządową Uwaga:

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych Na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie

Bardziej szczegółowo

CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO. Program kursu doskonalącego dla ratowników medycznych w ramach doskonalenia zawodowego

CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO. Program kursu doskonalącego dla ratowników medycznych w ramach doskonalenia zawodowego CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO Program kursu doskonalącego dla ratowników medycznych w ramach doskonalenia zawodowego Warszawa 2009 Kurs opracował zespół ekspertów Prof. dr hab. Juliusz Jakubaszko

Bardziej szczegółowo

Stabilizacja dziecka z PPROM. Janusz Świetliński

Stabilizacja dziecka z PPROM. Janusz Świetliński Stabilizacja dziecka z PPROM Janusz Świetliński Uproszczona klasyfikacja Klasyfikacja Charakterystyka ROM Odejście wód płodowych PROM Przedłużony PROM Odejście wód płodowych wcześniej niż na godzinę przed

Bardziej szczegółowo

PIERWSZA POMOC realizacja programu Ratujemy i uczymy ratować

PIERWSZA POMOC realizacja programu Ratujemy i uczymy ratować PIERWSZA POMOC realizacja programu Ratujemy i uczymy ratować W naszej szkole cyklicznie od 4 lat w klasach III realizowany jest program "Ratujemy i uczymy ratować" przy współpracy Fundacji Wielkiej Orkiestry

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE PRZY ZATRZYMANIU KRĄŻENIA - RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA (RKO)

POSTĘPOWANIE PRZY ZATRZYMANIU KRĄŻENIA - RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA (RKO) POSTĘPOWANIE PRZY ZATRZYMANIU KRĄŻENIA - RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA (RKO) PRZYCZYNY ZATRZYMANIA KRĄŻENIA zawał serca (oraz inne przyczyny kardiogenne) zatrucia utonięcie hipotermia (wychłodzenie)

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 01/013 Kierunek studiów: Ratownictwo

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS

WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS Nazwa przedmiotu Kwalifikowana pierwsza pomoc

Bardziej szczegółowo

Resuscytacja Krążeniowo-Oddechowa i Automatyczna Defibrylacja Zewnętrzna

Resuscytacja Krążeniowo-Oddechowa i Automatyczna Defibrylacja Zewnętrzna Resuscytacja Krążeniowo-Oddechowa i Automatyczna Defibrylacja Zewnętrzna Informacje podstawowe W Europie, co 45 sek. dochodzi do nagłego zatrzymania krążenia, Szczególnie ważnym elementem przed przybyciem

Bardziej szczegółowo

CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO. Program kursu doskonalącego dla ratowników medycznych w ramach doskonalenia zawodowego

CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO. Program kursu doskonalącego dla ratowników medycznych w ramach doskonalenia zawodowego CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO Program kursu doskonalącego dla ratowników medycznych w ramach doskonalenia zawodowego Warszawa 2008 Kurs opracował zespół ekspertów Prof. dr hab. Juliusz Jakubaszko

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2018 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Wykonywanie

Bardziej szczegółowo

Trudne drogi oddechowe

Trudne drogi oddechowe Trudne drogi oddechowe Tryb planowy. Tryb ratunkowy: Miejsce wypadku. Miejsce zdarzenia: Izba Przyjęć/ Szpitalny Oddział Ratunkowy. Oddziały szpitalne sala chorych. Diagnostyka pracownie. Trudne drogi

Bardziej szczegółowo

Hipotermia po NZK. II Katedra Kardiologii

Hipotermia po NZK. II Katedra Kardiologii Hipotermia po NZK II Katedra Kardiologii Hipotermia Obniżenie temperatury wewnętrznej < 35 st.c łagodna 32 do 35 st. C umiarkowana 28 do 32 st. C ciężka - < 28 st. C Terapeutyczna hipotermia kontrolowane

Bardziej szczegółowo

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osób dorosłych (algorytm postępowania) Przygotowane przez rat. med.. Mateusz Wszół

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osób dorosłych (algorytm postępowania) Przygotowane przez rat. med.. Mateusz Wszół Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u osób dorosłych (algorytm postępowania) Przygotowane przez rat. med.. Mateusz Wszół Cele kształcenia: Utrwalenie i pogłębienie wiedzy z zakresu algorytmu postępowania

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK PRAKTYK. Imię i nazwisko studenta Nr albumu Rok akademicki. Kierunek studiów Rok studiów Forma studiów

DZIENNIK PRAKTYK. Imię i nazwisko studenta Nr albumu Rok akademicki. Kierunek studiów Rok studiów Forma studiów Uczelnia Warszawska -Curie 03- tel. 22 814 32 37, 22 814 32 48, tel./fax 22 675 88 66 DZIENNIK PRAKTYK Imię i nazwisko studenta Nr albumu Rok akademicki Kierunek studiów Rok studiów Forma studiów PRAKTYKA

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK PRAKTYK. Imię i nazwisko studenta Nr albumu Rok akademicki. Kierunek studiów Rok studiów Forma studiów

DZIENNIK PRAKTYK. Imię i nazwisko studenta Nr albumu Rok akademicki. Kierunek studiów Rok studiów Forma studiów Uczelnia Warszawska im. Marii Skłodowskiej-Curie 03-204 Warszawa, ul. Łabiszyńska 25 tel. 22 814 32 37, 22 814 32 48, tel./fax 22 675 88 66 DZIENNIK PRAKTYK Imię i nazwisko studenta Nr albumu Rok akademicki

Bardziej szczegółowo

Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia

Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1 Przybycie na miejsce zdarzenia : - zabezpieczenie ratowników - identyfikacja zagrożeń - liczba poszkodowanych - potrzebne dodatkowe siły

Bardziej szczegółowo

Pierwsze kroki resuscytacji

Pierwsze kroki resuscytacji Pierwsze kroki resuscytacji W lekcji 2 omówiono następujące zagadnienia: L E K C J A 2 Decydowanie, który noworodek wymaga resuscytacji. Udrażnianie dróg oddechowych oraz rozpoczynanie innych kroków resuscytacji.

Bardziej szczegółowo

Organizacja i zasady udzielania pomocy przedlekarskiej:

Organizacja i zasady udzielania pomocy przedlekarskiej: Organizacja i zasady udzielania pomocy przedlekarskiej: Materiały szkoleniowe Łańcuch pomocy: ocenić i zabezpieczyć miejsce wypadku, zawsze pamiętać o bezpieczeństwie postronnych, swoim, poszkodowanych

Bardziej szczegółowo

OBJAWY. kaszel, ktoś nagle, bez jasnej przyczyny przestaje oddychać, sinieje, traci przytomność.

OBJAWY. kaszel, ktoś nagle, bez jasnej przyczyny przestaje oddychać, sinieje, traci przytomność. ZADŁAWIENIE Ciało obce OBJAWY kaszel, ktoś nagle, bez jasnej przyczyny przestaje oddychać, sinieje, traci przytomność. RÓŻNICOWANIE ZADŁAWIENIA (NIEDROŻNOŚCI) Objawy Czy się zadławiłeś? Inne objawy Łagodna

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INSTRUKCJA DLA UŻYTKOWNIKA. Survanta, 25 mg/ml, zawiesina do podawania dotchawiczego Beractantum

ULOTKA DLA PACJENTA: INSTRUKCJA DLA UŻYTKOWNIKA. Survanta, 25 mg/ml, zawiesina do podawania dotchawiczego Beractantum ULOTKA DLA PACJENTA: INSTRUKCJA DLA UŻYTKOWNIKA Survanta, 25 mg/ml, zawiesina do podawania dotchawiczego Beractantum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy uważnie przeczytać

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Ratownictwo medyczne Kod kierunku: 12.9 Specjalność: - 1. PRZEDMIOT

Bardziej szczegółowo

Z A D Ł A W I E N I E

Z A D Ł A W I E N I E www.scanwork.glt.pl Z A D Ł A W I E N I E CIAŁO OBCE W DROGACH ODDECHOWYCH Szkolenia z pierwszej pomocy WYTYCZNE RESUSCYTACJI 2010 POSTĘPOWANIE U OSÓB DOROSŁYCH I DZIECI POWYŻEJ 1 ROKU ŻYCIA I. ŁAGODNA

Bardziej szczegółowo

1.6.3. III etap postępowania resuscytacyjnego

1.6.3. III etap postępowania resuscytacyjnego 1.6.3. III etap postępowania resuscytacyjnego Jest to etap wdrażania specjalistycznych i wysoce zaawansowanych czynności przedłużających życie PLS (prolonged life support). Początkowa skuteczność resuscytacji

Bardziej szczegółowo

TECHNIKI UDRAŻNIANIA DRÓG ODDECHOWYCH I WENTYLACJI

TECHNIKI UDRAŻNIANIA DRÓG ODDECHOWYCH I WENTYLACJI TECHNIKI UDRAŻNIANIA DRÓG ODDECHOWYCH I WENTYLACJI Udrażnianie dróg oddechowych i wentylacja Bezprzyrządowe techniki udrażniania dróg oddechowych i wentylacji Przyrządowe techniki udrażniania dróg oddechowych

Bardziej szczegółowo

Uczelnia Łazarskiego Wydział Medyczny Kierunek Lekarski

Uczelnia Łazarskiego Wydział Medyczny Kierunek Lekarski Uczelnia Łazarskiego Wydział Medyczny Kierunek Lekarski Nazwa przedmiotu ZABIEGI RESUSCYTACYJNE U DZIECI Kod przedmiotu WL_MEDRAT6 Poziom studiów Jednolite studia magisterskie Status przedmiotu Obligatoryjny

Bardziej szczegółowo

PROCEDURY MEDYCZNE Tytuł: Standard monitorowania pacjenta podczas znieczulenia.

PROCEDURY MEDYCZNE Tytuł: Standard monitorowania pacjenta podczas znieczulenia. Data obowiązywania: 17.05.2014 r Wydanie: 1 Strona 1 z 5 Cel procedury: Ujednolicenie sposobu monitorowania pacjenta podczas znieczulenia w zależności od rodzaju zabiegu i stanu ogólnego pacjenta Zakres

Bardziej szczegółowo

ZASADY RESUSCYTACJI DZIECI RÓŻNICE W ZABIEGACH ZALEŻNE OD WIEKU DZIECKA PRAKTYCZNE WYTYCZNE DLA OPIEKUNÓW.

ZASADY RESUSCYTACJI DZIECI RÓŻNICE W ZABIEGACH ZALEŻNE OD WIEKU DZIECKA PRAKTYCZNE WYTYCZNE DLA OPIEKUNÓW. ZASADY RESUSCYTACJI DZIECI RÓŻNICE W ZABIEGACH ZALEŻNE OD WIEKU DZIECKA PRAKTYCZNE WYTYCZNE DLA OPIEKUNÓW. Aleksandra Borówka Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych kierunek Ratownictwo Medyczne. Krakowska

Bardziej szczegółowo

ASSESSMENT BADANIE CHOREGO PO URAZIE

ASSESSMENT BADANIE CHOREGO PO URAZIE BADANIE CHOREGO PO URAZIE 1 ZAGADNIENIA 5 Ocena miejsca zdarzenia Ocena Wstępna Szybkie Badanie Urazowe Decyzja o transporcie i krytyczne interwencje Badanie szczegółowe Badanie dalsze 2 5 3 OCENA MIEJSCA

Bardziej szczegółowo

Europejska Rada Resuscytacji. Kurs Podstawowych Zabiegów Resuscytacyjnych i Automatycznej Defibrylacji Zewnętrznej

Europejska Rada Resuscytacji. Kurs Podstawowych Zabiegów Resuscytacyjnych i Automatycznej Defibrylacji Zewnętrznej Kurs Podstawowych Zabiegów Resuscytacyjnych i Automatycznej Defibrylacji Zewnętrznej CELE Po zakończeniu kursu uczestnik powinien umieć zademonstrować: Jak wykonać ocenę nieprzytomnego poszkodowanego Jak

Bardziej szczegółowo

Szkolenie BLS/AED PIERWSZA POMOC

Szkolenie BLS/AED PIERWSZA POMOC Szkolenie BLS/AED PIERWSZA POMOC (Basic Live Support/Automated External Defibrillator) Podstawowe Zabiegi Resuscytacyjne Europejskiej i Polskiej Rady Resuscytacji Dla pracowników instytucji Cele: Ratownik

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE PRZY UTRACIE PRZYTOMNOŚCI

POSTĘPOWANIE PRZY UTRACIE PRZYTOMNOŚCI POSTĘPOWANIE PRZY UTRACIE PRZYTOMNOŚCI (ĆWICZENIE) Wariant A: Na miejscu zdarzenia nie ma osób postronnych Wariant B: Na miejscu zdarzenia znajdują się osoby postronne Oceń sytuację i zadbaj o bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

BiPAP Vision. z PAV (Proportional Assist Ventilation)

BiPAP Vision. z PAV (Proportional Assist Ventilation) BiPAP Vision z PAV (Proportional Assist Ventilation) P A V nowa generacja nieinwazyjnej wentylacji PAV nowy tryb wentylacji asystującej - różnica w koncepcji - wspomaganie ciśnieniowe proporcjonalne do

Bardziej szczegółowo

ZATRZYMANIE KRĄŻENIA KRWI. Szkolenia bhp w firmie Zatrzymanie krążenia krwi 1

ZATRZYMANIE KRĄŻENIA KRWI. Szkolenia bhp w firmie Zatrzymanie krążenia krwi 1 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA KRWI Szkolenia bhp w firmie Zatrzymanie krążenia krwi 1 Podstawa prawna Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego

Bardziej szczegółowo

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Karolina Mroczkowska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło Critical Care 2018: Respiratory management in patients

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 27 kwietnia 2016 r. Poz. 587

Warszawa, dnia 27 kwietnia 2016 r. Poz. 587 Warszawa, dnia 27 kwietnia 2016 r. Poz. 587 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 kwietnia 2016 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności

Bardziej szczegółowo

W A R U N K I D L A O D D Z I A Ł Ó W A N E S T E Z J O L O G I I I I N T E N S Y WN E J T E R A P I I. Lp. Oddział Warunki wymagane

W A R U N K I D L A O D D Z I A Ł Ó W A N E S T E Z J O L O G I I I I N T E N S Y WN E J T E R A P I I. Lp. Oddział Warunki wymagane Załącznik Nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia.. w sprawie standardów postępowania medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej i intensywnej terapii dla podmiotów leczniczych prowadzących

Bardziej szczegółowo

KAPNOGRAFIA I KAPNOMETRIA W TEORII I PRAKTYCE

KAPNOGRAFIA I KAPNOMETRIA W TEORII I PRAKTYCE KAPNOGRAFIA I KAPNOMETRIA W TEORII I PRAKTYCE Długosz Katarzyna 1, Trzos Arkadiusz 1,2, Łyziński Karol 1,3 1 Zakład Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej UJCM 2 Atmed Medycyna i Edukacja 3 Krakowskie Pogotowie

Bardziej szczegółowo

CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO. Program kursu doskonalącego dla ratowników medycznych w ramach doskonalenia zawodowego

CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO. Program kursu doskonalącego dla ratowników medycznych w ramach doskonalenia zawodowego CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO Program kursu doskonalącego dla ratowników medycznych w ramach doskonalenia zawodowego Warszawa 2011 Kurs opracował zespół ekspertów Prof. dr hab. Juliusz Jakubaszko

Bardziej szczegółowo

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM Procedura nr 1 SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM PRZYBYCIE NA MIEJSCE ZDARZENIA I ROZPOZNANIE EWENTUALNE UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA I RATOWNIKÓW DOTARCIE

Bardziej szczegółowo

W A R U N K I D L A O D D Z I A Ł Ó W A N E S T E Z J O L O G I I I I N T E N S Y WN E J T E R A P I I ORAZ ODDZIAŁÓW ANESTEZJOLOGII W SZPITALACH

W A R U N K I D L A O D D Z I A Ł Ó W A N E S T E Z J O L O G I I I I N T E N S Y WN E J T E R A P I I ORAZ ODDZIAŁÓW ANESTEZJOLOGII W SZPITALACH Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia.. w sprawie standardów postępowania medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej i intensywnej terapii dla podmiotów leczniczych (Dz..) Załącznik

Bardziej szczegółowo

Kurs podstawowy udzielania pierwszej pomocy

Kurs podstawowy udzielania pierwszej pomocy Kurs podstawowy udzielania pierwszej pomocy Pierwsza pomoc - zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu

Bardziej szczegółowo

CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH

CENTRUM KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO PIELĘGNIAREK I POŁOŻNYCH RAMOWY PROGRAM KURSU SPECJALISTYCZNEGO RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA (Nr 01/11) Program przeznaczony dla pielęgniarek i położnych Warszawa, styczeń 2011r. AUTORZY WSPÓŁPRACUJĄCY Z CENTRUM KSZTAŁCENIA

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy utraty ciepła

Mechanizmy utraty ciepła HIPOTERMIA Mechanizmy utraty ciepła Promieniowanie 55-65 % Parowanie - oddychanie 20-30 % Konwekcja 12-15% na wietrze Kondukcja 5 razy w mokrym ubraniu, 25-30 x w zimnej wodzie Hipotermia Spadek temperatury

Bardziej szczegółowo

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ URAZY KLATKI PIERSIOWEJ URAZY KLATKI PIERSIOWEJ W 25 % są przyczyną zgonów MECHANIZM URAZU Bezpośrednie (przenikające, tępe, miażdżące) Pośrednie (deceleracja, podmuch) Najczęściej bez widocznych uszkodzeń

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Nagły zgon sercowy. Krzysztof Kaczmarek. Definicja. Mechanizmy nagłego zgonu sercowego

Rozdział 1. Nagły zgon sercowy. Krzysztof Kaczmarek. Definicja. Mechanizmy nagłego zgonu sercowego Rozdział 1 Nagły zgon sercowy Krzysztof Kaczmarek Definicja Nagły zgon sercowy lub nagła śmierć sercowa (łac. mors subita cardialis, ang. sudden cardiac death, SCD) są definiowane przez Europejskie Towarzystwo

Bardziej szczegółowo

CHOROBY UKŁADU ODDECHOWEGO

CHOROBY UKŁADU ODDECHOWEGO Zespół aspiracji smółki D: Zaburzenia oddechowe noworodka, wywołane zachłyśnięciem się płynem owodniowym zawierającym smółkę (treść jelitowa płodu). Et: W stanie zagrożenia płód może wydalić smółkę do

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne. Zastosowanie AED

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne. Zastosowanie AED Podstawowe zabiegi resuscytacyjne. Zastosowanie AED Szkolenie zgodne z wytycznymi ERC 2015 PLAN WYKŁADU Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) algorytmy postępowania Aspekty prawne Proces naturalnego umierania

Bardziej szczegółowo

RAMKA. Lista standardowego sprzętu potrzebnego do intubacji. 86 CZĘŚĆ PIERWSZA: Informacje wstępne

RAMKA. Lista standardowego sprzętu potrzebnego do intubacji. 86 CZĘŚĆ PIERWSZA: Informacje wstępne 86 CZĘŚĆ PIERWSZA: Informacje wstępne cego lub zmiana położenia zacisku będą wpływały na szybkość przepływu płynu. Intubacja dotchawicza Podstawy Postępowanie w zabezpieczeniu dróg oddechowych pacjenta

Bardziej szczegółowo

Opinia Konsultantów w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego.

Opinia Konsultantów w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego. Warszawa 2012.05.29 Opinia Konsultantów w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego. W związku z projektem rozporządzenia w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych

Bardziej szczegółowo

OCENA SYTUACJI Jest to pierwszy krok pierwszej pomocy, który ma znaczenie w dalszych czynnościach u poszkodowanego.

OCENA SYTUACJI Jest to pierwszy krok pierwszej pomocy, który ma znaczenie w dalszych czynnościach u poszkodowanego. OCENA SYTUACJI Jest to pierwszy krok pierwszej pomocy, który ma znaczenie w dalszych czynnościach u poszkodowanego. W tym momencie musimy zwrócić uwagę na: - sprawdzenie co się stało, okoliczności,zagrożenie

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 17 lutego 2012 r. Pozycja 181. Rozporządzenie. z dnia 6 lutego 2012 r.

Warszawa, dnia 17 lutego 2012 r. Pozycja 181. Rozporządzenie. z dnia 6 lutego 2012 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 17 lutego 2012 r. Pozycja 181 Rozporządzenie Ministra Zdrowia 1) z dnia 6 lutego 2012 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących zabezpieczenia

Bardziej szczegółowo

PIERWSZA POMOC Z ELEMENTAMI PIELĘGNIARSTWA

PIERWSZA POMOC Z ELEMENTAMI PIELĘGNIARSTWA Projekt OPERACJA SUKCES unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy współfinansowany ze środków Europejskiego

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW 2 ROKU STUDIÓW

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW 2 ROKU STUDIÓW PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW 2 ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Resuscytacja krążeniowo-oddechowa 2.

Bardziej szczegółowo

Użycie wkłuć doszpikowych. Przygotowane przez: rat. med. Mateusz Wszół

Użycie wkłuć doszpikowych. Przygotowane przez: rat. med. Mateusz Wszół Użycie wkłuć doszpikowych Przygotowane przez: rat. med. Mateusz Wszół Przygotowane przez: rat. med. Mateusz Wszół Po odbyciu tego kursu uczestnik powinien umieć: Omówić wskazania do założenia dojścia doszpikowego.

Bardziej szczegółowo

Jak uczyd wg wytycznych 2010?

Jak uczyd wg wytycznych 2010? Jak uczyd wg wytycznych 2010? Przeżycia w nagłym zatrzymaniu krążenia zależą od jakości dowodów naukowych leżących u podstaw wytycznych, efektywności nauczania i środków przeznaczonych na implementację

Bardziej szczegółowo