- Nie rozumiem - przyznaje się. - Z moich analiz wynika, że to są ich najbardziej rentowne jednostki organizacyjne. W większych miastach przynoszą

Transkrypt

1 W OGONKU DO MAKLERA [podpis] Paweł KWAŚNIEWSKI; Współpraca: Ewa CHOCHA, Białystok; Dariusz KUBICKI, Piła; Krzysztof NAŁĘCZ, Słupsk; Marcin RYBAK, Wrocław; Andrzej M. ZAUCHA, Kraków; Rys. Zbigniew Kołaczek Gazeta Wyborcza nr 46, wydanie z dnia 24/02/1994, str. 10 Nasz reporter próbował od ręki otworzyć rachunek inwestycyjny. Tu Kwaśniewski, proszę z dyrektorem! - Słucham. - Dzień dobry, panie dyrektorze, Kwaśniewski przy telefonie. Stryj polecił mi pańskie biuro. Mam trochę gotówki, chciałbym zainwestować. Wie pan, kolejki takie duże... Śnił im się samochód, nowe mieszkanie, jakiekolwiek mieszkanie, wesele dla córki, podróż do Watykanu na starość, potęga. Budzili się tuż po północy. Potem jechali starym "maluchem", taksówką, nocnym autobusem, szli pieszo. Do świtu tupali nogami, zabijali ręce. W kieszeni mieli: milion, pięć, czasem czterdzieści. Sprowadziła ich nadzieja. I boom na giełdzie. Zapach socjalizmu W Domu Maklerskim [Bank Handlowy SA w Warszawaie] rachunek inwestycyjny może założyć tylko sto osób, i tylko w środy i piątki. W Kredyt Bank SA mogą wszyscy, ale pod warunkiem, że włożą ponad sto milionów w akcjach lub gotówce. Bank Gospodarki Żywnościowej w ogóle nie zakłada rachunków, a Bank Zachodni SA otwiera nowe trzy razy w tygodniu, po pięć dziennie. W oddziale przy pl. Wolności we Wrocławiu w kolejce czeka około 400 osób. Ostatni chętny pierwszy raz zagra na giełdzie za pół roku. Beata Tułasiewicz, makler Bank Rozwoju Eksportu SA we Wrocławiu: - W dniu, gdy otwieramy rachunki inwestycyjne, szef komitetu kolejkowego bierze od nas dziesięć numerków. Przed bankiem komitetowy "maluch". Pusty. Stoi na znak, że komitet czuwa. Za szybą wywieszona lista społeczna, pod wycieraczkę zatknięte dwa wyblakłe mandaty Straży Miejskiej za parkowanie bez opłaty. - Mandatów będzie więcej - mówi strażnik przemysłowy - nowe zapisy dopiero za dwa dni. Radosław Gawlik, wrocławski poseł Unii Demokratycznej ocenił: - Pachnie mi to socjalizmem. Potem złożył interpelację poselską. O godność drobnego inwestora Podtytuł Interpelacji do Prezesa Rady Ministrów: "W sprawie ograniczeń praw dostępu do giełdy papierów wartościowych drobnych inwestorów". Poseł Gawlik pisze: "Prywatyzacja Banku Śląskiego SA na jesieni 1993 r. i pojawienie się potencjalnych kilkuset tysięcy inwestorów, powinna być sygnałem ostatecznego alarmu i winna, moim zdaniem, spowodować większą aktywność instytucji powołanych do regulowania rynku papierów wartościowych, która owocowałaby lepszym przygotowaniem biur maklerskich do sprostania zadaniom obsługi tysięcy nowych klientów. Tak się nie stało." - Chodzi mi o nacisk na biura maklerskie - mówi Radosław Gawlik - by traktowały drobnych inwestorów jak klientów, a nie jak intruzów. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi gwarantuje równy dostęp do rynku inwestycyjnego. Poseł Gawlik zarzuca także domom maklerskim złą organizację pracy i niedoinwestowanie przez macierzyste banki.

2 - Nie rozumiem - przyznaje się. - Z moich analiz wynika, że to są ich najbardziej rentowne jednostki organizacyjne. W większych miastach przynoszą dochód rzędu kilkuset milionów miesięcznie. Maklerowi w łapę - Bogaty jestem, bo mam z żoną Śląski, ale gdzie to upchnąć? - pyta pod Bankiem Gospodarki Żywnościowej pan Władysław, właściciel warzywniaka w Białymstoku. - Tutaj w ogóle nie zakładają rachunków. Chciałem nawet w łapę dać, ale makler ambitny, co ma sobie łamać karierę przez byle chłopka. Rockefeller może by go skusił do grzechu. Dyrektor warszawskiego Domu Maklerskiego BGŻ Tadeusz Gacyk tak tłumaczy zamknięcie się banku na nowych inwestorów: - Już w zeszłym roku postanowiliśmy zmodernizować naszą sieć komputerową, bo jej możliwości były na wyczerpaniu. Boom wypadł akurat, gdy unowocześniamy biuro. Zresztą żaden dom maklerski nie mógł przewidzieć takiego zainteresowania. Na młodej warszawskiej giełdzie jest już tyle samo zleceń, co w Nowym Jorku po dziesiątkach lat pracy. To powinni przewidzieć twórcy giełdy. Żal mi, że klienci uciekają, ale ja muszę przeprowadzić modernizację. Banki w Słupsku Po południu słupski autobus nr 4 zamienia się w swoiste "capital city". Oficerska kadra wraca z poligonów. W dniach notowań mundurowi przekrzykują się wzajemnie. - Na co idzie, Waciu, nagroda w tym miesiącu - pyta sierżant. - Universal bracie! Tylko Universal - odpowiada porucznik Wacio. Ale Słupsk nie ma gdzie grać. W ponad 100-tysięcznym mieście wojewódzkim jest tylko jeden punkt obsługi inwestorów. Prowadzi go bank Pekao SA. Nie sprzedawał akcji Śląskiego i Rafako, więc chętni musieli jeździć do Gdańska i Koszalina. - Jakiś kretyn tym rządzi - denerwuje się pod bankiem emeryt Jerzy Wojdak. - Podobno następny do prywatyzacji jest słupski Domplast. A lokalni patrioci znów będą musieli walić do Koszalina i grosz w mieście nie zostanie. Bo Pekao SA się nie wysila - otwiera dwa nowe rachunki dziennie. - To decyzja Centralnego Domu Maklerskiego naszego banku, bo ja bym z radością wszystkim rachunki otworzyła - mówi Marzena Pacewicz, kierowniczka punktu obsługi maklerskiej. - W dodatku możemy otworzyć tylko tym, którzy chcą kupić drugą emisję akcji Exbudu. Nie tylko w Słupsku bank Pekao SA ma takie ostre limity. Centralny Dom Maklerski wydał takie same dyspozycje oddziałom w Białymstoku i w Pile. [Białystok, Piła]. W Centralnym Domu Maklerskim Pekao SA w Warszawie nikt nie odpowie na pytania. Przez dwa dni telefon jest głuchy. W oddziale wrocławskim telefon także milczy. Idę sam. Puk,puk - drzwi się otwierają. - Nieczynne. Nie przyjmujemy - mówi mężczyzna w czarnym garniturze, zasłaniając ciałem drzwi. - Prasa. Łup! Drzwi się zamykają. Korki same się rozładują Na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych rok temu inwestowało 120 tys. ludzi. Dziś liczbę rachunków szacuje się na około 350 tys. - Myślę, że zatkanie się biur maklerskich tylko częściowo można usprawiedliwić trudnościami

3 technicznymi - mówi Jacek Jonak, rzecznik prasowy Komisji Papierów Wartościowych. - Przyczyna leży w niedofinansowaniu biur przez właścicieli, szczególnie przez banki. Już latem zeszłego roku Komisja napiętnowała proceder ograniczania powszechnej dostępności do rynku inwestycyjnego. W komunikacie prasowym z 3 września 1993 r. czytamy: "...Niedopuszczalne, sprzeczne z etyką zawodową maklerów oraz z podstawowymi zasadami funkcjonowania rynku jest różnicowanie traktowania inwestorów w zależności od ilości posiadanych przez nich pieniędzy. Komisja zwróciła także uwagę na fakt, że w najbliższej przyszłości należy spodziewać się zaostrzenia konkurencji pomiędzy domami maklerskimi i że zmusi to domy stosujące podobne praktyki do wycofania się z rynku." Komisja Papierów Wartościowych określa zasady bezpieczeństwa funkcjonowania biur. Zanim zgodzi się na działalność, musi zatwierdzić regulamin domu maklerskiego. Z reguły nie zmienia ustalonej przez biuro najniższej sumy, jaką klient musi wpłacić, żeby otworzyć rachunek. - Nie uważam, żeby ciągłe ingerencje były wskazane - mówi rzecznik - biura maklerskie zarabiają duże pieniądze, jest konkurencja i korki same się rozładują. Komisja Papierów Wartościowych nie jest Centralnym Urzędem Planowania i nie może nakazać otwierania większej liczby rachunków. Słowa rzecznika są sprzeczne z artykułem 7, paragraf 1, punkt 2 Prawa o obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, w którym czytamy: "Do zadań KPW należy inspirowanie, organizowanie i podejmowanie działań zapewniających sprawne funkcjonowanie rynku papierów wartościowych oraz ochronę inwestorów." Telekomunikacja do bicia Klientami Biura Maklerskiego Kredyt Bank SA mogą zostać tylko ci, którzy mają osiem zer na koncie. - Jestem za zniesieniem tego ograniczenia - deklaruje szef maklerów Kredyt Banku Jerzy Różyński - ale na razie to konieczne, by utrzymać standard obsługi starych klientów. Musimy się jednak spieszyć z inwestycjami - konkurencja jest duża, a rynek nieubłagany. Przykro mi, bo na tym, że nie obsługujemy większej liczby inwestorów, tracimy mnóstwo pieniędzy. Biuro Maklerskie [Bank Depozytowo-Kredytowy SA] w Lublinie w dniu sesji przyjmuje tylko zlecenia powyżej 200 mln zł. Dyrektor biura Wojciech Oleksiński: - To nie jest ograniczanie dostępności. Taki mamy wewnętrzny regulamin. - Czyli z założenia ograniczyliście dostęp do giełdy wielu drobnym inwestorom? - Tak, ale nie - plącze się dyrektor - Wynika to z technicznych możliwości. Polskiej telekomunikacja nie przeskoczymy. Nie tylko lubelski bank ma kłopoty z telefonicznymi łączami. W zeszłym tygodniu w trakcie transmisji zleceń z centrali [Bank Gdański SA] do Warszawy były problemy z łączami. Zlecenia trzeba było wysłać na dyskietkach samolotem rejsowym LOT. [komputeryzacja] Bank Pekao SA w nieufności do telekomunikacji idzie jeszcze dalej - w dniu sesji realizuje tylko zlecenia powyżej pół miliarda. - To nie jest kwestia niedoinwestowania biur maklerskich - zarzeka się dyr. Wojciech Oleksiński. - A Lotto? - pytam. - Przyjmują setki tysięcy zakładów nawet na pół godziny przed losowaniem. - Taaa, giełda to toto-lotek - odpowiada zagadkowo dyr. Oleksiński. Sposób na stryja W krakowskim Biurze Maklerskim [,Arabski i Gawor' biuro maklerskie'] codziennie przyjmuje się tylko dziesięciu chętnych do założenia rachunku. Zapisy na maj. Miejsca w kolejce nie da się odsprzedać, bo trzeba pokazać dowód osobisty, a w maju przyjść z tym samym dokumentem.

4 W Domu Maklerskim Bank Handlowy SA w Warszawaie przy ul. Chałubińskiego 8 na liście społecznej ponad 200 osób. Zapłacą po 5 mln zł (2 mln za otwarcie rachunku, reszta za jego roczne prowadzenie). Za tę cenę biuro nie oferuje żadnych ekstra usług. To drogo, bo w innych biurach kosztuje to nawet 50 razy mniej. Cena za otwarcie rachunku jest pewnie tak wysoka, bo biuro mieści się w samym centrum stolicy. Obok Mariotta. Kto zapłaci, poczeka jeszcze dziesięć dni na potwierdzenie otwarcia rachunku. Dzwonię: - Paweł Kwaśniewski, proszę z dyrektorem! - Łączę. Muzyczka w słuchawce. - Słucham. - Dzień dobry, panie dyrektorze, Kwaśniewski przy telefonie. Stryj polecił mi pańskie biuro. Mam trochę gotówki, chciałbym zainwestować. Wie pan, kolejki takie duże... - A ile ma Pan do zainwestowania? - Jest tego trochę. - Gotówką czy przelewem? - A co dla Pana wygodniejsze? - Wie pan, gotówkę trzeba w kasie wpłacać, a tam są kolejki i nie wpuszczą Pana, trzeba stać. Proszę przyjść do mnie do biura na Nowy Świat z przelewem, otworzymy rachunek tutaj. Tylko proszę być przed I wszystko zgodnie z prawdą: grosza trochę mógłbym zainwestować, Kwaśniewskim jestem od urodzenia, a stryj rzeczywiście polecał ten bank. Gwałtowna reorganizacja - Taka sytuacja musi potrwać - mówi dyr. Tadeusz Gacyk z BGŻ. - Rozwiązaniem problemu byłyby stabilne i jednoznaczne przepisy dotyczące prowadzenia rachunków i działalności maklerskiej. Dyr. Jerzy Różyński, Kredyt Bank SA: - Jesteśmy już bliscy rozwiązania naszych kłopotów. Za tydzień otwieramy 16 nowych oddziałów, w tym cztery w Warszawie. Ekipy pracują non stop, nawet w niedziele. Dyrektor Domu Maklerskiego [Bank Przemysłowo-Kredytowy] także obiecuje poprawę: - Opracowaliśmy nowe oprogramowanie, które już testujemy w Lublinie. W Komisja Papierów Wartościowych na rozpatrzenie czeka dziewięć wniosków o koncesję na prowadzenie działalności maklerskiej. Biuro Maklerskie Animex Bank SA w Warszawie otwiera nowe rachunki bez ograniczeń, ale za 900 tys. zł plus minimalna wpłata 250 tys. Kolejka niewielka, klienci odnoszą jednak wrażenie, że i tak przeszkadzają urzędnikom, jak to w dawnych czasach bywało. Dyrektor z konkurencyjnego Kredyt Banku Jerzy Różański zastanawia się: - Może dojść do tego, że będzie dużo biur maklerskich, a popyt na giełdę siądzie. Kto wtedy utrzyma te wszystkie placówki? Paweł KWAŚNIEWSKI; Współpraca: Ewa CHOCHA, Białystok; Dariusz KUBICKI, Piła; Krzysztof NAŁĘCZ, Słupsk; Marcin RYBAK, Wrocław; Andrzej M. ZAUCHA, Kraków; Rys. Zbigniew Kołaczek RP-DGW Tekst pochodzi z Internetowego Archiwum Gazety Wyborczej. Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie bez odrębnej zgody Wydawcy zabronione.

5