WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Transkrypt

1 LLU /12 P/12/149 Lublin, dnia 4 września 2012 r. Pan Jerzy Piszcz Kierownik Ośrodka Szkolenia i Wychowania Ochotniczych Hufców Pracy w Zamościu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Lublinie skontrolowała w Ośrodku Szkolenia i Wychowania w Zamościu, zwanym dalej Ośrodkiem lub OSiW, prawidłowość i efektywność wykonywania zadań przewidzianych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawiono w protokole kontroli podpisanym r., Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK w brzmieniu obowiązującym do 1 czerwca 2012 r. w związku z art. 2 ustawy z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli 2, przekazuje Panu Kierownikowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie kontrolowaną działalność, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. Podstawą pozytywnej oceny było: przygotowanie Ośrodka do realizacji zadań OHP przewidzianych w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 3, diagnozowanie potrzeb uczestników w zakresie objęcia ich działaniami opiekuńczo wychowawczymi, zapewnienie uczestnikom odpowiednich warunków do kontynuowania kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym wynikających z obowiązków nałożonych na właścicieli i zarządców nieruchomości w zakresie utrzymania obiektów budowlanych w należytym stanie technicznym i estetycznym, a także bezpiecznym dla pracowników i uczestników OHP, realizacja kompleksowych działań opiekuńczo-wychowawczych wobec uczestników OHP, 1 Dz. U. z 2012 r., poz. 82 ze zm. 2 Dz. U. Nr 227, poz ze zm., zwana dalej Ustawą nowelizującą. 3 Dz. U z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.

2 promowanie działalności opiekuńczo-wychowawczej OHP w środowiskach zagrożonych marginalizacją społeczną. Stwierdzone nieprawidłowości polegały na: organizowaniu dla uczestników OHP nauki i kształcenia w zawodach nie w pełni dostosowanych do potrzeb lokalnego rynku pracy co zmniejszało szanse znalezienia zatrudnienia przez absolwentów OHP lub rozpoczęcia pracy na własny rachunek, prowadzeniu rekrutacji z naruszeniem obowiązujących procedur w tym zakresie, nieuaktualnieniu Regulaminu organizacyjnego Ośrodka, przeprowadzeniu sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji z budynków zarządzanych przez OSiW bez zachowania procedur przewidzianych w 17 ust. 4 rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. 4, prowadzeniu książek obiektów budowlanych z naruszeniem wymogów wymienionych w 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie książki obiektu budowlanego Ośrodek Szkolenia i Wychowania w Zamościu był przygotowany do realizacji zadań nałożonych ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy. Stworzono nie budzące zastrzeżeń warunki lokalowe i socjalne dla uczestników OHP. Zatrudniono niezbędną kadrę opiekuńczo-wychowawczą i instruktorską. Zapewniono bezpieczeństwo uczestnikom na terenie Ośrodka poprzez całodobowe dyżury wychowawców. W ramach prowadzonej działalności opiekuńczowychowawczej podejmowano współpracę z rodzicami i opiekunami, kuratorami i pedagogami szkolnymi szkół do których uczęszczali uczestnicy, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi w Zamościu, a także nawiązano współpracę z Komendą Miejską Policji Zamościu. Kierownik OSiW, nie dopełnił jednak obowiązku, wynikającego z 17 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, ponieważ przeprowadzając w roku 2011 praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji z budynków w których przebywają uczestnicy OHP nie powiadomił o terminie przeprowadzenia tych działań komendanta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej. 2. Ośrodek posiadał zatwierdzony przez Komendanta Wojewódzkiego OHP regulamin organizacyjny oraz plan pracy dydaktyczno-wychowawczej obejmujący działania w zakresie kształcenia i wychowania młodzieży. W regulaminie organizacyjnym zawarto zadania wymienione w 9 ust.1 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 30 grudnia 2004 r. 6 oraz 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lipca 2011 r. 7 przewidziane dla ośrodków szkolenia i wychowania. Regulamin organizacyjny nie został zaktualizowany, pomimo iż takie polecenia zostały wydane kolejno po dwóch kontrolach przeprowadzonych 4 Dz. U. Nr 109, poz Dz. U. Nr 120, poz Rozporządzenie w sprawie szczegółowych zadań i organizacji Ochotniczych Hufców Pracy (Dz. U. z 2005 r. Nr 6, poz. 41 ze zm.) obowiązujące do dnia 1 sierpnia 2011 r. 7 Rozporządzenie w sprawie szczegółowych zadań i organizacji Ochotniczych Hufców Pracy (Dz. U. Nr 155, poz. 920 obowiązujące od 2 sierpnia 2011 r. 2

3 w dniach r. i r. przez pracowników Lubelskiej Wojewódzkiej Komendy OHP. Ponadto stwierdzono, że zatrudnienie nie odpowiada postanowieniom Regulaminu. Nie obsadzono stanowiska zastępcy kierownika Ośrodka, odpowiedzialnego za działalność szkoleniowo-produkcyjną warsztatów ( 72 regulaminu Ośrodka), a wymienione w podstawie prawnej regulaminu akty prawne: ustawa z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu, i ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, utraciły moc odpowiednio z dniem: r., i r. 3. Poprzez analizę treści w składanych przez uczestników OHP arkuszach osobowych diagnozowane były ich potrzeby w zakresie objęcia działaniami opiekuńczo-wychowawczymi już na etapie kwalifikowania do Ośrodka. Informacje zawarte w arkuszach takie jak dotychczasowy przebieg nauki, karalność (rodzaj wykroczenia, wyroku) dane socjalno-bytowe były uzupełniane i weryfikowane poprzez kontakty pracowników Ośrodka z rodzicami uczestników, opiekunami prawnymi i kuratorami. Wychowawcy i Pedagog Ośrodka prowadzili dokumentację w dziennikach zajęć i arkuszu bieżącej działalności wychowawczej prowadzonej indywidualnie dla każdego uczestnika przez cały okres pobytu w OSiW. Efektem diagnozy potrzeb opiekuńczo-wychowawczych było udzielanie uczestnikom różnych form pomocy, na przykład zakwalifikowanie do udziału w zajęciach dydaktycznowyrównawczych lub korekcyjno-kompensacyjnych, obniżenie wymagań programowych, objęcie opieką specjalistów z poradni psychologiczno-pedagogicznej. 4. Ośrodek umożliwiał młodzieży uzupełnianie wykształcenia gimnazjalnego, kontynuowanie nauki w zasadniczych szkołach zawodowych i zdobycie kwalifikacji zawodowych lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy. Zapewniono wszystkim uczestnikom OHP praktyczną naukę zawodu na bazie własnych warsztatów szkoleniowo-produkcyjnych jak również u pracodawców zewnętrznych. W badanym okresie za pośrednictwem Ośrodka naukę na poziomie gimnazjalnym i zawodowym ukończyło ogółem 239 uczestników OHP, z tego 82 w roku szkolnym 2008/2009 oraz 72 (2009/2010) i 85 (2010/2011). Na dzień 31 marca 2011 r. uczestnikami Ośrodka było 215 osób. W roku szkolnym 2010/2011 do egzaminu na tytuł kwalifikacyjny przystąpiło 53 uczestników, z czego tytuł uzyskało 51 osób (96%), w latach poprzednich odpowiednio 83% i 87%. Przyczyną nie uzyskania tytułu zawodowego przez niektórych uczestników OHP były opóźnienia edukacyjne z poprzednich etapów, których w ciągu dwóch lub trzech lat nie udało się nadrobić. Egzaminy potwierdzające przyuczenie do wykonywania określonej pracy w zawodzie w poszczególnych latach badanego okresu zdawali wszyscy, którzy do tego egzaminu przystąpili. Ośrodek zapewnił odpowiednie warunki lokalowe i socjalne. Budynki i pomieszczenia, w których uczestnicy OHP byli zakwaterowani i pobierali naukę, były utrzymane w dobrym stanie technicznym i sanitarno-higienicznym. Młodzieży znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej i życiowej zapewniono całodzienne wyżywienie i zakwaterowanie w internacie Ośrodka oraz całodobową opiekę wychowawczą. 3

4 5. OSiW rozpoczął zbieranie informacji o losach wychowanków OHP dopiero pod koniec roku wysyłając w grudniu tego roku 69 ankiet i formularzy kontaktowych do 88,5% absolwentów rocznika 2010/2011 oraz zorganizował spotkanie, w którym uczestniczyło 13 absolwentów. Późne rozpoczęcie działań w tym zakresie wynikało ze zmiany wytycznych dotyczących tworzenia klubów absolwenta wydanych przez Komendanta Głównego OHP 9, w których wcześniej nie nałożono obowiązku gromadzenia w formie pisemnej informacji o losach wychowanków. Zgodnie z Wytycznymi do Organizacji nadzoru Kształcenia i Wychowania roku szkolnego 2011/2012 w OHP załącznik Nr 2 sporządzenie analizy i opracowanie ankiet przewidziano na koniec roku NIK pozytywnie ocenia promowanie w badanym okresie przez Ośrodek działalności opiekuńczowychowawczej OHP w środowiskach zagrożonych marginalizacją społeczną. Członkowie komisji rekrutacyjnej powołanej przez kierownika Ośrodka przeprowadzali prezentacje w szkołach i gminach, spotykali się z dyrektorami szkół, pedagogami szkolnymi i uczniami, a także pracownikami socjalnymi ośrodków pomocy społecznej, Zespołem Kuratorskim przy Sądzie Rodzinnym i Nieletnich w Zamościu, poradniami psychologicznopedagogicznymi. Informatory z ofertą szkoleniową, plakaty, ulotki były rozprowadzane w gminach powiatu zamojskiego i ościennych (hrubieszowskiego, biłgorajskiego, tomaszowskiego i krasnostawskiego). Przekazywane materiały zawierały informacje dotyczące warunków podjęcia nauki, wykazy zawodów dostępnych do kształcenia w zasadniczej szkole zawodowej i gimnazjum, opis zaplecza i możliwości Ośrodka, a także prośbę o przekazanie informacji o uczniach, którzy z różnych przyczyn przerwali naukę i jej nie kontynuują. Informacje Ośrodka były też ogłaszane w lokalnym radiu, prasie i Zamojskiej Telewizji Kablowej. Oferta OHP zamieszczana była na stronie internetowej LWK OHP oraz na stronie Ośrodka ( Do pomocy i współpracy zapraszano proboszczów parafii rzymskokatolickich. Promowanie działalności OHP było szczególne nasilone w trakcie akcji rekrutacyjnych, przeprowadzanych corocznie od kwietnia do lipca. Wyniki ankiety wysłanej przez NIK do wybranych losowo 120 absolwentów, na którą odpowiedziało 16 (13,3 %) osób wskazały w sześciu przypadkach (tj. 37,5% ankiet otrzymanych), że informacje na temat możliwości jakie daje OHP uzyskano w trakcje lekcji w szkole, a informacji udzielał przedstawiciel OHP, następne cztery osoby dowiedziały się ze strony internetowej OHP (25%), jedna od kuratora. 7. Ośrodek organizował i prowadził naukę w zawodach określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego 10. Największą liczbę absolwentów Zasadniczej Szkoły Zawodowej stanowili kucharze małej gastronomii (79), cukiernicy (29), mechanicy monterzy maszyn i urządzeń (20), murarze (12), piekarze (14) i ślusarze (5), zaś najmniejszą fryzjer 8 obowiązek badania efektywności działań opiekuńczo-wychowawczych wobec uczestników OHP, w szczególności przez zbieranie informacji o losach wychowanków OHP obowiązywał od 2005 r. i wynikał z 1 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zadań i organizacji Ochotniczych Hufców Pracy (Dz. U. z 2005 r. nr 6, poz. 41 ze zm.) obowiązującego w okresie od r. do r. oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lipca 2011 r. w sprawie szczegółowych zadań i organizacji Ochotniczych Hufców Pracy (Dz. U. nr 155 poz. 920). 9 Zarządzenie KG OHP Wytyczne do Organizacji nadzoru Kształcenia i Wychowania roku szkolnego 2011/ Dz. U. Nr 124, poz. 860 ze zm. 4

5 (dwóch). Przyuczenie do wykonywania prac w tych zawodach uzyskało 78 uczestników (uczniów gimnazjum). Ustalając kierunki nauki zawodu Ośrodek kierował się głównie posiadaną bazą szkoleniową oraz ofertą programową szkół. Oferta nauki, z wyjątkiem zawodu dekarza, nie była w pełni dostosowana do potrzeb lokalnego rynku pracy. Zgodnie z 3 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie sposobu organizacji uzupełnienia wykształcenia ogólnego młodzieży Ochotniczych Hufców Pracy oraz zdobywania przez nią kwalifikacji zawodowych 11 dobór formy, kierunku i poziomu kształcenia uczestników OHP odbywa się z uwzględnieniem szans na uzyskanie zatrudnienia po zakończeniu kształcenia. Kontrola wykazała, że uczestnicy OHP byli szkoleni w większości w zawodach zaliczonych przez Urzędy Pracy do tzw. zawodów nadwyżkowych, tj. w zawodach, na które zapotrzebowanie na lokalnym rynku pracy (tj. mieście Zamość i powiecie zamojskim) było mniejsze, niż liczba osób poszukujących pracy. Z informacji uzyskanych od dyrektora Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży OHP w Zamościu (pośredniczącego m.in. w znalezieniu pracy absolwentom OHP) w 2009 r. do Centrum nie wpłynęły oferty pracy w pięciu zawodach, w których kształcono uczestników OHP (piekarz, murarz, ślusarz, mechanik monter maszyn i urządzeń, cukiernik), w roku 2010 (piekarz, ślusarz, cukiernik), a w 2011 r. nie było ofert w czterech zawodach (tj. piekarz, fryzjer, mechanik monter maszyn i urządzeń i cukiernik). Złożone w 2009 r. oferty pracy dotyczyły następujących zawodów: kucharz (wpłynęło 65 ofert) i fryzjer (1), w 2010 r. - kucharz (74), murarz (1), fryzjer 3, mechanik monter maszyn i urządzeń (1), w 2011 r. - kucharz (66), murarz (5), dekarz (37). Według informacji NIK uzyskanej w trakcie kontroli od dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy w Zamościu (PUP), zawodem deficytowym, tj. zawodem, na który na lokalnym rynku pracy występowało wyższe zapotrzebowanie, niż liczba osób poszukujących pracy, był w badanym okresie zawód dekarza (szkolenie w Ośrodku w roku szkolnym 2010/2011 ukończyło dwóch uczestników, w roku szkolnym 2011/2012 szkoleniem objęto 30 uczestników OHP). W przypadku pozostałych zawodów na koniec 2011 r. liczba bezrobotnych zarejestrowanych przez PUP w zawodach, w których kształcili się uczestnicy Ośrodka w roku szkolnym 2010/2011 wynosiła 478 osób, z tego: 114 murarzy, 69 kucharzy małej gastronomii, 63 fryzjerów, 117 cukierników, 114 piekarzy, jeden dekarz. Liczba ofert pracy, jakie zgłosili pracodawcy do PUP w 2011 r., w ww. zawodach wynosiła ogółem 26 z tego: dziewięć dotyczyło murarzy, jedna oferta dotyczyła fryzjerów, trzy cukierników, dziewięć piekarzy i cztery dekarzy. Nie było ofert pracy dla kucharzy małej gastronomii. NIK zwraca uwagę, że baza szkoleniowa, jaką dysponuje Ośrodek mogła utrudniać zmianę profilu kształcenia, jednak kształcenie zawodowe uczestników Ośrodka odbywało się także z udziałem pracodawców zewnętrznych, których stosowny dobór nie stawia ograniczeń. W ostatnim roku szkolnym 2011/2012 liczba uczestników, odbywających praktyczną naukę zawodu, dla których pracodawcą nie była Lubelska Wojewódzka Komenda OHP wyniosła 124, co stanowiło 57,7 % wszystkich uczestników wg stanu na dzień r. Kierownik Ośrodka nie przedstawił w trakcie kontroli żadnych dokumentów świadczących o podejmowanych działaniach nastawionych w celu przygotowania oferty kształcenia zawodowego bardziej dostosowanej do potrzeb rynku 11 Dz. U. Nr 262, poz

6 pracy i poprzez to zwiększenie absolwentom OHP szans na znalezienie przez nich pracy po ukończeniu nauki (poza utworzeniem pracowni do nauki w poszukiwanym zawodzie dekarza). 8. W latach szkolnych 2008/ /2011 z uchybieniem ustalonym procedurami (skład komisji rekrutacyjno-kwalifikacyjnej) zakwalifikowano 100% uczestników. Komisje rekrutacyjno-kwalifikacyjne działały w składzie niezgodnym z zarządzeniami Komendanta Głównego OHP w sprawie wprowadzenia zasad i wytycznych organizacyjnych rekrutacji młodzieży do jednostek organizacyjnych o charakterze opiekuńczowychowawczym w OHP. Do składu komisji nie powoływano m.in. doradcy zawodowego oraz przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego i miejscowego ośrodka pomocy społecznej. W roku szkolnym 2011/2012 z uchybieniem procedurom polegającym na przyjmowaniu kandydatów przez komisję rekrutacyjno-kwalifikacyjną bez kompletu wymaganych dokumentów zakwalifikowano 44% uczestników. Analiza indywidualnych teczek uczestników OSiW wykazała brak w dokumentacji: opinii poradni psychologicznopedagogicznej, opinii pedagoga szkolnego i opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej. Według zarządzeń Komendanta Głównego OHP przed podjęciem decyzji o przyjęciu, komisja zobowiązana była do skompletowania pełnych akt osobowych kandydatów, a brak ww. dokumentów może świadczyć o niepełnym rozpoznaniu indywidualnych potrzeb i możliwości uczestników OHP, o których mowa w 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie sposobu organizacji uzupełnienia wykształcenia ogólnego młodzieży w Ochotniczych Hufcach Pracy oraz zdobywania przez nią kwalifikacji zawodowych. 9. Kontrolą objęto także sprawdzenie prawidłowości wykonania wniosków pokontrolnych skierowanych do Kierownika Ośrodka Szkolenia i Wychowania wystąpieniu pokontrolnym (znak LLU z dnia 13 lipca 2011r.) 12. NIK m.in. wnioskowała o uzupełnienie książek budowlanych Ośrodka. Stwierdzono, że książki obiektów budowlanych nadal były prowadzone niezgodnie z 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego. Nie zawierały: protokołu odbioru obiektu i pozwolenia na użytkowanie obiektu - nazwy organu, który wydał, numeru i daty wydania (w przypadku książki prowadzonej dla stołówki i warsztatów), zmiany zarządcy - numeru i daty protokołu przejęcia obiektu (brak w przypadku książki prowadzonej dla stołówki i warsztatów), danych ogólnych o obiekcie wraz z wykazem dokumentacji, w tym dokumentacji technicznej przekazanej właścicielowi (zarządcy) przy zakładaniu książki (brak w przypadku książki prowadzonej dla stołówki i warsztatów). Przedstawiając powyższe oceny i uwagi Najwyższa Izba Kontroli wnosi o: 1) podjęcie działań w celu zorganizowania kształcenia uczestników OHP w zawodach dających większe szanse absolwentom na znalezienie pracy, 2) prowadzenie rekrutacji zgodnie z obowiązującymi procedurami w tym zakresie, 12 Kontrola P/11/145 p.t. Gospodarowanie Gospodarowanie przez Ochotnicze Hufce Pracy publicznymi środkami finansowymi i mieniem Skarbu Państwa w województwie lubelskim. 6

7 3) zaktualizowanie Regulaminu organizacyjnego OSiW, 4) przeprowadzanie praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji z budynków zarządzanych przez OSiW, z zachowaniem warunków wymienionych w 17 ust. 4 rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r., 5) uzupełnienie książek obiektów budowlanych Ośrodka o dane wyszczególnione w 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie książki obiektu budowlanego. Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK w brzmieniu obowiązującym do 1 czerwca 2012 r. w związku z art. 2 Ustawy nowelizującej, oczekuje przedstawienia przez Pana Kierownika, w terminie 14 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK w brzmieniu obowiązującym do 1 czerwca 2012 r. w związku z art. 2 Ustawy nowelizującej, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu Kierownikowi prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Lublinie umotywowanych zastrzeżeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeżeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK w brzmieniu obowiązującym do 1 czerwca 2012 r. w związku z art. 2 Ustawy nowelizującej, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyżej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 7