Przedmiot: Fizjologia

Transkrypt

1 Przedmiot: Fizjologia I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj przedmiotu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom studiów (np. pierwszego lub drugiego stopnia) Rok studiów Wydział REHABILITACJI Zakład Fizjologii Kierownik: dr hab. Katarzyna Kaczmarczyk Fizjologia TZ-I-16 Polski obowiązkowy I stopień I Semestr (zimowy, letni) 2 Liczba punktów ECTS 3 Imiona i nazwiska tytuł/ stopień naukowy, adres owy wykładowców prowadzących zajęcia Program (programy) studiów, w którym realizowany jest przedmiot Sposób realizacji zajęć (stacjonarny, uczenie się na odległość) Wymaganie wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji oraz dodatkowe dr hab. Katarzyna Kaczmarczyk katarzyna.kaczmarczyk@gmail.com TERAPIA ZAJĘCIOWA stacjonarny Przed przystąpieniem do przedmiotu student posiada: 1. podstawowe wiadomości z zakresu budowy tkanek organizmu człowieka 2.podstawowe wiadomości z zakresu anatomii człowieka. 1

2 II. Informacje szczegółowe Cele przedmiotu C2 C3 C4 C5 Zapoznanie studenta z terminologia, symbolami i definicjami używanym w fizjologii oraz z funkcją poszczególnych narządów i układów organizmu ludzkiego. Zaznajomienie studenta z reakcjami organizmu podczas wysiłku i pracy fizycznej Zapoznanie studenta z mechanizmami warunkującymi adaptację organizmu ludzkiego do różnych warunków oddziaływań środowiskowych, w tym wysiłku fizycznego Określenie zależność funkcji narządów i układów organicznych człowieka na występowanie określonych schorzeń i niepełnosprawności Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu fizjologii człowieka; - przekonania o znaczeniu wiedzy z fizjologii w praktyce terapeuty zajęciowego Efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu Efekt kształcenia kierunkowy Treść efektu kształcenia dla przedmiotu Odniesienie do celów Odniesienie do efektów obszarowych K _W02 Wiedza 1. zna zasady regulacji procesów fizjologicznych; 2. wyjaśnia znaczenie czynności tkanek i narządów dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka; 3. charakteryzuje podstawowe funkcje układu nerwowego, mięśniowego, krążeniowego, oddechowego, pokarmowego, moczowo-płciowego i hormonalnego; 4. opisuje i interpretuje reakcje organizmu w odpowiedzi na wysiłek fizyczny. 1. opisuje zależności fizjologiczne w czynnościach poszczególnych układów morfologicznych człowieka. 2. charakteryzuje budowę i funkcję narządu ruchu oraz zależność jego pracy od działania innych układów., C2 P6U_W P6S_WG P6SM_WG01 P6SM_WG02, C2 P6U_W P6S_WG P6SM_WG02 2

3 K_ W03 1. zna i interpretuje zjawiska fizyczne zachodzące w ustroju pod wpływem czynników zewnętrznych; 2. wyjaśnia przebieg procesów fizycznych i chemicznych zachodzących w organizmie człowieka w różnych stanach czynnościowych. C3,C4 P6U_W P6S_WG P6SM_WG02 1. rozpoznaje jakie reakcje układów i narządów mogą być przyczyną patologii i niepełnosprawności 2. zna mechanizmy powstawania zjawisk patologicznych w pracy narządów; 3. zna zależność dysfunkcji aparatu ruchu w powstawaniu niepełnosprawności 1. opisuje metody oceny stanu funkcjonalnego człowieka dla wyjaśnienia zaburzeń ich struktury i funkcji oraz dla potrzeb fizjoterapii ( w dysfunkcjach narządu ruchu i w chorobach wewnętrznych) Umiejętności 1. potrafi podczas ćwiczeń z fizjologii poprawnie posługiwać się aparaturą pomiarowo- kontrolna; 2. potrafi poprawnie wykonać pomiar podstawowych parametrów krażeniowooddechowych; 2. potrafi przeprowadzić testy wysiłkowe oraz poprawnie oceniać na ich podstawie zdolności wysiłkowe osób zdrowych i chorych; 3. potrafi prowadzić właściwy opis reakcji fizjologicznych i ich wpływ na stan funkcjonalny pacjenta 1. potrafi rozpoznać podstawowe objawy patologiczne zachodzące w przebiegu schorzeń i urazów C3,C4 C4 P6U_W P6S_WG P6SM_WG01 P6SM_WG02 P6U_W P6S_WK P6SM_WK01 P6SM_WK 04 C2, C3 P6U_U P6S_UW P6SM_UW01 C4 P6U_U P6S_UW P6SM_UW02 1. potrafi rozpoznać podstawowe objawy C4 P6U_U 3

4 K_ P06 patologiczne zachodzące w przebiegu schorzeń i urazów oraz przeprowadzić testy funkcjonalne; 2. potrafi posługiwać się aparaturą fizjologiczną do obserwacji reakcji ustrojowych; 3. potrafi interpretować wyniki badań czynności fizjologicznych; 4. potrafi prowadzić właściwy opis reakcji fizjologicznych i ich wpływ na stan funkcjonalny pacjenta Kompetencje społeczne 1. uznaje prawa pacjenta i potrafi przestrzegać etyki zawodowej 2. uznaje potrzebę dobrych relacji zawodowych C5 P6S_UW P6SM_UW02 P6U_K P6S_KO P6SM_KO01 K_ P07 K_ P15 K_ P16 1. potrafi doradzić pacjentowi jak ma postępować prozdrowotnie po zakończeniu procesu rehabilitacji 1. dokładnie i rzetelnie przygotowuje się do zajęć; 2. potrafi określić priorytety i uporządkować j systemowo oraz przestrzegać tego porządku w trakcie realizacji zadania 1. rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie oraz konieczność ustawicznego kształcenia się i rozwoju zawodowego 2. ma świadomość korzyści społecznych wynikających z dobrego przygotowania zawodowego; C5 C5 C5 P6U_K P6S_KR P6SM_KO02 P6U_K P6S_KK P6SM_KK02 P6U_K P6S_KR P6SM_KR02 4

5 Treści programowe Tytuł wykładu WYKŁADY Odniesienie do efektów kształcenia kierunkowych/ przedmiotowych Odniesienie do celów przedmiotu TP1 1.Wprowadzenie, terminologia fizjologiczna. Podstawowe pojęcia w naukach fizjologicznych tj. organizm, narząd, układy narządów, tkanka, komórka. Procesy chemiczne zachodzące w organizmie ludzkim. Pojęcie homeostazy ustrojowej, TP2 2. Charakterystyka funkcji układu nerwowego centralnego i obwodowego ( funkcja mózgu, rdzenia kręgowego, nerwów obwodowych, badanie odruchów, przewodnictwo nerwowe, badanie EEG) Wprowadzenie do neurofizjologii; wyjaśnienie podstawowych pojęć takich. jak: neuron, neuryt, dendryt, bodziec, impuls, synapsa, neurotransmiter, odruch, łuk odruchowy, receptor, efektor, droga nerwowa, ośrodek nerwowy, jądro nerwowe, splot a zwój nerwowy. Rozwój układu nerwowego. Podziały układu nerwowego. K_P15 K_P16 TP3 3. Funkcja układu autonomicznego współczulnego i przywspółczulnego ( sterowanie czynnościami wegetatywnymi poprzez pracę układu autonomicznego), przyczyny i uwarunkowania wystepowania, C4 5

6 bólu, klasyfikacja chorób układu nerwowego. TP4 4. Funkcja układu krążenia ( praca serca, krążenie obwodowe, zaburzenia funkcji układu krążenia). Kontrola pracy układu krążenia i etiologia powstawania chorób serca i naczyń obwodowych K_P15 K_P16, C4 TP5 5. Rola krwi w utrzymaniu homeostazy ustrojowej. Równowaga kwasowazasadowa krwi. Czynnościowe zmiany morfologiczne we krwi. Krzepnięcie i grupy krwi, konflikt serologiczny. TP6 6. Funkcja układu oddechowego. Zmiany obturacyjne i restrykcyjne funkcji płuc. Gazometria i jej rola w diagnostyce fizjologicznej, C4 TP7 7.Funkcja tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej, mięśnia sercowego, mięśni gładkich. Podstawy fizjologiczne siły mięśniowej ( jednostka motoryczna, badanie EMG, dystrofie mięśniowe). K_P15 K_P16 TP8 8. Charakterystyka pracy układu pokarmowego. Procesy trawienne, rola właściwego odżywiania. Wielkie gruczoły przewodu pokarmowego ( wątroba i trzustka i ich rola w przemianach metabolicznych) TP9 9. Przemiana materii i energii i metody ich pomiaru ( kalorymetraia bezpośrednia i pośrednia) Metody utrzymania bilansu 6

7 energetycznego i kontrola masy ciała. TP Gruczoły wydzielania wewnętrznego ( śledziona, tarczyce, szyszynka, przysadka mózgowa, nadnercze) i ich rola w regulacji pracy układów i narządów człowieka TP Gospodarka wodno- elektrolitowa i mechanizmy termoregulacyjne ( termoregulacja chemiczna i fizyczna). Konsekwencje zdrowotne dehygratacji. TP Funkcja układu moczowo- płciowego. Czynność nerki, gruczołow płciowych (gonad) TP Narzady zmysłów, ośrodki i ogólna charakterystyka wrażeń zmysłowych. TP Zmiany fizjologiczne przebiegające wraz z wiekiem. Obciążenie wysiłkowe w geriatrii i pediatrii. C2, C3 TP Zjawiska adaptacji fizjologicznej w normie i patologii. Reakcje fizjologiczne organizmu podczas pracy fizycznej. Fizjologiczne obciążenia fizyczne w rehabilitacji C2, C3 TP1 TP2 ĆWICZENIA/ ZAJĘCIA PRAKTYCZNE 1. Czynność komórki nerwowej. Potencjały elektryczne komórki nerwowej. Pobudliwość, pobudzenie, hamowanie. Sumowanie bodźców. 2. Odruchowy tonus mięśni Hamowanie odruchów. Wybrane aspekty uszkodzeń układu nerwowego - klasyfikacja kliniczna. Działanie różnych bodźców na mięśnie. Skurcz pojedynczy, skurcz tężcowy zupełny, -C4 7

8 TP3 TP4 niezupełny, wtórorzędny. Włókna ST i FT, kapilary, aktywność oksydacyjna, glikogen. Energetyka pracy mięśniowej. Mięśnie gładkie - struktura i funkcja. 3. Zapisywanie skurczów serca. Wpływ temperatury na czynność serca. Wpływ acetylocholiny i adrenaliny na czynność serca. Regulacja czynności układu krążenia. Podstawowe metody oceny klinicznej układu krążenia. 4. Wybrane aspekty kliniczne zaburzeń funkcji układu krążenia. Badanie tętna. Pomiar ciśnienia tętniczego. Osłuchiwanie serca. Elektrokardiografia. TP5 5. Krew. Liczba hematokrytowa. Zachowanie się krwinek w roztworach izo-, hipo-, hipertonicznych. Grupy krwi. Proces krzepnięcia krwi. Czynność krwiotwórcza. Chłonka - funkcja fizjologiczna. Mechanizmy odporności ustroju. Funkcje elementów morfotycznych. Osocze i czynności fizjologiczne z nim związane. TP6 6. Pomiar wentylacji minutowej płuc. Badanie czynnościowe układu oddechowego. Regulacja oddychania. Ocena przemiany materii w spoczynku metodą pośrednią otwartą i zamkniętą. TP7 7. Układ trawienny. Termoregulacja. TP8 8.Pomiar wskaźników krążeniowych i oddechowych przed i po wysiłku. TP9 9. Próba Martinetta, próba Ruffiera. -C4 -C4 8

9 TP10 TP11 TP12 TP13 10.Charakterystyka funkcjonalna wysiłków dynamicznych o różnej intensywności i czasie trwania. 11.Charakterystyka funkcjonalna wysiłków statycznych. Wpływ rozgrzewki na organizm. 12. Testy wysiłkowe: - test Harwardzki (step-up test), próba Cramptona. 13. Pomiar VO 2 max - metoda pośrednia Astranda, metoda pośrednia Margarii. TP Test PWC VO 2 max przez ekstrapolację HR do Hrmax. TP Próg przemian anaerobowych (PPB) - kwas mlekowy. Treści programowe Planowane formy/działania/metody dydaktyczne Metoda dydaktyczna TP Wykłady informacyjne. K_P15 K_P16 Odniesienie do efektów kształcenia kierunkowych/przedmiotowych 9

10 TP Ćwiczenia laboratoryjne. Środki dydaktyczne: 1) Symulacje komputerowe 2) Rzutnik multimedialny 3) Pokaz filmowy 4) Stanowiska do pomiaru: Ergospirometryczne (analiza parametrów krążeniowo-oddechowych i metabolicznych) Spirometryczne (ocena czynnościowa funkcji układu oddechowego) EKG Reakcji wydolnościowych i tolerancji wysiłku (próby stopnia, cykloregometry, bieżnia) 5) Prezentacje tematyczne 6) Skrypty dla studentów Efekt kształcenia dla przedmiotu Treści programowe (TP) Wykłady: TP1-15 Metody i kryteria oceniania Typy/ Metody oceniające D oceniane diagnostyczne, F- ocenianie formujące, P ocenianie podsumowujące * lub wybór z załączonej listy walidacji wyników Egzamin pisemny testowy. Skala ocen numeryczna. Ćwiczenia: TP1-15 Ocena pracy i umiejętności studenta. Zaliczenie pisemne, skala ocen numeryczna 10

11 *D ocena przypadku, rozpoznanie, F sprawdzian pisemny, dyskusja,obserwacja, P - egzamin pisemny lub wybór z załączonej walidacji wyników. Zalecana lista lektur lub lektury obowiązkowe Literatura podstawowa: Tafil-Klawe M. Wykłady z fizjologii człowieka Wyd. PZWL. W-wa 2009r Górski J. Fizjologia człowieka. PZWL.W-wa. 2010r Traczyk W. Fizjologia człowieka w zarysie Wyd. PZWL W-wa 1998 r Trzebski A; Traczyk W. Fizjologia człowieka z elementami fizjologistosowanej i klinicznej Wyd. PZWL.W-wa 1990r Literatura uzupełniająca: Silbergnal S; Despopoulos A. Ilustrowana fizjologia człowieka Wyd. PZWL. W-wa. 2010r Ronikier A. Fizjologia wysiłku Wyd. COS. W-wa. 2008r Kozłowski S, Nazar K Wprowadzenie do fizjologii klinicznej Wyd. PZWL. W-wa 1995r Punkty ECTS (1 pkt - 25 godz. pracy studenta) RODZAJ ZAJĘĆ Godziny kontaktowe (wykłady, ćwiczenia, konsultacje) Przygotowanie do zajęć Przygotowanie do egzaminu Razem = 75 godz. = 3 ECTS GODZINY 45 godz. 15 godz. 15 godz. 11