Prace długoterminowe z języka polskiego dla uczniów szkoły podstawowej

Transkrypt

1 Prace długoterminowe z języka polskiego dla uczniów szkoły podstawowej Oprac. Beata Sadowska

2 CEL GŁÓWNY: - rozwijanie zdolności i zainteresowań poznawczych ucznia. CELE SZCZEGÓŁOWE: - poszukiwanie, porządkowanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł, - rozbudzanie zainteresowań czytelniczych i teatralnych, - przygotowanie do publicznych wystąpień, - posługiwanie się technologią informacyjną, - efektywne współdziałanie w zespole, - pogłębianie aktywności poznawczej ucznia, pomoc w rozwijaniu jego osobistych zainteresowań, - poprawne budowanie tekstu z zastosowaniem środków językowych i przy przestrzeganiu norm ortograficznych, gramatycznych i interpunkcyjnych, - uwzględnienie indywidualnych potrzeb, zainteresowań i uzdolnień ucznia. METODY REALIZACJI: portfolio / folder drama przekład intersemiotyczny pokaz FORMY REALIZACJI I PREZENTACJI EFEKTÓW PRACY UCZNIÓW: sprawozdania foldery inscenizacje wystawy UCZESTNICY: uczniowie klas 4-6 szkoły podstawowej

3 PROPOZYCJE PRAC DŁUGOTERMINOWYCH DLA POSZCZEGÓLNYCH KLAS SZKOŁY PODSTAWOWEJ KLASA IV (1) Poniższa praca długoterminowa wprowadzana jest po omówieniu Akademii Pana Kleksa Jana Brzechwy. INSTRUKCJA DLA UCZNIA: Wyobraź sobie, że jesteś dyrektorem własnej szkoły, ale nie takiej, do której chodzisz teraz. To będzie szkoła niezwykła, o której marzy każdy uczeń. To Ty, jako dyrektor, zadecydujesz, jakich przedmiotów będą uczyć się uczniowie, kim będą wykładowcy, a także, jak będzie wyglądał budynek. Praktycznie decydujesz o wszystkim, co się tam dzieje ile czasu trwają przerwy, jak wyglądają sale itp. Jesteś ograniczony jedynie przez swoją wyobraźnię. Twoją pracą będzie stworzenie FOLDERU, w którym zaprezentujesz wymarzoną szkołę. Postaraj się o ilustracje i zgodność z następującym spisem treści: 1. Opis szkoły. 2. Prawa i obowiązku ucznia. 3. System oceniania. 4. Przedmioty nauczane w szkole. 5. Wykładowcy. 6. Tygodniowy plan zajęć. W razie wątpliwości konsultuj się z nauczycielem. Na wykonanie swojej pracy masz czas do Powodzenia!

4 KLASA IV (2) Praca długoterminowa polegająca na stworzeniu LEKSYKONU UCZNIA, po omówieniu większości zasad ortograficznych przydaje się na kolejne lata nauki, jest świetnym powtórzeniem zdobytej wiedzy. INSTRUKCJA DLA UCZNIA: Wyobraź sobie, że zgłosił się do Ciebie wydawca poradników dla dzieci i młodzieży. Pragnie złożyć Ci całkiem korzystną, nieźle opłacaną propozycję. Otóż proponuje Ci napisanie LEKSYKONU 4-KLASISTY, w którym, w bardzo przystępny sposób, opiszesz reguły ortograficzne, wyjaśnisz znaczenie poszczególnych haseł i ułożysz kilka krzyżówek lub rebusów. Postaraj się o estetyczne, pełne ilustracji wydanie, dzięki temu możesz liczyć na korzystną umowę z wydawnictwem i stać się znanym i cenionym autorem leksykonów szkolnych! LEKSYKON 4-KLASISTY ma się składać z 3 rozdziałów zapisanych na spiętych kartkach w formie książeczki lub w oddzielnym zeszycie. Pamiętaj o estetycznym zapisie, stronie tytułowej (okładce) i ilustracjach (dowolna technika). Prace mają być stworzone odręcznie (nie na komputerze). Rozdział 1 Reguły ortograficzne (opiszesz w nim reguły ortograficzne dotyczące pisowni wyrazów z rz, ż, ó, u, ch, h + przykłady i wyjątki). Rozdział 2 Pojęcia (ułożysz w kolejności alfabetycznej i wyjaśnisz następujące hasła: związek frazeologiczny, homonim, synonim, antonim, epitet, porównanie, przenośnia (czyli metafora), onomatopeja (czyli dźwiękonaśladownictwo), ożywienie, uosobienie, wyrazy pokrewne, podmiot liryczny, narrator). Rozdział 3 Zadania (ułóż krzyżówkę polonistyczną i 2 zadania ortograficzne mogą to być rebusy, wykreślanki, testy z lukami do uzupełnienia. W tym rozdziale muszą się pojawić również rozwiązania wymyślonych przez Ciebie zadań). Na wykonanie pracy masz czas do. Powodzenia!

5 KLASA V (1) Poniższa praca długoterminowa wprowadzana jest równolegle z lekcjami dotyczącymi mitologii greckiej. INSTRUKCJA DLA UCZNIA: Zbierz jak najwięcej informacji o wylosowanej przez Ciebie postaci z panteonu bogów greckich. Następnie wymyśl odpowiednie przebranie i zaprezentuj swoją postać przed klasą w ramach kilkuminutowego wystąpienia. W razie wątpliwości skonsultuj się z nauczycielem. Na przygotowanie się do prezentacji masz czas do Postaci do wylosowania: AFRODYTA bogini miłości. Urodziła się z krwi okaleczonego Uranosa zmieszanej z pianą morską. Wyłoniona z morskiej piany, czasem kojarzona z morską muszlą. APOLLO - bóg słońca, patron poezji, muzyki, sztuk i nauk, przewodnik muz. ARES - bóg wojny, utożsamiany z rzymskim Marsem. ARTEMIDA - bogini świata zwierzęcego i roślinnego, w późniejszych okresie czczona jako dziewicza bogini lasów i gór, łowów i dzikich zwierząt. ASKLEPIOS - bóg sztuki lekarskiej, w Rzymie czczono Asklepiosa pod imieniem Eskulapa. Atrybut to węże owinięte wokół laski. ATENA - bogini pokoju i wojny słusznej, wyskoczyła z głowy Zeusa, dlatego uważana była za usposobienie wszelkiego rozumu i mądrości. DEMETER - bogini pól i urodzajów, córka Kronosa i Rei. Przedstawiano ją jako poważną niewiastę z wieńcem na głowie, sierpem i pochodnią lub koszem owoców w ręku. DIONIZOS - bóg winnej latorośli, wina i płodnych sił przyrody, syn Zeusa i Semele. EOS - bogini rozpoczynającego się dnia.

6 ERIS - bogini niezgody i kłótni, jedna z cór Nocy. Eris rozgniewana, że nie została zaproszona na wesele Peleusa i Tetydy, rzuciła między boginię jabłko z napisem "dla najpiękniejszej", doprowadziło to do sporu między Herą, Ateną i Afrodytą. EROS - bóg miłości. W Rzymie utożsamiany z Amorem. HADES - bóg zmarłych, władca świata podziemnego, syn Kronosa i Rei, brat Zeusa i Posejdona, mąż Persefony. HEBE - bogini młodości, córka Zeusa i Hery. W Rzymie utożsamiana z Juwentą. HEFAJSTOS - bóg ognia, sztuki kowalskiej i złotniczej, syn Zeusa i Hery, maż Afrodyty. HEKATE - bogini ciemności, świata widm, czarów i magii, utożsamiana niekiedy z Artemidą, jako boginią księżyca. HELIOS - bóg słońca, brat Eos i Selene; potomek Uranosa i Gai. Objeżdżał codziennie świat na rydwanie zaprzężonym w cztery białe rumaki, dając ludziom światło i ciepło. HERA - najpotężniejsza bogini na Olimpie, córka Kronosa i Rei, siostra i żona Zeusa; opiekunka małżeństw i wierności małżeńskiej. HERMES - bóg handlu i zysku, opiekun kupców, utożsamiany z rzymskim Merkurym. HESTIA - bogini ognia, patronka ogniska domowego, córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa i Hery. HYPNOS - bóg snu, syn Nocy i Erebu brat bliźni boga śmierci Tanatosa. POSEJDON - bóg morza, syn Kronosa i Rei, brat Zeusa i Hadesa. TANATOS - bóg śmierci, syn Nocy, brat Hypnosa, jego synem był Morfeusz. Wspólne zdjęcie uczniów kl. V a po prezentacji bogów greckich (rok szkolny 2008/2009).

7 KLASA V (2) Poniższa praca długoterminowa wprowadzana jest po omówieniu powieści Juliusza Verne W 80 dni dookoła świata INSTRUKCJA DLA UCZNIA: Wyobraź sobie, że masz możliwość tak jak Filas Fogg wyruszyć w podróż dookoła świata. Możesz zdobyć wszystkie niezbędne środki (albo lepiej mieć nieograniczony budżet), ale Twój sponsor postawił Ci następujące warunki: 1. Podróż musisz zaplanować na 30 dni, dowolnymi wybranymi przez Ciebie środkami lokomocji. 2. Podczas podróży musisz koniecznie odwiedzić przynajmniej 5 kontynentów, sam wybierz państwa i miasta, które chcesz zwiedzić i napisz, jak się tam dostaniesz. 3. Musisz zainteresować swojego sponsora będzie chciał wiedzieć, jak długo będziesz gościł w danym miejscu i co będziesz chciał tam zobaczyć. 4. Swoją podróż musisz zaplanować (rozpisać) dzień po dniu, wyszczególniając, co będziesz zwiedzał i (w miarę możliwości) jak długo. Jeśli planujesz się przemieścić z jednego miejsce na drugie statkiem, to wiadomo, że zajmie Ci to więcej czasu niż podróż samolotem. Musisz to uwzględnić. 5. Gotowy PLAN PODRÓŻY zapisz na stronach A4 (możesz je spiąć), możesz także stworzyć książeczkę z zeszytu. Postaraj się, żeby Twój PLAN PODRÓŻY był jak najbardziej interesujący i czytelny urozmaić go swoimi rysunkami, wycinkami z gazet, mapkami itp. Wykorzystaj wszystko, co tylko pomoże stworzyć Ci niepowtarzalną i oryginalną pracę w końcu walczysz o spełnienie marzeń o podróży dookoła świata! 6. Podczas pracy nad PLANEM PODRÓŻY korzystaj z encyklopedii, czasopism, Internetu, map, prospektów z biur podróży wszystkiego, co może Ci pomóc zaplanować niezwykłą podróż. Zajrzyj do szkolnej biblioteki znajdziesz tam na pewno mnóstwo pomocy! Postaraj się, żeby miejsca, do których się udasz, nie były przypadkowe, a dokładnie przemyślane. 7. Pamiętaj! Pracuj ze słownikiem, buduj poprawnie zdania, zadbaj o estetykę! 8. Gotową pracę przynieś na lekcję języka polskiego dnia

8 KLASA V (3) Poniższa praca długoterminowa ma formę złożonego projektu; może być stosowana zamiennie z wariantem I, podczas omawiania mitologii greckiej. Nadałam jej nazwę W świecie mitologii, zrealizowałam ją po raz pierwszy w roku szkolnym 2006/2007. Wprowadzenie: W klasie piątej szkoły podstawowej na języku polskim omawiana jest mitologia grecka. Z doświadczenia wiem, że uczniom podoba się wędrówka po mitologicznym świecie, jednak zdaję sobie również sprawę, że nauczanie metodą praktyczną, w którą wpisuje się metoda projektu, pozwoliłaby na jeszcze lepsze utrwalenie zdobytej wiedzy. Stąd zatem pomysł, aby oprócz realizacji lekcji opartych na mitologii greckiej sięgnąć po projekt. Z klasą ustaliłam, że efektem będzie prezentacja scenek mitologicznych oraz stworzenie przez uczniów leksykonu. Projekt będzie wieńczyć prezentacja przed publicznością. W przerwach między scenkami widzowie będą mogli skosztować greckich smakołyków i wysłuchać fragmentów tradycyjnej muzyki greckiej. Organizacja pracy zespołu uczniowskiego 1. Początkową fazą pracy był sam pomysł stworzenia projektu na bazie mitologii greckiej. Dzieląc się nim z klasą miałam wprawdzie własny obraz tego, co można by było w związku z projektem zrobić, skupiłam się jednak na wysłuchaniu pomysłów uczniów. Zaciekawieni, po lekturze Mitologii J. Parandowskiego oraz przeprowadzonych kilku lekcjach opartych o zagadnienia mitologiczne, z entuzjazmem proponowali zadania do wykonania. Wspólnie analizowaliśmy treści związane z pomysłami pod względem ich poznawczej i praktycznej użyteczności, po czym powzięliśmy decyzję, że skupimy się głównie na przygotowaniu scenek i leksykonu. Wszyscy uczniowie wyrazili chęć pracy nad projektem. 2. Ustaliliśmy, że 6-7 minutowe scenki zostaną przygotowane przez małe grupy (3-4 os.) uczniów, natomiast leksykon będzie wynikiem pracy indywidualnej, tj. każdy otrzyma jedno lub więcej zagadnień, które będzie musiał sam opracować na kartce

9 formatu A4 i przynieść do sklejenia w ustalonym terminie. Ustaliliśmy również, że na jednej z najbliższych lekcji wspólnie opracujemy spis treści leksykonu, co niebawem uczyniliśmy. Na paskach papieru uczniowie zapisywali wymyślone przez siebie hasła na kolejne strony, po czym ułożyli je kolejno i zapisali. Następnie odbyło się losowanie zagadnień do opracowania. Jeśli chodzi o zespoły do przygotowania scenki, uczniowie mieli swobodny wybór, ograniczony jedynie liczebnością grupy. Jedna z grup dodatkowo postanowiła zadbać o kulinarną stronę projektu, natomiast druga o muzykę. Reszta grup miała w związku z tym zadbać o przygotowanie sali w przeddzień prezentacji i ustawienie krzeseł. Żeby uniknąć powtarzających się scenek (przydzielenie mitów do przedstawienia), poszczególne grupy decydowały, który mit chciałyby wystawić i wpisywały go na kartce pod numerem 1. Poniżej zamieszczały także dwa dodatkowe mity, kolejno z numerami 2 i 3. Po przekazaniu kartek nauczycielowi było już jasne, jakie scenki przedstawiają grupy. Jeżeli dwie grupy wpisały ten sam mit, losowały, której zostanie on przydzielony, przy czym grupa przegrana otrzymywała mit z pozycji 2-giej. Ustaliliśmy wspólnie, że każda grupa może dokonać zamiany mitu na inny w ciągu dwóch pierwszych dni po uprzedniej konsultacji z nauczycielem. 3. Nauczyciel nie narzucał uczniom, w jaki sposób mają się dzielić zadaniami, co nie znaczy, że nie sprawdzał, czym zajmuje się każda osoba w grupie ( punkty kontrolne ). Przed podjęciem się projektu rozmawiałam z uczniami ogólnie na temat wspólnego brania odpowiedzialności za końcowy efekt. Główny nacisk kładłam na to, aby nie obarczać jednej czy dwóch osób z grupy, ale żeby równo dzielić między sobą obowiązki. Po tym, jak każda z grup otrzymała określony mit do prezentacji, uczniowie dzielili między sobą głownie role i odpowiedzialność za określone rekwizyty, natomiast scenariusze tworzyli wspólnie. 4. Harmonogram został ustalony na samym początku. Termin prezentacji ustaliliśmy na 6 tygodni od momentu podjęcia się zadania.

10 5. Ustaliliśmy, że ocenie podlegać będą opracowane przez uczniów strony leksykonu (wartość merytoryczna, rozplanowanie graficzne, podanie źródła) oraz oddzielną ocenę otrzymają uczniowie za efekt całej pracy nad projektem. Na ocenę złoży się reakcja widzów, własna ocena pracy i ocena wystawiona przez nauczyciela. 6. Efektem pracy uczniów było przygotowanie przedstawienia - zaprezentowanie gościom leksykonu, odegranie scenek mitologicznych, a w przerwach serwowanie oliwek i sera feta oraz umilanie spotkania z kulturą grecką dzięki tradycyjnej muzyce pochodzącej z tego regionu. Wykaz opracowywanych haseł do leksykonu znajduje się w załączniku nr 1. Jeden z przedstawionych mitów klasa V g (rok szkolny 2006/2007). Klasa V g ze wspólnie wypracowanym leksykonem.

11 KLASA VI Poniżej przedstawiona praca długoterminowa została wprowadzona po omówieniu Przypadków Robinsona Crusoe Daniela Defoe. INSTRUKCJA DLA UCZNIA: Wyobraź sobie, ze tak jak Robinson trafić masz na bezludna wyspę. Nie wiadomo, czy spędzisz tam rok, cztery lata czy dziesięć Możesz zabrać ze sobą, oprócz ubrania, które masz na sobie, także plecak (szkolny), w który możesz włożyć dokładnie 15 rzeczy. Zastanów się bardzo dobrze, co wybrać, ponieważ tylko dzięki swojemu sprytowi i zabranym rzeczom ma Ci się udać przeżyć na bezludnej wyspie. Na wyspie, na której się znajdziesz, panować będą dokładnie takie warunki, jakie panowały na wyspie Robinsona. Nie będzie jednak Piętaszka ani wraku statku, z którego mógłbyś zdobyć dodatkowe rzeczy. Będziesz zdany wyłącznie na siebie. A teraz zabierz się do pracy, którą jest stworzenie folderu. Zatytułuj go (np. Ja na bezludnej wyspie ). a) Stwórz bardzo dokładną, schematyczną mapę swojej wyspy. Zaznacz na niej swój dom, każdy strumyk, polankę itp. b) Wypisz na oddzielnej stronie 15 rzeczy, które ze sobą zabierzesz. c) Na następnych stronach (w kolejnym rozdziale) opisz, do czego posłużą Ci owe 15 rzeczy, w jaki sposób poradzisz sobie z ich pomocą ze zdobywaniem pożywienia, ewentualną chorobą, budowaniem domu itp. Opisz, jak zagospodarujesz wyspę. d) W folderze znajdzie się też 6 kartek z pamiętnika: - pierwszy dzień na wyspie, - drugi dzień na wyspie, - trzeci dzień na wyspie, - miesiąc od momentu trafienia na wyspę, - drugi miesiąc. - po roku od momentu znalezienia się na wyspie. e) Gotowa pracę oddaj do dnia Powodzenia!

12 KRYTERIA OCENY PRAC DŁUGOTERMINOWYCH: - ocenie podlega wiedza, umiejętności, efekt końcowy, - ewentualna ocena poszczególnych etapów pracy, - w proces oceniania włączone są wszystkie osoby realizujące projekt (w przypadku pracy w grupach). Zgodnie z PSO prace długoterminowe oceniane są na 10 p. Kryteria Punktacja 1. Zgodność prezentacji z tematem 0 2 p. 2. Rozwinięcie tematu w ramach określonej koncepcji, np. 0 3 p. zastosowanie środków audiowizualnych 3. Spójność 0 1 p. 4. Logiczność 0 1 p. 5. Poprawność językowa 0 2 p. 6. Oryginalność prezentacji 0 1 p. EWALUACJA: Przygotowanie zadania metodą projektu jest dla uczniów zajęciem ciekawym. W trakcie jego realizacji uczą się planowania swojej pracy, opracowywania zadań wynikających z przydziału czynności oraz wykorzystania różnorodnych źródeł informacji i zaprezentowania efektu swojej pracy. Rozwijają w sobie dociekliwość poznawczą, świadomość użyteczności poszczególnych etapów pracy. UWAGI O REALIZACJI PRAC DŁUGOTERMINOWYCH: Przy zastosowaniu metody projektu praca uczniów jest: - w dużym stopniu samodzielna na wszystkich etapach, - świadomie planowana,

13 - wszechstronnie aktywizująca, - jeśli tego wymaga instrukcja zespołowa, - zakończona uzyskaniem konkretnego rezultatu. Praca metodą projektu umożliwiła uczniom rozwijanie następujących kompetencji: - umiejętność planowania pracy, - przygotowanie do publicznych wystąpień, - rozwiązywanie problemów w twórczy sposób, - efektywne posługiwanie się technologią informacyjną, - rozwijanie osobistych zainteresowań, - dokonywanie oceny pracy, - umiejętność współpracy w grupie, - podejmowanie decyzji, - słuchanie opinii innych, - dzielenia się w zespole rolami i zadaniami.

14 Załącznik 1: Wykaz haseł do leksykonu W świecie mitologii. Krótka wzmianka o historii Grecji. Sztuka grecka Wierzenia starożytnych Greków. Co to jest mit i mitologia. Bogowie greccy drzewko genealogiczne. Uranos i Gaja Kronos i Reja Afrodyta Zeus Posejdon Hades Hestia Ares Hefajstos Hera Hebe Apollon Atena Artemida Hermes Dionizos Demeter Asklepios Eos, Helios, Hekate Nike Pan Prometeusz Nemezis 9 muz greckich Co to jest związek frazeologiczny? (31-37) Koń trojański Pięta Achillesa Puszka Pandory Powrót do Itaki Wierna jak Penelopa Stajnie Augiasza Syzyfowa Praca Mit o Dedalu i Ikarze Nić Ariadny Mit o Wojnie Trojańskiej Mit o Syzyfie Mit o Tezeuszu Demeter i Kora Mit o Heraklesie 12 prac Heraklesa Homer Iliada Odyseja Krzyżówka mitologiczna 1 Krzyżówka mitologiczna 2 Krzyżówka mitologiczna 3 Rebus mitologiczny 1 Rebus mitologiczny 2 Rebus mitologiczny 3 Spis treści.