Formularz uwag do: Projektu programu priorytetowego Poprawa efektywności energetycznej Część 4) Ryś termomodernizacja budynków jednorodzinnych

Transkrypt

1 Szanowni Państwo, Inauguracja pilotażowego programu wspierania termomodernizacji budownictwa jednorodzinnego to niewątpliwie dobry krok w kierunku zmniejszenia zużycia energii w tym sektorze budownictwa, a w konsekwencji również ograniczenia zanieczyszczenia powietrza będącego skutkiem spalania niskiej jakości paliw w kotłach węglowych wykorzystywanych obecnie w większości budynków jednorodzinnych. Niewątpliwie korzystne jest, że zaproponowany instrument finansowy, oprócz niskooprocentowanego kredytu, oferuje beneficjentom również możliwość skorzystania z komponentu dotacyjnego, którego obecność de facto może zdecydować o atrakcyjności programu dla właścicieli budynków jednorodzinnych. Udostępniony wstępny opis procedur programu Ryś daje ponadto nadzieję, że proces aplikacji o środki finansowe nie będzie dla beneficjentów działaniem pracochłonnym i skomplikowanym. Niezwykle istotnym jest aby element ten stał się jednym ze sztandarowych atrybutów programów skierowanych do beneficjentów indywidualnych, gdyż poziom komplikacji procedur, obok wysokości dotacji, ma w tym segmencie inwestorów kluczowy wpływ na kształtowanie popytu. Doceniając niniejszym prace NFOŚiGW nad przygotowaniem programu, który w ocenie samego Funduszu powinien być atrakcyjny i łatwo dostępny, przedstawiamy poniżej uwagi do programu ustrukturyzowane wg zaleceń NFOŚiGW. Z wyrazami szacunku Zespół Instytutu Ekonomii Środowiska 1

2 Formularz uwag do: Projektu programu priorytetowego Poprawa efektywności energetycznej Część 4) Ryś termomodernizacja budynków jednorodzinnych Osoba uwagi: zgłaszająca Andrzej Guła, Marek Zaborowski, Instytut Ekonomii Środowiska L.p. Aktualny zapis Ustęp / nr strony Treść uwagi i uzasadnienie zmiany Proponowany zapis 1. Cel programu Zmniejszenie emisji CO2 oraz pyłów w wyniku poprawy efektywności wykorzystania energii w istniejących jednorodzinnych budynkach mieszkalnych. 1 (str. 1) Jednym z fundamentalnych pytań, na które należy odpowiedzieć jest to jaki cel przyświeca programowi RYŚ. Obecnie zdefiniowany ogólny cel wymaga uszczegółowienia dla potrzeb programu, tak aby zmaksymalizować jego efekty. Uzupełnić cel ogólny o (a) wsparcie programów ochrony powietrza wynikających z dyrektywy CAFE, (b) promocja standardu termomodernizacji budynków ponad stan wynikający z obecnych regulacji prawnych. Celem szczegółowym programu powinno być: (a) wsparcie programów ochrony powietrza wynikających z dyrektywy CAFE; (b) promowanie standardów termomodernizacji budynków ponad stan wynikający z obecnych regulacji prawnych. Następujące przesłanki wskazują na uszczegółowienie celu programu tak, aby obejmował on wsparcie programów wynikających z dyrektywy CAFE: (a) w 2

3 trakcie licznych wystąpień przedstawicieli rządu wielokrotnie podkreślano, że program RYŚ ma wzmocnić programy ochrony powietrza, jednak (b) przy obecnej skali programu i rozproszeniu go na terenie całego kraju efekt w postaci poprawy jakości powietrza będzie niezauważalny. Modernizacja 0,15 0,25% zasobu budynków jednorodzinnych (do 2020 r.) w skali całego kraju nie przełoży się na poprawę jakości powietrza na terenach zanieczyszczonych. Większy efekt mógłby być osiągnięty poprzez nakierowanie programu RYŚ (w części lub całości) na obszary gdzie realizowane są programy ochrony powietrza. Dla przykładu, w Republice Czeskiej program wsparcia termomodernizacji budynków Nova Zelena Usporam zakłada wyższą intensywność wsparcia dla domów położonych w zanieczyszczonych regionach. Promowanie określonego standardu modernizacji ma duże znaczenie np. niemiecki program KfW promuje różne stopnie modernizacji - KfW- Efficiency House 55, 70, 85 itd. 3

4 Standardy wspierane przez KfW stanowią łatwą do rozpoznania przez indywidualnych klientów markę. W propozycji programu RYŚ zabrakło nazwania standardów modernizacji (tak, jak to zrobiono np. w KfW, czy przy programie NF-15, NF-40). Nazwanie i promocja standardów RYŚ miałoby niezmiernie ważny wymiar promocyjny i edukacyjny. Należy pamiętać, iż beneficjentami programu (w ogromnej większości) są ludzie nie posiadający wiedzy technicznej, dla której informacja tj. współczynniki przenikalności cieplnej niewiele mówią. 2. Budżet (300 milionów złotych na 5 lat) Uwaga ogólna Można przyjąć, że w ciągu ośmiu lat funkcjonowania programu, przy założeniu, że średni kredyt zaciągnięty przez beneficjenta w ramach programu wyniesie zł, modernizacji poddanych zostanie budynków (około rocznie z ok ,04% rocznie). Tak więc w całym pięcioletnim okresie funkcjonowania programu termomodernizacji zostanie poddanych 0,15 0,25% budynków jednorodzinnych w Polsce - to niezmiernie mało. Przykładowo czeski program Nova Zelena Usporam - 4

5 finansuje rocznie modernizację ok. 1% zasobu domów. 3. Zwrotne formy dofinansowania Uwaga ogólna Ograniczenie jedynie do zwrotnych form dofinansowania wyklucza z instrumentu ludzi uboższych i/lub nie posiadających zdolności kredytowej. Są to ludzie mieszkający niejednokrotnie w niedocieplonych domach ogrzewanych niskosprawnymi instalacjami na paliwa stałe (powodującymi poważny problem zanieczyszczenia). Innymi słowy z programu RYŚ będą mogły korzystać jedynie osoby bardziej majętne (posiadające zdolność kredytową). Należy umożliwić korzystanie z bezzwrotnych form finansowania (zob. uwagi niżej). Takiego ograniczenia nie wprowadzono ani w niemieckim KfW ani w czeskim Nova Zelena Usporam (oba programy nie wymuszają wzięcia kredytu co ma miejsce w przypadku instrumentu RYŚ). Zaletą dystrybucji środków np. poprzez gminy jest redukcja kosztów administracyjnych oraz brak konieczności płacenia podatku dochodowego od dotacji (co ma miejsce w przypadku obecnie zaproponowanej konstrukcji). 5

6 4. Nabór wniosków o kredyt wraz z dotacją prowadzony jest przez bank w trybie ciągłym. Wnioski składane są w banku, który zawarł umowę o współpracy z NFOŚiGW (str. 1) Proponujemy umożliwienie dystrybucji środków przez samorządy i WFOŚiGW, szczególnie na tych obszarach gdzie realizowane są programy ograniczenia niskiej emisji (PONE) oraz tam gdzie funkcjonują doradcy energetyczni. Dystrybucja prze samorządy zmniejszy koszty wprowadzania programu, zmniejszy koszty transakcyjne, a udział doradców energetycznych poprawi jakość inwestycji. Dodatkową zaletą może być to, że prace będą mogły być również wykonywane przez osoby, które maja środki ale np. nie mają zdolności kredytowej, lub po prostu nie chcą korzystać z usług bankowych. Nabór wniosków o kredyt wraz z dotacją prowadzony jest przez bank, samorząd, lub WFOŚiGW w trybie ciągłym. Wnioski składane są w banku, samorządzie lub WFOŚiGW, który zawarł umowę o współpracy z NFOŚiGW. W dalszych częściach stosowne zapisy dotyczące banków powinny być odpowiednio uzupełnione d (str. 2) Uważamy, że modernizacja c.o. powinna być dofinansowana, ponieważ stanowi integralną część całej inwestycji np. bez przeprowadzenia modernizacji c.o. trudno wyobrazić sobie montaż niskotemperaturowych źródeł ciepła (pompy ciepła, kolektory słoneczne). 6. Montaż kolektorów słonecznych wraz z wyposażeniem zł 6.2.d Tabela (str. 2) Koszt kwalifikowany na montaż kolektorów słonecznych jest zbyt niski. Ponadto nie określono jakie kolektory maja być zamontowani (cieczowe czy PV). Proponujemy podniesienie kosztu kwalifikowanego do poziomu 10 tyś zł. W tabeli brakuje modernizacji instalacji c.o.(włącznie z zaworami) i instalacji automatyki. Montaż kolektorów słonecznych wraz z wyposażeniem zł. Proponujemy zrezygnowanie z instalacji kolektorów, które będą mogły być finansowane z innych programów (np. regionalnych). 6

7 Natomiast ważne jest umożliwienie przygotowanie jednego wniosku do kilku źródeł finansowania np. RYŚ + WFOSIGW. 7. Intensywność dofinansowania (str. 3) Proponujemy przenieść akapit do tabeli kosztów kwalifikowanych (6.2.d) 8. Wnioskowana kwota środków na kredyty wraz z dotacją nie może być niższa od tys. zł i wyższa od tys. zł; 7.31a (str. 4) Występuje błąd redakcyjny od tyś. zł do tyś. zł zamiast od 5 tyś. do 40 tyś. zł Ponieważ kwota dotacji uzależniona jest od wysokości kredytu uważamy, iż górna kwota powinna być podniesiona do poziomu co najmniej 60 tyś zł. Można również zaproponować rozwiązanie gdzie maksymalna kwota kredytu zależna jest od zakresu prac i wynosiłaby 60 tyś zł a w przypadku termomodernizacji obiektu i wymiany źródła 80 tyś. Zł Wnioskowana kwota środków na kredyty wraz z dotacją nie może być niższa od 5 tys. zł i nie wyższa niż 60 tys. zł, a przypadku realizacji prac z więcej niż jednej grupy nie wyższa niż 80 tyś zł. Wydaje się, że mimo wszystko na dzisiaj ogrzewanie w Polsce przy pomocy kolektorów słonecznych nie jest ekonomicznie uzasadnione. Zgodnie z naszymi (IEŚ, CEM, KAPE, SCIAE) obliczeniami, przy typowym domu w którym wykonalibyśmy komplet prac, koszty kwalifikowane wyniosą ponad zł Pow. max koszt Koszt m 2 kw. zł 7

8 zł/m 2 ściany 194, dach 83, strop 75, okna 35, % dofinansowania, w przypadku połączenia dwóch elementów z Grupy I, % dofinansowania, w przypadku połączenia trzech elementów z Grupy I, % dofinansowania, w przypadku realizacji elementu z Grupy II. 12. Na jeden budynek mieszkalny może być udzielone więcej niż jedno dofinansowanie w ramach programu 7.2.2a (str. 3) c (str. 3) d (str. 3) Razem Poziom wparcia dla dwóch grup prac na skorupie budynku jest zbyt mały. Często beneficjenci będą realizować pracę typu ocieplenie ścian + ocieplenie poddasza. W takim przypadku 10% dotacji może tylko zniechęcać do programu Beneficjenci realizujący trzy elementy z grupy I będą na siłę szukali wymiany choćby jednego okna żeby podnieść poziom dotacji z 20% do 30%. Proponujemy podniesienie poziomu dotacji z 20% do 25% Pominięto poziom dotacji w przypadku prac z grupy III. Proponujemy rozszerzenie tego zapisu o grupę III 20% dofinansowania, w przypadku połączenia dwóch elementów z Grupy I, 25% dofinansowania, w przypadku połączenia trzech elementów z Grupy I, 20% dofinansowania, w przypadku realizacji elementu z Grupy II lub III i (str. 4) Na jeden budynek mieszkalny może być udzielone więcej niż jedno dofinansowanie w ramach programu. Z dofinansowaniem w ramach programu można łączyć inne dofinansowanie z innych źródeł, pod warunkiem, że nie zostaną naruszone 8

9 przepisy o pomocy publicznej (np. z wojewódzkich programów ochrony powietrza). Opracowania techniczne przygotowane dla innych programów publicznych będą w miarę możliwości akceptowane przez NFOŚiGW (gdy będą zawierały zakres podobny do wymaganego przez NFOŚiGW) 9