Nr 4/2014. Biuletyn Informacyjny

Transkrypt

1 Nr 4/2014 Biuletyn Informacyjny

2 Nr 4/2014 Biuletyn Informacyjny Warszawa 2014

3 Na podstawie materiałów NBP opracowano w Departamencie Statystyki Według stanu na dzień r. Skład i druk: Drukarnia NBP Wydał: Narodowy Bank Polski Departament Edukacji i Wydawnictw Warszawa ul. Świętokrzyska 11/21 tel.: ISSN Copyright Narodowy Bank Polski Warszawa 2014

4 Spis treści Rozdział 1. Przegląd gospodarczy 5 Rozdział 2. Przegląd monetarny 13 Rozdział 3. Bilans płatniczy Polski w kwietniu 2014 r Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego Transfery z Unią Europejską Rachunek finansowy Inwestycje nierezydentów w Polsce Inwestycje polskich podmiotów za granicą Oficjalne aktywa rezerwowe 24 Rozdział 4. Najważniejsze decyzje Rady Polityki Pieniężnej 25 Rozdział 5. Aneks statystyczny Tabele Wykresy Szeregi czasowe pozbawione wahań sezonowych Uwagi metodyczne 83

5

6 Rozdział 1 Przegląd gospodarczy

7 Rozdział 1 Przegląd gospodarczy Według wstępnych szacunków Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w I kwartale br. produkt krajowy brutto (PKB) wzrósł realnie o 3,4% r/r wobec 2,7% r/r w poprzednim kwartale oraz 0,4% r/r rok wcześniej. Odnotowany wzrost gospodarczy był wynikiem zarówno rosnącej dynamiki popytu krajowego, jak również dodatniego salda obrotów handlowych z zagranicą. Trzeci kwartał z rzędu rosła dynamika popytu krajowego. Jego tempo zmian osiągnęło poziom 3% r/r wobec 1,8% r/r w poprzednim kwartale. Wpływ tej kategorii na wielkość wzrostu PKB wyniósł 2,9 pkt proc. Wśród komponentów popytu krajowego o 1,7% r/r wzrosło spożycie indywidualne oraz o 0,1% r/r spożycie publiczne. W rezultacie spożycie ogółem podwyższyło wskaźnik wzrostu PKB o 1,8 pkt proc. W I kwartale br. wyraźnie wzrosły nakłady brutto na środki trwałe. Ich tempo zmian wyniosło 10,7%. Wpływ tej kategorii na wielkość wzrostu PKB wyniósł 1,2 pkt proc. Stopa inwestycji, mierzona relacją nakładów brutto na środki trwałe do produktu krajowego brutto w cenach bieżących, ukształtowała się na poziomie 12,2% wobec 11,7% rok wcześniej. W przypadku handlu zagranicznego tempo wzrostu eksportu i importu wyniosło odpowiednio: 7,6% r/r i 6,9% r/r. W efekcie wpływ salda obrotów handlowych z zagranicą podwyższył wskaźnik wzrostu PKB o 0,5 pkt proc. Wartość dodana brutto w gospodarce narodowej zwiększyła się o 3% r/r, w tym w przemyśle o 4% r/r. Poza przemysłem wzrost wartości dodanej brutto odnotowano w grupie działalność finansowa i ubezpieczeniowa (o 16% r/r), w budownictwie (o 8% r/r), w grupach: handel, naprawa pojazdów samochodowych (o 3,8% r/r), transport i gospodarka magazynowa (o 3,7% r/r), zakwaterowanie i gastronomia (o 1,7% r/r) oraz informacja i komunikacja (o 1,1% r/r). Według opublikowanych przez GUS danych miesięcznych wzrost produkcji sprzedanej przemysłu wyniósł w kwietniu br. 5,4% r/r tyle samo co miesiąc wcześniej. Po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym produkcja sprzedana zwiększyła się o 5,3% w porównaniu do analogicznego miesiąca poprzedniego roku. Sprzedaż wzrosła w przetwórstwie przemysłowym (o 7,3% r/r). Spadek odnotowano natomiast w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 5,6% r/r) oraz w przedsiębiorstwach górniczych (o 5,5% r/r). Wzrost produkcji sprzedanej w stosunku do tego samego okresu 2013 r. wystąpił w 27 (spośród 34) działach przemysłu. Wśród działów przetwórstwa przemysłowego istotnych pod względem zatrudnienia 1 wzrosła sprzedaż pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 15,3% r/r), mebli (o 14,9% r/r), wyrobów z metali (o 9,8% r/r), artykułów spożywczych (o 8,6% r/r), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 7,9% r/r) oraz maszyn i urządzeń (o 6,6% r/r). Spadła natomiast sprzedaż pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 1% r/r). 1 Uwzględniono działy przetwórstwa przemysłowego, w których przeciętne zatrudnienie wyniosło powyżej 100 tys. osób. 6 Narodowy Bank Polski

8 Przegląd gospodarczy Wykres 1.1. Dynamika realna produktu krajowego brutto (ceny średnioroczne poprzedniego roku, analogiczny okres poprzedniego roku = 100) I-III IV-VI VII-IX X-XII I-III IV-VI VII-IX X-XII I-III Wykres 1.2. Produkcja sprzedana przemysłu (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Produkcja sprzedana przemysłu ogółem Górnictwo i kopalnictwo Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę Wykres 1.3. Wskaźniki cen produkcji sprzedanej przemysłu (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Ceny produkcji sprzedanej przemysłu Przetwórstwo przemysłowe Produkcja budowlano-montażowa Górnictwo i kopalnictwo Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę Biuletyn Informacyjny 4/2014 7

9 Rozdział 1 Wykres 1.4. Wskaźniki cen wybranych grup towarów i usług konsumpcyjnych (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Towary i usługi konsumpcyjne ogółem Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe Użytkowanie mieszkania i nośniki energii Transport Żywność i napoje bezalkoholowe Odzież i obuwie Opieka zdrowotna Łączność Wykres 1.5. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw Górnictwo i kopalnictwo Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę Budownictwo Produkcja budowlano-montażowa zrealizowana w kwietniu br. na terenie kraju przez przedsiębiorstwa o liczbie pracujących powyżej 9 osób była o 12,2% wyższa w porównaniu z tym samym okresem 2013 r. Miesiąc wcześniej wskaźnik ten wyniósł 17,4%. Po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym produkcja wzrosła o 13,3% r/r. Roczny wskaźnik cen produkcji sprzedanej przemysłu (PPI) wyniósł w kwietniu br. -0,7% r/r wobec -1,3% r/r miesiąc wcześniej. Spadły ceny produkcji w przetwórstwie przemysłowym (o 0,7% r/r) oraz w przedsiębiorstwach górniczych (o 6,8% r/r). Wzrosły natomiast ceny 8 Narodowy Bank Polski

10 Przegląd gospodarczy Wykres 1.6. Bezrobotni zarejestrowani (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) i stopa bezrobocia 110 (%) 14, ,0 13,5 13,0 Stopa bezrobocia 90 IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV 12,5 Bezrobotni zarejestrowani Stopa bezrobocia (prawa skala) Wykres 1.7. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw Górnictwo i kopalnictwo Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę Budownictwo w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 1,1% r/r). Według danych GUS dostępnych za marzec 2014 r. 2 wśród działów przetwórstwa przemysłowego liczących się pod względem zatrudnienia spadek cen odnotowano w produkcji wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 1,9% r/r), pojazdów samocho- 2 Ceny produkcji sprzedanej przemysłu ogółem oraz dla trzech głównych sekcji: górnictwo i kopalnictwo, przetwórstwo przemysłowe oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz parę wodną i gorącą wodę są publikowane przez GUS z wyprzedzeniem w stosunku do informacji o cenach w poszczególnych działach przetwórstwa przemysłowego. Biuletyn Informacyjny 4/2014 9

11 Rozdział 1 dowych, przyczep i naczep (o 1,5% r/r), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 1,4% r/r), mebli (o 1,1% r/r), wyrobów z metali (o 1,1% r/r) oraz artykułów spożywczych (o 0,6% r/r). Podrożała natomiast produkcja maszyn i urządzeń (o 1,9% r/r). Ceny produkcji budowlano-montażowej obniżyły się w kwietniu br. o 1,5% r/r podobnie jak w poprzednim miesiącu. Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) wyniósł w kwietniu br. 0,3% r/r wobec 0,7% r/r miesiąc wcześniej. Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe podrożały o 3,9% r/r, użytkowanie mieszkania i nośniki energii o 2,1% r/r, żywność i napoje bezalkoholowe o 0,3% r/r oraz opieka zdrowotna o 0,2% r/r. Staniały natomiast o 4,4% r/r odzież i obuwie, o 2,1% r/r usługi transportowe oraz o 1,7% r/r usługi związane z łącznością. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw ukształtowało się w kwietniu br. na poziomie 5515 tys. i było o 37 tys. (0,7%) wyższe niż rok wcześniej. W przemyśle wzrost miejsc pracy odnotowano w przetwórstwie przemysłowym (o 1,9% r/r). Spadło natomiast zatrudnienie w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 3,9% r/r) oraz w przedsiębiorstwach górniczych (o 5,7% r/r). Spośród działów przetwórstwa przemysłowego o znaczącym udziale w rynku pracy wzrost przeciętnego zatrudnienia wystąpił w przedsiębiorstwach produkujących meble (o 6,1% r/r), pojazdy samochodowe, przyczepy i naczepy (o 5,5% r/r), wyroby z gumy i tworzyw sztucznych (o 4,8% r/r), wyroby z metali (o 3,1% r/r), artykuły spożywcze (o 0,8% r/r) oraz wyroby z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 0,7% r/r). Spadło natomiast zatrudnienie przy produkcji maszyn i urządzeń (o 0,8% r/r). Poza przemysłem zatrudnienie wzrosło w grupach administrowanie i działalność wspierająca (o 3,1% r/r), informacja i komunikacja (o 3% r/r), handel, naprawa pojazdów samochodowych (o 1,3% r/r) oraz transport i gospodarka magazynowa (o 0,2% r/r). Spadek miejsc pracy wystąpił w budownictwie (o 7,3% r/r) i w grupie zakwaterowanie i gastronomia (o 0,6% r/r). Liczba bezrobotnych zarejestrowanych wyniosła w kwietniu br tys. i była o 176,7 tys. (7,8%) mniejsza niż przed rokiem. Stopa bezrobocia ukształtowała się na poziomie 13% wobec 14% w tym samym okresie 2013 r. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w kwietniu br zł, tj. o 3,8% więcej niż rok wcześniej. Wzrost średnich płac odnotowano w przetwórstwie przemysłowym (o 5,8% r/r) i w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 6,3% r/r). Spadły natomiast płace w przedsiębiorstwach górniczych (o 1,3% r/r). Spośród działów przetwórstwa przemysłowego o znaczącym udziale w rynku pracy wzrost przeciętnych wynagrodzeń wystąpił w przedsiębiorstwach produkujących wyroby z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 8,6% r/r), wyroby z gumy i tworzyw sztucznych (o 8,1% r/r), wyroby z metali (o 6,6% r/r), meble (o 6,1% r/r), maszyny i urządzenia (o 5,5% r/r), pojazdy samochodowe, przyczepy i naczepy (o 4,6% r/r) oraz artykuły spożywcze (o 3,8% r/r). 10 Narodowy Bank Polski

12 Przegląd gospodarczy W przedsiębiorstwach pozaprzemysłowych wzrosły wynagrodzenia w grupach handel, naprawa pojazdów samochodowych (o 5,4% r/r), administrowanie i działalność wspierająca (o 5,1% r/r), w budownictwie (o 3,7% r/r), w grupach zakwaterowanie i gastronomia (o 3,2% r/r) oraz transport i gospodarka magazynowa (o 2,6% r/r). Spadły natomiast płace w grupie informacja i komunikacja (o 5% r/r). W kwietniu br. dochody budżetu państwa wyniosły 95,6 mld zł przy wydatkach na poziomie 116,9 mld zł. Dochody były wyższe w stosunku do tego samego okresu poprzedniego roku o 10% a wydatki niższe o 1,5%. Kwoty dochodów i wydatków stanowiły odpowiednio 34,4% oraz 35,9% planu założonego w ustawie budżetowej na 2014 r. Deficyt budżetowy po kwietniu br. ukształtował się na poziomie 21,3 mld zł przy planowanym na ten rok deficycie w wysokości około 47,5 mld zł. W porównaniu z tym samym okresem poprzedniego roku wzrosły wpływy z podatków pośrednich do 63,8 mld zł (o 15,6%), z podatku dochodowego od osób fizycznych do 13,7 mld zł (o 3,6%) oraz z podatku dochodowego od osób prawnych do 9,8 mld zł (o 3,1%). Biuletyn Informacyjny 4/

13

14 Rozdział 2 Przegląd monetarny

15 Rozdział 2 Przegląd monetarny Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 8-9 kwietnia br. postanowiła utrzymać stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie: n stopa referencyjna 2,5% w skali rocznej, n stopa lombardowa 4% w skali rocznej, n stopa depozytowa 1% w skali rocznej, n stopa redyskonta weksli 2,75% w skali rocznej. W kwietniowym okresie utrzymywania rezerwy obowiązkowej 3 średnie absolutne odchylenie stawki POLONIA od stopy referencyjnej wyniosło 11 p.b. wobec 6 p.b. w poprzednim miesiącu. Krótkoterminowa płynność sektora bankowego, liczona jako suma operacji podstawowych NBP, dostrajających oraz operacji depozytowo-kredytowych, wyniosła 111,9 mld zł, tj. o 5 mld zł mniej niż w marcu br. Średnie saldo operacji NBP osiągnęło wartość 111 mld zł (w poprzednim miesiącu 116,7 mld zł), w tym operacji podstawowych 110,2 mld zł. W kwietniowym okresie utrzymywania rezerwy obowiązkowej banki składały w NBP depozyt na koniec dnia średnio w miesiącu na poziomie ok. 847 mln zł wobec 189 mln zł miesiąc wcześniej. W kwietniu br. średnie oprocentowanie kredytów złotowych dla przedsiębiorstw 4 wzrosło z 4,3% do 4,5%. Dla przedsiębiorców indywidualnych koszt zaciągniętych kredytów obniżył się z 6,9% do 6,8%. W przypadku kredytów złotowych dla gospodarstw domowych: wzrosło oprocentowanie kredytów konsumpcyjnych z 13,5% do 13,6%; oprocentowanie kredytów na cele mieszkaniowe utrzymało się na poziomie 5,3%. W porównaniu z poprzednim miesiącem zmniejszyło się z 2,5% do 2,4% średnie oprocentowanie depozytów złotowych przedsiębiorstw. Na niezmienionym poziomie 2,6% pozostało oprocentowanie depozytów złotowych gospodarstw domowych. 3 Omawiany okres utrzymywania rezerwy obowiązkowej i rozliczenia wykonania płynności dotyczy przedziału czasowego od r. do r. 4 Oprocentowanie kredytów i depozytów dotyczy nowych umów. Szczegółowe informacje o sposobie wyliczania średniego oprocentowania kredytów i depozytów znajdują się na stronie w dziale Statystyka i sprawozdawczość/statystyka monetarna i finansowa/statystyka stóp procentowych/nowa statystyka stóp procentowych, w pliku Instrukcja użytkownika statystyki stóp procentowych.pdf. 14 Narodowy Bank Polski

16 Przegląd monetarny Wykres 2.1. Stopy rynku międzybankowego na tle podstawowych stóp NBP % 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0, Stawka referencyjna POLONIA Stopa referencyjna WIBOR ON Stopa lombardowa WIBOR 3M Stopa depozytowa Wykres 2.2. Średnie oprocentowanie nowych umów depozytowych (w złotych) 5,0 % 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Przedsiębiorstwa Gospodarstwa domowe W kwietniu br. wartość pieniądza M3 wzrosła o 5,8 mld zł (0,6%) do 986,1 mld zł. Jego roczne tempo zmian zwiększyło się o 0,3 pkt proc. do 5,4%. Wartość miesięcznej zmiany transakcyjnej pieniądza M3 wyniosła 5,3 mld zł 5. Tempo zmian składników podaży pieniądza o wysokim stopniu płynności, wchodzących w skład pieniądza M1, zmniejszyło się w stosunku do poprzedniego miesiąca o 3,6 pkt proc. do 11,1% r/r. Tempo zmian pozostałych składników szerokiego pieniądza wyniosło -0,9% r/r wobec -5,2% w poprzednim miesiącu. 5 Metoda wyliczania zmian transakcyjnych polega na wyeliminowaniu z różnicy stanów zmian o charakterze nietransakcyjnym, tj. wynikających z różnic kursów walutowych pomiędzy okresami sprawozdawczymi, zmian wyceny, reklasyfikacji i innych korekt, np. błędów w sprawozdaniach przesyłanych przez banki. Szczegółowy opis metodyki znajduje się na stronie w dziale Statystyka i sprawozdawczość/statystyka monetarna i finansowa/podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji, w pliku Metodyka statystyki transakcji.pdf. Biuletyn Informacyjny 4/

17 Udział Rozdział 2 Wykres 2.3. Średnie oprocentowanie nowych umów kredytowych (w złotych) % IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Kredyty dla gospodarstw domowych na cele konsumpcyjne Kredyty dla gospodarstw domowych na cele mieszkaniowe Kredyty dla przedsiębiorstw Wykres 2.4. Udział pieniądza gotówkowego w obiegu i zobowiązań bieżących sektorów krajowych w pieniądzu M3 na tle dynamiki pieniądza M1 i agregatu M3-M1 (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) 130 % 58 Dynamika IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV 50 M3 M1 M1 Udział gotówki i zobowiązań bieżących w M3 W kwietniu br. wartość pieniądza gotówkowego w obiegu wzrosła o 2,6 mld zł (2,2%) do 119,3 mld zł. Jego roczne tempo zmian było wyższe o 0,7 pkt proc. w porównaniu do poprzedniego miesiąca i wyniosło 11%. Wskaźnik płynności pieniądza M3, mierzony udziałem gotówki i zobowiązań bieżących w pieniądzu M3, zmniejszył się o 1,4 pkt proc. do poziomu 55,6%. Wskaźnik płynności pieniądza M1, mierzony udziałem gotówki w obiegu poza kasami monetarnych instytucjach finansowych (MIF) w pieniądzu M1, wzrósł o 0,9 pkt proc. do 21,7%. Depozyty i inne zobowiązania zaliczane do pieniądza M3 zwiększyły się w kwietniu br. o 2,5 mld zł (0,3%) do 850,5 mld zł. Tempo ich zmian było wyższe o 0,7 pkt proc. i wyniosło 5,4% r/r. 16 Narodowy Bank Polski

18 Przegląd monetarny Wykres 2.5. Udział pieniądza gotówkowego w obiegu w pieniądzu M1 % 23,0 22,5 22,0 21,5 21,0 20,5 IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Wykres 2.6. Zobowiązania MIF wobec gospodarstw domowych i przedsiębiorstw zaliczane do pieniądza M3 (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Przedsiębiorstwa Gospodarstwa domowe Wzrosły depozyty niemonetarnych instytucji finansowych (o 2,7 mld zł; 6,1%), gospodarstw domowych (o 1,7 mld zł; 0,3%), funduszy ubezpieczeń społecznych (o 1,4 mld zł; 54,8%) i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych (o 0,2 mld zł; 1,2%). Spadły natomiast depozyty przedsiębiorstw (o 2,1 mld zł; 1,1%) oraz instytucji samorządowych (o 1,4 mld zł; 4,5%). Po stronie czynników kreacji pieniądza o 7,6 mld zł (5,1%) do 156,5 mld zł wzrosło zadłużenia netto instytucji rządowych szczebla centralnego oraz o 5,4 mld zł (0,6%) do 973,6 mld zł zwiększyły się należności MIF od sektorów krajowych 6. Ujemny wpływ na podaż pieniądza miał natomiast spadek o 5,9 mld zł (4,4%) do 126,9 mld zł aktywów zagranicznych netto oraz przyrost o 1,7 mld zł (0,6%) do 283,7 mld zł długoterminowych zobowiązań finansowych. 6 Zadłużenie w monetarnych instytucjach finansowych z tytułu kredytów, pożyczek, skupionych wierzytelności i zrealizowanych gwarancji i poręczeń. Kategoria ta nie obejmuje odsetek zapadłych i należności z tytułu papierów wartościowych. Do sektorów krajowych zaliczono niemonetarne instytucje finansowe, przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe, instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych, instytucje samorządowe oraz fundusze ubezpieczeń społecznych. Biuletyn Informacyjny 4/

19 Rozdział 2 Wykres 2.7. Należności MIF od gospodarstw domowych i przedsiębiorstw (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Przedsiębiorstwa Gospodarstwa domowe Wykres 2.8. Należności MIF od gospodarstw domowych z tytułu kredytów i pożyczek (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Ogółem Mieszkaniowe Konsumpcyjne Należności MIF 7 od przedsiębiorstw zwiększyły się w kwietniu br. o 3,3 mld zł (1,2%) do 270,9 mld zł. Wartość miesięcznej zmiany transakcyjnej tej kategorii wyniosła 3 mld zł. Roczne tempo zmian należności od przedsiębiorstw wzrosło o 1,4 pkt proc. do 5%. Kredyty do 1 roku włącznie wraz z zadłużeniem w rachunku bieżącym wzrosły o 2,4% r/r; kredyty od 1 roku do 5 lat włącznie przyrosły o 11,7% r/r; kredyty powyżej 5 lat zwiększyły się o 3,4% r/r. Należności MIF od gospodarstw domowych wzrosły w kwietniu br. o 4 mld zł (0,7%) do 573,3 mld zł. Wartość miesięcznej zmiany transakcyjnej wyniosła 2,9 mld zł. Roczne tempo zmian należności od gospodarstw domowych zwiększyło się o 0,8 pkt proc. do 5,8%. Kredyty na cele mieszkaniowe wzrosły o 5% r/r. Tempo zmian kredytów konsumpcyjnych wyniosło 5,7% r/r. 7 Z wyłączeniem zadłużenia z tytułu wyemitowanych papierów wartościowych. 18 Narodowy Bank Polski

20 Przegląd monetarny Wykres 2.9. Należności MIF od przedsiębiorstw z tytułu kredytów i pożyczek (analogiczny okres poprzedniego roku = 100) IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Ogółem Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie Do 1 roku (włącznie z rachunkami bieżącymi) Powyżej 5 lat Wykres Relacja agregatów monetarnych oraz zadłużenia sektorów krajowych do PKB % I-III IV-VI 2012 VII-IX X-XII I-III IV-VI 2013 VII-IX X-XII I-III 2014 M1/PKB M3/PKB Zadłużenie/PKB Według danych dostępnych za I kwartał br. wskaźniki określające stopień monetyzacji gospodarki wykazały różne kierunki zmian. Relacja zasobów pieniądza M1 i M3 do PKB w ujęciu procentowym zmniejszyła się w okresie kwartału odpowiednio: o 0,2 pkt proc. do 33,8% oraz o 0,6 pkt proc. do 59,2%. W tym okresie stosunek zadłużenia sektorów krajowych do PKB wzrósł o 0,5 pkt proc. do 55,8%. W kwietniu br. złoty8 stracił 0,7% w stosunku do euro, 0,3% do dolara amerykańskiego, 0,7% do franka szwajcarskiego oraz 1,4% do funta brytyjskiego. 8 Zmiany kursowe liczone w okresie pomiędzy końcem marca br. i końcem kwietnia br. w oparciu o średnie kursy NBP. Biuletyn Informacyjny 4/

21

22 Rozdział 3 Bilans płatniczy Polski w kwietniu 2014 r.

23 Rozdział 3 Bilans płatniczy Polski w kwietniu 2014 r. Miesięczny bilans płatniczy został oszacowany przy wykorzystaniu danych z miesięcznych i kwartalnych sprawozdań polskich podmiotów uczestniczących w obrotach z zagranicą, z badań statystyki publicznej oraz z administracyjnych źródeł danych. Prezentowana wersja bilansu płatniczego ma charakter informacji wstępnej i może ulec zmianie Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego Dodatnie saldo rachunku bieżącego, w kwietniu 2014 r., wyniosło mln EUR. Na wartość tego salda złożyły się: dodatnie salda obrotów towarowych (856 mln EUR), transferów bieżących (800 mln EUR) i usług (601 mln EUR) oraz ujemne saldo dochodów (1 229 mln EUR). W analogicznym miesiącu 2013 r. saldo rachunku bieżącego było również dodatnie i wyniosło 569 mln EUR. Łączne saldo rachunku bieżącego i kapitałowego było dodatnie i wyniosło mln EUR. W kwietniu 2014 r. eksport towarów został oszacowany na poziomie mln EUR, a import mln EUR. W porównaniu z danymi za kwiecień 2013 r. wartość eksportu towarów była wyższa o 904 mln EUR, tj. o 6,8%, natomiast import towarów zwiększył się o 678 mln EUR, tj. o 5,4%. Dodatnie saldo obrotów towarowych wyniosło 856 mln EUR i, w porównaniu do kwietnia 2013 r., poprawiło się o 226 mln EUR. Przychody z tytułu eksportu usług wyniosły mln EUR i, w porównaniu do analogicznego miesiąca 2013 r., zwiększyły się o 36 mln EUR, tj. o 1,4%. Wartość rozchodów wyniosła mln EUR i była wyższa o 83 mln EUR, tj. o 4,2%. Na dodatnie saldo usług, w wysokości 601 mln EUR, złożyły się dodatnie salda usług transportowych (393 mln EUR) i podróży zagranicznych (212 mln EUR) oraz ujemne saldo pozostałych usług (4 mln EUR). Ujemne saldo dochodów, w kwietniu 2014 r., wyniosło mln EUR. W analogicznym miesiącu 2013 r. było ono również ujemne i wyniosło mln EUR. Na saldo dochodów, w kwietniu 2014 r., złożyły się: dodatnie saldo wynagrodzeń pracowników (108 mln EUR) oraz ujemne saldo dochodów z inwestycji (1 337 mln EUR). O wysokości ujemnego salda dochodów z inwestycji zadecydowały, w głównej mierze, dochody zagranicznych inwestorów bezpośrednich z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polskich podmiotach w wysokości mln EUR. Na pozycję tę złożyły się: dywidendy (814 mln EUR), reinwestowane zyski (109 mln EUR) oraz naliczone odsetki od dłużnych instrumentów (169 mln EUR). Na wysokość ujemnego salda dochodów wpłynęły również dochody nierezydentów z tytułu inwestycji portfelowych, głównie w postaci odsetek od dłużnych papierów wartościowych emisji polskich podmiotów (328 mln EUR) oraz naliczone odsetki od kredytów otrzymanych przez polskie podmioty (150 mln EUR) Transfery z Unią Europejską W kwietniu 2014 r. saldo transferów z Unią Europejską było dodatnie i wyniosło 974 mln EUR. Napływ środków z Unii Europejskiej, w ujęciu bilansu płatniczego, w transferach bie- 22 Narodowy Bank Polski

24 Bilans płatniczy Polski w kwietniu 2014 r. Bilans płatniczy (w mln EUR) Dane skumulowane b IV III* IV* V 2012 IV 2013 V 2013 IV 2014* A. Rachunek bieżący Saldo obrotów towarowych Eksport f.o.b Import f.o.b Saldo usług Przychody Rozchody Saldo dochodów Przychody Rozchody Saldo transferów bieżących Przychody Rozchody B. Rachunek kapitałowy Przychody Rozchody C. Rachunek finansowy Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce Inwestycje portfelowe aktywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Inwestycje portfelowe pasywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Pozostałe inwestycje aktywa NBP Sektor rządowy Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pozostałe inwestycje pasywa NBP Sektor rządowy Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pochodne instrumenty finansowe D. Saldo błędów i opuszczeń Razem A D E. Oficjalne aktywa rezerwowe a Dane wstępne b Dane skumulowane są prezentowane krocząco w ujęciu 12 miesięcy. żących wyniósł mln EUR (głównie w ramach Wspólnej Polityki Rolnej), a w transferach kapitałowych 291 mln EUR (przede wszystkim w ramach Funduszu Spójności). W tym samym czasie Polska wpłaciła 343 mln EUR do budżetu Unii Europejskiej z tytułu składek i opłat członkowskich. Biuletyn Informacyjny 4/

25 Rozdział Rachunek finansowy Saldo rachunku finansowego, w kwietniu 2014 r., było ujemne i wyniosło 978 mln EUR. Inwestycje nierezydentów w Polsce zmniejszyły się netto o 440 mln EUR (odpływ kapitału). W tym samym czasie rezydenci zwiększyli swoje należności zagraniczne netto o 538 mln EUR (odpływ kapitału z Polski) Inwestycje nierezydentów w Polsce Ujemne saldo zagranicznych inwestycji w Polsce zostało ukształtowane przez odpływ kapitału z tytułu inwestycji bezpośrednich. Saldo zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce było ujemne i wyniosło 989 mln EUR. Na saldo to złożyły się: odpływ netto środków zmniejszający kapitały własne polskich przedsiębiorstw bezpośredniego inwestowania (1 335 mln EUR), dodatnie reinwestowane zyski (109 mln EUR) oraz napływ netto środków w postaci instrumentów dłużnych (237 mln EUR). W kwietniu 2014 r. dodatnie saldo zagranicznych inwestycji portfelowych wyniosło 569 mln EUR. Wpłynęły na nie, przede wszystkim, inwestycje nierezydentów w udziałowe papiery wartościowe (wzrost pasywów z tego tytułu o 802 mln EUR). W tym samym czasie miał miejsce odpływ kapitału z tytułu dłużnych papierów wartościowych, głównie sektora rządowego (233 mln EUR). Saldo pozostałych inwestycji nierezydentów w Polsce było ujemne i wyniosło 20 mln EUR. O wysokości salda tej pozycji zadecydował spadek zobowiązań pozostałych sektorów o 554 mln EUR. Spadły również zobowiązania NBP o 215 mln EUR i sektora rządowego o 50 mln EUR. W tym samym czasie zobowiązania sektora bankowego wzrosły o 799 mln EUR (głównie z tytułu długoterminowych kredytów otrzymanych) Inwestycje polskich podmiotów za granicą Saldo inwestycji rezydentów za granicą, w kwietniu 2014 r., było ujemne i wyniosło 523 mln EUR, co oznacza zwiększenie należności polskich podmiotów za granicą. Rezydenci zwiększyli swoje aktywa zagraniczne w postaci inwestycji portfelowych o 586 mln EUR i pozostałych inwestycji o 169 mln EUR. Zmniejszyły się natomiast aktywa z tytułu inwestycji bezpośrednich o 232 mln EUR Oficjalne aktywa rezerwowe Transakcje zrealizowane na rzecz klientów NBP oraz transakcje własne NBP spowodowały spadek wartości aktywów rezerwowych o 574 mln EUR. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec kwietnia 2014 r. wyniósł mln EUR. 24 Narodowy Bank Polski

26 Rozdział 4 Najważniejsze decyzje Rady Polityki Pieniężnej

27 Rozdział 4 Najważniejsze decyzje Rady Polityki Pieniężnej Uchwała nr 1/2014 Rady Polityki Pieniężnej z dnia 8 kwietnia 2014 r. w sprawie przyjęcia rocznego sprawozdania finansowego Narodowego Banku Polskiego sporządzonego na dzień 31 grudnia 2013 r. 26 Narodowy Bank Polski

28 Rozdział 5 Aneks statystyczny

29 Rozdział Tabele Tabela Podstawowe dane statystyczne Okres w cenach bieżących 1. Produkcja sprzedana przemysłu w cenach stałych ten sam miesiąc poprzedniego roku = 100 poprzedni miesiąc = 100 w cenach bieżących 2. Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej w cenach stałych ten sam miesiąc poprzedniego roku = 100 poprzedni miesiąc = 100 ten sam miesiąc poprzedniego roku = Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych poprzedni miesiąc = 100 grudzień poprzedniego roku = Wskaźniki cen produkcji sprzedanej przemysłu ten sam miesiąc poprzedniego roku = 100 poprzedni miesiąc = 100 mln zł % % mln zł % % % % % % % XII ,7 111,4 95, ,1 112,3 138,7 103,1 100,4 103,1 106,2 101,2 I ,0 109,7 94, ,4 110,8 30,8 103,6 101,2 101,2 106,2 100,4 II ,6 110,5 103, ,6 118,6 111,4 103,6 100,2 101,4 107,5 101,2 III ,5 106,2 114, ,1 124,0 142,5 104,3 100,9 102,3 109,5 101,6 IV ,5 106,5 90, ,2 115,3 109,5 104,5 100,5 102,9 108,8 100,7 V ,1 107,9 102, ,5 123,5 125,8 105,0 100,6 103,5 106,3 99,7 VI ,5 102,5 101, ,6 116,7 117,7 104,2 99,6 103,1 105,6 100,3 VII ,6 101,7 94, ,8 116,2 96,6 104,1 99,7 102,8 105,9 100,4 VIII ,0 107,7 104, ,2 110,6 101,6 104,3 100,0 102,7 106,8 100,6 IX ,8 107,0 111, ,0 117,9 118,2 103,9 100,1 102,8 108,4 101,7 X ,1 106,3 98, ,5 108,7 95,7 104,3 100,7 103,5 108,5 100,1 XI ,2 108,0 100, ,2 112,9 92,6 104,8 100,7 104,2 109,1 100,9 XII ,7 107,7 96, ,6 114,3 140,5 104,6 100,4 104,6 108,2 100,4 I ,4 108,5 95, ,7 131,9 35,5 104,1 100,7 100,7 107,9 100,1 II ,2 104,6 99, ,4 111,9 94,5 104,3 100,4 101,1 106,0 99,5 III ,1 100,9 110, ,1 103,2 131,5 103,9 100,5 101,7 104,4 100,1 IV ,3 102,6 92, ,1 107,8 114,4 104,0 100,6 102,2 104,4 100,7 V ,3 104,2 104, ,1 105,6 123,3 103,6 100,2 102,4 105,2 100,4 VI ,5 101,0 98, ,3 94,8 105,7 104,3 100,2 102,6 104,4 99,5 VII ,4 105,2 98, ,7 91,3 92,9 104,0 99,5 102,1 103,6 99,6 VIII ,2 100,2 99, ,5 94,9 105,7 103,8 99,7 101,8 103,0 100,0 IX ,3 95,2 105, ,2 82,1 102,2 103,8 100,1 101,9 101,8 100,5 X ,3 104,7 107, ,1 96,4 112,4 103,4 100,4 102,3 101,0 99,3 XI ,0 99,5 95, ,3 94,6 90,9 102,8 100,1 102,3 99,9 99,8 XII ,8 90,4 87, ,6 75,1 111,5 102,4 100,1 102,4 98,9 99,4 I ,1 100,4 105, ,5 83,9 39,7 101,7 100,1 100,1 98,8 100,0 II ,5 97,9 97, ,2 88,6 99,7 101,3 100,0 100,0 99,7 100,3 III ,2 97,1 109, ,4 81,5 120,9 101,0 100,2 100,2 99,3 99,7 IV ,7 102,8 97, ,7 76,9 107,9 100,8 100,4 100,6 97,9 99,3 V ,0 98,2 99, ,1 72,5 116,3 100,5 99,9 100,5 97,5 100,1 VI ,8 102,8 102, ,1 81,7 119,1 100,2 100,0 100,5 98,7 100,7 VII ,8 106,3 101, ,7 94,8 107,8 101,1 100,3 100,8 99,2 100,2 VIII ,3 102,2 95, ,6 88,9 99,2 101,1 99,7 100,5 98,9 99,7 IX ,5 106,3 109, ,5 95,2 109,4 101,0 100,1 100,5 98,6 100,1 X ,2 104,6 106, ,9 96,8 114,3 100,8 100,2 100,7 98,6 99,3 XI ,4 102,9 93, ,5 97,1 91,1 100,6 99,8 100,5 98,5 99,7 XII ,7 106,7 90, ,6 105,8 121,5 100,7 100,1 100,7 99,0 99,9 I ,9 104,2 103, ,2 96,1 36,0 100,5 100,1 100,1 99,0 100,0 II ,4 105,3 98, ,0 114,4 118,7 100,7 100,1 100,2 98,6 99,9 III ,7 105,5 109, ,6 117,4 124,2 100,7 100,1 100,3 98,7 99,8 IV ,3 105,4 97, ,7 112,2 103,2 100,3 100,0 100,2 99,3 99,9 28 Narodowy Bank Polski

30 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Podstawowe dane statystyczne (cd.) Okres 5. Wskaźniki cen produkcji budowlano-montażowej ten sam miesiąc poprzedniego roku = 100 poprzedni miesiąc = Pracujący w sektorze przedsiębiorstw ogółem 7. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw ogółem 8. Liczba bezrobotnych 9. Stopa bezrobocia 10. Przeciętne wynagrodzenia miesięczne brutto w sektorze przedsiębiorstw dochody budżetu państwa 11. Wyniki finansowe budżetu państwa wydatki budżetu państwa wynik budżetu państwa i saldo kredytów zagranicznych % % tys. osób tys. osób tys. osób % zł mln zł mln zł mln zł XII ,0 100, ,7 12, , , , ,5 I ,3 100, ,0 13, , , , ,6 II 100,4 100, ,2 13, , , , ,0 III 100,6 100, ,9 13, , , , ,0 IV 100,6 100, ,5 12, , , , ,1 V 100,7 100, ,6 12, , , , ,8 VI 100,8 100, ,3 11, , , , ,2 VII 101,1 100, ,2 11, , , , ,4 VIII 101,4 100, ,3 11, , , , ,0 IX 101,6 100, ,7 11, , , , ,5 X 101,6 100, ,6 11, , , , ,8 XI 101,7 100, ,9 12, , , , ,8 XII 101,8 100, ,7 12, , , , ,3 I ,5 99, ,5 13, , , , ,8 II 101,4 99, ,2 13, , , , ,3 III 101,3 100, ,9 13, , , , ,4 IV 101,1 100, ,6 12, , , , ,1 V 100,9 99, ,9 12, , , , ,1 VI 100,5 99, ,4 12, , , , ,5 VII 100,1 99, ,2 12, , , , ,8 VIII 99,7 99, ,7 12, , , , ,4 IX 99,3 99, ,0 12, , , , ,3 X 99,1 99, ,9 12, , , , ,3 XI 98,9 99, ,1 12, , , , ,6 XII 98,7 99, ,8 13, , , , ,5 I ,6 99, ,7 14, , , , ,0 II 98,4 99, ,7 14, , , , ,5 III 98,2 99, ,5 14, , , , ,9 IV 98,1 99, ,7 14, , , , ,7 V 98,0 99, ,3 13, , , , ,9 VI 98,0 99, ,1 13, , , , ,5 VII 98,1 99, ,1 13, , , , ,8 VIII 98,1 99, ,2 13, , , , ,6 IX 98,2 99, ,1 13, , , , ,6 X 98,2 99, ,2 13, , , , ,1 XI 98,3 99, ,0 13, , , , ,2 XII 98,3 99, ,9 13, , , , ,4 I ,3 99, ,7 14, , , , ,5 II 98,4 99, ,9 13, , , , ,3 III 98,5 99, ,2 13, , , , ,0 IV 98,5 100, ,0 13, , , , ,8 Biuletyn Informacyjny 4/

31 Rozdział 5 Tabela Podstawowe dane statystyczne (cd.) Okres 12. Wyniki finansowe przedsiębiorstw przychody koszty uzyskania przychodów wynik obciążenia wynik wskaźnik należności zobowiązania finansowy wyniku finansowy poziomu wskaźnik wskaźnik aktywa i roszczenia krótkoterminowe w tym w tym koszt brutto finansowego netto kosztów rentowności płynności obrotowe z tytułu ogółem przychody ogółem własny (saldo) brutto (saldo) z całokształtu obrotu netto II stopnia ogółem dostaw z tytułu ze sprzedaży sprzedanych działalności i usług dostaw i usług produktów produktów mln zł mln zł mln zł mln zł mln zł mln zł mln zł % % % mln zł mln zł mln zł XII , , , , , , ,5 94,7 4,4 105, , , ,4 I II III , , , , , , ,8 94,7 4,3 106, , , ,0 IV V VI , , , , , , ,0 93,8 5,2 104, , , ,9 VII VIII IX , , , , , , ,7 94,4 4,7 104, , , ,7 X XI XII , , , , , , ,3 94,6 4,5 102, , , ,7 I II III , , , , , , ,7 95,0 4,1 100, , , ,7 IV V VI , , , , , , ,5 95,2 4,0 97, , , ,9 VII VIII IX , , , , , , ,6 95,4 3,8 97, , , ,2 X XI XII , , , , , , ,9 95,8 3,4 97, , , ,3 I II III , , , , , , ,8 96,0 3,2 98, , , ,2 IV V VI , , , , , , ,0 95,3 4,0 98, , , ,3 VII VIII IX , , , , , , ,5 95,3 4,0 98, , , ,0 X XI XII , , , , , , ,4 95,5 3,8 96, , , ,8 I II III , , , , , , ,9 95,5 3,8 100, , , ,1 IV Narodowy Bank Polski

32 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Rynek finansowy podstawowe informacje Okres stopa referencyjna stopa lombardowa 1. Stopy procentowe NBP 2. Rezerwy obowiązkowe banków stopa depozytowa stopa redyskonta weksli stopa dyskonta weksli stopa rezerwy od wkładów złotowych płatnych na każde żądanie terminowych stopa rezerwy od wkładów w walutach obcych (równowartość w złotych) płatnych na każde żądanie terminowych stopa rezerwy od uzyskanych z tytułu sprzedaży papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu (repo) oprocentowanie środków rezerwy obowiązkowej wielkość rezerwy obowiązkowej % % % % % % % % % % % mln zł XII ,50 5,00 2,00 3,75 4,00 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,6 I ,75 5,25 2,25 4,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,6 II 3,75 5,25 2,25 4,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,9 III 3,75 5,25 2,25 4,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,9 IV 4,00 5,50 2,50 4,25. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,9 V 4,25 5,75 2,75 4,50. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,8 VI 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,7 VII 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,7 VIII 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,7 IX 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,5 X 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,9 XI 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,8 XII 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,8 I ,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,1 II 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,5 III 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,5 IV 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,6 V 4,75 6,25 3,25 5,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,9 VI 4,75 6,25 3,25 5,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,9 VII 4,75 6,25 3,25 5,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,5 VIII 4,75 6,25 3,25 5,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,0 IX 4,75 6,25 3,25 5,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,0 X 4,75 6,25 3,25 5,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,4 XI 4,50 6,00 3,00 4,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,6 XII 4,25 5,75 2,75 4,50. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,5 I ,00 5,50 2,50 4,25. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,3 II 3,75 5,25 2,25 4,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,1 III 3,25 4,75 1,75 3,50. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,1 IV 3,25 4,75 1,75 3,50. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,3 V 3,00 4,50 1,50 3,25. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,2 VI 2,75 4,25 1,25 3,00. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,2 VII 2,50 4,00 1,00 2,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,1 VIII 2,50 4,00 1,00 2,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,1 IX 2,50 4,00 1,00 2,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,9 X 2,50 4,00 1,00 2,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,7 XI 2,50 4,00 1,00 2,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,7 XII 2,50 4,00 1,00 2,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,7 I ,50 4,00 1,00 2,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,4 II 2,50 4,00 1,00 2,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,3 III 2,50 4,00 1,00 2,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,8 IV 2,50 4,00 1,00 2,75. 3,5 3,5 3,5 3,5 0,0 0,9 a ,9 a stopy redyskontowe weksli Biuletyn Informacyjny 4/

33 Rozdział 5 Tabela Rynek finansowy podstawowe informacje (cd.) 3. Przetargi na bony skarbowe Okres liczba przetargów w ciągu miesiąca wartość bonów zaoferowanych do sprzedaży (w cenach nominalnych) popyt zgłoszony przez oferentów (w cenach nominalnych) sprzedaż bonów (w cenach nominalnych) średni ważony zysk z kupionych bonów stan na koniec miesiąca bonów pochodzących z przetagów i będących w obiegu (wg kosztów zakupu) mln zł mln zł mln zł % mln zł XII ,00 0,00 0,00 0, ,48 I , , ,20 4, ,05 II , , ,45 4, ,00 III , , ,99 4, ,89 IV , , ,95 4, ,33 V , , ,00 4, ,83 VI 0 0,00 0,00 0,00 0, ,05 VII 0 0,00 0,00 0,00 0, ,90 VIII 0 0,00 0,00 0,00 0, ,62 IX 0 0,00 0,00 0,00 0, ,13 X 0 0,00 0,00 0,00 0, ,56 XI 0 0,00 0,00 0,00 0, ,56 XII 0 0,00 0,00 0,00 0, ,20 I , , ,32 4, ,31 II , , ,87 4, ,75 III , , ,92 4, ,46 IV , , ,11 4, ,46 V 0 0,00 0,00 0,00 0, ,79 VI 0 0,00 0,00 0,00 0, ,79 VII 0 0,00 0,00 0,00 0, ,79 VIII 0 0,00 0,00 0,00 0, ,85 IX 0 0,00 0,00 0,00 0, ,85 X 0 0,00 0,00 0,00 0, ,85 XI 0 0,00 0,00 0,00 0, ,85 XII 0 0,00 0,00 0,00 0, ,74 I , , ,53 3, ,42 II , , ,84 3, ,43 III , , ,50 3, ,08 IV 0 0,00 0,00 0,00 0, ,08 V 0 0,00 0,00 0,00 0, ,75 VI 0 0,00 0,00 0,00 0, ,13 VII 0 0,00 0,00 0,00 0, ,13 VIII 0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 IX 0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 X 0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 XI 0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 XII 0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 I ,00 0,00 0,00 0,00 0,00 II 0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 III 0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 IV 0 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 32 Narodowy Bank Polski

34 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Rynek finansowy podstawowe informacje (cd.) 4. Przetargi na bony pieniężne NBP Okres liczba przetargów w ciągu miesiąca wartość bonów zaoferowanych do sprzedaży (w cenach nominalnych) popyt zgłoszony przez oferentów (w cenach nominalnych) sprzedaż bonów (w cenach nominalnych) średni ważony zysk z kupionych bonów stan na koniec miesiąca bonów pochodzących z przetagów i będących w obiegu (wg kosztów zakupu) mln zł mln zł mln zł % mln zł XII , , ,70 3, ,93 I , , ,85 3, ,34 II , , ,87 3, ,99 III , , ,78 3, ,49 IV , , ,03 3, ,99 V , , ,82 4, ,15 VI , , ,10 4, ,76 VII , , ,13 4, ,63 VIII , , ,41 4, ,08 IX , , ,86 4, ,49 X , , ,66 4, ,99 XI , , ,83 4, ,64 XII , , ,09 4, ,94 I , , ,48 4, ,18 II , , ,95 4, ,99 III , , ,18 4, ,73 IV , , ,15 4, ,85 V , , ,39 4, ,56 VI , , ,23 4, ,09 VII , , ,14 4, ,72 VIII , , ,92 4, ,62 IX , , ,52 4, ,42 X , , ,16 4, ,47 XI , , ,00 4, ,81 XII , , ,92 4, ,34 I , , ,49 4, ,84 II , , ,61 3, ,06 III , , ,59 3, ,39 IV , , ,51 3, ,18 V , , ,77 3, ,21 VI , , ,97 2, ,65 VII , , ,42 2, ,59 VIII , , ,67 2, ,02 IX , , ,96 2, ,43 X , , ,57 2, ,76 XI , , ,47 2, ,58 XII , , ,90 2, ,77 I , , ,08 2, ,15 II , , ,86 2, ,52 III , , ,23 2, ,09 IV , , ,09 2, ,11 Biuletyn Informacyjny 4/

35 Rozdział 5 Tabela Rynek finansowy podstawowe informacje (cd.) 5. Informacje o wynikach sesji na Giełdzie Papierów Wartościowych SA w Warszawie Okres liczba spółek na koniec miesiąca kapitalizacja na koniec miesiąca wskaźnik C/Z na koniec miesiąca WIG20 na koniec miesiąca WIG20 średni w miesiącu mwig40 na koniec miesiąca mwig40 średni w miesiącu swig80 na koniec miesiąca 1 swig80 średni w miesiącu 1 obroty w miesiącu wskaźnik obrotu mln zł mln zł % XII ,1 17, , , , , , , ,5 37,4 I ,6 17, , , , , , , ,7 49,0 II ,8 17, , , , , , , ,3 47,3 III ,2 15, , , , , , , ,7 48,9 IV ,3 16, , , , , , , ,9 44,7 V ,6 14, , , , , , , ,1 49,3 VI ,8 14, , , , , , , ,8 47,7 VII ,1 13, , , , , , , ,6 42,5 VIII ,6 10, , , , , , , ,3 65,1 IX ,2 9, , , , , , , ,6 55,5 X ,4 10, , , , , , , ,9 53,6 XI ,7 9, , , , , , , ,1 49,4 XII ,2 9, , , , , , , ,5 41,0 I ,5 10, , , , , , , ,9 47,7 II ,2 9, , , , , , , ,0 44,1 III ,4 9, , , , , , , ,4 45,4 IV ,1 9, , , , , , , ,3 35,0 V ,8 8, , , , , , , ,2 37,9 VI ,4 9, , , , , , , ,9 43,1 VII ,0 9, , , , , , , ,3 40,2 VIII ,5 10, , , , , , , ,7 36,4 IX ,1 11, , , , , , , ,4 40,6 X ,5 10, , , , , , , ,6 37,2 XI ,0 11, , , , , , , ,4 37,8 XII ,2 12, , , , , , , ,0 42,6 I ,0 12, , , , , , , ,8 45,5 II ,0 13, , , , , , , ,1 39,2 III ,3 15, , , , , , , ,7 46,1 IV ,5 15, , , , , , , ,0 43,9 V ,1 17, , , , , , , ,8 40,3 VI ,5 16, , , , , , , ,2 54,3 VII ,8 17, , , , , , , ,9 34,1 VIII ,4 17, , , , , , , ,0 37,9 IX ,3 16, , , , , , , ,7 44,9 X ,6 17, , , , , , , ,2 40,6 XI ,7 18, , , , , , , ,0 36,3 XII ,5 17, , , , , , , ,3 39,8 I ,0 17, , , , , , , ,0 41,4 II ,1 19, , , , , , , ,2 37,6 III ,1 17, , , , , , , ,2 46,6 IV ,2 16, , , , , , , ,1 30,6 1 Od 16 marca 2007 r. indeks WIRR został zastąpiony przez indeks swig Narodowy Bank Polski

36 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Kursy dzienne PLN do USD i EUR Dni Styczeń 2014 r. Luty 2014 r. Marzec 2014 r. Kwiecień 2014 r. kurs średni NBP relacja kurs średni NBP relacja kurs średni NBP relacja kurs średni NBP PLN/1 USD PLN/1 EUR USD/EUR PLN/1 USD PLN/1 EUR USD/EUR PLN/1 USD PLN/1 EUR USD/EUR PLN/1 USD PLN/1 EUR relacja USD/EUR 1 3,0120 4,1472 1,3769 3,1288 4,2368 1,3541 3,0254 4,1602 1,3751 3,0278 4,1765 1, ,0315 4,1631 1,3733 3,1288 4,2368 1,3541 3,0254 4,1602 1,3751 3,0288 4,1774 1, ,0517 4,1645 1,3646 3,1370 4,2375 1,3508 3,0462 4,1978 1,3780 3,0330 4,1738 1, ,0517 4,1645 1,3646 3,1189 4,2140 1,3511 3,0489 4,1926 1,3751 3,0397 4,1657 1, ,0517 4,1645 1,3646 3,0987 4,1887 1,3518 3,0477 4,1860 1,3735 3,0397 4,1657 1, ,0517 4,1645 1,3646 3,0950 4,1860 1,3525 3,0427 4,1788 1,3734 3,0397 4,1657 1, ,0688 4,1798 1,3620 3,0857 4,1865 1,3567 3,0185 4,1893 1,3879 3,0446 4,1748 1, ,0717 4,1789 1,3605 3,0857 4,1865 1,3567 3,0185 4,1893 1,3879 3,0276 4,1684 1, ,0695 4,1776 1,3610 3,0857 4,1865 1,3567 3,0185 4,1893 1,3879 3,0221 4,1675 1, ,0700 4,1745 1,3598 3,0683 4,1822 1,3630 3,0266 4,1991 1,3874 3,0092 4,1710 1, ,0700 4,1745 1,3598 3,0581 4,1798 1,3668 3,0449 4,2171 1,3850 3,0086 4,1784 1, ,0700 4,1745 1,3598 3,0552 4,1686 1,3644 3,0508 4,2290 1,3862 3,0086 4,1784 1, ,0450 4,1600 1,3662 3,0532 4,1752 1,3675 3,0284 4,2277 1,3960 3,0086 4,1784 1, ,0400 4,1565 1,3673 3,0334 4,1530 1,3691 3,0481 4,2334 1,3889 3,0288 4,1855 1, ,0495 4,1522 1,3616 3,0334 4,1530 1,3691 3,0481 4,2334 1,3889 3,0325 4,1840 1, ,0566 4,1647 1,3625 3,0334 4,1530 1,3691 3,0481 4,2334 1,3889 3,0272 4,1925 1, ,0596 4,1601 1,3597 3,0250 4,1450 1,3702 3,0430 4,2295 1,3899 3,0317 4,1968 1, ,0596 4,1601 1,3597 3,0300 4,1584 1,3724 3,0396 4,2295 1,3915 3,0265 4,1820 1, ,0596 4,1601 1,3597 3,0286 4,1638 1,3748 3,0245 4,2065 1,3908 3,0265 4,1820 1, ,0680 4,1586 1,3555 3,0490 4,1780 1,3703 3,0500 4,2089 1,3800 3,0265 4,1820 1, ,0763 4,1647 1,3538 3,0389 4,1681 1,3716 3,0425 4,1970 1,3795 3,0265 4,1820 1, ,0761 4,1669 1,3546 3,0389 4,1681 1,3716 3,0425 4,1970 1,3795 3,0340 4,1890 1, ,0559 4,1679 1,3639 3,0389 4,1681 1,3716 3,0425 4,1970 1,3795 3,0273 4,1914 1, ,0727 4,2014 1,3673 3,0255 4,1638 1,3762 3,0483 4,1990 1,3775 3,0285 4,1893 1, ,0727 4,2014 1,3673 3,0264 4,1595 1,3744 3,0342 4,1910 1,3813 3,0378 4,2030 1, ,0727 4,2014 1,3673 3,0260 4,1584 1,3742 3,0318 4,1835 1,3799 3,0378 4,2030 1, ,0884 4,2291 1,3693 3,0655 4,1851 1,3652 3,0401 4,1826 1,3758 3,0378 4,2030 1, ,0635 4,1827 1,3653 3,0254 4,1602 1,3751 3,0374 4,1677 1,3721 3,0368 4,2112 1, ,0829 4,2155 1, ,0374 4,1677 1,3721 3,0318 4,2053 1, ,1166 4,2365 1, ,0374 4,1677 1,3721 3,0440 4,1994 1, ,1288 4,2368 1, ,0344 4,1713 1, przeciętny w ciągu miesiąca 3,0650 4,1776 X 3,0613 4,1786 X 3,0378 4,1972 X 3,0293 4,1841 X Biuletyn Informacyjny 4/

37 Rozdział 5 Tabela Średnie oprocentowanie stanów umów złotowych Depozyty złotowe Kredyty złotowe dla Sektor Kategoria Termin nr gospodarstw domowych i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych przedsiębiorstw gospodarstw domowych i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych przedsiębiorstw z terminem pierwotnym z terminem pierwotnym IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV rachunki bieżące 1 1,8 1,7 1,5 1,4 1,2 1,2 1,2 1,1 1,1 1,1 1,1 1,0 1,0 do 2 lat włącznie 2 4,1 3,9 3,7 3,5 3,2 3,1 2,8 2,7 2,7 2,5 2,5 2,5 2,5 powyżej 2 lat 3 2,8 3,1 2,9 2,9 np. np. 2,1 2,2 2,2 2,2 2,3 2,3 2,3 ogółem 4 4,1 3,9 3,7 3,5 3,2 3,0 2,8 2,7 2,7 2,5 2,5 2,4 2,4 rachunki bieżące 5 1,5 1,4 1,3 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 do 2 lat włącznie 6 3,5 3,3 3,0 2,8 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 powyżej 2 lat 7 3,6 3,8 3,4 3,1 3,0 2,9 2,6 2,8 2,6 2,5 2,5 2,5 2,4 ogółem 8 3,5 3,3 3,0 2,8 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 ogółem bez rachunków bieżących 9 3,9 3,7 3,5 3,3 3,0 2,9 2,7 2,7 2,6 2,5 2,5 2,5 2,5 konsumpcyjne na nieruchomości mieszkaniowe na inne cele w rachunku bieżącym 10 12,0 11,9 11,6 11,3 11,2 11,2 11,2 11,1 11,1 11,1 11,0 10,9 10,9 karty kredytowe 11 15,9 15,3 14,4 13,9 13,0 12,9 12,9 12,8 12,8 12,9 12,6 12,5 12,6 do 1 roku włącznie 12 10,5 10,0 9,8 9,2 9,0 9,4 9,2 9,1 8,8 8,4 8,5 8,2 8,2 powyżej 1 roku do 5 lat włącznie 13 14,4 14,1 13,9 13,4 13,4 13,3 13,2 13,4 13,3 13,2 13,5 13,2 13,3 powyżej 5 lat 14 13,4 13,1 12,9 12,4 12,4 12,5 12,3 12,5 12,4 12,3 12,8 12,3 12,4 ogółem 15 14,2 13,8 13,5 13,0 12,8 12,8 12,7 12,8 12,7 12,6 12,9 12,5 12,7 do 5 lat włącznie 16 8,2 8,0 7,9 7,5 7,4 7,1 7,1 7,1 7,1 7,1 7,0 6,9 7,0 powyżej 5 lat 17 5,7 5,4 5,1 4,9 4,7 4,7 4,6 4,6 4,6 4,5 4,7 4,6 4,6 ogółem 18 5,7 5,5 5,2 4,9 4,7 4,8 4,7 4,7 4,6 4,6 4,7 4,6 4,6 do 1 roku włącznie 19 6,9 6,8 6,6 6,3 6,2 6,0 6,0 6,0 5,9 6,0 5,9 5,9 6,1 powyżej 1 roku do 5 lat włącznie 20 8,0 7,9 7,6 7,1 7,1 7,1 7,2 7,1 7,0 7,0 7,1 7,1 7,1 powyżej 5 lat 21 6,8 6,6 6,4 6,1 5,8 5,8 5,7 5,6 5,6 5,6 5,6 5,5 5,5 ogółem 22 7,0 6,9 6,6 6,3 6,1 6,0 5,9 5,9 5,9 5,9 5,8 5,8 5,8 ogółem bez rachunków bieżących 23 8,3 8,0 7,7 7,3 7,2 7,2 7,1 7,1 7,1 7,0 7,1 7,0 7,0 w rachunku bieżącym 24 5,5 5,3 5,1 4,9 4,9 4,9 4,8 4,8 4,7 4,8 4,7 4,6 4,6 karty kredytowe 25 8,6 9,0 8,7 9,5 8,7 8,5 8,0 8,3 8,2 8,9 8,3 8,1 8,2 do 1 roku włącznie 26 5,4 5,3 5,0 4,7 4,6 4,5 4,5 4,5 4,3 4,2 4,5 4,5 4,4 powyżej 1 roku do 5 lat włącznie 27 5,9 5,7 5,4 5,1 5,1 4,9 4,9 4,9 4,9 4,9 4,8 4,9 4,8 powyżej 5 lat 28 5,7 5,6 5,3 4,9 4,9 4,8 4,8 4,8 4,7 4,8 4,7 4,7 4,7 ogółem bez rachunków bieżących 29 5,8 5,6 5,3 5,0 4,9 4,8 4,8 4,8 4,7 4,8 4,7 4,7 4,7 ogółem bez rachunków bieżących 30 7,5 7,3 7,0 6,6 6,5 6,5 6,5 6,5 6,4 6,4 6,4 6,3 6,4 36 Narodowy Bank Polski

38 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Średnie oprocentowanie nowych umów złotowych Depozyty złotowe Kredyty złotowe dla Sektor Kategoria Termin nr gospodarstw domowych i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych przedsiębiorstw gospodarstw domowych i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych przedsiębiorstw z terminem pierwotnym z terminem pierwotnym konsumpcyjne na nieruchomości mieszkaniowe dla przedsiębiorców indywidualnych na cele pozostałe o wysokości do 1 mln zł włącznie* / do maja 2010 do 4 mln zł włącznie o wysokości od 1 do 4 mln zł włącznie o wysokości powyżej 4 mln zł IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV do 1 miesiąca włącznie 1 2,3 2,2 2,1 2,0 2,0 2,2 2,1 2,1 2,2 2,2 2,2 2,2 2,3 pow. 1 miesiąca do 3 miesięcy wł. 2 3,7 3,4 3,1 2,9 2,8 2,8 2,9 2,8 2,8 2,7 2,8 2,8 2,8 pow. 3 miesięcy do 6 miesięcy wł. 3 3,4 3,0 2,7 2,6 2,5 2,7 2,8 2,8 2,8 2,8 2,8 2,7 2,8 pow. 6 miesięcy do 1 roku wł. 4 3,3 3,0 2,5 2,5 2,3 2,5 2,4 2,6 2,8 2,6 2,6 2,7 2,8 powyżej 1 roku 5 3,3 2,9 2,9 2,4 2,4 2,6 2,5 2,6 2,7 np. np. np. np. ogółem 6 3,1 2,8 2,6 2,5 2,4 2,5 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 2,6 do 1 miesiąca włącznie 7 2,8 2,7 2,4 2,2 2,2 2,2 2,2 2,3 2,2 2,3 2,2 2,4 2,3 pow. 1 miesiąca do 3 miesięcy wł. 8 3,4 3,1 2,9 2,7 2,6 2,7 2,7 2,7 2,8 2,7 2,7 2,8 2,8 pow. 3 miesięcy do 6 miesięcy wł. 9 3,5 3,0 2,8 2,8 2,7 2,8 2,8 2,8 2,9 2,8 2,8 2,8 2,9 pow. 6 miesięcy do 1 roku wł. 10 3,4 2,9 2,8 2,9 2,8 3,1 3,1 3,1 3,0 3,1 3,1 3,1 3,2 powyżej 1 roku 11 3,2 3,0 2,5 2,6 2,7 2,6 2,5 3,1 2,7 2,6 2,5 2,8 2,2 ogółem 12 3,0 2,7 2,5 2,3 2,3 2,3 2,3 2,4 2,3 2,4 2,3 2,5 2,4 ogółem 13 3,0 2,7 2,5 2,3 2,3 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 2,5 2,5 stopa zmienna i stała do 3 mies. wł ,7 15,8 14,3 14,9 14,6 14,2 14,2 14,0 13,7 13,9 13,8 13,9 13,7 stopa stała od 3 mies. do 1 roku wł ,7 9,7 9,4 8,2 7,5 8,7 8,6 7,8 7,4 7,4 7,8 7,8 8,3 stopa stała powyżej 1 roku 16 16,9 16,5 15,8 14,9 14,6 14,4 14,4 13,6 13,5 13,5 14,1 13,9 14,2 ogółem 17 15,4 15,7 14,7 14,6 14,2 13,9 13,9 13,4 13,1 13,2 13,5 13,5 13,6 rzeczywista stopa procentowa 18 21,6 21,1 20,4 20,4 20,8 20,7 20,2 19,7 19,9 19,8 19,9 20,0 20,3 stopa zmienna i stała do 3 mies. wł. 19 np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. stopa stała od 3 mies. do 1 roku wł. 20 np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. stopa stała powyżej 1 roku 21 np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. ogółem 22 5,7 5,5 5,2 5,1 5,1 5,2 5,1 5,1 5,2 5,2 5,2 5,3 5,3 rzeczywista stopa procentowa 23 5,9 5,8 5,5 5,5 5,6 5,6 5,5 5,6 5,6 5,6 5,6 5,6 5,6 stopa zmienna i stała do 3 mies. wł. 24 np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. stopa stała od 3 mies. do 1 roku wł. 25 np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. stopa stała powyżej 1 roku 26 np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. ogółem 27 7,6 7,4 6,7 7,3 7,0 7,0 6,9 6,4 6,8 7,2 6,9 6,9 6,8 stopa zmienna i stała do 3 mies. wł. 28 np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. stopa stała od 3 mies. do 1 roku wł. 29 np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. stopa stała powyżej 1 roku 30 np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. np. ogółem 31 7,5 7,3 7,2 6,7 6,8 6,8 6,9 6,8 6,7 6,4 6,6 7,1 7,3 ogółem 32 10,2 10,6 9,9 9,8 9,5 9,5 9,5 9,4 9,2 9,4 9,4 9,3 9,3 stopa zmienna i stała do 3 mies. wł. 33 5,3 5,1 4,7 4,6 4,5 4,5 4,4 4,3 4,4 4,4 4,4 4,4 4,4 stopa stała od 3 mies. do 1 roku wł. 34 4,9 4,5 4,4 3,9 4,1 4,4 4,3 4,3 4,3 4,3 4,3 4,5 4,2 stopa stała powyżej 1 roku 35 ogółem 36 5,3 5,0 4,7 4,5 4,5 4,5 4,4 4,3 4,4 4,4 4,4 4,4 4,4 stopa zmienna i stała do 1 roku o terminie pierwotnym powyżej 1 roku* 37 6,0 5,8 5,1 5,3 5,2 4,9 4,9 4,2 5,2 5,0 4,7 5,0 4,8 stopa zmienna i stała do 3 mies. wł. 38 5,2 5,0 4,8 4,7 4,6 4,6 4,4 4,3 4,3 4,2 4,3 4,5 4,7 stopa stała od 3 mies. do 1 roku wł. 39 stopa stała powyżej 1 roku 40 4,5 4,7 4,5 4,3 3,9 4,1 4,2 3,9 4,0 3,8 3,7 4,4 4,0 ogółem 41 5,1 5,0 4,8 4,6 4,5 4,5 4,4 4,3 4,3 4,1 4,3 4,5 4,6 stopa zmienna i stała do 1 roku o terminie pierwotnym powyżej 1 roku* 42 5,4 5,3 5,1 4,8 4,7 4,8 4,6 4,5 4,8 4,5 4,8 4,9 4,8 stopa zmienna i stała do 3 mies. wł. 43 4,9 4,9 5,2 4,7 4,6 4,2 4,6 4,3 4,4 4,0 4,8 4,2 4,6 stopa stała od 3 mies. do 1 roku wł. 44 stopa stała powyżej 1 roku 45 5,7 5,0 5,4 5,3 4,3 5,0 4,2 4,2 4,6 4,8 5,5 4,3 4,3 ogółem 46 5,1 4,9 5,2 4,8 4,6 4,4 4,5 4,3 4,5 4,1 4,9 4,2 4,5 stopa zmienna i stała do 1 roku 47 5,2 5,2 5,5 5,0 4,6 4,5 4,7 4,6 4,7 4,6 5,3 4,5 4,8 o terminie pierwotnym powyżej 1 roku* ogółem 48 5,1 5,0 5,1 4,7 4,5 4,4 4,5 4,3 4,4 4,2 4,7 4,3 4,5 ogółem 49 7,6 8,2 6,9 7,3 7,2 7,0 7,3 7,1 6,3 6,8 7,2 6,8 7,0 * Kategoria stopa zmienna i stała do 1 roku o terminie pierwotnym powyżej 1 roku składa się z umów wchodzących w skład kategorii stopa zmienna i stała do 3 mies. wł. oraz stopa stała od 3 mies. do 1 roku wł., ale tylko tych, których termin pierwotny jest dłuższy niż 1 rok. np. kategoria niepublikowana ze względu na małe znaczenie oraz wymogi poufności sprawozdawczej; z tego samego względu połączono w jedną kategorię: 34 i 35, 39 i 40 oraz 44 i 45. Biuletyn Informacyjny 4/

39 Rozdział 5 Tabela Średnie oprocentowanie nowych umów denominowanych w EUR Sektor Kategoria Termin nr IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV rachunki bieżące* 1 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 gospodarstw domowych i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych z terminem pierwotnym do 1 miesiąca włącznie 2 0,2 0,2 0,4 0,4 0,6 0,5 0,5 0,6 0,6 0,4 0,5 0,4 0,5 pow. 1 miesiąca do 3 miesięcy wł. 3 0,4 0,8 0,6 0,8 0,5 0,8 0,4 0,5 0,7 0,7 0,5 0,7 0,6 pow. 3 miesięcy do 6 miesięcy wł. 4 0,5 0,6 0,4 0,6 0,6 0,6 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 pow. 6 miesięcy do 1 roku wł. 5 0,9 0,7 0,7 1,1 0,7 0,7 0,8 0,9 0,8 0,9 0,8 0,8 0,7 powyżej 1 roku 6 0,7 0,7 1,8 0,8 1,6 1,6 1,1 1,1 1,7 0,7 0,9 0,8 0,8 Depozyty w EUR ogółem 7 0,5 0,5 0,5 0,8 0,6 0,7 0,6 0,7 0,7 0,7 0,6 0,6 0,6 rachunki bieżące* 8 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 do 1 miesiąca włącznie 9 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 0,3 0,2 0,2 0,3 0,3 0,2 0,3 0,3 pow. 1 miesiąca do 3 miesięcy wł. 10 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,4 0,3 0,4 0,3 0,4 0,5 0,4 przedsiębiorstw z terminem pierwotnym pow. 3 miesięcy do 6 miesięcy wł. 11 0,5 0,4 0,5 0,6 0,3 0,4 0,5 0,4 0,6 0,6 0,4 np. 0,6 pow. 6 miesięcy do 1 roku wł. 12 0,5 0,6 0,6 0,5 0,3 0,8 0,7 0,7 0,8 0,8 0,6 0,4 0,5 powyżej 1 roku 13 0,2 0,4 0,2 0,4 np. np. 0,8 0,6 0,4 np. 0,2 0,5 np. ogółem 14 0,3 0,3 0,3 0,3 0,2 0,3 0,2 0,2 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 ogółem bez rachunków bieżących 15 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 rachunki bieżące* 16 2,7 2,6 2,6 2,6 2,5 2,4 2,3 2,3 2,2 2,5 2,4 2,4 2,5 Kredyty w EUR dla gospodarstw domowych i instytucji niekomercyjnych działających na rzecz gospodarstw domowych konsumpcyjne na nieruchomości mieszkaniowe ogółem np. np. np np. np. - rzeczywista stopa procentowa np. np. np np. np. - ogółem 19 3,2 3,4 3,6 3,4 3,4 3,5 3,7 np. 3,0 3,0 np. 3,5 4,2 rzeczywista stopa procentowa 20 3,4 3,8 4,0 3,8 3,9 3,7 4,3 np. 3,4 3,1 np. 3,6 4,6 na inne cele 21 3,1 2,4 2,7 2,4 2,4 2,5 2,4 2,1 2,3 2,7 1,8 2,1 2,4 ogółem bez rachunków bieżących 22 3,2 2,9 3,0 2,8 2,9 2,8 3,1 2,3 2,4 2,8 2,2 2,5 2,6 rachunki bieżące* 23 1,8 1,9 1,8 1,8 1,8 1,9 1,8 1,8 1,8 1,9 1,9 1,9 1,9 przedsiębiorstw o wysokości do 1 mln EUR włącznie 24 2,1 2,3 1,9 2,3 1,9 1,8 2,0 1,9 1,9 2,0 2,0 1,9 2,0 o wysokości powyżej 1 mln EUR 25 2,9 3,2 2,9 3,5 3,5 3,2 2,5 3,0 2,9 3,6 3,4 3,3 3,0 ogółem bez rachunków bieżących 26 2,8 2,9 2,6 3,2 3,2 2,9 2,3 2,6 2,8 3,4 3,0 2,8 2,8 ogółem bez rachunków bieżących 27 2,8 2,9 2,6 3,2 3,2 2,9 2,4 2,6 2,8 3,4 3,0 2,8 2,8 * Kategoria, której oprocentowanie zostało uzyskane wg metodyki stosowanej dla stanów wszystkich umów. Nie jest ona uwzględniana w kategoriach ogółem ; np. kategoria niepublikowana ze względu małe znaczenie oraz wymogi poufności sprawozdawczej. 38 Narodowy Bank Polski

40 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Liczba rachunków prowadzonych przez banki komercyjne na dzień r. Rodzaj rachunku 31 marca 2014 rezydent nierezydent suma Osoby prywatne Depozyty złotowe Depozyty bieżące w tym - depozyty bieżące rozliczeniowe w tym - z dostępem przez internet/pc Depozyty terminowe Depozyty zablokowane Depozyty z terminem wypowiedzenia Depozyty walutowe Depozyty bieżące w tym - depozyty bieżące rozliczeniowe w tym - z dostępem przez internet/pc Depozyty terminowe Depozyty zablokowane Depozyty z terminem wypowiedzenia Rolnicy, przedsiębiorcy indywidualni Depozyty złotowe Depozyty bieżące w tym - depozyty bieżące rozliczeniowe w tym - z dostępem przez internet/pc Depozyty terminowe Depozyty zablokowane Depozyty z terminem wypowiedzenia Depozyty walutowe Depozyty bieżące w tym - depozyty bieżące rozliczeniowe w tym - z dostępem przez internet/pc Depozyty terminowe Depozyty zablokowane Depozyty z terminem wypowiedzenia Przedsiębiorstwa, niemonetarne instytucje finansowe, instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych Depozyty złotowe Depozyty bieżące w tym - depozyty bieżące rozliczeniowe w tym - z dostępem przez internet/pc Depozyty terminowe Depozyty zablokowane Depozyty z terminem wypowiedzenia Depozyty walutowe Depozyty bieżące w tym - depozyty bieżące rozliczeniowe w tym - z dostępem przez internet/pc Depozyty terminowe Depozyty zablokowane Depozyty z terminem wypowiedzenia Instytucje rządowe i samorządowe Depozyty złotowe Depozyty bieżące w tym - depozyty bieżące rozliczeniowe w tym - z dostępem przez internet/pc Depozyty terminowe Depozyty zablokowane Depozyty z terminem wypowiedzenia Depozyty walutowe Depozyty bieżące w tym - depozyty bieżące rozliczeniowe w tym - z dostępem przez internet/pc Depozyty terminowe Depozyty zablokowane Depozyty z terminem wypowiedzenia W dniu dane w tabeli zostały zaktualizowane. Wcześniejsze dotyczyły grudnia 2013 roku. Biuletyn Informacyjny 4/

41 Rozdział 5 Tabela Bilans NBP (stan w mln zł) Aktywa Okres Kredyty, pożyczki i inne należności od podmiotów krajowych pozostałe monetarne instytucje finansowe sektor instytucji rządowych i samorządowych pozostałe sektory krajowe 1 Dłużne papiery wartoś ciowe wyemitowane przez podmioty krajowe pozostałe monetarne instytucje finansowe sektor instytucji rządowych i samorzą dowych Papiery z prawem do kapitału i udziały wyemitowane przez podmioty krajowe pozostałe monetarne instytucje finansowe Aktywa zagraniczne XII ,4 728,9 0,0 25,5 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,3 345, ,3 I ,5 728,9 0,0 24,6 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,2 II 753,7 728,9 0,0 24,8 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,6 598, ,4 III 661,2 635,8 0,0 25,4 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,3 IV 661,6 635,8 0,0 25,8 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,2 V 661,9 635,8 0,0 26,1 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,5 VI 569,0 542,7 0,0 26,3 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,7 VII 569,1 542,7 0,0 26,4 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,2 VIII 569,0 542,7 0,0 26,3 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,5 313, ,7 IX 475,8 449,5 0,0 26,3 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,3 422, ,6 X 476,1 449,5 0,0 26,6 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,8 483, ,3 XI 476,0 449,5 0,0 26,5 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,4 403, ,9 XII 382,7 356,4 0,0 26,3 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,9 898, ,8 I ,9 356,4 0,0 25,5 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,0 489, ,8 II 381,3 356,4 0,0 24,9 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,5 586, ,0 III 292,2 267,3 0,0 24,9 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,8 718, ,1 IV 293,0 267,3 0,0 25,7 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,7 687, ,0 V 293,7 267,3 0,0 26,4 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,7 518, ,4 VI 204,7 178,2 0,0 26,5 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,0 780, ,1 VII 204,4 178,2 0,0 26,2 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,2 656, ,3 VIII 204,2 178,2 0,0 26,0 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,1 597, ,8 IX 114,6 89,1 0,0 25,5 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,9 684, ,5 X 114,2 89,1 0,0 25,1 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,7 653, ,3 XI 113,8 89,1 0,0 24,7 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,0 858, ,8 XII 24,4 0,0 0,0 24,4 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,9 242, ,3 I ,0 0,0 0,0 24,0 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,4 867, ,9 II 23,9 0,0 0,0 23,9 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,0 316, ,9 III 24,1 0,0 0,0 24,1 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,8 445, ,6 IV 24,1 0,0 0,0 24,1 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,8 266, ,8 V 24,3 0,0 0,0 24,3 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,2 686, ,7 VI 24,8 0,0 0,0 24,8 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,2 VII 24,9 0,0 0,0 24,9 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,1 VIII 24,6 0,0 0,0 24,6 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,5 IX 24,7 0,0 0,0 24,7 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,7 X 24,7 0,0 0,0 24,7 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,6 XI 24,3 0,0 0,0 24,3 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , , , ,2 XII 24,0 0,0 0,0 24,0 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,1 216, ,2 I ,7 0,0 0,0 23,7 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,5 325, ,0 II 23,6 0,0 0,0 23,6 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,8 304, ,2 III 23,4 0,0 0,0 23,4 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,6 307, ,4 IV 24,0 0,0 0,0 24,0 0,0 0,0 0,0 53,8 0,0 53, , ,6 247, ,3 1 Niemonetarne instytucje finansowe oraz sektor niefinansowy. 2 Z wyłączeniem aktywów trwałych finansowych ujętych w kolumnie 8. pozostałe sektory krajowe 1 Aktywa trwałe 2 Pozostałe aktywa Aktywa ogółem 40 Narodowy Bank Polski

42 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Bilans NBP (stan w mln zł) (cd.) Pasywa Okres Pieniądz gotówkowy w obiegu Depozyty podmiotów krajowych pozostałe monetarne instytucje finansowe instytucje rządowe szczebla centralnego pozostałe sektory krajowe 1 Emisja dłużnych papierów wartościowych Kapitał i rezerwy fundusze podstawowe rezerwy Pasywa zagraniczne Pozostałe pasywa Pasywa ogółem XII , , , , , , , , , , , ,3 I , , , , , , , , , , , ,2 II , , , , , , , , , , , ,4 III , , , , , , , , , , , ,3 IV , , , ,5 659, , , , , , , ,2 V , , , , , , , , , , , ,5 VI , , , ,4 456, , , , , , , ,7 VII , , , ,5 609, , , , , , , ,2 VIII , , , ,4 499, , , , , , , ,7 IX , , , ,1 570, , , , , , , ,6 X , , , ,5 765, , , , , , , ,3 XI , , , ,0 659, , , , , , , ,9 XII , , , ,4 846, , , , , , , ,8 I , , , ,5 707, , , , , , , ,8 II , , , ,6 551, , , , , , , ,0 III , , , ,2 466, , , , , , , ,1 IV , , , ,4 682, , , , , , , ,0 V , , , ,8 493, , , , , , , ,4 VI , , , ,3 527, , , , , , , ,1 VII , , , ,0 707, , , , , , , ,3 VIII , , , ,5 572, , , , , , , ,8 IX , , , ,6 579, , , , , , , ,5 X , , , ,5 760, , , , , , , ,3 XI , , , ,3 642, , , , , , , ,8 XII , , , , , , , , , , , ,3 I , , , ,4 751, , , , , , , ,9 II , , , ,0 830, , , , , , , ,9 III , , , ,1 636, , , , , , , ,6 IV , , , ,5 883, , , , , , , ,8 V , , , ,3 677, , , , , , , ,7 VI , , , ,1 780, , , , , , , ,2 VII , , , ,2 817, , , , , , , ,1 VIII , , , ,0 755, , , , , , , ,5 IX , , , ,8 781, , , , , , , ,7 X , , , ,9 931, , , , , , , ,6 XI , , , ,2 903, , , , , , , ,2 XII , , , , , , , , , ,0 106, ,2 I , , , ,5 946, , , , , , , ,0 II , , , ,6 907, , , , , , , ,2 III , , , ,9 785, , , , , , , ,4 IV , , , ,9 930, , , , , , , ,3 1 Niemonetarne instytucje finansowe, instytucje samorządowe, fundusze ubezpieczeń społecznych oraz sektor niefinansowy. Biuletyn Informacyjny 4/

43 Rozdział 5 Tabela Bilans zagregowany pozostałych monetarnych instytucji finansowych (stan w mln zł) Aktywa Okres Kredyty, pożyczki i inne należności od podmiotów krajowych monetarne instytucje finansowe sektor instytucji rządowych i samorządowych pozostałe sektory krajowe 1 Dłużne papiery wartościowe wyemitowane przez podmioty krajowe monetarne instytucje finansowe sektor instytucji rządowych i samorządowych pozostałe sektory krajowe XII I , , , , , , , ,2 II , , , , , , , ,8 III , , , , , , , ,9 IV , , , , , , , ,3 V , , , , , , , ,4 VI , , , , , , , ,4 VII , , , , , , , ,7 VIII , , , , , , , ,5 IX , , , , , , , ,2 X , , , , , , , ,2 XI , , , , , , , ,6 XII , , , , , , , ,4 I , , , , , , , ,8 II , , , , , , , ,0 III , , , , , , , ,7 IV , , , , , , , ,9 V , , , , , , , ,0 VI , , , , , , , ,9 VII , , , , , , , ,1 VIII , , , , , , , ,1 IX , , , , , , , ,6 X , , , , , , , ,8 XI , , , , , , , ,5 XII , , , , , , , ,9 I , , , , , , , ,0 II , , , , , , , ,0 III , , , , , , , ,7 IV , , , , , , , ,2 V , , , , , , , ,3 VI , , , , , , , ,1 VII , , , , , , , ,5 VIII , , , , , , , ,3 IX , , , , , , , ,5 X , , , , , , , ,5 XI , , , , , , , ,4 XII , , , , , , , ,5 I , , , , , , , ,8 II , , , , , , , ,4 III , , , , , , , ,2 IV , , , , , , , ,2 1 Niemonetarne instytucje finansowe oraz sektor niefinansowy. 42 Narodowy Bank Polski

44 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Bilans zagregowany pozostałych monetarnych instytucji finansowych (stan w mln zł) (cd.) Aktywa Okres Jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego Papiery z prawem do kapitału i udziały wyemitowane przez podmioty krajowe monetarne instytucje finansowe pozostałe sektory krajowe 1 Aktywa zagraniczne Aktywa trwałe 2 Pozostałe aktywa Aktywa ogółem XII I , , , , , , , ,0 II 523, , , , , , , ,2 III 536, , , , , , , ,8 IV 549, , , , , , , ,5 V 553, , , , , , , ,1 VI 540, , , , , , , ,8 VII 513, , , , , , , ,3 VIII 490, , , , , , , ,3 IX 482, , , , , , , ,0 X 476, , , , , , , ,3 XI 483, , , , , , , ,0 XII 450, , , , , , , ,5 I , , , , , , , ,5 II 0, , , , , , , ,8 III 0, , , , , , , ,7 IV 0, , , , , , , ,0 V 0, , , , , , , ,2 VI 0, , , , , , , ,5 VII 0, , , , , , , ,3 VIII 0, , , , , , , ,0 IX 0, , , , , , , ,9 X 0, , , , , , , ,8 XI 0, , , , , , , ,7 XII 0, , , , , , , ,3 I , , , , , , , ,6 II 0, , , , , , , ,3 III 0, , , , , , , ,0 IV 0, , , , , , , ,4 V 0, , , , , , , ,3 VI 0, , , , , , , ,2 VII 0, , , , , , , ,1 VIII 0, , , , , , , ,8 IX 0, , , , , , , ,4 X 0, , , , , , , ,0 XI 0, , , , , , , ,0 XII 0, , , , , , , ,8 I , , , , , , , ,6 II 0, , , , , , , ,8 III 0, , , , , , , ,0 IV 0, , , , , , , ,0 1 Niemonetarne instytucje finansowe oraz sektor niefinansowy. 2 Z wyłączeniem aktywów trwałych finansowych ujętych w kolumnie 10. Biuletyn Informacyjny 4/

45 Rozdział 5 Tabela Bilans zagregowany pozostałych monetarnych instytucji finansowych (stan w mln zł) (cd.) Pasywa Okres Depozyty i inne zobowiązania wobec podmiotów krajowych monetarne instytucje finansowe instytucje rządowe szczebla centralnego pozostałe sektory krajowe 1 bieżące terminowe z terminem wypowiedzenia operacje z przyrzeczeniem odkupu XII , , , , , ,7 91, ,7 I , , , , , ,6 94, ,9 II , , , , , ,4 96, ,6 III , , , , , ,2 98, ,3 IV , , , , , ,3 99, ,0 V , , , , , ,6 99, ,2 VI , , , , , ,4 99, ,5 VII , , , , , ,5 100, ,3 VIII , , , , , ,6 100, ,0 IX , , , , , ,2 100, ,3 X , , , , , ,3 100, ,0 XI , , , , , ,0 101, ,2 XII , , , , , ,1 102, ,7 I , , , , , ,9 105, ,7 II , , , , , ,6 107, ,0 III , , , , , ,5 108, ,1 IV , , , , , ,5 108, ,7 V , , , , , ,4 109, ,7 VI , , , , , ,8 108, ,6 VII , , , , , ,4 109, ,8 VIII , , , , , ,1 109, ,5 IX , , , , , ,1 110, ,0 X , , , , , ,0 110, ,2 XI , , , , , ,9 111, ,3 XII* , , , , , ,5 114, ,2 I , , , , , ,0 140, ,3 II , , , , , ,0 13, ,7 III , , , , , ,7 12, ,3 IV , , , , , ,2 12, ,3 V , , , , , ,1 12, ,0 VI , , , , , ,4 12, ,0 VII , , , , , ,4 2, ,9 VIII , , , , , ,9 2, ,9 IX , , , , , ,3 2, ,0 X , , , , , ,8 2, ,7 XI , , , , , ,4 2, ,6 XII , , , , , ,9 2, ,5 I , , , , , ,8 2, ,6 II , , , , , ,3 2, ,2 III , , , , , ,8 2, ,2 IV , , , , , ,7 2, ,1 1 Niemonetarne instytucje finansowe, instytucje samorządowe, fundusze ubezpieczeń społecznych oraz sektor niefinansowy. 44 Narodowy Bank Polski

46 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Bilans zagregowany pozostałych monetarnych instytucji finansowych (stan w mln zł) (cd.) Pasywa Okres Jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego Emisja dłużnych papierów wartościowych Kapitał i rezerwy fundusze podstawowe fundusze uzupełniające rezerwy Pasywa zagraniczne Pozostałe pasywa Pasywa ogółem XII , , , , , , , , ,4 I , , , , , , , , ,0 II 995, , , , , , , , ,2 III 995, , , , , , , , ,8 IV 1 000, , , , , , , , ,5 V 1 000, , , , , , , , ,1 VI 821, , , , , , , , ,8 VII 821, , , , , , , , ,3 VIII 831, , , , , , , , ,3 IX 831, , , , , , , , ,0 X 831, , , , , , , , ,3 XI 831, , , , , , , , ,0 XII 775, , , , , , , , ,5 I , , , , , , , , ,5 II 0, , , , , , , , ,8 III 0, , , , , , , , ,7 IV 0, , , , , , , , ,0 V 0, , , , , , , , ,2 VI 0, , , , , , , , ,5 VII 0, , , , , , , , ,3 VIII 0, , , , , , , , ,0 IX 0, , , , , , , , ,9 X 0, , , , , , , , ,8 XI 0, , , , , , , , ,7 XII 0, , , , , , , , ,3 I , , , , , , , , ,6 II 0, , , , , , , , ,3 III 0, , , , , , , , ,0 IV 0, , , , , , , , ,4 V 0, , , , , , , , ,3 VI 0, , , , , , , , ,2 VII 0, , , , , , , , ,1 VIII 0, , , , , , , , ,8 IX 0, , , , , , , , ,4 X 0, , , , , , , , ,0 XI 0, , , , , , , , ,0 XII 0, , , , , , , , ,8 I , , , , , , , , ,6 II 0, , , , , , , , ,8 III 0, , , , , , , , ,0 IV 0, , , , , , , , ,0 Biuletyn Informacyjny 4/

47 Rozdział 5 Tabela Kredyty, pożyczki i inne należności gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa (stan w mln zł) Okres Ogółem Gospodarstwa domowe Przedsiębiorstwa Kredyty i pożyczki Inne należności Kredyty i pożyczki Inne należności Ogółem złotowe osoby walutowe osoby złotowe osoby walutowe osoby złotowe walutowe złotowe walutowe prywatne prywatne prywatne prywatne XII , , , , , ,5 175,6 138,9 17, , , , , ,4 I , , , , , ,4 167,9 147,9 15, , , , , ,1 II , , , , , ,6 162,6 130,4 12, , , , , ,2 III , , , , , ,0 164,1 159,1 10, , , , , ,1 IV , , , , , ,6 160,1 142,4 8, , , , , ,1 V , , , , , ,5 162,6 149,0 7, , , , , ,8 VI , , , , , ,2 161,5 172,6 7, , , , , ,5 VII , , , , , ,7 160,9 171,3 5, , , , , ,2 VIII , , , , , ,1 163,6 178,0 5, , , , , ,2 IX , , , , , ,3 163,5 180,2 4, , , , , ,5 X , , , , , ,8 160,8 183,9 3, , , , , ,1 XI , , , , , ,9 158,3 197,9 3, , , , , ,4 XII , , , , , ,3 163,1 221,3 3, , , , , ,8 I , , , , , ,5 161,4 223,6 3, , , , , ,9 II , , , , , ,3 161,9 240,7 3, , , , , ,6 III , , , , , ,4 164,0 245,2 3, , , , , ,4 IV , , , , , ,6 165,3 264,8 3, , , , , ,2 Tabela Depozyty i inne zobowiązania gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa (stan w mln zł) Okres Ogółem Gospodarstwa domowe Przedsiębiorstwa Depozyty Inne zobowiązania Depozyty Inne zobowiązania Ogółem złotowe osoby walutowe osoby złotowe osoby walutowe osoby złotowe walutowe złotowe walutowe prywatne prywatne prywatne prywatne XII , , , , , ,1 993,8 119,1 97, , , , , ,9 I , , , , , ,4 952,4 119,1 98, , , , ,2 971,8 II , , , , , ,6 985,4 115,5 93, , , , ,0 916,7 III , , , , , , ,6 119,0 95, , , , ,7 938,0 IV , , , , , ,3 976,0 127,2 102, , , , ,0 961,3 V , , , , , ,3 979,6 130,5 106, , , , ,1 958,1 VI , , , , , ,5 980,5 123,3 98, , , , , ,2 VII , , , , , ,0 965,0 120,5 96, , , , ,8 936,6 VIII , , , , , ,9 950,8 123,9 98, , , , ,5 999,2 IX , , , , , ,5 951,2 130,7 99, , , , , ,8 X , , , , , ,0 935,2 130,4 99, , , , ,4 887,9 XI , , , , , ,6 947,9 123,9 95, , , , ,2 938,2 XII , , , , , ,8 970,1 128,5 100, , , , , ,3 I , , , , , ,5 968,4 135,7 103, , , , , ,8 II , , , , , ,0 979,7 133,7 103, , , , , ,8 III , , , , , ,2 963,9 130,2 97, , , , , ,9 IV , , , , , ,0 952,4 132,0 99, , , , ,8 948,5 46 Narodowy Bank Polski

48 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Bilans skonsolidowany monetarnych instytucji finansowych (stan w mln zł) Aktywa Okres Kredyty, pożyczki i inne należności od podmiotów krajowych sektor instytucji rządowych i samorządowych pozostałe sektory krajowe 1 Dłużne papiery wartościowe wyemitowane przez podmioty krajowe sektor instytucji rządowych i samorządowych pozostałe sektory krajowe 1 Papiery z prawem do kapitału i udziały 2 wy emi towane przez pozostałe sektory krajowe 1 Aktywa zagraniczne XII , , , , , , , , , , ,7 I , , , , , , , , , , ,9 II , , , , , , , , , , ,6 III , , , , , , , , , , ,2 IV , , , , , , , , , , ,0 V , , , , , , , , , , ,2 VI , , , , , , , , , , ,2 VII , , , , , , , , , , ,6 VIII , , , , , , , , , , ,1 IX , , , , , , , , , , ,8 X , , , , , , , , , , ,3 XI , , , , , , , , , , ,5 XII , , , , , , , , , , ,0 I , , , , , , , , , , ,7 II , , , , , , , , , , ,7 III , , , , , , , , , , ,3 IV , , , , , , , , , , ,5 V , , , , , , , , , , ,0 VI , , , , , , , , , , ,7 VII , , , , , , , , , , ,0 VIII , , , , , , , , , , ,8 IX , , , , , , , , , , ,2 X , , , , , , , , , , ,7 XI , , , , , , , , , , ,5 XII , , , , , , , , , , ,2 I , , , , , , , , , , ,9 II , , , , , , , , , , ,1 III , , , , , , , , , , ,7 IV , , , , , , , , , , ,0 V , , , , , , , , , , ,6 VI , , , , , , , , , , ,9 VII , , , , , , , , , , ,6 VIII , , , , , , , , , , ,6 IX , , , , , , , , , , ,6 X , , , , , , , , , , ,8 XI , , , , , , , , , , ,6 XII , , , , , , , , , , ,7 I , , , , , , , , , , ,3 II , , , , , , , , , , ,7 III , , , , , , , , , , ,6 IV , , , , , , , , , , ,2 Aktywa trwałe 3 Pozostałe aktywa 4 Aktywa ogółem 1 Niemonetarne instytucje finansowe oraz sektor niefinansowy. 2 Łącznie z prawami poboru (do XII 2003 r.), z jednostkami uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych oraz aktywami trwałymi finansowymi. 3 Z wyłączeniem finansowych aktywów trwałych ujętych w kolumnie 7. 4 Łącznie z prawami poboru (od I 2004 r.). Biuletyn Informacyjny 4/

49 Rozdział 5 Tabela Bilans skonsolidowany monetarnych instytucji finansowych (stan w mln zł) (cd.) Pasywa Okres Pieniądz gotówkowy w obiegu Depozyty i inne zobowiązania wobec instytucji rządowych szczebla centralnego Depozyty i inne zobowiązania wobec pozos tałych sektorów krajowych 1 bieżące terminowe z terminem wypowiedzenia operacje z przyrzeczeniem odkupu Jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego Emisja dłużnych papierów wartościowych Kapitał i rezerwy Pasywa zagraniczne Pozostałe pasywa Saldo operacji wzajemnych monetarnych instytucji finansowych XII , , , , ,7 91, ,7 502, , , , , , ,7 I , , , , ,6 94, ,9 496, , , , , , ,9 II , , , , ,4 96, ,6 472, , , , ,4 652, ,6 III , , , , ,2 98, ,3 458, , , , ,5-250, ,2 IV , , , , ,3 99, ,0 451, , , , ,9-709, ,0 V , , , , ,6 99, ,2 447, , , , ,4 386, ,2 VI , , , , ,9 99, ,5 281, , , , ,2-204, ,2 VII , , , , ,5 100, ,3 308, , , , ,4-147, ,6 VIII , , , , ,6 100, ,0 341, , , , ,7 14, ,1 IX , , , , ,2 100, ,3 349, , , , ,1-760, ,8 X , , , , ,3 100, ,0 355, , , , ,2-949, ,3 XI , , , , ,2 101, ,2 348, , , , ,4-799, ,5 XII , , , , ,1 102, ,7 324, , , , ,5-810, ,0 I , , , , ,9 105, ,7 0, , , , ,5 479, ,7 II , , , , ,6 107, ,0 0, , , , ,2 175, ,7 III , , , , ,5 108, ,1 0, , , , ,6 217, ,3 IV , , , , ,7 108, ,7 0, , , , ,0 705, ,5 V , , , , ,4 109, ,7 0, , , , ,3 767, ,0 VI , , , , ,8 108, ,6 0, , , , ,6 240, ,7 VII , , , , ,4 109, ,8 0, , , , , , ,0 VIII , , , , ,3 109, ,5 0, , , , ,1 152, ,8 IX , , , , ,1 110, ,0 0, , , , ,2 529, ,2 X , , , , ,0 110, ,2 0, , , , ,5 383, ,7 XI , , , , ,9 111, ,3 0, , , , ,6 789, ,5 XII , , , , ,0 114, ,2 0, , , , ,5 653, ,2 I , , , , ,0 140, ,3 0, , , , ,7 471, ,9 II , , , , ,0 13, ,7 0, , , , ,1-483, ,1 III , , , , ,7 12, ,3 0, , , , ,5 842, ,7 IV , , , , ,4 12, ,3 0, , , , ,4-59, ,0 V , , , , ,1 12, ,0 0, , , , ,9 542, ,6 VI , , , , ,8 12, ,0 0, , , , ,6-278, ,9 VII , , , , ,4 2, ,9 0, , , , ,7 104, ,6 VIII , , , , ,9 2, ,9 0, , , , ,9 643, ,6 IX , , , , ,3 2, ,0 0, , , , ,8-473, ,6 X , , , , ,8 2, ,7 0, , , , ,5 644, ,8 XI , , , , ,4 2, ,6 0, , , , ,1 476, ,6 XII , , , , ,9 2, ,5 0, , , , ,9 237, ,7 I , , , , ,8 2, ,6 0, , , , ,8 555, ,3 II , , , , ,6 2, ,2 0, , , , , , ,7 III , , , , ,8 2, ,2 0, , , , , , ,6 IV , , , , ,7 2, ,1 0, , , , , , ,2 Pasywa ogółem 1 Niemonetarne instytucje finansowe instytucje samorządowe, fundusze ubezpieczeń społecznych oraz sektor niefinansowy. 48 Narodowy Bank Polski

50 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji (stan w mln zł) Okres 1. Pieniądz gotówkowy w obiegu (poza kasami banków) pieniądz gotówkowy w obiegu (z kasami banków) gotówka w kasach banków 2. Depozyty i inne zobowiązania bieżące gospodarstwa domowe niemonetarne instytucje finansoweu przedsiębiorstwa instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych instytucje samorządowe fundusze ubezpieczeń społecznych XII , , , , , , , , , , ,0 I , , , , , , , , , , ,9 II , , , , , , , , , , ,8 III , , , , , , , , , , ,9 IV , , , , , , , , , , ,9 V , , , , , , , , , , ,5 VI , , , , , , , , , , ,7 VII , , , , , , , , ,1 767, ,9 VIII , , , , , , , , , , ,3 IX , , , , , , , , , , ,4 X , , , , , , , , , , ,8 XI , , , , , , , , , , ,4 XII , , , , , , , , ,0 907, ,6 I , , , , , , , , , , ,2 II , , , , , , , , , , ,2 III , , , , , , , , , , ,0 IV , , , , , , , , ,4 698, ,6 V , , , , , , , , , , ,3 VI , , , , , , , , ,2 916, ,2 VII , , , , , , , , , , ,4 VIII , , , , , , , , , , ,8 IX , , , , , , , , ,3 666, ,7 X , , , , , , , , , , ,9 XI , , , , , , , , ,8 744, ,8 XII , , , , , , , , , , ,0 I , , , , , , , , , , ,0 II , , , , , , , , , , ,7 III , , , , , , , , , , ,1 IV , , , , , , , , ,3 805, ,3 V , , , , , , , , ,4 891, ,4 VI , , , , , , , , ,2 838, ,8 VII , , , , , , , , , , ,7 VIII , , , , , , , , ,4 747, ,1 IX , , , , , , , , , , ,3 X , , , , , , , , ,4 974, ,5 XI , , , , , , , , , , ,8 XII , , , , , , , , , , ,3 I , , , , , , , , , , ,3 II , , , , , , , , , , ,8 III , , , , , , , , , , ,9 IV , , , , , , , , , , ,7 Pieniądz M1 Biuletyn Informacyjny 4/

51 Rozdział 5 Tabela Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji (stan w mln zł) (cd.) Okres 3. Depozyty i inne zobowiązania z terminem pierwotnym do 2 lat (włącznie) i zablokowane gospodarstwa domowe niemonetarne instytucje finansowe przedsiębiorstwa instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych instytucje samo rządowe fundusze ubez pieczeń społecznych Depozyty z terminem wypowiedzenia do 3 miesięcy (włącznie) Pieniądz M2 Operacje z przyrzeczeniem odkupu Dłużne papiery wartościowe z terminem pierwotnym do 2 lat (włącznie) Jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pie niężnego XII , , , , , , ,2 16, , , ,0 502,9 I , , , , , , ,3 14, , , ,5 496,3 II , , , , , , ,1 15, , , ,2 472,4 III , , , , , , ,7 15, , , ,5 458,6 IV , , , , , , ,7 15, , , ,7 451,4 V , , , , , ,4 474,6 15, , , ,4 447,0 VI , , , , , ,8 373,6 15, , , ,4 281,1 VII , , , , , , ,0 15, , , ,0 308,2 VIII , , , , , , ,6 15, , , ,2 341,7 IX , , , , , ,8 822,5 14, , , ,1 349,3 X , , , , , ,1 543,6 13, , , ,9 355,7 XI , , , , , ,1 590,6 13, , , ,9 348,5 XII , , , , , , ,2 13, , , ,4 324,7 I , , , , , ,5 346,2 13, , , ,0 0,0 II , , , , , ,2 443,5 13, , , ,4 0,0 III , , , , , , ,9 12, , , ,8 0,0 IV , , , , , , ,0 13, , , ,7 0,0 V , , , , , ,1 645,2 12, , , ,0 0,0 VI , , , , , , ,6 12, , , ,4 0,0 VII , , , , , , ,0 13, , , ,0 0,0 VIII , , , , , ,9 955,5 12, , , ,9 0,0 IX , , , , , , ,9 12, , , ,8 0,0 X , , , , , , ,0 11, , , ,2 0,0 XI , , , , , ,2 936,8 11, , , ,5 0,0 XII , , , , , ,1 602,3 11, , , ,6 0,0 I , , , , , ,0 732,3 13, , , ,3 0,0 II , , , , , ,6 472,3 13, , , ,3 0,0 III , , , , , , ,2 12, , , ,9 0,0 IV , , , , , , ,3 12, , , ,4 0,0 V , , , , , ,1 832,6 12, , , ,9 0,0 VI , , , , , , ,3 12, , , ,9 0,0 VII , , , , , ,6 417,1 2, , , ,4 0,0 VIII , , , , , , ,9 2, , , ,9 0,0 IX , , , , , ,3 475,8 2, , , ,8 0,0 X , , , , , ,4 845,4 2, , , ,7 0,0 XI , , , , , ,8 433,0 2, , , ,4 0,0 XII , , , , , , ,7 2, , , ,0 0,0 I , , , , , , ,1 2, , , ,7 0,0 II , , , , , ,6 498,3 2, , , ,0 0,0 III , , , , , , ,0 2, , , ,3 0,0 IV , , , , , , ,5 2, , , ,5 0,0 50 Narodowy Bank Polski

52 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji (stan w mln zł) (cd.) Okres Pieniądz M3 Aktywa zagraniczne netto aktywa zagraniczne pasywa zagraniczne Należności Kredyty, pożyczki i inne należności gospodarstwa domowe niemonetarne instytucje finansowe przedsię biorstwa instytucje niekomercyjne działające na rzecz gos podarstw domowych XII , , , , , , , , , ,4 I , , , , , , , , , ,2 II , , , , , , , , , ,6 III , , , , , , , , , ,5 IV , , , , , , , , , ,8 V , , , , , , , , , ,8 VI , , , , , , , , , ,1 VII , , , , , , , , , ,2 VIII , , , , , , , , , ,9 IX , , , , , , , , , ,9 X , , , , , , , , , ,3 XI , , , , , , , , , ,6 XII , , , , , , , , , ,3 I , , , , , , , , , ,6 II , , , , , , , , , ,8 III , , , , , , , , , ,7 IV , , , , , , , , , ,0 V , , , , , , , , , ,6 VI , , , , , , , , , ,1 VII , , , , , , , , , ,3 VIII , , , , , , , , , ,3 IX , , , , , , , , , ,3 X , , , , , , , , , ,6 XI , , , , , , , , , ,2 XII , , , , , , , , , ,9 I , , , , , , , , , ,8 II , , , , , , , , , ,0 III , , , , , , , , , ,5 IV , , , , , , , , , ,6 V , , , , , , , , , ,3 VI , , , , , , , , , ,5 VII , , , , , , , , , ,5 VIII , , , , , , , , , ,7 IX , , , , , , , , , ,2 X , , , , , , , , , ,1 XI , , , , , , , , , ,7 XII , , , , , , , , , ,5 I , , , , , , , , , ,2 II , , , , , , , , , ,9 III , , , , , , , , , ,6 IV , , , , , , , , , ,0 Biuletyn Informacyjny 4/

53 Rozdział 5 Tabela Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji (stan w mln zł) (cd.) Okres instytucje samorządowe fundusze ubezpieczeń społecznych Dłużne papiery wartościowe niemonetarne instytucje finansowe w tym: przedsiębiorstwa instytucje samorządowe Papiery wartościowe z prawem do kapitału i udziały niemonetarne instytucje finansowe w tym: przedsiębiorstwa XII ,8 0, ,5 322, , , , , ,1 I ,5 0, ,5 267, , , , , ,3 II ,9 0, ,1 277, , , , , ,7 III ,9 0, ,8 234, , , , , ,3 IV ,3 0, ,1 223, , , , , ,6 V ,7 0, ,6 208, , , , , ,7 VI ,3 0, ,5 308, , , , , ,9 VII ,1 0, ,7 342, , , , , ,5 VIII ,3 0, ,8 644, , , , , ,8 IX ,8 0, ,5 664, , , , , ,5 X ,3 0, ,3 523, , , , , ,4 XI ,7 200, ,3 544, , , , , ,0 XII ,6 843, ,0 694, , , , , ,6 I ,1 425, ,4 591, , , , , ,9 II ,8 0, ,3 510, , , , , ,7 III ,8 0, ,7 676, , , , , ,4 IV ,0 0, , , , , , , ,4 V ,4 0, , , , , , , ,5 VI ,5 0, , , , , , , ,1 VII ,7 0, , , , , , , ,1 VIII ,3 0, , , , , , , ,2 IX ,1 170, , , , , , , ,8 X ,0 0, , , , , , , ,0 XI ,5 664, ,7 932, , , , , ,4 XII ,0 840, , , , , , , ,2 I ,3 0, , , , , , , ,0 II ,9 0, , , , , , , ,0 III ,3 0, , , , , , , ,1 IV ,1 0, , , , , , , ,9 V ,5 0, , , , , , , ,9 VI ,7 0, ,4 987, , , , , ,3 VII ,6 0, ,2 796, , , , , ,4 VIII ,0 0, ,6 759, , , , , ,0 IX ,8 0, ,5 721, , , , , ,0 X ,6 0, ,5 727, , , , , ,2 XI ,6 0, ,8 758, , , , , ,3 XII ,0 0, ,0 762, , , , , ,5 I ,4 0, ,5 769, , , , , ,8 II ,5 0, ,3 859, , , , , ,7 III ,9 0, ,0 902, , , , , ,8 IV ,1 0, ,8 693, , , , , ,6 52 Narodowy Bank Polski

54 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji (stan w mln zł) (cd.) Okres Zadłużenie netto instytucji rządowych szczebla centralnego Należności od instytucji rządowych szczebla centralnego kredyty w tym: papiery dłużne Zobowiązania wobec instytucji rządowych szczebla centralnego Długoterminowe zobowiązania finansowe Depozyty z terminem pierwotnym powyżej 2 lat oraz z terminem wypowiedzenia powyżej 3 miesięcy gospodarstwa domowe XII , ,7 713, , , , , ,0 I , ,7 709, , , , , ,1 II , ,1 702, , , , , ,7 III , ,5 760, , , , , ,5 IV , ,4 765, , , , , ,8 V , ,3 779, , , , , ,7 VI , ,7 814, , , , , ,1 VII , ,2 796, , , , , ,7 VIII , ,4 796, , , , , ,4 IX , ,6 841, , , , , ,4 X , ,7 808, , , , , ,9 XI , ,2 871, , , , , ,1 XII , ,4 964, , , , , ,0 I , , , , , , , ,8 II , , , , , , , ,7 III , , , , , , , ,6 IV , , , , , , , ,5 V , , , , , , , ,0 VI , , , , , , , ,4 VII , , , , , , , ,5 VIII , ,8 928, , , , , ,0 IX , ,6 639, , , , , ,0 X , ,8 671, , , , , ,6 XI , ,3 697, , , , , ,4 XII , ,4 809, , , , , ,5 I , ,6 923, , , , , ,4 II , ,3 913, , , , , ,5 III , ,6 921, , , , , ,6 IV , ,3 920, , , , , ,3 V , ,4 859, , , , , ,4 VI , ,8 876, , , , , ,3 VII , ,6 947, , , , , ,9 VIII , , , , , , , ,3 IX , , , , , , , ,1 X , ,6 858, , , , , ,0 XI , ,4 819, , , , , ,2 XII , ,8 780, , , , , ,8 I , ,6 862, , , , , ,9 II , ,8 819, , , , , ,6 III , ,8 851, , , , , ,3 IV , ,8 724, , , , , ,3 Biuletyn Informacyjny 4/

55 Rozdział 5 Tabela Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji (stan w mln zł) (cd.) Okres niemonetarne instytucje finansowe przedsiębiorstwa instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych instytucje samorządowe fundusze ubezpieczeń społecznych Dłużne papiery wartościowe z terminem pierwotnym powyżej 2 lat Kapitał i rezerwy Aktywa trwałe (bez aktywów finansowych) Saldo pozostałych pozycji netto XII , ,3 158,7 7,1 1, , , , ,9 I , ,6 161,3 8,0 1, , , , ,1 II 2 724, ,2 156,3 8,1 1, , , , ,4 III 2 896, ,4 137,3 8,7 1, , , , ,5 IV 2 953, ,4 137,3 10,3 2, , , , ,2 V 3 133, ,4 132,5 10,9 2, , , , ,7 VI 2 877, ,5 125,2 11,5 2, , , , ,0 VII 2 763, ,0 135,6 10,8 2, , , , ,4 VIII 2 680, ,8 133,5 10,2 2, , , , ,6 IX 2 702, ,0 130,8 9,9 2, , , , ,5 X 2 770, ,6 128,2 10,3 2, , , , ,2 XI 2 908, ,6 126,9 9,3 1, , , , ,8 XII 3 007, ,9 123,0 8,0 2, , , , ,7 I , ,5 121,6 7,8 2, , , , ,8 II 3 081, ,2 109,9 8,5 2, , , , ,5 III 3 202, ,6 107,0 8,1 0, , , , ,6 IV 3 369, ,5 104,8 7,7 0, , , , ,3 V 3 469, ,1 108,0 7,7 0, , , , ,3 VI 3 600, ,2 98,9 7,8 0, , , , ,2 VII 3 735, ,9 109,9 8,1 0, , , , ,4 VIII 3 900, ,4 108,4 8,2 0, , , , ,4 IX 3 949, ,5 105,2 7,8 0, , , , ,8 X 3 850, ,5 101,8 8,2 0, , , , ,8 XI 3 977, ,6 97,4 18,3 0, , , , ,7 XII 4 103, ,1 95,5 18,2 0, , , , ,8 I , ,3 82,6 26,6 0, , , , ,2 II 4 147, ,1 80,8 26,4 0, , , , ,2 III 4 239, ,9 80,5 26,4 0, , , , ,3 IV 4 335, ,5 77,0 26,5 0, , , , ,9 V 4 414, ,5 70,6 26,5 0, , , , ,3 VI 4 509, ,5 69,9 26,8 0, , , , ,6 VII 4 534, ,4 88,4 31,1 0, , , , ,4 VIII 4 624, ,4 86,5 30,5 0, , , , ,8 IX 4 759, ,9 83,3 35,1 0, , , , ,5 X 4 814, ,3 76,0 30,4 0, , , , ,4 XI 4 921, ,6 80,0 35,9 0, , , , ,5 XII 4 984, ,3 78,8 30,4 0, , , , ,0 I , ,2 78,8 35,6 0, , , , ,7 II 5 080, ,6 73,6 25,6 0, , , , ,1 III 5 059, ,3 76,4 25,6 0, , , , ,6 IV 5 048, ,8 68,8 25,5 0, , , , ,6 54 Narodowy Bank Polski

56 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Pieniądz rezerwowy i czynniki jego kreacji (stany w mln zł) Okres Aktywa zagraniczne netto Oficjalne aktywa rezerwowe Kredyt refinansowy kredyt redyskontowy kredyt lombardowy kredyt na realizację programów postępowania naprawczego kredyt na inwestycje centralne XII , ,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 I , ,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 II , ,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 III , ,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 IV , ,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 V , ,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 VI , ,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 VII , ,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 VIII , ,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 IX , ,6 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 X , ,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 XI , ,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 XII , ,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 I , ,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 II , ,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 III , ,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 IV , ,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 kredyt inny kredyty niespłacone w terminie Okres Operacje otwartego rynku (netto) kredyt aukcyjny lokaty aukcyjne bony pieniężne NBP Zadłużenie netto instytucji rządowych szczebla centralnego Saldo pozostałych pozycji (netto) Pieniądz rezerwowy banku centralnego pieniądz gotówkowy w obiegu (z kasami banków) rachunki bieżące banków rachunki rezerw obowiązkowych XII ,8 0,0 0, , , , , , ,0 156,5 I ,9 0,0 0, , , , , , ,9 162,5 II ,6 0,0 0, , , , , , ,6 160,3 III ,8 0,0 0, , , , , , ,4 167,3 IV ,9 0,0 0, , , , , , ,8 179,5 V ,0 0,0 0, , , , , , ,9 186,8 VI ,6 0,0 0, , , , , , ,3 194,0 VII ,0 0,0 0, , , , , , ,6 217,8 VIII ,9 0,0 0, , , , , , ,6 220,8 IX ,0 0,0 0, , , , , , ,8 216,1 X ,0 0,0 0, , , , , , ,4 234,3 XI ,8 0,0 0, , , , , , ,8 306,9 XII ,8 0,0 0, , , , , , ,8 238,0 I ,8 0,0 0, , , , , , ,4 246,6 II ,1 0,0 0, , , , , , ,6 225,9 III ,2 0,0 0, , , , , , ,0 760,9 IV ,5 0,0 0, , , , , , ,9 753,0 Biuletyn Informacyjny 4/

57 Rozdział 5 Tabela Zbiorcze zestawienie bilansu płatniczego 1 (w milionach euro: salda) Rachunek bieżący Rachunek finansowy Lata Ogółem towary usługi dochody transfery bieżące Rachunek kapitałowy Ogółem polskie inwestycje bezpośrednie za granicą zagraniczne inwes tycje bez pośrednie w polsce inwes tycje portfelowe aktywa inwes tycje portfelowe pasywa pozostałe pozostałe inwes tycje inwes tycje aktywa pasywa pochodne Saldo błędów i opuszczeń Oficjalne aktywa rezerwowe I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Dane bilansu płatniczego za lata zostały zweryfikowane, natomiast dane za rok 2013 mają charakter informacji wstępnej i ulegną weryfikacji. 56 Narodowy Bank Polski

58 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Bilans płatniczy: rachunek bieżący i kapitałowy 1 (w milionach euro: przychody i rozchody) Lata Rachunek bieżący Rachunek kapitałowy towary usługi dochody transfery bieżące eksport import przychody rozchody przychody rozchody przychody rozchody przychody rozchody I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Dane bilansu płatniczego za lata zostały zweryfikowane, natomiast dane za rok 2013 mają charakter informacji wstępnej i ulegną weryfikacji. Biuletyn Informacyjny 4/

59 Rozdział 5 Tabela Bilans płatniczy: usługi 1 (w milionach euro: przychody i rozchody) Usługi Lata Ogółem usługi transportowe podróże zagraniczne pozostałe usługi przychody rozchody przychody rozchody przychody rozchody przychody rozchody I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Tabela Bilans płatniczy: dochody 1 Lata (w milionach euro: przychody i rozchody) Ogółem wynagrodzenia pracowników Dochody dochody od inwestycji ogółem bezpośrednich portfelowych pozostałych przychody rozchody przychody rozchody przychody rozchody przychody rozchody przychody rozchody przychody rozchody I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Dane bilansu płatniczego za lata zostały zweryfikowane, natomiast dane za rok 2013 mają charakter informacji wstępnej i ulegną weryfikacji. 58 Narodowy Bank Polski

60 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Bilans płatniczy: transfery bieżące 1 (w milionach euro: przychody i rozchody) Transfery bieżące Lata Ogółem transfery rządowe transfery prywatne przychody rozchody przychody rozchody przychody rozchody I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Tabela Bilans płatniczy: inwestycje bezpośrednie 1 (w milionach euro: salda) Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce Lata Ogółem wniesienie/wycofanie udziału pozostały kapitał, głównie kredyty Ogółem wniesienie/wycofanie udziału pozostały kapitał, głównie kredyty I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Dane bilansu płatniczego za lata zostały zweryfikowane, natomiast dane za rok 2013 mają charakter informacji wstępnej i ulegną weryfikacji. Biuletyn Informacyjny 4/

61 Rozdział 5 Tabela Bilans płatniczy: inwestycje portfelowe 1 (w milionach euro: salda) Inwestycje portfelowe aktywa Inwestycje portfelowe pasywa Lata Ogółem udziałowe dłużne Ogółem udziałowe dłużne I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Dane bilansu płatniczego za lata zostały zweryfikowane, natomiast dane za rok 2013 mają charakter informacji wstępnej i ulegną weryfikacji. 60 Narodowy Bank Polski

62 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Bilans płatniczy: pozostałe inwestycje aktywa 1 (w milionach euro: salda) Lata Ogółem Narodowy Bank Polski Sektor rządowy Pozostałe inwestycje aktywa Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) ogółem długoterminowe krótkoterminowe Pozostałe sektory I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Dane bilansu płatniczego za lata zostały zweryfikowane, natomiast dane za rok 2013 mają charakter informacji wstępnej i ulegną weryfikacji. Biuletyn Informacyjny 4/

63 Rozdział 5 Tabela Bilans płatniczy: pozostałe inwestycje pasywa 1 (w milionach euro: salda) Lata Ogółem Narodowy Bank Polski Sektor rządowy Pozostałe inwestycje pasywa Monetarne instytucje finansowe (z wyłączeniem NBP) ogółem długoterminowe krótkoterminowe Pozostałe sektory I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV Dane bilansu płatniczego za lata zostały zweryfikowane, natomiast dane za rok 2013 mają charakter informacji wstępnej i ulegną weryfikacji. 62 Narodowy Bank Polski

64 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Międzynarodowa pozycja inwestycyjna (w milionach euro: stany na koniec okresu sprawozdawczego) Lata Aktywa ogółem ogółem inwestycje bezpośrednie kapitał własny i reinwestowane zyski pozostały kapitał inwestycje portfelowe Aktywa pochodne ogółem udziałowe dłużne ogółem kredyty handlowe pozostałe inwestycje kredyty handlowe rachunki bieżące i lokaty pozostałe aktywa Aktywa rezerwowe I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw Lata Pasywa ogółem ogółem inwestycje bezpośrednie kapitał własny i reinwestowane zyski pozostały kapitał Pasywa inwestycje portfelowe pochodne ogółem udziałowe dłużne ogółem kredyty handlowe pozostałe inwestycje kredyty handlowe Aktywa netto I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw rachunki bieżące i lokaty pozostałe pasywa Dane dotyczące międzynarodowej pozycji inwestycyjnej za lata zostały zweryfikowane, natomiast dane za rok 2013 mają charakter informacji wstępnej i ulegną weryfikacji. Biuletyn Informacyjny 4/

65 Rozdział 5 Tabela Oficjalne aktywa rezerwowe (w milionach euro: stany na koniec miesiąca) Lata Ogółem złoto monetarne w milionach uncji Specjalne prawa ciągnienia (SDR) Pozycja rezerwowa w MFW Aktywa rezerwowe ogółem rachunki bieżace i depozyty foreign exchange papiery wartościowe pochodne Pozostałe należności I , II , III , IV , V , VI , VII , VIII , IX , X , XI , XII , I , II , III , IV , V , VI , VII , VIII , IX , X , XI , XII , I , II , III , IV , V , VI , VII , VIII , IX , X , XI , XII , I , II , III , IV , V , VI , VII , VIII , IX , X , XI , XII , I , II , III , IV , Narodowy Bank Polski

66 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na długo- i krótkoterminowe (w milionach euro: stany) Lata Ogółem ogółem Zadłużenie zagraniczne Polski Narodowy Bank Polski sektor rządowy i samorządowy sektor bankowy ogółem ogółem ogółem sektor pozarządowy i pozabankowy długoterminowe krótkoterminowe długoterminowe krótkoterminowe długoterminowe krótkoterminowe długoterminowe krótkoterminowe długoterminowe krótkoterminowe I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Dane dotyczące zadłużenia zagranicznego Polski za lata zostały zweryfikowane, natomiast dane za rok 2013 mają charakter informacji wstępnej i ulegną weryfikacji. Biuletyn Informacyjny 4/

67 Rozdział 5 Tabela Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na sektory i instrumenty (w milionach euro: stany) Lata ogółem ogółem Narodowy Bank Polski pozostałe inwestycje pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane rachunki bieżące i depozyty Pozostałe pasywa zagraniczne Zadłużenie zagraniczne Polski sektor rządowy i samorządowy dłużne papiery wartościowe w posiadaniu zagranicznych inwestorów portfelowych ogółem ogółem długoterminowe papiery wartościowe instrumenty rynku pieniężnego ogółem pozostałe inwstycje otrzymane kredyty handlowe pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane pozostałe pasywa zagraniczne I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Dane dotyczące zadłużenia zagranicznego Polski za lata zostały zweryfikowane, natomiast dane za rok 2013 mają charakter informacji wstępnej i ulegną weryfikacji. 66 Narodowy Bank Polski

68 Aneks statystyczny. Tabele Tabela Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na sektory i instrumenty (w milionach euro: stany) (cd.) Zadłużenie zagraniczne Polski. cd. sektor bankowy dłużne papiery wartościowe w posiadaniu zagranicznych inwestorów portfelowych Lata ogółem kredyty inwestorów bezpośrednich ogółem długoterminowe papiery wartościowe instrumenty rynku pieniężnego ogółem pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane pozostałe inwestycje rachunki bieżące i depozyty pozostałe pasywa zagraniczne I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Biuletyn Informacyjny 4/

69 Rozdział 5 Tabela Zadłużenie zagraniczne Polski w podziale na sektory i instrumenty (w milionach euro: stany) (cd.) Zadłużenie zagraniczne Polski, cd. sektor pozarządowy i pozabankowy dłużne papiery wartościowe w posiadaniu zagranicznych inwestorów portfelowych Lata ogółem kredyty inwestorów bezpośrednich 1 ogółem długoterminowe papiery wartościowe instrumenty rynku pieniężnego ogółem pozostałe inwstycje otrzymane kredyty handlowe 2 pozostałe kredyty i pożyczki otrzymane pozostałe pasywa zagraniczne Ogółem I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Od I kwartału 2003 r. dane powiększono o kredyty handlowe od udziałowców. 2 Od I kwartału 2003 r. dane pomniejszono o kredyty handlowe od udziałowców. 68 Narodowy Bank Polski

70 Obroty Aneks statystyczny. Wykresy 5.2. Wykresy Wykres Wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie styczeń 2010 kwiecień 2014 (ten sam okres ub.r. = 100) % I III V VII 2010 IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III Wykres Realna dynamika produkcji sprzedanej przemysłu w okresie styczeń 2010 kwiecień 2014 (ten sam okres ub.r. = 100) % I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III Wykres Giełda Papierów Wartościowych SA w Warszawie rynek podstawowy w okresie kwiecień 2013 kwiecień 2014 WIG tys. pkt IV V VI VII WIG średni miesięczny VIII IX X XI XII I II III mld zł 30 IV Obroty miesięczne ogółem Biuletyn Informacyjny 4/

71 Rozdział 5 Wykres Operacje otwartego rynku w okresie kwiecień 2013 kwiecień mld zł IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III Saldo środków zaabsorbowanych z systemu na ostatni dzień miesiąca lewa oś IV Wartość środków przyjętych w miesiącu prawa oś Wykres Kształtowanie się stóp oprocentowania stanów depozytów i kredytów złotowych na tle stopy lombardowej NBP w okresie kwiecień 2011 kwiecień % w skali rocznej IV VI VIII X XII II IV VI 2011 Depozyty terminowe gospodarstw domowych Kredyty dla gospodarstw domowych ogółem NBP lombard VIII X XII II IV VI VIII X XII II IV Depozyty terminowe przedsiębiorstw Kredyty dla przedsiębiorstw ogółem Wykres Stopy procentowe T/N w okresie kwiecień 2013 kwiecień 2014 % 3,5 3,0 2,5 2,0 IV WIBID V VI VII VIII 2013 IX X XI XII I II III 2014 IV WIBOR 70 Narodowy Bank Polski

72 Aneks statystyczny. Wykresy Wykres Kształtowanie się miesięcznych przyrostów procentowych agregatów pieniężnych na tle inflacji w okresie kwiecień 2013 kwiecień 2014 % IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV M1 M3 Inflacja Wykres Kształtowanie się rocznych przyrostów procentowych agregatów pieniężnych na tle inflacji w okresie kwiecień 2013 kwiecień 2014 % IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV M1 M3 Inflacja Wykres Kurs PLN do USD w okresie kwiecień 2013 kwiecień 2014 PLN 3,4 3,3 3,2 3,1 3,0 IV V VI VII VIII 2013 IX X XI XII I II III 2014 IV Biuletyn Informacyjny 4/

73 Rozdział 5 Wykres Kurs PLN do EUR w okresie kwiecień 2013 kwiecień 2014 PLN 4,35 4,30 4,25 4,20 4,15 4,10 4,05 IV V VI VII VIII 2013 IX X XI XII I II III 2014 IV Wykres Składniki salda rachunku bieżącego mln euro I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III Saldo obrotów towarowych Transfery bieżące saldo Usługi saldo Dochody saldo Rachunek bieżący saldo Wykres Obroty towarowe mln euro I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III Eksport f.o.b. Import f.o.b. 72 Narodowy Bank Polski

74 Aneks statystyczny. Wykresy Wykres Obroty usługowe mln euro I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III Usługi przychody Usługi rozchody Wykres Zagraniczne inwestycje w Polsce mln euro I III V VII IX XI I III V VII IX XI Zagraniczne inwestycje bezpośrednie I III V VII IX XI I III Inwestycje portfelowe pasywa Pozostałe inwestycje pasywa Zagraniczne inwestycje w Polsce Wykres Polskie inwestycje za granicą mln euro I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III V VII IX XI I III Polskie inwestycje bezpośrednie Inwestycje portfelowe aktywa Pozostałe inwestycje aktywa Polskie inwestycje za granicą Biuletyn Informacyjny 4/

75 Rozdział Szeregi czasowe pozbawione wahań sezonowych Tabela Pieniądz gotówkowy w obiegu (poza kasami monetarnych instytucji finansowych) Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł XII , ,6 100,9 I , ,8 97,9 II , ,1 98,1 III , ,7 99,0 IV , ,3 100,7 V , ,1 100,3 VI , ,3 101,2 VII , ,7 101,1 VIII , ,4 100,7 IX , ,8 100,4 X , ,8 100,4 XI , ,2 99,5 XII , ,8 100,8 I , ,0 97,9 II , ,1 98,1 III , ,9 99,0 IV , ,0 100,4 V , ,7 100,3 VI , ,9 101,3 VII , ,5 101,1 VIII , ,7 100,8 IX , ,3 100,4 X , ,4 100,4 XI , ,9 99,5 XII , ,8 100,6 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,1 97,9 II , ,7 98,1 III , ,5 98,9 IV , ,7 100,2 V , ,4 100,4 VI , ,7 101,5 VII , ,2 101,2 VIII , ,2 100,9 IX , ,7 100,5 X , ,0 100,4 XI , ,7 99,5 XII , ,9 100,4 I , ,8 97,9 II , ,1 98,1 III , ,5 99,0 IV , ,7 100,2 V , ,0 100,3 VI , ,7 101,6 VII , ,0 101,3 VIII , ,2 101,0 IX , ,2 100,6 X , ,1 100,3 XI , ,7 99,6 XII , ,8 100,2 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,4 97,8 II , ,3 98,1 III , ,9 99,0 IV , ,6 100,1 V , ,6 100,3 VI , ,6 101,7 VII , ,9 101,3 VIII , ,1 101,1 IX , ,9 100,7 X , ,7 100,4 XI , ,7 99,6 XII , ,9 100,2 I , ,9 97,8 II , ,7 98,0 III , ,6 99,0 IV , ,3 100,0 Wykres Pieniądz gotówkowy w obiegu (poza kasami monetarnych instytucji finansowych) dane surowe i skorygowane sezonowo mln zł Dane surowe Dane skorygowane Wykres Pieniądz gotówkowy w obiegu (poza kasami monetarnych instytucji finansowych) wskaźnik sezonowy Narodowy Bank Polski

76 Aneks statystyczny. Szeregi czasowe Tabela Pieniądz M1 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł XII , ,1 101,9 I , ,4 99,4 II , ,3 99,5 III , ,0 100,2 IV , ,1 97,9 V , ,1 100,7 VI , ,2 101,5 VII , ,4 100,5 VIII , ,9 100,4 IX , ,5 100,0 X , ,6 98,5 XI , ,6 99,4 XII , ,3 102,1 I , ,6 99,3 II , ,0 99,5 III , ,3 100,2 IV , ,0 98,2 V , ,8 100,6 VI , ,4 101,6 VII , ,6 100,4 VIII , ,9 100,4 IX , ,5 99,8 X , ,5 98,4 XI , ,9 99,3 XII , ,6 102,2 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,4 99,4 II , ,0 99,5 III , ,6 100,1 IV , ,4 98,2 V , ,2 100,8 VI , ,3 101,6 VII , ,1 100,5 VIII , ,6 100,3 IX , ,9 99,6 X , ,9 98,4 XI , ,3 99,2 XII , ,9 102,4 I , ,7 99,6 II , ,5 99,7 III , ,3 100,1 IV , ,3 98,5 V , ,4 100,7 VI , ,9 101,4 VII , ,6 100,5 VIII , ,7 100,1 IX , ,9 99,5 X , ,5 98,3 XI , ,0 99,1 XII , ,6 102,5 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,6 99,8 II , ,2 99,7 III , ,8 100,1 IV , ,4 98,4 V , ,7 100,7 VI , ,2 101,3 VII , ,2 100,6 VIII , ,5 100,1 IX , ,8 99,5 X , ,2 98,2 XI , ,3 99,0 XII , ,2 102,5 I , ,2 99,8 II , ,5 99,7 III , ,8 100,0 IV , ,8 98,4 Wykres Pieniądz M1 dane surowe i skorygowane sezonowo mln zł Dane surowe Dane skorygowane Wykres Pieniądz M1 wskaźnik sezonowy Biuletyn Informacyjny 4/

77 Rozdział 5 Tabela Pieniądz M3 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł XII , ,7 101,2 I , ,1 100,2 II , ,7 100,5 III , ,0 100,2 IV , ,2 99,8 V , ,2 100,2 VI , ,7 99,8 VII , ,5 99,4 VIII , ,5 99,9 IX , ,1 99,3 X , ,5 99,6 XI , ,6 99,6 XII , ,3 101,5 I , ,1 100,3 II , ,8 100,4 III , ,7 100,3 IV , ,0 99,7 V , ,7 100,1 VI , ,2 99,8 VII , ,5 99,3 VIII , ,2 99,9 IX , ,4 99,3 X , ,7 99,7 XI , ,9 99,7 XII , ,5 101,7 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,2 100,2 II , ,1 100,3 III , ,4 100,3 IV , ,7 99,6 V , ,8 100,1 VI , ,5 99,9 VII , ,7 99,3 VIII , ,6 99,8 IX , ,3 99,3 X , ,0 99,7 XI , ,1 99,8 XII , ,8 101,9 I , ,3 100,3 II , ,4 100,2 III , ,6 100,3 IV , ,7 99,7 V , ,4 100,0 VI , ,1 99,8 VII , ,1 99,2 VIII , ,4 99,7 IX , ,8 99,3 X , ,1 99,8 XI , ,2 99,8 XII , ,8 102,0 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,0 100,3 II , ,5 100,1 III , ,2 100,3 IV , ,9 99,7 V , ,7 100,0 VI , ,3 99,7 VII , ,8 99,2 VIII , ,3 99,7 IX , ,3 99,4 X , ,1 99,8 XI , ,1 99,9 XII , ,8 102,0 I , ,2 100,3 II , ,7 100,0 III , ,9 100,2 IV , ,5 99,7 Wykres Pieniądz M3 dane surowe i skorygowane sezonowo mln zł Dane surowe Dane skorygowane Wykres Pieniądz M3 wskaźnik sezonowy 102,5 102,0 101,5 101,0 100,5 100,0 99,5 99, Narodowy Bank Polski

78 Aneks statystyczny. Szeregi czasowe Tabela Depozyty sektorów krajowych w monetarnych instytucjach finansowych Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł XII , ,3 101,3 I , ,3 100,6 II , ,8 101,1 III , ,0 100,5 IV , ,0 99,7 V , ,9 100,1 VI , ,0 99,8 VII , ,8 99,1 VIII , ,9 99,4 IX , ,1 99,3 X , ,4 99,2 XI , ,7 99,6 XII , ,4 101,6 I , ,8 100,7 II , ,5 101,0 III , ,5 100,6 IV , ,9 99,6 V , ,1 100,1 VI , ,8 99,8 VII , ,8 99,0 VIII , ,0 99,3 IX , ,4 99,3 X , ,0 99,3 XI , ,8 99,7 XII , ,5 101,8 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,1 100,6 II , ,5 100,9 III , ,3 100,6 IV , ,1 99,5 V , ,1 100,1 VI , ,6 99,9 VII , ,8 99,0 VIII , ,6 99,2 IX , ,7 99,3 X , ,9 99,4 XI , ,0 99,7 XII , ,3 102,0 I , ,1 100,6 II , ,2 100,9 III , ,7 100,7 IV , ,4 99,6 V , ,7 100,0 VI , ,6 99,8 VII , ,3 98,9 VIII , ,0 99,2 IX , ,5 99,3 X , ,5 99,4 XI , ,7 99,7 XII , ,8 102,0 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,5 100,6 II , ,9 100,8 III , ,1 100,7 IV , ,2 99,7 V , ,3 100,0 VI , ,0 99,7 VII , ,9 98,8 VIII , ,9 99,1 IX , ,5 99,3 X , ,3 99,4 XI , ,7 99,7 XII , ,3 102,0 I , ,5 100,6 II , ,4 100,8 III , ,4 100,7 IV , ,9 99,6 Wykres Depozyty sektorów krajowych w monetarnych instytucjach finansowych dane surowe i skorygowane sezonowo mln zł Dane surowe Dane skorygowane Wykres Depozyty sektorów krajowych w monetarnych instytucjach finansowych wskaźnik sezonowy 102,5 102,0 101,5 101,0 100,5 100,0 99,5 99,0 98, Biuletyn Informacyjny 4/

79 Rozdział 5 Tabela Depozyty gospodarstw domowych w monetarnych instytucjach finansowych Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł XII , ,7 100,6 I , ,8 101,3 II , ,2 102,1 III , ,7 101,8 IV , ,8 100,5 V , ,6 99,8 VI , ,4 99,8 VII , ,4 99,4 VIII , ,1 99,2 IX , ,0 98,7 X , ,6 98,4 XI , ,5 98,3 XII , ,7 100,7 I , ,9 101,4 II , ,6 102,0 III , ,7 101,7 IV , ,4 100,5 V , ,5 99,8 VI , ,6 99,8 VII , ,4 99,4 VIII , ,8 99,2 IX , ,3 98,8 X , ,9 98,5 XI , ,4 98,6 XII , ,3 100,8 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,6 101,3 II , ,5 101,8 III , ,7 101,5 IV , ,8 100,4 V , ,4 99,8 VI , ,7 99,8 VII , ,3 99,4 VIII , ,6 99,2 IX , ,0 98,8 X , ,8 98,6 XI , ,7 98,8 XII , ,3 100,8 I , ,3 101,3 II , ,0 101,7 III , ,3 101,4 IV , ,8 100,4 V , ,9 99,6 VI , ,5 99,7 VII , ,7 99,3 VIII , ,3 99,2 IX , ,6 98,9 X , ,0 98,7 XI , ,5 99,0 XII , ,4 100,8 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,7 101,3 II , ,6 101,6 III , ,7 101,4 IV , ,8 100,5 V , ,0 99,6 VI , ,7 99,7 VII , ,7 99,3 VIII , ,1 99,3 IX , ,7 98,9 X , ,7 98,8 XI , ,3 99,1 XII , ,9 100,7 I , ,8 101,2 II , ,4 101,5 III , ,3 101,3 IV , ,8 100,4 Wykres Depozyty gospodarstw domowych w monetarnych instytucjach finansowych dane surowe i skorygowane sezonowo mln zł Dane surowe Dane skorygowane Wykres Depozyty gospodarstw domowych w monetarnych instytucjach finansowych wskaźnik sezonowy 102,5 102,0 101,5 101,0 100,5 100,0 99,5 99,0 98,5 98, Narodowy Bank Polski

80 Aneks statystyczny. Szeregi czasowe Tabela Depozyty przedsiębiorstw w monetarnych instytucjach finansowych Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł XII , ,3 105,8 I , ,9 100,5 II , ,7 99,3 III , ,7 98,6 IV , ,2 97,6 V , ,0 99,4 VI , ,8 100,0 VII , ,4 98,9 VIII , ,5 98,5 IX , ,5 99,4 X , ,8 99,8 XI , ,2 101,9 XII , ,4 106,3 I , ,5 100,3 II , ,3 99,1 III , ,7 98,8 IV , ,7 97,5 V , ,4 99,5 VI , ,1 100,2 VII , ,7 98,8 VIII , ,2 98,4 IX , ,8 99,3 X , ,4 99,7 XI , ,3 102,0 XII , ,4 106,8 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,4 99,9 II , ,3 98,9 III , ,4 98,8 IV , ,7 97,2 V , ,5 99,8 VI , ,2 100,4 VII , ,5 98,7 VIII , ,7 98,5 IX , ,5 99,1 X , ,2 99,9 XI , ,9 101,9 XII , ,6 107,1 I , ,9 99,7 II , ,3 98,9 III , ,0 98,9 IV , ,0 97,3 V , ,6 99,9 VI , ,3 100,4 VII , ,3 98,5 VIII , ,3 98,6 IX , ,4 98,9 X , ,1 99,9 XI , ,2 101,8 XII , ,3 107,3 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,7 99,6 II , ,9 98,9 III , ,3 98,9 IV , ,6 97,4 V , ,6 100,0 VI , ,6 100,3 VII , ,8 98,4 VIII , ,8 98,7 IX , ,4 98,8 X , ,1 100,0 XI , ,0 101,8 XII , ,1 107,2 I , ,2 99,6 II , ,4 98,9 III , ,0 98,8 IV , ,4 97,4 Wykres Depozyty przedsiębiorstw w monetarnych instytucjach finansowych dane surowe i skorygowane sezonowo mln zł Dane surowe Dane skorygowane Wykres Depozyty przedsiębiorstw w monetarnych instytucjach finansowych wskaźnik sezonowy 107,5 106,5 105,5 104,5 103,5 102,5 101,5 100,5 99,5 98,5 97,5 96, Biuletyn Informacyjny 4/

81 Rozdział 5 Tabela Należności monetarnych instytucji finansowych od sektorów krajowych Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł XII , ,5 100,7 I , ,3 100,6 II , ,8 100,0 III , ,2 100,0 IV , ,4 99,0 V , ,5 99,6 VI , ,3 100,0 VII , ,8 98,7 VIII , ,7 99,8 IX , ,2 100,0 X , ,0 100,5 XI , ,3 101,2 XII , ,7 100,9 I , ,9 100,5 II , ,6 99,9 III , ,6 99,8 IV , ,9 98,8 V , ,7 99,5 VI , ,0 100,1 VII , ,5 98,8 VIII , ,5 100,0 IX , ,7 100,2 X , ,9 100,5 XI , ,4 101,3 XII , ,0 100,9 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,6 100,3 II , ,8 99,6 III , ,4 99,5 IV , ,8 98,7 V , ,5 99,6 VI , ,8 100,3 VII , ,2 99,1 VIII , ,6 100,2 IX , ,0 100,5 X , ,2 100,4 XI , ,2 101,3 XII , ,7 100,7 I , ,0 100,1 II , ,9 99,5 III , ,8 99,4 IV , ,8 98,8 V , ,5 99,6 VI , ,3 100,3 VII , ,2 99,2 VIII , ,0 100,3 IX , ,4 100,7 X , ,0 100,4 XI , ,8 101,3 XII , ,6 100,6 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,8 100,0 II , ,9 99,3 III , ,9 99,3 IV , ,0 98,9 V , ,7 99,6 VI , ,4 100,3 VII , ,4 99,4 VIII , ,8 100,3 IX , ,2 100,8 X , ,5 100,3 XI , ,5 101,2 XII , ,4 100,5 I , ,1 100,0 II , ,9 99,2 III , ,7 99,2 IV , ,1 98,9 Wykres Należności monetarnych instytucji finansowych od sektorów krajowych dane surowe i skorygowane sezonowo mln zł Dane surowe Dane skorygowane Wykres Należności monetarnych instytucji finansowych od sektorów krajowych wskaźnik sezonowy 101,5 101,0 100,5 100,0 99,5 99,0 98, Narodowy Bank Polski

82 Aneks statystyczny. Szeregi czasowe Tabela Należności monetarnych instytucji finansowych od gospodarstw domowych Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł XII , ,8 100,8 I , ,6 100,6 II , ,1 99,5 III , ,0 99,8 IV , ,7 99,0 V , ,2 99,7 VI , ,4 100,2 VII , ,3 99,0 VIII , ,6 100,3 IX , ,2 100,2 X , ,3 100,1 XI , ,6 101,1 XII , ,3 100,9 I , ,7 100,4 II , ,2 99,5 III , ,1 99,6 IV , ,7 98,8 V , ,7 99,7 VI , ,7 100,2 VII , ,2 99,1 VIII , ,6 100,4 IX , ,5 100,4 X , ,9 100,2 XI , ,0 101,2 XII , ,8 100,8 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,0 100,1 II , ,1 99,3 III , ,0 99,3 IV , ,2 98,7 V , ,7 99,9 VI , ,7 100,4 VII , ,3 99,3 VIII , ,5 100,6 IX , ,9 100,5 X , ,8 100,3 XI , ,8 101,3 XII , ,3 100,7 I , ,4 99,9 II , ,7 99,2 III , ,0 99,1 IV , ,8 98,7 V , ,1 99,9 VI , ,7 100,3 VII , ,6 99,5 VIII , ,1 100,7 IX , ,9 100,7 X , ,6 100,4 XI , ,9 101,3 XII , ,6 100,6 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,2 99,7 II , ,1 99,1 III , ,8 99,0 IV , ,3 98,8 V , ,6 99,9 VI , ,6 100,4 VII , ,5 99,6 VIII , ,0 100,7 IX , ,9 100,8 X , ,4 100,4 XI , ,4 101,3 XII , ,5 100,4 I , ,2 99,6 II , ,5 99,0 III , ,2 98,9 IV , ,8 98,8 Wykres Należności monetarnych instytucji finansowych od gospodarstw domowych dane surowe i skorygowane sezonowo mln zł Dane surowe Dane skorygowane Wykres Należności monetarnych instytucji finansowych od gospodarstw domowych wskaźnik sezonowy 101,5 101,0 100,5 100,0 99,5 99,0 98, Biuletyn Informacyjny 4/

83 Rozdział 5 Tabela Należności monetarnych instytucji finansowych od przedsiębiorstw Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł XII , ,6 99,1 I , ,1 99,9 II , ,0 100,0 III , ,3 99,9 IV , ,9 99,6 V , ,0 100,0 VI , ,8 100,3 VII , ,9 99,5 VIII , ,2 99,8 IX , ,5 100,4 X , ,6 100,7 XI , ,5 101,0 XII , ,8 99,3 I , ,7 99,8 II , ,3 99,8 III , ,7 99,7 IV , ,2 99,4 V , ,5 100,0 VI , ,7 100,3 VII , ,5 99,6 VIII , ,2 99,9 IX , ,8 100,6 X , ,0 100,7 XI , ,6 101,2 XII , ,2 99,3 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,8 99,6 II , ,7 99,5 III , ,6 99,5 IV , ,4 99,1 V , ,3 100,1 VI , ,8 100,5 VII , ,2 99,7 VIII , ,4 100,1 IX , ,4 100,7 X , ,2 100,8 XI , ,0 101,3 XII , ,8 99,4 I , ,7 99,5 II , ,5 99,3 III , ,2 99,3 IV , ,0 99,2 V , ,5 100,0 VI , ,4 100,5 VII , ,8 99,9 VIII , ,5 100,2 IX , ,0 100,9 X , ,0 100,7 XI , ,0 101,3 XII , ,8 99,4 Dane Dane Okres surowe skorygowane Wskaźnik stan na koniec okresu sezonowy w mln zł I , ,0 99,4 II , ,0 99,1 III , ,3 99,2 IV , ,8 99,2 V , ,4 100,0 VI , ,8 100,5 VII , ,2 100,0 VIII , ,9 100,3 IX , ,9 100,9 X , ,5 100,6 XI , ,1 101,4 XII , ,3 99,3 I , ,5 99,3 II , ,1 99,0 III , ,5 99,2 IV , ,6 99,2 Wykres Należności monetarnych instytucji finansowych od przedsiębiorstw dane surowe i skorygowane sezonowo mln zł Dane surowe Dane skorygowane Wykres Należności monetarnych instytucji finansowych od przedsiębiorstw wskaźnik sezonowy 101,5 101,0 100,5 100,0 99,5 99, Narodowy Bank Polski

84 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne 5.4. Uwagi metodyczne Tabela Podstawowe dane statystyczne Informacje zawarte w tabeli podane są za Biuletynem Statystycznym Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Definicje odnoszące się do kategorii zamieszczonych w tej tabeli zawarte są w publikacjach GUS. 1. Dane w pkt 1, 2, 6, 7, 10 i 12 obejmują podmioty gospodarki narodowej, bez względu na charakter własności, tj. zaliczane do sektora publicznego (podmioty stanowiące własność państwową, jednostek samorządu terytorialnego oraz własność mieszaną z przewagą kapitału podmiotów sektora publicznego) i prywatnego. Do sektora prywatnego zalicza się podmioty gospodarki stanowiące własność prywatną krajową (m.in. spółki, spółdzielnie, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, organizacje społeczne, stowarzyszenia, fundacje), zagraniczną (m.in. oddziały przedsiębiorców zagranicznych, przedstawicielstwa zagraniczne, spółki z wyłącznym udziałem kapitału zagranicznego) oraz mieszaną z przewagą kapitału podmiotów sektora prywatnego lub brakiem przewagi sektorowej w kapitale podmiotu. 2. Sektor przedsiębiorstw obejmuje podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie: leśnictwa, łącznie z działalnością usługową; rybołówstwa w wodach morskich; górnictwa; przetwórstwa przemysłowego; wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę; budownictwa; handlu hurtowego i detalicznego; naprawy pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego, hoteli i restauracji; transportu, gospodarki magazynowej i łączności; obsługi nieruchomości, wynajmu maszyn i urządzeń bez obsługi oraz wypożyczania artykułów użytku osobistego i domowego; informatyki; pozostałej działalności gospodarczej; odprowadzania i oczyszczania ścieków, gospodarowania odpadami, pozostałych usług sanitarnych i pokrewnych; rekreacji, kultury i sportu oraz innych usług. 3. Pojęcie przemysł dotyczy sekcji według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD): górnictwo, przetwórstwo przemysłowe oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę. 4. Dane o produkcji sprzedanej przemysłu (pkt 1), sprzedaży produkcji budowlano-montażowej (pkt 2) dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 9 osób. 5. Dane o wartości produkcji sprzedanej przemysłu (pkt 1) oraz sprzedaży produkcji budowlano- montażowej (pkt 2) prezentuje się bez VAT i podatku akcyzowego, łącznie natomiast z wartością dotacji przedmiotowych do wyrobów i usług w tzw. cenach bazowych. 6. Dane o sprzedaży produkcji budowlano-montażowej (pkt 2) dotyczą robót zrealizowanych na terenie kraju wykonanych systemem zleceniowym przez podmioty budowlane, tj. zaliczone zgodnie z PKD do sekcji budownictwo. 7. Informacje o produkcji sprzedanej przemysłu (pkt 1) i sprzedaży produkcji budowlano- -montażowej (pkt 2) podane są bez wyrównań sezonowych. Biuletyn Informacyjny 4/

85 Rozdział 5 8. Dane o pracujących obejmują osoby pełnozatrudnione i niepełnozatrudnione w głównym miejscu pracy. Do pracujących zaliczono osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy, właścicieli i współwłaścicieli jednostek prowadzących działalność gospodarczą łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin, osoby wykonujące pracę nakładczą, agentów oraz osoby zatrudnione przez agentów, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Prezentowane w Biuletynie dane nie obejmują pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie oraz w jednostkach budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego. 9. Stopa bezrobocia (pkt 9) obliczana jest jako procentowy udział bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo (tj. sumy pracujących i bezrobotnych w wieku 15 lat i więcej). 10. Dochody z prywatyzacji nie stanowią bieżących dochodów budżetu państwa, a są źródłem finansowania deficytu budżetowego (pkt 11). 11. Dane dotyczące wyników finansowych przedsiębiorstw (pkt 12) prezentuje się w dostosowaniu do nowelizacji ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (tekst jednolity ustawy Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późniejszymi zmianami). Tabela Rynek finansowy podstawowe informacje Źródłem informacji w tabeli jest Narodowy Bank Polski (z wyjątkiem danych w pkt 5, udostępnianych przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.). 1. Stopy oprocentowania, zamieszczone w tabeli 5.1.2, podane są w stosunku rocznym w wysokości, która obowiązywała w ostatnim dniu miesiąca, jedynie w przypadku średniego ważonego zysku z kupionych bonów skarbowych bądź bonów pieniężnych NBP podane jest średnie oprocentowanie w ciągu miesiąca. 2. Z dniem 1 stycznia 2011 r. NBP odstąpił od ustalania stopy dyskonta weksli banku centralnego (pkt 1, kol. 5). 3. Rezerwa obowiązkowa ogółem (pkt 2, kol. 12) dotyczy wielkości deklarowanych przez banki i obowiązujących w ostatnim dniu miesiąca. Od dnia 28 lutego 2002 r. rezerwa obowiązkowa utrzymywana jest wyłącznie na rachunkach prowadzonych w NBP. 4. Informacje o przetargach na bony skarbowe (pkt 3, z wyjątkiem stanu bonów w obiegu na koniec miesiąca kol. 18) obejmują dane z przetargów przeprowadzonych w ciągu miesiąca. Średnie zyski z kupionych bonów są ważone udziałem sprzedaży bonów o poszczególnych terminach wykupu w ogólnej wartości zakupionych bonów. Stan bonów w obiegu na koniec miesiąca obliczony został z uwzględnieniem terminu wykupu, liczonego od następnego dnia po przetargu, w wyniku którego nastąpiła sprzedaż. Powyższy stan nie obejmuje bonów będących w obiegu, niepochodzących z przetargów. 5. Informacje o przetargach na bony pieniężne NBP (pkt 4, z wyjątkiem stanu bonów w obiegu na koniec miesiąca kol. 24) obejmują dane z przetargów przeprowadzonych 84 Narodowy Bank Polski

86 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne w ciągu miesiąca. Średnie zyski z kupionych bonów są ważone udziałem sprzedaży bonów o poszczególnych terminach wykupu w ogólnej wartości zakupionych bonów. 6. Zamieszczony zestaw indeksów Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. dostarcza precyzyjnej wiedzy odnośnie do sytuacji wśród największych spółek giełdowych, których reprezentantem jest indeks WIG20, średnich (mwig40) oraz małych (swig80). 7. Indeks WIG20 jest obliczany od 16 kwietnia 1994 r., na podstawie wartości portfela akcji 20 największych i najbardziej płynnych spółek z podstawowego rynku akcji. Pierwsza wartość indeksu wynosiła 1000 pkt WIG20 jest indeksem typu cenowego, co oznacza że przy jego obliczaniu bierze się pod uwagę jedynie ceny zawartych w nim transakcji a nie uwzględnia się dochodów z akcji (dywidend, praw poboru). W indeksie WIG20 nie mogą uczestniczyć spółki z indeksów mwig40 i swig80 oraz więcej niż 5 spółek z jednego sektora giełdowego. 8. Indeks mwig40 jest obliczany od 31 grudnia 1997 r. i obejmuje 40 średnich spółek notowanych na Giełdzie. Do dnia 16 marca 2007 r. indeks nosił nazwę MIDWIG. Wartość początkowa indeksu wynosiła 1000 pkt mwig40 jest indeksem cenowym i przy jego obliczaniu bierze się pod uwagę jedynie kursy jego uczestników. W indeksie mwig40 nie uczestniczą spółki z indeksów WIG20 i swig80 oraz spółki zagraniczne notowane na Giełdzie oraz innych rynkach o wartości rynkowej w dniu rankingu powyżej 1 mld euro. 9. Indeks swig80 jest obliczany od 31 grudnia 1994 r. i obejmuje 80 małych spółek notowanych na Giełdzie. Do dnia 16 marca 2007 r. indeks nosił nazwę WIRR i był indeksem dochodowym, obejmującym 1% spółek giełdowych pod względem wartości rynkowej. Wartość początkowa indeksu wynosiła 1000 pkt swig80 jest indeksem cenowym i przy jego obliczaniu bierze się pod uwagę jedynie kursy jego uczestników. W indeksie swig80 nie uczestniczą spółki z indeksów WIG20 i mwig40 oraz spółki zagraniczne notowane na Giełdzie oraz innych rynkach o wartości rynkowej w dniu rankingu powyżej 100 mln euro. 10. Wskaźniki obejmują spółki ze wszystkich rynków notowań. 11. Kapitalizacja dotyczy tylko spółek krajowych. 12. Wskaźnik C/Z oznacza relację ceny rynkowej do zysku netto i jest obliczany jako iloraz łącznej wartości rynkowej spółek na koniec miesiąca do ich łącznych zysków i strat w ciągu ostatnich 4 kwartałów, za które dostępne są dane finansowe. 13. Wskaźnik obrotu oznacza stosunek wartości sprzedanych akcji do średniej wartości notowanych akcji w danym miesiącu. 14. Wartość obrotów w miesiącu oraz wskaźnik obrotu obejmuje notowania ciągłe oraz system jednolitego kursu dnia. Tabela Kursy dzienne PLN do USD i EUR Źródłem informacji są dane Narodowego Banku Polskiego. Biuletyn Informacyjny 4/

87 Rozdział 5 1. Kurs średni NBP jest to urzędowy kurs oficjalny, który służy do celów statystycznych i księgowych. 2. Przeciętny kurs średni złotego do dolara amerykańskiego i euro oraz relacji USD/EUR obliczony został jako średnia arytmetyczna z kursów średnich NBP z poszczególnych dni miesiąca Statystyka monetarna Narodowy Bank Polski publikuje zestawienia dotyczące kategorii pieniężnych na podstawie danych otrzymanych od podmiotów sektora monetarnych instytucji finansowych (MIF) obejmującego banki działające w Polsce oraz rezydujące w naszym kraju oddziały instytucji kredytowych i oddziały banków zagranicznych, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK) oraz fundusze rynku pieniężnego 1. Klasyfikacja sektorowa Sektor finansowy zawiera następujące podsektory: 1. monetarne instytucje finansowe 2 (obejmują bank centralny i pozostałe monetarne instytucje finansowe). W Polsce pojęcie pozostałych monetarnych instytucji finansowych obejmuje banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz fundusze rynku pieniężnego 3 ; 2. instytucje ubezpieczeniowe i fundusze emerytalne; 3. pozostałe instytucje pośrednictwa finansowego (obejmują m.in. przedsiębiorstwa leasingu finansowego, przedsiębiorstwa factoringowe, domy maklerskie, fundusze inwestycyjne oraz firmy utworzone w celu sekurytyzacji aktywów); 4. pomocnicze instytucje finansowe (obejmują m.in. kantory, giełdy papierów wartościowych, instytucje sprzedaży ratalnej). Sektor niefinansowy zawiera następujące podsektory: 1. przedsiębiorstwa i spółki państwowe, 2. przedsiębiorstwa i spółki prywatne oraz spółdzielnie, 3. przedsiębiorców indywidualnych 4, 1 Począwszy od stycznia 2012 r. populacja MIF nie zawiera funduszy rynku pieniężnego, ponieważ żaden z funduszy inwestycyjnych nie spełnia kryteriów definicji tego podsektora. 2 Zgodnie z definicją EBC pod pojęciem monetarnych instytucji finansowych rozumie się instytucje finansowe, których działalność polega na przyjmowaniu depozytów i/lub bliskich substytutów depozytów od podmiotów innych niż monetarne instytucje finansowe oraz udzielaniu kredytów i/lub inwestowaniu w papiery wartościowe na własny rachunek. 3 Począwszy od stycznia 2012 r. populacja MIF nie zawiera funduszy rynku pieniężnego, ponieważ żaden z funduszy inwestycyjnych nie spełnia kryteriów definicji tego podsektora. 4 Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek, zatrudniające do 9 osób włącznie. 86 Narodowy Bank Polski

88 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne 4. rolników indywidualnych, 5. osoby prywatne, 6. instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych. W publikacjach Narodowego Banku Polskiego należności i zobowiązania banków wobec podmiotów sektora niefinansowego prezentowane są w układzie zgodnym ze standardami Unii Europejskiej, tj. w podziale na trzy sektory: 1. gospodarstwa domowe obejmujące: a) osoby prywatne, b) rolników indywidualnych, c) przedsiębiorców indywidualnych 4, 2. przedsiębiorstwa obejmujące: a) przedsiębiorstwa i spółki państwowe; b) przedsiębiorstwa i spółki prywatne i spółdzielnie (w tym: przedsiębiorcy indywidualni zatrudniający powyżej 9 osób); 3. instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych (instytucje niekomercyjne stanowiące odrębne jednostki prawne działające na rzecz gospodarstw domowych, których podstawowe przychody, pomijając uzyskiwane z okazjonalnej sprzedaży, stanowią dobrowolne wpłaty pieniężne lub wkłady w naturze od gospodarstw domowych, dotacje instytucji rządowych i samorządowych oraz dochody z tytułu własności); Sektor instytucji rządowych i samorządowych zawiera następujące podsektory: 1. instytucje rządowe szczebla centralnego (obejmują m.in. organy władzy publicznej, organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały, państwowe szkoły wyższe, państwowe instytucje kultury, pomocy społecznej i in.); 2. instytucje samorządowe (obejmują m.in. urzędy powiatowe i gminne, sejmiki samorządowe, publiczne szkoły podstawowe, samorządowe instytucje kultury, instytucje pomocy społecznej i in.); 3. fundusze ubezpieczeń społecznych (obejmują Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz zarządzane przez nie fundusze, Narodowy Fundusz Zdrowia oraz jego oddziały). Biuletyn Informacyjny 4/

89 Rozdział 5 Tabela Średnie oprocentowanie stanów umów złotowych Są to dane o średnim oprocentowaniu wszystkich istniejących umów na koniec okresu sprawozdawczego, zarówno tych zawartych przed miesiącem sprawozdawczym i nadal obowiązujących, jak i umów nowo zawartych. Oprocentowanie to wylicza się jako iloraz naliczonych w miesiącu sprawozdawczym odsetek do średnich stanów wartości umów, dla których odsetki te były naliczane. W statystyce tej nie są więc uwzględniane prowizje ani inne koszty pozaodsetkowe. Dane te są wyliczane na podstawie danych z 18 banków, tj.: 1. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski SA 2. Bank Polska Kasa Opieki SA 3. Bank BPH SA 4. Bank Handlowy w Warszawie SA 5. ING Bank Śląski SA 6. Bank Zachodni WBK SA 7. mbank SA 8. Bank Millennium SA 9. Bank Gospodarki Żywnościowej SA 10. Raiffeisen Bank Polska SA 11. mbank Hipoteczny SA 12. Krakowski Bank Spółdzielczy 13. Bank Spółdzielczy w Brodnicy 14. Bank Gospodarstwa Krajowego 15. Bank Ochrony Środowiska SA 16. BNP Paribas Bank Polska SA 17. Credit Agricole Bank Polska SA 18. Santander Consumer Bank SA Banki te, w przypadku klientów rezydentów, posiadały na koniec grudnia 2013 r. 74% depozytów oraz 71% należności gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. 88 Narodowy Bank Polski

90 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne Tabela Średnie oprocentowanie nowych umów złotowych Są to dane o oprocentowaniu umów zawartych w danym miesiącu sprawozdawczym. Poprzez nowe umowy rozumie się również renegocjacje już istniejących umów. Oprocentowanie zbierane w statystyce nowych umów ma inny charakter od tego z tabeli Jest to oprocentowanie efektywne, zwane Wąsko Definiowaną Efektywną Stopą Procentową (WDESP), wyliczane dla każdej umowy oddzielnie. Termin ten został stworzony w opozycji do szeroko rozumianej efektywnej stopy procentowej lub Rzeczywistej Stopy Procentowej (RSP). W statystyce nowych umów, poza WDESP, wykazywana jest również RSP dla 2 kategorii oprocentowania: nowych kredytów na cele konsumpcyjne i mieszkaniowe. W przeciwieństwie do WDESP, która uwzględnia tylko czysto odsetkowe koszty kapitału, rzeczywista stopa procentowa obejmuje ponadto wszelkie obowiązkowe opłaty, które musi ponieść kredytobiorca. Są to przede wszystkim prowizje (również dla pośredników banku), ale też składki na obowiązkowe ubezpieczenia spłaty kredytu, np. na wypadek śmierci lub bezrobocia klienta. Dane te są pozyskiwane z tej samej próby banków co w tabeli Tabela Średnie oprocentowanie nowych umów denominowanych w EUR Ogólne zasady wyliczania są takie same, jak w tabeli (wiersze z gwiazdkami) oraz Dane te są pozyskiwane z tej samej próby banków co w tabeli i Uwagi ogólne do tabel Dane dotyczą stanów na koniec poszczególnych miesięcy i pochodzą z informacji bilansowych otrzymywanych z banków w systemie Bankowa Informacja Sprawozdawcza (BIS), z bilansu Narodowego Banku Polskiego i spółdzielczych kas oszczędnościowo- -kredytowych oraz funduszy rynku pieniężnego. 2. Informacje zostały zaprezentowane w układzie dostosowanym do standardów obowiązujących w Europejskim Banku Centralnym. 3. Aktywa w tabelach 5.1.8, 5.1.9, i prezentowane są w ujęciu brutto, tzn. bez pomniejszenia należności o utworzone rezerwy, umorzenia i odpisy aktualizujące (wyjątek stanowią papiery wartościowe, które wykazano według wyceny rynkowej). 4. Wszystkie kategorie oprócz aktywów/pasywów zagranicznych, emisji dłużnych papierów wartościowych, części kapitałów oraz rezerw są odzwierciedleniem operacji z rezydentami. Tabela Bilans Narodowego Banku Polskiego aktywa i pasywa 1. Kategoria kredyty, pożyczki i inne należności od podmiotów krajowych (aktywa kol. 1) zawiera należności z tytułu udzielonych kredytów m.in. redyskontowych, lombardowych, refinansowych na inwestycje centralne, udzielonych z zagranicz- Biuletyn Informacyjny 4/

91 Rozdział 5 nych linii kredytowych, aukcyjnych (operacje otwartego rynku), pozostałych kredytów, a także z tytułu zdeponowanych środków pieniężnych na rachunkach bieżących oraz terminowych. 2. Dłużne papiery wartościowe wyemitowane przez podmioty krajowe (aktywa kol. 5) to papiery będące w posiadaniu Narodowego Banku Polskiego. 3. Papiery z prawem do kapitału i udziały wyemitowane przez podmioty krajowe (aktywa kol. 8) aktualnie są to w przypadku NBP tylko aktywa trwałe finansowe (udziały). 4. Aktywa zagraniczne (aktywa kol. 11) obejmują wszystkie aktywa dotyczące nierezydentów w złotych i w dewizach. 5. Aktywa trwałe (aktywa kol. 12) to całość aktywów trwałych z wyłączeniem aktywów trwałych finansowych. 6. Pozostałe aktywa (aktywa kol. 13) zawierają odsetki niezapadłe i zapadłe od powyższych operacji, koszty przyszłych okresów, rozrachunki międzyoddziałowe, pozostałe aktywa z wyłączeniem aktywów trwałych. 7. Depozyty podmiotów krajowych (pasywa kol. 2) to zobowiązania z tytułu depozytów na rachunkach bieżących i terminowych, rezerwy obowiązkowej, lokat aukcyjnych (operacje otwartego rynku), środków wydzielonych oraz pozostałych depozytów. 8. Emisja dłużnych papierów wartościowych (pasywa kol. 6) to zobowiązania z tytułu emisji własnych dłużnych papierów wartościowych NBP. 9. Kapitał i rezerwy (pasywa kol. 7) w przypadku NBP dzieli się na fundusze własne, tj. fundusz statutowy i fundusz rezerwowy oraz rezerwy, w skład których wchodzą rezerwy celowe, umorzenia i odpisy aktualizujące. 10. Pasywa zagraniczne (pasywa kol. 10) obejmują wszystkie pasywa dotyczące nierezydentów w złotych i w dewizach. 11. Pozostałe pasywa (pasywa kol. 11) zawierają odsetki od powyższych kategorii pasywów, przychody przyszłych okresów, rozrachunki międzyoddziałowe i międzybankowe, pozostałe pasywa oraz wynik finansowy. Tabela Bilans zagregowany pozostałych monetarnych instytucji finansowych aktywa i pasywa 1. Kategoria kredyty, pożyczki i inne należności od podmiotów krajowych (aktywa kol. 1) zawiera rachunki bieżące, rezerwy obowiązkowe, operacje otwartego rynku, lokaty, kredyty i pożyczki, skupione wierzytelności, zrealizowane gwarancje i poręczenia, inne należności oraz należności z tytułu zakupionych papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu. 90 Narodowy Bank Polski

92 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne 2. Dłużne papiery wartościowe wyemitowane przez podmioty krajowe (aktywa kol. 5) będące w posiadaniu pozostałych monetarnych instytucji finansowych. 3. Jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego nabyte przez pozostałe monetarne instytucje finansowe (aktywa kol. 9). Począwszy od stycznia 2012 r. lista polskich monetarnych instytucji finansowych (MIF) nie zawiera funduszy rynku pieniężnego, ponieważ żaden z funduszy inwestycyjnych nie spełnia kryteriów definicji tego podsektora określonych w rozporządzeniu Europejskiego Banku Centralnego (UE) nr 883/2011 z dnia 25 sierpnia 2011 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 25/2009 w sprawie bilansu skonsolidowanego sektora monetarnych instytucji finansowych (EBC/2008/32), EBC/2011/12. Konsekwencją powyższej zmiany jest zakwalifikowanie jednostek uczestnictwa emitowanych przez fundusze usunięte z listy MIF, będących w posiadaniu banków, do pozycji Papiery z prawem do kapitału i udziały wyemitowane przez podmioty krajowe pozostałe sektory krajowe. 4. Papiery z prawem do kapitału i udziały wyemitowane przez podmioty krajowe (aktywa kol. 10) zawierają akcje, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych i certyfikaty inwestycyjne oraz aktywa trwałe finansowe (akcje i udziały). 5. Aktywa zagraniczne (aktywa kol. 13) obejmują wszystkie aktywa dotyczące nierezydentów w złotych i w dewizach. 6. Aktywa trwałe (aktywa kol. 14) to całość aktywów trwałych z wyłączeniem aktywów trwałych finansowych. 7. Pozostałe aktywa (aktywa kol. 15) obejmują kasę, czyli gotówkę i pozostałe środki w kasach pozostałych monetarnych instytucji finansowych, a także pozostałe należności i odsetki niezapadłe i zapadłe od wszystkich sektorów, konta rozliczeniowe, należności od różnych dłużników, koszty i przychody rozliczane w czasie, inne aktywa finansowe, prawa poboru, pozostałe aktywa, inne operacje, korekty wartości, odsetki od zakupionych papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu. 8. Depozyty i inne zobowiązania wobec podmiotów krajowych (pasywa kol. 1) zawierają depozyty bieżące, terminowe, zablokowane, z terminem wypowiedzenia, kredyty i pożyczki otrzymane, m.in. refinansowe, aukcyjne (operacje otwartego rynku) oraz zobowiązania z tytułu zabezpieczeń pieniężnych (zaliczone do grupy terminowe ), inne zobowiązania oraz zobowiązania z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, zobowiązania podporządkowane z wyłączeniem wyemitowanych w formie papierów wartościowych. 9. Jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego wyemitowane przez FRP (pasywa kol. 9). Konsekwencją zmiany, o której mowa w pkt 3, jest wartość zero w pozycji Jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego. Biuletyn Informacyjny 4/

93 Rozdział Emisja dłużnych papierów wartościowych (pasywa kol. 10) to zobowiązania z tytułu emisji własnych dłużnych papierów wartościowych pozostałych monetarnych instytucji finansowych oraz zobowiązania podporządkowane w formie wyemitowanych papierów wartościowych (nabyte przez rezydentów i nierezydentów). 11. Kapitał i rezerwy (pasywa kol. 11) dzielą się na: a) fundusz podstawowy, na który składają się kapitał podstawowy, należne wpłaty na kapitał podstawowy, akcje własne, fundusz zapasowy, fundusz ogólnego ryzyka, fundusz rezerwowy oraz wynik z lat ubiegłych, b) fundusze uzupełniające, tj. fundusz z aktualizacji wyceny oraz inne fundusze uzupełniające określone ustawą Prawo Bankowe (przypisane zarówno rezydentom, jak i nierezydentom) inne składniki kapitałów własnych c) rezerwy zawierające rezerwy celowe, umorzenia i odpisy z tytułu trwałej utraty wartości, rezerwy na zabezpieczenie listów zastawnych (rezydent, nierezydent), rezerwy celowe na zobowiązania pozabilansowe (rezydent, nierezydent), rezerwę na ryzyko ogólne (rezydent, nierezydent). 12. Pasywa zagraniczne (pasywa kol. 15) obejmują wszystkie pasywa dotyczące nierezydentów w złotych i w dewizach, z wyjątkiem rezerw wymienionych w pkt 11 oraz emisji własnej dłużnych papierów wartościowych i zobowiązań podporządkowanych w formie wyemitowanych papierów wartościowych nabytych przez nierezydentów). 13. Pozostałe pasywa (pasywa kol. 16) zawierają odsetki od powyższych kategorii pasywów, konta rozliczeniowe, zobowiązania wobec wierzycieli różnych, koszty i przychody rozliczane w czasie, przychody zastrzeżone, inne zobowiązania z tytułu instrumentów finansowych, pozostałe pasywa, różnice kursowe z przeliczenia zobowiązań podporządkowanych, rezerwę na ryzyko i wydatki niezwiązane z podstawową działalnością banku składającego sprawozdanie, inne operacje, odsetki od zobowiązań podporządkowanych, korekty wartości, wynik w trakcie zatwierdzania, wynik bieżącego roku. Tabela Kredyty, pożyczki i inne należności gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa Tabela zawiera szczegółowe przekroje danych odnoszących się do dwóch najistotniejszych podsektorów (gospodarstw domowych z wyróżnieniem osób prywatnych oraz przedsiębiorstw), zgrupowanych w segmencie Pozostałe sektory krajowe ujętych w kol. 4 aktywa (kredyty, pożyczki i inne należności od pozostałych sektorów krajowych) tabeli Bilans zagregowany pozostałych monetarnych instytucji finansowych. Na koniec grudnia 2013 r. podsektory gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa stanowiły 94,5% wartości z kol. 4 aktywów tabeli Tabela Depozyty i inne zobowiązania gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa Tabela zawiera szczegółowe przekroje danych odnoszących się do dwóch najistotniejszych podsektorów (gospodarstw domowych z wyróżnieniem osób prywatnych oraz przedsiębiorstw), zgrupowanych w segmencie Pozostałe sektory krajowe ujętych w kol Narodowy Bank Polski

94 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne pasywa (depozyty i inne zobowiązania wobec pozostałych sektorów krajowych) tabeli Bilans zagregowany pozostałych monetarnych instytucji finansowych. Na koniec grudnia 2013 r. podsektory gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa stanowiły 89,5% wartości z kol. 4 pasywów tabeli Tabela Bilans skonsolidowany monetarnych instytucji finansowych aktywa i pasywa 1. Tabela zawiera skonsolidowany bilans monetarnych instytucji finansowych. 2. W aktywach i pasywach ww. bilansu wysaldowane zostały operacje wzajemne pomiędzy krajowymi monetarnymi instytucjami finansowymi. 3. Począwszy od stycznia 2012 r. lista polskich monetarnych instytucji finansowych (MIF) nie zawiera funduszy rynku pieniężnego, ponieważ żaden z funduszy inwestycyjnych nie spełnia kryteriów definicji tego podsektora określonych w rozporządzeniu Europejskiego Banku Centralnego (UE) nr 883/2011 z dnia 25 sierpnia 2011 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 25/2009 w sprawie bilansu skonsolidowanego sektora monetarnych instytucji finansowych (EBC/2008/32), EBC/2011/12. Konsekwencją powyższej zmiany jest zakwalifikowanie jednostek uczestnictwa emitowanych przez fundusze usunięte z listy MIF, będących w posiadaniu banków, do pozycji Papiery z prawem do kapitału i udziały wyemitowane przez podmioty krajowe pozostałe sektory krajowe (aktywa kol. 7) oraz wartość zero w pozycji Jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego (pasywa kol. 8). 4. Pozostałe aktywa (aktywa kol. 10) oraz pieniądz gotówkowy w obiegu (pasywa kol. 1) zostały pomniejszone o wartość gotówki znajdującej się w kasach pozostałych monetarnych instytucji finansowych. Tabela Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji Tabela prezentuje wielkość podaży pieniądza M3 i jej komponentów oraz czynników kreacji pieniądza w układzie miesięcznym. Dane dotyczące poszczególnych kategorii prezentowane są w podziale na rodzaje instrumentów (depozyty, kredyty, papiery wartościowe itp.) oraz w podziale na podstawowe sektory gospodarki. Definicje zawartych w zestawieniu kategorii oraz układ prezentacyjny dostosowane są do standardów obowiązujących w UE. Począwszy od marca 2002 r. szeroki pieniądz M3 stał się podstawową kategorią analityczną i publikacyjną dla podaży pieniądza w Polsce. Biuletyn Informacyjny 4/

95 Rozdział 5 Tabela A. Agregaty pieniężne Depozyty i inne zobowiązania bieżące Depozyty i inne zobowiàzania z terminem pierwotnym do 2 lat (włącznie) i zablokowane Pieniądz gotówkowy w obiegu (poza kasami banków) Gospodarstwa domowe Niemonetarne instytucje finansowe Przedsiębiorstwa Instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych Instytucje samorządowe Fundusze ubezpieczeń społecznych PIENIĄDZ M1 Gospodarstwa domowe Niemonetarne instytucje finansowe Przedsiębiorstwa Instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych Instytucje samorządowe Fundusze ubezpieczeń społecznych Depozyty z terminem wypowiedzenia do 3 miesięcy (włącznie) PIENIĄDZ M2 Operacje z przyrzeczeniem odkupu Dłużne papiery wartościowe z terminem pierwotnym do 2 lat (włącznie) PIENIĄDZ M3 Tabela Pieniądz rezerwowy i czynniki jego kreacji Tabela zawiera dane o wielkości pieniądza rezerwowego banku centralnego oraz czynników jego kreacji (oficjalne aktywa rezerwowe, kredyt refinansowy, operacje otwartego rynku, zadłużenie netto instytucji rządowych szczebla centralnego, saldo pozostałych pozycji) w układzie miesięcznym. Statystyka transakcji Począwszy od publikacji danych za wrzesień 2012 r. Narodowy Bank Polski włączył do pliku Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji.xls (prezentowanego na stronie internetowej w dziale Statystyka i sprawozdawczość/statystyka monetarna i finansowa/ Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji), informację dotyczącą wielkości zmian transakcyjnych głównych pozycji monetarnych. Statystyka transakcji jest uzupełnieniem statystyki stanów o informacje, które umożliwiają analizę zmian wielkości monetarnych wynikających z transakcji finansowych pomiędzy monetarnymi instytucjami finansowymi (mif) a pozostałymi sektorami gospodarki. Przyjęta przez NBP metoda wyliczania transakcji, spójna z metodą stosowaną przez Europejski Bank Centralny (ebc), pozwala w sposób przybliżony oszacować wartość transakcji w sytuacji, kiedy dane o przeprowadzonych transakcjach nie są przekazywane przez podmioty sprawozdawcze. Na zmianę stanu danej kategorii aktywów i pasywów pomiędzy dwoma okresami sprawozdawczymi mają wpływ zarówno transakcje finansowe, jak również operacje nietransakcyjne. W celu pokazania zmian danego instrumentu tylko z tytułu transakcji finansowych należy, zgodnie z metodyką ebc, ze zmian absolutnych w stanach pomiędzy dwoma okresami sprawozdawczymi wyeliminować zmiany o charakterze nietransakcyjnym. Umożliwia to bardziej poprawne i znaczące analitycznie wyliczenie dynamiki kategorii monetarnych. 94 Narodowy Bank Polski

96 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne Informacje o operacjach nietransakcyjnych, tj. korekty, obejmują zmiany stanów z tytułu: 1. zmiany wyceny (revaluations): a) wyceny papierów wartościowych (revaluations of securities), b) spisania kredytu w ciężar rezerw/odpisów (write offs/write-downs); 2. reklasyfikacji (reclassifications) i innych korekt np. błędów w sprawozdaniach (other statistical factors); 3. zmian kursów walutowych (exchange rate adjustments). Sposób wyliczania miesięcznych zmian transakcyjnych Punktem wyjścia do obliczenia zmian transakcyjnych dla dowolnego okresu, np. zmian kwartalnych, 12-miesięcznych jest ustalenie wartości miesięcznych zmian transakcyjnych (F t M ), liczonych na bazie miesięcznego przyrostu absolutnego (Lt L t-1 ), gdzie L t oznacza stan zmiennej w okresie badanym, a L t-1 stan zmiennej miesiąc wcześniej, skorygowanego o wartości zmian miesięcznych czynników nietransakcyjnych, tj. zmian wynikających z reklasyfikacji (C t M ), zmiany kursów walutowych (Et M ) oraz zmiany wyceny (Vt M ). F t M = (L t L t-1 ) C t M Et M Vt M Znając wielkość miesięcznych zmian transakcyjnych (F t M ) można następnie wyliczyć wielkość względną miesięcznych zmian transakcyjnych (a t M ) według formuły: M a t = F M t L t-1 Aby otrzymać miesięczne tempo zmian transakcyjnych wyrażone w procentach, należy powyższe wyrażenie pomnożyć przez 100. Wzór na miesięczne tempo zmian transakcyjnych różni się od wzoru obecnie liczonego tempa zmian s t M o wartość CEV t M w liczniku odejmowaną od miesięcznego przyrostu absolutnego (L t L t-1 ). a t M = (L t L t-1 ) CEV t M *100 wobec s t M = L t L t-1 * 100 L t-1 L t-1 Szczegółowy opis metodyki wyliczania zmian transakcyjnych został zamieszczony na stronie w dziele Statystyka i sprawozdawczość/statystyka monetarna i finansowa/ Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji, w pliku Metodyka statystyki transakcji ( pl/statystyka/pieniezna_i_bankowa/dwn/statystyka-transakcji-metodyka_pl.pdf). Biuletyn Informacyjny 4/

97 Rozdział Statystyka bilansu płatniczego w Polsce (tabele ; ; ; , ; ; ; ; ; ; ; ; ) Uwarunkowania instytucjonalne Narodowy Bank Polski (NBP) jest instytucją odpowiedzialną za opracowywanie i publikację bilansu płatniczego w Polsce. W NBP opracowywane są również inne statystyki związane z bilansem płatniczym (międzynarodowa pozycja inwestycyjna, zadłużenie zagraniczne, zagraniczne inwestycje bezpośrednie, aktywa rezerwowe). NBP jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z Konstytucją przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza, ustalania i realizowania polityki pieniężnej. NBP odpowiada również za wartość polskiego pieniądza. Zgodnie z ustawą o NBP do zadań banku centralnego należy także opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej. Opracowywanie statystyki bilansu płatniczego i powiązanych z nim statystyk należy do zadań Departamentu Statystyki NBP. Do zadań Departamentu należą m.in.: 1. wykonywanie zadań związanych z gromadzeniem, przetwarzaniem i udostępnianiem informacji w zakresie: bilansu płatniczego, bilansu aktywów i pasywów zagranicznych (międzynarodowej pozycji inwestycyjnej), płynnych aktywów i pasywów w walutach obcych, zadłużenia zagranicznego; 2. prowadzenie prac analitycznych mających na celu dostosowanie definicji, a także metod sporządzania, prezentacji i analizy poszczególnych zestawień i materiałów statystycznych do obowiązujących standardów międzynarodowych; 3. doskonalenie metod gromadzenia i przetwarzania danych w ramach funkcjonujących systemów sprawozdawczych; 4. prowadzenie prac w zakresie bieżącej oceny procesów pieniężnych oraz zjawisk kształtujących bilans płatniczy; 5. organizowanie i koordynowanie prac w odniesieniu do Komitetu Statystyki Europejskiego Banku Centralnego; 6. współpraca z instytucjami krajowymi i zagranicznymi w zakresie statystyki bilansu płatniczego. Uwarunkowania prawne Zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. Nr 140, poz. 938) NBP jest zobligowany do opracowywania statystyki bilansu płatniczego oraz międzynaro- 96 Narodowy Bank Polski

98 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne dowej pozycji inwestycyjnej, a także do przedstawiania Sejmowi i Radzie Ministrów informacji o tych statystykach. Obowiązki sprawozdawcze podmiotów krajowych zostały określone w ustawie o NBP oraz w ustawie Prawo dewizowe (Dz.U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1178), jak również w aktach niższego rzędu takich jak: rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 października 2009 r. w sprawie przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych niezbędnych do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej (Dz.U. Nr 184, poz.1437) oraz uchwała Zarządu NBP nr 78 z dnia 29 października 2009 r. w sprawie trybu i szczegółowych zasad przekazywania przez banki Narodowemu Bankowi Polskiemu danych niezbędnych do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej (Dz. Urz. NBP Nr 18 z dnia 19 listopada 2009 r.). Niewywiązywanie się z obowiązków sprawozdawczych na potrzeby bilansu płatniczego zagrożone jest, zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym, karą grzywny. Współpraca z instytucjami zewnętrznymi NBP współpracuje z różnymi instytucjami zarówno krajowymi (przede wszystkim z Głównym Urzędem Statystycznym), jak i zagranicznymi. Dane niezbędne do sporządzania statystyki bilansu płatniczego są dostarczane przez różne instytucje państwowe. GUS przekazuje do NBP dane dotyczące handlu zagranicznego i międzynarodowego handlu usługami, zgodne z wypracowaną wspólnie przez obie instytucje metodologią. Dane dotyczące obrotów towarowych i usługowych z zagranicą są wykorzystywane przez GUS do wyliczania rachunku reszty świata w statystyce rachunków narodowych (PKB). NBP otrzymuje także z GUS dane o statystyce migracyjnej, które są wykorzystywane do szacowania dochodów z pracy Polaków za granicą i cudzoziemców w Polsce oraz informacje z Badania Budżetów Gospodarstw Domowych. NBP pozyskuje z GUS również dane potrzebne do aktualizacji rejestru podmiotów dokonujących operacji ujmowanych w bilansie płatniczym. Ministerstwo Finansów dostarcza do NBP dane o transakcjach zagranicznych sektora rządowego. MF przekazuje także informacje, które są wykorzystywane do kompilacji rachunku bieżącego bilansu płatniczego, tj. dane dotyczące importu używanych samochodów z obszaru UE (dane te nie są rejestrowane przez GUS). Dane dotyczące podróży zagranicznych (Polaków i cudzoziemców) są zbierane i przekazywane do NBP przez Instytut Turystyki. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje NBP dane o liczbie cudzoziemców, za których odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz dane o rentach i emeryturach wypłacanych za granicę. Biuletyn Informacyjny 4/

99 Rozdział 5 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przekazuje NBP dane o liczbie złożonych oświadczeń o chęci powierzenia cudzoziemcom pracy w Polsce oraz dane o liczbie wydanych zezwoleń na pracę informacje te są wykorzystywane do szacowania dochodów z pracy cudzoziemców w Polsce i przekazów zarobków. Ponadto NBP współpracuje w zakresie metodologii bilansu płatniczego z instytucjami międzynarodowymi, takimi jak: Europejski Bank Centralny (EBC), Eurostat, Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW), Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OBWR), Bank Światowy (BŚ), Bank Rozliczeń Międzynarodowych (BIS). Użytkownicy Bilans płatniczy, międzynarodowa pozycja inwestycyjna, zadłużenie zagraniczne, oficjalne aktywa rezerwowe są publikowane na stronie internetowej NBP i w ten sposób dostępne dla użytkowników. Ponadto dane oraz opis bilansu płatniczego są przekazywane do Parlamentu, Rządu, GUS, publicznych i prywatnych ośrodków badawczych, wyższych uczelni, agencji ratingowych itp. Materiał analityczny opisujący bilans płatniczy jest również publikowany na stronach internetowych NBP. Dane bilansu płatniczego, międzynarodowej pozycji inwestycyjnej i zagranicznych inwestycji bezpośrednich są regularnie przekazywane do Eurostatu, EBC, MFW, OWGR, BŚ System statystyczny System kompilacji bilansu płatniczego w Polsce jest oparty na sprawozdaniach bezpośrednio przekazywanych przez podmioty sprawozdawcze do NBP. Sprawozdania te dotyczą zagranicznych aktywów i pasywów finansowych i dochodów od nich. Ponadto do zestawiania rachunku bieżącego wykorzystywane są informacje pochodzące z badań statystyki publicznej oraz z administracyjnych źródeł danych. W przypadku danych przekazywanych przez przedsiębiorstwa bezpośrednio do NBP zastosowano progi sprawozdawcze, tak, aby obciążenie podmiotów sprawozdawczych nie było zbyt duże, przy jednoczesnym zachowaniu właściwego poziomu jakości danych. Podział geograficzny dla danych kwartalnego bilansu płatniczego jest dostępny od 2004 r. Dane o transakcjach są weryfikowane przy użyciu danych o stanach. Ponadto do weryfikacji używane są inne źródła takie jak: centralny rejestr bonów skarbowych, dane o prywatyzacji, Internet oraz informacje prasowe. 98 Narodowy Bank Polski

100 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne Podmioty sprawozdawcze Zgodnie z określonymi obowiązkami sprawozdawczymi podmioty krajowe zostały zobowiązane do bezpośredniego przekazywania do NBP informacji w zakresie rachunku finansowego bilansu płatniczego i dochodów od nich. Dane o transakcjach zagranicznych Ministerstwa Finansów dostarczają agenci finansowi rządu (Bank Gospodarstwa Krajowego i Narodowy Bank Polski). Znaczna część danych z zakresu rachunku bieżącego zbierana i udostępniana jest przez instytucje zewnętrzne (GUS towary i usługi, Instytut Turystki podróże zagraniczne). Progi Jednostki sektora finansów publicznych, u których łączna kwota określonych aktywów i pasywów zagranicznych wynosi na koniec roku co najmniej 500 mln złotych, są obowiązane przekazywać NBP miesięczne sprawozdania, natomiast jednostki u których łączna kwota określonych aktywów i pasywów na koniec roku jest wyższa niż 26 mln złotych i niższa niż 500 mln złotych, są obowiązane przekazywać NBP kwartalne sprawozdania. Osoby fizyczne posiadające niezwiązane z działalnością gospodarczą określone aktywa lub pasywa w łącznej kwocie wynoszącej na koniec roku co najmniej 7 mln złotych, są obowiązane przekazywać NBP kwartalne sprawozdania. Pozostali rezydenci (z wyłączeniem jednostek sektora finansów publicznych, osób fizycznych, firm inwestycyjnych prowadzących rachunki papierów wartościowych i podmiotów sektora bankowego), u których łączna kwota określonych aktywów i pasywów wynosi na koniec roku co najmniej 300 mln złotych, są obowiązani przekazywać NBP miesięczne sprawozdania, natomiast rezydenci u których łączna kwota określonych aktywów i pasywów na koniec roku jest wyższa niż 10 mln złotych i niższa niż 300 mln złotych, są obowiązani przekazywać NBP kwartalne sprawozdania. Dostępność danych Miesięczne dane o bilansie płatniczym publikowane są 30 dni roboczych po zakończeniu danego miesiąca. Dane kwartalne są dostępne po trzech miesiącach od zakończenia danego kwartału. Szczegółowy kalendarz udostępniania danych jest dostępny na stronie internetowej NBP. Podział sektorowy oraz podział na instrumenty w miesięcznym bilansie płatniczym jest mniej szczegółowy. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące komponentów bilansu płatniczego dostępne są w kwartalnym bilansie płatniczym. Bilans płatniczy w układzie geograficznym jest dostępny od 2004 r. Bilans płatniczy prezentowany jest w trzech walutach: PLN, EUR i USD. Biuletyn Informacyjny 4/

101 Rozdział 5 Kontrola danych Na poziomie pojedynczych informacji dane kontrolowane są automatycznie podczas przekazywania danych drogą elektroniczną, w momencie wczytywania informacji do bazy danych. Dane kontrolowane są również na poziomie zagregowanym poprzez analizę szeregów czasowych dla poszczególnych komponentów. Dane o przepływach są uzgadniane z danymi o stanach. Ponadto dokonywana jest konfrontacja otrzymywanych danych z innymi źródłami takimi jak: statystyka pieniężna i bankowa, baza danych centralnego rejestru bonów skarbowych, Internet, informacje prasowe, dane o prywatyzacji itp. Polityka rewizji Miesięczny bilans płatniczy: 1. pierwsza rewizja dokonywana jest przy publikacji następnego miesiąca, 2. kolejne rewizje są dokonywane przy publikacji lub rewidowaniu odpowiednich danych kwartalnych. Kwartalny bilans płatniczy: 1. pierwsza rewizja dokonywana jest przy publikacji następnego kwartału, 2. kolejne rewizje są dokonywane na koniec marca i koniec września, a potem przy rewidowaniu danych międzynarodowej pozycji inwestycyjnej za odpowiedni rok. Publikacje Bilans płatniczy, międzynarodowa pozycja inwestycyjna, zadłużenie zagraniczne, oficjalne aktywa rezerwowe są publikowane na stronie internetowej NBP i w ten sposób dostępne dla użytkowników. Na stronie internetowej NBP znajduje się również kalendarz udostępniania tych danych. Bardziej szczegółowe dane dotyczące bilansu płatniczego, międzynarodowej pozycji inwestycyjnej, zadłużenia zagranicznego i ich analiza są dostępne w publikacjach wydawanych przez NBP. Są to: 1. Bilans płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej (kwartalnik), 2. Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce (rocznik), 3. Międzynarodowa pozycja inwestycyjna Polski (rocznik), 100 Narodowy Bank Polski

102 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne 4. Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą (rocznik). Ponadto dane bilansu płatniczego stanowią część innych publikacji NBP, takich jak: 1. Informacja Wstępna (miesięcznik), 2. Biuletyn Informacyjny (miesięcznik), 3. Raport Roczny (rocznik) Bilans płatniczy 5 Bilans płatniczy jest statystycznym zestawieniem obrotów z zagranicą, które w odniesieniu do określonego czasu, w usystematyzowany sposób prezentuje transakcje gospodarcze zrealizowane przez Polskę z resztą świata (tzn. między rezydentami i nierezydentami). Bilans płatniczy prezentowany jest z wyodrębnieniem następujących pozycji: rachunek bieżący, rachunek kapitałowy i finansowy, saldo błędów i opuszczeń oraz oficjalne aktywa rezerwowe Rachunek bieżący Rachunek bieżący obejmuje transakcje w zakresie towarów, usług, dochodów oraz transferów bieżących Towary Obroty towarowe bilansu płatniczego obejmują wartość wymiany towarowej z zagranicą, na którą składają się transakcje między rezydentami a nierezydentami, w szczególności: 1. transakcje, w wyniku których nastąpiła zmiana własności towarów; są to głównie transakcje zakupu oraz sprzedaży towarów, jednak zmiana własności towarów może nastąpić również w wyniku ich nieodpłatnego przekazania (darowizny, pomoc w naturze), jak również, jako aporty rzeczowe wnoszone przez inwestorów zagranicznych lub jako leasing finansowy towarów (środków transportu oraz maszyn i urządzeń); 2. transakcje dotyczące obrotu uszlachetniającego; obroty te prezentowane są w bilansie płatniczym wg wartości brutto, tj. wartość powierzonych do uszlachetnienia towarów, a po uszlachetnieniu suma wartości powierzonych do uszlachetnienia towarów oraz usługi uszlachetniania, tj. przetworzenia tych towarów; 5 Standardy międzynarodowe zestawiania bilasnu płatniczego zostały określone w następujących publikacjach: Balance of payments Manual, 5th edition, 1993, International Monetary Fund, Balance of payments Vademecum, Eurostat, 2009, European Union balance of payments/international investment position statistical methods, European Central Bank, 2004, System of National Accounts, 1993, Inter-Secretariat Working Group on National Accounts, European System of Accounts ESA 1995, Eurostat, Biuletyn Informacyjny 4/

103 Rozdział 5 3. transakcje dotyczące remontów kapitalnych (wartość netto usługi remontu kapitalnego). Do obrotów towarowych nie są zaliczane transakcje zakupu oraz sprzedaży złota monetarnego, dokonywane między bankami centralnymi. Sposób zbierania danych Podstawowym źródłem informacji służących do zestawiania obrotów towarowych w polskim bilansie płatniczym są dane handlu zagranicznego (na bazie zgłoszeń INTRASTAT i dokumentów celnych SAD), które publikowane są przez Główny Urząd Statystyczny. Z uwagi na fakt, że obowiązujące międzynarodowe wymagania (standardy) metodologiczne są niemal jednakowe w zakresie zestawiania obrotów towarowych z zagranicą dla potrzeb bilansu płatniczego oraz rachunków narodowych, uzgodnione zostały między NBP i GUS zasady przejścia z danych dotyczących obrotów handlu zagranicznego GUS na dane dotyczące obrotów towarowych bilansu płatniczego. Aby uzyskać odpowiednie dane dokonywane są następujące korekty: 1. zmniejszenia wartości handlu zagranicznego po stronie importu o wielkość kosztów transportu, zawartych w fakturach wystawionych na bazie CIF; 2. doszacowania obrotów towarowych. Doszacowania wartości obrotów towarowych z zagranicą, dokonywane na potrzeby bilansu płatniczego oraz rachunków narodowych dotyczą obrotów, które nie zostały zarejestrowane w deklaracjach INTRASTAT oraz w dokumentach celnych SAD. Są to trzy grupy towarów: 1. towary przewożone przez podróżnych (w ruchu turystycznym), które zostały zakupione z zamiarem ich odsprzedaży; 2. pozostałe towary przewożone przez granicę bez wypełnionych deklaracji INTRA- STAT lub dokumentów celnych SAD. Są to głównie po stronie eksportu towary wywożone za granicę w większych ilościach, bez dokumentów INTRASTAT i SAD, takie jak: warzywa, owoce, meble, obuwie, odzież; 3. dane dotyczące handlu zagranicznego powiększane są o wartość importu samochodów używanych z Unii Europejskiej, które z racji niskich progów sprawozdawczych dotyczących zgłaszanego importu samochodów nie są ujmowane w systemie INTRASTAT. Dane te są pozyskiwane z Ministerstwa Finansów, które zbiera je w celach podatkowych. Odstępstwa od standardów międzynarodowych Transakcje dotyczące remontów kapitalnych, które według standardów międzynarodowych powinny być ujmowane w obrotach towarowych, nie są rejestrowane w deklaracjach INTRASTAT. 102 Narodowy Bank Polski

104 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne Usługi Usługi transportowe obejmują usługi związane z transportem towarów, przewozu pasażerów oraz pozostałe usługi związane z ww. usługami transportowymi m.in. takie jak: załadunek i rozładunek kontenerów, składowanie i magazynowanie, pakowanie i przepakowywanie, holowanie i kontrola ruchu, naprawy konserwacyjne i czyszczenie sprzętu oraz operacje ratownicze. Obroty usługowe dotyczące podróży zagranicznych dotyczą wydatków cudzoziemców w Polsce oraz Polaków za granicą ponoszonych z tytułu podróży. Obejmują one wydatki związane z zakwaterowaniem, wyżywieniem oraz korzystaniem z usług, jak również towary nabywane przez podróżnych na potrzeby własne (natomiast towary nabywane z zamiarem odsprzedaży są klasyfikowane jako towary). W zależności od celu podróży ww. wydatki podróżnych klasyfikowane są, jako podróże służbowe (w tym pracowników sezonowych i przygranicznych oraz pozostałe podróże służbowe) oraz podróże prywatne (zdrowotne, edukacyjne oraz pozostałe). Poza usługami transportowymi i podróżami zagranicznymi, trzecią grupę usług stanowią pozostałe usługi. Obroty bieżące z tego tytułu obejmują szereg transakcji związanych z usługami komunikacyjnymi, budowlanymi, ubezpieczeniowymi, finansowymi, informacyjnymi i informatycznymi. Usługi te obejmują również opłaty związane korzystaniem z patentów, honoraria i opłaty licencyjne, inne usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw (takie, jak np.: pośrednictwo w handlu międzynarodowym, prowizje związane z tym handlem, leasing operacyjny oraz inne usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw), usługi związane z wymianą kulturalną i rekreacją oraz usługi świadczone przez administrację publiczną. Generalnie, po stronie przychodów ujmowana jest wartość usług świadczonych przez rezydentów na rzecz nierezydentów, po stronie rozchodów odwrotnie wartość usług świadczonych na rzecz rezydentów przez nierezydentów. Jednakże, zgodnie ze standardami międzynarodowymi, niektóre rodzaje usług prezentowane są w bilansie płatniczym w sposób szczególny. I tak, usługi budowlane dzieli się na świadczone za granicą (po stronie rozchodów ujmuje się koszty tych usług poniesione przez rezydentów) oraz na świadczone w kraju (po stronie przychodów uwzględnione są koszty tych usług poniesione przez nierezydentów). Pośrednictwo w handlu międzynarodowym podawane jest na bazie netto (przychody minus rozchody), zawsze po stronie przychodów. Usługi ubezpieczeniowe zaś wylicza się jako różnicę miedzy wartością składek i odszkodowań. Sposób zbierania danych Dane o międzynarodowych obrotach usługowych, zarówno w zakresie usług transportowych, jak i pozostałych usług, zbierane są przez Główny Urząd Statystyczny bezpośrednio od przedsiębiorstw świadczących i nabywających tego typu usługi. Dane te są zbierane z częstotliwością kwartalną oraz roczną w podziale na wymagane typy komponentów i w podziale geograficznym. Ponadto usługi transportu towarowego powiększane są o wartość usług, wynikającą z reklasyfikacji określonej części wartości towarów. Dotyczy to konieczności uwzględniania w bilansie płatniczym wartości towarów na bazie fob; w obrotach handlu zagranicznego statystyki Biuletyn Informacyjny 4/

105 Rozdział 5 rzeczowej jedynie wartość eksportu podawana jest na bazie fob, natomiast wartość importu towarów podawana jest na bazie cif, co wymaga pomniejszenia wartości towarów i przeniesienia zawartych w cenie kosztów transportu i usług ubezpieczenia do odpowiednich kategorii usług. Niektóre wartości są szacowane. Szacunki dotyczą wskaźników: 1. przejścia z bazy cif na bazę fob w zakresie importu towarów statystyki rzeczowej, 2. udziału w wartości eksportu towarów kosztów transportu towarów dokonywanego przez polskich przewoźników, 3. udziału poszczególnych rodzajów kosztów (wg środka transportu) w wyżej wymienionych wartościach szacowanych. Wartość eksportu usług transportu towarowego powiększana jest również o koszty transportu świadczone przez polskich przewoźników, a zawarte w fakturach płatności towarowych. Źródłem danych dla zestawienia podróży zagranicznych w bilansie płatniczym są dane Instytutu Turystyki. Odstępstwa od standardów międzynarodowych Przy opisanej wyżej procedurze powiększania wartości usług transportowych o korekty obrotów towarowych wynikające z przejścia z bazy cif na fob całość skorygowanych kwot zaliczana jest do usług transportowych, bez wyodrębniania usług ubezpieczeniowych Dochody Wynagrodzenia pracowników Wynagrodzenia pracowników obejmują dochody uzyskane z tytułu pracy nierezydentów zatrudnionych w Polsce oraz Polaków zatrudnionych za granicą, przez okres poniżej jednego roku. Metoda szacunku przychodów z tytułu wynagrodzeń pracowników opiera się w głównej mierze na ustaleniu liczby Polaków pracujących za granicą, czasu, przez jaki te osoby pracują poza granicami kraju, poziomu ich zarobków i skłonności do przekazywania środków do kraju. Podstawowymi źródłami danych do oszacowania liczby Polaków pracujących za granicą są dane GUS o wielkości emigracji oraz dane BAEL, a także dane administracyjne z państw, w których Polacy podejmują pracę. Pozostałe, z wyżej wymienionych elementów metody szacunku, pochodzą w głównej mierze z informacji pozyskiwanych z badania sondażowego przeprowadzanego przez NBP od 2007 r. w wybranych krajach europejskich. Metoda szacunku rozchodów jest analogiczna jak po stronie przychodów. Liczba cudzoziemców pracujących w Polsce jest szacowana w oparciu o dane pochodzące z MPiPS o liczbie złożonych oświadczeń o chęci powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi i liczbie wydanych zezwoleń na pracę oraz danych z ZUS o cudzoziemcach, w imieniu których odprowadzane są składki z tytułu pracy. 104 Narodowy Bank Polski

106 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne Zarówno w przypadku przychodów, jak i rozchodów, te same źródła danych wykorzystywane są do szacowania przekazów zarobków, które w bilansie płatniczym ujmowane są w transferach bieżących pozostałych sektorów. Dochody od inwestycji bezpośrednich Źródłem dochodów z tytułu inwestycji bezpośrednich są dochody od kapitału oraz od wierzytelności. Dochody od kapitału obejmują przypadające na inwestora bezpośredniego i deklarowane w danym roku sprawozdawczym dywidendy (w spółkach akcyjnych), udziały w zyskach (w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością), przekazywane zyski oddziałów oraz reinwestowane zyski (straty przypadające na inwestorów bezpośrednich traktowane są jako ujemne reinwestowane zyski). Natomiast dochody od wierzytelności stanowią saldo odsetek (zapłaconych, skapitalizowanych i zaległych) od kredytów i innych instrumentów dłużnych udzielonych i otrzymanych przez inwestorów bezpośrednich. Dane o dochodach od inwestycji bezpośrednich pochodzą ze sprawozdań otrzymywanych od podmiotów sprawozdawczych. Zawierają one również otrzymane na podstawie szacunków reinwestowane zyski, które od 1996 r. prezentowane są, jako reinwestycje zysków netto, tzn. po odjęciu strat, zgodnie z zasadami zalecanymi przez OECD. Dochody od inwestycji portfelowych Dane o dochodach z inwestycji portfelowych w bilansie płatniczym są, w przypadku papierów wartościowych z kodem ISIN, wyliczane na bazie memoriału, metodą papier po papierze. Danymi źródłowymi dla tych wyliczeń są sprawozdania (papier po papierze) zbierane bezpośrednio od polskich posiadaczy papierów wartościowych, emitentów i instytucji finansowych (pośredników w obrocie papierami wartościowymi) oraz dane o charakterystykach papierów wartościowych, pochodzące z bazy danych prowadzonej przez NBP. Baza ta jest zasilana danymi pochodzącymi z KDPW, prowadzonej przez EBC Centralised Securities Database oraz danymi pochodzącymi bezpośrednio od polskich emitentów. W przypadku papierów wartościowych nieposiadających kodu ISIN, dane o dochodach są sprawozdawane bezpośrednio, na bazie memoriału, przez podmioty sprawozdawcze. Dostępny jest podział ze względu na typ papierów wartościowych (papiery udziałowe, papiery dłużne długoterminowe, instrumenty rynku pieniężnego) oraz ze wzglądu na sektor rezydenta wypłacającego bądź otrzymującego dochody (sektor rządowy, banki, pozostałe podmioty). W przypadku zysków z tytułu posiadania papierów udziałowych w kategorii dochodów są rejestrowane jedynie dywidendy. Wszystkie inne zyski lub straty osiągane z tytułu posiadania udziałowych papierów wartościowych (w tym przede wszystkim zyski lub straty wynikające z różnicy między ceną nabycia i ceną sprzedaży papieru wartościowego) są rejestrowane na rachunku finansowym bilansu płatniczego, w kategorii Inwestycje portfelowe. Dochody od pozostałych inwestycji Dochody od pozostałych inwestycji zagranicznych są rejestrowane na zasadzie memoriału. Obejmują one dochody od pozostałych inwestycji rachunku finansowego oraz dochody od oficjalnych aktywów rezerwowych. Dochody od pozostałych inwestycji rachunku finansowego obejmują: odsetki od kredytów udzielonych i otrzymanych, odsetki od lokat i depo- Biuletyn Informacyjny 4/

107 Rozdział 5 zytów łącznie z odsetkami od transakcji repo, a także inne płatności z tytułu dochodów od posiadanego majątku. Kwota odsetek obejmuje odsetki naliczone, wyliczone na bazie memoriału. Dochody od oficjalnych aktywów rezerwowych obejmują: dochody od dłużnych papierów wartościowych, odsetki od lokat oraz transakcji repo Transfery bieżące Transfery bieżące w bilansie płatniczym rozumiane są jako transakcje jednostronne, takie jak darowizny, nieodpłatny eksport oraz import towarów i usług, dokonywany w ramach pomocy międzynarodowej, którym nie towarzyszy zmiana należności lub zobowiązań zagranicznych. Transfery mogą być dokonane na rzecz instytucji rządowych lub na rzecz pozostałych sektorów w postaci pieniężnej, jak i w naturze. Transfery rządowe stanowią środki otrzymane oraz przekazane przez polski sektor rządowy, tj. jednostki rządu centralnego oraz samorządu terytorialnego. Otrzymane środki mogą pochodzić od instytucji Unii Europejskiej, z krajów i organizacji międzynarodowych, jak również wypłacone na rzecz tych instytucji i krajów w celu finansowania przez rząd bieżących wydatków takich jak pomoc humanitarna, leki, szkolenia, itp. Są to również składki i opłaty członkowskie na rzecz Unii Europejskiej oraz organizacji międzynarodowych spoza Unii Europejskiej. Do kategorii tej zaliczane są podatki i opłaty zapłacone przez nierezydentów na rzecz polskiego sektora rządowego. Wpływy z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne oraz wypłaty świadczeń rentowych i emerytalnych dokonanych przez ZUS na rzecz nierezydentów, płatności z tytułu odszkodowań wypłaconych przez rząd nierezydentom zaliczane są do pozostałych transferów rządowych. Transfery prywatne (pozostałych sektorów). W tej grupie transferów wyodrębnia się przekazy zarobków oraz pozostałe transfery. Przekazy zarobków obejmują transfery zarobków osób pracujących za granicą i uważanych za rezydentów kraju, na rzecz, którego pracują. Zgodnie z zaleceniami Międzynarodowego Funduszu Walutowego osoba pozostająca lub zamierzająca pozostać rok lub dłużej na terytorium danego kraju jest jego rezydentem. W takim przypadku środki przekazywane na rzecz rodziny są ujmowane w transferach bieżących, jako przekazy zarobków. Natomiast w przypadku, kiedy pobyt trwa krócej niż rok, osoba taka traktowana jest, jako nierezydent i jej zarobki są ujmowane w bilansie płatniczym w Dochodach, jako wynagrodzenia za pracę. Pozostałe transfery sektora pozarządowego zawierają wartość obrotów z zagranicą z tytułu transferów bieżących rezydentów osób fizycznych oraz innych jednostek gospodarki narodowej spoza sektora rządowego. Mogą być one dokonywane w naturze (nieodpłatne przekazy towarów oraz świadczenie usług w obrocie z zagranicą), a także w postaci pieniężnej. Do tej grupy transferów bieżących należą następujące transakcje z zagranicą polskich podmiotów sektora pozarządowego: 1. darowizny oraz pomoc otrzymywana z zagranicy, jak również świadczona na rzecz nierezydentów, związana z realizacją celów pozainwestycyjnych (np. pomoc humanitarna, żywność, odzież, leki, szkolenia); 2. podatki i opłaty na rzecz obcych rządów; 106 Narodowy Bank Polski

108 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne 3. składki i opłaty członkowskie; 4. renty i emerytury otrzymywane przez rezydentów z zagranicy; 5. spadki; 6. alimenty; 7. kary i odszkodowania (np. za niewywiązywanie się z kontraktów, za podrabianie produktów, znaków handlowych, patentów); 8. wygrane na loterii i w konkursach; 9. opłaty za transfery sportowców. Sposób zbierania danych Źródłem danych do zestawienia kategorii transferów rządowych w bilansie płatniczym jest oddział okręgowy NBP, który prowadzi rozliczenia rachunków bankowych Ministerstwa Finansów, poprzez które realizowane są transfery rządowe (zarówno związane z Unią Europejską, jak i z innymi organizacjami międzynarodowymi). Dane o pozostałych transferach, takich jak renty i emerytury płacone przez polski sektor rządowy, pozyskiwane są bezpośrednio z ZUS, który odpowiada za tego rodzaju transfery. Źródła wykorzystywane do kompilacji przekazów zarobków zostały opisane w rozdziale omawiającym wynagrodzenia pracowników. Dane o transferach pozostałych sektorów są kompilowane w oparciu o znaczną ilość źródeł danych. Dane dotyczące transferów przedsiębiorstw zbierane są w ramach badania, dotyczącego międzynarodowych obrotów usługowych, przeprowadzanego przez GUS. Pozostałe transfery pozostałych sektorów są, w głównej mierze, oparte po stronie przychodów o dane z Badania Budżetów Gospodarstw Domowych przeprowadzanym przez GUS, jako źródła pomocnicze wykorzystywane są informacje z Ministerstwa Finansów i ZUS. Odstępstwa od standardów międzynarodowych Od 2011 r., w związku ze zmianą sposobu zbierania danych o obrotach towarowych, nie są rejestrowane transfery w naturze, które dotychczas były zestawiane w oparciu właśnie o dane z syste-mów INTRASTAT i SAD Rachunek kapitałowy Podstawowymi komponentami rachunku kapitałowego w bilansie płatniczym są transfery kapitałowe stanowiące transfery własności aktywów rzeczowych, tj. dary i środki z tytułu pomocy bezzwrotnej, dokonane z wyraźnym przeznaczeniem na finansowanie środków trwałych, jak również umorzenie długu przez kredytodawcę oraz transfery środków zwią- Biuletyn Informacyjny 4/

109 Rozdział 5 zanych z nabyciem lub sprzedażą aktywów niefinansowych i nieprodukowanych. Transfery kapitałowe wyliczane są oddzielnie dla sektora rządowego i pozostałych sektorów. Transfery kapitałowe sektora rządowego stanowią wartość środków otrzymanych od instytucji Unii Europejskiej, z krajów oraz organizacji międzynarodowych, jak i przekazanych przez polski rząd na rzecz tych instytucji nieodpłatnie. Otrzymane środki są przeznaczone na finansowanie inwestycji środków trwałych, np. na budowę dróg, autostrad, mostów, szkół, szpitali. Do kategorii transfe-rów kapitałowych sektora rządowego zaliczane są umorzenia wierzytelności, tak w postaci kapitału, jak i odsetek. Transfery kapitałowe pozostałych sektorów obejmują otrzymane z zagranicy i przekazane za granicę dary i środki z tytułu pomocy bezzwrotnej dokonywane z wyraźnym przeznaczeniem na finansowanie środków trwałych przez jednostki spoza sektora rządowego. Nabywanie i zbywanie nieprodukowanych aktywów niefinansowych Do tej kategorii danych bilansu płatniczego zalicza się zakup i sprzedaż patentów, praw autorskich, licencji i znaków towarowych oraz nabycie i zbycie gruntu zagranicznym ambasadom mającym lokalizację na terenie Polski, jak i zakup i sprzedaż gruntu przez polskie ambasady za granicą. Sposób zbierania danych Transfery kapitałowe sektora rządowego zestawiane są w oparciu o dane pochodzące bezpośrednio z rachunków bankowych Ministerstwa Finansów. Transfery kapitałowe pozostałych sektorów są wyliczane na podstawie danych zbieranych w ramach badania dotyczącego międzynarodowego handlu usługami przeprowadzanego przez GUS, który poza danymi o obrotach usługowych zbiera informacje o transferach (bieżących i kapitałowych) Rachunek finansowy Rachunek finansowy zawiera transakcje finansowe z zakresu inwestycji bezpośrednich, portfelowych, pozostałych inwestycji oraz pochodnych instrumentów finansowych Inwestycje bezpośrednie Zgodnie z definicją opracowaną przez OECD, inwestycją bezpośrednią za granicą określona jest inwestycja dokonana przez rezydenta jednej gospodarki (inwestora bezpośredniego) w celu osiągnięcia długotrwałej korzyści z kapitału zaangażowanego w podmiot rezydenta innej gospodarki (podmiot bezpośredniego inwestowania). Podmiotem bezpośredniego inwestowania jest podmiot, w którym inwestor bezpośredni posiada uprawnienia, co najmniej 10% głosów udziałowców w organie stanowiącym podmiotu. 108 Narodowy Bank Polski

110 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne Kapitał inwestycji bezpośrednich obejmuje kapitał podstawowy (akcyjny lub udziałowy), wnoszony w postaci pieniężnej lub jako aport rzeczowy, dopłaty do kapitału; reinwestowane zyski oraz inne należności i zobowiązania związane z zadłużeniem między podmiotami powiązanymi kapitałowo (głównie kredyty inwestorów, tzw. intercompany loans). Mianem reinwestowanego zysku określamy przypadającą na inwestora bezpośredniego tę część zysku, która pozostaje w podmiocie bezpośredniego inwestowania i jest przeznaczona na jego rozwój. Jak wcześniej zaznaczono, począwszy od 1996 r. zgodnie z metodologią OECD i MFW, reinwestowane zyski wyliczono na bazie netto, to znaczy po odjęciu strat. Od 2002 r. w obrotach z tytułu inwestycji bezpośrednich oprócz występujących już wcześniej (od 1999 r.) dwóch elementów, tj. konwersji dywidend oraz kredytów i pożyczek na udział, uwzględniono kolejny element, tj. konwersję innych należności i zobowiązań na udział wchodzących w skład obrotów tej pozycji bilansu płatniczego. W latach poprzednich zamiana dywidend kredytów i pożyczek oraz innych należności i zobowiązań na udział była ujmowana wyłącznie, jako zmiana stanów tych komponentów w międzynarodowej pozycji inwestycyjnej. Sposób zbierania danych Dane dotyczące polskich inwestycji bezpośrednich za granicą, jak i zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce zostały opracowane na podstawie sprawozdań przesyłanych przez polskich inwestorów bezpośrednich oraz polskie podmioty bezpośredniego inwestowania. Dane o inwestycjach bezpośrednich zbierane są od podmiotów przekraczających ogólne progi sprawozdawcze do systemu i dodatkowo spełniających kryterium 10% udziału w głosach organu stanowiącego Inwestycje portfelowe Udziałowe papiery wartościowe obejmują wszystkie typy zbywalnych akcji i udziałów, w tym certyfikaty inwestycyjne (akcje) funduszy zbiorowego inwestowania. Obejmują również jednostki uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania, certyfikaty inwestycyjne i kwity depozytowe (np. ADR lub GDR). Dłużne papiery wartościowe obejmują wszystkie rodzaje długoterminowych i krótkoterminowych papierów dłużnych, w tym obligacje skarbowe, obligacje korporacyjne, bony skarbowe, krótkoterminowe korporacyjne papiery dłużne, zbywalne certyfikaty depozytowe. Klasyfikacja papierów dłużnych, jako papiery długoterminowe bądź instrumenty rynku pieniężnego (krótkoterminowe) jest dokonywana na podstawie pierwotnego okresu zapadalności tych papierów. Długoterminowe papiery dłużne mają pierwotny okres zapadalności równy lub dłuższy niż 1 rok. Pozostałe papiery dłużne to instrumenty rynku pieniężnego (krótkoterminowe papiery dłużne). Do kategorii dłużnych papierów wartościowych zaliczane są również papiery dłużne z wbudowanymi pochodnymi instrumentami finansowymi (np. obligacje zamienne lub obligacje z opcją wcześniejszego wykupu). Biuletyn Informacyjny 4/

111 Rozdział 5 Pozostałe pochodne instrumenty finansowe (tj. takie, które są samodzielnymi instrumentami finansowymi) są wyłączone z kategorii inwestycji portfelowych i rejestrowane w oddzielnej kategorii bilansu płatniczego Pochodne instrumenty finansowe. Transakcje z udzielonym lub otrzymanym przyrzeczeniem odkupu papierów wartościowych (repo) są również wyłączone z kategorii inwestycji portfelowych i rejestrowane w kategorii Pozostałe inwestycje. Sposób zbierania danych Źródłem danych o inwestycjach portfelowych w bilansie płatniczym są sprawozdania (papier po papierze) o stanach i transakcjach zbierane bezpośrednio od polskich posiadaczy papierów wartościowych (w przypadku aktywów portfelowych), emitentów i pośredników w obrocie papierami wartościowymi (w przypadku pasywów portfelowych). W przypadku papierów posiadających kod ISIN, w procesie weryfikacji i kompilacji danych sprawozdawczych, wykorzystywane są dane o charakterystykach papierów wartościowych, np. kuponach, cenach, zdarzeniach korporacyjnych, pochodzące z bazy danych prowadzonej przez NBP. Baza ta jest zasilana danymi pochodzącymi z Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, prowadzonej przez EBC Centralised Securities Database oraz danymi pochodzącymi bezpośrednio od polskich emitentów. W przypadku papierów wartościowych Skarbu Państwa, emitowanych na rynku krajowym (obligacji i bonów skarbowych) dane o transakcjach są wyliczane na podstawie danych o stanach pochodzących z KDPW (dla obligacji skarbowych) i własnych danych NBP (dla bonów skarbowych). W przypadku papierów wartościowych nieposiadających kodu ISIN, dane o transakcjach są raportowane bezpośrednio przez podmioty sprawozdawcze. W przypadku papierów wartościowych wyemitowanych przez polskie podmioty na rynkach zagranicznych stosowane jest podejście rezydualne. Dane pochodzące od emitentów są modyfikowane, w procesie kompilacji, przy wykorzystaniu danych o transakcjach dokonanych przez polskich posiadaczy tych papierów. Dostępny jest podział ze względu na sektor rezydenta-emitenta papierów wartościowych (dla pasywów), sektor rezydenta-posiadacza papierów wartościowych (dla aktywów), jak również podział geograficzny ze względu na kraj emitenta dla aktywów portfelowych Pozostałe inwestycje Pozostałe inwestycje obejmują wszystkie transakcje finansowe, które nie są ujęte w inwestycjach bezpośrednich, inwestycjach portfelowych lub oficjalnych aktywach rezerwowych. Pozostałe inwestycje zawierają: kredyty handlowe, kredyty i pożyczki, rachunki bieżące i depozyty oraz pozostałe aktywa i pasywa. Pozostałe inwestycje prezentowane są według wartości nominalnej, zawierającej naliczone odsetki. Kredyty handlowe Kredyty handlowe wyliczane są na podstawie stanów należności i zobowiązań handlowych z tytułu dostaw towarów i usług w eksporcie i imporcie (odroczonych w czasie płatności) oraz wypłaconych i otrzymanych zaliczek w związku z takimi dostawami. 110 Narodowy Bank Polski

112 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne Kredyty i pożyczki Kredyty i pożyczki udzielone i otrzymane, oprócz podziału na długo- (z terminem pierwotnym powyżej 1 roku) i krótkoterminowe (z terminem pierwotnych do 1 roku włącznie) rejestrowane są w podziale na sektory gospodarcze. Obroty kredytowe obejmują nie tylko wykorzystanie i spłaty w gotówce, ale również wykorzystanie i spłaty w formie dostaw towarów i usług, rolowane kwoty kredytów i pożyczek, kapitalizację odsetek, konwersje na złote i restrukturyzację kredytów oraz kredyt w rachunku bieżącym oraz przekroczenie sald na rachunkach posiadanych w instytucjach kredytowych, bankach zagranicznych oraz w podmiotach prowadzących obsługę finansową grupy kapitałowej. Rachunki bieżące i depozyty Rachunki bieżące i depozyty po stronie aktywów wyliczane są na podstawie stanów należności z tytułu gotówki w postaci zagranicznych znaków pieniężnych (tylko sektor bankowy) rachunków bieżących i depozytów w instytucjach kredytowych oraz w bankach zagranicznych. Kategoria ta obejmuje: rachunki bieżące i depozyty (w tym depozyty jednodniowe), depozyty terminowe, depozyty z terminem wypowiedzenia, depozyty zablokowane oraz transakcje repo. Rachunki bieżące i depozyty po stronie pasywów wyliczane są na podstawie stanów zobowiązań z tytułu przyjętych środków od nierezydentów na rachunki bieżące i w formie depozytów. Kategoria ta obejmuje: rachunki bieżące i depozyty (w tym depozyty jednodniowe), depozyty terminowe, depozyty z terminem wypowiedzenia, depozyty zablokowane oraz transakcje repo. Rachunki bieżące i depozyty obejmują również zobowiązania z tytułu zabezpieczeń pieniężnych z wyłączeniem depozytów początkowych dla pochodnych instrumentów finansowych. Pozostałe aktywa i pasywa Pozycja pozostałe aktywa finansowe i należności od nierezydentów obejmuje m.in. aktywa, które są wynikiem wystąpienia różnicy w czasie pomiędzy transakcją a odpowiadającą jej płatnością, np. należności z tytułu udziału w zysku lub dywidendy zadeklarowanej, a jeszcze niewypłaconej lub niezamienionej na inny instrument finansowy; środki zdeponowane na rachunkach bieżących w pozostałych instytucjach, tj. innych niż banki zagraniczne i instytucje kredytowe; należności z tytułu zwrotnych depozytów zabezpieczających (depozytów początkowych) dla pochodnych instrumentów finansowych. Natomiast pozycja pozostałe zobowiązania finansowe wobec nierezydentów obejmuje m.in. zobowiązania finansowe powstałe w wyniku transakcji, w których występuje różnica w czasie pomiędzy tą transakcją a odpowiadającą jej płatnością (np. dywidendy zadeklarowane, ale jeszcze niewypłacone lub niezamienione na inne instrumenty finansowe) oraz zobowiązania z tytułu zwrotnych depozytów zabezpieczających (depozytów początkowych) dla pochodnych instrumentów finansowych. Sposób zbierania danych Dane dotyczące pozostałych inwestycji zarówno polskich za granicą, jak i zagranicznych w Polsce od 2010 r. są opracowane na podstawie sprawozdań bezpośrednio przesyłanych przez polskie podmioty sprawozdawcze do NBP. Biuletyn Informacyjny 4/

113 Rozdział Pochodne instrumenty finansowe Pochodne instrumenty finansowe stanowią odrębną kategorię bilansu płatniczego. Kategoria Pochodne instrumenty finansowe obejmuje wszystkie instrumenty pochodne o ryzyku symetrycznym takie jak futures, forwardy, swapy, IRS, CIRS, CDS oraz instrumenty o ryzyku niesymetrycznym takie jak opcje. Uwzględnione są zarówno instrumenty pochodne rozliczane przez dostawę instrumentu bazowego, jak i instrumenty rozliczane pieniężnie. W tej kategorii są również klasyfikowane wszystkie zyski lub straty z tytułu transakcji dotyczących pochodnych instrumentów finansowych. Informacje z zakresu pochodnych instrumentów finansowych dostępne są również w przekrojach geograficznych. Dla określenia geograficznej przynależności stron transakcji jest stosowane kryterium pierwszego znanego kontrahenta. Dostępne są również przekroje ze względu na typ instrumentu bazowego (kursy walutowe, stopy procentowe, towary, papiery udziałowe, derywaty kredytowe, inne) oraz ze względu na pary walutowe (w przypadku walutowych instrumentów pochodnych) bądź uwzględniające walutę rozliczenia (dla pozostałych typów instrumentów pochodnych). Sposób zbierania danych Źródłem danych o pochodnych instrumentach finansowych dla bilansu płatniczego są sprawozdania, zbierane bezpośrednio od polskich podmiotów, posiadających pozycje w pochodnych instrumentach finansowych, otwarte w wyniku transakcji z nierezydentami. Pochodne instrumentów finansowych obejmuje wszystkie przepływy finansowe, będące wynikiem rozliczania transakcji związanych z instrumentami pochodnymi, z wyjątkiem zwrotnych depozytów początkowych. W omawianej kategorii są rejestrowane depozyty zabezpieczające i premie opcyjne. Dane są rejestrowane na bazie brutto Aktywa rezerwowe Oficjalne aktywa rezerwowe obejmują transakcje w zakresie: złota monetarnego, transzy rezerwowej w MFW, rachunku bieżącego i depozytów, papierów wartościowych ( foreign exchange) oraz pozostałych należności dokonanych w walutach wymienialnych z nierezydentami. Oficjalne aktywa rezerwowe zawierają saldo zrealizowanych transakcji dokonywanych przez NBP w zakresie instrumentów wchodzących w skład oficjalnych aktywów rezerwowych (w tym saldo obrotów na rachunkach bieżących i lokat w bankach za granicą, saldo transakcji przeprowadzonych w walutach obcych w kasach NBP, saldo obrotów zagranicznymi papierami wartościowymi, saldo transakcji repo i pochodnych instrumentów finansowcy, transakcje dotyczące transzy rezerwowej w MFW oraz zakupu i sprzedaży złota monetarnego). 112 Narodowy Bank Polski

114 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne Sposób zbierania danych Źródłem danych o oficjalnych aktywach rezerwowych jest system księgowy Narodowego Banku Polskiego Międzynarodowa pozycja inwestycyjna (tabela ) Międzynarodowa pozycja inwestycyjna jest zestawieniem statystycznym stanów zagranicznych aktywów i pasywów finansowych na koniec danego okresu sprawozdawczego. Saldo międzynarodowej pozycji inwestycyjnej informuje o tym, czy dany kraj jest wierzycielem, czy dłużnikiem netto. Na zmianę stanów należności i zobowiązań wpływ ma wielkość obrotów z zagranicą, a także różnice kursowe, różnice z wyceny aktywów i pasywów oraz pozostałe zmiany. Międzynarodowa pozycja inwestycyjna jest opracowywana na podstawie danych pochodzących: 1. z Narodowego Banku Polskiego, 2. z Ministerstwa Finansów, 3. od agentów obsługujących kredyty rządowe (NBP i Bank Gospodarstwa Krajowego), 4. z Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, 5. z polskich banków prowadzących rozliczenia z zagranicą, 6. z polskich przedsiębiorstw uczestniczących w obrotach za granicą. Aktywa i pasywa zagraniczne prezentuje się z uwzględnieniem podziału na rodzaje instrumentów finansowych oraz sektory gospodarki narodowej. Inwestycje bezpośrednie Inwestycje bezpośrednie zgodnie z definicją opracowaną przez OECD, inwestycją bezpośrednią za granicą określa się inwestycję dokonaną przez rezydenta jednej gospodarki (inwestora bezpośredniego) w celu osiągnięcia długotrwałej korzyści z kapitału zaangażowanego w przedsiębiorstwo rezydenta innej gospodarki (przedsiębiorstwo bezpośredniego inwestowania). Należności zagraniczne z tytułu inwestycji bezpośrednich za granicą obejmują przypadającą na udziałowców polskich bilansową wartość netto przedsiębiorstw bezpośredniego inwestowania, tj. wartość kapitałów własnych przypadających na polskich inwestorów. Obejmuje on efektywnie wniesiony kapitał podstawowy (akcyjny lub udziałowy) oraz kapitał zapasowy, rezerwowy, a także niepodzielone zyski pomniejszone o straty. Stan należności zagranicznych z tytułu inwestycji bezpośrednich obejmuje również pozostały kapitał, są to w przeważającej części kredyty i pożyczki udzielone przez polskich inwestorów zagra- Biuletyn Informacyjny 4/

115 Rozdział 5 nicznym spółkom, w których mają udziały (tzw. intercompany loans). Do należności zagranicznych z tytułu inwestycji bezpośrednich zalicza się również należności z tytułu dostaw towarów i usług oraz z tytułu wypłaconych inwestorom zagranicznym zaliczek na poczet przyszłych dostaw, a także inne instrumenty dłużne pomiędzy spółkami powiązanymi kapitałowo oraz należności z tytułu posiadanych przez rezydentów nieruchomości za granicą. Zobowiązania z tytułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce obejmują wartość kapitałów własnych polskich przedsiębiorstw bezpośredniego inwestowania, przypadających na zagranicznych inwestorów bezpośrednich oraz stany zobowiązań z tytułu pozostałego kapitału, na który głównie składają się kredyty i pożyczki otrzymane od tych inwestorów. Pożyczki i kredyty zaciągnięte przez inwestorów zagranicznych od polskich spółek, w których mają oni udziały, pomniejszają zobowiązania z tytułu pozostałego kapitału. Do zobowiązań zagranicznych z tytułu inwestycji bezpośrednich zalicza się również zobowiązania z tytułu dostaw towarów i usług oraz z tytułu zaliczek otrzymanych od udziałowców na poczet przyszłych dostaw, a także inne instrumenty dłużne pomiędzy spółkami powiązanymi kapitałowo oraz zobowiązania z tytułu posiadanych przez nierezydentów nieruchomości w kraju. Wartość zarówno zobowiązań, jak i należności zagranicznych z tytułu inwestycji bezpośrednich wyliczono na podstawie sprawozdań polskich inwestorów bezpośrednich oraz polskich przedsiębiorstw bezpośredniego inwestowania. Inwestycje portfelowe Inwestycje portfelowe inwestycje w papiery wartościowe, które nie są zaliczane do inwestycji bezpośrednich ani do aktywów rezerwowych. Inwestycje portfelowe obejmują udziałowe i dłużne papiery wartościowe. Źródłem danych są sprawozdania (papier po papierze) o stanach i transakcjach zbierane bezpośrednio od polskich posiadaczy papierów wartościowych, emitentów i pośredników w obrocie papierami wartościowymi. Dla papierów posiadających kod ISIN w procesie weryfikacji i kompilacji danych sprawozdawczych wykorzystywane są dane o charakterystykach papierów wartościowych, np. kuponach, cenach, zdarzeniach korporacyjnych, pochodzące z bazy danych prowadzonej przez NBP. Baza ta jest zasilana danymi pochodzącymi z Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, prowadzonej przez EBC Centralised Securities Database oraz danymi pochodzącymi bezpośrednio od polskich emitentów. W przypadku papierów wartościowych nieposiadających kodu ISIN dane są raportowane bezpośrednio przez podmioty sprawozdawcze. Dane o wartości papierów wartościowych wyemitowanych przez polskich rezydentów na rynku krajowym, znajdujących się w posiadaniu nierezydentów pochodzą w głównej części z raportów dostarczanych przez instytucje pośredniczące w obrocie tymi papierami na rynku krajowym. Źródłami danych są banki pełniące funkcję depozytariuszy, biura i domy maklerskie oraz instytucje pełniące funkcję centralnych depozytów i izb rozliczeniowych (KDPW). W przypadku papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa na rynku krajowym, źródłem danych o wielkości portfela nierezydentów są KDPW (dla obligacji skarbowych) i NBP (dla bonów skarbowych). Dane o papierach wartościowych emitowanych na rynkach zagranicznych przez Skarb Państwa, polskie banki i przedsiębiorstwa pochodzą z indywidualnych raportów przesyłanych przez emitentów tych papierów. W sto- 114 Narodowy Bank Polski

116 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne sunku do danych o papierach wartościowych wyemitowanych przez rezydentów na rynkach zagranicznych stosowane jest tzw. podejście rezydualne. Dane otrzymywane z wyżej wymienionych źródeł są korygowane (pomniejszane) w oparciu o raporty pochodzące od polskich inwestorów posiadających papiery wyemitowane przez rezydentów na rynkach zagranicznych. Dane o aktywach portfelowych polskiego rządu (papierach wartościowych wyemitowanych przez nierezydentów) pochodzą z banku pełniącego funkcję agenta płatniczego rządu. W przypadku aktywów portfelowych będących w posiadaniu innych podmiotów krajowych źródłem danych są raporty przesyłane przez poszczególnych inwestorów. Wycena zarówno aktywów, jak i pasywów portfelowych oparta jest o ceny rynkowe. Aby odseparować pasywa zagraniczne stanowiące inwestycje bezpośrednie i portfelowe wykonywany jest szacunek wartości papierów udziałowych wyemitowanych przez polskie banki i przedsiębiorstwa, znajdujących się w posiadaniu zagranicznych inwestorów bezpośrednich, zarejestrowanych na rachunkach w polskich bankach, biurach i domach maklerskich. Szacunek ten jest oparty na danych o znaczących inwestorach w polskich spółkach publicznych. Dane te pochodzą z obowiązkowych raportów spółek. Kryterium decydującym o klasyfikacji inwestora jako inwestora bezpośredniego jest posiadanie 10% lub większego udziału w liczbie głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy danej spółki. Separacja inwestycji portfelowych i bezpośrednich po stronie zagranicznych aktywów jest dokonywana przez polskich inwestorów posiadających papiery udziałowe wyemitowane przez nierezydentów sporządzających raporty dla NBP. W formularzach sprawozdawczych wymagane jest określenie typu powiązania kapitałowego z nierezydentem-emitentem danego papieru wartościowego. Dane o stanach i transakcjach międzynarodowej pozycji inwestycyjnej w kategorii inwestycji portfelowych są rozliczane, w przypadku papierów wartościowych z kodami ISIN w odniesieniu do zmian wyceny i różnic kursowych, wyliczanych przez NBP metodą papier po papierze na podstawie danych zawartych w bazie charakterystyk papierów wartościowych. Dane o pozostałych zmianach pochodzą z raportów podmiotów sprawozdawczych. W przypadku papierów wartościowych nieposiadających kodów ISIN dane o zmianach wyceny, różnicach kursowych i pozostałych zmianach pochodzą z raportów podmiotów sprawozdawczych Pochodne instrumenty finansowe Pochodne instrumenty finansowe instrumenty finansowe pochodne wobec innych, prostszych instrumentów, takich jak akcje, obligacje, związane z jakimś towarem, indeksem czy rodzajem aktywów finansowych, dzięki nim możliwy jest obrót ryzykiem niezależnie od instrumentu bazowego. Przykładami instrumentów pochodnych są: swapy, opcje, futures, warranty. Kategoria Pochodne instrumenty finansowe obejmuje wszystkie instrumenty pochodne o ryzyku symetrycznym takie jak futures, forwardy, swapy, IRS, CIRS, CDS oraz instrumenty o ryzyku niesymetrycznym takie jak opcje. Uwzględnione są zarówno instrumenty pochodne rozliczane przez dostawę instrumentu bazowego, jak i instrumenty rozliczane pieniężnie. Biuletyn Informacyjny 4/

117 Rozdział 5 W skład aktywów wchodzą wszystkie instrumenty pochodne o ryzyku niesymetrycznym, które zostały wystawione przez nierezydenta i nabyte przez rezydenta oraz te instrumenty o ryzyku symetrycznym, których wycena rynkowa na koniec danego okresu sprawozdawczego była dodatnia. Natomiast w skład pasywów wchodzą wszystkie instrumenty pochodne o ryzyku niesymetrycznym, które zostały wystawione przez rezydenta i nabyte przez nierezydenta oraz te instrumenty o ryzyku symetrycznym, których wycena rynkowa na koniec danego okresu sprawozdawczego była ujemna. Dane o stanach i transakcjach międzynarodowej pozycji inwestycyjnej w kategorii pochodnych instrumentów finansowych są rozliczane w odniesieniu do zmian wyceny, różnic kursowych i pozostałych zmian. Dane o tych wielkościach pochodzą z raportów podmiotów sprawozdawczych. Dostępne są dane w przekrojach geograficznych. Dla określenia geograficznej przynależności stron transakcji jest stosowane kryterium pierwszego znanego kontrahenta. Dostępne są również przekroje ze względu na typ instrumentu bazowego (kursy walutowe, stopy procentowe, towary, papiery udziałowe, derywaty kredytowe, inne) oraz uwzględniające pary walutowe (w przypadku walutowych instrumentów pochodnych), bądź w podziale na walutę rozliczenia (dla pozostałych typów instrumentów pochodnych). Pozostałe inwestycje Pozostałe inwestycje obejmują stany pozostałych aktywów i pasywów finansowych, które nie są ujęte w inwestycjach bezpośrednich, inwestycjach portfelowych lub oficjalnych aktywach rezerwowych. Pozostałe inwestycje zawierają: kredyty handlowe, kredyty i pożyczki, rachunki bieżące i depozyty oraz pozostałe aktywa i pasywa. Pozostałe inwestycje zagraniczne obejmują: Kredyty handlowe. Stany należności i zobowiązań z tytułu zagranicznych kredytów handlowych obejmują, tzw. kredyty firmowe, czyli stany należności i zobowiązań z tytułu dostaw towarów i usług oraz z tytułu wypłaconych lub otrzymanych zaliczek na poczet przyszłych dostaw. Informacje o tych kredytach pochodzą ze sprawozdań o stanach należności i zobowiązań zbieranych bezpośrednio od polskich podmiotów zaciągających i udzielających kredyty handlowe. Pozostałe kredyty i pożyczki. Kategoria pozostałych kredytów i pożyczek obejmuje stany należności i zobowiązania z tytułu wykorzystanych i niespłaconych kredytów i pożyczek zagranicznych (z wyłączeniem kredytów handlowych oraz kredytów od inwestorów zagranicznych). Ponadto do stanów zobowiązań wliczane są wielkości stanów kredytów w rachunku bieżącym, stany zadłużenia z tytułu przekroczenia sald na rachunkach posiadanych w instytucjach kredytowych, bankach zagranicznych oraz w podmiotach prowadzącym obsługę finansową grupy kapitałowej. Kredyty handlowe prezentowane są w odrębnych pozycjach aktywów i pasywów zagranicznych. 116 Narodowy Bank Polski

118 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne Kredyty od inwestorów zagranicznych są wykazywane jako element składowy inwestycji bezpośrednich. Dane dotyczące stanu należności i zobowiązań z tytułu kredytów i pożyczek pochodzą: 1. z bilansu NBP, 2. od agentów obsługujących kredyty rządowe (NBP i Bank Gospodarstwa Krajowego), 3. ze sprawozdań o stanach i transakcjach zbieranych bezpośrednio od polskich podmiotów zaciągających i udzielających kredytów i pożyczek. Gotówka, rachunki bieżące, lokaty (depozyty). Omawiana kategoria należności i zobowiązań zagranicznych obejmuje: 1. w zakresie aktywów zagranicznych: a) stan środków na rachunkach bieżących (nostro) i terminowych (lokaty) w instytucjach kredytowych oraz w bankach zagranicznych; b) w przypadku sektora bankowego dodatkowo: należności z tytułu operacji zakupu papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu (repurchase agreement); pieniądze zagraniczne w kasach banków; należności z tytułu zabezpieczeń pieniężnych; 2. w zakresie pasywów zagranicznych (dotyczy tylko banków): a) stan środków na rachunkach bieżących (loro) i terminowych (depozyty) instytucji kredytowych oraz banków zagranicznych (nierezydentów), b) stan środków na rachunkach bieżących i terminowych (depozyty) nierezydentów innych niż banki, c) zobowiązania z tytułu sprzedaży papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, d) stan środków na rachunkach pieniężnych nierezydentów w bankowych biurach maklerskich, e) zobowiązania z tytułu zabezpieczeń pieniężnych (z wyłączeniem depozytów początkowych dla pochodnych instrumentów finansowych). Informacje o stanach należności i zobowiązań z tytułu gotówki, rachunków bieżących, lokat/ depozytów pochodzą: 1. ze sprawozdań o stanach środków (należności/zobowiązania) na rachunkach bieżących i terminowych zbieranych bezpośrednio od polskich podmiotów, Biuletyn Informacyjny 4/

119 Rozdział 5 2. z danych księgowych NBP. Pozostałe aktywa i pasywa zagraniczne. W pozycji tej wykazywane są między innymi stany należności i zobowiązań, które obejmują: 1. po stronie aktywów: np. należności z tytułu udziału w zysku lub dywidendy zadeklarowanej, a jeszcze niewypłaconej lub niezamienionej na inny instrument finansowy; stany środków zdeponowanych na rachunkach bieżących w pozostałych instytucjach, tj. innych niż banki zagraniczne i instytucje kredytowe; należności z tytułu zwrotnych depozytów zabezpieczających (depozytów początkowych) dla pochodnych instrumentów finansowych, 2. po stronie pasywów: np. dywidendy zadeklarowane a jeszcze niewypłacone lub niezamienione na inne instrumenty finansowe); zobowiązania z tytułu zwrotnych depozytów zabezpieczających (depozytów początkowych) dla pochodnych instrumentów finansowych. Aktywa rezerwowe Do oficjalnych aktywów rezerwowych zaliczane są łatwo rozporządzalne, płynne aktywa zagraniczne, będące w posiadaniu i w pełni kontrolowane przez Narodowy Bank Polski. Aktywa te mogą być wykorzystane do bezpośredniego finansowania nierównowagi bilansu płatniczego lub do prowadzenia innych działań władzy monetarnej w celu zachowania równowagi bilansu płatniczego. Oficjalne aktywa rezerwowe obejmują: 1. złoto monetarne, wyceniane na dzień bilansowy wg średniej ceny rynkowej; 2. specjalne prawa ciągnienia (SDR); 3. pozycję rezerwową w Międzynarodowym Funduszu Walutowym; 4. foreign exchange (gotówka, rachunki bieżące i lokaty oraz papiery wartościowe emisji zagranicznych w walutach wymienialnych), w tym: rachunki bieżące i terminowe w bankach zagranicznych, wyceniane na dzień bilansowy na bazie memoriału; papiery wartościowe emisji zagranicznych podmiotów, notowane na aktywnym rynku wyceniane na dzień bilansowy wg średniej ceny rynkowej; pieniądze zagraniczne posiadane przez NBP w kasach walutowych, wyceniane na dzień bilansowy wg wartości nominalnej; 5. inne należności, które zawierają stan należności z tytułu aktywnych transakcji repo (zakup papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu) wyceniane są na dzień bilansowy w kwocie wymaganej zapłaty. Źródłem danych o stanach oficjalnych aktywów rezerwowych są dane księgowe Narodowego Banku Polskiego. 118 Narodowy Bank Polski

120 Aneks statystyczny. Uwagi metodyczne Oficjalne aktywa rezerwowe (tabela ) Oficjalne aktywa rezerwowe zostały opisane w Międzynarodowej pozycji inwestycyjnej (tabela ) Zadłużenie zagraniczne Polski (tabele i ) Narodowy Bank Polski zestawia informację dotyczącą zadłużenia zagranicznego zgodnie z przedstawioną poniżej definicją: Zadłużenie zagraniczne brutto, na koniec danego okresu, jest sumą podjętych i nieuregulowanych, wynikających z zawartych umów, zobowiązań rezydentów danego kraju wobec nierezydentów, do spłacenia kapitału wraz z odsetkami lub bez, albo do spłacenia odsetek wraz z kapitałem lub bez. Definicja ta została określona mianem definicji bazowej (core definition). Definicja ta dotyczy zadłużenia brutto, czyli zawiera określone zobowiązania zagraniczne Polski (niepomniejszone o należności zagraniczne). Sformułowanie zobowiązania wynikające z zawartych umów oznacza formalne zobowiązanie do dokonania określonej płatności (raty kapitałowej i/lub odsetek). Wyklucza to udziały w kapitale akcyjnym (equity participation). Wyrażenie kapitał wraz z odsetkami lub bez włącza do pojęcia zadłużenia zagranicznego także zobowiązania nieoprocentowane, ponieważ pociągają one za sobą wynikające z zawartych umów zobowiązanie do spłaty. Sformułowanie odsetki wraz z kapitałem lub bez oznacza włączenie do pojęcia zadłużenia zagranicznego także zobowiązania o nieokreślonym terminie płatności, np.: obligacje bez terminu wykupu. Wyrażenia podjętych i nieuregulowanych wyklucza potencjalne zobowiązania, np.: część kredytu, która nie została jeszcze wykorzystana. Podział na zadłużenie wewnętrzne i zewnętrzne (zagraniczne) dokonany został na podstawie kryterium rezydenta, czyli bez względu na rodzaj waluty. Spośród instrumentów finansowych do pojęcia zadłużenia zagranicznego zaliczono następujące kategorie: 1. dłużne instrumenty finansowe, głównie kredyty inwestorów bezpośrednich; 2. rachunki bieżące i depozyty nierezydentów w bankach polskich; 3. dłużne papiery wartościowe w posiadaniu zagranicznych inwestorów portfelowych; 4. kredyty handlowe; 5. pozostałe kredyty i pożyczki (w tym leasing finansowy); 6. pozostałe zobowiązania zagraniczne (zaległe raty kapitałowe i odsetkowe). Biuletyn Informacyjny 4/

121