Kontrola stężenia wodoru w układach zasilająco-sterujących górniczej lokomotywy akumulatorowej z rekuperacją energii
|
|
- Joanna Tomczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 BARTOSZ POLNIK WOJCIECH KURPIEL Instytut Techniki Górniczej KOMAG BOGDAN MIEDZIŃSKI Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Kontrola stężenia wodoru w układach zasilająco-sterujących górniczej lokomotywy akumulatorowej z rekuperacją energii Poprawa sprawności maszyn górniczych jest jednym z głównych celów, jakie stawiają przed sobą konstruktorzy, producenci i użytkownicy, gdyż ma on bezpośrednie przełożenie na aspekt funkcjonalny i ekonomiczny. W przypadku górniczych lokomotyw akumulatorowych istotnym czynnikiem umożliwiającym zwiększenie ich efektywności pracy jest zdolność układu elektrycznego do rekuperacji energii. Nowoczesne układy energoelektroniczne cechują się wysoką sprawnością, z możliwością rekuperacji energii w szerokim zakresie. Istnieje jednak problem dotyczący struktury źródła zasilającego baterii akumulatorów. Górnicze lokomotywy akumulatorowe zasilane są z baterii składających się z ogniw kwasowo-ołowiowych, które w procesie hamowania elektrycznego (rekuperacji energii) wydzielają wodór, stający się w pewnych stężeniach gazem wybuchowym. W Instytucie Techniki Górniczej KO- MAG, problem bezpieczeństwa stosowania ogniw kwasowo-ołowiowych był inspiracją do podjęcia prac zmierzających do identyfikacji stężenia wodoru wydzielającego się z baterii w czasie pracy lokomotywy akumulatorowej w warunkach rzeczywistych. W artykule przedstawiono metodę oraz wyniki badań. Określono również możliwości realizacji efektywnej rekuperacji energii z kontrolą bezpiecznej wartości poziomu stężenia wodoru. słowa kluczowe: górnictwo, elektroelektronika, zasilanie, transport podziemny, lokomotywy górnicze 1. WPROWADZENIE Problemy związane z przewietrzaniem wyrobisk podziemnych wymuszają ograniczenie stosowania maszyn spalinowych na rzecz napędów elektrycznych. Obecnie w najgłębszych pokładach podczas drążenia przodków chodnikowych w coraz szerszym zakresie wykorzystuje się napędy elektryczne. Również do wydobywania urobku oraz transportu materiałów stosuje się maszyny elektryczne [7, 1, 3]. Lokomotywy z zasilaniem akumulatorowym nie ustępują mobilnością lokomotywom spalinowym, natomiast przewyższają je sprawnością i brakiem emisji szkodliwych gazów. Wyższa sprawność energetyczna lokomotyw akumulatorowych wpływa dodatkowo na ograniczenie emisji ciepła do atmosfery kopalnianej [8, 1, 9]. Przedmiotem rozważań jest górnicza lokomotywa akumulatorowa Lea BM-12, pracująca w polskim górnictwie węgla kamiennego od blisko pięćdziesięciu lat bez zasadniczych zmian w układzie napędowym. Określonym modyfikacjom poddany został układ sterujący, umożliwiając przez to realizację hamowania elektrycznego z rekuperacją energii, co przyniosło poprawę efektywności pracy lokomotyw akumulatorowych [8]. Maszyny te zasilane są z baterii kwasowych, które w procesie ładowania bądź doładowania w czasie hamowania elektrycznego wydzielają wodór [4, 11, 10]. Ilość wydzielanego gazu elektrolitycznego (wodoru) zależy między innymi od:
2 88 Mining Informatics, Automation and Electrical Engineering stopnia naładowania ogniwa (baterii), natężenia prądu płynącego do ogniwa, czasu trwania doładowywania ogniwa, temperatury elektrolitu ogniwa. Pozornie mogłoby się wydawać, że im więcej wydzieli się wodoru, tym wyższa jest efektywność układu zasilającego (więcej energii zgromadzone jest w baterii akumulatorów). Sytuacja taka byłaby prawdziwa, gdyby ogniwa posiadały nieograniczoną pojemność, a przepisy dotyczące stosowania lokomotyw akumulatorowych w przestrzeniach zagrożonych wybuchem metanu lub pyłu węglowego dopuszczały wyższe poziomy stężenia wodoru w skrzyni akumulatorowej. Niestety, ogniwa posiadają ograniczoną pojemność, a w normie nr PN- EN A1(2010) pt. Maszyny dla górnictwa podziemnego. Podziemne maszyny samobieżne. Bezpieczeństwo. Cz. 2: Lokomotywy szynowe jest zapis: W skrzyni, przedziale i/lub pokrywie akumulatora należy zastosować odpowiednie otwory wentylacyjne, aby nie występowało niebezpieczne stężenie oparów ( ). Przy szacowaniu wymaganej wentylacji stężenie gazów elektrolitycznych powinno być mniejsze niż 2% w celu uniknięcia niebezpieczeństwa zapłonu. Oznacza to konieczność monitorowania stopnia stężenia wodoru w celu zapewnienia bezpieczeństwa oraz zachowania maksymalnej efektywności. 2. WODÓR I JEGO PODSTAWOWE WŁAŚCIWOŚCI Wodór jest bezbarwnym i bezwonnym gazem, pierwiastkiem chemicznym rozpoczynającym układ okresowy. Jest dobrym przewodnikiem ciepła. Rozpuszcza się w niektórych metalach, np. w palladzie, platynie i niklu. Łatwo przenika przez niektóre metale, materiały porowate oraz gumę [2]. We wszystkich stanach skupienia wodór występuje w postaci cząsteczek dwuatomowych H 2 (wiązanie pojedyncze). Cząsteczka H 2 występuje w dwóch odmianach różniących się orientacją spinów jądrowych (rys. 1) jako ortowodór (o spinach skierowanych równolegle) oraz parawodór (o spinach skierowanych anty-równolegle). Rys. 1. Orientacja spinów jądrowych: ORTOWODÓR PARAWODÓR [2] W temperaturze pokojowej wodór zawiera 25% parawodoru oraz 75% ortowodoru o jednakowych własnościach chemicznych a nieco różnych własnościach fizycznych (np. przewodnictwo cieplne). W miarę obniżania temperatury udział parawodoru wzrasta. Przemiana parawodoru w ortowodór jest odwracalna bez udziału katalizatorów, przebiega jednak bardzo wolno. W temperaturze pokojowej wodór nie jest aktywny chemicznie, reaguje tylko z fluorem, tworząc fluorowodór HF. W wyższych temperaturach lub w obecności katalizatorów reaguje z wieloma metalami i niemetalami, wykazując własności redukujące. Z tlenem tworzy wodę H 2 O mieszanina wodoru z tlenem zawierająca od 5% do 94% objętości wodoru wybucha po zainicjowaniu reakcji np. iskrą elektryczną (mieszanina z powietrzem od 4% obj. do 75% obj.) [5, 4, 11]. Z pierwiastkami bardziej elektrododatnimi wodór tworzy wodorki zawierające anion H -. Wodór reaguje również z wieloma związkami, np. z tlenkiem węgla CO w zależności od warunków (temperatury, ciśnienia katalizatorów) tworzy różne związki organiczne. Wodór redukuje tlenki niektórych metali do wolnych metali. Elektroujemność wodoru w skali Paulinga wynosi 2,1. W związkach wodór występuje najczęściej w stopniu utleniania +1, tylko w wodorkach jonowych ma stopień utleniania -1. Wodór otrzymuje się przez elektrolizę wodnych roztworów KOH lub NaCl z gazu wodnego lub z metanu (konwersja). W laboratoriach wodór otrzymuje się najczęściej metodą elektrolityczną lub działając kwasem solnym na cynk [2]. Wodór stosowany jest do uzyskiwania wysokich temperatur (powyżej 3000⁰C), zaś jego redukujące własności wykorzystuje się do otrzymywania niektórych metali, np. wolframu, a także jako paliwo rakietowe. 3. BADANIA EMISJI WODORU W CZASIE PRACY GÓRNICZEJ LOKOMOTYWY AKUMULATOROWEJ Kontrola poziomu emisji gazu elektrolitycznego podczas pracy górniczej lokomotywy akumulatorowej jest istotna z uwagi na jej bezpieczeństwo, ale i efektywność funkcjonowania układu zasilająco-
3 Nr 2(522) sterującego lokomotywy górniczej. W literaturze przedmiotu nie napotkano na wyniki tego typu badań, stąd autorzy oparli się wyłącznie na wynikach badań własnych Metoda badań Badania przeprowadzone zostały zgodnie z opracowaną własną metodą badawczą (rys. 2). Rys. 2. Algorytm metody badawczej [6] Miejsce pomiaru stężenia wodoru autorzy wyznaczyli, bazując na zapisie normy PN-EN :2010 pt. Zabezpieczenie urządzeń za pomocą budowy wzmocnionej e, który brzmi: W celu wykrycia i zmierzenia najwyższej wartości stężenia wodoru w skrzyni pomiar stężenia należy wykonywać w różnych miejscach pod pokrywą. Pomiar należy wykonywać w pobliżu połowy odległości między górną powierzchnią ogniw i pokrywą skrzyni oraz w pobliżu korków do napełniania i wentylacji. Przygotowanie obiektu badań polegało na naładowaniu baterii akumulatorów, przewietrzeniu skrzyni akumulatorowej i zainstalowaniu czujników stężenia wodoru. Na rys. 3. pokazano widok sposobu rozmieszczenia czujników. Bateria typu SBS-4 Czujnik stężenia wodoru 001 Ogniwa 840Ah Czujnik stężenia wodoru 003 Rys. 3. Rozmieszczenie czujników stężenia wodoru we wnętrzu baterii akumulatorów [6]
4 90 Mining Informatics, Automation and Electrical Engineering Pomiary przeprowadzono zgodnie z opracowanym programem badań, który zakładał zamknięcie czujników wodoru we wnętrzu naładowanej baterii akumulatorów i odpowiednio rejestrowanie stężenia wodoru podczas pracy lokomotywy górniczej aż do momentu rozładowania baterii akumulatorów. Pomiar trwał ok. 4 zmian roboczych (ok. 24 godziny). Zastosowane czujniki rejestrowały stężenie wodoru w postaci procentów DGW (dolnej granicy wybuchowości). Przeliczenie procentów DGW na procent objętości wynika zaś z określenia wybuchowego stężenia wodoru. Ponieważ wodór w powietrzu jest gazem wybuchowym w stężeniu od 4 do 75% obj., to jako 100% DGW przyjmuje się najniższą wartość % objętości,czyli 4% obj. Odniesienie % DGW do zapisu z normy nr PN-EN A1(2010) odnośnie do obowiązku przewietrzania skrzyni akumulatorowej (tak aby stężenie wodoru nie przekraczało 2% obj.) skutkowało tym, że pomiar stężenia wodoru zarejestrowany przez czujniki poniżej 50% DGW będzie oznaczał spełnienie wymagań bezpieczeństwa zapisanych w normie. Należy jednak podkreślić, że przekroczenie poziomu stężenia wodoru powyżej 50% DGW nie stanowi jeszcze zagrożenia, a jedynie sygnalizuje niespełnienie wymogów odnośnie do wentylacji skrzyni. Realne zagrożenie pojawia się natomiast podczas przekroczenia poziomu stężenia wodoru powyżej 90% DGW Obiekt badań Obiektem badań była górnicza lokomotywa akumulatorowa typu Lea BM-12 (rys. 4). Rys. 4. Obiekt badań lokomotywa Lea BM-12 [6] Podstawowe parametry techniczne lokomotywy Lea BM-12 przedstawiono w tabeli 1. Tabela 1. Parametry techniczne lokomotywy Lea BM-12 [7, 1] Dane Wartość Moc [kw] 15,2 (38) Rodzaj napędu silnik szeregowy prądu stałego Siła pociągowa [kn] 16,8 Napięcie baterii [V] 144 Pojemność baterii [Ah] 760 lub 840 Masa [t] 12 Szerokość toru [mm] Prędkość maksymalna [km/h] Przebieg badań Badania prowadzono w dwóch kopalniach dla tego samego typu lokomotywy górniczej Lea BM-12. Lokomotywy te wyposażone były w baterię akumulatorów o pojemności 840 Ah i stosowane były do transportu materiałów na głównych drogach transportowych. Trasy transportowe posiadały zróżnicowane ukształtowanie z nachyleniami nieprzekraczającymi ±4⁰. Badania przeprowadzono w trzech próbach: próba 1. bateria akumulatorów naładowana do 100% pojemności, próba 2. bateria akumulatorów naładowana do 100% pojemności i pozostawiona bez obciążenia na czas 24 godz., próba 3. bateria akumulatorów naładowana do 50% pojemności.
5 Nr 2(522) Pomiary wykonywano z użyciem dwóch czujników stężenia wodoru umieszczonych w określonych miejscach skrzyni. Dzięki takiemu rozmieszczeniu czujników wodoru można było określić, która z komór jest lepiej wentylowana (przy założeniu, że lokomotywa jeździła w dwóch kierunkach ruchu). Na rys przedstawiono przykładowe zarejestrowane przebiegi stężenia wodoru dla wszystkich trzech przeprowadzonych prób. Każdy z przebiegów został podzielony zgodnie z obszarami zmian, podczas których lokomotywa pracowała oraz miała ewentualne dłuższe postoje. Linią koloru czerwonego zaznaczono poziom dopuszczalnego stężenia wodoru zgodnie z wcześniej przywoływaną normą. Dopuszczalne stężenie wodoru 1. zmiana postój 2. zmiana 3. zmiana Rys. 5. Przebieg stężenia wodoru podczas 1. próby, czujnik 001 [6] Dopuszczalne stężenie wodoru 1-shift halt 2-shift 3-shift 1. zmiana postój 2. zmiana 3. zmiana 4. zmiana Rys. 6. Przebieg stężenia wodoru podczas 1. próby, czujnik 003 [6]
6 92 Mining Informatics, Automation and Electrical Engineering Dopuszczalne stężenie wodoru Bateria naładowana do 100% pojemności i pozostawiona na ok. 24 h przed 1. zmianą 1. zmiana Rys. 7. Przebieg stężenia wodoru podczas 2. próby, czujnik 001 [6] 1. zmiana 2. zmiana 3. zmiana postój 4. zmiana Rys. 8. Przebieg stężenia wodoru podczas 3. próby, czujnik 001 [6] 1. zmiana 2. zmiana 3. zmiana postój 4. zmiana Rys. 9. Przebieg stężenia wodoru podczas 3. próby, czujnik 003 [6]
7 Nr 2(522) OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ Z przeprowadzonych badań wynika, że emisja wodoru z ogniw następuje podczas ich ładowania, zaś gaz najintensywniej wydzielany jest podczas długotrwałego przeładowania ogniw. Procesowi przeładowania ogniw towarzyszy podwyższona temperatura, która sprzyja reakcji wydzielania gazu elektrolitycznego z baterii, stąd największego stężenia wodoru można spodziewać się podczas pierwszej zmiany roboczej lokomotywy akumulatorowej. Bateria akumulatorów naładowana jest wówczas do maksimum, a operator lokomotywy podczas hamowania elektrycznego umożliwia dalsze jej doładowanie. Efekt ten został zobrazowany na rys. 5., 6. i 7. Zgodnie z rys. 5. podczas pierwszej zmiany dopuszczalne stężenie wodoru zostało przekroczone czterokrotnie. Najwyższa wartość stężenia wynosiła ponad 60% DGW, co przekłada się na stężenie objętościowe na poziomie 2,5% obj. Podczas drugiej zmiany stężenie wodoru zbliżyło się do wartości dopuszczalnej, ale jej nie przekroczyło. Najwyższa zarejestrowana wartość stężenia wodoru wynosiła 45% DGW, co jest równoznaczne ze stężeniem objętościowym na poziomie 1,8% obj. Im więc ogniwo było bardziej rozładowane (czyli podczas zmiany trzeciej oraz czwartej), tym stężenie wodoru w skrzyni było coraz mniejsze. Podczas trzeciej zmiany maksymalne zarejestrowane stężenie wyniosło 15% DGW, co się przekłada na stężenie objętościowe na poziomie 0,6% obj. Rys. 6. przedstawia wynik pomiaru wykonany czujnikiem stężenia wodoru 003 umiejscowionym w pierwszej komorze (komora w kierunku wyjazdu z zajezdni). Kształt przebiegu poziomu stężenia wodoru pozostaje ten sam. Zmianom uległy jednak wartości tego stężenia. Zarejestrowana różnica maksymalnych stężeń dla pierwszej i drugiej zmiany była o ok. 20% DGW mniejsza. Sytuacja taka jest prawidłowa i wynika z zastosowania skutecznej wentylacji. Czujnik stężenia wodoru 003 usytuowany był w kierunku jazdy, czyli największy strumień powietrza wpływał do tej komory, mieszał się z gazem we wnętrzu i rozpływał się częściowo na zewnątrz a częściowo do drugiej komory, w której znajdował się czujnik stężenia wodoru 001. Różnica w stężeniach wodoru maleje jak widać podczas trzeciej i czwartej zmiany, co wynika z coraz mniejszej emisji wodoru, czyli łatwiejszego przewietrzania objętości. Na rys. 7. przedstawiono przebieg emisji wodoru dla próby 2., czyli po naładowaniu baterii do maksimum oraz pozostawieniu jej na ok. 24 godzin bez pracy. Widać, że po przewietrzeniu skrzyni SBS-4 stężenia wodoru praktycznie nie ma. W momencie zaś, gdy bateria została wykorzystana w lokomotywie (podczas pierwszej zmiany), stężenie wodoru przekroczyło dopuszczalną wartość i wyniosło 60% DGW, czyli w postaci stężenia objętościowego wynosiło 2,4% obj. Ostatnia próba zgodnie z programem badań dotyczyła pomiaru stężenia wodoru baterii naładowanej do wartości połowy jej pojemności. Badanie potwierdziło, że emisja stężenia wodoru podczas pracy lokomotywy zasilanej z baterii w połowie naładowanej jest o ok. połowę niższa w stosunku do baterii w pełni naładowanej. Maksymalna zarejestrowana wartość stężenia wodoru podczas pierwszej zmiany wyniosła 25% DGW, co odpowiada stężeniu objętościowemu na poziomie 1% obj. Maksymalne stężenie wodoru zarejestrowano czujnikiem stężenia wodoru 001, czyli czujnikiem znajdującym się w drugiej komorze, licząc od kierunku jazdy maszyny górniczej. Stężenie wodoru zarejestrowane czujnikiem stężenia wodoru 003 podczas pierwszej zmiany było o 10% DGW niższe, a następnie podczas zmiany trzeciej i czwartej zrównało się z pomiarem zarejestrowanym przez czujnik stężenia wodoru PODSUMOWANIE Przeprowadzone badania wykazały, że emisja wodoru podczas pracy lokomotywy akumulatorowej jest nieodzownym elementem, wynikającym z przepływu prądu elektrycznego przez elektrolit (zjawisko elektrolizy). Stosowane układy sterowania umożliwiają rekuperację energii w szerokim zakresie hamowania elektrycznego. Pozwala to na zwiększenie efektywności układu zasilająco-sterującego, ale wiąże się jednocześnie ze wzrostem emisji gazu elektrolitycznego. Emisja gazu elektrolitycznego nie stanowi istotnego problemu, dopóki poziom jego stężenia nie przekracza wartości 50% DGW. Jeśli wartość ta będzie wyższa, pojawić się wówczas może stężenie stanowiące zagrożenie wybuchem, co jest niedopuszczalne dla maszyn pracujących w podziemiach kopalń. Jak wykazano w badaniach, intensywność gazowania ogniw jest jednoznaczna z dostarczaniem energii do źródła, czyli ze zwiększaniem efektywności pracy maszyny poprzez poprawę sprawności układu zasilająco-sterującego (stosunek mocy wydanej do pobranej pomniejszonej o zwrot energii). Po przeanalizowaniu uzyskanych wyników badań idealnym wydaje się układ rekuperacji energii dla niecałkowicie naładowanej baterii. Ilość energii zwracanej w procesie hamowania elektrycznego nie zależy bowiem od pojemności baterii, natomiast poziom emisji gazu elektrolitycznego (wodoru) w sytuacji, gdy bateria nie jest w pełni naładowana, jest zdecydowanie niższy niż dopuszczalna wartość stężenia wodoru we wnętrzu skrzyni bateryjnej.
8 94 Mining Informatics, Automation and Electrical Engineering Literatura 1. Budzyński Z., Gąsior T., Polnik B.: Analiza porównawcza zastosowania napędu synchronicznego i asynchronicznego w górniczych lokomotywach akumulatorowych. Maszyny Górnicze, 2011, nr Encyklopedia Techniki Chemia, WNT, Warszawa Gluziński W.: Elektryfikacja podziemi kopalń węgla, cz. 2. Urządzenia i sieci niskiego napięcia, Wydawnictwo Śląsk, Katowice Hulanicki A.: Współczesna chemia analityczna. Wybrane zagadnienia, PWN, Warszawa Polak M.: Jak ocenić wpływ wentylacji na zagrożenie wybuchem w akumulatorowni. Elektro Info, 2010, nr Polnik B.: Badania i analiza pracy układu zasilająco-sterującego górniczej lokomotywy akumulatorowej, Praca statutowa nr EG/E , ITG KOMAG, Gliwice 2014 (niepublikowane). 7. Polnik B., Budzyński Z., Miedziński B.: Effective control of a battery supplied mine locomotive unit. Elektronika Ir Elektrotechnika, 2014, vol. 20, no Polnik B.: Inteligentne zarządzanie procesem rekuperacji energii górniczej lokomotywy akumulatorowej. Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa, 2012, nr Poradnik górnika, t. 3, Wydawnictwo Śląsk, Katowice Świątek J.: Ewolucja technologii akumulatorów kwasowoołowiowych. Energetyka, 2000, nr Świątek J.: Przegląd technologii akumulatorów kwasowoołowiowych. Automatyka Elektroenergetyczna, 2000, nr 1. Artykuł został zrecenzowany przez dwóch niezależnych recenzentów.
JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ NAPĘDÓW GÓRNICZYCH LOKOMOTYW AKUMULATOROWYCH W ASPEKCIE EMISJI GAZU ELEKTROLITYCZNEGO
73 Bartosz Polnik KOMAG, Gliwice JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ NAPĘDÓW GÓRNICZYCH LOKOMOTYW AKUMULATOROWYCH W ASPEKCIE EMISJI GAZU ELEKTROLITYCZNEGO POWER QUALITY OF THE MINING BATTERY LOCOMOTIVE DRIVES
Bardziej szczegółowoAutonomiczny system monitorowania parametrów pracy baterii ogniw ołowiowych
Autonomiczny system monitorowania parametrów pracy baterii ogniw ołowiowych dr inż. Bartosz Polnik mgr inż. Wojciech Kurpiel Instytut Techniki Górniczej KOMAG mgr Zdzisław Juszczyk PHU Gabrypol Sp. J.
Bardziej szczegółowoSystem monitorowania baterii ogniw ołowiowych
https://doi.org/10.32056/komag2019.2.4 System monitorowania baterii ogniw ołowiowych Bartosz Polnik Wojciech Kurpiel System for monitoring lead-acid battery pack Streszczenie: Górnicze maszyny akumulatorowe
Bardziej szczegółowodr inż. Małgorzata Malec KATOWICE, 12 grudnia 2018
dr inż. Małgorzata Malec KATOWICE, 12 grudnia 2018 Projekty naukowe, badawcze i techniczne w zakresie inteligentnych systemów mechatronicznych wspomagających procesy produkcji i przeróbki surowców mineralnych.
Bardziej szczegółowoBadania międzylaboratoryjne z zakresu właściwości elektrostatycznych materiałów nieprzewodzących stosowanych w górnictwie
mgr inż. ŁUKASZ ORZECH mgr inż. MARCIN TALAREK Instytut Techniki Górniczej KOMAG Badania międzylaboratoryjne z zakresu właściwości elektrostatycznych materiałów nieprzewodzących stosowanych w górnictwie
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA GAZOWE CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO G
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIA GAZOWE Powietrze atmosferyczne: 78,08% azot 20,95% tlen
Bardziej szczegółowoWZORU UŻYTKOWEGO PL 66672 Y1. INSTYTUT TECHNIKI GÓRNICZEJ KOMAG, Gliwice, PL HELLFEIER SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Ruda Śląska, PL
PL 66672 Y1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 119736 (22) Data zgłoszenia: 10.02.2011 (19) PL (11) 66672 (13) Y1
Bardziej szczegółowoZAAWANSOWANE ROZWIĄZANIA TECHNICZNE I BADANIA EKSPLOATACYJNE MIEJSKIEGO SAMOCHODU OSOBOWEGO Z NAPĘDEM ELEKTRYCZNYM e-kit
Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL ZAAWANSOWANE ROZWIĄZANIA TECHNICZNE I BADANIA EKSPLOATACYJNE MIEJSKIEGO SAMOCHODU OSOBOWEGO Z NAPĘDEM ELEKTRYCZNYM e-kit dr hab. inż. Jakub Bernatt, prof.
Bardziej szczegółowoParametry elektryczne i czasowe układów napędowych wentylatorów głównego przewietrzania kopalń z silnikami asynchronicznymi
dr inż. ANDRZEJ DZIKOWSKI Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Parametry elektryczne i czasowe układów napędowych wentylatorów głównego przewietrzania kopalń z silnikami asynchronicznymi zasilanymi z przekształtników
Bardziej szczegółowoMaszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 3/2016 (111) 7
Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 3/2016 (111) 7 Andrzej Dzikowski, Instytut Technik Innowacyjnych EMAG, Katowice Piotr Dukalski, Robert Rossa Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL, Katowice
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Chemia procesów pozyskiwania energii Chemistry of energy receiving processes Kod przedmiotu: ZIP.PK.O.4.4. Rodzaj przedmiotu: przedmiot z
Bardziej szczegółowomgr inż. Aleksander Demczuk
ZAGROŻENIE WYBUCHEM mgr inż. Aleksander Demczuk mł. bryg. w stanie spocz. Czy tylko po??? ZAPEWNENIE BEZPIECZEŃSTWA POKÓJ KRYZYS WOJNA REAGOWANIE PRZYGOTOWANIE zdarzenie - miejscowe zagrożenie - katastrofa
Bardziej szczegółowoBADANIA SYMULACYJNE I STANOWISKOWE SILNIKA PMSM PODCZAS HAMOWANIA ELEKTRYCZNEGO Z ODZYSKIEM ENERGII
Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 1/2013 (98) 45 Bartosz Polnik, Rafał Konsek Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice BADANIA SYMULACYJNE I STANOWISKOWE SILNIKA PMSM PODCZAS HAMOWANIA ELEKTRYCZNEGO
Bardziej szczegółowoOgniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM-FC)
OPRACOWALI: MGR INŻ. JAKUB DŁUGOSZ MGR INŻ. MARCIN MICHALSKI OGNIWA PALIWOWE I PRODUKCJA WODORU LABORATORIUM I- ZASADA DZIAŁANIA SYSTEMU OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM NA PRZYKŁADZIE SYSTEMU NEXA 1,2 kw II-
Bardziej szczegółowoANALIZA EFEKTYWNOŚCI PRACY ELEKTRYCZNYCH LOKOMOTYW GÓRNICZYCH Z ZASTOSOWANIEM UKŁADÓW NAPĘDOWYCH OPARTYCH NA SILNIKACH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI
Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 1/2014 (101) 123 Bartosz Polnik, Przemysław Deja KOMAG, Gliwice ANALIZA EFEKTYWNOŚCI PRACY ELEKTRYCZNYCH LOKOMOTYW GÓRNICZYCH Z ZASTOSOWANIEM UKŁADÓW NAPĘDOWYCH
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo Paliwowe PEM
Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo Paliwowe PEM 1.0 WSTĘP Ogniwo paliwowe typu PEM (ang. PEM FC) Ogniwa paliwowe są urządzeniami elektro chemicznymi, stanowiącymi przełom w dziedzinie źródeł energii,
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo stosowania ogniw litowych w maszynach i urządzeniach górniczych, pracujących w przestrzeniach potencjalnie zagrożonych wybuchem
Bezpieczeństwo stosowania ogniw litowych w maszynach i urządzeniach górniczych, pracujących w przestrzeniach potencjalnie zagrożonych wybuchem Bartosz Polnik 1. Wprowadzenie Stosowane obecnie ogniwa wtórne
Bardziej szczegółowoWZORU UŻYTKOWEGO PL Y1. ZAKŁAD ELEKTRONIKI GÓRNICZEJ ZEG SPÓŁKA AKCYJNA, Tychy, PL BUP 03/10
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 117620 (22) Data zgłoszenia: 31.07.2008 (19) PL (11) 65397 (13) Y1 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoCzęść 3. Magazynowanie energii. Akumulatory Układy ładowania
Część 3 Magazynowanie energii Akumulatory Układy ładowania Technologie akumulatorów Najszersze zastosowanie w dużych systemach fotowoltaicznych znajdują akumulatory kwasowo-ołowiowe (lead-acid batteries)
Bardziej szczegółowoBADANIA INNOWACYJNEGO UKŁADU ZASILAJĄCO- STERUJĄCEGO SPĄGOŁADOWARKI GÓRNICZEJ
Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 2/2019 (122) 15 Przemysław Deja 1, Dariusz Kapuściński 2, Andrzej Niedworok 1, Bartosz Polnik 1 1 Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice, 2 HYDROTECH S.A,
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej
Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski
Bardziej szczegółowoELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA
UNIERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY BYDGOSZCZY YDZIAŁ INŻYNIERII MECHANICZNEJ INSTYTUT EKSPLOATACJI MASZYN I TRANSPORTU ZAKŁAD STEROANIA ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA ĆICZENIE: E3 BADANIE ŁAŚCIOŚCI
Bardziej szczegółowoAkumulatory w układach zasilania urządzeń przeciwpożarowych. mgr inż. Julian Wiatr
Akumulatory w układach zasilania urządzeń przeciwpożarowych mgr inż. Julian Wiatr W czasie pożaru zasilanie urządzeń przeciwpożarowych musi charakteryzować wysoki stopień niezawodności dostaw energii elektrycznej
Bardziej szczegółowo1. Wprowadzenie. 2. Przedmiot badań PROJEKTOWANIA I BADANIA
Badania laboratoryjne ogniw litowo-żelazowo-fosforanowych w aspekcie możliwości ich stosowania w przestrzeniach potencjalnie zagrożonych wybuchem metanu i pyłu węglowego mgr inż. Zdzisław Budzyński mgr
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZEMIAN ENERGII
LABORATORIUM PRZEMIAN ENERGII BADANIE OGNIWA PALIWOWEGO TYPU PEM I. Wstęp Ćwiczenie polega na badaniu ogniwa paliwowego typu PEM. Urządzenia tego typy są obecnie rozwijane i przystosowywane do takich aplikacji
Bardziej szczegółowoDoświadczenia praktyczne z eksploatacji samochodów elektrycznych
Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL Doświadczenia praktyczne z eksploatacji samochodów elektrycznych mgr inż. Bartłomiej Będkowski Instytut Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL PL - 40-203 Katowice
Bardziej szczegółowoBudowa i zasada działania akumulatora
Budowa i zasada działania akumulatora Źródło https://neomax.pl/akumulator-world-batt-12v44ah-wbs02-03.html Źródło https://www.tayna.co.uk/industrial-batteries/sonnenschein/a602-1000/ 1 Akumulator elektryczny
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,
Bardziej szczegółowoTrakcyjny silnik synchroniczny z magnesami trwałymi w napędzie akumulatorowej lokomotywy dołowej lea bm-12 symulacje pracy
Trakcyjny silnik synchroniczny z magnesami trwałymi w napędzie akumulatorowej lokomotywy dołowej lea bm-12 symulacje pracy Piotr Dukalski, Robert Rossa, Andrzej Dzikowski Streszczenie: Artykuł prezentuje
Bardziej szczegółowoINDEKS ALFABETYCZNY 119 60050-482 CEI:2004
119 60050-482 CEI:2004 INDEKS ALFABETYCZNY A aktywacja aktywacja... 482-01-19 aktywacyjny polaryzacja aktywacyjna... 482-03-05 aktywny materiał aktywny... 482-02-33 mieszanina materiałów aktywnych... 482-02-34
Bardziej szczegółowoInstytut Elektrotechniki Oddział Technologii i Materiałoznawstwa Elektrotechnicznego we Wrocławiu
Oddział Technologii i Materiałoznawstwa Elektrotechnicznego we Wrocławiu Superkondensatory zasada działania i możliwości zastosowań dr inż. Bronisław Szubzda Co to jest kondensator Jest to układ dwóch
Bardziej szczegółowoNajbardziej rozpowszechniony pierwiastek we Wszechświecie, Stanowi główny składnik budujący gwiazdy,
Położenie pierwiastka w UKŁADZIE OKRESOWYM Nazwa Nazwa łacińska Symbol Liczba atomowa 1 Wodór Hydrogenium Masa atomowa 1,00794 Temperatura topnienia -259,2 C Temperatura wrzenia -252,2 C Gęstość H 0,08988
Bardziej szczegółowoAkademickie Centrum Czystej Energii. Ogniwo paliwowe
Ogniwo paliwowe 1. Zagadnienia elektroliza, prawo Faraday a, pierwiastki galwaniczne, ogniwo paliwowe 2. Opis Główną częścią ogniwa paliwowego PEM (Proton Exchange Membrane) jest membrana złożona z katody
Bardziej szczegółowoBADANIE WPŁYWU STOPNIA WZBUDZENIA SILNIKA TRAKCYJNEGO NA PARAMETRY UŻYTKOWE LOKOMOTYWY I SKŁADU POCIĄGU
Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 1/2014 (101) 13 Andrzej Dzikowski Instytut Technik Innowacyjnych EMAG, Katowice BADANIE WPŁYWU STOPNIA WZBUDZENIA SILNIKA TRAKCYJNEGO NA PARAMETRY UŻYTKOWE LOKOMOTYWY
Bardziej szczegółowoTlen. Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki
Tlen Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki Ogólna charakterystyka tlenowców Tlenowce: obejmują pierwiastki
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM,
Ćw.2 Elektroliza wody za pomocą ogniwa paliwowego typu PEM Celem ćwiczenia jest wyznaczenie charakterystyki prądowo- napięciowej elektrolizera typu PEM, A także określenie wydajności tego urządzenia, jeśli
Bardziej szczegółowoANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW
ANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW Mgr inż. Ewa Siemionek* *Katedra Pojazdów Samochodowych, Wydział Mechaniczny, Politechnika Lubelska 20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 36 1. WSTĘP Komunikacja miejska
Bardziej szczegółowoNieelektryczne urządzenia przeciwwybuchowe
Nieelektryczne urządzenia przeciwwybuchowe dr inż. Michał Górny Bezpieczeństwo techniczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem 1 Ocena urządzeń nieelektrycznych wczoraj i dziś Przed 2004 dobra praktyka
Bardziej szczegółowoObwody prądu stałego. Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12)Kwalifikacyjnego kursu zawodowego.
Obwody prądu stałego Materiały dydaktyczne dla kierunku Technik Optyk (W12)Kwalifikacyjnego kursu zawodowego. Podstawowe prawa elektrotechniki w zastosowaniu do obwodów elektrycznych: Obwód elektryczny
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA FUNKCJONALNEGO ZWIĄZANE ZE ŚRODOWISKIEM ELEKTOMAGNETYCZNYM W PODZIEMNYCH WYROBISKACH GÓRNICZYCH
ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA FUNKCJONALNEGO ZWIĄZANE ZE ŚRODOWISKIEM ELEKTOMAGNETYCZNYM W PODZIEMNYCH WYROBISKACH GÓRNICZYCH Autorzy Heliosz Leszek mgr inż. EMAG Kałuski Marek mgr inż. Instytut Łączności
Bardziej szczegółowoZarządzanie rozpływem energii w napędzie hybrydowym lokomotywy górniczej część 1. Algorytm sterowania
mgr inż. Rafał KONSEK Instytut Techniki Górniczej KOMAG prof. dr hab. inż. Arkadiusz MĘŻYK Politechnika Śląska Zarządzanie rozpływem energii w napędzie hybrydowym lokomotywy górniczej część 1. Algorytm
Bardziej szczegółowoELOKON Polska Sp. z o.o. Bezpieczeństwo pracy przemysłowych urządzeń do procesów cieplnych
ELOKON Polska Sp. z o.o. Bezpieczeństwo pracy przemysłowych urządzeń do procesów cieplnych 1. Przemysłowe urządzenia do procesów cieplnych 2. Ocena ryzyka przemysłowych urządzeń do procesów cieplnych 3.
Bardziej szczegółowoOddziaływanie energoelektronicznych przekształtników mocy zasilających duże odbiory na górnicze sieci elektroenergetyczne Część I
mgr inż. JULIAN WOSIK mgr inż. MAREK HEFCZYC Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa EMAG prof. dr hab. inż. BOGDAN MIEDZIŃSKI Instytut Energoelektryki, Politechnika Wrocławska Oddziaływanie energoelektronicznych
Bardziej szczegółowoOcena Zagrożenia Wybuchem
Warszawa, 9 września 2018r. Ocena Zagrożenia Wybuchem Zamawiający: - Obiekt: Magazyn logistyczny firmy: Upla Log Poland Sp. z o.o. ul. Starogdyńska 3 83-111 Gdańsk Zatwierdzam do użytku służbowego:...
Bardziej szczegółowoTemat 2: Nazewnictwo związków chemicznych. Otrzymywanie i właściwości tlenków
Zasada ogólna: We wzorze sumarycznym pierwiastki zapisujemy od metalu do niemetalu, natomiast odczytujemy nazwę zaczynając od niemetalu: MgO, CaS, NaF Nazwy związków chemicznych najczęściej tworzymy, korzystając
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNY NAPĘD AKUMULATOROWY CIĄGNIKA PCA-1 JAKO ALTERNATYWA DLA OBECNIE STOSOWANYCH NAPĘDÓW W CIĄGNIKACH TRANSPORTOWYCH
Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 2/2012 (95) 1 Rafał Konsek Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice NOWOCZESNY NAPĘD AKUMULATOROWY CIĄGNIKA PCA-1 JAKO ALTERNATYWA DLA OBECNIE STOSOWANYCH NAPĘDÓW
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI ZASILACZ PWS-100RB
INSTRUKCJA OBSŁUGI ZASILACZ PWS-100RB Spis treści 1. WSTĘP 2. OPIS TECHNICZNY 3. INSTALOWANIE, OBSŁUGA, EKSPLOATACJA Strona 2 z 6 POLWAT IO-PWS-100RB 1. WSTĘP Zasilacz PWS-100RB jest podzespołem wg normy
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe)
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNE ŹRÓDŁA ENERGII
NOWOCZESNE ŹRÓDŁA ENERGII Kierunki zmian układów napędowych (3 litry na 100 km było by ideałem) - Bardziej efektywne przetwarzanie energii (zwiększenie sprawności cieplnej silnika z samozapłonem do 44%)
Bardziej szczegółowoBadania symulacyjne wybranych napędów maszyn górniczych wyposażonych w silniki synchroniczne z magnesami trwałymi
dr inż. ANDRZEJ DZIKOWSKI mgr inż. MAREK HEFCZYC dr inż. ARTUR KOZŁOWSKI Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Badania symulacyjne wybranych napędów maszyn górniczych wyposażonych w silniki synchroniczne
Bardziej szczegółowoNAGRZEWANIE ELEKTRODOWE
INSTYTUT INFORMATYKI STOSOWANEJ POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ Ćwiczenia Nr 7 NAGRZEWANIE ELEKTRODOWE 1.WPROWADZENIE. Nagrzewanie elektrodowe jest to nagrzewanie elektryczne oparte na wydzielaniu, ciepła przy przepływie
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA DOTYCZĄCE WENTYLACJI POMIESZCZEŃ Z AKUMULATORAMI
WYMAGANIA DOTYCZĄCE WENTYLACJI POMIESZCZEŃ Z AKUMULATORAMI mgr inż. Julian WIATR Redaktor Naczelny ELEKTROINFO Niezawodność układów zasilania gwarantowanego w dużej mierze zależy od magazynu energii jaki
Bardziej szczegółowoProjekt instalacji oświetlenia ewakuacyjnego dla budynku przewiązki Centrum EMAG w Katowicach przy ul. Leopolda 31. Spis treści
Spis treści 1. Podstawa opracowania...2 2.Wprowadzenie...2 3. Lokalizacja obiektu...4 4. Stan istniejący...4 5. Cel opracowania...4 6. Opis projektowanej instalacji...4 7. Zastosowane oprawy...6 8. Zakres
Bardziej szczegółowodr inż. Gerard Kałuża Konstrukcja i badania zatapialnych pomp wirowych przeznaczonych do pracy w przestrzeni zagrożonej wybuchem.
dr inż. Gerard Kałuża Konstrukcja i badania zatapialnych pomp wirowych przeznaczonych do pracy w przestrzeni zagrożonej wybuchem. I. Wstęp II. III. Pompa zatapialna jest urządzeniem elektryczno-mechanicznym.
Bardziej szczegółowoKongres Innowacji Polskich KRAKÓW 10.03.2015
KRAKÓW 10.03.2015 Zrównoważona energetyka i gospodarka odpadami ZAGOSPODAROWANIE ODPADOWYCH GAZÓW POSTPROCESOWYCH Z PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO DO CELÓW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA Marek Brzeżański
Bardziej szczegółowoModuł: Chemia. Fundamenty. Liczba godzin. Nr rozdziału Tytuł. Temat lekcji. Rozdział 1. Przewodnik po chemii (12 godzin)
Rozkład materiału z chemii w klasie II LO zakres rozszerzony Chemia. Fundamenty. Krzysztof Pazdro, wyd. Oficyna Edukacyjna Krzysztof Pazdro Sp. z o.o.. nr dopuszczenia 565//0 Chemia. i związki nieorganiczne.
Bardziej szczegółowoBATERIE TRAKCYJNE BPOWER MADE IN EUROPE. www.baterie.com.pl
BATERIE TRAKCYJNE BPOWER BPOWER Baterie trakcyjne Firma Baterie Przemysłowe Sp. z o.o. oferuje baterie trakcyjne BPower składane z ogniw Inci Aku, jednego z najważniejszych światowych producentów ogniw
Bardziej szczegółowoSYMULACJA CYKLU PRACY HYBRYDOWEGO UKŁADU NAPĘDOWEGO GÓRNICZEJ LOKOMOTYWY SPĄGOWEJ
Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 1/2015 (105) 1 Rafał Konsek*, Arkadiusz Mężyk** * Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice ** Politechnika Śląska, Gliwice SYMULACJA CYKLU PRACY HYBRYDOWEGO
Bardziej szczegółowoWpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin
Wpływ składu mieszanki gazu syntetycznego zasilającego silnik o zapłonie iskrowym na toksyczność spalin Anna Janicka, Ewelina Kot, Maria Skrętowicz, Radosław Włostowski, Maciej Zawiślak Wydział Mechaniczny
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
ZAŁĄCZNIK Z1.A do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, postępowanie nr ZP/58/014/D/15 DOSTAWA INSTALACJI BADAWCZEJ DLA LABORATORIUM LINTE^2 ETAP 2 OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA CZĘŚĆ A BATERIA AKUMULATORÓW
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE WYRZUTAMI GAZÓW I SKAŁ
CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIE WYRZUTAMI GAZÓW I SKAŁ CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 2 Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.
LABOATOIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE Ćwiczenie nr Temat: Wyznaczenie współczynnika elektrochemicznego i stałej Faradaya.. Wprowadzenie Proces rozpadu drobin związków chemicznych
Bardziej szczegółowoTematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj.
Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj. Tytuł i numer rozdziału w podręczniku Nr lekcji Temat lekcji Szkło i sprzęt laboratoryjny 1. Pracownia chemiczna.
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI
Dz.U.02.70.650 2003-05-01 zm. Dz.U.03.65.603 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym.
Bardziej szczegółowoIII. TREŚCI NAUCZANIA
72 S t r o n a Przedmiot Treści nauczania z podstawy programowej matematyka 1.7. Stosuje obliczenia na liczbach wymiernych do rozwiązywania problemów w kontekście praktycznym, w tym do zmiany jednostek.
Bardziej szczegółowoMetoda Elementów Skooczonych
Metoda Elementów Skooczonych Temat: Technologia wodorowa Prowadzący dr hab. Tomasz Stręk Wykonali Bartosz Wabioski Adam Karolewicz Wodór - wstęp W dzisiejszych czasach Wodór jest powszechnie uważany za
Bardziej szczegółowo2. Energochłonność maszyn górniczych z napędem akumulatorowym
Szacowanie czasu pracy górniczych maszyn transportowych z napędem akumulatorowym dr inż. Rafał Konsek Instytut Techniki Górniczej KOMAG Streszczenie: Artykuł prezentuje wyniki symulacji komputerowych zużycia
Bardziej szczegółowoWpływ motoryzacji na jakość powietrza
Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Marek Brzeżański Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Spotkanie Grupy Roboczej ds. Ochrony Powietrza i Energetyki Urząd Marszałkowski Województwa
Bardziej szczegółowo1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych.
Tematy opisowe 1. Kryształy jonowe omówić oddziaływania w kryształach jonowych oraz typy struktur jonowych. 2. Dlaczego do kadłubów statków, doków, falochronów i filarów mostów przymocowuje się płyty z
Bardziej szczegółowoWentylacja wybranych obiektów podziemnych
Wentylacja wybranych obiektów podziemnych Wykład 2 Wentylacja tuneli w fazie drążenia Prof. dr hab. inż. Stanisław Nawrat Mgr inż. Sebastian Napieraj Mgr inż. Natalia Schmidt - Polończyk rok akademicki:
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI ZASILACZ PWS-100RB-2
INSTRUKCJA OBSŁUGI ZASILACZ PWS-100RB-2 Spis treści 1. WSTĘP 2. OPIS TECHNICZNY 3. INSTALOWANIE, OBSŁUGA, EKSPLOATACJA Strona 2 z 6 POLWAT IO-PWS-120B-2 1. WSTĘP Zasilacz PWS-100RB-2 jest podzespołem wg
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE
JAKOŚĆ POWIETRZA W WARSZAWIE Badania przeprowadzone w Warszawie wykazały, że w latach 1990-2007 w mieście stołecznym nastąpił wzrost emisji całkowitej gazów cieplarnianych o około 18%, co przekłada się
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoKATALIZATOR DO PALIW
KATALIZATOR DO PALIW REDUXCO KATALIZATOR DO PALIW Katalizator REDUXCO jest stosowany jako dodatek do paliw węglowodorowych, jest substancją czynną zmniejszającą napięcie powierzchniowe węgla powodując
Bardziej szczegółowoDane techniczne analizatora CAT 4S
Model CAT 4S jest typowym analizatorem CAT-4 z sondą o specjalnym wykonaniu, przystosowaną do pracy w bardzo trudnych warunkach. Dane techniczne analizatora CAT 4S Cyrkonowy Analizator Tlenu CAT 4S przeznaczony
Bardziej szczegółowoWykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej
Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Część 5 ELEMENTY STATYKI CHEMICZNEJ Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Prof. dr hab. n.chem.
Bardziej szczegółowoLaboratorium ogniw paliwowych i produkcji wodoru
Instrukcja System ogniw paliwowych typu PEM, opr. M. Michalski, J. Długosz; Wrocław 2014-12-03, str. 1 Laboratorium ogniw paliwowych i produkcji wodoru System ogniw paliwowych typu PEM Instrukcja System
Bardziej szczegółowoBaterie trakcyjne, akumulatory trakcyjne
Baterie trakcyjne, akumulatory trakcyjne Logistyka wewnętrzna jest jednym z ważniejszych działów produkcji w Państwa firmie. Przedstawiamy nasze baterie trakcyjne, które satysfakcjonują najbardziej wymagających
Bardziej szczegółowoBADANIA MODELOWE OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electrical Engineering 2012 Bartosz CERAN* BADANIA MODELOWE OGNIW PALIWOWYCH TYPU PEM W artykule przedstawiono badania przeprowadzone na modelu
Bardziej szczegółowoCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO
SPRZĘT DO OKREŚLANIA PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH POWIETRZA KOPALNIANEGO 1. SPRZĘT DO OKREŚLANIA SKŁADU CHEMICZNEGO POWIETRZA KOPALNIANEGO WYKRYWACZ GAZÓW WG - 2M WYKRYWACZ GAZÓW WG - 2M Wykrywacze rurkowe
Bardziej szczegółowoPrzetwarzanie energii: kondensatory
Przetwarzanie energii: kondensatory Ładując kondensator wykonujemy pracę nad ładunkiem. Przetwarzanie energii: ogniwa paliwowe W ogniwach paliwowych następuje elektrochemiczne spalanie paliwa. Energia
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY ETAP WOJEWÓDZKI 2010/2011
KOD UCZNIA. INSTRUKCJA DLA UCZNIA Czas trwania konkursu 90 minut. 1. Przeczytaj uważnie instrukcje i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. 2. Przed tobą test składający się z 18 zadań:
Bardziej szczegółowoPL B1. SUROWIEC BOGDAN, Bolszewo, PL BUP 18/13. BOGDAN SUROWIEC, Bolszewo, PL WUP 04/16 RZECZPOSPOLITA POLSKA
PL 221580 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221580 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 398286 (51) Int.Cl. F24H 9/00 (2006.01) C10J 3/16 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoTRAKCYJNO-AKUMULATOROWY UKŁAD NAPĘDU GÓRNICZEJ LOKOMOTYWY ELEKTRYCZNEJ
Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 3/2018 (119) 53 Przemysław Deja Instytut Techniki Górniczej KOMAG, Gliwice TRAKCYJNO-AKUMULATOROWY UKŁAD NAPĘDU GÓRNICZEJ LOKOMOTYWY ELEKTRYCZNEJ TRACTION-BATTERY
Bardziej szczegółowoWymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7
Wymagania przedmiotowe do podstawy programowej - chemia klasa 7 I. Substancje i ich właściwości opisuje cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych, klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale, posługuje
Bardziej szczegółowoSYSTEM E G S CENTRALKA, SYGNALIZATOR INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA
SYSTEM E G S CENTRALKA, SYGNALIZATOR INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA Senel RK Warszawa 1/12 SPIS TREŚCI 1. PRZEZNACZENIE CENTRALKI I SYGNALIZATORA str. 3 2. DANE TECHNICZNE str. 3 3. BUDOWA I DZIAŁANIE str. 4 3.1.
Bardziej szczegółowoParametry ogniw: napięcie ogniwa otwartego
Parametry ogniw: napięcie ogniwa otwartego OCV napięcie ogniwa bez obciążenia, siła elektromotoryczna. Pierwsze przybliżenie: różnica potencjałów standardowych Napięcie ogniwa może być zapisane jako różnica
Bardziej szczegółowoPorównanie skuteczności redukcji zapylenia z wykorzystaniem zraszania powietrznowodnego (AWASS) i wodnego badania w warunkach rzeczywistych
1 Porównanie skuteczności redukcji zapylenia z wykorzystaniem zraszania powietrznowodnego (AWASS) i wodnego badania w warunkach rzeczywistych W celu określenia wpływu instalacji zraszających na redukcję
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI ZASILACZ PWS-150RB
INSTRUKCJA OBSŁUGI ZASILACZ PWS-150RB Spis treści 1. WSTĘP 2. OPIS TECHNICZNY 3. INSTALOWANIE, OBSŁUGA, EKSPLOATACJA POLWAT IO-PWS-150RB Strona 2 z 6 1. WSTĘP Zasilacz PWS-150RB jest podzespołem wg normy
Bardziej szczegółowoStałe urządzenia gaśnicze na gazy
Wytyczne VdS dla stałych urządzeń gaśniczych Stałe urządzenia gaśnicze na gazy obojętne Projektowanie i instalowanie Spis treści 0 Wstęp... 8 0.1 Zastosowanie wytycznych VdS... 8 1 Informacje ogólne...
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoTrójfazowe silniki indukcyjne. serii dskgw do napędu organów urabiających kombajnów górniczych. 2006 Wkładka katalogowa nr 11a
Trójfazowe silniki indukcyjne serii dskgw do napędu organów urabiających kombajnów górniczych 2006 Wkładka katalogowa nr 11a ZASTOSOWANIE Silniki indukcyjne górnicze serii dskgw przeznaczone są do napędu
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITAPOLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1
RZECZPOSPOLITAPOLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 170065 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 298957 (22) Data zgłoszenia: 12.05.1993 (51) IntCl6: F04B 37/20 E21F
Bardziej szczegółowoKonsekwencje termodynamiczne podsuszania paliwa w siłowni cieplnej.
Marcin Panowski Politechnika Częstochowska Konsekwencje termodynamiczne podsuszania paliwa w siłowni cieplnej. Wstęp W pracy przedstawiono analizę termodynamicznych konsekwencji wpływu wstępnego podsuszania
Bardziej szczegółowo4.1. Kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych 4.2. Dokładność i zasady wykonywania pomiarów 4.3. Pomiary rezystancji przewodów i uzwojeń P
Wstęp 1. Zasady wykonywania sprawdzeń urządzeń i instalacji elektrycznych niskiego napięcia 1.1. Zasady ogólne 1.2. Wymagane kwalifikacje osób wykonujących sprawdzenia, w tym prace kontrolno-pomiarowe
Bardziej szczegółowoOkres realizacji projektu: r r.
PROJEKT: Wykorzystanie modułowych systemów podawania i mieszania materiałów proszkowych na przykładzie linii technologicznej do wytwarzania katod w bateriach termicznych wraz z systemem eksperckim doboru
Bardziej szczegółowoTemat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph
Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje
Bardziej szczegółowoŁadowarka UAC-01. Przeznaczenie. Parametry Techniczne
Ładowarka UAC-01 Przeznaczenie Ładowarka UAC - 01 jest nowoczesnym mikroprocesorowym urządzeniem przeznaczonym do ładowania wszystkich typów lamp górniczych produkowanych przez FASER S.A. w Tarnowskich
Bardziej szczegółowo