ZASADY PUBLIKOWANIA OPRACOWAŃ NAUKOWYCH W WYDAWNICTWIE UCZELNIANYM PWSZ IM. J. A. KOMEŃSKIEGO W LESZNIE

Transkrypt

1 210 gdy skonfrontować je z niestabilną, dręczoną poczynaniami kolejnych reformatorów polską szkołą. Szkołą, w której jak się wydaje rola nauczyciela, kochającego, lecz wymagającego mistrza, ulega marginalizacji. dr Ryszard Biberstajn ZASADY PUBLIKOWANIA OPRACOWAŃ NAUKOWYCH W WYDAWNICTWIE UCZELNIANYM PWSZ IM. J. A. KOMEŃSKIEGO W LESZNIE I. INFORMACJE OGÓLNE W Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. J. A. Komeńskiego w Lesznie działa Komitet Wydawniczy, którego celem jest stwarzanie możliwości publikacji opracowań naukowych i innych utworów powstających w wyniku pracy naukowo-badawczej, organizacyjnej i na innych polach twórczości nauczycieli akademickich Uczelni oraz innych osób. Rodzaje edytowanych wydawnictw, warunki i kryteria ich doboru oraz inne szczegółowe uregulowania jak np. zasady przyjmowania prac, kierowania ich do recenzji naukowej, procedury wydawnicze, wytyczne dla autorów i inne określa Komitet Wydawniczy (podstawa: Zarządzenie nr 34/2008 Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. J. A. Komeńskiego w Lesznie z dnia 12 listopada 2008 r. roku w sprawie działalności wydawniczej). Zakres obowiązywania poniższych zasad obejmuje następujące typy publikacji: monografie, podręczniki, skrypty, artykuły naukowe w Scripta Comeniana Lesnensia ( SCL ) i inne utwory przewidziane do rozpowszechnienia w postaci oddzielnych druków (np. broszura, książka, wydawnictwo albumowe). 1. PRAWA AUTORSKIE Artykuły naukowe Prawa autorskie wynikają z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. nr 24 z z późn. zm.). Przekazując artykuł do publikacji autor jednocześnie dokonuje cesji praw autorskich na rzecz wydawcy, tj. Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jana Amosa Komeńskiego w Lesznie, ul. Mickiewicza 5; przedstawione ustalenie ma charakter warunku koniecznego i z tego powodu fakt dokonania cesji nie wymaga oddzielnego oświadczenia autora. Podręczniki, skrypty, monografie, inne utwory W przypadku publikowania podręczników, skryptów, monografii lub innych utworów kwestie własności praw autorskich rozstrzygane są każdorazowo w zapisach Umowy wydawniczej.

2 SCRIPTA COMENIANA LESNENSIA NR Honoraria autorskie Wydawca wypłaca honoraria tylko autorom publikacji książkowych według stawek ustalonych w zarządzeniu nr 34/2008 Rektora PWSZ w Lesznie z dnia 12 listopada 2008 w sprawie działalności wydawniczej lub według stawek umownych. Cytaty i zapożyczenia w pracach naukowych W wypadku wykorzystania, w złożonym do publikacji opracowaniu, fragmentów cudzej pracy (niezależnie od ich formy, tzn. tekst, tabele, ryciny itp.) chronionej prawem autorskim autor zobowiązany jest do podania we własnej pracy (w przedkładanym artykule) źródeł cytowanych (wykorzystanych) fragmentów oraz, w sytuacjach określonych przepisami prawa autorskiego, do wykonania formalności wynikających z tej ustawy, a w tym dostarczenia wydawcy (do redakcji Wydawnictwa Uczelnianego PWSZ w Lesznie) pisemnej zgody właściciela praw autorskich na wykorzystanie ilustracji, cytowanych fragmentów itp. Jeżeli autor przedstawia do druku własny artykuł (wcześniej już publikowany) przeredagowany (zmieniony, uzupełniony) jest obowiązany dołączyć do niego odpowiednią notę ze wskazaniem pierwotnego tytułu, miejsca i czasu publikacji oraz wydawcy. Egzemplarze autorskie Autorzy publikacji książkowych otrzymują 5 egzemplarzy autorskich, a jeśli dzieło ma więcej niż jednego autora (praca zbiorowa) każdy ze współautorów otrzymuje 3 egzemplarze publikacji. Kwestie te każdorazowo mogą być negocjowane i przyjęte inne rozstrzygnięcia, które są uszczegółowione w umowie wydawniczej. Autorzy artykułów w SCL otrzymują 3 egzemplarze autorskie, a jeśli artykuł ma więcej niż jednego autora, każdy ze współautorów otrzymuje po 2 egzemplarze autorskie tomu SCL zawierającego ten artykuł. W zależności od możliwości Uczelni, mogą w tym zakresie być przyjęte inne rozstrzygnięcia. Autorzy materiałów konferencyjnych otrzymują egzemplarze autorskie w liczbie przewidzianej przez organizatorów konferencji. 2. JĘZYK PUBLIKACJI I TŁUMACZENIA Podstawowym językiem w publikacjach Wydawnictwa Uczelnianego PWSZ im. J. A. Komeńskiego w Lesznie jest język polski. Autorzy dostarczają opracowania w języku polskim. Artykuły w SCL mogą być drukowane również w języku angielskim, francuskim lub niemieckim. Przyjmuje się, iż niezależnie od języka całego opracowania streszczenia i słowa kluczowe publikuje sie w języku polskim i angielskim. Tłumaczenia streszczeń, słów kluczowych i innych elementów składowych tekstu (np. śródtytuły, objaśnienia, opisy tabel, rycin) w miarę potrzeb wykonuje redakcja na etapie opracowania redakcyjnego. 3. ZGŁOSZENIE PUBLIKACJI Artykuły naukowe do publikacji w Scripta Comeniana Lesnensia Autorzy będący pracownikami PWSZ w Lesznie składają prace u dyrektora Instytutu, który wydaje wstępną opinię o przedłożonym opracowaniu. Autorzy samodzielni pracownicy nauki mogą składać własne opracowania bezpośrednio w Wydawnictwie Uczelnianym, a opinia dyrektora Instytutu nie jest konieczna. Podobnie, nie jest wymagana opinia dyrektora Instytutu, jeśli autor artykułu nie jest pracownikiem PWSZ w Lesznie. Wszystkie artykuły naukowe są opiniowane przez recenzenta zewnętrznego.

3 212 O publikacji artykułu w SCL rozstrzyga Komitet Wydawniczy. Uwaga: Kryptoreklama. Artykuły zawierające treści reklamowe nie będą publikowane. Książki (publikacje zwarte) Materiały konferencyjne Materiały konferencyjne w uporządkowanej, starannie dopracowanej formie składa organizator konferencji. Można publikować pełne lub skrócone referaty i doniesienia przygotowane do wygłoszenia lub wygłoszone na konferencjach, sympozjach i sesjach naukowych organizowanych przez Uczelnię i współpracujące z nią towarzystwa naukowe i inne instytucje. Autorzy składają swoje referaty u redaktora publikacji, powołanego przez komitet organizacyjny konferencji, który przejmuje obowiązki redaktora merytorycznego. Organizator konferencji winien zapewnić pełne pokrycie kosztów wydania drukiem Materiałów. Organizator konferencji powinien uzgodnić z wydawnictwem szczegółową formę składanych do druku opracowań. Materiały dydaktyczne Wydanie opracowania przewidywanego jako materiał dydaktyczny (podręcznik, skrypt) w formie publikacji zwartej (oddzielnej pozycji książkowej) powinno być poprzedzone pisemnym zgłoszeniem autora zawierającym: a. szczegółowy konspekt, b. informacje o: przeznaczeniu (dla materiałów dydaktycznych należy określić kierunek, specjalność, rok studiów, gdzie publikacja może mieć zastosowanie), przewidywanej objętości, proponowanym nakładzie, liczbie godzin wykładów lub ćwiczeń, dla których publikacja stanowić będzie pomoc dydaktyczną, orientacyjnej liczbie studentów, którzy korzystać będą z tej pozycji w ciągu jednego roku akademickiego, zgodności ze standardami nauczania danego przedmiotu. c. opinię dyrektora tego Instytutu, w którym publikacja (materiał dydaktyczny) ma mieć zastosowanie. Autor wznawianego podręcznika lub skryptu oprócz informacji zawierających dane wymienione wyżej w punktach a., b. i c. powinien złożyć oświadczenie, że treść opracowania jest aktualna i nie wymaga zmian ani uzupełnień. Monografie i inne utwory Autorzy monografii lub innych utworów składają w Wydawnictwie Uczelnianym wniosek o publikację własnego opracowania podając jego tematykę, objętość (w przybliżeniu), krótkie uzasadnienie potrzeby publikacji oraz proponowany nakład. Wszystkie zgłoszenia rozpatruje Komitet Wydawniczy w trybie określonym regulaminem. Działania Komitetu Wydawniczego zmierzają do wydania opinii o zasadności i możliwościach publikacji. Istotną przesłanką opiniowania jest recenzja wydawnicza. Uwaga: Jeżeli autor przedstawia opracowaną już książkę monografię, podręcznik, skrypt własnego autorstwa, to dzieło podlega tej samej procedurze, jak konspekt, czyli rekomendacji, recenzowaniu i ostatecznej akceptacji Komitetu Wydawniczego. 4. RECENZJE Podręczniki, skrypty, monografie, materiały konferencyjne i artykuły naukowe są recenzowane. O liczbie recenzji rozstrzyga Komitet Wydawniczy. Recenzentów proponuje redaktor merytoryczny spośród profesorów i doktorów habilitowanych niezatrudnionych w PWSZ w Lesznie, a do oceny artykułów przezna-

4 SCRIPTA COMENIANA LESNENSIA NR czonych do SCL redaktor naukowy. W przypadku potrzeby dwóch (lub więcej) recenzji, jeden z recenzentów może być zatrudniony w macierzystej uczelni autora. Techniczne prace zlecenia recenzji oraz wszelkie związane z tym formalności wykonuje wyłącznie Wydawnictwo (autor ani redaktor naukowy nie może tego robić sam). Po otrzymaniu recenzji Wydawnictwo przekazuje ją autorowi oraz (według kompetencji) Redaktorowi naukowemu SCL i przewodniczącemu Komitetu Wydawniczego. Prace są kwalifikowane do druku po uzyskaniu pozytywnych recenzji. Jeśli jedna z recenzji jest negatywna, redaktor merytoryczny (redaktor naukowy SCL ) wraz z przewodniczącym Komitetu Wydawniczego mogą skierować pracę do kolejnego recenzenta lub podjąć inną decyzję. Autor jest powiadamiany o treści recenzji. Jeżeli autor nie zgadza się w jakimkolwiek zakresie z treścią recenzji, może podjąć polemikę z recenzentem. W takim przypadku może być wyznaczony kolejny recenzent. Ostateczną opinię o publikacji wyraża Komitet Wydawniczy. Po otrzymaniu recenzji autor poprawia tekst, uwzględniając uwagi recenzenta, a potem oddaje kompletny wydruk osobiście podpisany oraz wersję elektroniczną (cyfrową) do Wydawnictwa. O uruchomieniu działań technicznych zmierzających do opublikowania pracy decyduje Prorektor ds. nauki i rozwoju. 5. WSPÓŁPRACA WYDAWNICTWA Z AUTOREM Wydawnictwo współpracuje z autorem w zakresie formalnym i technicznym na każdym etapie powstawania dzieła. Po przyjęciu zgłoszenia i wstępnym uzgodnieniu objętości i nakładu oraz zatwierdzeniu propozycji przez Komitet Wydawniczy, tekst napisanego podręcznika, skryptu, monografii lub innego utworu autor składa w Wydawnictwie. Redaktor merytoryczny i Wydawnictwo mają prawo zwrócić autorom (lub organizatorowi konferencji naukowej) do poprawy prace przygotowane niezgodnie z zasadami obowiązującymi w Wydawnictwie Uczelnianym PWSZ im. J. A. Komeńskiego w Lesznie. Opracowanie redakcyjne Redakcja Wydawnictwa Uczelnianego opracowuje publikację pod względem językowym, stylistycznym, edytorskim. Na tym etapie szczególnie wskazany jest kontakt wydawnictwa z autorem. Autor powinien uwzględnić uwagi redaktorów dotyczące błędów, a przede wszystkim wyeliminować niezgodności ze Wskazówkami dla autorów. Wszystkie publikowane materiały firmowane przez PWSZ im. J. A. Komeńskiego w Lesznie muszą być opracowane przez redakcję Wydawnictwa. Kontakt z zakładem poligraficznym zastrzeżony jest wyłącznie dla redakcji. Korekta autorska Autor publikacji książkowej jest zobowiązany do korekty autorskiej po złamaniu tekstu szczegóły w tym zakresie regulowane są w umowie wydawniczej. Autor w korekcie nie może wprowadzać obszernych poprawek i zmian w tekście, powodujących zmianę objętości lub przenumerowanie stron (ponowne łamanie tekstu). Także autor artykułu jest zobowiązany do korekty autorskiej, o ile Wydawnictwo uzna ją za konieczną. Korekta powinna być wykonana w terminie uzgodnionym z redakcją. II. WSKAZÓWKI DLA AUTORÓW Objętość tekstów Objętość artykułu przeznaczonego do publikacji w SCL (w zasadzie) nie powinna przekraczać 1,0 (jednego) arkusza

5 214 wydawniczego razem z rycinami, a prac przeglądowych 1,6 arkusza (arkusz wydawniczy liczy znaków lub 3000 cm 2 ilustracji lub 700 wersów poezji). Komitet Wydawniczy może zadecydować o innej objętości skryptów niż pierwotnie przewidziana przez autora (autorów) po uwzględnieniu liczby godzin wykładowych określonego przedmiotu i innych okoliczności wynikających na przykład z obowiązujących standardów nauczania, dostępności literatury i in. Objętości innych opracowań przyjętych do opublikowania nie limituje się, ale w tym zakresie w każdym przypadku Komitet Wydawniczy może przyjąć warunek ograniczający. Tekst Opracowanie tematu pod względem metodologicznym winno być dokonane zgodnie z zasadami stosowanymi w określonej dyscyplinie naukowej. Tekst opracowania (artykułu, monografii, podręcznika, skryptu, innego utworu) powinien być dostarczony do redakcji w podwójnej formie: jako wydruk oraz w formie zapisu na nośniku cyfrowym. a. Wydruk autorski powinien być podpisany przez autora i zawierać kompletny tekst (z elementami graficznymi: tabelami, rycinami, mapami, schematami, wykresami każdy z odpowiednimi objaśnieniami, opisami i podpisami). Wydruk powinien być bez skreśleń i poprawek, pisany czcionką Times New Roman/Times 12 punktów, na interlinii (odstęp między wierszami) 1,5, margines lewy i prawy 3 cm, dolny i górny 2 cm, bez dzielenia wyrazów na końcu wiersza. Strony powinny być ponumerowane. Jeśli tekst jest w kilku plikach, należy je odpowiednio opisać, aby nie było żadnych wątpliwości co do kolejności ich wykorzystania. b. Wraz wydrukiem opracowanie należy dostarczyć na nośniku cyfrowym. Tekst w formie cyfrowej powinien być zapisany w powszechnie dostępnym edytorze (najlepiej Word, Excelu), natomiast towarzyszące tekstowi elementy graficzne (ryciny, wykresy, schematy, fotografie) powinny znajdować się w oddzielnych źródłowych plikach graficznych w rozdzielczości pozwalającej na poprawną reprografię. Nośniki cyfrowe należą do ważnych elementów dokumentacji przechowywanej w archiwum. c. Tekst artykułu naukowego powinien zawierać słowa kluczowe oraz krótkie (nie więcej niż 800 znaków typograficznych) streszczenie (abstrakt, synopsis) o przedmiocie i celu badań, ich wynikach i znaczeniu w języku polskim (w miarę możliwości również w języku angielskim). d. Tekst może również zawierać: wykaz zastosowanych skrótów nietypowych, np. skróty tytułów czasopism lub nazw używanych w określonej dziedzinie, jeśli skróty są nieliczne można je objaśniać tylko w tekście, ewentualnie: dedykacje, podziękowania, informacje o sponsorze, własne uwagi i propozycje dotyczące np. wyróżnień tekstu, technik reprograficznych itp., które mogą być uwzględnione w miarę posiadanych przez wydawnictwo możliwości technicznych i finansowych. e. Wraz z tekstem autorzy winni dołączyć następujące informacje o sobie: tytuł i stopień naukowy, miejsce pracy wraz z dokładnym adresem, adres do korespondencji, numer telefonu, adres poczty elektronicznej. Przypisy (odwołania) i bibliografia (literatura) Spis bibliograficzny (literatura, piśmiennictwo) podobnie jak przypis należy do istotnych elementów warsztatu naukowego. Przypisy należy sporządzać

6 SCRIPTA COMENIANA LESNENSIA NR jako przypisy dolne (zamieszczane na dole strony) lub w formule tzw. harwardzkiej, czyli autor rok (formułę harwardzką można stosować tylko w odniesieniu do przypisów bibliograficznych). Przypisy w publikacjach naukowych służą zamieszczeniu mniej lub bardziej rozbudowanych komentarzy (przypisy kontekstowe, rzeczowe), wyjaśnieniu pojęć (przypisy słownikowe) lub przywołaniu literatury (przypisy bibliograficzne). Uwaga: Zwraca się uwagę, że każdy typ przypisu przewiduje podanie strony (lub stron) pozycji źródłowej, do której się odwołuje. Uwaga: Niemile widziane: skróty tytułów czasopism krajowych i zagranicznych (chociaż formalnie dopuszczalne). 1. Przypisy bibliograficzne dolne przyjmują postać: a. opis druku zwartego (przykład): I.(imię) Nazwisko, Tytuł, Wydawnictwo, Miejsce wydania Rok wydania, s.... b. artykuł w pracy zbiorowej (przykład): I(imię) Nazwisko, Tytuł, [w:] I.(mię) Nazwisko (red., red. nauk., pod red.), Tytuł, Wydawnictwo, Miejsce wydania Rok wydania, s... c. opis artykułu w czasopiśmie (przykład): I.(imię) Nazwisko, Tytuł artykułu. Tytuł Czasopisma Rok, t. nr s. d. przy powtórnym i dalszych cytowaniach tej samej pozycji, jeżeli cytowane jest więcej niż jedno dzieło autora (przykład): I.(imię) Nazwisko, Skrót tytułu..., s. e. przy powtórnym i dalszych cytowaniach tej samej pozycji, jeżeli w bibliografii występuje jedna pozycja tego autora (przykład): I.(imię) Nazwisko, dz. cyt. s. 2. Przypisy bibliograficzne w formule harwardzkiej (nazywanej też oksfordzką: przypisy śródtekstowe) to przyjmują one postać (przykład): opis druku zwartego oraz opis artykułu w pracy zbiorowej lub czasopiśmie: [Nazwisko Rok wydania, s...] 3. Jeżeli w tekście opracowania stosowane są przypisy bibliograficzne dolne, to zestawienie bibliograficzne należy redagować w układzie alfabetycznym wg wzoru: a) opis druku zwartego (przykład): Nazwisko I. (imię), Tytuł, Wydawnictwo, Miejsce wydania Rok wydania. b) opis artykułu w czasopiśmie (przykład): Nazwisko I. (imię), Tytuł artykułu, Tytuł Czasopisma Rok, t. nr s. od do. c) opis artykułu w pracy zbiorowej (przykład): Nazwisko I. (imię), Tytuł artykułu [w:] I.(mię) Nazwisko (red., red. nauk., pod red.), Tytuł, Wydawnictwo, Miejsce wydania Rok wydania, s. od do. 4. Jeżeli w tekście opracowania stosowane są przypisy bibliograficzne w formule harwardzkiej (śródtekstowe), to zestawienie bibliograficzne należy redagować w układzie alfabetycznym wg wzoru: a) opis druku zwartego: Nazwisko I.(imię), Tytuł, Rok wydania, Wydawnictwo, Miejsce wydania. b) artykuł w pracy zbiorowej: I(mię) Nazwisko, Rok wydania, Tytuł artykułu, [w:] Nazwisko I.(imię) (red., red. nauk., pod red.), Tytuł pracy zbiorowej, Wydawnictwo, Miejsce wydania, s. od do. c) opis artykułu w czasopiśmie: I.(imię) Nazwisko, Rok, Tytuł artykułu, Tytuł Czasopisma t. nr s. od do. d) opis artykułu w pracy zbiorowej: Nazwisko I.(imię), Rok wydania, Tytuł artykułu, [w:] I.(imię) Nazwisko (red., red. nauk., pod red.), Tytuł pracy zbio-

7 216 rowej, Wydawnictwo, Miejsce wydania, s. od do. 5. Przypisy pozycji online a) książka elektroniczna (przykład): Leśniewski D., [2002], Digitalizacja zasobów bibliotecznych [online] [dostęp: data]. b) artykuł w czasopiśmie elektronicznym (przykład): Grześkowiak J. (2005), Bibliotekarze na językach z perspektywy redakcji angielskiej EBIB-u. EBIB. Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy [online]. 2005, nr 4 (65) [dostęp: data] Dostępny w World Wide Web: grzeskowiak.php. c) Artykuł w książce elektronicznej (przykład): Maciejewska Ł., Szarski H., Urbańczyk B. (2004): Dostęp do czasopism elektronicznych w krajach Unii Europejskiej W: Polskie biblioteki akademickie w Unii Europejskiej, Łódź, czerwca 2004 r. Konferencja naukowa [online]. Łódź: Biblioteka Główna Politechniki Łódzkiej, [dostęp: data]. Dostępny w World Wide Web: ne_teksty/maciejewska.pdf.. Tabele Numeracja tabel (cyframi arabskimi) i tytuł powinny być umieszczone nad tabelą. Pozycje wymagające objaśnień w tabeli należy zaznaczyć w indeksie górnym kolejną małą literą alfabetu lub gwiazdką. Przypisy i objaśnienia do tabel trzeba zamieszczać bezpośrednio pod tabelami. Jeśli tabela zawiera dane pochodzące z cudzej pracy, należy podać pod nią ich źródło. Ryciny (rysunki, wykresy, mapy, schematy, fotografie itp.) Numeracja i opis powinny być umieszczone pod ryciną. Informacje (opisy) na rysunkach i być proporcjonalne do wielkości rysunku, tak jednak dobrane, aby po ewentualnym zmniejszeniu były czytelne. Uwaga: elementy graficzne opracowania (rysunki, szkice, fotografie muszą być dostarczone do wydawnictwa na nośniku cyfrowym, w oddzielnych plikach zapisanych w standardowych formatach graficznych).