Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017

Transkrypt

1 Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017 Marek Rozkrut Główny Ekonomista Zespół Analiz Ekonomicznych Paweł Tynel Lider Zespołu Ulg i Dotacji Inwestycyjnych EY

2 Spis treści Atrakcyjność inwestycyjna Europy Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce Atrakcyjność inwestycyjna Polski Podsumowanie 2

3 Atrakcyjność inwestycyjna Europy

4 W 2016 r. Europa pozyskała rekordowo wysoką liczbę projektów związanych z BIZ W 2016 r. w Europie ogłoszono (+15% r/r) projektów inwestycyjnych w ramach bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). Inwestorzy międzynarodowi planują utworzyć w ramach tych projektów co najmniej 260 tys. miejsc pracy 1. Większość projektów BIZ w Europie jest realizowana przez inwestorów europejskich. Analizowane tutaj BIZ obejmują tylko te projekty, które tworzą nowe jednostki produkcyjne i usługowe oraz nowe miejsca pracy. W szczególności, wyłączono inwestycje realizowane za pośrednictwem rynków kapitałowych oraz transakcje fuzji i przejęć. Liczba projektów BIZ w Europie Zachodnia Europa +15% Europa Środkowo-Wschodnia % +15% +5% 0% -11% +14% % % % % % +4% % -3% % +4% % +14% +12% % 81% % 29% 26% 28% 27% 23% 25% 22% 22% 20% 19% 23% 23% Źródło: EY (2017), European Investment Monitor. 1 Informacja dotyczy liczby ogłoszonych nowych miejsc pracy dla 62% projektów BIZ. Podana liczba nowych miejsc pracy stanowi zatem dolną granicę szacowanej liczby nowoutworzonych miejsc pracy związanych z projektami BIZ. 2 Europa Środkowo-Wschodnia obejmuje 22 kraje: Albanię, Białoruś, Bośnię i Hercegowinę, Bułgarię, Chorwację, Cypr, Czarnogórę, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Macedonię, Mołdawię, Polskę, Rosję, Rumunię, Serbię, Słowację, Słowenię, Turcję, Węgry oraz Ukrainę.

5 Postrzeganie Europy przez inwestorów międzynarodowych wyraźnie się poprawia Europa Zachodnia (lider) i Europa Środkowo-Wschodnia (EŚW 3. miejsce) należą do najbardziej atrakcyjnych regionów na świecie w opinii inwestorów międzynarodowych. EŚW odnotowała największy awans spośród wszystkich regionów, doganiając Chiny. Najbardziej atrakcyjne regiony na świecie według międzynarodowych inwestorów 1 55% 48% 39% 38% 26% 7% 40% 39% 33% 25% 20% 12% 50% 53% 43% 38% 39% 39% 37% 38% 35% 37% 29% 29% 28% 23% 28% 26% 23% 19% 18% 16% 15% 14% 7% Europa Zachodnia Europa Środkowo-Wschodnia Ameryka Północna Indie Chiny Brazylia Źródło: EY (2017), European Attractiveness Survey. 1 Odpowiedź na pytanie: Które z niżej wymienionych regionów, Twoim zdaniem, należą obecnie do trzech najbardziej atrakcyjnych lokalizacji do rozpoczęcia działalności? (możliwość wyboru trzech odpowiedzi).

6 Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce

7 Dynamiczny wzrost gospodarczy w Polsce sprzyja przyciąganiu nowych projektów BIZ Mając na uwadze duże potrzeby inwestycyjne, ale przy tym niską stopę inwestycji i niską stopę oszczędności, Polska potrzebuje BIZ, z którymi wiążą się liczne korzyści, wzmacniające potencjał krajowej gospodarki. Polska gospodarka jako jedyna w UE uniknęła recesji w czasie globalnego kryzysu finansowego, a w latach PKB Polski wzrósł o 32,4%, co było trzecim najlepszym wynikiem w UE. W ostatnich latach liczba nowych projektów BIZ ulokowanych w Polsce oraz planowana w ich ramach liczba nowych miejsc pracy nieprzerwanie rośnie Liczba projektów BIZ oraz ogłoszona liczba nowych miejsc pracy w ramach projektów BIZ w Polsce Liczba miejsc pracy (lewa oś) Liczba projektów BIZ (prawa oś) 7 Źródło: EY (2017), European Investment Monitor.

8 Polska wśród najbardziej atrakcyjnych krajów w Europie i liderem w regionie dla BIZ W 2016 r. inwestorzy zagraniczni ogłosili zamiar zrealizowania 256 projektów w Polsce (+21% r/r), co dało Polsce 5. miejsce wśród krajów europejskich - najwyższe od 2008 r. Polska jest 2. krajem w Europie pod względem liczby miejsc pracy tworzonych w ramach BIZ. Top 10 krajów w Europie pod względem liczby projektów z udziałem BIZ Top 10 krajów w Europie pod względem liczby miejsc pracy stworzonych przez BIZ 8 Źródło: EY (2017), European Investment Monitor.

9 Polska przyciąga inwestycje głównie z Europy Zachodniej oraz USA W latach przeciętnie ponad 80% wszystkich projektów BIZ ogłoszonych w Polsce pochodziło z krajów Europy Zachodniej oraz USA. Udział inwestycji BIZ w Polsce wg regionu pochodzenia inwestycji 8 0% 7 0% 6 0% 5 0% 4 0% 3 0% 2 0% 1 0% 0 % Europa Zachodnia USA Inne regiony Źródło: EY (2017), European Investment Monitor. 9

10 i projekty bardziej pracochłonne niż przeciętnie projekty lokowane w Europie Projekty BIZ napływające do Polski lokują się głównie w trzech sektorach: przemysłu, finansów i usług biznesowych oraz transportu i komunikacji. W latach w tych sektorach zrealizowano 95% ogłoszonych projektów BIZ. Polska zyskuje bardzo duże znaczenie jako miejsce lokowania usług wspólnych (m.in. IT, księgowość). Projekty w Polsce są bardziej (choć w malejącym stopniu) pracochłonne niż przeciętnie projekty lokowane w Europie, ale bardziej kapitałochłonne niż przeciętnie w regionie EŚW. Liczba projektów BIZ w Polsce w podziale na sektory Liczba projektów BIZ w Polsce wg kryterium aktywności Przemysł Finanse i usługi biznesowe średnia dla lat Transport i komunikacja Handel detaliczny, hotele i restauracje Budownictwo Pozostałe sektory Przemysł Sprzedaż i marketing Centra usług wspólnych średnia dla lat Logistyka Badania i rozwój Centrale Centra Testowanie Inna kontaktowe i naprawa aktywność 10 Źródło: EY (2017), European Investment Monitor.

11 Atrakcyjność inwestycyjna Polski

12 Czy Europa wraca do zrównoważonego wzrostu gospodarczego? Pomimo wspomnianych pozytywnych zmian, w ocenie inwestorów powrót Europy do zrównoważonego wzrostu odsuwa się w czasie. Twoim zdaniem, biorąc pod uwagę obecną niepewność w Europie, jak dużo czasu jeszcze upłynie zanim Europa powróci do zrównoważonego wzrostu gospodarczego? 61% 57% 52% 56% 42% 37% 33% 29% 53% 49% 45% 39% 56% 46% 42% 36% Bieżący rok Za 3 lata Za 5 lat Za 10 lat Razem - mniej niż 5 lat Razem - 5 lat lub więcej 9% 8% 7% 9% 5% 5% 5% 5% Źródło: EY (2017), European Attractiveness Survey.

13 Główne ryzyka wskazywane przez inwestorów dla Polski Państwa zdaniem, jakie są trzy główne zagrożenia dla Polski? Niestabilne otoczenie polityczne, społeczne i gospodarcze 59% 40% 51% Nieprzewidywalne otoczenie regulacyjne 34% 26% 31% Restrykcyjne podejście władz podatkowych Nieprzejrzyste zasady oraz niekonkurencyjny system zachęt rządowych 32% 18% 28% 22% 26% 25% Korupcja/brak przejrzystości 17% 28% 21% Restrykcyjne otoczenie regulacyjne 20% 13% 18% Firmy funkcjonujące w Polsce Firmy niefunkcjonujące w Polsce Ograniczona dostępność pracowników 19% 10% 15% Wszystkie firmy 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 13 Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.

14 Ocena atrakcyjności Polski w oczach inwestorów rośnie Wyniki ankiety PAS wskazują na nieznacznie wyższy odsetek respondentów wskazujących na poprawę atrakcyjności Polski w 2016 r. niż odsetek sygnalizujących jej pogorszenie. Bardzo wyraźna poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski jest natomiast oczekiwana przez inwestorów w okresie najbliższych trzech lat (48% respondentów wskazujących na poprawę). W jakim stopniu, w Państwa ocenie, zmieniła się atrakcyjność Polski w ciągu ostatniego roku / zmieni się atrakcyjność Polski w ciągu najbliższych trzech lat? 29% 9% 10% 20% 38% 48% trudno powiedzieć znaczne pogorszenie lekkie pogorszenie bez zmian 24% 13% 11% w ciągu ostatniego roku 13% 7% w najbliższych 3 latach 20% lekka poprawa znaczna poprawa Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey. 14

15 Wśród silnych stron polskiej gospodarki często wymieniane są cechy rynku pracy Zdaniem ponad 70% respondentów, w Polsce poziom umiejętności pracowników, potencjał do wzrostu produktywności oraz koszty pracy są umiarkowanie lub bardzo atrakcyjne względem innych krajów europejskich. Z punktu widzenia Państwa firmy, Polska jest bardzo, umiarkowanie, mało czy wcale nie jest atrakcyjna jako lokalizacja BIZ? Poziom umiejętności pracowników Potencjał do wzrostu produktywności Koszty pracy Transport i infrastruktura logistyczna Rynek krajowy Infrastruktura telekomunikacyjna Stabilność warunków społecznych 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wysoka atrakcyjność Umiarkowana atrakcyjność Niska atrakcyjność Brak atrakcyjności Trudno powiedzieć 81% 78% 74% 72% 68% 65% 58% Suma odpowiedzi wskazujących na umiarkowaną bądź wysoką atrakcyjność 15 Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.

16 Silne strony polskiej gospodarki nie zawsze są jednak dostrzegane przez inwestorów Firmy zagraniczne działające w Polsce oceniają poziom umiejętności polskich pracowników i potencjał do wzrostu produktywności jako atrakcyjne znacznie częściej niż firmy niefunkcjonujące w Polsce. Odpowiednie wykształcenie i umiejętności posiadane przez pracowników są wymieniane przez inwestorów obecnych w Europie jako kluczowe czynniki wpływające na ich decyzję o miejscu alokacji kapitału. Stabilność i przejrzystość otoczenia politycznego, prawnego i regulacyjnego 16 Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey. Jakie są trzy kluczowe zalety Polski w porównaniu z innymi krajami europejskimi? Koszty pracy Poziom umiejętności pracowników Potencjał do wzrostu produktywności Rynek krajowy Transport i infrastruktura logistyczna Elastyczność regulacji rynku pracy Stabilność warunków społecznych Opodatkowanie przedsiębiorstw Infrastruktura telekomunikacyjna System zachęt rządowych 45% 46% 57% 23% 44% 12% 31% 26% 24% 27% 8% 19% 7% 15% 9% 7% 4% 11% 8% 6% 4% 5% 5% 7% 8% 7% 10% 13% 29% 26% 31% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 43% 45% Firmy funkcjonujące w Polsce Firmy niefunkcjonujące w Polsce Wszystkie firmy

17 Według inwestorów, głównym motorem napędowym polskiej gospodarki będzie sektor usług Chociaż wśród planowanych inwestycji dominują te w przetwórstwie przemysłowym, to zdaniem inwestorów wzrost gospodarczy w Polsce w najbliższych latach będą napędzać profesjonalne usługi, w tym usługi IT, BPO 1, usługi wspólne oraz logistyka. Najbardziej atrakcyjne sektory związane z przemysłem to: przemysł motoryzacyjny oraz produkcja dóbr konsumpcyjnych (5. i 7. najczęściej wskazywane sektory). Państwa zdaniem, które sektory będą napędzać wzrost gospodarczy w Polsce w najbliższych latach? (możliwe trzy odpowiedzi) 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Technologie informacyjnokomunikacyjne, IT Centra usług wspólnych i outscourcing procesów biznesowych Logistyka i magazynowanie Nieruchomości i budownictwo Przemysł motoryzacyjny 17 Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey. 1 Outsourcing procesów biznesowych obejmuje usługi takie jak finanse, księgowość, HR, centra kontaktowe.

18 Czechy są postrzegane jako główny konkurent Polski o inwestycje zagraniczne Pozycja Czech jako głównego europejskiego konkurenta Polski o inwestycje zagraniczne nie jest zaskakująca. Może natomiast zaskakiwać przewaga, z jaką ten kraj wyprzedził innych konkurentów Polski. Państwa zdaniem, który europejski kraj jest największym konkurentem Polski pod względem atrakcyjności inwestycyjnej? 15% 44% 10% 15% 13% 18 Źródło: EY (2017), Poland's Attractiveness Survey.

19 Podsumowanie

20 Podsumowanie (1/2) W 2016 r. w Europie ogłoszono rekordową liczbę projektów inwestycyjnych w ramach BIZ: (+15% r/r), na które przypada rekordowa liczba ogłoszonych miejsc pracy: 260 tys. (+19% r/r). Postrzeganie Europy przez inwestorów międzynarodowych wyraźnie się poprawia na tle innych regionów, a EŚW odnotowała w 2016 r. największy awans spośród wszystkich regionów na świecie, zrównując się z Chinami na 3. miejscu. Pod względem BIZ, Polska należy do najbardziej atrakcyjnych krajów w Europie i jest liderem w regionie EŚW. W 2016 r. Polska awansowała na 5. miejsce w Europie (najwyższe od 2008 r.) pod względem liczby ogłoszonych projektów BIZ oraz 2. miejsce pod względem planowanych miejsc pracy. Liczba nowych BIZ w 2016 r. Europa Europa Środkowo-Wschodnia Polska projektów +15% vs projektów +16% vs projektów +21% vs

21 Podsumowanie (2/2) Niestabilne otoczenie gospodarcze i regulacyjne są wymieniane przez inwestorów jako główne źródła ryzyka dla Polski. Znaczna część respondentów (48%) spodziewa się dalszej poprawy atrakcyjności inwestycyjnej Polski w okresie kolejnych trzech lat. Wśród silnych stron polskiej gospodarki najczęściej wymieniane są wysokie umiejętności pracowników, atrakcyjne koszty pracy oraz potencjał do wzrostu produktywności Chociaż wśród planowanych inwestycji dominują te w przetwórstwie przemysłowym, to zdaniem inwestorów wzrost gospodarczy w Polsce w najbliższych latach będą napędzać profesjonalne usługi, w tym usługi IT, BPO, usługi wspólne oraz logistyka. Silne strony polskiej gospodarki 81% 78% 74% Wysokie umiejętności pracowników Potencjał do wzrostu produktywności Atrakcyjne koszty pracy 21

22 Atrakcyjność inwestycyjna Polski 2017 maj 2017 Badanie firmy doradczej EY