Elastyczne formy organizacji pracy oraz przesłanki uelastyczniania rynku pracy w Polsce
|
|
- Aniela Kania
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zeszyty Naukowe nr 844 Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 2010 Katedra Mikroekonomii Elastyczne formy organizacji pracy oraz przesłanki uelastyczniania rynku pracy w Polsce 1. Wstęp W dyskusjach na temat stanu polskiego rynku pracy w Polsce obecnie często pojawia się stwierdzenie, że rynek pracy jest nieelastyczny. Jednakże z licznych zmian, które pojawiły się w nim w ciągu ostatnich lat, można wysnuć wniosek odwrotny. Otóż Kodeks pracy zawiera wiele rozwiązań w zakresie zatrudnienia wpływających na uelastycznienie rynku pracy. Nie wszystkie możliwości są w pełni wykorzystywane w praktyce, jednak rozwiązania prawne i instytucjonalne rynku pracy w Polsce są porównywalne do tych istniejących w krajach Unii Europejskiej. 2. Elastyczność rynku pracy i jej formy Nowoczesne rynki pracy wymagają od pracowników elastyczności i umiejętności szybkiej adaptacji do zmieniających się warunków. Przedsiębiorstwa coraz częściej nastawione są nie tylko na produkcję, ale również na usługi i przetwarzanie informacji. Z powodu rosnących wymagań ze strony rynku pracy pracownicy często mają trudności z pogodzeniem życia zawodowego z prywatnym. Wiąże się to również z coraz dłuższym czasem poświęcanym na dojazdy do pracy, jak też z kolidującymi z życiem zawodowym godzinami otwarcia placówek opiekuńczych (przedszkola, żłobki). Stosowanie elastycznych form pracy może zmniejszyć te problemy i przyczynić się do poprawy sytuacji na rynku pracy. zeszyt_844.indb :57:13
2 20 Elastyczność rynku pracy można zdefiniować jako różnego rodzaju uwarunkowania prawne, które umożliwiają lub ograniczają stosowanie zmiennych form organizacji pracy i czasu pracy, także nietypowych form zatrudnienia, które mają wpływ na realne funkcjonowanie kluczowego pojęcia współczesnej gospodarki i rynku pracy, czyli łatwości przystosowywania się do zmian (adaptacyjności) 1. Już w latach 80. XX w. w Europie rozpoczął się proces uelastyczniania stosunków pracy, jednak w okresie tym miało to charakter bardzo ograniczony i polegało przede wszystkim na przenoszeniu negocjacji branżowych i sektorowych na szczebel zakładowy. W drugiej połowie lat 90. w Unii Europejskiej zintensyfikowano prace nad uelastycznianiem stosunków pracy. Znalazło to odbicie w następujących działaniach 2 : przenoszenie negocjacji płacowych (objętych zbiorowymi układami pracy) na poziom przedsiębiorstwa, dopuszczanie do szerszego stosowania zróżnicowanych form zatrudnienia i organizacji czasu pracy, zwiększanie w wynagrodzeniach udziału części płacy uzależnionej od indywidualnego wkładu pracy. Zapoczątkowano również zmiany w innych obszarach, niezwiązanych bezpośrednio z rynkiem pracy, ale wpływających na poprawę sytuacji przedsiębiorstw na konkurencyjnym rynku. Dotyczyły one, oprócz reformy stosunków pracy, również restrukturyzacji gospodarki, prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, ograniczenia opodatkowania pracy (zmiany w tym zakresie przeprowadzono w większości krajów Unii Europejskiej) i ograniczenia zakresu wpływu związków zawodowych na kształtowanie stosunków pracy. Elastyczność rynku pracy przejawia się w następujących formach 3 : elastyczność organizacyjna wzrost liczby małych i średnich przedsiębiorstw, co wpływa na większą zmienność zatrudnienia, elastyczność zatrudnienia wynika z ogólnej tendencji do dzielenia się firm lub podzlecania części swej produkcji innym firmom, korzystania z usług pracowników dorywczych, czy innych firm itp., elastyczność czasu pracy wszelkie systemy niepełnych i nietypowych rozkładów czasowych zatrudnienia, 1 M. Boni, Elastyczność i sprawność rynku pracy w Polsce [w:] Elastyczność i sprawność rynku pracy, Zeszyty BRE Bank CASE, 2006, nr M. Jerzak, Deregulacja rynku pracy w Polsce i Unii Europejskiej, Materiały i Studia, Narodowy Bank Polski, Warszawa, sierpień 2004, s V. G. Standing, Elastyczne zatrudnienie i regulacje. Konstruktywne myślenie o przyszłości w zjednoczonej Europie [w:] Tworzenie zatrudnienia a restrukturyzacja ekonomiczna, red. S. Golinowska, M. Walewski, CASE, Warszawa 2000, s. 71 i nast. zeszyt_844.indb :57:13
3 Elastyczne formy organizacji pracy elastyczność funkcyjna ten rodzaj elastyczności oznacza, że pracownicy na większą niż poprzednio skalę przekwalifikowują się i zmieniają zawód, często w obrębie jednego przedsiębiorstwa. Pojawia się również taka forma, jak wzrost elastyczności wynagrodzenia. Oznacza to, że stały element w dochodzie otrzymywanym przez daną osobę zmniejsza się odpowiednio do wzrostu elementów płynnych i form dochodu innych niż pensja. W większości krajów osoby o wysokim dochodzie otrzymują coraz większą część swojego dochodu w premiach, przywilejach pracowniczych, deputatach, udziałach itp. Omawiając elastyczność rynku pracy, należy też zastanowić się nad znaczeniem elastyczności podaży i popytu na rynku pracy. Elastyczność podaży pracy należy rozumieć zarówno jako wrażliwość rozmiarów podaży pracy na zmianę jej determinantów (przede wszystkim płacy), jak i zdolność przystosowania się podaży pracy do zmieniającej się struktury popytu na pracę. Ten drugi aspekt elastyczności podaży pracy jest definiowany w literaturze w kategoriach mobilności siły roboczej. Można wyodrębnić kilka podstawowych form mobilności, a mianowicie 4 : zawodową, kwalifikacyjną, przestrzenną, międzyzakładową. Mobilność zawodowa oznacza skłonność i zdolność siły roboczej do zmiany zawodu i podnoszenia kwalifikacji 5. Aby zwiększyć mobilność, należy uelastycznić system edukacji w celu dostosowania go do bieżących i przyszłych potrzeb rynku pracy. Dostosowania bieżące powinny opierać się na wykorzystaniu monitoringu zawodów poszukiwanych i nadwyżkowych oraz analizie losów absolwentów różnych typów szkół i szkoleń zawodowych. Dostosowania perspektywiczne powinny uwzględnić przede wszystkim długookresowe prognozy popytu na określone zawody i kwalifikacje. Mobilność przestrzenna siły roboczej oznacza zmianę miejsca zamieszkania w układzie regionalnym. Ten rodzaj mobilności ma istotne znaczenie szczególnie w wypadku silnego zróżnicowania regionalnego bezrobocia i płac. Przepływy osób z regionów o relatywnie niskich płacach i wysokim bezrobociu do regionów o wysokich płacach i niskim bezrobociu powodują nie tylko obniżenie ogólnego bezrobocia w gospodarce, ale również osłabienie presji na wzrost płac, co dodatkowo sprzyja poprawie sytuacji na rynku pracy. Zwiększenie mobilności przestrzennej wymaga poprawy informacji o warunkach pracy i warunkach mieszka- 4 E. Kwiatkowski, Elastyczność popytu na pracę w teoriach rynku pracy [w:] Elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy a popyt na pracę w Polsce, red. E. Kryńska, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2003, s M. Kabaj, Modele przeciwdziałania bezrobociu. Przeszłość i przyszłość [w:] Praca i polityka społeczna w perspektywie XXI wieku, red. S. Borkowska, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 1998, s. 85 i nast. zeszyt_844.indb :57:14
4 22 niowych na terenie całego kraju, rozwoju rynku mieszkaniowego oraz kosztach migracji. Mobilność międzyzakładowa jest to skłonność pracowników do zmiany miejsca pracy. Zmieniająca się struktura popytu na produkty oraz postęp techniczny pociągają za sobą zmiany strukturalne w popycie na pracę w przekroju kwalifikacji, wykształcenia i zawodów. Ze względu na specyfikę produkcji przedsiębiorstw wspomniane zmiany strukturalne prowadzą do likwidacji miejsc pracy w niektórych przedsiębiorstwach i kreowania nowych miejsc pracy w innych przedsiębiorstwach. Międzyzakładowa mobilność pracownicza sprzyja niezbędnym procesom realokacji siły roboczej. Omawiając elastyczność rynku, pracy nie można pominąć elastyczności popytu na pracę rozumianej jako zdolność pracodawców do dostosowywania ilości pracy potrzebnej do wykonywania danej działalności z uwzględnieniem zmian warunków rynkowych. Elastyczność popytu na pracę jest tym wyższa, im 6 : wyższa jest elastyczność cenowa popytu na produkty wytwarzane przez dane przedsiębiorstwa, łatwiej jest zastąpić siłę roboczą przez inne czynniki produkcji, większy jest udział kosztów pracy w ogólnych kosztach produkcji, większa jest rola zysku, jako kryterium podejmowania decyzji gospodarczych przedsiębiorstw, niższe są koszty związane z przyjęciami do pracy i zwolnieniami z pracy, wyższy stopień rozwoju elastycznych (nietypowych) form zatrudnienia. Znaczenie elastyczności popytu na pracę jest ogromne i ma wpływ na sprawne i efektywne funkcjonowanie rynku pracy oraz skuteczność działania mechanizmów rynkowych w gospodarce. Oddziaływanie to jest następujące: wyższa elastyczność popytu na pracę prowadzi do niższego bezrobocia frykcyjnego i strukturalnego. Sprawniej działające mechanizmy rynku pracy oraz lepsze dopasowanie podaży i popytu na pracę owocują w rezultacie niższymi poziomami bezrobocia; wyższa elastyczność popytu na pracę sprzyja przemianom strukturalnym w gospodarce. Szczególnie w krajach transformujących się przemiany te są konieczne. Wymaga to dużych przesunięć siły roboczej między dziedzinami gospodarki, przedsiębiorstwami, zawodami, regionami. W warunkach wysokiej elastyczności rynku pracy przesunięcia te nie muszą prowadzić do dużych niedopasowań strukturalnych między bezrobotnymi i ofertami pracy; wyższa elastyczność popytu na pracę prowadzi do zwiększenia dynamiki tworzenia miejsc pracy w gospodarce. Jest tak dlatego, że poprawa elastyczności zatrudnienia oznacza bardziej racjonalne wykorzystanie siły roboczej w przedsię- 6 E. Kwiatkowski, op. cit., s zeszyt_844.indb :57:14
5 Elastyczne formy organizacji pracy biorstwach, niższe przeciętne koszty pracy i lepszą sytuację ekonomiczną przedsiębiorstw, co prowadzi do tworzenia nowych miejsc pracy. 3. Mierzenie elastyczności rynku pracy oraz stosowanie elastycznych form organizacji pracy w Polsce Jednym z najpowszechniejszych mierników elastyczności rynku pracy jest tzw. indeks prawnej ochrony zatrudnienia (Employment Protection Legislation EPL), który pozwala porównywać sytuację w różnych krajach. Wskaźnik ten może osiągać wartości od 0 do 5 i jest istotny dla dynamiki rynku pracy. Na jego podstawie można określić, jak różne elementy związane z zatrudnianiem i zwalnianiem pracowników, z wypłacaniem im odpraw wpływają na to, czy pracodawca zachowuje się dynamicznie i elastycznie, czy ze względu na koszty związane z wielkością np. odpraw unika zwolnień grupowych, ale też nie podejmuje koniecznych działań restrukturyzacyjnych 7. Oceniając realne funkcjonowanie wskaźnika EPL trzeba podkreślić, że im mniejszy wskaźnik tym łatwiej jest kogoś zwolnić lub zatrudnić, tym lepsze warunki dla dynamiki na rynku pracy, która ułatwia procesy adaptacyjne. W porównaniu z krajami południowej Europy, czy krajami o tradycyjnym modelu socjalnym (Francja), Polska jest krajem o wysokiej elastyczności rynku pracy, natomiast w porównaniu z Wielką Brytanią czy Irlandią polski rynek pracy jest mało elastyczny. Wskaźnik EPL kształtuje się w Polsce na poziomie 2,2, co oznacza elastyczny rynek pracy w stopniu przeciętnym dla Unii Europejskiej 8. Najbardziej widocznym i najszerszym przejawem elastyczności rynku pracy jest stosowanie elastycznych form pracy. Samo pojęcie elastycznych form pracy nie jest jednoznaczne, ponieważ może dotyczyć z jednej strony elastycznej organizacji czasu pracy (jego nietypowych rozkładów), z drugiej elastycznej formy zatrudnienia (opartej na nietypowym stosunku pracy). Podmiotami elastycznego zatrudnienia są osoby np. zaangażowane przez przedsiębiorstwo na czas określony lub do wykonania konkretnej pracy, pracujące w niepełnym wymiarze godzin, niektóre kategorie pracowników niezależnych, pracownicy dniówkowi lub pracujący w domu czy w systemie telepracy, również niektóre kategorie podwykonawców. O stosowaniu elastycznych form pracy decydują przesłanki ekonomiczne (jest to sposób na zwiększenie efektywności firm), ale także jest to sposób na ograniczenie bezrobocia i na godzenie życia rodzinnego z zawodowym. W warunkach 7 M. Boni, op. cit., s Dane EUROSTAT i OECD za rok 2006, ( ). zeszyt_844.indb :57:14
6 24 współczesnej gospodarki polityka zatrudnienia w przedsiębiorstwie zdeterminowana jest 9 : koniecznością szybkiego dostosowania produkcji do coraz częściej zmieniających się warunków produkcji i wymogów rynku, przedsiębiorstwa zmuszone są do odchodzenia od produkcji masowej w kierunku elastycznej specjalizacji zorientowanej na potrzeby indywidualnego klienta, przedsiębiorstwa działają pod dużą presją konkurentów na obniżenie kosztów działalności, m.in. zatrudnienia. W związku z tym zmienia się model zatrudnienia w przedsiębiorstwach. O ile w modelu tradycyjnym większość pracowników była zatrudniana w formie tradycyjnej (80 90%), zaś zaledwie 10 20% byli to pracownicy (lub firmy) angażowani okresowo do realizacji wydzielonych zadań w przedsiębiorstwie, to w modelu nowoczesnym proporcje te stają się odwrotne. Tradycyjny model zatrudnienia okazał się kosztowny dla firm, ponieważ w modelu tym wysokie są koszty rekrutacji i selekcji pracowników, szkoleń i rozwoju zawodowego, świadczeń i wynagrodzeń pracowników, zwolnień z przyczyn leżących po stronie pracodawcy oraz straty z powodu płatnych przestojów w pracy, niepełnego i nierównomiernego wykorzystania pracowników w poszczególnych okresach. W nowoczesnym modelu zatrudnienia formą tradycyjną zatrudnienia objęci są jedynie pracownicy tworzący rdzeń zatrudnienia (30 40%). Są to najczęściej pracownicy o najwyższych kwalifikacjach i umiejętnościach, zdolni do realizacji coraz to nowych i trudnych zadań, jakie są stawiane przed firmą przez rynek. Grupa ta obejmuje ścisłe kierownictwo firmy oraz pracowników mających zasadniczy wpływ na prowadzenie podstawowej działalności firmy. Są oni zatrudniani najczęściej na czas nieokreślony lub na bardzo korzystnych kontraktach menedżerskich na okres 3 5 lat z możliwością przedłużenia. Pozostała część pracowników jest zatrudniona w formach nietypowych zatrudnienia przewidzianych przez kodeks pracy 10. Najważniejsze z nich to 11 : umowy o pracę na czas określony, 9 C. Sadowska-Snarska, Elastyczne formy pracy, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok 2006, s Elastyczne formy pracy zostały szczegółowo omówione w artykule B. Puzio-Wacławik, Uelastycznianie rynku pracy jako ważny czynnik ograniczający bezrobocie, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 728, Kraków E. Kryńska, Wykorzystanie niestandardowych form zatrudnienia i organizacji pracy w przedsiębiorstwach polskich [w:] Rynek pracy w Polsce na progu XXI wieku. Aspekty makroekonomiczne i regionalne, red. R. Horodelski, C. Sadowska-Snarska, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Białystok Warszawa 2003, s. 12. zeszyt_844.indb :57:14
7 Elastyczne formy organizacji pracy praca w niepełnym wymiarze czasu pracy, kontraktowanie pracy, samozatrudnienie, wypożyczanie pracowników, dzielenie stanowiska pracy, praca na wezwanie, praca w domu, telepraca. Korzyści ze stosowania elastycznych form pracy odnoszą 12 : pracownicy: większa niezależność, większa autonomia w kształtowaniu organizacji i czasu pracy, mniejsza ilość czasu, środków finansowych i stresu z powodu dojazdów do pracy, większa równowaga między pracą a życiem osobistym, bardziej atrakcyjne oferty pracy, lepsze warunki pracy, pracodawcy: wzrost elastyczności organizacji, większa motywacja i zaangażowanie pracowników, wzrost produkcyjności, wyższa jakość pracy, utrzymanie wyszkolonej kadry, dostęp do szerszego rynku pracy, zmniejszenie absencji w pracy, oszczędności w sferze utrzymania biur, nadzoru i transportu; społeczność: wzrost możliwości zatrudnienia, wzmocnienie lokalnych społeczności (więcej czasu dla działalności lokalnej), zmniejszenie obciążenia dróg, liczby wypadków i zanieczyszczenia środowiska. Analizując wpływ deregulacji na poprawę sytuacji na rynku pracy, dodać należy, że nie wszystkie elementy stosunku pracy muszą być w równym stopniu elastyczne. Jest to szczególnie ważne w warunkach silnej konkurencji międzynarodowej i globalizacji gospodarki. Aby rynek mógł funkcjonować efektywnie, sztywność w niektórych zakresach stosunku pracy musi być kompensowana zwiększoną elastycznością dostosowań w innej dziedzinie. Na przykład wysokie koszty związane ze sztywnymi normami ochrony stosunku pracy mogą zostać częściowo wyrównane szerokimi możliwościami stosowania elastycznego czasu pracy. Nie chodzi tu zatem o maksymalną elastyczność rynku pracy, ale o dobrze przemyślaną modernizację instytucji i regulacji wpływających na rynek pracy 13. Uelastycznianie rynku pracy w Polsce odbywa się niejako na tle tego procesu w krajach Unii Europejskiej, gdzie w sposób formalny została zapoczątkowana w traktacie amsterdamskim w 1997 r. Uznano wówczas, że uelastycznienie rynku pracy ma służyć znacznemu przyrostowi nowych miejsc pracy i obniżeniu poziomu bezrobocia. W traktacie zwraca się uwagę na wzrost zdolności adaptacyjnych firm i pracowników do zmiennego otoczenia poprzez unowocześnianie organizacji pracy, ze szczególnym uwzględnieniem czasu pracy i różnych form wykonywania pracy, unowocześnienie kontraktów o pracę, zwiększanie motywacji do samozatrudnienia. 12 Ibidem, s Z. Wiśniewski, Rynek pracy w krajach Unii Europejskiej. Drogi do sukcesu i nowe wyzwania, Rynek Pracy 2000, nr 8, s. 61. zeszyt_844.indb :57:14
8 26 W styczniu 2003 r. Komisja Europejska przedstawiła komunikat w sprawie znowelizowanej Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Nowe cele wyznaczone w tej strategii to 14 : pełne zatrudnienie, poprawa jakości i produktywności pracy, wzmocnienie spójności społecznej integracji. Z wytycznej nr 21 odnoszącej się do promowania elastyczności przy równoczesnym zagwarantowaniu pewności zatrudnienia oraz zmniejszenia segmentacji rynku pracy wynika, że pracownicy muszą być przygotowani na zróżnicowane formy pracy, kształcenie przez całe życie, wykorzystanie nowoczesnych technologii i własną mobilność. Do czynników wspierających elastyczność pracy zaliczono: ustawodawstwo zaadaptowane do zmian na rynku pracy, wspieranie zmian statusu zatrudnionego (szkolenia, samozatrudnienie, mobilność), promocję innowacyjności form organizacji pracy (zwiększenie bezpieczeństwa pracy, elastyczne podejście do czasu pracy), przy jednoczesnym zwiększaniu jakości i produktywności pracy, lepsze wykorzystanie nowoczesnych technologii, działania mające na celu przekształcenie pracy w szarej strefie na legalne zatrudnienie. W Polsce w okresie kilkunastu ostatnich lat wprowadzono wiele zmian w przepisach regulujących stosunki pracy. Dotyczy to m.in. stosowania elastycznych form zatrudnienia i organizacji czasu pracy, negocjacyjnego systemu kształtowania wynagrodzeń i minimalnego wynagrodzenia, jak też zmian dotyczących funkcjonowania związków zawodowych. Ponadto pracodawcy zaczęli w coraz większym stopniu stosować elastyczne formy zatrudnienia, choć jeszcze w mniejszym zakresie niż w wielu krajach Unii Europejskiej. Kolejne nowelizacje kodeksu pracy spowodowały zwiększenie swobody podmiotów w zakresie kształtowania warunków zatrudnienia. Pomimo tych zmian pracodawcy domagają się zwiększenia elastyczności w sferze zatrudnienia, wskazując, że nadmierna regulacja jest istotną barierą aktywizacji rynku pracy. Krytykują oni rozbudowaną ochronę praw pracowniczych i wysokie koszty ubezpieczeń społecznych 15. Wskazują, że prawo pracy nie jest dostosowane do potrzeb małych i średnich przedsiębiorstw. Ponadto pracodawcy domagają się większej swobody stosowania umów na czas określony oraz nowych, nietypowych form zatrudnienia, zwiększenia limitu godzin nadliczbowych i ograniczenia wysokości dodatków za te godziny (150 h w skali roku 14 Wytyczne polityki zatrudnienia, Rada Europy, Dziennik Ustaw Wspólnot Europejskich nr L 197/13 z dnia r. 15 S. Borkowska, Świat pracy na przełomie wieku, Polityka Społeczna 2002 nr 1. zeszyt_844.indb :57:14
9 Elastyczne formy organizacji pracy % wynagrodzenia za dwie pierwsze nadgodziny oraz 100% za następne) 16, zmniejszenia kosztów zwolnień lekarskich, obniżenia płacy minimalnej, ułatwienia zwolnień pracowników, skrócenia okresu wypowiedzenia, zmniejszenia gwarancji socjalnych itp. Żądania pracodawców natrafiają na opór ze strony pracowników, którzy z kolei obawiają się utraty bezpieczeństwa socjalnego 17. W wypadku Polski do czynników sprzyjających uelastycznieniu należą 18 : wysokie bezrobocie, akceptacja wysokiego ryzyka i niepewności, niechęć do struktur hierarchicznych, wzrost zapotrzebowania na pracowników o wysokim stopniu kwalifikacji, rosnąca liczba osób pracujących w sektorze prywatnym. Z kolei do czynników zmniejszających akceptację i możliwości deregulacji należą: duże znaczenie kolektywizmu i bezpieczeństwa socjalnego, zapewnianego przez władze państwa, co stanowi dziedzictwo dawnego ustroju, niski poziom życia i duży odsetek ludzi ubogich, co tworzy barierę dla redukcji kosztów pracy poprzez obniżanie relacji płacy minimalnej do średniej, przy jednoczesnym ograniczaniu świadczeń socjalnych, niskie kwalifikacje sporej części pracujących, relatywnie silne związki zawodowe, zwłaszcza w sektorze prywatnym, słaby rozwój dziedzin gospodarki opartych na wiedzy. Ważnym elementem mającym wpływ na stopień regulacji rynku pracy są zbiorowe stosunki pracy. Za miarę elastyczności rynku pracy w tym zakresie przyjmuje się stopień uzwiązkowienia i okres obowiązywania układów zbiorowych. Im jest on dłuższy, tym większa sztywność rynku. Uzwiązkowienie w Polsce jest niższe niż średnio w krajach UE, ale liczba pracowników objętych umowami zbiorowymi należy do najwyższych (ponad 70% ogółu pracujących w 2002 r.), co oznacza duże usztywnienie w tym obszarze regulacji 19. Jeśli chodzi o nietypowe formy zatrudnienia to są one w Polsce jeszcze słabo rozwinięte, chociaż obserwuje się rosnące zainteresowanie nimi ze strony pracodawców. Główną przeszkodą ich szerszego zastosowania stanowią dotychczasowe praktyki pracodawców w połączeniu z niewystarczającą znajomością tych form oraz zachowawcze nastawienie pracowników i związków zawodowych. Problem i nast. 16 Kodeks pracy komentarz, red. T. Zieliński, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2001, s S. Borkowska, Świat pracy S. Borkowska, Regulacja rynku pracy Polsce a polityka gospodarcza [w:] Deregulacja polskiego rynku pracy, red. K.W. Frieske, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2003, s Ibidem. zeszyt_844.indb :57:14
10 28 sprowadza się więc w dużej mierze do promocji atypowych form przez wykazywanie ich zalet w porównaniu z zatrudnieniem tradycyjnym. Jedną z przyczyn ich niedorozwoju jest także luka technologiczna. Ponadto istotne znaczenie mają przeszkody prawne, które są systematycznie usuwane w trakcie kolejnych nowelizacji kodeksu pracy. Dalsze zmiany przepisów powinny mieć na celu nie tylko umożliwienie bądź ułatwienie zastosowania danego rodzaju pracy nietypowej, ale także stworzenie zachęt dla pracodawców i pracowników do podejmowania takiej pracy. 4. Wnioski Bywają takie okresy w publicznej debacie w Polsce, kiedy mówi się, że maksymalnie elastyczny rynek pracy pozwoliłby zlikwidować bezrobocie. Jednak zaprzeczają temu liczne badania, analizy oraz raporty Unii Europejskiej, które wskazują, że dopiero użycie wielu różnych instrumentów i narzędzi może poprawiać sytuację. Elastyczność jest niewątpliwie jednym z tych czynników, ale nie wyłącznym. Mimo podjęcia wielu działań mających na celu zwiększenie elastyczności polskiego rynku pracy, pozostało jeszcze wiele do zrobienia w tym zakresie. Rząd polski powinien się zająć poprawkami w Kodeksie pracy, które zapewniłyby pełną swobodę podejmowania pracy w niepełnym wymiarze czasu oraz zlikwidowałyby możliwość stosowania praktyk dyskryminacyjnych przy ustalaniu warunków gospodarczych. Należy pamiętać, że wzrost znaczenia nietypowych form zatrudnienia i elastycznych form organizacji czasu pracy, decydujących o elastyczności popytu na pracę, jest procesem obiektywnym, nierozerwalnie związanym ze zmianami gospodarczymi, technologicznymi, globalizacją i światową konkurencją. W Polsce świadomość konieczności uelastycznienia prawa pracy jest widoczna. Dokonywane są zmiany przepisów prawa pracy i tworzone nowe akty prawne. Jednak prawo pracy powinno odgrywać we wskazanym wyżej procesie dwojaką rolę, po pierwsze, ułatwiać wprowadzenie i funkcjonowanie niektórych form zatrudnienia i organizacji czasu pracy, które bez takiego oparcia nie mogłyby zostać wdrożone i nie mogłyby dobrze funkcjonować. Po drugie, prawo powinno zmierzać do ustalenia rozsądnego kompromisu między pełną elastycznością popytu na pracę, oznaczającą dyktat pracodawców, a bezpieczeństwem zatrudnienia kojarzonym z tradycyjnym prawem pracy. zeszyt_844.indb :57:14
11 Elastyczne formy organizacji pracy Literatura Boni M., Elastyczność i sprawność rynku pracy w Polsce [w:] Elastyczność i sprawność rynku pracy, Zeszyty BRE Bank CASE, 2006 nr 87. Borkowska S., Regulacja rynku pracy w Polsce a polityka gospodarcza [w:] Deregulacja polskiego rynku pracy, red. K.W. Frieske, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa Borkowska S., Świat pracy na przełomie wieku, Polityka Społeczna 2002, nr 1, Jerzak M., Deregulacja rynku pracy w Polsce i Unii Europejskiej, Materiały i Studia, Narodowy Bank Polski, Warszawa Kabaj M., Modele przeciwdziałania bezrobociu. Przeszłość i przyszłość [w:] Praca i polityka społeczna w perspektywie XXI wieku, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa Kryńska E., Wykorzystanie niestandardowych form zatrudnienia i organizacji pracy w przedsiębiorstwach polskich [w:] Rynek pracy w Polsce na progu XXI wieku. Aspekty makroekonomiczne i regionalne, red. R. Horodelski, C. Sadowska-Snarska, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Białystok Warszawa Kwiatkowski E., Elastyczność popytu na pracę w teoriach rynku pracy [w:] Elastyczne formy zatrudnienia i organizacji pracy a popyt na pracę w Polsce, red. E. Kryńska, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa Pisarczyk Ł., Różne formy zatrudnienia, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa Puzio-Wacławik B., Uelastycznienie rynku pracy jako ważny czynnik ograniczający bezrobocie, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 728, Kraków Sadowska-Snarska C., Elastyczne formy pracy, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Białystok Standing V. S., Elastyczne zatrudnienie i regulacje. Konstruktywne myślenie o przyszłości w zjednoczonej Europie [w:] Tworzenie zatrudnienia a restrukturyzacja ekonomiczna, red. S. Golinowska, M. Walewski, CASE, Warszawa Wiśniewski Z., Rynek pracy w krajach Unii Europejskiej. Drogi do sukcesu i nowe wyzwania, Rynek Pracy 2000, nr 8. Wytyczne polityki zatrudnienia, Rada Europy, Dziennik Ustaw Wspólnot Europejskich 2003, nr L 197/13. Flexible Forms of Labour Organisation and Factors in Making the Polish Labour Market More Flexible The article contains an analysis of the basic phenomena involved in introducing greater flexibility into the labour market. The issue of deregulation is seen here as an objective necessity, as a solution to current and future challenges in economic transformation and as an element of economic policy that will contribute to the reduction of unemployment. The article also presents elements of employment policy from the viewpoint of increasing labour market elasticity in the EU and an analysis of problems on the labour market of Poland as a member of the EU. On the basis of this indicator the conclusion has been drawn that, for an EU country, Poland s labour market is characterised by an average zeszyt_844.indb :57:15
12 30 level of flexibility. Flexible forms of labour covered in the Polish labour code are also presented. The final part of the paper looks at conclusions for the Polish economy that may be drawn from the experience of making the country s labour market more flexible, and also from the experience of the other countries of the EU. zeszyt_844.indb :57:15
Elastyczność rynku pracy i jej wpływ na gospodarowanie zasobami pracy
Zeszyty Naukowe nr 733 Akademii Ekonomicznej w Krakowie 2007 Katedra Mikroekonomii Elastyczność rynku pracy i jej wpływ na gospodarowanie zasobami pracy 1. Wstęp Problemem, z którym borykają się gospodarki
Bardziej szczegółowoUelastycznienie rynku pracy jako ważny czynnik ograniczający bezrobocie
728 Akademii Ekonomicznej w Krakowie 2006 Bogusława Puzio-Wacławik Katedra Mikroekonomii Uelastycznienie rynku pracy jako ważny czynnik ograniczający bezrobocie 1. Deregulacja rynku pracy w krajach Unii
Bardziej szczegółowoIstota i pojęcie flexicurity
dr Adam Tomanek Uniwersytet w Białymstoku Zakład Podstaw i Strategii Zarządzania Istota i pojęcie flexicurity FLEXICURITY ROZWIĄZANIA DLA REGIONU Białystok 14 lutego 2011 Plan wystąpienia 1. Flexicurity
Bardziej szczegółowoZajęcia 5. Rynek pracy - polityka wobec rynku pracy
Zajęcia 5 Rynek pracy - polityka wobec rynku pracy 1 Kolejne zajęcia: Rynek pracy - polityka wobec rynku pracy (c.d.) 1) W. Wojciechowski, Skąd się bierze bezrobocie?, Zeszyty FOR (+słowniczek); (profil)
Bardziej szczegółowoEkonomiczne i społeczne uwarunkowania czasu pracy w Polsce. Marek Bednarski
Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania czasu pracy w Polsce Marek Bednarski Fordowski model gospodarki Dominują duże przedsiębiorstwa o oligopolistycznej pozycji rynkowej, z silnymi związkami zawodowymi,
Bardziej szczegółowodr hab. Krystyna Leszczewska, prof. PWSIiP Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży Tendencje na współczesnym rynku pracy
dr hab. Krystyna Leszczewska, prof. PWSIiP Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży Tendencje na współczesnym rynku pracy 1 Tendencje na współczesnym rynku pracy dr hab. Krystyna
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 17 KRAKOWSKIE PRZEDSIĘBIORSTWA WOBEC ELASTYCZNYCH FORM ZATRUDNIENIA
Bogusława Puzio-Wacławik ROZDZIAŁ 17 KRAKOWSKIE PRZEDSIĘBIORSTWA WOBEC ELASTYCZNYCH FORM ZATRUDNIENIA Wprowadzenie Współczesna sytuacja gospodarcza w świecie jest bardzo dynamiczna i wymaga szybkiego reagowania
Bardziej szczegółowoEkonomia 1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06. dr Adam Salomon
1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06 dr Adam Salomon : ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE 2 Podaż pracy Podaż pracy jest określona przez decyzje poszczególnych pracowników, dotyczące ilości czasu, który chcą
Bardziej szczegółowoJesienna Szkoła Leszka Balcerowicza 13 grudnia 2013 r.
Regulacje rynku pracy i rynku produktów a wzrost gospodarki Wiktor Wojciechowski Plus Bank S.A. Jesienna Szkoła Leszka Balcerowicza 13 grudnia 2013 r. Plan wykładu: Czy w ostatnich latach tempo wzrostu
Bardziej szczegółowoSkutki bezrobocia RYNEK PRACY
Skutki bezrobocia RYNEK PRACY Maciej Frączek Podział skutków bezrobocia Skutki bezrobocia mogą być rozpatrywane w rozmaitych wymiarach, np.: negatywne vs pozytywne; ekonomiczne vs społeczne (psychologiczne,
Bardziej szczegółowoDEREGULACJA POLSKIEGO RYNKU PRACY
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 310 2017 Małgorzata Gawrycka Politechnika Gdańska Wydział Zarządzania i Ekonomii Katedra Analizy Ekonomicznej
Bardziej szczegółowoUniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2009/2010 http://www.wilno.uwb.edu.
SYLLABUS na rok akademicki 009/010 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr 1 / Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu
Bardziej szczegółowoDR GRAŻYNA KUŚ. specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi
DR GRAŻYNA KUŚ specjalność: Gospodarowanie zasobami ludzkimi 1. Motywacja pracowników jako element zarządzania przedsiębiorstwem 2. Pozapłacowe formy motywowania pracowników na przykładzie wybranej organizacji
Bardziej szczegółowoWolność gospodarcza a tempo wzrostu gospodarki. Wiktor Wojciechowski
Wolność gospodarcza a tempo wzrostu gospodarki Wiktor Wojciechowski Plan wykładu: Od czego zależy tempo wzrostu gospodarki? W jakim tempie rosła polska gospodarka w ostatnich latach na tle krajów OECD?
Bardziej szczegółowoPopyt i podaż na rynku pracy RYNEK PRACY
Popyt i podaż na rynku pracy RYNEK PRACY Maciej Frączek Co to jest praca? PRACA to celowa działalność człowieka, w procesie której przystosowuje on przedmioty pracy za pomocą narzędzi pracy do swoich potrzeb
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. Wprowadzenie... 9
SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 9 ROZDZIAŁ I Teoretyczne ujęcie innowacji... 11 1. Innowacje-proces innowacyjny-konkurencyjność... 11 2. System innowacyjny na poziomie regionu... 15 3. System innowacyjny a
Bardziej szczegółowoRegionalny Program Strategiczny w zakresie aktywności zawodowej i społecznej. Wejherowo, 9 październik 2013 r.
Regionalny Program Strategiczny w zakresie aktywności zawodowej i społecznej Wejherowo, 9 październik 2013 r. Strategia 6 RPS RPO 2014-2020 Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 (wrzesień 2012)
Bardziej szczegółowoSTOSOWANIE ELASTYCZNYCH FORM ZATRUDNIENIA PRZEZ FIRMY MŚP - ZALETY I WADY
KONFERENCJA GOSPODARCZA Nowe wyzwania dla MŚP w obliczu kryzysu gospodarczego STOSOWANIE ELASTYCZNYCH FORM ZATRUDNIENIA PRZEZ FIRMY MŚP - ZALETY I WADY Irena Nowak Wałbrzych, 15 grudnia 2011 roku Konferencja
Bardziej szczegółowoWSTĘP 11 GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I NOWY REGIONALIZM 19
SPIS TREŚCI WSTĘP 11 ROZDZIAŁ I GLOBALIZACJA GOSPODARKI ŚWIATOWEJ I NOWY REGIONALIZM 19 1. Współczesna gospodarka światowa i jej struktura... 19 1.1. Podmioty gospodarki światowej... 21 1.2. Funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoELASTYCZNOŚĆ I OBSŁUGA RYNKU PRACY
Dr Michał Boni ELASTYCZNOŚĆ I OBSŁUGA RYNKU PRACY Warszawa, 17 maja 2007r. PRZESŁANKI WZROSTU AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ sprawność rynku pracy (instytucji, regulacji, przepływów) (dopasowanie podaży i popytu)
Bardziej szczegółowoProces zarządzania zasobami ludzkimi
Marek Angowski Proces zarządzania zasobami ludzkimi Część 1 Etapy procesy zarządzania zasobami ludzkimi Planowanie zasobów ludzkich Rekrutacja Selekcja i dobór kandydatów Szkolenia i doskonalenie zawodowe
Bardziej szczegółowoEkonomia wykład 03. dr Adam Salomon
Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne
Bardziej szczegółowoNa początku XXI wieku bezrobocie stało się w Polsce i w Europie najpoważniejszym problemem społecznym, gospodarczym i politycznym.
BEZROBOCIE rodzaje, skutki i przeciwdziałanie 1 2 3 Bezrobocie problemem XXI wieku Na początku XXI wieku bezrobocie stało się w Polsce i w Europie najpoważniejszym problemem społecznym, gospodarczym i
Bardziej szczegółowoBezrobocie w okresie transformacji w Polsce. Kacper Grejcz
Bezrobocie w okresie transformacji w Polsce Kacper Grejcz Plan prezentacji: 1. Wprowadzenie 2. Analiza PKB i bezrobocia lat 1990-1998 3. Bezrobocie transformacyjne 4. Prywatyzacja oddolna i odgórna 5.
Bardziej szczegółowoBezrobocie i inne wyzwania dla polityki rynku pracy. dr Krzysztof Kołodziejczyk
Bezrobocie i inne wyzwania dla polityki rynku pracy dr Krzysztof Kołodziejczyk Plan 1. Bezrobocie definicja, rodzaje, przyczyny 2. Państwo a bezrobocie 3. Inne wyzwania rynku pracy 4. Wskaźniki rynku
Bardziej szczegółowo5 poziom PRK a potrzeby gospodarki i społeczeństwa wiedzy
5 poziom PRK a potrzeby gospodarki i społeczeństwa wiedzy Seminarium Poziom 5 Polskiej Ramy Kwalifikacji: rynek pracy i regulacje ustawowe Prof. Ewa Chmielecka (na podstawie prezentacji I. Kotowskiej i
Bardziej szczegółowoRedakcja naukowa Elżbieta Kryńska
Regionalny system koordynacji rynku pracy województwa mazowieckiego PRACA - ZATRUDNIENIE - SZKOLENIE" Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego - funduszu strukturalnego Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoNowy zawód szansą dla mnie i mojego regionu
Nowy zawód szansą dla mnie i mojego regionu Priorytet VIII Regionalne kadry gospodarki Poddziałanie 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie Projekt współfinansowany ze środków
Bardziej szczegółowoPolska polityka imigracyjna a rynek pracy
Instytut Polityki Społecznej Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytet Warszawski 4 if a a/s" a 3 Maciej Duszczyk Polska polityka imigracyjna a rynek pracy Warszawa 2012 Spis treści Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoKRK w kontekście potrzeb pracodawców. Krzysztof Chełpiński, członek Zarządu Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji
KRK w kontekście potrzeb pracodawców Krzysztof Chełpiński, członek Zarządu Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji Gospodarka Oparta na Wiedzy Inwestycje w badania i rozwój. Wzrost zatrudnienia
Bardziej szczegółowoCZAS PRACY W NOWYCH KRAJACH CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ
CZAS PRACY W NOWYCH KRAJACH CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ Aspekty ekonomiczne, prawne i społeczne (red.) Monika Latos-Miłkowska Magdalena Barbara Rycak Warszawa 2008 WYKAZ WAŻNIEJSZYCH SKRÓTÓW 15 WSTĘP
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002
POWIATOWY URZĄD PRACY W OPOLU ul. mjr Hubala 21, 45-266 Opole tel. 44 22 929, fax 44 22 928, e-mail: opop@praca.gov.pl INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU ZA ROK 2002
Bardziej szczegółowoRynek pracy RYNEK PRACY RYNEK PRACY RYNEK PRACY. Czynniki wpływające na podaż pracy. Czynniki wpływające na popyt na pracę
RYNEK PRACY Rynek pracy podobny do rynku dóbr i usług; elementem wymiany jest praca ludzka; bezpośrednie powiązanie pracy z człowiekiem powoduje, że rynek ten nie może być pozostawiony sam sobie; popyt
Bardziej szczegółowoELASTYCZNE FORMY ZATRUDNIENIA
Autor: Tomasz Zawiszewski ELASTYCZNE FORMY ZATRUDNIENIA Przygotowując niniejszą publikację zapytałem kilkanaście osób z czym kojarzy im się pojęcie elastycznych form zatrudnienia? Najczęstsze odpowiedzi
Bardziej szczegółowoRówność szans perspektywa pracodawców. Konferencja Szanse i wyzwania dla równości szans w ramach EFS 2014-2020 Warszawa, 6 lutego 2013 r.
Równość szans perspektywa pracodawców Konferencja Szanse i wyzwania dla równości szans w ramach EFS 2014-2020 Warszawa, 6 lutego 2013 r. Plan prezentacji: Kontekst makro Oceny pracodawców i czynniki wpływające
Bardziej szczegółowoLubuska Strategia Zatrudnienia na lata Zielona Góra, luty 2011 roku
Lubuska Strategia Zatrudnienia na lata 2011-2020 Zielona Góra, luty 2011 roku Przesłanki przygotowania Lubuskiej Strategii Zatrudnienia na lata 2011-2020 SYTUACJA GOSPODARCZA - Wzrost liczby miejsc pracy,
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.
Bardziej szczegółowoAktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej
Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Wasilewska II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Społeczne wyzwania i problemy XXI wieku. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO
Bardziej szczegółowoRozwój gospodarczy a przemiany strukturalne w gospodarce
Rozwój gospodarczy a przemiany strukturalne w gospodarce Spis treści: 1. Pojęcie rozwoju gospodarczego i struktury gospodarki...2 2. Podział gospodarki na trzy sektory...2 3. Tendencje zmian trójsektorowej
Bardziej szczegółowoPolityka zatrudnienia / rynku pracy UE. Maciej Frączek
Polityka zatrudnienia / rynku pracy UE Maciej Frączek PLAN PREZENTACJI Co to jest Europejska Strategia Zatrudnienia? Otwarta metoda koordynacji Ewolucja ESZ Obecny kształt ESZ Wytyczne dotyczące zatrudnienia
Bardziej szczegółowoMECHANIZMY FUNKCJONOWANIA RYNKU PRACY
Wykład: MECHANIZMY FUNKCJONOWANIA RYNKU PRACY Wielka depresja w USA, 1929-1933 Stopa bezrobocia w USA w 1933 r. 25,2% Podaż pracy Podaż pracy jest określona przez decyzje poszczególnych pracowników dotyczące
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0037/1. Poprawka
13.2.2017 A8-0037/1 1 Ustęp 6 a (nowy) 6a. ostrzega przed malejącym udziałem wynagrodzeń w UE, powiększającą się skalą nierówności wynagrodzeń i dochodów oraz przybierającym na sile zjawiskiem ubóstwa
Bardziej szczegółowostyczeń 2018 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna
styczeń 2018 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW dr hab. Piotr Białowolski,
Bardziej szczegółowoWspieranie kształcenia i zatrudniania ludzi młodych
Międzynarodowe warsztaty Zatrudnienie, równouprawnienie, bezpieczeństwo socjalne (nestor) Wspieranie kształcenia i zatrudniania ludzi młodych Nikogo nie wolno pozostawić samemu sobie pomysły działań i
Bardziej szczegółowoElastyczny rynek pracy gdzie zmierzamy?
Elastyczny rynek pracy gdzie zmierzamy? dr Agnieszka Chłoń-Domińczak Konferencja Przemysłu Materiałów Budowlanych 20 maja 2010 r., Rawa Mazowiecka Rynek pracy wyzwania na przyszłość Starzenie się ludności
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE ZMIANĄ GOSPODARCZĄ. Autor: Agnieszka Wojciechowska
ZARZĄDZANIE ZMIANĄ GOSPODARCZĄ Autor: Agnieszka Wojciechowska Istota zarządzania zmianą gospodarczą Czemu i komu służy Strategia Zarządzania Zmianą Gospodarczą na poziomie lokalnym? Istota zarządzania
Bardziej szczegółowoWyzwania polskiej polityki edukacyjnej z perspektywy rynku pracy. dr Agnieszka Chłoń- Domińczak, IBE
Wyzwania polskiej polityki edukacyjnej z perspektywy rynku pracy dr Agnieszka Chłoń- Domińczak, IBE Plan prezentacji 1. Wyzwania dla polityki rozwoju umiejętności w Polsce 2. Absolwenci i ich sytuacja
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.
Bardziej szczegółowoRysunek 1. Miejsce SRT w systemie zintegrowanych strategii rozwoju kraju
STRESZCZENIE STRATEGII ROZWOJU TRANSPORTU Miejsce i rola Strategii Rozwoju Transportu Strategia Rozwoju Transportu (SRT) jest średniookresowym dokumentem planistycznym, który zgodnie z ustawą z dnia 6
Bardziej szczegółowoKorzyści ekonomiczne wynikające z kształcenia zawodowego
Renata Jarosińska Korzyści ekonomiczne wynikające z kształcenia zawodowego Chcąc efektywnie funkcjonować w warunkach współczesnej gospodarki, od podmiotów na niej funkcjonujących wymaga się wysokiej elastyczności,
Bardziej szczegółowoKONKURENCJA PODATKOWA UNII EUROPEJSKIEJ
Leokadia Oręziak KONKURENCJA PODATKOWA i HARMONIZACJA PODATKÓW w ramach UNII EUROPEJSKIEJ Implikacje dla Polski Warszawa 2007 SPIS TREŚCI Wstęp...........................................................
Bardziej szczegółowoNegatywne skutki monopolu
Negatywne skutki monopolu Strata dobrobytu społecznego z tytułu: (1) mniejszej produkcji i wyższej ceny (2) kosztów poszukiwania renty, które ponoszą firmy w celu osiągnięcia monopolistycznej pozycji na
Bardziej szczegółowoZACHOWANIA ORGANIZACYJNE
ZACHOWANIA ORGANIZACYJNE S T E P H E N P. R O B B I N S W W W. P R E N H A L L. C O M / R O B B I N S T E N T H E D I T I O N TŁUMACZONE PRZEZ WIESŁAWA MARIĘ GRUDZEWSKIEGO CZĘŚĆ DRUGA OSOBOWE MOTYWACJA:
Bardziej szczegółowoOtwartość gospodarki a rynek pracy
Wykład 10 Otwartość gospodarki a rynek pracy Plan wykładu 1. Migracje 2. Handel zagraniczny 1 1. Migracje 1/14 Kraje pochodzenia 1. Migracje 2/14 Stopa imigracji w Europie zbliża się do amerykańskiej (ale
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorczość w biznesie PwB
1 Przedsiębiorczość w biznesie PwB rozwoju przedsiębiorczości Rafał Trzaska r a f a l. t r z a s k a @ u e. w r o c. p l w w w. k s i m z. u e. w r o c. p l w w w. r a f a l t r z a s k a. p l 2 rozwoju
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE
STRATEGIA LIZBOŃSKA A POLITYKA ZATRUDNIENIA W POLSCE Wpływ funduszy unijnych na tworzenie nowych miejsc pracy dr Jerzy Kwieciński Podsekretarz Stanu Warszawa, 17 maja 2007 r. 1 Odnowiona Strategia Lizbońska
Bardziej szczegółowoKONKURENCJA PODATKOWA i HARMONIZACJA PODATKÓW. w ramach UNII EUROPEJSKIEJ. Implikacje dla Polski B 365094
KONKURENCJA PODATKOWA i HARMONIZACJA PODATKÓW w ramach UNII EUROPEJSKIEJ Implikacje dla Polski B 365094 SPIS TREŚCI Wstęp 9 ROZDZIAŁ I. PODATKI JAKO CZYNNIK WPŁYWAJĄCY NA MIĘDZY- NARODOWĄ POZYCJĘ GOSPODARKI
Bardziej szczegółowoMakroekonomia I Ćwiczenia
Makroekonomia I Ćwiczenia Ćwiczenia 2 Karol Strzeliński 1 Rynek Pracy Rynek, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy i ich oferty, a z drugiej strony przedsiębiorcy tworzący miejsca pracy
Bardziej szczegółowoPRODUKT (product) CENA (price) PROMOCJA (promotion) DYSTRYBUCJA (place) 7 (P) (+ Process, Personnel, Physical Evidence)
Marketing-mix Klasyfikacja środków konkurencji wg McCarthy ego - 4 P Cena w marketingu dr Grzegorz Mazurek PRODUKT (product) CENA (price) DYSTRYBUCJA (place) PROMOCJA (promotion) 7 (P) (+ Process, Personnel,
Bardziej szczegółowoWady i zalety nietypowych form rozliczania czasu pracy
STRATEGIA NA RZECZ AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ OPIEKUNÓW FAKTYCZNYCH Z SANDWICH GENERATION zasady wdrożeniowe: Wdrożenie nietypowych form rozliczania czasu pracy czas pracy rozliczany w dłuższym okresie Wady
Bardziej szczegółowoBUDOWANIE POZYCJI FIRMY NA KONKURENCYJNYM GLOBALNYM RYNKU
GRY STRATEGICZNE BUDOWANIE POZYCJI FIRMY NA KONKURENCYJNYM GLOBALNYM RYNKU Warsztaty z wykorzystaniem symulacyjnych gier decyzyjnych TERMIN od: TERMIN do: CZAS TRWANIA:2-3 dni MIEJSCE: CENA: Symulacyjne
Bardziej szczegółowoNormy, jako szansa na lepszy start zawodowy
Certyfikat ISO 9001 (od 2002) Normy, jako szansa na lepszy start zawodowy ŁCDNiKP 824/rz (znajomość norm przez absolwentów) Barbara Kapruziak Akredytacje Łódzkiego Kuratora Oświaty dla placówki doskonalenia
Bardziej szczegółowoModele płac motywacyjnych
Modele płac motywacyjnych Podejście klasyczne zakłada, że praca jest takim samym czynnikiem produkcji jak inne, np. kapitał Ale tylko pracownicy mogą wybierać, czy wkładać w pracę mniejszy czy większy
Bardziej szczegółowoSytuacja społeczno-ekonomiczna Unii Europejskiej i Strategia Lizbońska
Sytuacja społeczno-ekonomiczna Unii Europejskiej i Strategia Lizbońska Anna Ruzik CASE Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych Instytut Pracy i Spraw Społecznych Plan prezentacji Wyzwania demograficzne
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon
Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki
Bardziej szczegółowopaździernik 2016 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna
październik 2016 r. Projekt badawczy: Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce oraz Krajowego Rejestru Długów Informacja sygnalna PORTFEL NALEŻNOŚCI POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW dr Piotr Białowolski
Bardziej szczegółowoDagmara Walada. Bezrobocie w UE na przykładzie Polski i wybranego kraju UE
Dagmara Walada Bezrobocie w UE na przykładzie Polski i wybranego kraju UE Plan prezentacji 1. Pojęcie bezrobocia 2. Stopa Bezrobocia i bezrobotni 3. Przyczyny bezrobocia 4. Bezrobocie w Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoEuropejski Fundusz Społeczny
Europejski Fundusz Społeczny (EFS) jest głównym narzędziem finansowym Unii Europejskiej, wspierającym zatrudnienie w państwach członkowskich oraz promującym spójność gospodarczą i społeczną. Wydatki EFS
Bardziej szczegółowoOczekiwania wobec przyszłego pracownika absolwenta szkoły zawodowej. Anna Bartkiewicz Regionalna Izba Przemysłowo- Handlowa w Radomsku
Oczekiwania wobec przyszłego pracownika absolwenta szkoły zawodowej Anna Bartkiewicz Regionalna Izba Przemysłowo- Handlowa w Radomsku 19 listopada 2013 Plan prezentacji 1. Kontekst: szkolnictwo zawodowe
Bardziej szczegółowoEKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS
EKONOMIA TOM 1 WYD.2 Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS Przedmowa CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA Rozdział 1. Podstawy ekonomii 1.1. Wprowadzenie Niedobór i efektywność: bliźniacze tematy ekonomii
Bardziej szczegółowoSYLABUS A. Informacje ogólne
Załącznik nr 5 do Uchwały nr 1202 Senatu UwB z dnia 29 lutego 2012 r. WSPÓŁCZESNY RYNEK PRACY... nazwa przedmiotu Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów
Bardziej szczegółowoSzanse i wyzwania dla warszawskiego rynku pracy. Tomasz Gajderowicz
Szanse i wyzwania dla warszawskiego rynku pracy Tomasz Gajderowicz Agenda Trudności w analizie stołecznego rynku pracy Atuty i słabości warszawskiego rynku pracy Szanse i zagrożenia stojące przed rynkiem
Bardziej szczegółowoPLANOWANE KIERUNKI DZIAŁAŃ
PLANOWANE KIERUNKI DZIAŁAŃ POWIATOWEGO URZĘDU PRACY W WAŁCZU W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU NA LATA 2000-2010 1 Przy wyznaczaniu zadań i kierunków działania powiatu w zakresie zatrudnienia i zwalczania
Bardziej szczegółowoZestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia drugiego stopnia)
Zestawy zagadnień na egzamin magisterski dla kierunku EKONOMIA (studia drugiego stopnia) Obowiązuje od 01.10.2016 Zgodnie z Zarządzeniem Rektora ZPSB w sprawie Regulaminu Procedur Dyplomowych, na egzaminie
Bardziej szczegółowoKonkurs zamknięty nr 17/POKL/8.1.3/2010 Spotkanie informacyjne 17 marca 2010 r.
Konkurs zamknięty nr 17/POKL/8.1.3/2010 Spotkanie informacyjne 17 marca 2010 r. Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie Wydział Rozwoju Kadr Regionu Plan prezentacji Typy projektów. Uprawnieni wnioskodawcy
Bardziej szczegółowoModel flexicurity a starzejące się społeczeństwo. Ewa Bogacz-Wojtanowska
Model flexicurity a starzejące się społeczeństwo Ewa Bogacz-Wojtanowska Starzenie się społeczeństw: Starzenie się społeczeństw: starzenie się społeczeństw - polega na zwiększaniu się udziału ludzi starszych
Bardziej szczegółowoWarszawa, 28 marca 2011r. Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki
Warszawa, 28 marca 2011r. Stawiamy na innowacje Kluczem do stałego i szybkiego rozwoju gospodarczego są: - maksymalizacja efektywności wykorzystania zasobów (wiedzy, kapitału, pracy, zasobów naturalnych
Bardziej szczegółowo"Małe i średnie przedsiębiorstwa. Szkoła Główna Handlowa
"Małe i średnie przedsiębiorstwa Szkoła Główna Handlowa Sektor małych i średnich przedsiębiorstw (sektor MŚP) sektor publiczny i sektor prywatny zrzeszający średnie, małe przedsiębiorstwa oraz mikroprzedsiębiorstwa.
Bardziej szczegółowo1. Pojęcie, rodzaje i skutki bezrobocia. W literaturze można spotkać różne rodzaje bezrobocia (Kwiatkowski, 2005: 395).
Bezrobocie Spis treści: 1. Pojęcie, rodzaje i skutki bezrobocia...2 2. Tendencje rozwoju bezrobocia w Polsce i innych krajach...2 3. Przyczyny bezrobocia: ujęcia klasyczne i keynesistowskie...3 4. Bezrobocie
Bardziej szczegółowoBEZROBOCIE W OKRESIE TRANSFORMACJI
BEZROBOCIE W OKRESIE TRANSFORMACJI Katarzyna Konopka BEZROBOTNY - DEFINICJA Według Głównego Urzędu Statystycznego bezrobotny to osoba w wieku od 15 do 74 lat, a w okresie badanego tygodnia: a) nie była
Bardziej szczegółowoUwarunkowania dotyczące rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw w oparciu o zamówienia publiczne dr inż. Arkadiusz Borowiec
Uwarunkowania dotyczące rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw w oparciu o zamówienia publiczne dr inż. Arkadiusz Borowiec Spotkanie informacyjne współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Bardziej szczegółowoMieszkalnictwo barierą rozwoju społecznego i gospodarczego miast
P o l s k a A k a d e m i a N a u k Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Grzegorz Węcławowicz Mieszkalnictwo barierą rozwoju społecznego i gospodarczego miast Prezentacja na VI Forum Mieszkalnictwa
Bardziej szczegółowoGODZENIE PRACY ZAWODOWEJ Z ŻYCIEM RODZINNYM SEMINARIUM ELASTYCZNA OPRGANIZACJA PRACY I CZASU PRACY. DLACZEGO TAK? DLACZEGO NIE? Dorota Głogosz Instytut Pracy i Spraw Socjalnych Biuro Polityki Społecznej
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11
Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoRozwój lokalnych rynków pracy a strategie powiatów ziemskich
Rozwój lokalnych rynków pracy a strategie powiatów ziemskich Maciej Tarkowski Sympozjum Wsi Pomorskiej. Obszary wiejskie - rozwój lokalnego rynku pracy - przykłady, szanse, bariery 31 maja - 1 czerwca
Bardziej szczegółowoProcesy informacyjne zarządzania
Procesy informacyjne zarządzania Społeczny ład informacyjny dr inż. Janusz Górczyński 1 Podstawowe pojęcia (1) Informacja, procesy informacyjne i systemy informacyjne odgrywały zawsze istotną rolę w przebiegu
Bardziej szczegółowoZałącznik do Uchwały Nr 61 z dnia 16 grudnia 2016 roku
Załącznik do Uchwały Nr 61 z dnia 16 grudnia 2016 roku STRATEGIA ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Rozdział 1 Założenia ogólne 1 1. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne
WYKŁAD 2 Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne PLAN WYKŁADU Przedmiot makroekonomii Wzrost gospodarczy stagnacja wahania koniunktury Inflacja bezrobocie Krzywa Phillipsa (inflacja a bezrobocie)
Bardziej szczegółowoRYNEK PRACY WYZWANIA DLA POLSKI I EUROPY
PANEL I RYNEK PRACY WYZWANIA DLA POLSKI I EUROPY Wprowadzenie i moderowanie Dr Jacek Męcina 1 Uczestnicy panelu K. Mrzygłocka, Posłanka na Sejm RP, Szefowa naszej Podkomisji M. Stalpińska Dyrektor Personalna
Bardziej szczegółowoTeorie migracji Ekonomiczno społeczne skutki migracji Otwarcie niemieckiego rynku pracy:
Łukasz Pokrywka 23.05.2011 Teorie migracji Ekonomiczno społeczne skutki migracji Otwarcie niemieckiego rynku pracy: o Emigracja Polaków po przystąpieniu do UE o Sytuacja społeczno-gospodarcza Niemiec o
Bardziej szczegółowoOd czego zależy czy będę bezrobotnym
Od czego zależy czy będę bezrobotnym Bezrobocie jest to zjawisko ekonomiczne występujące w gospodarce każdego kraju. Oznacza ono sytuację, w której zapotrzebowanie (popyt) na pracę jest mniejsze od liczby
Bardziej szczegółowoPolityka rynku pracy. Maciej Frączek
Polityka rynku pracy Maciej Frączek PLAN PREZENTACJI Cele polityki rynku pracy Rodzaje polityki rynku pracy wybrane przekroje Pasywna a aktywna polityka rynku pracy Polityka zatrudnienia a polityka rynku
Bardziej szczegółowoMakroekonomia I ćwiczenia 2. Tomasz Gajderowicz
Makroekonomia I ćwiczenia 2 Tomasz Gajderowicz Agenda Rynek pracy Zadania Dane dot. rynku pracy Przepływy siły roboczej Rynek pracy rodzaj rynku, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy
Bardziej szczegółowoRealizacja: MillwardBrown SMG/KRC Warszawa, ul. Nowoursynowska 154A
Badanie specyfiki bezrobocia w wybranych powiatach województwa mazowieckiego, w zakresie stanu obecnego, perspektyw rozwoju sytuacji na lokalnych rynkach pracy oraz wniosków dla polityki rynku pracy. Wyniki
Bardziej szczegółowoUwarunkowania rynku pracy w Polsce. Aspekty regionalne
Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w Warszawie Uwarunkowania rynku pracy w Polsce. Aspekty regionalne redakcja naukowa Ryszard Cz. Horodeński Cecylia Sadowska-Snarska
Bardziej szczegółowoSytuacja na polskim rynku pracy RYNEK PRACY
Sytuacja na polskim rynku pracy RYNEK PRACY Maciej Frączek Czynniki warunkujące sytuację na polskim rynku pracy* - strukturalny charakter bezrobocia, spowodowany niewystarczającymi lub nieodpowiednimi
Bardziej szczegółowoZatrudnienie w Polsce Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Trendy na polskim rynku pracy 80 75 Wskaźnik zatrudnienia Wskaźnik aktywności Stopa bezrobocia 20 18 70 16 65 60 14 55 12 50 10 45 8 40 35 6 30 4 Turcja
Bardziej szczegółowoMobilność zawodowa i przestrzenna osób młodych w Polsce. młodzieŝ. Gdańsk Jarosław Oczki
młodzieŝ Gdańsk 12.12.2012 Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Mobilność zawodowa i przestrzenna osób młodych w Polsce Jarosław Oczki
Bardziej szczegółowo4. Analiza porównawcza potencjału Ciechanowa
4. Analiza porównawcza potencjału Ciechanowa Analiza potencjału rozwojowego powinna się odnosić między innymi do porównywalnych danych z miast o zbliżonych parametrach. Dlatego też do tej części opracowania
Bardziej szczegółowoEkonomia rozwoju wykład 7 Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i
Ekonomia rozwoju wykład 7 Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i prawne. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I http://www.e-sgh.pl/piotr_bialowolski/er
Bardziej szczegółowo