Wiem jak ratować życie!

Transkrypt

1 Wiem jak ratować życie!

2 Broszura stanowi materiał poglądowy opraty na wytycznych Polskiej Rady Resuscytacji. Autorzy: Milena Ziemba Violetta Matecka Opracowanie graficzne: Błażej Brzeźny

3 Jeśli masz w ręku tę broszurę to znaczy, że nie jesteś już małym dzieckiem, a zatem możemy wprowadzać cię w sprawy poważne. Ludzkie życie jest najcenniejszą ze spraw, wobec których możesz stanąć będąc śwadkiem zdarzenia, gdy ktoś niespodziewanie będzie potrzebował twej pomocy. Przeszkolony ratownik jest w stanie udzielić pierwszej pomcy skutecznie i bezpiecznie. Wiedza o udzielaniu pierwszej pomocy przedlekarskiej może być przydatna w każdej chwili naszego życia, stąd przedstawiamy najważniejsze kwestie dotyczące właściwego postępowania w niesieniu pomocy.

4 POSTĘPOWANIE NA MIEJSCU ZDARZENIA Przed jakimkolwiek działaniem zadbaj w pierwszej kolejności o bezpieczeństwo własne i miejsca zdarzenia!!! Nikomu nie pomożesz, jeśli sam staniesz się ofiarą. Upewnij się, czy jest bezpiecznie w pierwszej kolejności zadbaj o własne bezpieczeństwo - załóż rękawiczki jednorazowe, jeśli masz przy sobie kamizelkę odblaskową to użyj jej. zadbaj o bezpieczeństwo na miejscu zdarzenia uważaj na jadące samochody, nie podchodź jeśli jest pożar lub w pobliżu poszkodowanego są przewody elektryczne. Twój plecak może posłużyć jako trójkąt na drodze, ostrzegając innych użytkowników drogi. jeśli Ty jesteś bezpieczny i zabezpieczyłeś miejsce zdarzenia to poszkodowany też jest bezpieczny. Po zabezpieczeniu siebie i miejsca zdarzenia możesz podejść do poszkodowanego i ocenić jego stan, a następnie udzielić mu pierwszej pomocy. Oceń stan poszkodowanego Zacznij od oceny świadomości: pokaż się potrząśnij za barki zapytaj (Jak masz na imię? Co się stało? Otwórz oczy!) Poszkodowany, który jest przytomny lub półprzytomny może wydawać z siebie jakieś dźwięki lub próbować wykonać twoje polecenie. Nieprzytomny nie zareaguje. 2

5 Jeśli poszkodowany zareaguje : nie przenoś go - zostaw poszkodowanego tam, gdzie go znalazłeś, chyba że jest to dla niego niebezpieczne poproś kogoś lub sam zadzwoń pod nr 112 lub 999 cały czas kontroluj stan poszkodowanego - mów do niego, sprawdzaj czy jest przytomny, uspokajaj. Jeśli nie można nawiązać kontaktu wołaj o pomoc!!! Pomóc mogą ci inne osoby znajdujące sie w pobliżu, ale nie odchodź od poszkodowanego! Dalsze postępowanie z poszkodowanym: Kontrola podstawowych czynności życiowych tzw. ABC (skrót wywodzący sie języka angielskiego) ocena czy poszkodowany ma drożne drogi oddechowe, czy oddycha i czy ma zachowane krążenie krwi. Sekwencje oceny rozpoczynamy od kolejno wykonywanych czynnosci: 3

6 A B C airways udrożnij drogi oddechowe metoda czoło- żuchwa odchyl głowę do tyłu (nie bój się, że poszkodowany może mieć uszkodzony kręgosłup. W przypadku utraty przytomności, ważniejsze jest aby udrożnić drogi oddechowe i dzięki temu poszkodowany być może zacznie oddychać) breath kontrola oddechu, ilości i jakości przy udrożnionych drogach oddechowych zbadaj oddech przez min. 10 sekund za pomocą trzech zmysłów wzroku (oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej), słuchu (nasłuchuj przy ustach szmerów oddechowych) i czucia (staraj się wyczuć ruch powietrza na swoim policzku). Badając oddech u osoby dorosłej powinieneś wyczuć min. 2 oddechy na 10 sekund. circulation sprawdź oznaki krążenia: czy jest oddech? czy widać jakiekolwiek ruchy ciała? jaki jest kolor skóry? czy kaszle? czy są ruchy połykowe? czy mruga oczami? 4

7 Jeśli brak oznak krążenia WEZWIJ POGOTOWIE 112 LUB 999 Po wezwaniu pogotowia ratunkowego natychmiast rozpocznij czynności ratujące życie - resuscytację krążeniowo - oddechową (tzw. RKO). Poszkodowany powinien leżeć płasko na plecach, na twardym podłożu. Jeśli udzielasz pomocy osobie dorosłej to rozpocznij od 30 ucisków klatki piersiowej, a następnie wykonaj 2 wdechy przy udrożnionych drogach oddechowych. nr alarmowy 112 policja 997 straz pozarna 998 pogotowie ratunkowe 999 5

8 Uciski klatki piersiowej u osoby dorosłej miejsce środek klatki piersiowej sposób splotem 2 rąk częstość ok. 100/min głębokość 4-6 cm Oddech ratowniczy u osoby dorosłej udrożnij drogi oddechowe zaciśnij palcem wskazującym i kciukiem skrzydełka nosa wykonaj wdech swoimi ustami obejmij usta poszkodowanego i podaj tyle powietrza, aby widoczne było uniesienie klatki piersiowej oddech nie powinien trwać dłużej niż 2 sekundy Uciski klatki piersiowej u dzieci miejsce środek klatki piersiowej sposób 1 ręką częstość ok /min głębokość 2-3,5 cm Oddech ratowniczy u dziecka udrożnij drogi oddechowe zaciśnij palcem wskazującym i kciukiem skrzydełka nosa wykonaj wdech swoimi ustami obejmij usta poszkodowanego i podaj tyle powietrza, aby widoczne było uniesienie klatki piersiowej oddech nie powinien trwać dłużej niż 2 sekundy 6

9 Działań RKO nie przerywamy do momentu: przywrócenia oznak krążenia- poszkodowany zacznie oddychać, kaszleć itp. przybycia pogotowia ratunkowego wyczerpania sił ratownika nagłego niebezpieczeństwa Schemat postępowania w zatrzymaniu krążenia u dorosłych SPRAWDŹ ZAGROŻENIE SPRAWDŹ CZY POSZKODOWANY NIE REAGUJE ZAWOŁAJ O POMOC UDROŻNIJ DROGI ODDECHOWE SPRAWDŹ ODDECH PRZEZ 10 SEKUND BRAK PRAWIDŁOWEGO ODDECHU ZADZWOŃ POD NUMER 112 LUB 999 WYKONAJ 30 UCIŚNIĘĆ KLATKI PIERSIOWEJ 2 WDECHY RATOWNICZE 7

10 Wykonuj uciśnięcia klatki piersiowej w tempie 100 uciśnięć na minutę. Jeśli nie możesz wykonać oddechów ratowniczych lub z jakiegoś powodu nie chcesz tego robić, po prostu uciskaj klatkę piersiową bez przerw na oddechy- lepiej robić to, niż nie robić nic. Schemat postępowania w zatrzymaniu krążenia u dzieci SPRAWDŹ CZY POSZKODOWANY NIE REAGUJE ZAWOŁAJ O POMOC UDROŻNIJ DROGI ODDECHOWE SPRAWDŹ ODDECH PRZEZ 10 SEKUND 8

11 BRAK PRAWIDŁOWEGO ODDECHU WYKONAJ 5 WDECHÓW RATOWNICZYCH 30 UCIŚNIĘĆ KLATKI PIERSIOWEJ 2 WDECHY RATOWNICZE 30 UCIŚNIĘĆ KLATKI PIERSIOWEJ PO 2 MINUTACH ZADZWOŃ POD NUMER 112 LUB 999 9

12 Defibrylacja automatyczna - czyli sprzęt ułatwiający ratowanie życia AED, czyli automatyczny defibrylator zewnętrzny, można obecnie znaleźć w wielu miejscach: w supermarketach, na stadionach, basenach czy lotniskach oraz w miejscach publicznych. To małe urządzenie użyte w pierwszych 3-5 minutach po zatrzymaniu krążenia poprawia przeżywalność u osób w trakcie nagłego zatrzymania krążenia. Urządzenie to automatycznie określa rytm serca u osoby z objawami zatrzymania krążenia i gdy rozpozna zaburzenie, użyje impulsu elektrycznego by przełączyć serce w miarowy rytm zatokowy. Jeśli stwierdzisz, że u poszkodowanego doszło do nagłego zatrzymania krążenia, a w pobliżu znajduje się defibrylator to jak najszybciej użyj go. Używając AED musisz pamiętać o kilku zasadach bezpieczeństwa: musisz postępować zgodnie z poleceniami, jakie wydaje urządzenie AED klatka piersiowa poszkodowanego musi być sucha ty i poszkodowany musicie być na suchym podłożu elektrody przykleja się do klatki piersiowej zgodnie z instrukcją obrazkową zamieszczoną na nich na ciele poszkodowanego nie moze byc bizuterii ( np. zegarek) i plastów np. z lekami podczas analizowania rytmu oraz wyładowania elektrycznego nikt nie może dotykać poszkodowanego 10

13 STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA NIEURAZOWE OMDLENIE Jest to krótkotrwała utrata przytomności. Przyczynami omdlenia mogą być: stres, niedożywienie, zbyt mała ilość świeżego powietrza w pomieszczeniu, odwodnienie, ale także różnego rodzaju choroby. zapewnij dostęp świeżego powietrza ułóż poszkodowanego w pozycji czterokończynowej w trakcie udzielania pomocy wezwij lub poproś kogoś, aby wezwał pogotowie ratunkowe jeśli poszkodowany odzyska przytomność ułóż go w pozycji bezpiecznej 11

14 DRGAWKI Mogą być spowodowane atakiem padaczki, wysoką gorączką, niedocukrzeniem (hipoglikemia), zatruciami lub urazami głowy niezależnie od przyczyn NIE WOLNO podejmować prób siłowego unieruchomienia poszkodowanego! nie wkładaj żadnych przedmiotów do ust! NALEŻY chronić głowę! zapewnij spokój, kontroluj funkcje życiowe! wezwij pomoc medyczną! po ataku sprawdź oddech i przytomność i ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej ZADŁAWIENIE Przyczyną zadławień jest ciało obce w drogach oddechowych na przykład kęs pokarmu, który utkwił w gardle blokując wejście do tchawicy. Osoba, która się dławi może mieć trudności z oddychaniem, zatem jeśli jest przytomna zachęcaj poszkodowanego do kaszlu. 12

15 Poza tym: pochyl lekko poszkodowanego do przodu i 5 razy uderz dłonią w okolicę między łopatkami (dłoń ułóż w łódkę) jeśli jest to małe dziecko przechyl je przez kolano, aby jego brzuch był uciskany, a głowa skierowana była pionowo w dół, uderzaj między łopatki jeśli uderzenia nie pomagają wyprostuj poszkodowanego i 5 razy uciśnij energicznie dłonią zwiniętą w pięść nadbrzusze (między pępkiem a mostkiem) uderzenia między łopatki i uciśnięcia nadbrzusza wykonuj naprzemiennie, aż ciało obce wydostanie się z dróg oddechowych lub gdy poszkodowany straci przytomność. jeśli u poszkodowanego dojdzie do utraty przytomności skontroluj ABC. Jeśli dojdzie do zatrzymania oddechu to wezwij pomoc i rozpocznij wykonywanie czynności ratujących życie tzw. RKO 13

16 UŻĄDLENIA OWADÓW usuń żądło za pomocą twardego płaskiego narzędzia. Może to być karta lub dowód osobisty. Nie usuwaj żądła ręką, bo możesz je wbić głębiej w tkanki. Jad wydostający się z żądła może być czynnikiem wywołującym uczulenia, co w rezultacie może doprowadzić nawet do bezpośredniego zagrożenia życia. poszkodowany może być uczulony na jad owadów, dlatego jeśli wystąpi u niego duszność ułóż go w pozycji półsiedzącej (NIE kładź płasko na plecach) wezwij pogotowie ratunkowe (999 lub 112) kontroluj parametry życiowe (ABC) WSTRZĄS W wyniku różnych czynników, gdy dochodzi do bezpośredniego zagrożenia życia, organizm uruchamia mechanizm chroniący podtrzymanie funkcji życiowych w najważniejszych organach takich jak serce, płuca i mózg. Skierowanie krwi z tlenem do tych organów skutkuje tym, że pozostałe narządy są narażone na niedotlenienie. Przyczyną wstrząsu może być duża utrat krwi, wcześniej wymieniona gwałtowna reakcja alergiczna, czy urazy wielonarządowe lub oparzenia. Objawy wstrząsu to: blado -szara skóra, zlana lepkim potem płytki szybki oddech, uczucie duszności suchość w jamie ustnej dreszcze niepokój i odczuwany lęk przez poszkodowaneg Postępowanie: ułóż poszkodowanego w pozycji przeciw wstrząsowej - płasko z nogami uniesionymi na ok. 30 cm nad ziemią 14

17 okryj jego ciało folią termiczną kontroluj parametry życiowe (ABC) mów do poszkodowanego, uspokajaj go nie wolno podawać tym poszkodowanym nic do picia lub jedzenia wezwij pogotowie ratunkowe 112 lub 999 Nie układamy w pozycji przeciw wstrząsowej poszkodowanych: nieprzytomnych, z urazami głowy, urazami klatki piersiowej. OPARZENIA Oparzenia powstają na skutek działania czynników cieplnych np. promieni słonecznych, ognia, pary lub gorącego płynu lub czynników chemicznych jak substancje żrące. Nie zależnie do czynnika wywołującego, oparzenia mają tendencje penetrujące to znaczy, że wnikają do wnętrza tkanki wpływając na głębokość ran. Objawy to: zaczerwienie w miejscu oparzenia, silny ból obrzęk, czasem powstanie pęcherzy z płynem surowiczym przy głębszych oparzeniach uszkodzenia skóry lub zmiany w wyglądzie tkanek głębokich Postępowanie: szybko zdejmij ewentualną biżuterię np. pierścionki oparzoną powierzchnię ciała schładzaj bieżącą zimną wodą przez minut jeśli oparzeniu uległy duże powierzchnie ciała typu klatka piersiowa, plecy, brzuch, uda to przyłóż mokre kompresy namocz zimną wodą np. ręczniki, prześcieradła itp. dużych oparzeń nie polewamy bezpośrednio zimną wodą z prysznica, gdyż może dojść do szoku termicznego, a co za tym idzie nawet do zatrzymania krążenia 15

18 po schłodzeniu ranę oparzeniową zaopatrz suchym jałowym opatrunkiem wezwij pogotowie ratunkowe kontroluj parametry życiowe (ABC) na oparzenia nie stosujemy żadnych maści czy kremów nie przekłuwamy pęcherzy UWAGA!!! ubranie wierzchnie zdejmujemy z oparzonej części ciała tylko wtedy, gdy oparzenie nastąpiło przy nas i robimy to natychmiast! w innym razie schładzamy skórę przez ubranie 16

19 PORAŻENIE PRĄDEM zanim podejdziesz do poszkodowanego bezwzględnie wyłącz źródło prądu. Bez jego wyłączenia nie dotykaj poszkodowanego. Jeśli niemożliwe jest wyłącznie prądu to wezwij straż pożarną 112 lub 998 pamiętaj, aby samemu zabezpieczyć się przed oddziaływaniem prądu elektrycznego - obuwie z gumową podeszwą, weź kawałek drewnianego kija, aby odsunąć poszkodowanego od źródła prądu. Gdy jesteś bezpieczny (źródło prądu jest wyłączone) oceń funkcje życiowe poszkodowanego (ABC) bądź gotowy do reanimacji zaopatrz oparzenia i inne obrażenia ciała wezwij pogotowie ratunkowe kontroluj parametry życiowe ABC UTONIĘCIA/ PODTOPIENIA Wyciągnięcie ofiary z wody zostaw ratownikom wodnym lub strażakom, którzy potrafią zrobić to w odpowiedni sposób. Bardzo trudno jest samemu wyciągnąć poszkodowanego, jeśli nie ma się odpowiedniego przeszkolenia. PAMIĘTAJ O WŁASNYM BEZPIECZEŃSTWIE!!! Postępowanie: jeśli jesteś świadkiem takiego zdarzenia i widzisz, że ktoś się topi to natychmiast zadzwoń po służby ratunkowe 112 lub straż pożarną 998 jeśli jesteś na plaży strzeżonej to wezwij ratownika wodnego unikaj ratowania ludzi na własną rękę jeśli jesteś świadkiem podtopienia zimą na lodzie pamiętaj, aby poszkodowanemu rzucić linę, szal, długą gałąź, żeby mógł się czegoś złapać, ale nie wbiegaj na lód 17

20 jeśli musisz poruszać sie po lodzie, pamiętaj, czołgaj sie leżąc całym ciałem na tafli lodu, bo zmniejsza to miejscowe obciążenie powierzchni jeśli podtopiony jest na lądzie rozpocznij działania wg schematu ABC i prowadź resuscytację. Pamiętaj, że w przypadku podtopionych akcja reanimacyjna przynosi efekty, nawet po bardzo długim okresie przebywania poszkodowanego pod wodą. WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIA Długotrwałe lub bardzo nasilone działanie niskich temperatur jest szkodliwe, zwłaszcza dla wystających części naszego ciała jak nos, uszy, policzki, palce rąk i nóg. Szczególnie niebezpieczne jest zimno w połączeniu z dużą wilgotnością i wiatrem, dla osób narażonych na jego długotrwałe działanie np. taternicy lub osoby bezdomne. Do grup narażonych na silne oddziaływanie zimna należą też osoby starsze i małe dzieci. W przypadku obniżenia temperatury ciała poniżej 35 st. C, mówimy już o wyziębieniu, które prowadzi do zwolnienie procesów życiowych organizmu, a w efekcie może spowodować zatrzymanie pracy serca. Odmrożenia to miejscowe zmiany pod wpływem działania czynników związanych z niską temperaturą. Objawy odmrożenia to : ból miejsc narażonych biało- szare zabarwienie skóry, obrzęk, a czasem nawet zasinienie zmarzniętych części ciała mrowienie przy dopływie ciepła bolesność przy dotyku, czasem sztywność np. palców Postępowanie: zabierz poszkodowanego do ciepłego pomieszczenia usuń rękawiczki, buty, biżuterię celem ułatwienia swobodnego przepływu krwi rozgrzewaj powoli - to znaczy okryj kocem, kołdrą, kolejnymi warstwami 18

21 podaj ciepłe,słodkie napoje do picia o ile poszkodowany jest przytomny nie wolno stosować gorących kąpieli, a jeśli kąpiel to z systematycznie dolewaną coraz cieplejszą wodą na widoczne rany lub pęcherze załóż jałowy opatrunek w przypadku wyziębienia i utraty przytomności wezwij pogotowie ratunkowe, prowadź kontrole parametrów życiowych (ABC), a jeśli konieczne to resuscytacje Nie wolno poszkodowanym podawać alkoholu, ani nacierać ich śniegiem celem miejscowego rozgrzania! 19

22 URAZY POSTĘPOWANIE Z RANAMI w ranach nie grzebiemy rany powierzchowne jak otarcia lub stłuczenia obmywamy bieżącą wodą, możemy spryskać np. Octaniseptem i zabezpieczamy plastrem ran głębokich nie polewamy żadnymi środkami, w tym jodyną czy wodą utlenioną na mocno krwawiącą ranę zakładamy opatrunek uciskowy z gazy, uciskając kolejnymi warstwami np. rolek bandaży i mocujemy bandażem na zewnątrz zranioną kończynę unieruchamiamy opatrunek, który przekrwawia zabezpieczamy kolejną warstwą, nie zdejmując wcześniejszych opatrunków ciał obcych np. prętów nie wyciągamy, gdyż swoją objętością tamują krwawienie. Należy właściwie unieruchomić ciało obce w ranie. do opatrywania ran nie wolno używać waty, ligniny, chusteczek higienicznych - stosuj gaziki, gazy, chusty opatrunkowe URAZY KOŃCZYN Objawy: ból, obrzęk nienaturalne położenie nienaturalne ruchy niemożność poruszania rany 20

23 Postępowanie: unikaj zbędnego przemieszczania się poszkodowanego i niepotrzebnych ruchów zwłaszcza uszkodzoną częścią ciała uspokój poszkodowanego, co zmniejszy odczucie jego bólu ułóż poszkodowanego w odpowiedniej pozycji do rozpoznanych urazów i złamań wskazane jest wielopunktowe unieruchomienie uszkodzonej kończyny (np. za pomocą chust trójkątnych) jeśli uszkodzona jest kończyna dolna to zawsze zdrową kończynę przyłóż do uszkodzonej i unieruchom je za pomocą chust trójkątnych. jeśli uszkodzona jest kończyna górna zrób z chusty trójkątnej temblak (pamiętaj aby łokieć i nadgarstek były schowane) jeśli jest krwawienie zatamuj je na otwarte złamania stosuj tylko jałowe opatrunki okryj poszkodowanego 21

24 22

25 URAZY GŁOWY Przy urazach głowy może dojść do zaburzeń świadomości U poszkodowanego mogą wystąpić nudności i wymioty Postępowanie: jeśli jest rana załóż opatrunek chłonny, pomocnym może być codofix ułóż poszkodowanego w pozycji półsiedzącej z podparciem kontroluj parametry życiowe wezwij pogotowie ratunkowe 23

26 KRWAWIENIE Z NOSA pochyl głowę poszkodowanego do przodu niech poszkodowany wydmucha nos na 10 sekund zaciśnij poszkodowanemu skrzydełka nosa i powtarzaj czynność do 10 minut możesz zastosować zimne okłady na czoło, nos, kark nie wolno celem zatamowania krwawienia wkładać do nosa żadnych chusteczek higienicznych czy ligniny! jeśli krwawienie nie ustępuje po 20 minutach należy wezwać pogotowie ratunkowe 24

27 URAZY KLATKI PIERSIOWEJ Objawy: duszność ból w klatce piersiowej Postępowanie: jeśli jest rana załóż opatrunek trójstronny przy urazie klatki piersiowej układamy poszkodowanego w pozycji półsiedzącej z nogami prostymi lub podkurczonymi wezwij pogotowie ratunkowe kontroluj parametry życiowe URAZY BRZUCHA zwróć uwagę na otarcia, zasinienia (np. od pasów w samochodzie) poszkodowanego układamy na plecach z pokurczonymi nogami, co zmniejsza napięcie mięśni brzucha i odczuwane dolegliwości bólowe wezwij pogotowie ratunkowe kontroluj parametry życiowe nie wolno stosować termoforów, ani żadnych ciepłych okładów URAZY KRĘGOSŁUPA Postępowanie: podejrzewamy u wszystkich poszkodowanych po wypadkach komunikacyjnych, upadkach z wysokości, czy skokach do wody staramy nie ruszać poszkodowanego, zabezpieczając jego głowę swoimi rękoma lub kolanami 25

28 możesz bezpiecznie udrożnić drogi oddechowe rękoczynem czoło- broda kontroluj parametry życiowe ABC wezwij pogotowie ratunkowe WZYWANIE SŁUŻB RATUNKOWYCH nr alarmowy 112 policja 997 straz pozarna 998 pogotowie ratunkowe 999 Wzywając służby ratunkowe pamiętaj, abyś określił: dokładny adres miejsce zdarzenia rodzaj zdarzenia: wypadek komunikacyjny, pożar, porażenie prądem, nagła choroba ile osób potrzebuje pomocy przybliżony wiek poszkodowanych opisz widoczne obrażenia swoje dane: imię i nazwisko, nr telefonu, z którego się dzwoni, skąd się dzwoni NIE ODKŁADAJ SŁUCHAWKI JAKO PIERWSZY!! 26

29 Działania prozdrowotne są ważnym elementem edukacji młodgo człowieka. Wdrożenie przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa w szkołach gimnazjalnych sprzyja realizacji inicjatywy Miasta Poznania koordynowanej przez Wydział Zarządzania Kryzysowgo i Bezpieczeństwa Urzędu Miasta i opracowaniu programu WIEM JAK RATOWAĆ ŻYCIE. Program zakłada wzmocnienie procesu edukacji i kształcenia dzieci oraz młodzieży w temacie wiedzy, a także umiejętności praktycznych z zakresu udzielania pierwszej pomocy, a w szczególności podjęcia resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Cele i zadania określone w Programie wpisują się w założenia programu Bezpieczny Poznań będącego jednym z programów strategicznych zawartych w Strategii Rozwoju Miasta Poznania Miasto Poznań pl. Kolegiacki Poznań

30