INFORMACJA O REALIZACJI PROGRAMU FINANSOWEGO WSPARCIA BUDOWNICTWA SOCJALNEGO (wg stanu na dzień 31 stycznia 2013 r.)

Transkrypt

1 MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ DEPARTAMENT MIESZKALNICTWA INFORMACJA O REALIZACJI PROGRAMU FINANSOWEGO WSPARCIA BUDOWNICTWA SOCJALNEGO (wg stanu na dzień 31 stycznia 2013 r.) Warszawa, luty 2013 r.

2 Spis treści I. Zasady finansowego wsparcia tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych w ramach programu rządowego.. 3 II. III. Dotychczasowe efekty programu finansowego wsparcia budownictwa socjalnego... 4 Szczegółowe informacje dotyczące wyników realizacji programu finansowego wsparcia budownictwa socjalnego w 2012 r.. 6 VI. Podsnie i wnioski.. 13 Spis tabel Maksymalna wysokość finansowego wsparcia na podstawie ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251, poz. 1844, z późn. zm.).... Zestawienie wyników realizacji programu finansowego wsparcia budownictwa socjalnego w latach Kwoty finansowego wsparcia przyznane i wypłacone wg województw (lata ).. 6 Struktura wniosków zakwalifikowanych w 2012 r. wg rodzaju tworzonego zasobu oraz typu realizowanego przedsięwzięcia.. 7 Struktura wniosków zakwalifikowanych w 2012 r. wg rodzaju tworzonego zasobu oraz typu realizowanego przedsięwzięcia Kwoty finansowego wsparcia wynikające ze złożonych wniosków w edycji wiosennej i jesiennej 2012 r. wg województw

3 I. Zasady finansowego wsparcia tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych w ramach programu rządowego Pomoc państwa w tworzeniu zasobu budownictwa dla osób oraz rodzin najuboższych i wymagających opieki realizowana jest na podstawie ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251, poz. 1844, z późn. zm). Ustawa określa zasady ubiegania się o finansowe wsparcie z budżetu państwa przez podmioty, do których ustawowych lub statutowych zadań należy zapewnienie schronienia lub potrzebującym. W zależności od rodzaju realizowanego przedsięwzięcia, inwestor (gmina, związek międzygminny, powiat lub organizacja pożytku publicznego) ma możliwość otrzymania finansowego wsparcia pokrywającego część kosztów przedsięwzięcia, w wyniku którego powstaną, lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu gminy niestanowiące lokali socjalnych, chronione, noclegownie lub domy dla bezdomnych. Źródłem udzielanej pomocy jest Fundusz Dopłat zlokalizowany w Banku Gospodarstwa Krajowego, którego zadaniem jest podpisanie z inwestorami stosownych umów, a następnie wypłata i rozliczenie wypłaconych środków. Zasady programu: - wysokość finansowego wsparcia: 30-50% kosztów przedsięwzięcia; - inwestorzy: gminy, powiaty, związki międzygminne i organizacje pożytku publicznego; - rodzaje wspieranych przedsięwzięć: budowa, remont, przebudowa, zmiana sposobu użytkowania budynku, zakup budynków i lokali mieszkalnych, udział w inwestycji (budowa, remont, przebudowa) realizowanej przez towarzystwo budownictwa społecznego; - rodzaje tworzonego zasobu:, chronione, niestanowiące lokali socjalnych (także będące własnością towarzystw budownictwa społecznego pełniące ww. funkcje), noclegownie i domy dla bezdomnych; - częstotliwość składania wniosków o finansowe wsparcie: dwa razy w roku kalendarzowym (marzec, wrzesień); - źródło udzielanego wsparcia: Fundusz Dopłat ulokowany w Banku Gospodarstwa Krajowego. 3

4 Tabela 1. Maksymalna wysokość finansowego wsparcia na podstawie ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251, poz. 1844, z późn. zm.) Przedsięwzięcie Lokale socjalne Mieszkania chronione Noclegownie i domy dla bezdomnych Lokale niestanowiące lokali socjalnych Lokale dla powodzian Rodzaj przedsięwzięcia Inwestor Gmina Gmina, powiat Gmina, związek międzygminny, organizacje pożytku publicznego Gmina Gmina budowie, w tym rozbudowa lub nadbudowa budynku 30% 30%* 40% 30% 40% remont lub przebudowa budynku lub jego części 40% 40%* 50% 40% 50% zmiana sposobu użytkowania budynku lub jego części 40% 40%* 50% 40% 50% kupno lokalu mieszkalnego, lub budynku mieszkalnego 30% 30%* - 30% 40% kupno w tym remont lokalu mieszkalnego lub budynku 30% 30%* - 30% 40% mieszkalnego budowa, w tym rozbudowa lub 40%** 40%** Lokale - 40% - nadbudowa mieszkalne budynku realizowane remont lub 50%** 50%** przez TBS*** - 50% - przebudowa zmiana sposobu użytkowania 50%** 50%** - 50% - Źródło: opracowanie MTBiGM na podstawie przepisów ustawy * także organizacje pożytku publicznego, **także związek międzygminny, *** wysokość finansowego wsparcia udzielonego gminie na realizację przedsięwzięcia nie może przekroczyć połowy udziału gminy, związku międzygminnego albo powiatu w kosztach przedsięwzięcia. II. Dotychczasowe efekty programu finansowego wsparcia budownictwa socjalnego W ramach obecnie realizowanego programu wsparcia budownictwa socjalnego, w latach odbyło się 12 edycji składania wniosków. W ciągu 6 lat funkcjonowania programu dofinansowano powstanie ogółem lokali socjalnych, 99 mieszkań chronionych oraz 879 miejsc w noclegowniach i domach dla bezdomnych. Od II edycji 2009 r. gminy mogą ubiegać się także o finansowe wsparcie na tworzenie mieszkań komunalnych niestanowiących lokali socjalnych. Od tego czasu odbyło się 7 edycji programu dofinansowano powstanie ogółem mieszkań komunalnych (w tym 88 mieszkań dla powodzian) - dodatkowo z zasobu gminnego zostanie wydzielona odpowiednia liczba lokali socjalnych. Szczegółowe 4

5 zestawienie przedstawiające strukturę przedsięwzięć objętych wsparciem z Funduszu Dopłat udzielonym na podstawie dotychczasowych edycji programu, w zależności od rodzaju tworzonego zasobu, przedstawia poniższa tabela. Tabela 2. Zestawienie wyników realizacji programu finansowego wsparcia budownictwa socjalnego w latach Edycje liczba realizowanych wniosków liczba lokali socjalnych liczba mieszkań chronionych liczba miejsc w noclegowniach liczba miejsc w domach dla bezdomnych liczba mieszkań komunalnych*) (z wył. mieszkań dla powodzian) liczba mieszkań dla powodzian kwota dofinansowania (w tys. zł) I/ II/ I/ II/ I/ II/ I/ II/ I/ II/ I/ II/ Łącznie *) dodatkowo, zgodnie z art. 6a ust. 4 ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251, poz. 1844, z późn. zm.) z zasobu gminnego wydzielona zostanie odpowiednia liczba lokali socjalnych Źródło: Dane BGK 5

6 Szczegółowe zestawienie kwot finansowego wsparcia przyznanych i wypłaconych w podziale na województwa (różnica wynika z faktu, iż część inwestycji jest jeszcze w trakcie realizacji, jak również z tego, że umowna kwota finansowego wsparcia była wyższa od kwoty wynikającej z rozliczenia przedsięwzięcia) w ramach realizacji programu finansowego wsparcia budownictwa socjalnego w latach przedstawiono w poniższej tabeli: Tabela 3. Kwoty finansowego wsparcia przyznane i wypłacone wg województwa (lata ) Województwo Kwota przyznanego finansowego wsparcia (mln zł) Kwota wypłaconego finansowego wsparcia (mln zł) DOLNOŚLĄSKIE 36,41 15,54 KUJAWSKO-POMORSKIE 30,72 17,67 LUBELSKIE 15,42 6,05 LUBUSKIE 8,00 4,95 ŁÓDZKIE 5,55 3,18 MAŁOPOLSKIE 14,12 4,57 MAZOWIECKIE 62,28 19,38 OPOLSKIE 10,83 6,35 PODKARPACKIE 11,89 7,01 PODLASKIE 9,12 2,43 POMORSKIE 19,67 8,08 ŚLĄSKIE 46,16 16,80 ŚWIĘTOKRZYSKIE 13,90 7,13 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 15,73 10,71 WIELKOPOLSKIE 24,07 11,29 ZACHODNIOPOMORSKIE 47,82 16,35 Razem 371,69 157,47 Źródło: Dane BGK III. Szczegółowe informacje dot. wyników realizacji programu finansowego wsparcia budownictwa socjalnego w 2012 r. W ubiegłym roku na dofinansowanie programu wsparcia budownictwa socjalnego przeznaczono z budżetu państwa kwotę 120 mln zł, po 60 mln na każdą z edycji. Pozwoliło to na finansowe wsparcie wszystkich przedsięwzięć objętych wnioskami poprawnymi od strony formalnej. Gminy jednak nie w pełni wykorzystały dedykowane na ten cel środki. Z zaplanowanych 120 mln zł wykorzystano ok. 97,8 mln zł (jest to jednocześnie najwyższa kwota wykorzystana przez gminy do tej pory). W ramach przyznanej w 2012 r. pomocy z budżetu państwa powstanie 994 lokali socjalnych, 14 mieszkań chronionych, 942 mieszkań komunalnych (dodatkowo powstanie odpowiednia liczba lokali socjalnych) oraz 63 miejsca noclegowe. 6

7 Tabela 4: Struktura wniosków zakwalifikowanych w 2012 r. wg rodzaju tworzonego zasobu oraz typu realizowanego przedsięwzięcia Rodzaj zasobu Rodzaj przedsięwzięcia Wnioskowana Liczba Liczba kwota lokali/ wniosków wsparcia miejsc (w tys. zł) dom dla bezdomnych remont lub przebudowa ,97 noclegownia budowa budynku ,27 zmiana sposobu użytkowania ,01 budowa budynku ,76 kupno lokali / budynku ,39 remont lub przebudowa ,64 zmiana sposobu użytkowania ,64 przebudowa i zmiana sposobu użytkowania ,61 chronione remont lub przebudowa ,43 budowa budynku ,80 budowa budynku-tbs ,38 kupno lokali / budynku ,68 kupno lokali / budynku połączone z remontem ,08 remont lub przebudowa ,01 zmiana sposobu użytkowania ,10 zmiana sposobu użytkowania - TBS ,50 chronione / zmiana sposobu użytkowania ,43 / chronione kupno lokali / budynku połączone z remontem ,77 / remont lub przebudowa ,25 zmiana sposobu użytkowania ,97 Suma końcowa ,69 Źródło: Dane BGK W 2012 r. nastąpił wzrost wolumenu przedsięwzięć związanych z udziałem gminy w inwestycjach realizowanych przez towarzystwa budownictwa społecznego dofinansowano 11 przedsięwzięć na ogólna kwotę 22 mln zł, w wyniku czego powstanie 367 lokali (dla porównania w 2011 r. odpowiednio 7 przedsięwzięć na ogólną kwotę ok. 15 mln zł, na realizację 197 lokali, w 2010 r.: 2 przedsięwzięcia na kwotę ok. 1,7 mln zł, na realizację 26 lokali, w 2009 r. 4 przedsięwzięcia na kwotę ok. 3,3 mln zł, 70 lokali). 7

8 Tabela 5: Struktura wniosków zakwalifikowanych w 2012 r. wg rodzaju tworzonego zasobu oraz typu realizowanego przedsięwzięcia Województwo LUBELSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE DOLNOŚLĄSKIE Edycja Nazwa wnioskodawcy Rodzaj tworzonego zasobu Status umowy Liczba tworzonych lokali Kwota finansowego wsparcia wynikająca ze złożonych wniosków CHOCIANÓW czynna ,01 MIASTO BOGUSZÓW-GORCE czynna ,80 MIASTO SZKLARSKA PORĘBA czynna ,77 rozliczone GŁOGÓW wsparcie ,00 RUDNA czynna ,01 ŚRODA ŚLĄSKA czynna ,78 / BYSTRZYCA KŁODZKA ,69 I MIASTO LWÓWEK ŚLĄSKI ,60 KŁODZKO ,19 KUDOWA - ZDRÓJ ,33 LEGNICA ,89 STRZELIN ,59 NOWE czynna ,89 DRZYCIM ,71 MIASTA RYPINA ,95 MIASTA TORUŃ ,66 SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE chronione ,48 MIASTO INOWROCŁAW LUBLIN ZAMOŚĆ MIASTO KRAŚNIK ,00 czynna ,83 czynna , ,68 8

9 PODKARPACKIE OPOLSKIE MAZOWIECKIE MAŁOPOLSKIE ŁÓDŹKIE LUBUSKIE MIĘDZYRZECZ NOWOGRÓD BOBRZAŃSKI NOWA SÓL - MIASTO ALEKSANDRÓW ŁÓDZKI MIASTO RADOMSKO MIASTA TARNOWA ŻABNO czynna ,97 noclegownia czynna , ,43 czynna ,39 czynna , , ,60 BRWINÓW czynna ,00 MIASTO OSTROŁĘKA czynna ,31 MIASTO OSTRÓW MAZOWIECKA czynna ,13 MIASTO STOŁECZNE WARSZAWA DZIELNICA PRAGA czynna ,74 PÓŁNOC CHORZELE ,43 GLINOJECK ,72 MIASTA RADOMIA ,92 MIASTO JÓZEFÓW ,11 MIASTO JÓZEFÓW ,24 BIERAWA czynna ,38 KĘDZIERZYN -KOŹLE LEŚNICA / PACZKÓW czynna ,76 czynna , ,62 KORCZYNA czynna ,27 KROSNO czynna ,54 MIASTA SANOKA PRZEMYŚL , ,44 9

10 PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŁAPY czynna ,46 SZEPIETOWO rezygnacja ,35 MIASTO KOLNO czynna ,90 MIASTO BIAŁYSTOK ,00 CZARNA DĄBRÓWKA czynna ,56 MIASTO rozliczone GDAŃSK wsparcie ,00 MIASTO LĘBORK czynna ,63 PRUSZCZ GDAŃSKI czynna ,54 SŁUPSK czynna ,92 SŁUPSK czynna ,48 DAMNICA ,70 MIASTA GDAŃSKA ,00 MIASTA GDAŃSKA ,62 TUCHOMIE ,66 DĄBROWA GÓRNICZA czynna ,28 ZABRZE czynna ,60 ZABRZE czynna ,01 rozliczone ZABRZE wsparcie ,66 rozliczone ZABRZE wsparcie ,93 WILKOWICE rozwiązana ,73 MIASTO BIELSKO BIAŁA chronione czynna ,00 CARITAS DIECEZJI dom dla SOSNOWIECKIEJ bezdomnych ,78 CHORZÓW ,08 MIASTA TYCHY ,54 MIASTO MYSŁOWICE ,45 ZABRZE ,73 ZABRZE ZABRZE , ,79 10

11 ŚLĄSKIE SOSNOWIEC ZAWIERCIE MIASTO RYBNIK chronione / , , ,88 ŚWIĘTOKRZYSKIE OPATÓW STARACHOWICE STASZÓW , , ,30 WARMIŃSKO-MAZURSKIE OLSZTYNEK czynna ,48 GIETRZWAŁD ,34 WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE I MIASTO ODOLANÓW PIŁA MIASTO PUSZCZYKOWO CHODZIEŻ KÓRNIK MIASTO KONIN MIASTO OSTRÓW WIELKOPOLSKI MIASTO I SZAMOTUŁY czynna ,21 czynna ,54 czynna ,30 / chronione , , , , ,00 MIASTO LESZNO ,38 BARWICE czynna ,92 BOBOLICE czynna ,22 REWAL czynna ,77 STEPNICA czynna ,01 SUCHAŃ ,62 BARLINEK ,00 CHOSZCZNO ,00 11

12 ZACHODNIOPOMORSKIE Źródło: Dane BGK DZIWNÓW GOLENIÓW KARLINO KOŁBASKOWO MIASTO KOŁOBRZEG MIASTO STARGARD SZCZECIŃSKI ŚWIDWIN noclegownia , , , , , , ,09 Tabela 6: Kwoty finansowego wsparcia wynikające ze złożonych wniosków w edycji wiosennej i jesiennej 2012 r. wg województw Lp. Województwo Kwota finansowego wsparcia wynikająca ze złożonych wniosków (w tys. zł) 1. DOLNOŚLĄSKIE KUJAWSKO-POMORSKIE LUBELSKIE LUBUSKIE ŁÓDZKIE MAŁOPOLSKIE MAZOWIECKIE OPOLSKIE PODKARPACKIE PODLASKIE POMORSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE WARMIŃSKO-MAZURSKIE WIELKOPOLSKIE ZACHODNIOPOMORSKIE Razem Źródło: Dane BGK Z powyższych danych wynika, że największymi beneficjentami programu finansowego wsparcia w roku 2012 były województwa: mazowieckie (28,5 % udziału w kwocie wsparcia ogółem), zachodniopomorskie (14, 2%) oraz śląskie (ok. 12,8% udziału w kwocie wsparcia). Udział ww. województw w ogólnej puli środków przeznaczonych na finansowe wsparcie 12

13 budownictwa socjalnego z budżetu państwa wyniósł ponad 50 %. Wśród województw, które otrzymały najniższą kwotę finansowego wsparcia znalazły się województwa: lubuskie (1,1% udziału w kwocie wsparcia ogółem), łódzkie (1,2%) oraz warmińsko-mazurskie (1,2%). IV. Posnie. W roku ubiegłym z budżetu państwa na zasilenie Funduszu Dopłat z przeznaczeniem na finansowe wsparcie budownictwa socjalnego i go przekazana została kwota 120 mln zł. Była to najwyższa kwota, jaką dotychczas w roku budżetowym zaplanowano na dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych na podstawie ustawy (gminy wykorzystały ok. 97,8 mln zł, dofinansowano powstanie 1950 lokali mieszkalnych oraz 63 miejsc noclegowych). Dla porównania, w roku 2011 była to kwota 80 mln zł (gminy wykorzystały ok. 76,8 mln zł, co pozwoliło na dofinansowanie powstania 1749 lokali mieszkalnych oraz 146 miejsc noclegowych), a w roku mln zł (środki wykorzystano w całości, dofinansowano powstanie 1203 lokali mieszkalnych oraz 252 miejsc noclegowych). Kolejna edycja składania wniosków odbędzie się w marcu br. Budżet państwa na rok 2013 przewiduje zasilenie Funduszu Dopłat z przeznaczeniem na finansowe wsparcie budownictwa socjalnego kwotą 90 mln zł, po 45 mln zł na każdą z edycji. Biorąc pod uwagę kwotę środków wykorzystanych w 2012 r., jak również wyniki ankiety przeprowadzonej przez Bank Gospodarstwa Krajowego, badającej, na podstawie pytań skierowanych do gmin, możliwe zapotrzebowanie na finansowe wsparcie, przewiduje się, że środki dedykowane na ten cel w roku bieżącym będą wykorzystane w całości. Znaczący wzrost podejmowanych w ramach programu wsparcia budownictwa socjalnego przedsięwzięć jest możliwy w wyniku wejścia w życie projektowanych zmian legislacyjnych. W dniu 5 października 2012 r. pod obrady Komitetu Rady Ministrów przekazany został projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw. W opracowanym w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej i pozytywnie ocenionym przez stronę samorządową projekcie założeń proponuje się racjonalizację zasad gospodarki publicznym zasobem mieszkaniowym. W ramach projektowanych zmian przewiduje się m.in. wprowadzenie najmu socjalnego lokali mieszkalnych, co oznacza rezygnację ze stosowania pojęcia lokal socjalny (czyli lokal spełniający wymagania ściśle określone ustawą). Stosowanie najmu socjalnego będzie polegać na możliwości wynajęcia lub podnajęcia przez gminę każdego lokalu w ramach najmu socjalnego, co powinno pozwolić na zmniejszenie skali problemów związanych z niedoborem lokali socjalnych. Konsekwencją likwidacji odrębnej funkcjonalnie części mieszkaniowego zasobu gminy, jaką stanowią, na rzecz określenia w to miejsce nowej kategorii umów najmu socjalnego lokali mieszkalnych będzie umożliwienie gminom, w oparciu o znowelizowaną jednocześnie ustawę z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym 13

14 wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ubieganie się o uzyskanie finansowego wsparcia na budowę lokali komunalnych bez dotychczasowego warunku wydzielenia z mieszkaniowego zasobu gminy odpowiedniego zasobu lokali socjalnych. Rozwiązanie takie pozwoli na zakładaną w przepisach nowelizujących ustawę o ochronie praw lokatorów ( ) większą elastyczność prowadzenia lokalnej polityki mieszkaniowej przez gminy, przy jednoczesnych korektach przepisów zapewniających społeczne wykorzystanie nowotworzonych zasobów komunalnych, w tym w szczególności mieszkań dla osób i rodzin najuboższych. Projekt założeń przewiduje także rozszerzenie o spółki gminne grupy podmiotów, z którymi gmina będzie mogła podjąć współpracę w ramach inwestycji realizowanej na podstawie ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych ( ) dotychczas taką współpracę gmina mogła podjąć wyłącznie z towarzystwem budownictwa społecznego. Projektowane zmiany dodatkowo zwiększą elastyczność działania gmin w tym zakresie, pozwalając na wykorzystanie w celu realizacji zadań związanych z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych osób i rodzin najuboższych potencjału spółek powiązanych kapitałowo, nie działających jednak w formule tbs. W części dot. programu budownictwa socjalnego przewiduje się jednocześnie zwiększenie maksymalnej wysokości finansowego wsparcia na tworzenie noclegowni i domów dla bezdomnych do 55-65% kosztów przedsięwzięcia. Wejście w życie proponowanych zmian sukcesywnie powinno przyczynić się do: lepszego zaspokajania potrzeb mieszkaniowych osób realnie najuboższych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, poprzez zwiększenie liczby lokali przeznaczonych dla tych osób, zwiększenia elastyczności w dysponowaniu zasobem mieszkaniowym poprzez uruchomienie tzw. łańcucha przeprowadzek, urealnienia wysokości stawek czynszu, pozwalającego na poprawę niskiego stanu technicznego publicznego zasobu mieszkaniowego a jednocześnie racjonalizację wydatków jednostek samorządu terytorialnego na utrzymanie zasobów mieszkaniowych. 14