Plan działań na rzecz odnawialnych źródeł energii dla Warszawy

Transkrypt

1 Plan działań na rzecz odnawialnych źródeł energii dla Warszawy Urząd Miasta Stołecznego Warszawy 13 sierpnia 2014 r.

2 2

3 Spis treści 1 Wstęp cel opracowania Podsumowanie i ocena skuteczności aktualnej polityki krajowej oraz polityki m.st. Warszawy w zakresie wspierania odnawialnych źródeł energii Prawo energetyczne ( mały trójpak ) i ustawa o OZE Polityka m.st. Warszawy w zakresie wspierania odnawialnych źródeł energii Plan działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii dla Warszawy w perspektywie do 2020 r. (SEAP) Dofinansowanie energetyki odnawialnej z budżetu m.st. Warszawy Analiza przykładowego Planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe m.st. Warszawy pod kątem energetyki odnawialnej Polityka energetyczna m.st. Warszawy do 2020 r Program ochrony środowiska dla miasta stołecznego Warszawy na lata z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy oraz zapisy dotyczące OZE stosowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego Analiza wybranego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z uwzględnieniem OZE Analiza i ocena potencjału OZE w Warszawie Mikroinstalacje OZE Definicja potencjału OZE Potencjał teoretyczny Potencjał techniczny Potencjał ekonomiczny Potencjał rynkowy Analiza potencjału OZE do wykorzystania w Warszawie Potencjał energetyki słonecznej Potencjał ekonomiczny geotermii niskotemperaturowej pompy ciepła Potencjał energetyki wiatrowej Potencjał produkcji energii odnawialnej z odpadów komunalnych Potencjał energii z biomasy Podsumowanie - potencjał OZE dla Warszawy do roku 2020 wraz z wysokością nakładów inwestycyjnych Optymalne rozwiązania technologiczne instalacji OZE dla Warszawy Kolektory słoneczne Instalacje fotowoltaiczne Pompy ciepła Energia wiatru Kotły na biomasę

4 3.5 Kryteria doboru technologii OZE Możliwości techniczne Uwarunkowania formalno-prawne wykorzystania OZE w mieście Efektywność inwestycji - stosunek kosztu do efektu energetycznego Wpływ na ład przestrzenny miasta Potencjał replikacyjny rozwiązań Wpływ na jakość powietrza Technologie OZE rekomendowane dla Warszawy Wnioski z badań efektywności energetycznej i profili użytkowania pięciu budynków użyteczności publicznej w Warszawie Finansowanie rozwoju OZE w Warszawie Programy WFOŚiGW Programy NFOŚiGW Program dopłat do kolektorów słonecznych efekty Program dopłat do budynków energooszczędnych NF40 i NF Inne źródła wsparcia inwestycji OZE Środki unijne na energetykę odnawialną Regionalny program operacyjny dla województwa mazowieckiego Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Programy europejskiej współpracy terytorialnej Lista działań inwestycyjnych i projektów z zakresu OZE rekomendowanych do realizacji w nowej perspektywie finansowej Unii Europejskiej Lista działań inwestycyjnych w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Warszawy Inwestycje w OZE, dla których przygotowano dokumentację przedinwestycyjną w ramach projektu Cities on Power Działania niezbędne do realizacji Planu wraz z harmonogramem i podziałem zadań do realizacji Działania o charakterze edukacyjnym, organizacyjnym i finansowym Opracowania możliwe do wykonania w celu wdrażania OZE na terenie miasta Działania o charakterze inwestycyjnym instalacje pozasystemowe Analiza ryzyka realizacji Planu przez m.st. Warszawę Założenia do systemu monitoringu realizacji Planu LITERATURA

5 SPIS TABEL Tabela 1 Wnioski o udzielenie dotacji na OZE złożone w latach Tabela 2 Potencjał techniczny OZE dla wybranych grup budynków [1] Tabela 3 Proste okresy zwrotu nakładów (SPBT) w latach na inwestycje w mikroinstalacji OZE (bez dotacji) [1] Tabela 4 Rozkład natężenia promieniowania słonecznego dla Polski w układzie rocznym [kwh/m 2 ] [5] Tabela 5 Obliczenie potencjału małej energetyki wiatrowej w Warszawie Tabela 6 Udział OZE dla m.st. Warszawy do roku Tabela 7 Okresy zwrotu nakładów turbin wiatrowych małej mocy do 50 kw [1] Tabela 8 Efektywność ekonomiczna stosowana wybranych technologii OZE (wg cen 2014 r) Tabela 9 Plany dzielnicy Białołęka w zakresie inwestycji OZE Tabela 10 Planowane inwestycje w dzielnicy Praga Północ Tabela 11 Plany inwestycyjne Dzielnicy Żoliborz wpisane do WPF Tabela 12 Plany inwestycyjne Dzielnicy Żoliborz na lata nie wpisane do WPF Tabela 13 Planowany poziom dofinansowania inwestycji w odnawialne źródła energii w Biurze Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawa, w latach Tabela 14 Wykaz inwestycji w OZE z opracowana dokumentacją przedinwestycyjną Tabela 15 Harmonogram realizacji pozasystemowych inwestycji OZE na terenie Warszawy Tabela 16 Analiza SWOT (analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń Tabela 17 Proponowany zestaw danych do zbierania w ramach monitoringu instalacji OZE na budynkach publicznych SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1 Koszt otrzymania 1 kwh z różnych instalacji OZE w funkcji mocy zainstalowanej [1] Rysunek 2 Skłonność Polaków do inwestowania z OZE w zależności od prostego okresu zwrotu nakładów [1] Rysunek 3 Potencjały energii odnawialnej w Polsce na tle krajowego zapotrzebowania na energię ogółem Rysunek 4 Rozkład natężenia promieniowania słonecznego dla Polski w układzie rocznym [5] Rysunek 5 Mix paliwowy produkcji ciepła dla Warszawy [6,7] Rysunek 6 Zasięg warszawskiego systemu ciepłowniczego [6] Rysunek 7 Efektywność wykorzystania paliwa w produkcji skojarzonej oraz rozdzielonej Rysunek 8 Potencjał ekonomiczny energetyki wiatrowej wg. IMiGW Rysunek 9 Mapa wietrzności dla Polski z zaznaczeniem Warszawy wg atlasu wiatrowego Anemos.. 34 Rysunek 10 Przekrój kolektora płaskiego [źródło: Viessmann] Rysunek 11 Kolektor próżniowy, źródło: opracowanie własne Rysunek 12 Moduły fotowoltaiczne, źródło: opracowanie własne Rysunek 13 Przekrój kotła na biomasę

6 1 Wstęp cel opracowania Celem opracowania jest wskazanie możliwości i sposobów wdrażania w Warszawie energetyki opartej na źródłach odnawialnych, prowadzących do osiągnięcia 20% udziału energii odnawialnych w miksie paliwowym Warszawy do 2020 r. Dokument został opracowany w ramach międzynarodowego projektu partnerskiego Cities on Power nr 3CE302P3, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z Programu dla Europy Środkowej. Celem projektu było opracowanie i wprowadzenie zachęt do inwestowania w energię odnawialną w obszarze miejskim poprzez przygotowanie innowacyjnych, finansowych i organizacyjnych narzędzi i przyjęcie ich w ramach Lokalnych Planów Działania na rzecz Energii Odnawialnej (Local Action Plans for Renewable Energy) przez poszczególnych partnerów samorządowych projektu. W opracowaniu omówiono stan prawny dokumentów krajowych dotyczących wdrażania odnawialnych źródeł energii (OZE), jak również omówiono najważniejsze źródła finansowe wspierające tą sferę energetyki (m.in. ze źródeł Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW). Przeanalizowano również potencjał odnawialnych źródeł energii w Warszawie, wraz z uwzględnieniem możliwości technicznych i ekonomicznych zastosowania poszczególnych typów źródeł. Osiągnięcie celu 20% udziału OZE w bilansie miasta może być realizowane przez trzy rodzaje podmiotów: Miasto, inwestorów prywatnych spoza branży energetycznej i inwestorów systemowych. O ile na działania i zachowanie inwestorów systemowych wpływać będą głównie uregulowania prawne (Prawo energetyczne, Ustawa o OZE), o tyle na działania inwestorów prywatnych znaczny wpływ będzie miał zaproponowany system zachęt oraz wsparcia oferowany przez Miasto i instytucje wspierające tego typu rozwiązania (NFOŚiGW, WFOŚiGW i in.) Dlatego też w dokumencie przeanalizowano, oprócz rozwiązań realizowanych przez inwestorów systemowych, możliwości rozwoju energetyki prosumenckiej - czyli takiej, w której konsument energii jest równocześnie jej producentem. 6

7 2 Podsumowanie i ocena skuteczności aktualnej polityki krajowej oraz polityki m.st. Warszawy w zakresie wspierania odnawialnych źródeł energii 2.1 Prawo energetyczne ( mały trójpak ) i ustawa o OZE W dniu 11 września 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U poz. 984) 1, tzw. mały trójpak. Zasadniczym celem tej nowelizacji było zapewnienie pełnej implementacji przepisów unijnych w zakresie wsparcia rozwoju energetyki odnawialnej, przede wszystkim Dyrektywy 2009/28/WE o promowaniu odnawialnych źródeł energii. W założeniu, ustawa miała przybliżyć realizację wspólnego rynku energii elektrycznej i gazu oraz działać na rzecz rozwoju energetyki prosumenckiej. W ramach znoszenia barier dla konsumenta i właściciela mikroinstalacji OZE (o mocy do 40 kw) w ustawie zapisano: 1. zniesienie konieczności prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, 2. uproszczenie procedury rejestracyjnej do przyłączenia mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej, 3. oparcie zgłoszenia przyłączenia do sieci na oświadczeniu o posiadaniu tytułu prawnego do nieruchomości i do mikroinstalacji brak konieczności przedstawiania dodatkowych dokumentów, 4. zniesienie opłaty za przyłączenie do sieci w całości albo w połowie wartości rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia, w zależności od mocy urządzenia. Mikroinstalacje nie podlegają obowiązkowi uzyskiwania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia zamiaru wykonywania budowy lub robót budowlanych niewymagających pozwolenia na budowę, do którego właściwy organ administracji architektonicznobudowlanej nie wniósł sprzeciwu w drodze decyzji. Ponadto ustawa zaleca, aby w nowych budynkach oraz istniejących budynkach poddawanych przebudowie lub przedsięwzięciu służącemu poprawie efektywności energetycznej, które są użytkowane przez jednostki sektora finansów publicznych, stosowano urządzenia wykorzystujące energię wytworzoną w odnawialnych źródłach energii, a także technologie mające na celu budowę budynków o wysokiej charakterystyce energetycznej. Niestety nowelizacja nie usunęła dotychczas istniejących barier dla właścicieli instalacji innych niż mikroinstalacje. W zakresie OZE nowelizacja nakłada na Ministra Gospodarki obowiązek opracowania projektu krajowego planu działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych do 2020 roku. Określa też zasady monitorowania rynku energii elektrycznej, ciepła lub chłodu 1 Oprócz zmian w ustawie Prawo energetyczne, mały trójpak wprowadza zmiany w ustawie Prawo budowlane, ustawie o działach administracji rządowej, ustawy o giełdach towarowych, ustawie o Inspekcji Handlowej, ustawie o dozorze technicznym, ustawie o dodatkach mieszkaniowych, ustawie Prawo zamówień publicznych, ustawie o obrocie instrumentami finansowymi oraz ustawie o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym. 7

8 z odnawialnych źródeł energii, biogazu rolniczego, a także rynku biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych stosowanych w transporcie. Nowelizacja ustawy Prawo energetyczne nie wprowadziła zasadniczych zmian w systemie wsparcia OZE, które zaowocowałyby intensywnym rozwojem OZE do 2020 r. Wprowadza ona co prawda obowiązek zakupu energii elektrycznej z mikroinstalacji przez sprzedawców z urzędu, ale po cenie równej 80 procent średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku hurtowym w poprzednim roku kalendarzowym publikowanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Ograniczenie do 80% stawia w nierównej sytuacji dużych producentów energii i tzw. prosumentów. Ci pierwsi będą sprzedawali energię po 100%, ci drudzy po 80%, podczas gdy koszty inwestycji dla obu podmiotów będą takie same. Z drugiej strony zezwolenie obywatelom na sprzedaż wyprodukowanej przez nich energii do sieci jest małym, ale fundamentalnym krokiem na drodze do rozwoju energetyki rozproszonej w Polsce. Jedyną szansą na przyspieszenie rozwoju energetyki odnawialnej jest szybkie wdrożenie opracowywanej przez rząd ustawy o odnawialnych źródłach energii. Jednak wydaje się, że do czasu wprowadzenia ustawy o OZE przedstawiającej pełny i skuteczny system wsparcia dla OZE, w szczególności energetyki prosumenckiej, "mała" energetyka miejska oparta na odnawialnych źródłach energii nie znajdzie znaczącego wsparcia w krajowych regulacjach prawnych. Oznacza to, że realizacja przyjętego przez Warszawę celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zwiększenia udziału OZE musi się opierać o lokalnie przyjęte działania. 2.2 Polityka m.st. Warszawy w zakresie wspierania odnawialnych źródeł energii Miasto Stołeczne Warszawa od kilku lat bierze aktywny udział w projektach związanych z ochroną klimatu. W 2009 r. Warszawa przystąpiła do Porozumienia Burmistrzów, inicjatywy pod patronatem Komisji Europejskiej, zrzeszającej samorządy europejskie działające na rzecz ograniczenia zmian klimatu. Realizując postanowienia tego Porozumienia, Rada Miasta Stołecznego Warszawy w dniu 8 września 2011 r. przyjęła uchwałą nr XXII/443/2011 Plan działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii dla Warszawy w perspektywie do 2020 r. (tzw. Sustainable Energy Action Plan - SEAP). Dokument został opracowany na podstawie analizy eksperckiej wykonanej w latach 2010/2011 przez konsorcjum składające się z Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A. i Narodowej Agencji Poszanowania Energii S.A. SEAP przedstawia plan działań w zakresie osiągnięcia redukcji emisji dwutlenku węgla o co najmniej 20%, w oparciu o dwa cele pomocnicze: zmniejszenie zapotrzebowania na energię o co najmniej 20% i zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w zużyciu energii do co najmniej 20%. Jest to pierwszy miejski dokument, który prezentuje zintegrowane podejście do efektywnego zarządzania energią na poziomie samorządu warszawskiego. Działania przewidziane w SEAP koncentrują się przede wszystkim na efektywności energetycznej, zakładając m.in. kompleksową termomodernizację budynków mieszkalnych i publicznych, modernizację oświetlenia wewnętrznego w budynkach stanowiących własność m.st. Warszawy, czy modernizację oświetlenia ulicznego. Nie obejmują natomiast w sposób systemowy i kompleksowy energetyki odnawialnej. Program osiągnięcia celu pomocniczego SEAP w 8

9 zakresie energetyki odnawialnej jest przedmiotem niniejszego Planu działań na rzecz energetyki odnawialnej dla Warszawy Plan działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii dla Warszawy w perspektywie do 2020 r. (SEAP) W SEAP przedstawiono analizę wykorzystania energii w Warszawie i bilans emisji gazów cieplarnianych. Zgodnie z przedstawionym bilansem za 78% emisji gazów cieplarnianych odpowiada sektor produkcji energii i ciepła, stąd działania na rzecz ograniczenia emisji powinny koncentrować się w tym sektorze, m.in. poprzez zastępowanie paliw kopalnych odnawialnymi źródłami energii. W tym zakresie SEAP przedstawia następujące cele do osiągnięcia do 2020 r.: zastosowanie OZE do produkcji energii elektrycznej powinno osiągnąć GWh rocznie, a zastosowanie OZE do produkcji ciepła powinno osiągnąć GWh rocznie. Odpowiada to 16% udziałowi OZE w zużyciu energii w roku Redukcja emisji dwutlenku węgla w porównaniu do r w wyniku osiągnięcia celów SEAP wyniesie łącznie ton CO 2. Wynika stąd, że udział OZE w redukcji emisji gazów cieplarnianych został założony na poziomie 16%, pozostała zaś redukcja emisji będzie osiągnięta dzięki działaniom w zakresie efektywności energetycznej. SEAP określił potencjał możliwości zastosowania mechanizmów wzrostu efektywności energetycznej oraz w mniejszym zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, wymieniając takie działania jak np. kompleksowa termomodernizacja budynków sektora publicznego, modernizacja oświetlenia ulicznego, czy wymiana sprzętu RTV i AGD w sektorze mieszkalnictwa. Wyliczono również koszty realizacji potencjału redukcji emisji CO 2 oraz przedstawiono harmonogram rzeczowo-finansowy realizacji Planu. Koszt realizacji zadań objętych programem ma wynieść 16,5 mld złotych, z czego Miasto powinno pokryć 5 mld złotych. W 2013 r. została przyjęta metodyka monitoringu SEAP, w oparciu o którą będą przygotowywane okresowo co dwa lata raporty z jego realizacji. Pierwszy raport obejmuje lata 2011 i 2012 z inwentaryzacją emisji na koniec 2012 roku. Wyniki Raportu z realizacji Planu działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii dla Warszawy w perspektywie do 2020 roku lata , wskazują na podwyższenie emisji CO 2 w stosunku do bazowego roku o 4,11% oraz wzrost zużycia energii o 2,3%, a więc wyniki pierwszego okresu realizacji SEAP przybierają niekorzystny kierunek zmian. Jak wskazują autorzy raportu głównym motorem wzrostu emisji CO 2 był wzrost emisji z sektora transportu (wzrost emisji o 36,63% w stosunku do 2007 roku). Drugą przyczyną był wzrost globalnego zużycia energii elektrycznej w Warszawie. Z pozytywnych trendów odnotowano zmniejszenie emisji dwutlenku węgla w budynkach komunalnych, co spowodowane było wykonywanymi sukcesywnie termomodernizacjami, a także wymianą źródeł światła na bardziej energooszczędne. Odnotowano również spadek zużycia energii w kategorii budynki, wyposażenie/urządzenia i przemysł o 3%, a emisje CO 2 w tej kategorii utrzymały się praktycznie bez zmian (wzrost poniżej 0,5%). Zużycie energii z OZE, obliczone na podstawie krajowego wskaźnika udziału energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii (wynoszącego 11%), wzrosło w latach o 60%. Do wyniku tego jednak należy podchodzić ostrożnie, gdyż odzwierciedla on bardziej 2 Zgodnie SEAP w odniesieniu do zużycia energii elektrycznej i ciepła 9

10 rozwój energetyki odnawialnej w całym kraju, niż w Warszawie. Jeśli chodzi o liczby bezwzględne to dostępne w raporcie przytoczone są następujące dane: w roku 2011 szacunkowa produkcja energii elektrycznej z OZE wyniosła MWh, a ciepła z OZE 662 MWh. Natomiast w roku 2012 produkcja energii elektrycznej z OZE wyniosła MWh, a ciepła MWh. Zarządzeniem nr 3760/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie wykonania Uchwały Nr XXII/443/2011 Rady m.st. Warszawy z dnia 8 września 2011 r. w sprawie Planu działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii dla Warszawy w perspektywie do 2020 roku, został powołany Zespół ds. SEAP w celu koordynowania działań związanych z wdrażaniem SEAP oraz monitorowaniem i raportowaniem w tym zakresie. Dodatkowo dyrektorom biur Urzędu m.st. Warszawy, burmistrzom dzielnic m.st. Warszawy oraz kierownikom jednostek organizacyjnych m.st. Warszawy powierzono wykonanie zadań wynikających z treści SEAP Dofinansowanie energetyki odnawialnej z budżetu m.st. Warszawy Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej odbywa się na podstawie art. 403 ustawy z dnia r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r., poz. 1232, z późn. zm.). Art. 400a ust. 1 pkt 2, 5, 8, 9, 15, 16, 18, 21-25, 29, 31, 32 i ww. ustawy określa, które inwestycje służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej mogą być finansowane z budżetu gminy lub powiatu, a więc z budżetu m.st. Warszawy, ze środków pochodzących z opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych. Dotacje na realizację na terenie Warszawy inwestycji związanych z wykorzystaniem lokalnych źródeł energii odnawialnej udzielane są na podstawie art. 400a ust. 1 pkt 22 ww. ustawy. Dofinansowanie odnawialnych źródeł energii ze środków stanowiących dochód budżetu m.st. Warszawy, z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych, udzielane jest na podstawie: 1. uchwały nr LXIII/1764/2013 Rady m.st. Warszawy z dnia r. w sprawie zasad udzielania dotacji celowej na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji na terenie m.st. Warszawy, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej; 2. zarządzenia nr 1267/2011 Prezydenta m.st. Warszawy z dnia r. w sprawie wprowadzenia procedur oceny merytorycznej wniosków dotyczących realizacji przedsięwzięć służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej Dotacje przyznawane na podstawie uchwały Rady m.st. Warszawy Na podstawie uchwały nr LXIII/1764/2013 Rady m.st. Warszawy z dnia r. w sprawie zasad udzielania dotacji celowej na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji na terenie m.st. Warszawy, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, można ubiegać się o udzielenie dotacji na realizację na terenie m.st. Warszawy inwestycji związanych z wykorzystaniem lokalnych źródeł energii odnawialnej, w szczególności takich jak zakup i montaż kolektorów słonecznych, systemów fotowoltaicznych oraz pomp ciepła. Dotacje mogą otrzymać podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych, w szczególności: osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe, osoby prawne, przedsiębiorcy oraz jednostki sektora finansów publicznych, będące gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi. 10

11 Wnioskodawcy tacy jak: osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe, przedsiębiorcy, stowarzyszenia, fundacje i inne podmioty, mogą uzyskać dofinansowanie w wysokości do 40% rzeczywistych kosztów realizacji inwestycji (z ograniczeniem określonym w 2 ust. 2 załącznika nr 4 do ww. uchwały). Jednostki sektora finansów publicznych, będące gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi, tj.: zakłady opieki zdrowotnej m.st. Warszawy, samorządowe instytucje kultury m.st. Warszawy, jednoosobowe spółki m.st. Warszawy, spółki z dominującym udziałem m.st. Warszawy oraz przedsiębiorstwa komunalne, mogą uzyskać dofinansowanie w wysokości do 80% rzeczywistych kosztów realizacji inwestycji. Udzielenie dotacji uzależnione jest od dostępności w danym roku budżetowym środków finansowych. W przypadku ograniczonej ilości środków finansowych, w pierwszej kolejności dotacje otrzymują inwestycje określone w uchwale jako priorytetowe, a następnie brana jest pod uwagę kolejność składania wniosków przez wnioskodawców. Odnawialne źródła energii wymienione są w ww. uchwale na czwartym miejscu, tj. po inwestycjach związanych z: ochroną przeciwpowodziową i małą retencją wodną, likwidacją zbiorników bezodpływowych w związku z budową przyłącza kanalizacyjnego do nieruchomości, usuwaniem i unieszkodliwianiem wyrobów/odpadów zawierających azbest. Wnioski o udzielenie dotacji przyjmowane są w Biurze Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawy, w terminie od dnia 1 września roku kalendarzowego poprzedzającego planowany rok realizacji inwestycji do 31 marca roku, w którym planowana jest realizacja inwestycji. Informacja o złożonych wnioskach o udzielenie dotacji W tabeli 1 ujęto wnioski, które złożone zostały w Biurze Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawy w latach i rozpatrywane były na podstawie uchwały Rady m.st. Warszawy. Informację przygotowano wg stanu na dzień

12 Tabela 1 Wnioski o udzielenie dotacji na OZE złożone w latach technologia OZE liczba złożonych wniosków wnioskowana wysokość dotacji (zł) nabór 2011 r. kolektory słoneczne ogniwa fotowoltaiczne pompy ciepła Suma nabór 2012 r. kolektory słoneczne ogniwa fotowoltaiczne 0 0 pompy ciepła odzysk ciepła (rekuperacja) suma nabór 2013/2014 r. kolektory słoneczne ogniwa fotowoltaiczne pompy ciepła odzysk ciepła (rekuperacja) suma W naborze: w 2011 roku udzielono dotacji 7 wnioskom w wysokości 229 tysięcy zł na realizacje inwestycji OZE w 2012 r.; w 2012 roku nie udzielono dotacji na realizacje inwestycji OZE w 2013 r. ze względu ograniczoną ilość środków finansowych; w latach 2013/2014 udzielono dotacji 78 wnioskom w wysokości 837 tysięcy zł na realizację inwestycji OZE w 2014 r. Informacja o zmianach zasad przyznawania dotacji, wprowadzonych uchwałą nr XIII/1764/2013 Rady m.st. Warszawy z dnia Do czasu uchwalenia w/w uchwały, zasady udzielania dotacji na terenie m.st. Warszawy regulowane były uchwałą nr XVII/356/2011 Rady m.st. Warszawy z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie zasad udzielania dotacji celowej na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji na terenie m.st. Warszawy, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej i były następujące: osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe, osoby prawne, przedsiębiorcy mogły uzyskać dofinansowanie w wysokości do 50% rzeczywistych kosztów realizacji inwestycji; jednostki sektora finansów publicznych, będące gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi, mogły uzyskać dofinansowanie w wysokości do 80% rzeczywistych kosztów realizacji inwestycji. W uchwale nr LXIII/1764/2013 z dnia w załączniku dotyczącym inwestycji związanych z wykorzystaniem lokalnych źródeł energii odnawialnej określono szczegółowe zasady przyznawania dotacji dla poszczególnych instalacji. Zmianie uległy zasady ustalania wysokości dofinansowania poprzez ograniczenie wysokości dotacji do 40 % rzeczywistych 12

13 kosztów realizacji inwestycji oraz ustalenie maksymalnej wartości dotacji dla poszczególnych rodzajów instalacji: przy zakupie i montażu kolektorów słonecznych, maksymalna wartość dotacji udzielonej w ramach jednego wniosku o udzielenie dotacji dla osób fizycznych oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, nie może przekroczyć zł; natomiast dla wspólnot mieszkaniowych, osób prawnych i przedsiębiorców, nie może przekroczyć zł; przy zakupie i montażu pomp ciepła z wymiennikiem gruntowym, maksymalna wartość dotacji udzielonej w ramach jednego wniosku o udzielenie dotacji, nie może przekroczyć zł; przy zakupie i montażu modułów fotowoltaicznych, maksymalna wartość dotacji udzielonej w ramach jednego wniosku o udzielenie dotacji, nie może przekroczyć zł. Dla pozostałych instalacji OZE, takich jak np. turbiny wiatrowe czy kotły na biomasę nie wprowadzono maksymalnych wartości dotacji. Wprowadzona została także zmiana kolejności inwestycji priorytetowych, które w pierwszej kolejności są finansowane lub dofinansowane ze środków stanowiących dochód budżetu m.st. Warszawy. Są to inwestycje związane z: 1) ochroną przeciwpowodziową i małą retencją wodną, 2) likwidacją zbiorników bezodpływowych w związku z budową przyłącza kanalizacyjnego do nieruchomości, 3) usuwaniem i unieszkodliwianiem wyrobów/odpadów zawierających azbest, 4) wykorzystaniem lokalnych źródeł energii odnawialnej. Wyboru inwestycji priorytetowych dokonano uwzględniając aktualne potrzeby m.st. Warszawy w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Zmieniono również termin przyjmowania wniosków o udzielenie dotacji na OZE ujednolicając go z terminami dla inwestycji polegających na likwidacji zbiorników bezodpływowych w związku z budową przyłączy kanalizacyjnych do nieruchomości oraz z zakresu usuwania i unieszkodliwiania wyrobów/odpadów zawierających azbest. Dzięki tej zmianie skrócony został okres oczekiwania na decyzję. Wprowadzono również warunek, zgodnie z którym nie można ubiegać się o dofinansowanie zakupu i montażu urządzeń wytwarzających ciepło (np. kolektorów słonecznych, pomp ciepła itp.) w przypadku zasilania obiektu ciepłem z miejskiej sieci ciepłowniczej Dofinansowanie na podstawie zarządzenia Prezydenta m.st. Warszawy Na podstawie zarządzenia nr 1267/2011 Prezydenta m.st. Warszawy z dnia w sprawie wprowadzenia procedur oceny merytorycznej wniosków dotyczących realizacji przedsięwzięć służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, biura, dzielnice oraz inne jednostki organizacyjne m.st. Warszawy mogą uzyskać dofinansowanie dla inwestycji z zakresu odnawialnych źródeł energii. Jednostki organizacyjne 13

14 m.st. Warszawy to m.in. oświatowe jednostki organizacyjne, ośrodki sportu i rekreacji, ośrodki pomocy społecznej, placówki opiekuńczo-wychowawcze, żłobki (Zespół Żłobków m.st. Warszawy), zarządcy zasobem lokalowym m.st. Warszawy, pozostałe jednostki i zakłady budżetowe. Podmioty te mogą uzyskać całkowite finansowanie inwestycji z zakresu odnawialnych źródeł energii, o ile w budżecie m.st. Warszawy dostępna będzie odpowiednia ilość środków finansowych. Wnioski o udzielenie dotacji przyjmowane są w Biurze Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawy, w terminie od dnia 2 stycznia do dnia 31 marca roku poprzedzającego planowany rok realizacji przedsięwzięcia. Od wprowadzenia w życie powyższego zarządzenia do maja 2014 r., do Biura Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawy nie wpłynął żaden wniosek na dofinansowanie instalacji OZE w budynkach miejskich w Warszawie Analiza przykładowego Planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe m.st. Warszawy pod kątem energetyki odnawialnej. Plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe m.st. Warszawy dla północno-zachodniej części dzielnicy Wilanów został przyjęty uchwałą nr XVII/348/2011 Rady m.st. Warszawy z dnia 16 czerwca 2011 r. W rozdziale 5.7 Ocena możliwości wykorzystania dla Obszaru odnawialnych źródeł energii Plan zaopatrzenia odnosi się do możliwości wykorzystania poszczególnych technologii OZE. W przypadku energii wiatrowej nie przewiduje się jej wykorzystania ze względu na wymogi ochronnych stref izolujących zabudowę mieszkalną od farm wiatrowych. Plan zaopatrzenia pomija w tym zakresie możliwość wykorzystania małych turbin wiatrowych, tj. mikroelektrowni wiatrowych o mocy do 100 W i małych elektrowni wiatrowych o mocy do 5 kw, które mogą być instalowane na budynkach, bez konieczności zachowania stref ochronnych. W przypadku energii słońca w Planie zaopatrzenia uznano za uzasadnione wykorzystanie kolektorów słonecznych do podgrzewania ciepłej wody użytkowej, natomiast za nieuzasadnione - ze względów ekonomicznych - wykorzystanie systemów fotowoltaicznych. Geotermia głęboka nie odegra żadnej roli na obszarze objętym Planem zaopatrzenia (jak również na terenie całej Warszawy) ze względu na wysokie koszty inwestycyjne. Uzasadniona natomiast jest geotermia niskotemperaturowa, jednak na niewielką skalę, tj. dla pojedynczych obiektów. Wykorzystanie biomasy do celów energetycznych jest uzasadnione tylko w zakresie biogazu wysypiskowego i biogazu z oczyszczalni ścieków. W rozdziale 7.1 Wariantowe rozwiązania w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną wnioski, zalecenia i uwagi realizacyjne w zakresie możliwości zastosowania OZE Plan przedstawia podobne wnioski jak przedstawione wyżej. Jedynie w zakresie biomasy wskazano na możliwość zastosowania jej w kominkach z płaszczem wodnym, jako wspomagające źródło ciepła. Podtrzymane jest stanowisko w zakresie źródeł opartych 14