Studium możliwości wdrożenia JESSICA Województwo Śląskie

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Studium możliwości wdrożenia JESSICA Województwo Śląskie"

Transkrypt

1 Katowice ul. Karłowicza 13 Tel: , , Dokument zrealizowany na zlecenie Europejskiego Banku Inwestycyjnego Fax: , Studium możliwości wdrożenia JESSICA Województwo Śląskie C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

2 Oświadczenie Niniejszy raport uwzględnia instrukcje i wskazówki naszego Klienta Europejskiego Banku Inwestycyjnego i w związku z tym nie jest on przeznaczony dla osób trzecich. Zrzekamy się odpowiedzialności z tytułu używania niniejszego raportu przez osoby trzecie. Niniejszy dokument został opracowany przy finansowym wsparciu Unii Europejskiej. Opinie wyrażone w dokumencie nie mogą byd traktowane, jako odzwierciedlenie oficjalnych opinii Unii Europejskiej. City Consulting Institute Sp. z o.o. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 2

3 Spis treści 1. Analiza rynku projektów rewitalizacyjnych na obszarze województwa śląskiego Projekty rewitalizacyjne zrealizowane na obszarze województwa śląskiego Źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych Zasady finansowania projektów rewitalizacyjnych Uwarunkowania formalne konieczne do wdrażania projektów rewitalizacyjnych Dostępnośd środków na działania rewitalizacyjne Charakterystyka zrealizowanych projektów Wnioski dla wdrożenia JESSICA Możliwości realizacji projektów rewitalizacyjnych w ramach RPO WSL Zakres kwalifikowalności projektów Uwarunkowania formalne Kwalifikowalnośd wydatków Beneficjenci Analiza kryteriów wyboru projektów i wskaźników rezultatów w odniesieniu do JESSICA Wykaz potencjalnych, najważniejszych projektów planowanych do realizacji w latach Wykaz najważniejszych projektów realizowanych w procedurze pozakonkursowej Wnioski dla wdrożenia JESSICA Analiza dokumentów strategicznych gmin pod względem planowanych działao rewitalizacyjnych Lokalne Programy Rewitalizacji Wieloletnie Plany Inwestycyjne Wnioski dla wdrożenia JESSICA Wskazanie i ocena potencjalnych projektów możliwych do finansowania w ramach JESSICA Projekty zgłoszone w procedurze badania sondażowego C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 3

4 Pozostałe, potencjalne projekty Ocena zainteresowania potencjalnych beneficjentów odnawialnymi instrumentami finansowymi Analiza SWOT dla wdrożenia JESSICA Podsumowanie wniosków dla wdrożenia JESSICA Uwarunkowania finansowe i społeczno-gospodarcze dla wdrożenia JESSICA Istniejące instrumenty finansowe dla działao rewitalizacyjnych Skutki budżetowe JESSICA dla Instytucji Zarządzającej Wariant 0 z zastosowaniem mechanizmu dotacyjnego RPO WSL, bez realizacji JESSICA Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 1-1 UDF ze środków RPO WSL Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 2 1 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców (JST) Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 3 HF, 2 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców ( JST i banków: EBI i komercyjnych) Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 4 HF/EBI), < 2 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców ( JST i banków: EBI i komercyjnych) Efekty pozabudżetowe JESSICA dla Instytucji Zarządzającej Optymalizacja efektów wdrożenia JESSICA poprzez zastosowanie PPP Podsumowanie, wnioski dla wdrożenia JESSICA Możliwości instytucjonalne wdrożenia JESSICA Opis potencjalnych stron, zainteresowanych wzięciem udziału w inicjatywie JESSICA Administracja publiczna Instytucje publiczne Instytucje sektora finansów Instytucje prywatne Analiza zdolności i woli sektora publicznego i prywatnego do realizacji projektów rewitalizacyjnych finansowanych w ramach JESSICA C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 4

5 3.2.1 Wnioski dotyczące woli udziału poszczególnych podmiotów w projektach z udziałem JESSICA, oraz ich udziału strukturze instytucjonalnej Programu Analiza modeli instytucjonalnych funkcjonowania mechanizmu Możliwe struktury organizacji funduszy JESSICA Analiza możliwości utworzenia HF Fundusze Powiernicze (HF) podstawowe zadania Korzyści wynikające z powołania HF Potencjalne podmioty tworzące HF Analiza możliwości utworzenia UDF Modele biznesowe działania UDF UDF działający jako instytucja pożyczkowo-poręczeniowa UDF działający jako inwestor kapitałowy Model HF/UDF Uwarunkowania korzyści i wady zastosowania pełnego modelu funkcjonowania JESSICA Model oparty wyłącznie o jeden UDF Uwarunkowania i korzyści z utworzenia jednego UDF Instytucje mogące tworzyd jeden UDF Model instytucjonalny a możliwośd finansowania projektów Model oparty o jeden UDF Model oparty o HF i 2 UDF Model oparty o HF i większą liczbę UDF Udział EBI a możliwośd finansowania projektów Model instytucjonalny, a możliwośd udziału podmiotów Model oparty o jeden UDF Model oparty o HF i 2 UDF Model oparty o HF i większą liczbę UDF Udział EBI a możliwośd udziału podmiotów C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 5

6 Model a możliwośd realizacji przedsięwzięd w PPP Model oparty o jeden UDF Model oparty o HF i 2 UDF Model oparty o HF i większą liczbę UDF Udział EBI a możliwośd realizacji przedsięwzięd PPP Porównanie i rekomendacja modeli instytucjonalnych wdrożenia mechanizmu Ocena korzyści i wad wynikających z powierzenia funkcji HF EBI Rekomendacja dla województwa śląskiego Rekomendacja dotycząca utworzenia Funduszu Holdingowego Rekomendacja dotycząca liczby i modelu biznesowego UDF Rekomendacja dotycząca zmian organizacyjnych w funkcji czasu Strategia wdrożenia JESSICA na obszarze województwa śląskiego Zalecenia co do możliwości wdrożenia inicjatywy JESSICA na Śląsku w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej Metodologia wdrażania mechanizmu Kalendarium wdrożenia nowej struktury Analiza potencjalnego ryzyka dla Instytucji Zarządzającej Ryzyka związane ze zobowiązaniami finansowymi wynikającymi z RPO WSL Ryzyka związane z zagadnieniami pomocy publicznej i trwałości projektów Rekomendacje C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 6

7 Spis tablic Tablica: Źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych na obszarze Województwa Śląskiego do 2008r Tabela: Zasady finansowania projektów rewitalizacyjnych Tablica: Formalne uwarunkowania wdrażania projektów rewitalizacyjnych Tablica: Podstawowe ograniczenia formalne wpływające na przyjęte kierunki rozwoju rewitalizacji. 18 Tablica: Dostępnośd środków na działania rewitalizacyjne Tabela: Projektu rewitalizacyjne zrealizowane na obszarze województwa śląskiego Tabela: Podstawowe typy projektów Tablica: Beneficjenci projektów rewitalizacyjnych w ramach RPO WSL Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu 1, 2 i Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu Tabela: Wskaźniki produktu i rezultatu. (w wersji finalnej tablica będzie włączona do listy załączników) Tabela. Najważniejsze potencjalne projekty rewitalizacyjne na lata Tabela: Lista projektów w ramach procedury pozakonkursowej Tablica: Model planowania strategicznego Tablica: Proces budżetowania JST Tabela. Lista potencjalnych projektów JESSICA zgłoszonych w badaniach sondażowych Tablica: Ocena wybranych projektów Tabela. Analiza SWOT dla możliwości finansowanie projektów z programu JESSICA Tabela. Przedmiot kredytowania ze środków EBI na rozwój regionalny Tabela. Maksymalna wysokośd finansowego wsparcia z FD Tablica. Zestawienie celu, kwoty, okresu kredytowania oraz oprocentowania kredytów udzielanych w ramach Programu TBS Tabela: Założenia do analizy W Tabela. Przepływy finansowe dla mechanizmu dotacyjnego RPO WSL w mln PLN W Tabela: Założenia do analizy W Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 1 w mln PLN W Tabela: Założenia do analizy W Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 2 w mln PLN W C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 7

8 Tabela: Założenia do analizy W Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 3 w mln PLN W Tabela: Założenia do analizy W Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 4 w mln PLN W Tablica: Zadania stanowiące przedmiot partnerskiego przedsięwzięcia Tablica: Wnioski wynikające z wykorzystania PPP Tablica: Czynniki krytyczne PPP dla JESSICA Tablica: Możliwości współpracy w ramach PPP przy udziale JESSICA Tabela. Potencjalne zaangażowanie jednostek administracji publicznej w JESSICA Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji publicznych Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji sektora finansów Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji sektora prywatnego Tabela. Analiza zdolności i woli instytucji do realizacji projektów finansowanych w ramach projektu JESSICA Tabela: Udział podmiotów na poziomie projektów Tabela: Zainteresowanie udziałem w projekcie JESSICA Tablica: Model HF(EBI)+UDF Tablica: Model HF + UDF Tablica: Model UDF Tabela: Wybór operatora HF w trybie ustawy prawo zamówieo publicznych Tabela: Powierzenie zarządzania funduszem HF Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu Tabela: Fundusz Górnośląski S.A. zalety i wady Tabela: EBI zalety i wady Tabela. Zalety i wady zastosowania pełnego modelu JESSICA Tabela. Analiza porównawcza wybranych modeli organizacyjnych Tabela. Analiza porównawcza wybranych modeli organizacyjnych aspekt finansowy Tabela. Analiza wad i zalet wybranych modeli organizacyjnych Tablica: Model organizacyjny z udziałem HF Tablica: Rekomendacje dla JESSICA Tablica: Główne problemy zidentyfikowane w obszarze możliwości wdrożenia JESSICA C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 8

9 Definicje i skróty BGK CEB Doradca EBI EFRR HF Bank Gospodarstwa Krajowego Bank Rozwoju Rady Europy (Council of Europe Development Bank) City Consulting Institute Sp. z o.o. Europejski Bank Inwestycyjny Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Fundusz Powierniczy (ang. holding fund). IW IZ JESSICA KE KFM LPR MRR PPP Instytucja Wdrażająca Instytucja zarządzająca regionalnym programem operacyjnym Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas (wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji w obszarach miejskich) Komisja Europejska Krajowy Fundusz Mieszkaniowy Lokalny Program Rewitalizacji, Lokalny Plan Rewitalizacji Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Partnerstwo publiczno-prywatne PRS Program Rozwoju Subregionów Województwa Śląskiego na lata Raport Region RPO Niniejszy raport przygotowany zgodnie z umową o usługi doradcze zawartą z EBI Województwo śląskie Regionalny Program Operacyjny RPO WSL UDF UMWSL ZIPROM ZPORR Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich ang. Urban Development Fund Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Zintegrowany Plan Rozwoju Obszarów Miejskich Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 9

10 Wstęp Studium możliwości wdrożenia JESSICA w Województwie Śląskim zostało opracowane przez zespół ekspertów City Consulting Institute Sp. z o.o. na zlecenie Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Dokument opracowano w odniesieniu do realiów regionalnych podejmując współpracę ze wszystkimi samorządami województwa śląskiego. Przeprowadzenie badao analitycznych było możliwe dzięki dużemu zaangażowaniu pracowników Wydziału Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Struktura dokumentu obejmuje cztery rozdziały. W rozdziale pierwszym przedstawiono charakterystykę śląskiego rynku projektów rewitalizacyjnych, zarówno w odniesieniu do uwarunkowao historycznych, jak i obecnych. W rozdziale drugim scharakteryzowano finansowe i gospodarcze czynniki JESSICA. Rozdział trzeci został poświęcony analizie uwarunkowao instytucjonalnych, dotyczących wdrożenia JESSICA. W rozdziale czwartym podsumowano wyniki analiz i wskazano rozwiązania optymalne dla wdrożenia instrumentu. JESSICA jest szansą na dalszy dynamiczny rozwój regionu. Możliwośd finansowania projektów poprzez instrumenty odnawialne jest bardzo dobrze postrzegana zarówno przez samorządy, jak i przez przedsiębiorców. JESSICA może stad się szansą na rozwój partnerstw publiczno-prywatnych oraz czynnikiem, umożliwiającym realizację ciekawych projektów inwestycyjnych. Mateusz Górka Prezes Zarządu City Consulting Institute Sp. z o.o. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 10

11 Podsumowanie wyników raportu Rozdział Analiza rynku projektów rewitalizacyjnych na obszarze województwa śląskiego Uwarunkowania finansowe i społecznogospodarcze dla wdrożenia JESSICA Podsumowanie Rynek projektów rewitalizacyjnych na obszarze województwa śląskiego został ukształtowany przede wszystkim przez wytyczne formalne Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Beneficjenci *w przeważającej większości gminy+, którzy chcieli pozyskad dotację dostosowywali swoje projekty, a następnie Lokalne Programy Rewitalizacji przede wszystkim do wytycznych. W efekcie, większośd projektów stanowiły działania niedochodowe, ograniczające się do wizualnego i funkcjonalnego zagospodarowania centrów miast, rzadziej budynków lub obszarów poprzemysłowych. Najciekawsze projekty rewitalizacyjne były realizowane przede wszystkim ze środków własnych inwestorów. W chwili obecnej wytyczne formalne dotyczące rewitalizacji są liberalne i pozwalają na kwalifikowalnośd większości projektów, jednakże zwraca się uwagę na fakt, iż w systemie dotacyjnym nadal konieczne jest obliczanie luki finansowej, co w efekcie może prowadzid do dofinansowania na najkorzystniejszych warunkach projektów niedochodowych, a zatem zbliżonych do tych, jakie były realizowane w ramach ZPORR. Dla projektów realizowanych w ramach JESSICA nie jest konieczne obliczanie luki finansowej, co w dużej mierze przekłada się na ich atrakcyjnośd. Aktualne wytyczne dotyczące rewitalizacji zawarte w RPO WSL oraz URPO WSL są spójne z założeniami JESSICA. Nie ma zatem konieczności wprowadzania zmian w obszarze kwalifikowalności, typów projektów oraz wskaźników produktów i rezultatów. Analiza finansowo-ekonomiczna możliwych wariantów wdrożenia JESSICA została wykonana w oparciu o następujące kryteria: Dane pozyskane od potencjalnych beneficjentów (możliwośd zaangażowania w JESSICA, uwarunkowania instytucjonalne i finansowe udziału w UDF) Założenia wskaźnikowe, wynikające z analizy dotychczas wykonanych dokumentów dotyczących JESSICA C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 11

12 Rozdział Podsumowanie W wyniku analizy wariantów dotyczących realizacji inicjatywy JESSICA w Województwie Śląskim można stwierdzid, że realizacja wariantu: HF + minimum >2 UDF + udziałowcy (JST, banki) jest wariantem najbardziej optymalnym. Istnienie większej liczby UDF wywołuje tzw. efekt dźwigni, Możliwości instytucjonalne wdrożenia JESSICA Strategia wdrożenia JESSICA na obszarze województwa śląskiego polegający na zdolności przyciągania sektora publicznego (JST) i prywatnego (banki) w celu wnoszenia udziałów/wkładów do funduszy UDF. Powiększenie zasobów finansowych JESSICA wiąże się z kolei z możliwością realizacji większej liczby projektów oraz ciągłego powiększania wartości UDF (m.in. poprzez przychody finansowe z tytułu odsetek). Analiza uwarunkowao instytucjonalnych została przeprowadzona w odniesieniu do istniejących przepisów prawa krajowego, wspólnotowego, a także ustaleo międzyresortowych, dotyczących mechanizmów finansowych zbliżonych do JESSICA. Na etapie analiz wzięto pod uwagę wszystkie podmioty, których udział w JESSICA byłby możliwy z finansowego i instytucjonalnego punktu widzenia. Przeprowadzona analiza jednoznacznie wykazała, iż na obecnym etapie przygotowania instytucjonalnego i merytorycznego, oraz z uwagi na czas pozostały do kooca perspektywy , jedynym rozwiązaniem, mogącym znacząco wpłynąd na rozwój regionu jest przyjecie modelu, opartego na podziale instytucjonalnym HF i UDF. Z uwagi na radykalne ograniczenie możliwości wystąpienia ryzyk dla Urzędu Marszałkowskiego, rekomenduje się oparcie instytucji HF na strukturach EBI. Po roku 2013 należy rozważyd sens dalszego funkcjonowania HF, bądź też przejęcia funkcji HF przed podmiot lokalny. Sprawne wdrożenie JESSICA wymaga następujących działao: Powołanie HF w ramach EBI (brak konieczności stosowania procedury zamówieo publicznych oraz doświadczenie EBI, a także bardzo korzystne uwarunkowania finansowe i doświadczenie innych krajów w tym obszarze są wystarczającą rekomendacją dla takiego rozwiązania instytucjonalnego). Powołanie początkowo dwóch UDF (finansowego i inwestycyjnego) Przygotowanie potencjalnych beneficjentów w następujących obszarach: C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 12

13 Rozdział Wnioski koocowe Podsumowanie o Informacyjnym (wiedza na temat JESSICA jest wciąż mała, istnieje koniecznośd przeprowadzenia szkoleo i kampanii informacyjnej). o Techniczno-merytorycznym (najbardziej problematycznym czynnikiem wydaje się fakt braku Zintegrowanych Planów Rozwoju Obszarów Miejskich, które są niezbędne z punktu widzenia oceny systemowego podejścia do problemu rewitalizacji i wykazania wpływu realizacji poszczególnych projektów na inne działania, planowane do wdrożenia na danym obszarze. Specyfika JESSICA wymaga także przygotowania w obszarze PPP, istnieje zatem koniecznośd przyjęcia Planów Wdrażania PPP, jako dokumentów ułatwiających procedurę zawierania umów w ramach PPP i w stopniu znaczącym usprawniających sam proces wdrażania instrumentu). Wdrożenia systemu aplikacji w ramach JESSICA, a także określenie działao kontrolnych i sprawozdawczych. Odnawialne instrumenty finansowe są czynnikiem oczekiwanym przez rynek. Większośd projektów rewitalizacyjnych, ze względu na uwarunkowania związane z pozyskaniem dotacji UE na ich współfinansowanie, ma charakter niekomercyjny i nie jest rozwojowa. Istnieje koniecznośd realizacji zadao inwestycyjnych, które staną się lokalnymi czynnikami rozwojowymi w obszarze rewitalizacji. Ilośd potencjalnych projektów inwestycyjnych oraz stopieo zaawansowania w obszarze przygotowania dokumentacji technicznych jest bardzo dobry, jednakże problemem jest przygotowanie prawno-merytoryczne potencjalnych beneficjentów. Istnieje koniecznośd przeprowadzenia szkoleo dotyczących JESSICA, a przede wszystkim powszechnego przygotowania Zintegrowanych Planów Rozwoju Obszarów Miejskich, a także Planów Wdrażania PPP jako dokumentów strategicznych, umożliwiających sprawną realizację projektów. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 13

14 Raport właściwy 1. Analiza rynku projektów rewitalizacyjnych na obszarze województwa śląskiego 1.1. Projekty rewitalizacyjne zrealizowane na obszarze województwa śląskiego Źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych Proces rewitalizacji obszarów zdegradowanych na obszarze Województwa Śląskiego jest silnie związany z możliwością aplikowania o dotacje unijne w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, zatem może byd określony w ramie czasowej r. Wszelkie wcześniejsze starania samorządów w tym obszarze nie miały charakteru procesowego i były klasycznymi działaniami inwestycyjnymi, wynikającymi z doraźnych potrzeb lub też planów rozwoju innych, niż Lokalne Programy Rewitalizacji. Tablica: Źródła finansowania projektów rewitalizacyjnych na obszarze Województwa Śląskiego do 2008r. dotacje kredyty środki własne ZPORR RPO MF EOG Środki ministerialne kontrakty wojewódzkie banki komercyjne EBI całkowite finansowanie własne współfinansowanie C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 14

15 Zasady finansowania projektów rewitalizacyjnych Ogólne zasady finansowania projektów rewitalizacyjnych ujęto w poniższym zestawieniu: Tabela: Zasady finansowania projektów rewitalizacyjnych Dotacje Źródło Ogólne zasady współfinansowania ZPORR Ogólne warunki realizacji projektów zakładały następujący udział finansowania: 75% EFRR 10% budżet Paostwa 15% wkład własny beneficjenta (w tym kredyty). MF EOG W przypadku województwa śląskiego w ramach MF EOG zostały zrealizowane dwa projekty pozostające w obszarze rewitalizacji: Rewitalizacja kompleksu Starego Zamku i Parku Habsburgów Ochrona i konserwacja cieszyoskiego dziedzictwa piśmienniczego Ogólne warunki realizacji projektów zakładały następujący udział finansowania: do 85% udział Darczyoców 15% wkład własny beneficjenta (w tym kredyty). RPO WSL Ogólne warunki realizacji projektów zakładały następujący udział finansowania: 85% EFRR 15% wkład własny beneficjenta (w tym kredyty). W ramach RPO WSL *ze względu na uwarunkowania związane ze wstrzymaniem procedury konkursowej oraz trwającym naborem wniosków aplikacyjnych w ramach Programów Rozwojów Subregionów Województwa Śląskiego na lata ] w chwili obecnej trwa realizacja pierwszych projektów. Pozostałe Częśd projektów była realizowana w ramach kontraktów wojewódzkich oraz środków właściwych ministerstw. Beneficjenci korzystali ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, wspomagając finansowanie projektów w obszarze termomodernizacji i infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 15

16 Wybrane projekty były realizowane również w ramach INTERREG 3A. Kredyty Finansowanie projektów z wykorzystaniem kredytów występowało w przypadku większości projektów. Wynikało to z następujących przesłanek: Konieczności dofinansowania wkładu własnego beneficjenta *dbałośd o zapewnienie płynności finansowej realizacji inwestycji w przypadku systemu refundacji] Konieczności sfinansowania różnic pomiędzy kwotą wnioskowaną, a rzeczywistym kosztem projektu *czas oceny wniosków był stosunkowo długi i nastąpiły w tym czasie różnice kursowe, a także wzrosła większośd cen i usług+ Częśd beneficjentów finansowała projekty rewitalizacyjne wyłącznie w oparciu o kredyty *dotyczyło to głównie dochodowych projektów realizowanych przez spółki miejskie lub prywatnych przedsiębiorców+ Środki własne Częściowe finansowanie projektów ze środków własnych następowało w przypadku wszystkich projektów współfinansowanych ze środków UE. Poziom udziału własnego w finansowaniu projektów realizowanych przy współudziale kredytów był podyktowany warunkami umów z bankami. Projekty finansowane wyłącznie z własnych środków beneficjentów były realizowane sporadycznie, jednakże jak to miało miejsce w przypadku strategicznych projektów drogowych na odcinku Bytomia częśd samorządów podejmowała takie decyzje. W odniesieniu do przedstawionego powyżej zestawienia zaznacza się, iż większośd projektów rewitalizacyjnych zrealizowanych na obszarze województwa została dofinansowana ze środków UE *ZPORR+. Ograniczenia wynikające z możliwości aplikowania o środki ZPORR wpłynęły na charakter projektów i w praktyce wyznaczyły kierunki rewitalizacji, kontynuowane przez szereg samorządów w latach kolejnych Uwarunkowania formalne konieczne do wdrażania projektów rewitalizacyjnych Determinantem rozpoczęcia realizacji projektów rewitalizacyjnych na obszarze województwa śląskiego była niewątpliwie możliwośd otrzymania dotacji w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Zgodnie z zapisami i wymaganiami zawartymi w Uzupełnieniu C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 16

17 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego na lata oraz Podręcznika Rewitalizacji 2 w celu spełnienia formalnych warunków aplikowania o środki na realizację inwestycji konieczne było przygotowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji. Ogólny zakres Lokalnego Programu Rewitalizacji został określony w załączniku do ZPORR. Pierwsze Lokalne Programy Rewitalizacji były sporządzone przede wszystkim w celu spełnienia wymagao formalnych. Nierzadko były to opracowania przygotowane w oparciu o minimalne kryteria kwalifikowalności i opierały się o wskazanie zadao inwestycyjnych będących przedmiotem wniosków aplikacyjnych. Taki stan rzeczy przyczynił się do sytuacji, w której wiele samorządów postrzega Lokalny Program Rewitalizacji jako dokument strategiczny o niskim znaczeniu funkcjonalnym, nie zaś jako ważny dokument planistyczny, determinujący rozwój obszarów zdegradowanych. Tablica: Formalne uwarunkowania wdrażania projektów rewitalizacyjnych Dokumentacja techniczna, pozwolenia dokumentacja techniczna oraz pozwolenia na budowę stanowiły podstawę do wnioskowania w ramach ZPORR, w efekcie dofinansowywane były te projekty, które zostały uprzednio zaplanowane, a następnie wpisane w wymagane strategie. Dokumenty strategiczne Przygotowanie dokumentacji strategicznej miało na celu przede wszystkim spełnienie kryteriów formalnych. W wielu przypadkach Gminy dostosowywały LPR do zapisów projektu technicznego, a także wyniku analiz, zawartych w studiach wykonalności. Wniosek aplikacyjny Wniosek aplikacyjny wraz ze studium wykonalności i załącznikami (w tym LPR) stanowił dokument umożliwiający aplikowanie o dotację w ramach ZPORR. 1 2 Uzupełnienie Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (załącznik do rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie przyjęcia Uzupełnienia Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, Dz. U. Nr 200, Poz. 2051) Podręcznik Rewitalizacji, Zasady, procedury i metody działania współczesnych procesów rewitalizacji, 2003, GTZ Gesellschaft für Technische Zuzammenarbeit i Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, Warszawa. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 17

18 Przedstawiony na powyższym schemacie proces wstępnego wdrażania projektów rewitalizacyjnych był charakterystyczny dla większości gmin Województwa Śląskiego, aplikujących o środki w ramach ZPORR. Sprowadzenie Lokalnego Programu Rewitalizacji do roli załącznika wymaganego na formalnym etapie oceny projektów powoduje, iż LPR są realizowane w izolacji od procedur planistycznych. Dokument ma zatem charakter planu rozwoju, jednakże zawarte w nim działania nie muszą byd w żaden sposób (oprócz lokalizacyjnego) zintegrowane ze sobą. Tablica: Podstawowe ograniczenia formalne wpływające na przyjęte kierunki rozwoju rewitalizacji prawo własności obszar na którym jest realizowany projekt powinien stanowid własnośd beneficjenta dochodowośd projektów projekty z założenia nie powinny byd dochodowe brak możliwości realizacji projektów w ramach PPP (błędy legislacyjne) lokalizacja projekty zlokalizowane wyłączenie w obszarze miast tereny poprzemysłowe tereny powojskowe ograniczenia finansowe niewielka pula środków w stosunku do potrzeb ograniczanie zakresu/ wartości projektu w celu zwiększenia szans na uzyskanie dotacji Dostępność środków na działania rewitalizacyjne Środki na działania rewitalizacyjne dla projektów realizowanych na obszarze województwa śląskiego były i są mocno ograniczone. W praktyce możliwa jest realizacja projektów jedynie w dwóch podstawowych formach, mających swoje mocne i słabe strony. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 18

19 Tablica: Dostępnośd środków na działania rewitalizacyjne dotacja możliwośd sfinansowania ze środków zewnętrznych do 85% wartości projektu; skomplikowana procedura wnioskowania, rozliczania, monitorowania; koniecznośd utrzymania trwałości projektu; koniecznośd realizacji założeo wskaźnikowych; koniecznośd udziału w procedurze konkursowej *liczba złożonych wniosków kilkakrotnie przewyższa pulę dostępnych środków+; finansowanie własne/ kredyty możliwośd finansowania dowolnych projektów; finansowanie projektów dochodowych; prosty system rozliczenia projektu; Większośd projektów zrealizowanych na obszarze województwa śląskiego była zgłoszona w ramach procedur konkursowych ZPORR. Jedynie niewielka ich częśd, które nie zostały wybrane do dofinansowania, została zrealizowana przez beneficjentów z innych środków. Świadczy to o tym, iż w rzeczywistości na obszarze województwa śląskiego nie ma wypracowanych innych niż dotacyjne mechanizmów finansowania i współfinansowania projektów rewitalizacyjnych Charakterystyka zrealizowanych projektów Charakter zrealizowanych projektów rewitalizacyjnych w dużej mierze podyktowany jest następującymi czynnikami: Wytyczne ZPORR Wytyczne RPO WSL Informacje zawarte w podręcznikach opisujących zasady przygotowania programów rewitalizacji. Projekty rewitalizacyjne realizowane na obszarze województwa można zasadniczo podzielid na trzy podstawowe grupy 3 : 3 Podziału dokonano w zależności od ilości realizowanych projektów C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 19

20 Projekty innowacyjne, designerskie wynikające z określonych stratrgii zintegrowanych działao prowadzących do określonego celu (gospodarczego, społecznego i ekonomicznego) Projekty tworzone w oparciu o wytyczne ZPORR, RPO WSL, w sposób dający możliwośd uzyskania możliwie najlepszej oceny merytorycznej Projekty inwestycyjne pierwotnie nie zwiazane z obszarem rewitalizacji, jednakże wpisujące się w Lokalne Programy Rewitalizacji C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 20

21 Tabela: Projektu rewitalizacyjne zrealizowane na obszarze województwa śląskiego Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania Bielsko Biała Bielska Starówka Bielsko Biała środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki własne Bieruo, gmina Remont i rozbudowa Bieruo, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki infrastruktury społecznej w własne Bieruniu przy ulicy Rynek 15 Bieruo, gmina Budowa kładki dla pieszych w Bieruo, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki ciągu ścieżki zdrowia na Grobli w własne Bieruniu Bieruosko-Lędzioski Adaptacja budynku przy ul. Bieruosko-Lędzioski powiat środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki powiat Lędzioskiej 24 na Inkubator własne Przedsiębiorczości oraz Organizacji Pozarządowych Bytom, miasto Adaptacja budynku na potrzeby Bytom, miasto środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki Politechniki Śląskiej w Bytomiu własne Bytom, miasto Rewitalizacja gmachu głównego Bytom, miasto środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki Miejskiej Biblioteki Publicznej w własne Bytomiu Bytom Rewitalizacja Rynku w Bytomiu Bytom, miasto Budżet gminy, w tym obligacje gminne, Fundusz dla Śląska Bytom Utworzenie Bytomskiego Parku Projekt Bytomskiego Parku 1.3 SPO-WKP Przemysłowego Przemysłowego powstał na mocy C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

22 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania porozumienia podpisanego 9 lipca 2004 r. przez Górnośląską Agencję Przekształceo Przedsiębiorstw SA w Katowicach, Gminę Bytom, Spółkę "Orzeł Biały" SA, Przedsiębiorstwo Usług Mechanicznych PUMECH-Orzeł Sp. Z o.o. w Bytomiu, oraz Spółkę Restrukturyzacji Kopalo SA w Katowicach. Uczestnikami w projekcie byli ponadto: Fundacja Partnerstwo dla Środowiska oraz Związek Pracodawców Miasta Bytomia. Bytom Utworzenie ośrodka Dolomity Dolomity Sportowa Dolina Projekt Modernizacja wyposażenia Sportowa Dolina przedsiębiorstwa w celu poprawy jakości świadczonych usług, wprowadzenia nowych usług oraz zwiększenia sprzedaży współfinansowany w 50 % w ramach Krajowego Funduszu Dotacji Inwestycyjnych Phare Projekt Orderman wirtualne zamówienia współfinansowany w 50 % w ramach programu SPOWKP Działanie 2.1 Wzrost Konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo. Projekt Planowanie Inwestycyjne kompleks C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 22

23 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania basenów w Dolomitach Sportowej Dolinie współfinansowany w 50 % w ramach programu SPOWKP Działanie 2.1 Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo. Projekt Opracowanie dokumentacji technicznej dla budowy ośrodka narciarskiego w Sosnowcu współfinansowany w 50 % w ramach projektu SPOWKP Działanie 2.1 Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo. Projekt Wysoka jakośd usług Dolomitów Sportowej Doliny poprzez zastosowanie nowoczesnych technologii współfinansowany w 50 % w ramach Funduszu Dotacji Inwestycyjnych Phare Bytom Rewitalizacja Placu Jana III Bytom budżet miasta, budżet paostwa, środki Sobieskiego w Bytomiu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Bytom Adaptacja budynku na potrzeby Wyższa Szkoła Technik Projekt finansowany ze środków Europejskiego Polsko-Japooskiej Wyższej Szkoły Komputerowych Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Technik Komputerowych w działania 1.3 Regionalna infrastruktura społeczna Bytomiu oraz ze środków własnych Uczelni Bytom Przebudowa Domu Pomocy Dom Pomocy Społecznej budżet miasta, PFRON, Gminny Fundusz Ochrony Społecznej dla Dorosłych Środowiska i Gospodarki Wodnej w Bytomiu z przystosowaniem do C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 23

24 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania standaryzacji Bytom Utworzenie Centrum Kariery Centrum Kariery Zawodowej Budżet miasta, Marszałek Województwa Śląskiego Zawodowej w Bytomiu Fundusz na Rzecz Rozwoju Infrastruktury Lokalnej Skierowanej na Rozwój Przedsiębiorczości Komponent Dotacje Inwestycyjne w ramach Programu Łagodzenia Skutków Restrukturyzacji Górnictwa Bytom Przebudowa ulic Bytom budżet gminy Świętochłowickiej i Łagiewnickiej w Bytomiu Bytom Obwodnica Pn. Aglomeracji Bytom Górnośląskiej Chorzów, miasto Rewitalizacja zespołu akwenów Chorzów, miasto budżet miasta, budżet paostwa, środki przemysłowych Amelung Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego - w Chorzowie ZPORR Cieszyn, miasto Rewitalizacja nieruchomości Cieszyn, miasto budżet miasta, budżet paostwa, środki poprzemysłowej przy ul. Wałowej Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego - 4 w Cieszynie z przeznaczeniem ZPORR na Centrum Edukacji Socjalnej Czechowice - Dziedzice Zagospodarowanie terenu przy Czechowice - Dziedzice Budżet gminy, Środki RPO WSL osiedlu Północ w Czechowicach- Dziedzicach Czeladź, miasto Rewitalizacja czeladzkiej Czeladź, miasto 69,66% - Europejski Fundusz Rozwoju C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 24

25 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania średniowiecznej starówki - etap I Regionalnego, 10% - budżet paostwa (infrastruktura) Częstochowa, miasto i Rewaloryzacja Parków Częstochowa, miasto i gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki gmina Podjasnogórskich własne w Częstochowie - Park im. Stanisława Staszica, Park im. 3 Maja Częstochowa, miasto i gmina Przebudowa ul. Berka Joselewicza Częstochowa, miasto i gmina budżet miasta Częstochowy Częstochowa, miasto i Przebudowa i rozbudowa Stowarzyszenie Zachęta Budżet miasta gmina istniejącego budynku Konduktorowni PKP z przeznaczeniem na obiekt użyteczności publicznej - Galerię Sztuki Współczesnej Częstochowa, miasto i Przebudowa i remont budynków Muzeum Częstochowskie Budżet miasta gmina Pawilonu Wystawowego B i Muzeum Kopalnictwa. Park Staszica, ul. 7 Kamienic, Częstochowa Częstochowa, miasto i Remont odtworzeniowy wraz z Gmina Częstochowa - ZGM TBS Sp. z Budżet miasta gmina przebudową i modernizacją o.o. budynku zabytkowego przy Alei Najświętszej Maryi Panny 24 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 25

26 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania w Częstochowie Częstochowa, miasto i Modernizacja i adaptacja Muzeum Częstochowskie budżet miasta gmina zabytkowego obiektu dawnego Domu Duchowieostwa Prawosławnego tzw Popówki usytuowanego przy Alei Najświętszej Maryi Panny 47, (obecnie Muzeum Pielgrzymowania) Gliwice, muzeum Rewitalizacja Zamku Gliwice, Muzeum środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki Piastowskiego - utworzenie własne Centrum Informacji Kulturalnej i Edukacji Regionalnej Gliwice Renowacja poprzemysłowej PHARE 2003 Spójnośd Społeczno Gospodarcza, strefy Nowe Gliwice budżet Miasta Gliwice Gliwice Rewitalizacja Radiostacji Gmina Gliwice budżet miasta Gliwice Rozbudowa sieci dróg Gmina Gliwice budżet miasta rowerowych na terenie miasta Gliwice Gliwice Termomodernizacja Gliwickiego Teatr Muzyczny Budżet miasta oraz środki Wojewódzkiego Teatru Muzycznego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach Jastrzębie Zdrój Modernizacja obiektów w parku budżet miasta C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 26

27 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania Zdrojowym Adaptacja obiektu Łazienki I na potrzeby Uniwersytetu Śląskiego Jastrzębie Zdrój Modernizacja obiektów w Parku Gmina Jastrzębie Zdrój, Uniwersytet budżet miasta Zdrojowym Adaptacja budynku Śląski Masnówka na bibliotekę oraz przebudowa fontanny w Jastrzębiu Zdroju Jastrzębie Zdrój Adaptacja budynku szpitala Sąd Rejonowy w Jastrzębiu Zdroju budżet miasta chirurgicznego na siedzibę Sądu Rejonowego w Jastrzębiu Zdroju Jastrzębie Zdrój Modernizacja basenu przy ul. Gmina Jastrzębie Zdrój budżet miasta Witczaka w Jastrzębiu Zdroju Katowice Adaptacja budynku Akademia Sztuk Pięknych w środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki powojskowego przy ul. Katowicach własne Koszarowej 17 dla potrzeb ASP w Katowicach Katowice Międzynarodowe Centrum Miasto Katowice RPO WSL i budżet Miasta Katowice Kongresowe w Katowicach Katowice Nowa Siedziba Muzeum Śląskiego Muzeum Śląskie w Katowicach Samorząd województwa śląskiego w Katowicach Katowice Serce Nikiszowca. Rewitalizacja Muzeum Historii Katowic środki EFRR, środki budżetu Miasta Katowice budynku Muzeum Historii C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 27

28 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania Katowic przy ul. Rymarskiej 4 Katowice Galeria Szyb Wilson Galeria Szyb Wilson Środki własne i pozyskane, w tym dotacje Miasta Katowice Kłobuck Zagospodarowanie Rynku im. Kłobuck RPO WSL (PRS) i budżet miasta Jana Pawła II w Kłobucku wraz z przyległym otoczeniem Łaziska Górne Rewitalizacja Zabytkowego Gmina Łaziska Górne Środki własne, WFOŚ i GW w Katowicach Ratusza w Łaziskach Górnych Łaziska Górne Budowa hali sportowej przy ul. Gmina Łaziska Górne Dotacja Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Ogrodowej w Łaziskach Górnych środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej Łaziska Górne Budowa Ośrodka Rekreacyjno - Sportowego "Żabka" Gmina Łaziska Górne Program Łagodzenia w Regionie Śląskim skutków Restrukturyzacji Zatrudnienia w Górnictwie Węgla Kamiennego, Fundusz na Rzecz Polski Południowej, środki własne Marklowice, gmina Rewitalizacja obszaru Marklowice, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki poprzemysłowego - Tropikalna własne Wyspa - Etap I Mierzęcice, gmina Modernizacja układu Mierzęcice, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki transportowego własne i uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej terenów powojskowych Mikołów Rewitalizacja terenu Gmina Mikołów Program Łagodzenia w Regionie Śląskim Skutków C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 28

29 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania poprzemysłowego- budowa krytej Restrukturyzacji Zatrudnienia w Górnictwie Węgla pływalni i układu Kamiennego, środki Funduszu Rozwoju Kultury komunikacyjnego w Mikołowie Fizycznej Ministerstwa Sportu oraz środki własne Gminy Mikołów Mikołów Rozbudowa Centrum Edukacji Śląski Ogród Botaniczny RPO WSL (5.5) oraz środki własne Gminy Mikołów Przyrodniczej i Ekologicznej Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Mikołowie Muzeum Górnośląskie, Rewitalizacja budynków Muzeum Muzeum Górnośląskie środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki Bytom Górnośląskiego w Bytomiu własne Ożarowice, gmina PROP na terenie Gminy Ożarowice, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki Ożarowice I etap: Budowa dróg własne ul. Transportowa i tzw. Nowa oraz sieci wodociągowej Ożarowice, gmina PROP Ożarowice - II etap: drogi Ożarowice, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki wewn., uzbrojenie terenu własne i adaptacja koszarowca na potrzeby MŚP Pszczyna, gmina Rewitalizacja pszczyoskiej Pszczyna, gmina środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki starówki poprzez poprawę własne funkcjonalności układu komunikacyjnego Ruda Śląska, miasto Budowa Centrum Handlowo Wystawowo Kulturalnego Miasto Ruda Śląska Dotacja z Funduszu na Rzecz Rozwoju Infrastruktury Lokalnej Skierowanej na Rozwój Przedsiębiorczości C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 29

30 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania w Rudzie Śląskiej Wirku - Komponent Dotacje Inwestycyjne oraz środki zadaszenie targowiska i budowa z budżetu miasta masztu reklamowego Ruda Śląska, miasto Budownictwo komunalne na Ruda Śląska, miasto środki z budżetu miasta terenie miasta Ruda Śląska, miasto Adaptacja segmentu bud. w Ośrodek Terapii Uzależnieo SPZOZ i środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki Rudzie Śląskiej przy ul. Miejski Ośrodek Profilaktyki własne Ballestremów na Centrum Profilaktyki Rybnik, miasto Renowacja zabytkowej kamienicy Rybnik, miasto, ZGM środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki przy ul. Rynek 1 w Rybniku wraz z własne adaptacją na cele gospodarcze Rydułtowy Rydułtowskie Centrum Kultury Rydułtowy PRSZ w ramach RPO WSL poddziałanie ) wkład własny beneficjenta Siemianowice Śląskie Budowa Rynku Miejskiego Siemianowice Śląskie Budżet miasta Siemianowice Śląskie Budowa Kompleksu Sportowego Siemianowice Śląskie Budżet miasta Siemion Siemianowice Śląskie Modernizacja kompleksu Siemianowice Śląskie, MOSiR Budżet miasta, dotacja Funduszu Rozwoju Kultury sportowego Michał Fizycznej Sławków Rewitalizacja zabytkowego Sławków Budżet miasta centrum Sławkowa Sławków Przeprowadzenie rewitalizacji Sławków Ministerstwo Kultury, Kontrakt Wojewódzki dla zabytkowej Austerii w Sławkowie Województwa Śląskiego na rok 2004, Udział C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 30

31 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania Miasta Sławków Sosnowiec, miasto Adaptacja budynku Politechnika Śląska środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki pokopalnianego dla potrzeb własne Wydziałów Politechniki Śląskiej Tarnogórski powiat Inkubator Przedsiębiorczości - rozwój w korzystnych warunkach Ustroo, miasto Rynek jako Salon Miasta - rewitalizacja rynku w Ustroniu Tarnogórski powiat, Inkubator Przedsiębiorczości Sp. z o.o. Ustroo, miasto środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki własne środki EFRR, środki z budżetu paostwa, środki własne Żywiec Odnowienie elewacji Starego Żywiec Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Zamku w Żywcu Minister Kultury Środki własne Gminy Żywiec Żywiec Rewitalizacja kompleksu Starego Żywiec Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Zamku i Parku Habsburgów Gospodarczego Program Operacyjny Promesa w Żywcu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Środki własne Gminy Żywiec Żywiec Rewitalizacja i zagospodarowanie Żywiec Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju kulturalne kompleksu Starego Regionalnego Program Operacyjny Promesa Zamku i Parku Habsburgów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Środki w Żywcu własne Gminy Żywiec C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 31

32 Lokalizacja Projekt Beneficjent Sposób finansowania Żywiec Ochrona dziedzictwa kulturowego Żywca płaszczyzną rozwoju współpracy pomiędzy Żywiecką Biblioteką Samorządową i Kysucką Kniznicą w Cadcy Żywiec Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - Inicjatywa Wspólnotowa INTERREG IIIA Polska Słowacja Środki własne Gminy Żywiec C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 32

33 Wnioski dla wdrożenia JESSICA Rynek rewitalizacji projektów innowacyjnych, dochodowych i wynikających ze zintegrowanych strategii miejskich w praktyce jest bardzo wąski i wymaga znaczącego wsparcia ze względu na koniecznośd zapewnienia kwalifikowaloności projektów oraz co najważniejsze możliwości bezproblemowej oceny formalnej, beneficjenci unikali projektów, które nie wynikały wprost z listy projektów przykładowych Informacja o rewitalizacji dotarła do samorządów w momencie na krótko poprzedzającym składanie wniosków aplikacyjnych. Wiele samorządów nie zdążyło przygotowad dobrych projektów. Problem rewitalizacji jest przedmiotowy i wynika główie z wytycznych ZPORR i RPO. Obraz śląskiej rewitalizacji jest obrazem wytycznych formalnych, nie zaś działao planistycznych Wytyczne kształtują obraz śląskiej rewitalizacji. Podstawowym celem samorządów jest uzyskanie dotacji na projekt, dopiero w przypadku braku uzyskanego wsparcia rozważane są alternatywne rozwiązania takie jak PPP, przeprojektowanie działania, możlwośd powiązania projektu z innymi działaniami realizowanymi w najbliższym otoczeniu *także przez podmioty zewnętrzne+ Rynek oczekuje mechanizmów finansowych umożliwiajacych realizację projektów dochodowych Rynek oczekuje mechanizmu, który będzie umożliwiał aplikowanie w dłuższej prespektywnie czasowej [mechanizm odnawialny]. Istnieje koniecznośd wdrażania projektów dochodowych i powiązanych logicznie i gospodarczo z innymi działaniami realizowanymi w regionie. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

34 1.2. Możliwości realizacji projektów rewitalizacyjnych w ramach RPO WSL Zakres kwalifikowalności projektów Uwarunkowania formalne O ile uwarunkowania formalne związane ze ZPORR w określony sposób wyznaczyły ramy rewitalizacji nie tylko w województwie śląskim, ale praktycznie na terenie całego kraju, o tyle wytyczne RPO WSL były w dużej mierze oparte o uwarunkowania lokalne. Z formalnego punktu widzenia aplikowanie o dofinansowanie projektów rewitalizacyjnych jest podobne do tego, jakie występowało w przypadku ZPORR. Podstawą jest wniosek aplikacyjny, którego załącznikiem jest między innymi Lokalny Program Rewitalizacji. Zakres LPR wyznaczają załączniki do URPO WSL. Lokalny Program Rewitalizacji, zgodnie z wytycznymi nie wprowadza pojęcia zintegrowanych planów miejskich. W praktyce możliwe jest aplikowanie o środki na działania nie mające ze sobą powiązania systemowego. Z wytycznych dotyczących przygotowania LPR nie wynikają także ścisłe procedury wyznaczania obszarów rewitalizacji uzależnione od takich czynników jak: poziom degradacji, ubóstwo, bezrobocie, perspektywy rozwoju. Podejście takie oznacza, iż beneficjenci z jednej strony mają dużą swobodę w wyborze projektów rewitalizacyjnych, a sam dobór propozycji projektowych nie musi byd ograniczony bezwzględnymi wskaźnikami wykluczającymi określone lokalizacje, z drugiej strony mogą przygotowywad LPR bez szczegółowej analizy otoczenia Kwalifikowalność wydatków Zasadnicza różnica pomiędzy ZPORR, a RPO WSL wynika z kwalifikowalności wydatków oraz typów projektów możliwych do realizacji. Zgodnie z zapisami Uzupełnienia RPO WSL: Wszystkie wydatki w ramach projektu muszą byd ponoszone zgodnie z ustawą Prawo zamówieo publicznych. Wydatki powinny byd udokumentowane fakturami wystawianymi przez wykonawców prac lub innymi równoważnymi dokumentami księgowymi. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 34

35 Za kwalifikowalne mogą byd uznane wyłącznie wydatki niezbędne do realizacji projektu. W ramach działania 6.2., poddziałania i do wydatków kwalifikowalnych, wyłącznie w przypadku przyjęcia projektu do realizacji, mogą zostad zaliczone koszty zgodne z zasadami określonymi w Krajowych Wytycznych dot. kwalifikowania wydatków w ramach Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności w okresie programowania w Rozporządzeniu nr 1083/2006/WE oraz w Wytycznych w sprawie kwalifikowalności wydatków w RPO WSL na lata (załącznik nr 2 do Uszczegółowienia Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego ). Tabela: Podstawowe typy projektów Działanie Działanie 6.2. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych Poddziałanie Rewitalizacja - duże miasta Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta Typy projektów 1. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych/ powojskowych/popegeerowskich, łącznie z adaptacją na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym). 2. Zagospodarowywanie przestrzeni miejskich, w tym budowa, przebudowa i remont obiektów na cele gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym). 3. Uzupełnienie i remont istniejącej zabudowy, w tym zabudowa plomb, remont użytkowanych oraz niezagospodarowanych budynków na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym). 4. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalnośd gospodarczą, z wyłączeniem infrastruktury służącej C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 35

36 Działanie Typy projektów mieszkaocom. 5. Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu w celu podniesienia bezpieczeostwa w przestrzeniach publicznych. 6. Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka, tylko wraz z utylizacją azbestu Beneficjenci 5 Tablica: Beneficjenci projektów rewitalizacyjnych w ramach RPO WSL 1. Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia. 2. Podmioty, w których większośd udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i stowarzyszenia. 3. Podmioty działające na zlecenie jednostek samorządu terytorialnego wybrane zgodnie z prawem zamówieo publicznych. 4. Szkoły wyższe. 5. Kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych. 6. Organizacje pozarządowe. 7. Jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych, posiadające osobowośd prawną (nie wymienione wyżej). 8. Spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, 9. Porozumienia podmiotów wymienionych w pkt 1-8 reprezentowane przez lidera 10. Podmioty działające w oparciu o umowę/ porozumienie zgodne z zapisami ustawy o partnerstwie publiczno prywatnym. 4 Projekty z zakresu mieszkalnictwa muszą byd realizowane na obszarach spełniających 3 dowolnie wybrane kryteria, opisane przy pomocy wskaźników, określonych w Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie programowania działao dotyczących mieszkalnictwa, opartych na art rozporządzenia Komisji WE nr 1828/ Zgodnie z Uzupełnieniem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 36

37 Analiza kryteriów wyboru projektów i wskaźników rezultatów w odniesieniu do JESSICA Kryteria wyboru projektów przedstawia poniższe zestawienie. Typ projektu 1. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, łącznie z adaptacją na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym). Typ projektu 2. Zagospodarowywanie przestrzeni miejskich, w tym budowa, przebudowa i remont obiektów na cele gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym). Typ projektu 3. Uzupełnienie i remont istniejącej zabudowy, w tym zabudowa plomb, remont użytkowanych oraz niezagospodarowanych budynków na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym). Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu 1, 2 i 3. Lp. Kryterium Waga 1. Ilośd realizowanych celów projektu gospodarczy, społeczny, kulturalny, 4,0 turystyczny, rekreacyjny, edukacyjny: 2 cele inne niż gospodarczy - 1p. Gospodarczy - 2p. Gospodarczy i inny cel - 3p. 3 cele i więcej 4p. 2. Stopieo realizacji przez projekt priorytetów/założeo LPR 2,0 3. Innowacyjnośd zastosowanych rozwiązao w projekcie 1,5 4. Ogólnodostępnośd realizowanego projektu 1,5 5. Niwelowanie różnic w dostępie do obiektów dla osób niepełnosprawnych 1,0 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 37

38 Typ projektu 4. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalnośd gospodarczą, z wyłączeniem infrastruktury służącej mieszkaocom. Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu 4. Lp. Kryterium Waga 1. Dostępnośd terenu inwestycyjnego 4,0 2. Stopieo realizacji przez projekt priorytetów/założeo LPR 2,0 3. Wpływ projektu na rozwój infrastruktury gospodarczej 3,0 4. Lokalizacja projektu pod kątem atrakcyjności inwestowania na danym 1,0 terenie Typ projektu 5. Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu w celu podniesienia bezpieczeostwa w przestrzeniach publicznych. Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu 5. Lp. Kryterium Waga 1. Funkcjonalnośd zastosowanych rozwiązao 5,0 2. Stopieo realizacji przez projekt priorytetów/założeo LPR 2,5 3. Wspólne inicjatywy (różnych podmiotów) służące kompleksowej 2,5 ochronie obszaru wskazanego w projekcie Typ projektu 6. Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka, tylko wraz z utylizacją azbestu. Tabela. Kryteria wyboru projektów RPO typu 6. Lp Kryterium Waga 1. Stopieo pilności (ocena stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania 4,5 wyrobów zawierających azbest) 2. Stopieo realizacji przez projekt priorytetów/założeo LPR 2,0 3. Ilośd usuniętych wyrobów zawierających azbest 3,5 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 38

39 Tabela: Wskaźniki produktu i rezultatu. (w wersji finalnej tablica będzie włączona do listy załączników). Typ wskaźnika Wskaźnik kluczowy (T/N) Działanie 6.2. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych Nazwa wskaźnika Jedn. miary Poddziałanie Rewitalizacja duże miasta 1. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, łącznie z adaptacją na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym) Produkt N Liczba obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich poddanych przebudowie/remontowi na co najmniej 2 spośród wymienionych m2 celów Produkt N Liczba obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich poddanych przebudowie/remontowi na potrzeby działalności gospodarczej m2 Produkt N Liczba obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m2 Produkt N Długośd wybudowanej/wyremontowanej infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m Produkt N Liczba obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych szt. Rezultat T Liczba imprez organizowanych z wykorzystaniem infrastruktury objętej wsparciem szt. Rezultat T Liczba osób korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby Rezultat N Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby Rezultat N Liczba obiektów zabezpieczonych przed zagrożeniami szt. Rezultat N Powierzchnia wyremontowanej i przebudowanej infrastruktury publicznej na terenie zrewitalizowanym m2 Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenach zrewitalizowanych szt. Rezultat N Powierzchnia użytkowa faktycznie wykorzystywana m2 Rezultat N Powierzchnia zagospodarowanych terenów wokół obiektów objętych wsparciem m2 Rezultat N Powierzchnia terenów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, które stały się dostępne na cele co najmniej 2 spośród wymienionych celów w m2 wyniku realizacji projektu Rezultat T Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym wsparciem szt. Rezultat T Powierzchnia zrewitalizowanych obszarów m2 2. Zagospodarowywanie przestrzeni miejskich, w tym budowa, przebudowa i remont obiektów na cele gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym) Produkt N Liczba obiektów poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba wybudowanych obiektów na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

40 Produkt N Powierzchnia wybudowanych obiektów na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba obiektów przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych przebudowie/remontowi na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba obiektów przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt. Produkt N Powierzchnia obiektów przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej m2 Produkt N Liczba obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m2 Produkt N Długośd wybudowanej/wyremontowanej infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m Produkt N Powierzchnia użytkowa w budynkach poddanych przebudowie/remontowi m2 Produkt N Powierzchnia zagospodarowanych placów/terenów zielonych wokół obiektów objętych wsparciem m2 Produkt N Powierzchnia terenów przeznaczonych na małą architekturę m2 Produkt N Liczba obiektów małej architektury szt. Produkt N Liczba miejsc parkingowych szt. Produkt N Powierzchnia terenu przeznaczonego na plac parkingowy m2 Produkt N Powierzchnia wyremontowanej i przebudowanej infrastruktury publicznej na terenie zrewitalizowanym m2 Produkt N Długośd wybudowanych dróg wewnętrznych na obszarach objętych wsparciem m Produkt N Długośd przebudowanych/wyremontowanych dróg wewnętrznych na obszarach objętych wsparciem m Produkt N Liczba wybudowanych obiektów infrastruktury drogowej szt. Produkt N Liczba przebudowanych/wyremontowanych obiektów infrastruktury drogowej szt. Produkt N Liczba obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych szt. Rezultat T Liczba imprez organizowanych z wykorzystaniem infrastruktury objętej wsparciem szt. Rezultat N Liczba obiektów zabezpieczonych przed zagrożeniami szt. Rezultat N Powierzchnia użytkowa faktycznie wykorzystywana m2 Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenach zrewitalizowanych szt. Rezultat N Powierzchnia zagospodarowanego przyległego otoczenia m2 Rezultat N Powierzchnia zabudowanych/zrewitalizowanych pustych przestrzeni publicznych, które stały się dostępne na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 w wyniku realizacji projektu Rezultat N Powierzchnia terenów, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów m2 Rezultat T Liczba osób korzystających z infrastruktury objętej wsparciem osoby Rezultat N Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby Rezultat T Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym wsparciem szt. Rezultat T Powierzchnia zrewitalizowanych obszarów m2 3. Uzupełnienie i remont istniejącej zabudowy, w tym zabudowa plomb, remont użytkowanych oraz niezagospodarowanych budynków na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym) Produkt N Liczba budynków poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia budynków poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 40

41 Produkt N Liczba budynków przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia budynków przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba zabudowanych plomb na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia zabudowanych plomb na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba budynków przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt. Produkt N Powierzchnia budynków przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej m2 Produkt N Liczba obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m2 Produkt N Długośd wybudowanej/wyremontowanej infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m Produkt N Liczba obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych szt. Rezultat T Liczba imprez organizowanych z wykorzystaniem infrastruktury objętej wsparciem szt. Rezultat N Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby Rezultat N Liczba obiektów zabezpieczonych przed zagrożeniami szt. Rezultat T Liczba osób korzystających z infrastruktury objętej wsparciem osoby Rezultat N Powierzchnia użytkowa faktycznie wykorzystywana m2 Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenach zrewitalizowanych szt. Rezultat N Powierzchnia terenów, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu m2 Rezultat N Liczba osób korzystających z obiektów zabudowanych/zrewitalizowanych pustych przestrzeni publicznych osoby Rezultat T Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym wsparciem szt. Rezultat T Powierzchnia zrewitalizowanych obszarów m2 4. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalnośd gospodarczą, z wyłączeniem infrastruktury służącej mieszkaocom Produkt N Liczba wybudowanych obiektów szt. Produkt N Powierzchnia wybudowanych obiektów m2 Produkt N Powierzchnia użytkowa w wybudowanych obiektach m2 Produkt N Liczba obiektów przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt. Produkt N Powierzchnia obiektów przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej m2 Produkt N Liczba obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m2 Produkt N Długośd wybudowanej/wyremontowanej infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m Produkt N Długośd wybudowanych dróg dojazdowych na obszarach objętych wsparciem m Produkt N Długośd przebudowanych/wyremontowanych dróg dojazdowych na obszarach objętych wsparciem m Produkt N Liczba wybudowanych obiektów infrastruktury drogowej szt. Produkt N Liczba przebudowanych/wyremontowanych obiektów infrastruktury drogowej szt. Produkt N Liczba obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych szt. Rezultat N Liczba inkubatorów uruchomionych w wyniku realizacji projektu szt. Rezultat N Powierzchnia inkubatorów uruchomionych w wyniku realizacji projektu m2 Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenie objętym wsparciem szt. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 41

42 Rezultat T Powierzchnia zrewitalizowanych obszarów m2 Rezultat N Powierzchnia użytkowa faktycznie wykorzystywana m2 Rezultat N Powierzchnia terenów, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu m2 Rezultat T Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym wsparciem szt. 5. Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu wizyjnego w celu podniesienia bezpieczeostwa w przestrzeniach publicznych Produkt N Liczba zainstalowanych urządzeo monitoringu wizyjnego szt. Produkt N Powierzchnia terenu objęta systemem monitoringu wizyjnego m2 Produkt N Liczba dzielnic objętych systemem monitoringu wizyjnego szt. Produkt N Liczba wdrożonych systemów monitoringu wizyjnego szt. Rezultat N Liczba przestępstw w mieście szt. Rezultat N Ilośd osób objętych systemem monitoringu wizyjnego osoby Rezultat N Wskaźnik wykrywalności przestępstw % Rezultat N Liczba wykroczeo/przestępstw zarejestrowanych przez system monitoringu wizyjnego szt. 6. Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka, tylko wraz z utylizacją azbestu Produkt N Liczba budynków, z których usunięty został materiał zawierający azbest szt. Produkt N Powierzchnia budynków, z których usunięty został azbest/materiał zawierający azbest m2 Produkt N Powierzchnia, z której usunięty został azbest/materiał zawierający azbest m2 Rezultat N Ilośd unieszkodliwionego azbestu/materiału zawierającego azbest Mg Rezultat T Liczba osób mieszkających (zameldowanych) w budynkach, poddanych renowacji osoby Działanie 6.2. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 1. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, łącznie z adaptacją na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym) Produkt N Liczba obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich poddanych przebudowie/remontowi na co najmniej 2 spośród wymienionych m2 celów Produkt N Liczba obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich poddanych przebudowie/remontowi na potrzeby działalności gospodarczej m2 Produkt N Liczba obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m2 Produkt N Długośd wybudowanej/wyremontowanej infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m Produkt N Liczba obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych szt. Rezultat T Liczba imprez organizowanych z wykorzystaniem infrastruktury objętej wsparciem szt. Rezultat T Liczba osób korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby Rezultat N Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby Rezultat N Liczba obiektów zabezpieczonych przed zagrożeniami szt. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 42

43 Rezultat N Powierzchnia wyremontowanej i przebudowanej infrastruktury publicznej na terenie zrewitalizowanym m2 Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenach zrewitalizowanych szt. Rezultat N Powierzchnia użytkowa faktycznie wykorzystywana m2 Rezultat N Powierzchnia zagospodarowanych terenów wokół obiektów objętych wsparciem m2 Rezultat N Powierzchnia terenów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, które stały się dostępne na cele co najmniej 2 spośród wymienionych celów w m2 wyniku realizacji projektu Rezultat T Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym wsparciem szt. Rezultat T Powierzchnia zrewitalizowanych obszarów m2 2. Zagospodarowywanie przestrzeni miejskich, w tym budowa, przebudowa i remont obiektów na cele gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków charakterze mieszkalnym) Produkt N Liczba obiektów poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba obiektów wybudowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia obiektów wybudowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba obiektów przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych przebudowie/remontowi na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba obiektów przebudowanych/ wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt. Produkt N Powierzchnia obiektów przebudowanych/ wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej m2 Produkt N Liczba obiektów poddanych remontowi/ przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m2 Produkt N Długośd wybudowanej/wyremontowanej infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m Produkt N Powierzchnia użytkowa w budynkach poddanych przebudowie/remontowi m2 Produkt N Powierzchnia zagospodarowanych placów/terenów zielonych wokół obiektów objętych wsparciem m2 Produkt N Powierzchnia terenów przeznaczonych na małą architekturę m2 Produkt N Liczba obiektów małej architektury szt. Produkt N Liczba miejsc parkingowych szt. Produkt N Powierzchnia terenu przeznaczonego na plac parkingowy m2 Produkt N Powierzchnia wyremontowanej i przebudowanej infrastruktury publicznej na terenie zrewitalizowanym m2 Produkt N Długośd wybudowanych dróg wewnętrznych na obszarach objętych wsparciem m Produkt N Długośd przebudowanych/wyremontowanych dróg wewnętrznych na obszarach objętych wsparciem m Produkt N Liczba wybudowanych obiektów infrastruktury drogowej szt. Produkt N Liczba przebudowanych/wyremontowanych obiektów infrastruktury drogowej szt. Produkt N Liczba obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych szt. Rezultat T Liczba imprez organizowanych z wykorzystaniem infrastruktury objętej wsparciem szt. Rezultat N Liczba obiektów zabezpieczonych przed zagrożeniami szt. Rezultat N Powierzchnia użytkowa faktycznie wykorzystywana m2 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 43

44 Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenach zrewitalizowanych szt. Rezultat N Powierzchnia zagospodarowanego przyległego otoczenia m2 Rezultat N Powierzchnia zabudowanych/ zrewitalizowanych pustych przestrzeni publicznych, które stały się dostępne na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 w wyniku realizacji projektu Rezultat N Powierzchnia terenów, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów m2 Rezultat T Liczba osób korzystających z infrastruktury objętej wsparciem osoby Rezultat N Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby Rezultat T Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym wsparciem szt. Rezultat T Powierzchnia zrewitalizowanych obszarów m2 3. Uzupełnienie i remont istniejącej zabudowy, w tym zabudowa plomb, remont użytkowanych oraz niezagospodarowanych budynków na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym) Produkt N Liczba budynków poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia budynków poddanych renowacji na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba budynków przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia budynków przebudowanych/wyremontowanych na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba zabudowanych plomb na co najmniej 2 spośród wymienionych celów szt. Produkt N Powierzchnia zabudowanych plomb na co najmniej 2 spośród wymienionych celów m2 Produkt N Liczba budynków przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt. Produkt N Powierzchnia budynków przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej m2 Produkt N Liczba obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m2 Produkt N Długośd wybudowanej/wyremontowanej infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m Produkt N Liczba obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych szt. Rezultat T Liczba imprez organizowanych z wykorzystaniem infrastruktury objętej wsparciem szt. Rezultat N Liczba obiektów zabezpieczonych przed zagrożeniami szt. Rezultat T Liczba osób korzystających z infrastruktury objętej wsparciem osoby Rezultat N Liczba osób niepełnosprawnych korzystających z obiektów objętych wsparciem osoby Rezultat N Powierzchnia użytkowa faktycznie wykorzystywana m2 Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenach zrewitalizowanych szt. Rezultat N Powierzchnia terenów, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu m2 Rezultat N Liczba osób korzystających z obiektów zabudowanych/zrewitalizowanych pustych przestrzeni publicznych osoby Rezultat T Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym wsparciem szt. Rezultat T Powierzchnia zrewitalizowanych obszarów m2 4. Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalnośd gospodarczą, z wyłączeniem infrastruktury służącej mieszkaocom Produkt N Liczba wybudowanych obiektów szt. Produkt N Powierzchnia wybudowanych obiektów m2 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 44

45 Produkt N Powierzchnia użytkowa w wybudowanych obiektach m2 Produkt N Liczba obiektów przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej szt. Produkt N Powierzchnia obiektów przebudowanych/wyremontowanych na potrzeby działalności gospodarczej m2 Produkt N Liczba obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) szt. Produkt N Powierzchnia obiektów poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m2 Produkt N Długośd wybudowanej/wyremontowanej infrastruktury technicznej (w tym komunalnej) m Produkt N Długośd wybudowanych dróg dojazdowych na obszarach objętych wsparciem m Produkt N Długośd przebudowanych/wyremontowanych dróg dojazdowych na obszarach objętych wsparciem m Produkt N Liczba wybudowanych obiektów infrastruktury drogowej szt. Produkt N Liczba przebudowanych/wyremontowanych obiektów infrastruktury drogowej szt. Produkt N Liczba obiektów przystosowanych dla potrzeb osób niepełnosprawnych szt. Rezultat N Liczba inkubatorów uruchomionych w wyniku realizacji projektu szt. Rezultat N Powierzchnia inkubatorów uruchomionych w wyniku realizacji projektu m2 Rezultat N Liczba nowych punktów usługowych na terenie objętym wsparciem szt. Rezultat N Powierzchnia użytkowa faktycznie wykorzystywana m2 Rezultat N Powierzchnia terenów, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu m2 Rezultat T Liczba nowych przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym wsparciem szt. Rezultat T Powierzchnia zrewitalizowanych obszarów m2 5. Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu wizyjnego w celu podniesienia bezpieczeostwa w przestrzeniach publicznych Produkt N Liczba zainstalowanych urządzeo monitoringu wizyjnego szt. Produkt N Powierzchnia terenu objęta systemem monitoringu wizyjnego m2 Produkt N Liczba dzielnic objętych systemem monitoringu wizyjnego szt. Produkt N Liczba wdrożonych systemów monitoringu wizyjnego szt. Rezultat N Liczba przestępstw w mieście szt. Rezultat N Ilośd osób objętych systemem monitoringu wizyjnego osoby Rezultat N Wskaźnik wykrywalności przestępstw % Rezultat N Liczba wykroczeo/przestępstw zarejestrowanych przez system monitoringu wizyjnego szt. 6. Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka, tylko wraz z utylizacją azbestu Produkt N Liczba budynków, z których usunięty został materiał zawierający azbest szt. Produkt N Powierzchnia budynków, z których usunięty został azbest/materiał zawierający azbest m2 Produkt N Powierzchnia, z której usunięty został azbest/materiał zawierający azbest m2 Rezultat N Ilośd unieszkodliwionego azbestu/materiału zawierającego azbest Mg Rezultat T Liczba osób mieszkających (zameldowanych) w budynkach, poddanych renowacji osoby C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 45

46 Przedstawione kryteria wyboru projektów mają charakter ogólny i odnoszą się do projektów niedochodowych. Dla JESSICA konieczna jest dodatkowa ocena poszerzona o następujące elementy: Poziom dochodowości/ samofinansowania projektów (kryterium istotne z punktu widzenia sposobu finansowania projektów w ramach JESSICA); Zgodnośd projektu ze Zintegrowanym Planem Rozwoju Obszarów Miejskich (kryterium istotne z punktu widzenia konieczności zachowania systemowego podejścia w procesie realizowania zadao rewitalizacyjnych). Wskaźniki produktu i rezultatu w przypadku przedmiotowych projektów są obszerne i pozwalają na scharakteryzowanie potencjalnych projektów planowanych do realizacji w ramach inicjatywy JESSICA. Zmiany w tym obszarze nie wydają się konieczne, a ich implementacja mogłaby znacznie wydłużyd proces wdrożenia JESSCIA Wykaz potencjalnych, najważniejszych projektów planowanych do realizacji w latach Na etapie przygotowania studium możliwości wdrożenia dokonano analizy potencjalnych projektów, które są planowane do realizacji w ramach RPO WSL. Przedmiotowe projekty *wskazane w poniższym zestawieniu+ charakterem i zakresem kwalifikowalności wpisują się w wytyczne RPO WSL w obszarze rewitalizacji. Profil przedstawionych projektów obejmuje działania w zakresie: Rewitalizacji przestrzeni publicznych, Tworzenia i modernizacji obiektów historycznych i muzealnych, Modernizacji infrastruktury komunikacyjnej Projekty mają charakter niekomercyjny, jednakże częśd z nich, szczególnie dotycząca modernizacji infrastruktury sportowej, kulturalnej oraz poprzemysłowej mogłaby generowad znaczące dochody. 6 Przedmiotowy wykaz projektów sporządzono na podstawie danych przesłanych przez Gminy, jako odpowiedź na zapytanie wystosowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

47 Tabela. Najważniejsze potencjalne projekty rewitalizacyjne na lata l.p. Miasto Projekt 1. BIERUO Odbudowa XVI wiecznej Grobli po Byłym Wielkim Stawie Bieruoskim przy ul. Chemików 2. BIERUO Rewitalizacja terenu Paciorkowce w Bieruniu Nowym w kierunku rekreacyjno - sportowym 3. BIERUO Budowa zbiornika małej retencji w Bijasowicach 4. BIERUO Tworzenie nowych ścieżek rowerowych 5. BIERUO Zagospodarowanie terenu zbiornika Łysina w Bieruniu Starym 6. BIERUO Budowa monitoringu miasta 7. BIERUO Modernizacja dróg, chodników, przebudowa sieci energetycznej i teletechnicznej w obrębie Starówki 8. BIERUO Przebudowa i remont obiektu poprzemysłowego (po byłej mleczarni) łącznie z adaptacją na cele gospodarcze, społeczne i kulturalne 9. BIERUO Utworzenie kompleksu społeczno kulturalnego Przebudowa i remont Kino Teatru Jutrzenka i budynku przy ul. Spiżowej 1 ( Maldor ) 10. BIERUO Przebudowa i remont Domu Kultury Gama 11. BIERUO Galeria i muzeum miasta Bieruo 12. BIERUO Przebudowa i adaptacja Sali gimnastycznej na osiedlu Homera 13. BIERUO Rewitalizacja terenu po byłej szlifierni kryształów przy ul. Borowinowej 14. RUDA ŚLĄSKA Rewitalizacja Parku im. Kozioła 15. RUDA ŚLĄSKA Rewitalizacja historycznego centrum dzielnicy Wirek 16. RUDA ŚLĄSKA Rewitalizacja terenów rekreacyjnych- Park Sobieskiego 17. RUDA ŚLĄSKA Rewitalizacja terenów rekreacyjnych- zagospodarowanie Doliny Achtelika 18. RUDA ŚLĄSKA Wzgórze nowych idei rewitalizacja parku dworskiego na cele rekreacyjno- gospodarcze (II etap) w Rudzie Śląskiej 19. RUDA ŚLĄSKA Uporządkowanie i zagospodarowanie terenów zielonych Planty Kochłowickie 20. RUDA ŚLĄSKA Renowacja Kościoła pw. św. Pawła wraz z wieżą widokową w centrum miasta Ruda Śląska C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 47

48 l.p. Miasto Projekt 21. DĄBROWA GÓRNICZA Budowa specjalnego ośrodka szkolno wychowawczego z kompleksem sportowym dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych w dąbrowie górniczej: etap i zagospodarowanie terenu wraz z sieciami zewnętrznymi 22. DĄBROWA GÓRNICZA Przebudowa zabytkowego Pałacu Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej dziedzictwa kulturowego Zagłębia Dąbrowskiego: Etap I przebudowa podjazdów, przybudówek i tarasów przy elewacjach bocznych. Etap II przebudowa i termomodernizacja budynku 23. DĄBROWA GÓRNICZA Rozbudowa stadionu miejskiego DAMEL w Dąbrowie: ETAP I Przebudowa układu komunikacyjnego wraz z budową boisk 24. DĄBROWA GÓRNICZA Rozbudowa miejsc parkingowych oraz przebudową istniejącego układu komunikacyjnego na osiedlu Morcinka w Dąbrowie Górniczej 25. DĄBROWA GÓRNICZA Rozbudowa miejsc parkingowych oraz przebudową istniejącego układu komunikacyjnego na osiedlu Sikorskiego w Dąbrowie Górniczej 26. SIEWIERZ Przebudowa płyty Rynku w Siewierzu 27. SIEWIERZ Kompleksowe prace budowlano-konserwatorskie na Zamku w Siewierzu etap II 28. SIEWIERZ Budowa infrastruktury aktywnych form turystyki i rekreacji Centrum Sportów Letnich i Wodnych Pogoria. Budowa ścieżki rowerowej: Zbiornik Kuźnica Warężyoska ruiny Zamku w Siewierzu 29. SIEWIERZ Zagospodarowanie terenów na cele rekreacyjne, turystyczne i sportowe wokół Zamku w Siewierzu 30. CIESZYN Monitoring wizyjny dla Śródmieścia Cieszyna 31. CIESZYN Rewitalizacja nieruchomości przy ul. Limanowskiego 7 w Cieszynie budowa parkingu publicznego 32. CIESZYN Rewitalizacja budynku dawnego przejścia granicznego przy Moście Przyjaźni 33. STRUMIEO Rewitalizacja Zabytkowej Starówki Strumieoskiej 34. SOSNOWIEC Przebudowa obiektu pn. MUZA w Sosnowcu mieście J. Kiepury, szansą na upowszechnienie kultury 35. SOSNOWIEC Adaptacja Zamku Sieleckiego 36. SOSNOWIEC Przebudowa ul. Chemicznej dla obsługi obszaru rewitalizowanego C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 48

49 l.p. Miasto Projekt 37. SOSNOWIEC Rewitalizacja zabytkowego Parku Schoena w Sosnowcu 38. SOSNOWIEC Rewitalizacja Trójkąta Trzech Cesarzy oraz przystosowanie brzegów i koryta rzeki Białej Przemszy do celów turystyczno-rekreacyjnych. 39. SOSNOWIEC Rewitalizacja Osiedla Rudna etap II 40. ZAWIERCIE Rozbudowa lokalnej infrastruktury kultury na obszarze rewitalizowanym poprzez budowę nowej siedziby Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zawierciu 41. Rozbudowa lokalnej infrastruktury sportowej na obszarze rewitalizowanym poprzez unowocześnienie basenu miejskiego w Zawierciu 42. GLIWICE Zagospodarowanie terenu wokół Radiostacji ul. Tarnogórska 43. GLIWICE Rewitalizacja Radiostacji Gliwice.eu 44. GLIWICE Przebudowa i rozbudowa stadionu przy ul. Okrzei w Gliwicach 45. GLIWICE Odbudowa Ruin Teatru Miejskiego 46. GLIWICE Modernizacja obiektów zarządzanych przez TUR Gliwice (Modernizacja Kąpieliska Leśnego) 47. GLIWICE Projekt zakłada zagospodarowanie Placu Rzeźniczego w Gliwicach wraz z budową infrastruktury towarzyszącej, poddanie renowacji fragmentów Bramy Raciborskiej 48. GLIWICE Modernizacja skweru przy ulicy Narutowicza 49. ŁAZISKA GÓRNE Rewitalizacja ścieżek zdrowia w rejonie Basenu Żabka w Łaziskach Górnych z podziałem na etapy. 50. BIELSKO-BIAŁA Rewitalizacja Bielskiej Starówki remont konserwatorski 51. BIELSKO Rewitalizacja Bielskiej Starówki Zwiedzaj i wypoczywaj etap II 52. BIELSKO Rewitalizacja Parku Słowackiego w Bielsku-Białej 53. CZĘSTOCHOWA Modernizacja Rynku Wieluoskiego i ul. Św. Rocha 54. MYSZKÓW Mrzygłodzki Rynek Rewitalizacja Rynku w Myszkowie-Mrzygłodzie jako przestrzeni publicznej miasta Wykaz najważniejszych projektów realizowanych w procedurze pozakonkursowej C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 49

50 Tabela: Lista projektów w ramach procedury pozakonkursowej Lp. w progra mie Działanie/Podziałanie (nr i nazwa) Program Rozwoju Subregionu Zachodniego 24 Poddziałanie Rewitalizacja - "duże miasta" 25 Poddziałanie Rewitalizacja - "duże miasta" 26 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 27 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 28 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 29 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta Tytuł projektu Modernizacja hali widowiskowo-sportowej w Rybniku - Boguszowicach Budowa systemu monitoringu wizyjnego w dzielnicach Miasta Rybnika - Etap II Utworzenie "Centrum Kultury i Rozrywki" w Rydułtowach Centrum społeczno-kulturalne wraz z przestrzenią wystawienniczą Zmiana funkcji hali widowiskowo-sportowej na centrum kulturalne i edukacyjne Zagospodarowanie przestrzeni publicznej na targowisko miejskie w Czerwionce Leszczynach Beneficjent (lider + partnerzy) Koszt całkowity realizacji projektu (PLN) Wnioskowana kwota dofinansowania (PLN) Gmina Rybnik , ,47 Gmina Rybnik , ,00 Gmina Rydułtowy , ,00 Gmina Pietrowice Wielkie Gmina Czerwionka - Leszczyny Gmina Czerwionka - Leszczyny , , , , , , , ,47 Program Rozwoju Subregionu Południowego 39 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta Przekształcenie obszarów zdegradowanych i rozbudowa infrastruktury technicznej na potrzeby Ośrodka Rekreacji i Sportów Wodnych 40 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 41 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 42 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 43 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta Kolej na przedsiębiorczośdprzebudowa dworca kolejowego w Czechowicach- Dziedzicach Rewitalizacja zdegradowanego terenu po KWK Silesia Rewitalizacja budynków po zlikwidowanej cementowni wraz z urządzeniem terenów wokół nich Centrum Miejskie INTEGRATOR"- remont konserwatorski zabytkowej kamienicy wraz z kompleksową adaptacją wnętrz przy ul. Mickiewicza 9 w Skoczowie Gmina Bestwina , ,00 Gmina Czechowice- Dziedzice , ,00 Powiat Bielski , ,00 Gmina Goleszów , ,00 Gmina Skoczów , ,00 44 Poddziałanie Rewitalizacja Zabytkowej Starówki Strumieoskiej Gmina Strumieo , ,00 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

51 Rewitalizacja małe miasta 45 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 46 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 47 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 48 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 49 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 50 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta Rewitalizacja Wielkich Domów etap I. - Centrum pod Jednym Dachem Miasto Ustroo , ,00 Zagospodarowanie terenu przy osiedlu Północ w Gmina Czechowice , ,36 Czechowicach - Dziedzicach Dziedzice Rewitalizacja obszaru pod Wzgórzem Zamkowym w Gmina Cieszyn , ,00 Cieszynie - modernizacja i rozbudowa parkingu publicznego Rewitalizacja terenu parku z przeznaczeniem na Gmina Łękawica , ,18 centrum wypoczynku i rekreacji w Gminie Łękawica Zagospodarowanie terenu kamieniołomu w Glince Gmina Ujsoły , ,56 Rewitalizacja poprzemysłowej infrastruktury wraz z otoczeniem na cele gospodarcze, rekreacyjnoturystyczne i społeczne Gmina Węgierska Górka , , , ,99 Programu Rozwoju Subregionu Północnego 37 Działanie 6.1 Wzmacnianie regionalnych ośrodków wzrostu 38 Poddziałanie Rewitalizacja - "duże miasta" 39 Poddziałanie Rewitalizacja - "duże miasta" 40 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 41 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 42 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 43 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta Hala sportowa wielofunkcyjna przy ulicy Żużlowej w Częstochowie Przebudowa i remont obiektów Młodzieżowego Domu Kultury w Częstochowie - Sala Widowiskowa, Domek Orkiestry Remont i adaptacja budynku po Obserwatorium Astronomicznym na cele kulturalne i edukacyjne w Częstochowie Podczęstochowska Strefa Aktywności Gospodarczej Zagospodarowanie Rynku im. Jana Pawła II w Kłobucku wraz z przyległym otoczeniem Przebudowa Rynku w Krzepicach jako element programu rewitalizacji staromiejskiej części miasta etap 1 Przebudowa ulicy Stary Rynek i Placu Jana Pawła II w Żarkach jako przestrzeni publicznej miasta Miasto Częstochowa , ,00 Miasto Częstochowa , ,00 Miasto Częstochowa , ,00 Gmina Poczesna (lider projektu), Gmina Kamienica Polska, Gmina Starcza, Gmina Konopiska , ,00 Gmina Kłobuck , ,10 Gmina Krzepice , ,80 Gmina Żarki , ,00 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 51

52 44 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 45 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 46 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta 47 Poddziałanie Rewitalizacja małe miasta Program Rozwoju Subregionu Centralnego 84 Poddziałanie Rewitalizacja - "duże miasta" 85 Poddziałanie Rewitalizacja - "duże miasta" 86 Poddziałanie Rewitalizacja - "duże miasta" 87 Poddziałanie Rewitalizacja - "duże miasta" 88 Poddziałanie Rewitalizacja - "duże miasta" Rewitalizacja rynku w Koziegłowach Gmina Koziegłowy , ,00 Myszkowskie Centrum Inicjatyw Gospodarczych na terenie hal fabrycznych z początku XX wieku - Myszków, ul. Kościuszki 12 Rewitalizacja terenów zdegradowanych po wydobyciu piasków formierskich w Gminie Niegowa na cele rekreacyjne i turystyczne "Mrzygłodzki Rynek" Rewitalizacja Rynku w Myszkowie - Mrzygłodzie jako przestrzeni publicznej miasta" Gmina Myszków , ,88 Gmina Niegowa , ,28 Gmina Myszków , , , ,34 Adaptacja budynku na Centrum Inicjatyw Społecznych na terenie Miasta Chorzów Chorzów - Miasto na prawach powiatu , ,00 Adaptacja budynku na Centrum Inicjatyw Miasto Bytom , ,00 Społecznych na terenie miasta Bytom Adaptacja budynku na Centrum Inicjatyw Miasto Świętochłowice , ,95 Społecznych na terenie miasta Świętochłowice Adaptacja budynku na Centrum Inicjatyw Miasto Ruda Śląska , ,00 Społecznych na terenie miasta Ruda Śląska Bezpieczne Mysłowice - monitoring wizyjny Miasta Gmina Miasto , ,00 Mysłowice suma , ,95 Suma środków na rewitalizację we wszystkich programach subregionalnych , ,8 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 52

53 Wnioski dla wdrożenia JESSICA Uwarunkowania formalne przyjęte na poziomie RPO WSL Priorytet 6 odpowiadają możliwości wdrożenia JESSICA ze względu na koniecznośd zapewnienia kwalifikowaloności projektów oraz co najważniejsze możliwości bezproblemowej oceny formalnej, beneficjenci unikali projektów, które nie wynikały wprost z listy projektów przykładowych Informacja o rewitalizacji dotarła do samorządów w momencie na krótko poprzedzającym składanie wniosków aplikacyjnych. Wiele samorządów nie zdążyło przygotowad dobrych projektów. Wdrożenie JESSICA nie wymaga zmiany wskaźników produktów i rezultatów Wytyczne kształtują obraz śląskiej rewitalizacji. Podstawowym celem samorządów jest uzyskanie dotacji na projekt, dopiero w przypadku braku uzyskanego wsparcia rozważane są alternatywne rozwiązania takie jak PPP, przeprojektowanie działania, możlwośd powiązania projektu z innymi działaniami realizowanymi w najbliższym otoczeniu *także przez podmioty zewnętrzne+ Odpowiadając na rzeczywiste zapotrzebowanie samorządów w obszarze zgłoszonych projektów konieczne jest rozszerzenie listy beneficjentów o gminy wiejskie, pozostające pod silnym oddziaływaniem większych miast Rynek oczekuje mechanizmu, który będzie umożliwiał aplikowanie w dłuższej prespektywnie czasowej [mechanizm odnawialny]. Istnieje koniecznośd wdrażania projektów dochodowych i powiązanych logicznie i gospodarczo z innymi działaniami realizowanymi w regionie Analiza dokumentów strategicznych gmin pod względem planowanych działań rewitalizacyjnych Lokalne Programy Rewitalizacji Sporządzanie przez jednostki samorządu terytorialnego programów rewitalizacji jest elementem wypracowania założeo i kierunków rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego zdegradowanych obszarów miejskich, poprzemysłowych, powojskowych, etc. Dokumenty te są częścią planowania strategicznego, które polega na systematycznym, ciągłym działaniu, podczas C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

54 którego dany samorząd przewiduje i planuje przyszłośd, określa odpowiednie etapy realizacji i realne środki do jej osiągnięcia. Efektywne planowanie strategiczne posiada następujące cechy: pomaga samorządowi sformułowad wspólne i akceptowane przez społeczeostwo cele oraz planowad rozwój dążąc do ich osiągnięcia, przedstawia samorządowi cele rozwoju oraz zadania do zrealizowania, zasoby niezbędne do realizacji celów oraz sposoby ich osiągnięcia,, skupia się na wykonalnych, a nie pożądanych przedsięwzięciach poprzez realistyczną ocenę lokalnych zasobów, szans i zagrożeo. Efektywne planowanie strategiczne wymaga także sporządzania budżetu i planowania finansowego, np. w formie Wieloletnich Planów Inwestycyjnych. Utrzymuje ono kontrolę i wprowadza realizm w określaniu priorytetów i ich selekcji. Planowanie strategiczne łączy w sobie dużą liczbę małych projektów zadao inwestycyjnych, w celu osiągnięcia szerszych ekonomicznych celów. Planowanie strategiczne pozwala m.in. na: uniknięcie przypadkowości w podejmowanych decyzjach, uporządkowanie preferencji lokalnej społeczności, usystematyzowanie i hierarchizowanie potrzeb i problemów lokalnych według ważności i ich wykonalności. Analiza programów rewitalizacji zatwierdzonych uchwałą przez poszczególne rady gmin (miast) wykazała, iż dokumenty te są programami wieloletnich działao w sferze gospodarczej, społecznej i przestrzennej, prowadzących do rewitalizacji terenu w okresie nie dłuższym niż 20 lat i obejmują planowane działania i zadania do realizacji zazwyczaj w latach Przyjęty horyzont czasowy pokrywa się z programowaniem środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 54

55 Tablica: Model planowania strategicznego Strategia rozwoju Studium uwarunkowao i kierunków przestrzennego zagospodarowania gminy Polityki, programy, plany sektorowe Lokalny Program Rewtalizacji Wieloletni plan inwestycyjny Priorytety Budżet roczny Wydatki inwestycyjne Wydatki operacyjne Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Programy rewitalizacji zakładają ich aktualizację w miarę identyfikacji potrzeb, wynikających z kierunków rozwoju danej gminy w latach następnych. Programy są dokumentami spójnymi z wytycznymi RPO WSL lub ZPORR *w przypadku dokumentów nie zaktualizowanych+. Działania ujęte w dokumentach, związane z rewitalizacją dotyczą nie tylko infrastruktury, ale również stworzenia odpowiednich warunków do poprawy warunków życia społeczności lokalnej, znajdującej się na rewitalizowanym obszarze. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 55

56 Badane programy rewitalizacji umożliwiają staranie się danej gminy i jej partnerów o pozyskanie funduszy europejskich na realizację założonych celów. Możliwośd dofinansowania inwestycji ze źródeł zewnętrznych prowadzi do realizacji inwestycji zawartych w programie przez gminę i inne podmioty. Zadaniem programów rewitalizacji jest więc wprowadzenie spójności i powiązanie wszystkich działao dotyczących wyznaczonych obszarów. Zadania z zakresu rewitalizacji w analizowanych programach są przede wszystkim inwestycjami kwalifikującymi się do dofinansowania ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego w ramach priorytetu VI. Zrównoważony rozwój miast. Otrzymanie dotacji jest związane z koniecznością uchwalenia przez potencjalnego beneficjenta Lokalnego Programu Rewitalizacji, zawierającego zadanie o dofinansowanie którego stara się wnioskodawca. Programy rewitalizacji zawierają również projekty kluczowe i inwestycje w ramach programów rozwoju subregionów. Projekty kluczowe to: 1. Budowa nowoczesnej hali widowiskowo-sportowej Podium w Gliwicach. 2. Budowa nowej siedziby Muzeum Śląskiego w Katowicach. 3. Wzmocnienie znaczenia Centrum Pielgrzymkowego poprzez modernizację Alei Najświętszej Maryi Panny w Częstochowie. 4. Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka. 5. Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach. Inwestycje wynikające z programów rewitalizacji są spójne z typami projektów zawartymi w Szczegółowym Opisie Priorytetów RPO, tj.: Budowa (w tym rozbudowa, nadbudowa, odbudowa), przebudowa i remont istniejących obiektów użyteczności publicznej kształtujących metropolitalny wizerunek regionu. Tworzenie i przekształcanie reprezentacyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości rozwiązao urbanistyczno-architektonicznych, o znaczeniu ponadregionalnym. Budowa (w tym rozbudowa, nadbudowa, odbudowa), przebudowa i remont obiektów infrastruktury okołoakademickiej. Budowa (w tym rozbudowa, nadbudowa, odbudowa), przebudowa i remont obiektów kultury, turystyki, sportu i rekreacji o znaczeniu ponadregionalnym, związanych z organizacją międzynarodowych spotkao, kongresów, targów, wystaw, imprez sportowych i artystycznych. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 56

57 Budowa (w tym rozbudowa, nadbudowa, odbudowa) i przebudowa strategicznych obiektów systemu transportu publicznego decydujących o międzynarodowych połączeniach regionu (z wyłączeniem środków transportu). Tworzenie i rozwój stref aktywności gospodarczej w szczególności na terenach poprzemysłowych. Przebudowa i remont obiektów poprzemysłowych/powojskowych/popegeerowskich, łącznie z adaptacją na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym). Zagospodarowywanie przestrzeni miejskich, w tym budowa, przebudowa i remont obiektów na cele gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym). Uzupełnienie i remont istniejącej zabudowy, w tym zabudowa plomb, remont użytkowanych oraz niezagospodarowanych budynków na cele: gospodarcze, edukacyjne, turystyczne, rekreacyjne, społeczne i kulturalne, wraz z zagospodarowaniem przyległego otoczenia, przyczyniające się do likwidacji istotnych problemów gospodarczych lub społecznych na obszarze rewitalizowanym (za wyjątkiem budynków o charakterze mieszkalnym). Kompleksowe przygotowanie terenu przeznaczonego pod działalnośd gospodarczą, z wyłączeniem infrastruktury służącej mieszkaocom. Tworzenie i rozbudowa systemów monitoringu w celu podniesienia bezpieczeostwa w przestrzeniach publicznych. Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka, tylko wraz z utylizacją azbestu. Analizowane Lokalne Programy Rewitalizacji wymagają zmiany i uaktualnienia ze względu na: brak aktualizacji LPR od zakooczenia ostatniego konkursu ze środków UE na lata lub zatwierdzenia zadao w programach rozwoju poszczególnych subregionów województwa śląskiego w ramach RPO WSL , brak procedury konkursowej w okresie programowania w województwie śląskim do chwili obecnej (konkurs zawieszony do odwołania), C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 57

58 wprowadzenie nowych zadao lub zmiana istniejących podczas trwających prac nad aktualizacją LPR przed zbliżającym się konkursem. Aktualizację poprzedza przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej przez potencjalnych Beneficjentów. Aktualizacja LPR odbywa się najczęściej po przygotowaniu dokumentacji aplikacyjnej do konkursu lub przed planowanym terminem naboru w ramach programów rozwoju danego subregionu województwa śląskiego. Istnieje również koniecznośd dostosowania i wprowadzenia spójności między wieloletnimi programami inwestycyjnymi, a programami rewitalizacji dla poszczególnych samorządów. Ze względu na wprowadzony przez IZ RPO wymóg zabezpieczenia środków finansowych na realizację zadania dopiero na etapie podpisania umowy o dofinansowanie mogą się pojawid przesunięcia w terminach aktualizacji WPI przez beneficjentów (dostosowanie nazw zadania, wartości inwestycji, źródeł i wysokości finansowania, terminów wydatkowania środków) Wieloletnie Plany Inwestycyjne Określone kompetencje jednostek samorządu terytorialnego do gromadzenia dochodów i dokonywania wydatków mają istotny wpływ na poziom i kierunki oraz rodzaje dokonywanych inwestycji. Inwestycje publiczne samorządowe można podzielid według rodzaju, na inwestycje dotyczące: infrastruktury społecznej (np. szkoły, domy kultury, domy opieki społecznej, szpitale, przychodnie, itp.), infrastruktury technicznej (np. drogi, sieci ciepłownicze, wodociągowe, kanalizacyjne, oczyszczalnie ścieków, wysypiska śmieci oraz zakup taboru komunikacji miejskiej). Inwestycje infrastrukturalne przyczyniają się do polepszenia warunków życia oraz prowadzenia działalności gospodarczej, jak również mogą korzystnie wpływad na rynek pracy, przy czym inwestycje w infrastrukturę, w tym zadania z zakresu rewitalizacji, bardziej wiążą się ze wzrostem atrakcyjności danych obszarów dla potencjalnych inwestorów, niż inwestycje w infrastrukturę społeczną. Polityka inwestycyjna samorządów realizuje cele polityki społecznej i gospodarczej oraz wpływa na poziom atrakcyjności inwestycyjnej danej jednostki. Polityka inwestycyjna jest rodzajem polityki wydatkowej i wiąże się z jej polityką dochodową poprzez określenie możliwości wykorzystania źródeł dochodów na realizację inwestycji publicznych oraz obsługę długu samorządu poprzez określenie C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 58

59 wykorzystanych i możliwych do wykorzystania limitów zadłużenia, zarówno tych wynikających z ograniczeo prawnych, jak i ekonomicznych, jak również stopnia wypłacalności jednostki i jej zdolności do obsługi długu. Polityka inwestycyjna jednostki samorządu terytorialnego polega na świadomym i celowym wyborze: realizowanych zadao inwestycyjnych według ustalonych kryteriów inwestycje: nowe, kontynuowane, modernizacyjne; rzeczowe i finansowe (w tym ustalenie rozmiarów potrzeb inwestycyjnych oraz potencjału inwestycyjnego jednostki), metod i źródeł finansowania wydatków inwestycyjnych (źródła bezzwrotne, np. dotacje z funduszy Unii Europejskiej i zwrotne, np. kredyty i pożyczki), co znajduje odzwierciedlenie w strategii rozwoju, planie rewitalizacji oraz w planowaniu wieloletnim. Wieloletni plan inwestycyjny jest planem zamierzeo inwestycyjnych samorządu, zawierającym zestawienie zadao inwestycyjnych do zrealizowania w perspektywie najbliższych kilku lat. Powstaje w wyniku procesu decyzyjnego wyboru strategicznych kierunków inwestowania w dłuższym okresie czasu. Jego celem jest osiągnięcie rozwoju społeczno - gospodarczego. Bazą do tworzenia wieloletnich planów inwestycyjnych są średnioterminowe i długoterminowe prognozy budżetowe z uwzględnieniem dopuszczalnego poziomu zadłużenia i kosztów jego obsługi. Prognozy te są podstawowym narzędziem integracji dochodów budżetowych z wydatkami. Do najważniejszych celów długookresowej polityki inwestycyjnej samorządów należą przede wszystkim, zgodnie z zadaniami ustawowymi: poprawa infrastruktury drogowej, transport publiczny dążące do zwiększenia jakości i dostępności komunikacyjnej, poprawa warunków socjalno bytowych mieszkaoców, m.in. poprzez budowę infrastruktury wodno-ściekowej, rewaloryzacja obiektów cennych pod względem historycznym i zabytkowym, rewitalizacja i aktywizacja dzielnic staromiejskich, zdegradowanych obszarów poprzemysłowych, powojskowych, pogórniczych, budowa lub modernizacja obiektów mających na celu rozwój sportu, turystyki i rekreacji, stwarzanie warunków do rozwoju przedsiębiorczości, tworzenie warunków dla rozwoju budownictwa mieszkaniowego, poprawa stanu technicznego i użytkowego obiektów użyteczności publicznej. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 59

60 Tablica: Proces budżetowania JST Wstępne założenia wielkości budżetowych Aktualna sytuacja majątkowa i finansowa JST Najważniejsze zadania JST Główne zagrozenia Założenia do budzetowania Zamierzenia inwestycyjne Dotacje Założenia polityki dochodowej Prognoza wskaźników makroekono micznych Do kluczowych założeo oraz kierunków polityki inwestycyjnej analizowanych samorządów należą: zapewnienie zgodności z kierunkami rozwoju społeczno - gospodarczego i przestrzennego jednostek samorządu terytorialnego, które zostały określone w dokumentach strategicznych i planistycznych, zapewnienie kontynuacji zadaniom rozpoczętym i planowanym do realizacji w przyjętym okresie analizy, w tym zadaniom kluczowym dla rozwoju społeczno-gospodarczego, przyjęcie poziomu szacowanych nakładów na podstawie aktualnej, wieloletniej prognozy finansowej budżetu, wskaźników makroekonomicznych, przyjęcie wysokości planowanych nakładów na pierwsze lata na podstawie rozstrzygniętych przetargów, podpisanych umów lub kosztorysów inwestorskich, C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 60

61 dostosowanie przedsięwzięd do programów operacyjnych na lata finansowanych z funduszy UE (wiąże się to przede wszystkim z możliwością pozyskania dotacji na realizację inwestycji ze źródeł zewnętrznych), wprowadzenie zadao w stosunku do których Rada JST podjęła zobowiązania finansowe, utrzymanie wskaźników zadłużenia i obsługi długu na racjonalnym poziomie nie przekraczającym ustawowych limitów (ustawa o finansach publicznych). Ograniczenia dotyczące ekspansji pożyczkowej jednostek samorządu terytorialnego są następujące: łączna kwota przypadających do spłaty w danym roku budżetowym rat kredytów i pożyczek oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych przez jednostki samorządu terytorialnego poręczeo wraz z należnymi w danym roku odsetkami od tych kredytów i pożyczek oraz należnych odsetek i dyskonta, a także przypadających w danym roku budżetowym wykupów papierów wartościowych emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego nie może przekroczyd 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów jednostki samorządu terytorialnego. gdy relacja łącznej kwoty paostwowego długu publicznego powiększonej o kwotę przewidywanych wpłat z tytułu poręczeo i gwarancji udzielonych przez podmioty sektora finansów publicznych do PKB przekroczy 55%, to kwota łączna z tytułu spłat długu oraz kosztów jego obsługi powiększona o kwotę potencjalnych zobowiązao z tytułu poręczeo jednostki samorządu terytorialnego nie może przekroczyd 12% planowanych dochodów jednostki samorządu terytorialnego, chyba, że obciążenia te w całości wynikają ze zobowiązao zaciągniętych przed datą ogłoszenia tej relacji. Ograniczenia dotyczą także wielkości zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego: łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec roku budżetowego nie może przekraczad 60% wykonanych dochodów ogółem tej jednostki w danym roku budżetowym. w trakcie roku budżetowego łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec kwartału nie może przekraczad 60% planowanych w danym roku budżetowym dochodów jednostki Wnioski dla wdrożenia JESSICA W celu sformułowania założeo i realizacji polityki inwestycyjnej, która jest podstawą do tworzenia WPI, samorządy: C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 61

62 określają kryteria wyboru inwestycji, np. zgodnie z celami jej działalności w długim okresie czasu, które zostały ustalone w strategii rozwoju oraz innych dokumentach programowych, w tym w programie rewitalizacji, określają swój potencjał gospodarczy oraz sytuację finansową, wykonalnośd projektów inwestycyjnych w zakresie finansowym, ekonomicznym, technologicznym, wybierają jak najtaosze metody finansowania inwestycji, odpowiednie do rodzaju realizowanych inwestycji oraz do bieżącej i prognozowanej kondycji finansowej, formułują, a następnie minimum raz na rok aktualizują WPI, zgodnie z założeniami polityki inwestycyjnej, dostosowują plany wieloletnie do budżetu rocznego zgodnie ze zmianami wydatków inwestycyjnych spowodowanych zmianami demograficznymi, majątkowymi i ekonomicznymi (koordynacja wydatków bieżących z wydatkami inwestycyjnymi); WPI zawierają zwłaszcza: założenia programowe, w tym dotyczące jego aktualizacji, prognozę dochodów i wydatków z budżetu miasta na okres objęty planem oraz wskaźników zadłużenia i obsługi długu, ogólną charakterystykę, w tym strukturę wydatków inwestycyjnych oraz inwestycje kontynuowane i nowe, zestawienie rzeczowo finansowe w formie tabelarycznej, w podziale na dziedziny np. inwestycje drogowe, rewitalizację, ochronę zdrowia, edukację, itp. Zestawienia zawierają nazwę zadania, okres realizacji i wydatki związane z realizacja zadania, w podziale na poszczególne lata, jak również źródła finansowania poszczególnych zadao inwestycyjnych; Wieloletnie plany inwestycyjne obejmują przede wszystkim projekty służące rozwojowi społecznemu i gospodarczemu, głównie dotyczące zadao z zakresu poprawy dostępności komunikacyjnej, atrakcyjności inwestycyjnej, turystycznej i sportowej, a także szeroko rozumianej poprawy warunków życia mieszkaoców, w tym również poprawę bezpieczeostwa. Pozostałe wnioski: Ponieważ działalnośd inwestycyjna samorządu stanowi jedną z jego podstawowych funkcji publicznych, która wpływa na wzrost standardu i poziomu życia mieszkaoców, prognozowane środki na realizację zadao inwestycyjnych w poszczególnych latach są sukcesywne zwiększane; C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 62

63 Montaż finansowy projektów w WPI z zakresu rewitalizacji obszarów zdegradowanych składa się przede wszystkim ze środków RPO WSL (priorytet VI.) oraz wkładu własnego samorządów; Większośd analizowanych zadao w WPI nie jest spójna z zadaniami zawartymi w LPR, ze względu na: o brak aktualizacji LPR od zakooczenia ostatniego konkursu ze środków UE na lata lub zatwierdzenia zadao w programach rozwoju poszczególnych subregionów województwa śląskiego w ramach RPO WSL , o zawieszoną procedurę konkursową, o trwające prace nad aktualizacją LPR przed zbliżającym się konkursem, którą poprzedza przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej przez potencjalnych Beneficjentów. istnieje koniecznośd dostosowania WPI i LPR w odniesieniu do zadao inwestycyjnych z zakresu rewitalizacji planowanych do dofinansowania ze środków RPO WSL. Aktualizacja w pierwszej kolejności powinna mied na celu weryfikację rzeczową, czasową i finansową poszczególnych zadao, jak również wprowadzenie nowych zadao w odpowiedzi na społeczne zapotrzebowanie oraz politykę inwestycyjną zapewniającą zrównoważony rozwój, w oparciu o planowanie strategiczne Wskazanie i ocena potencjalnych projektów możliwych do finansowania w ramach JESSICA Projekty zgłoszone w procedurze badania sondażowego Ustalona na chwilę obecną lista projektów możliwych do realizacji w ramach JESSICA jest bardzo obszerna. Wartośd zgłoszonych projektów może przekraczad 150 mln EUR. Lista powstała w wyniku badania ankietowego, realizowanego przez City Consulting Institute Sp. z o.o. oraz Urząd Marszałkowski w Katowicach, a także na podstawie spotkao odbytych przez przedstawicieli City Consulting Institute Sp. z o.o. z samorządowcami. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 63

64 Tabela. Lista potencjalnych projektów JESSICA zgłoszonych w badaniach sondażowych. l.p. Miasto Projekt 1. BIELSKO BIAŁA Budowa Stadionu Miejskiego przy ul. Rychlioskiego 21 w Bielsku-Białej. 2. BLACHOWNIA Budowa targowiska w mieście Blachownia. 3. BLACHOWNIA Remont dwóch budynków handlowych stanowiących własnośd gm. Blachownia 4. BLACHOWNIA Rewitalizacja terenów rekreacyjnych wokół zalewu w Blachowni, budowa przystani i jachtklubu. 5. CHORZÓW Modernizacja i adaptacja kompleksu budynków dawnej rzeźni miejskiej przy ul. Krakusa, wpisanej do rejestru zabytków, do funkcji handlowo-użytkowych. 6. CHORZÓW Modernizacja i adaptacja zespołu poprzemysłowego szybu Elżbieta przy ul. Siemianowickiej. 7. CHORZÓW Budowa hali tenisowej wraz z zapleczem. 8. CHORZÓW Przebudowa pawilonów handlowo-usługowych i klubu osiedlowego. 9. CHORZÓW Remont budynku uczelni ŚWSI. 10. CHORZÓW Rewitalizacja budynku WSB w Poznaniu Wydział Zamiejscowy w Chorzowie (ul. Wandy 66). 11. CHORZÓW Rewitalizacja budynku WSB w Poznaniu Wydział Zamiejscowy w Chorzowie (ul. Sportowa 29). 12. CHYBIE Rewitalizacja terenów poprzemysłowych w rejonie ulic Kuchennej i Polnej w Chybiu. 13. CIESZYN Rewitalizacja funkcjonalno - przestrzenna terenu targowiska miejskiego przy ul. Katowickiej. 14. CIESZYN Rewitalizacja przestrzeni i obiektów w obszarze Cieszyoskiej Wenecji. 15. CZELADŹ Przebudowa i rozbudowa budynków Rynek 26/28 na potrzeby działalności komercyjnej. 16. CZELADŹ Przebudowa i rozbudowa budynku Rynek 22 na potrzeby centrum inicjatyw społeczno-gospodarczych. 17. CZELADŹ Adaptacja i przebudowa zabytkowego obiektu cechowni na potrzeby pełnienia funkcji szkoleniowych i kulturalnych. 18. CZELADŹ Budowa zespołu pawilonów handlowo-usługowych w obrębie rewitalizowanego średniowiecznego Starego Miasta w Czeladzi. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 64

65 l.p. Miasto Projekt 19. CZELADŹ Adaptacja i przebudowa zabytkowego obiektu Galerii Sztuki Współczesnej Elektrownia. 20. CZERNICHÓW Rewitalizacja Ośrodka FLAMINGO w Międzybrodziu Żywieckim. 21. CZĘSTOCHOWA Budowa parku rekreacyjnego w dzielnicy Lisiniec. 22. CZĘSTOCHOWA Przebudowa i remont kamienicy przy ul. Wolności CZĘSTOCHOWA Budowa obiektu usługowo hotelarskiego przy ul. Śląskiej i Waszyngtona. 24. DĄBROWA GÓRNICZA 25. DĄBROWA GÓRNICZA 26. DĄBROWA GÓRNICZA 27. DĄBROWA GÓRNICZA Rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej zagospodarowanie poprzemysłowych obiektów po fabryce Defum. Rewitalizacja śródmieścia Dąbrowy Górniczej zagospodarowanie przestrzeni publicznej w sąsiedztwie dworca PKP. Rewitalizacja gospodarcza poprzemysłowej zabudowy dawnej kop. Paryż w Dąbrowie Górniczej. Rewitalizacja gospodarcza poprzemysłowego terenu dawnej kop. Paryż (hałda Jadwiga) Dąbrowa Górnicza. 28. GLIWICE Utworzenie terenów inwestycyjnych Parku Naukowo- Technologicznego Park Strefa. 29. GORZYCE Zagospodarowanie terenu Ośrodka rekreacyjno-wypoczynkowego OLZA w Olzie. 30. JAWORZNO Budowa wielopoziomowego parkingu z parterem użytkowym przeznaczonym dla lokali usługowych w ścisłym centrum Jaworzna. 31. KATOWICE Rewitalizacja kwartału Pawła Wodna Górnicza w Katowicach. 32. KATOWICE Rewitalizacja strefy ulic Mariacka Dworcowa w Katowicach. 33. KŁOBUCK Przebudowa targowiska miejskiego 34. KŁOBUCK Adaptacja pałacu na obiekt konferencyjny oraz rewitalizacja parku w zabytkowym Zespole Pałacowo-Parkowym w Kłobucku. 35. KŁOBUCK Zagospodarowanie terenu kąpieliska otwartego w Ośrodku Sportu i Rekreacji w Kłobucku. 36. LUBLINIEC Budowa krytej pływalni wraz z częścią rekreacyjną w Lubliocu 37. MIASTECZKO ŚLĄSKIE Miasteczko Śląskie Rewitalizacja terenów przylegających do Huty Cynku na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej. 38. OGRODZIENIEC Kompleks rekreacyjno-wypoczynkowy Krępa w Ogrodzieocu. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 65

66 l.p. Miasto Projekt 39. POWIAT BĘDZIOSKI Rewitalizacja obszaru Rogoźnik i adaptacja na centrum sportów wodnych. 40. RUDA ŚLĄSKA Utworzenie pasażu handlowego przy ul. Janasa. 41. SŁAWKÓW Rewitalizacja zabytkowego centrum miasta Sławków - etap I Budowa obiektów handlowych. 42. ZAWIERCIE Kryształowa dolina rewitalizacja obiektów poprzemysłowych na terenie HSG. 43. ZAWIERCIE Wielofunkcyjne wykorzystanie zdegradowanych obszarów w celu zagospodarowania przestrzeni miejskiej wokół dworca PKP w Zawierciu. Projekty przedstawione w powyższym zestawieniu zostały przeanalizowane przez Wykonawcę przedmiotowego opracowania w następujących obszarach: dochodowośd *perspektywa generowania przychodów określona na podstawie analizy przesłanych przez potencjalnych beneficjentów dokumentów oraz rozmów uzupełniających, prowadzonych na etapie analiz], lokalizacja *atrakcyjnośd lokalizacyjna projektu+, przygotowanie dokumentacyjne [projekty techniczne, koncepcje, studia wykonalności+. Na podstawie przeprowadzonych analiz można stwierdzid, iż wszystkie przedmiotowe projekty z założenia są dochodowe lub też polegają na łączeniu otwartego dostępu z zagospodarowaniem komercyjnym. Częśd projektów posiada doskonałą lokalizację (np. Budowa parku rekreacyjnego w dzielnicy Lisiniec 200 m od bram Klasztoru Jasnogórskiego), która bezpośrednio przyczyni się do atrakcyjności danych projektów. Przedmiotowe projekty są zgodne z zapisami planistycznymi i w większości posiadają programy funkcjonalno użytkowe, a także dokumentację techniczną. Na podstawie analizy wskazanych projektów, stopieo gotowości potencjalnych Beneficjentów do realizacji projektów w ramach JESSICA można określid jako bardzo wysoki. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 66

67 Tablica: Ocena wybranych projektów 7 l.p. Miasto Projekt 1. CZELADŹ Element Opis Tytuł projektu Budowa zespołu pawilonów handlowousługowych w obrębie rewitalizowanego średniowiecznego Starego Miasta w Czeladzi Krótki opis projektu Wartośd projektu Zgodnośd projektu z LPR Udział partnera prywatnego Projekt dotyczy zagospodarowania terenu w ścisłym, historycznym i zarazem zabytkowym centrum Czeladzi i polega na budowie kompleksu wkomponowanych w historyczny układ urbanistyczny Starówki stylizowanych pawilonów handlowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą wodno-kanalizacyjną i komunikacyjną. W efekcie realizacji ma powstad do 39 lokali handlowych, skupionych w ciągach kilku pawilonów z podcieniami. Atutem projektu jest położenie w bezpośrednim sąsiedztwie Rynku oraz Drogi Krajowej nr 94 Wrocław Kraków. Wartośd projektu: PLN Środki są zapewnione w WPI. Realizacja przedsięwzięcia wg WPI: lata Projekt zgodny z LPR oraz dokumentami strategicznymi. Program Rewitalizacji Obszarów Miejskich Czeladzi, przyjęty uchwałą LVI / 765 / 2005 z dnia 21 lipca 2005 roku. Program zostanie zaktualizowany po ukazaniu się rozporządzeo w kwestii pomocy publicznej na rewitalizację (co wpływa na montaż finansowy) i zostanie przeprowadzona SOOŚ. Przedsięwzięcie jest komplementarne wobec podjętych w latach działao rewitalizacyjnych na bezpośrednio przyległym obszarze Starego Miasta: ze środków ZPORR wykonano rewitalizację przestrzeni miejskiej i wybudowano kompletną infrastrukturę techniczną 10 ulic i Rynku. Projekt nie wymaga bezwzględnie udziału partnera prywatnego, niemniej istnieją strony / podmioty prywatne zainteresowane udziałem w projekcie. Należą do nich: podmioty prywatne chcące tworzyd sied handlową w miastach średniej wielkości - 7 Powyższe zestawienie *na etapie analiz+ zostało przygotowane dla wszystkich projektów wskazanych w przedmiotowym dokumencie. Przykładowe projekty mają charakter orientacyjny i mają na celu wskazanie różnorodności działao oraz stopnia przygotowania Beneficjentów do wdrożenia mechanizmu. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 67

68 l.p. Miasto Projekt Dokumentacja techniczna wyrażają gotowośd do udziału w projekcie, jako partner. stowarzyszenie kupców wyraża chęd udziału w projekcie (zaangażowanie kapitałowe). Partnerem projektu będzie ENION S.A. (Grupa Turon), wykonujący własną sied zasilania. Uzgodniono warunki techniczne. Poza gminą i ENION w projekcie jako partner będzie brał udział ZIK Sp.o.o. spółka zarządzająca siecią wodno-kanalizacyjną. Projekt posiada kompletną dokumentację techniczną, komplet uzgodnieo, decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia, pozwolenie na budowę, dokumentację graficzną, ST, kosztorysy, przedmiary, STWRiOR 2. CZĘSTOCHOWA Element Opis Tytuł projektu Budowa parku rekreacyjnego w dzielnicy Lisiniec Krótki opis Zagospodarowanie terenu miejskiego o projektu powierzchni około 40 ha, położonego w pobliżu śródmieścia i Sanktuarium Jasnogórskiego. Planowana powierzchnia użytkowa m 2. Program funkcjonalny: Kompleks basenowy o wysokim standardzie Strefa wellness & spa Strefa sport & fitness Strefa rozrywkowa Łączna powierzchnia lustra wody 1590 m 2 Wartośd PLN projektu Zgodnośd Projekt ujęty w Miejskim Programie Rewitalizacji projektu z LPR Udział partnera prywatnego Dokumentacja techniczna dla Częstochowy *aktualizacja Projekt przewidziany do realizacji w ramach PPP Program funkcjonalno użytkowy. 3. JAWORZNO Element Opis Tytuł projektu Budowa wielopoziomowego parkingu z parterem użytkowym przeznaczonym dla lokali usługowych C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 68

69 l.p. Miasto Projekt Krótki opis projektu Wartośd projektu Zgodnośd projektu z LPR Udział partnera prywatnego Dokumentacja techniczna w ścisłym centrum Jaworzna. Celem inwestycji jest: - zagwarantowanie ogólnodostępnych miejsc parkingowych w ścisłym centrum miasta (okolice staromiejskiego Rynku), - uporządkowanie jednego z kluczowych kwartałów w centrum miasta z jednoczesnym dostosowaniem jego zagospodarowania do potrzeb pieszych przestrzeni publicznych, poprzez stworzenie skweru sztuk pięknych pomiędzy biblioteką a muzeum, - połączenie funkcji parkingowych z funkcjami usługowymi. W wyniku realizacji inwestycji powstanie 4 kondygnacyjny budynek o powierzchni całkowitej m 2 z 282 miejscami parkingowymi. Parter przeznaczony jest na lokale usługowe. Szacowana wartośd inwestycji: zł Na realizację projektu nie zabezpieczono pieniędzy w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym Miasta. Trwa analiza związana ze znalezieniem źródła finansowania inwestycji. Przedsięwzięcie jest zgodne z założeniami Lokalnego Programu Rewitalizacji miasta Jaworzna i znajduje się na obszarze miasta objętym rewitalizacją. Projekt jest również zgodny z celami działania Rewitalizacja duże miasta RPO WSL na lata Możliwośd realizacji inwestycji w ramach PPP. Wariantowa koncepcja budowy parkingu wielopoziomowego opracowana w 2009 r Pozostałe, potencjalne projekty Lista projektów możliwych do realizacji w ramach JESSICA będzie się sukcesywnie rozszerzała, w zależności od następujących czynników: Informacji i sposobu dotarcia z informacją do potencjalnych beneficjentów; Wdrażania partnerstw publiczno prywatnych; Funkcjonowania instrumentu i opinii o tej formie wspierania realizacji inwestycji; C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 69

70 Ocena zainteresowania potencjalnych beneficjentów odnawialnymi instrumentami finansowymi Na etapie przygotowania przedmiotowego dokumentu przeprowadzono badania ankietowe oraz badania terenowe, polegające na indywidualnych spotkaniach ekspertów City Consulting Institute Sp. z o.o. z przedstawicielami poszczególnych samorządów lub zrzeszeo samorządów. Zainteresowanie potencjalnych beneficjentów można oceniad na podstawie następujących uzyskanych informacji: Lista potencjalnych projektów; Zainteresowanie sposobem finansowania projektów (w tym potencjalnymi rozwiązaniami instytucjonalnymi); Informacja przekazywana podległym jednostkom samorządowym przez urzędy miast i gmin. lista potencjalnych projektów zgłoszono ponad 150 projektów, z czego 43 wpisują się bezpośrednio w założenia JESSICA została przygotowana wstępna lista projektów Sposób finansowania projektów samorządy poszukują atrakcyjnych form finansowania projektów, w tym mechanizmów odnawialnych, które umożliwiają pozyskanie środków finansowych w momencie najbardziej odpowiednim z punktu widzenia zasadności i technicznej możliwości realizacji projektu; istnieje duże zainteresowanie samorządów uczestnictwem w UDF, jednakże istnieje koniecznośd wdrożenia odpowiedniego systemu szkoleo i informacji na temat JESSICA. informacja o JESSICA poziom informacji na temat JESSICA wśród samorządów jest wciąż niewielki; na etapie spotkao prezentowano główne zasady funkcjonowania JESSICA; częśd samorządów informowała swoje jednostki oraz innych potencjalnych beneficjentów o JESSICA i możliwościach związanych z wdrożeniem instrumentu Analiza SWOT dla wdrożenia JESSICA W parciu o regionalne uwarunkowania dotyczące wdrożonych i wdrażanych projektów rewitalizacyjnych przeprowadzono analizę SWOT. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 70

71 Tabela. Analiza SWOT dla możliwości finansowanie projektów z programu JESSICA Możliwości finansowania projektów SILNE STRONY znacząca ilośd przygotowanych i realizowanych projektów o szerokim zasięgu, zachowanie ciągłości w finansowaniu przedsięwzięd rewitalizacyjnych, zwiększony zasięg oddziaływania projektu poprzez realizację zintegrowanych projektów o większym zasięgu i wartości, również o charakterze komercyjnym i generujących znaczny dochód, udział sektora prywatnego w finansowaniu projektów, szybkie uzyskanie płatności i dostępnośd środków finansowych oraz możliwośd przyspieszonego wykorzystania środków, szeroki zakres produktów finansowych (pożyczki, kredyty, wkłady kapitałowe, gwarancje), możliwośd wdrożenia instrumentu odnawialnego, gdzie środki mogą byd wykorzystywane w perspektywie długoterminowej. SZANSE ROZWOJU możliwośd wdrożenia odnawialnych, konkurencyjnych instrumentów finansowych, zwiększona alokacja środków poprzez możliwośd udziału wielu instytucji i partnerów finansujących przedsięwzięcia w ramach JESSICA, spadek stóp procentowych, łagodna polityka monetarna kraju, brak spełnienia przez projekty kryteriów występowania luki finansowej, gotowośd samorządów terytorialnych, instytucji finansujących do finansowania projektów rewitalizacyjnych, realizacja projektów w formule PPP, finansowanych ze środków prywatnych, SŁABE STRONY stosunkowo niewielka ilośd środków przeznaczonych na współfinansowanie projektów, koniecznośd poszukiwania dodatkowych źródeł finansowania mechanizmu w celu jego rozwoju, brak doświadczenia z instrumentami finansowymi dla rozwoju obszarów miejskich, mała świadomośd wśród potencjalnych Beneficjentów dot. inicjatywy JESSICA, brak Zintegrowanych Planów Rozwoju Obszarów Miejskich, Lokalne Programy Rewitalizacji zawierają działania, które nie są połączone systemowo, brak właściwego przygotowania samorządów do zawierania umów PPP, ZAGROŻENIA ROZWOJU zwiększenie oprocentowania kredytów i pożyczek, restrykcyjna polityka monetarna paostwa, inne konkurencyjne mechanizmy finansowania projektów, trudna sytuacja na rynku kredytowym oraz restrykcyjne wymagania banków, zaangażowanie środków samorządów w inwestycje, które nie dotyczą procesów rewitalizacji, wysokie wskaźniki zadłużenia i obsługi długu jednostek samorządu terytorialnego, bierna postawa podmiotów publicznych wobec zaangażowania się w projekty finansowane i realizowane z partnerami prywatnymi w ramach PPP, C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 71

72 1.6. Podsumowanie wniosków dla wdrożenia JESSICA Rynek projektów rewitalizacyjnych na obszarze województwa śląskiego jest ukształtowany w głównej mierze przez kryteria formalne ZPORR i RPO WSL beneficjenci przygotowują projekty głównie w oparciu o takie wytyczne, które w przyszłości pozwolą na aplikowanie o fundusze UE; wytyczne formalne, kwalifikowalnośd, lista beneficjentów odpowiadają założeniom JESSICA; nie istnieje koniecznośd dokonywania kluczowych zmian w RPO WSL, co w dużej mierze przyspieszy wdrożenie inicjatywy; Istnieje koniecznośd wdrożenia instrumentów odnawialnych Beneficjenci aplikują głównie o dotacje, co przekłada się na tworzenie projektów niedochodowych, których utrzymanie w dłuższej perspektywie czasowej negatywnie odbije się na kondycji wielu gmin; Instrumenty odnawialne dają możliwośd lepszego planowania działao oraz poszukiwania partnerów do współpracy w realizacji projektów; Brakuje informacji i szkoleo dotyczących JESSICA na etapie przeprowadzonych analiz stwierdzono, iż wiedza samorządów na temat JESSICA jest bardzo niska, a wynika to z braku odpowiedniej ilości spotkao i szkoleo; Należy rozważyd możliwośd aplikowania o środki w oparciu o Zintegrowane Plany Rozwoju Obszarów Miejskich większośd działao rewitalizacyjnych nie wynika z rozwiązao systemowych; LPR tworzone są na podstawie dostosowania zapisów do potencjalnych projektów; istnieje koniecznośd wprowadzenia mechanizmów wymagających podejścia planistycznego na etapie tworzenia projektów rewitalizacyjnych; Na etapie oceny projektów należy wprowadzid kryteria oceny dochodowości projektów dla projektów realizowanych w ramach JESSICA konieczne jest zwrócenie uwagi na ich dochowowośd i perspektywy samofinansowania; C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 72

73 2. Uwarunkowania finansowe i społeczno-gospodarcze dla wdrożenia JESSICA Istniejące instrumenty finansowe dla działań rewitalizacyjnych Obecnie nie istnieją w Województwie Śląskim fundusze zasilane przez środki publiczne i wyspecjalizowane w finansowaniu kompleksowych projektów rewitalizacyjnych. Przedsięwzięcia z zakresu rewitalizacji realizowane są głównie ze źródeł zewnętrznych, przede wszystkim z kredytów bankowych. Ich dostępnośd zależy jednak od spełnienia specyficznych kryteriów i wymogów i jest mocno powiązana z sytuacją na rynkach finansowych, w tym ze strategią kształtowania stóp procentowych. W Województwie Śląskim źródłami finansowania działao rewitalizacyjnych są przede wszystkim: środki własne jednostek samorządów terytorialnych i innych instytucji publicznych, środki z funduszy Unii Europejskiej, kredyty z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, kredyty z banków komercyjnych, kapitał prywatny (w zakresie przedsięwzięd komercyjnych). Środki pozyskiwane na projekty rewitalizacyjne często związane są z planami operacyjnymi lub funduszami, np. związanymi z rozwojem regionu. Poszczególne instrumenty finansowe stosowane na terenie województwa śląskiego opisane są poniżej. Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata Głównym źródłem finansowania projektów z zakresu rewitalizacji z funduszy Unii Europejskiej w województwie śląskim jest Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, którego środki zasilają Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego (RPO WSL) priorytet VI. Zrównoważony rozwój miast. W ramach priorytetu VI. wspierane są przedsięwzięcia w zakresie wzmacniania regionalnych ośrodków wzrostu i rewitalizacji terenów zdegradowanych. Wsparcie obejmuje projekty związane z rozwojem funkcji metropolitalnych, m.in. przedsięwzięcia dotyczące charakterystycznych obiektów, czy reprezentacyjnych przestrzeni zlokalizowanych 8 Dla wykonanych analiz wysokośd potencjalnego wkładu udziałowców została określona na podstawie perspektywy rozwojowej projektów zgłoszonych do realizacji w ramach JESSICA. Zespół konsultantów ocenił, iż zaangażowanie udziałowców może się kształtowad na wskazanym, bądź wyższym poziomie. Ze względu na fakt, iż przedmiotowe *zgłoszone na etapie badao analitycznych+ potencjalne projekty możliwe do finansowania w ramach JESSICA reprezentują wysoki poziom przygotowania oraz doskonale wpisują się w strategie rozwojowe regionu założono, iż finansowaniem projektów na określonym poziomie może byd zainteresowany także EBI. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 73

74 w dużych miastach aglomeracji śląskiej. W ramach wzmacniania regionalnych ośrodków wzrostu wsparciem objęte są projekty o wartości powyżej 20 mln PLN realizowane na terenie miast na prawach powiatu (powiatów grodzkich), wchodzących w skład aglomeracji miejskich zidentyfikowanych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego (19 miast na prawach powiatu, tworzących 4. aglomeracje miejskie). Rewitalizacja zdegradowanych terenów poprzemysłowych, powojskowych i popegeerowskich kładzie główny nacisk na przywracanie ładu przestrzeni publicznej. Projekty w ramach rewitalizacji dotyczą zagospodarowania przestrzeni miejskich, uzupełnienia istniejącej zabudowy, przygotowania terenów inwestycyjnych z dostępem do krajowej lub międzynarodowej sieci drogowej, jako element kompleksowego projektu rewitalizacyjnego. Uzupełnieniem tych działao, zmierzających do kompleksowej rewitalizacji obszarów zdegradowanych będą również inwestycje w zakresie tkanki mieszkaniowej, związane tylko z usuwaniem azbestu. Wszystkie projekty realizowane w ramach rewitalizacji obszarów zdegradowanych muszą wynikad z Lokalnych Programów Rewitalizacji. Priorytetowo są traktowane projekty, mające wpływ na ożywienie gospodarcze, rozwój nowych form aktywności gospodarczej oraz tworzenie nowych miejsc pracy. Działania w zakresie rewitalizacji zostały podzielone dla jednostek administracyjnych o różnym potencjale ludnościowym. Maksymalna dotacja wynosi 85% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Projekty wybierane są obecnie do dofinansowania w procedurze konkursowej, w ramach Programów Rozwoju Subregionów, jak i z Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych. Całkowita pula środków EFRR na priorytet VI w ramach RPO wynosi: 312,80 mln PLN, w tym: środki przeznaczone na projekty kluczowe: 153,85 mln PLN, projekty w ramach Programów Rozwoju Subregionów: 47,29 mln PLN, projekty w ramach procedury konkursowej: 111,66 mln PLN W ramach RPO wyróżnia się działania komplementarne do przedsięwzięd za zakresu rewitalizacji. Są to: Priorytet I. Badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczośd, działanie 1.3.Transfer technologii i innowacji, Priorytet II. Społeczeostwo informacyjne, działanie 2.1 Infrastruktura społeczeostwa informacyjnego, 2.2 Rozwój elektronicznych usług publicznych, Priorytet III. Turystyka, działanie 3.2 Infrastruktura okołoturystyczna, 3.3 Systemy informacji turystycznej, 3.4 Promocja turystyki, Priorytet IV. Kultura, działanie 4.1 Infrastruktura kultury, 4.2 Systemy informacji kulturalnej, 4.3 Promocja kultury, Priorytet V. Środowisko, działanie 5.3 Czyste powietrze i odnawialne źródła energii, C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 74

75 Priorytet VII. Transport, działanie 7.1 Modernizacja i rozbudowa sieci drogowej, 7.2 Transport publiczny, Priorytet VIII. Infrastruktura edukacyjna, działanie 8.1. Infrastruktura szkolnictwa wyższego Priorytet IX. Zdrowie i rekreacja, działanie 9.3. Lokalna infrastruktura sportowa. Programy operacyjne na lata Przedsięwzięcia odnoszące się do rewitalizacji mogą byd również realizowane z innych programów operacyjnych, tj.: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Oś priorytetowa III. Jakośd życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko. Oś priorytetowa XI. Kultura i dziedzictwo kulturowe. Oś priorytetowa XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego Oś priorytetowa VII. Transport przyjazny środowisku. Program Operacyjny Kapitał Ludzki na lata Priorytet I. Zatrudnienie i integracja społeczna Priorytet VII Promocja integracji społecznej. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka na lata Oś priorytetowa VI. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym na lata Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska Republika Słowacka oraz Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska na lata Kredyty ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego na finansowanie rozwoju regionalnego udzielane za pośrednictwem BGK Z kredytu na rozwój regionalny w BGK mogą korzystad następujące jednostki: jednostki samorządu terytorialnego (JST): gminy, związki gmin, powiaty i województwa, podmioty zależne i z udziałem JST, inne podmioty, jeśli kredytowany projekt służy rozwojowi regionalnemu. Warunkiem przyznania kredytu jest przeznaczenie środków na: współfinansowanie projektów wspieranych przez fundusze strukturalne Unii Europejskiej, współfinansowanie projektów zgodnych ze strategią rozwoju regionu (bez wsparcia UE). Kredyt może obejmowad różne sektory gospodarki. Przedmiotem kredytu może byd ochrona środowiska, infrastruktura, rozwój gospodarki opartej na wiedzy, edukacja oraz zdrowie. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 75

76 Tabela. Przedmiot kredytowania ze środków EBI na rozwój regionalny. Sektor/branża Podmiot kredytowania Ochrona środowiska dostawy i dystrybucja wody pitnej, ścieki i kanalizacja, sprzęt dla ochrony środowiska, zmniejszenie hałasu i wibracji, zbiórka, transport, przetwarzanie odpadów, restauracja chronionych pomników i budynków, rewaloryzacja zabudowy miejskiej, inne przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska. Infrastruktura transport (drogi, koleje, porty i lotniska), telekomunikacja (np. sieci telekomunikacyjne), strefy i parki przemysłowe, infrastruktura turystyczna, sport, obiekty rekreacyjne i kulturalne. Rozwój Gospodarki kapitał ludzki i kwalifikacje społeczeostwa zgodnie z koncepcją Opartej na Wiedzy kształcenia ustawicznego, dostęp do infrastruktury wysokiej jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych, procesy edukacyjne, komercyjne i administracyjne w obszarach: wykształcenie wyższe, badania uniwersyteckie, media, procesy logistyczno/pocztowe, e-business, e-government, produkty innowacyjne oraz procesy/usługi wspierające długookresową konkurencyjnośd gospodarki. Edukacja budynki edukacyjne oraz obiekty towarzyszące (np. domy studenckie, hale sportowe), sprzęt edukacyjny oraz narzędzia pedagogiczne (np. podręczniki), programy nauczania oraz programy szkolenia nauczycieli/ kadry, szkolenie zawodowe i programy kształcenia ustawicznego w oświacie, komponent badawczy w szkolnictwie wyższym (np. inkubatory, parki naukowe), e-learning i uniwersytety otwarte, rozwój i upowszechniania wiedzy za pośrednictwem mediów. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 76

77 Zdrowie budynki oraz wyposażenie na wszystkich poziomach usług zdrowotnych, włącznie z opieką podstawową, ambulatoriami, szpitalami, hospicjami, opieką psychiatryczną, inwestycje w badania i rozwój medycyny (ośrodki edukacyjne, urządzenia, sprzęt i oprogramowanie do szkolenia personelu, laboratoria i ośrodki diagnostyczne), ośrodki i programy publicznej opieki zdrowotnej i medycyny profilaktycznej, infrastruktura i programy w obszarze zapobiegawczej opieki medycznej oraz opieki socjalnej obejmującej opiekę społeczną, przedszkola, opiekę nad niepełnosprawnymi, przedsięwzięcia w sferze medycyny weterynaryjnej. Środki EBI mogą pokrywad do 50% kosztów projektu. W przypadku projektów wspieranych przez UE kredyt i środki unijne razem mogą finansowad do 90% kosztów. Minimalny i maksymalny koszt projektu dla tej formy finansowanie wynoszą 40 tyś. EUR - 25 mln. EUR. Natomiast maksymalna kwota przydzielonego kredytu wynosi 12,5 mln. EUR. Kredyt udzielany jest w złotych na minimum 4 i maksimum 5 lat. Karencja w spłacie kapitału max wynosi maksymalnie 5 lat. Oprocentowanie kredytu jest zmienne i obejmuje: zmienną stawkę bazową, ustalaną przez EBI co trzy miesiące oraz stałą marżę BGK. Bank pobiera także prowizję z tytułu udzielenia kredytu. Do projektów z zakresu rewitalizacji realizowanych przez samorządy na terenie województwa śląskiego, współfinansowanych z kredytu EBI można zaliczyd, m.in.: Miasto Częstochowa: Przebudowa otoczenia Alei Najświętszej Maryi Panny, wartośd zadania: PLN, środki EBI: PLN Miasto Częstochowa: Zagospodarowanie terenu Amfiteatru przy Promenadzie Niemena na cele związane z rekreacją i wypoczynkiem, lata realizacji: , wartośd zadania: PLN, środki EBI: PLN, Miasto Katowice: Przebudowa strefy śródmiejskiej miasta Katowice, wartośd zadania: PLN, środki EBI: PLN, C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 77

78 Miasto Katowice: Przebudowa układu komunikacyjnego w rejonie lodowiska "Jantor", wartośd zadania: PLN, środki EBI: PLN, Miasto Katowice: Bulwary Rawy, wartośd zadania: PLN, środki EBI: PLN. Środki krajowe Środki na działania z zakresu rewitalizacji mogą pochodzid również z następujących instrumentów finansowania inwestycji: Program wsparcia budownictwa socjalnego ze środków Funduszu Dopłat; Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych; Fundusz Termomodernizacji i Remontów; Program TBS; Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; Wskazane powyżej instrumenty finansowe są (z wyjątkiem NFOŚiGW) utworzone, powierzone lub przekazane na podstawie odrębnych ustaw do realizacji przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Bank odgrywa specjalną i ważną rolę w polskim systemie bankowym: finansuje i wspiera rozwój budownictwa mieszkaniowego, rozwój małych i średnich firm oraz działalnośd jednostek samorządu terytorialnego. BGK, jako paostwowa instytucja finansowa o dużej wiarygodności, specjalizuje się w obsłudze sektora finansów publicznych. Rządowy program wsparcia finansowego z Funduszu Dopłat tworzenia lokali socjalnych, mieszkao chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych. Przedsięwzięcia wspierane z Funduszu Dopłat przedsięwzięd obejmują następujące projekty: budowa budynku w tym rozbudowa lub nadbudowa (na nieruchomości stanowiącej własnośd inwestora lub będącej w jego użytkowaniu wieczystym), remont lub przebudowa budynku lub jego części (będącego własnością inwestora i przeznaczonego na pobyt ludzi), zmiana sposobu użytkowania budynku albo części takiego budynku będącego własnością inwestora, w którym wymagane jest dokonanie remontu lub przebudowy, nabycie lokali mieszkalnych lub budynku mieszkalnego, nabycie lokali mieszkalnych lub budynku połączone z ich remontem, pokrycie części kosztów przedsięwzięcia polegającego na tworzeniu lokali mieszkalnych przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego (TBS). C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 78

79 Tabela. Maksymalna wysokośd finansowego wsparcia z FD. Przedsięwzięcie Inwestor Rodzaj inwestycji budowie, w tym rozbudowa lub nadbudowa budynku remont lub przebudowa budynku lub jego części zmiana sposobu użytkowania budynku lub jego części kupno lokalu mieszkalnego, lub budynku mieszkalnego kupno + remont lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego Lokale budowa, w tym mieszkalne rozbudowa lub realizowane nadbudowa przez TBS budynku remont lub przebudowa zmiana sposobu użytkowania Lokale socjalne gmina Mieszkania chronione gmina, powiat, Noclegownie i domy dla bezdomnych gmina, związek międzygminny, org. pożytku publicznego Lokale komunalne gmina 30% 30% 40% 30% 40% 40% 50% 40% 40% 40% 50% 40% 30% 30% -- 30% 30% 30% -- 30% 40% 2 40% -- 40% 50% 2 50% -- 50% 50% 2 50% -- 50% Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych został utworzony przy BGK 1 stycznia 2004 na podstawie ustawy z 12 grudnia 2003r. FRIK udziela kredytów preferencyjnych dla gmin i ich związków na przygotowanie dokumentacji projektowej inwestycji komunalnych przewidzianych do współfinansowania z funduszy Unii Europejskiej. Kredyt przeznaczony może byd na wykonanie studium wykonalności inwestycji, analizę kosztów i korzyści oraz pozostałą dokumentację projektową, analizy, ekspertyzy i studia niezbędne do przygotowania realizacji inwestycji. Gminy, ubiegające się o kredyt z FRIK mogą korzystad z wyjątkowego trybu zamówienia publicznego z wolnej ręki, bez konieczności przeprowadzania przetargu wśród innych banków. Kwota kredytu nie może przekroczyd: złotych na jeden projekt oraz 80% zaplanowanych kosztów netto. Kredyt może byd wypłacany jednorazowo lub w ratach. Warunkiem uruchomienia kredytu jest udokumentowanie sfinansowania 20% kosztów netto dokumentacji projektowej. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 79

80 Okres kredytowania nie może przekroczyd 36 miesięcy. Niemniej na wniosek kredytobiorcy BGK może udzielid karencji w spłacie kredytu do 18 miesięcy. Kredyt oprocentowany jest w wysokości 0,5 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski. BGK pobiera prowizję w wysokości 1% od kwoty udzielonego kredytu. Spłata kredytu i odsetek następuje w okresach miesięcznych lub trzymiesięcznych. Fundusz Termomodernizacji i Remontów Podstawowym celem Funduszu Termomodernizacji i Remontów jest pomoc finansowa dla Inwestorów realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne, remontowe oraz remonty budynków mieszkalnych jednorodzinnych z udziałem kredytów zaciąganych w bankach komercyjnych. Pomoc ta zwana odpowiednio premią termomodernizacyjną", premią remontową" i premią kompensacyjną" stanowi źródło spłaty części zaciągniętego kredytu na realizację przedsięwzięcia lub remontu. O premię termomodernizacyjną mogą się ubiegad właściciele lub zarządcy: budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania, budynków użyteczności publicznej stanowiących własnośd jednostek samorządu terytorialnego i wykorzystywanych przez nie do wykonywania zadao publicznych, lokalnej sieci ciepłowniczej, lokalnego źródła ciepła. Premia nie przysługuje jednostkom budżetowym i zakładom budżetowym. Premia termomodernizacyjna przysługuje w przypadku realizacji przedsięwzięd termomodernizacyjnych, których celem jest: zmniejszenie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania oraz budynkach stanowiących własnośd jednostek samorządu terytorialnego, które służą do wykonywania przez nie zadao publicznych, zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do w/w budynków - w wyniku wykonania przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 80

81 całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji - z obowiązkiem uzyskania określonych w ustawie oszczędności w zużyciu energii. Warunkiem kwalifikacji przedsięwzięcia jest przedstawienie audytu energetycznego i jego pozytywna weryfikacja przez BGK. Od dnia 19 marca 2009 r. wartośd przyznawanej premii termomodernizacyjnej wynosi 20% wykorzystanego kredytu, nie więcej jednak niż 16% kosztów poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i dwukrotnośd przewidywanych rocznych oszczędności kosztów energii, ustalonych na podstawie audytu energetycznego. Kredyt inwestycyjny BGK dla jednostek samorządu terytorialnego Kredyt może byd przeznaczony na: finansowanie planowanego deficytu budżetu JST, spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązao z tytułu emisji papierów wartościowych oraz zaciągniętych pożyczek i kredytów, refinansowanie wydatków poniesionych w roku budżetowym, w którym jednostka samorządowa ubiega się o kredyt, finansowanie innych przedsięwzięd i wydatków. Kredyt inwestycyjny może byd wypłacany jednorazowo, lub w postaci linii kredytowej nieodnawialnej, wypłacanej w transzach. Bank finansuje do 100 % kosztów przedsięwzięcia. Maksymalny okres kredytowania wynosi do 10 lat, bank może jednak udzielid kredytu inwestycyjnego na dłuższy okres (zgodny z SIWZ) oraz udzielid karencji w spłacie kredytu i odsetek. Warunkiem udzielenia kredytu jest spełnienie poniższych wymagao: ustanowienie prawnego zabezpieczenia spłaty kredytu, posiadanie przez Wnioskodawcę zdolności kredytowej, udokumentowanie posiadania wkładu własnego Wnioskodawcy w kredytowanym przedsięwzięciu - w przypadku, gdy Wnioskodawca zadeklaruje udział własny w finansowaniu przedsięwzięcia. Oprocentowanie kredytu oparte jest o stawki rynkowe i marżę Banku ustalaną indywidualnie. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 81

82 Program TBS Bank Gospodarstwa Krajowego Ustawą z dnia 2 kwietnia 2009 r. został zobowiązany do realizacji zadao wynikających z polityki paostwa w zakresie gospodarki mieszkaniowej oraz rozwoju budownictwa mieszkaniowego, w tym zwłaszcza czynszowego. Głównym celem działania Programu TBS jest zwiększenie dostępności do mieszkao dla osób o dochodach nie pozwalających na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych na zasadach rynkowych. Środkiem służącym realizacji tego celu jest udzielanie preferencyjnych kredytów: dla Towarzystw Budownictwa Społecznego i spółdzielni mieszkaniowych na budowę i adaptację mieszkao na wynajem; dla spółdzielni również na budowę mieszkao oddawanych do używania na zasadach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu; dla gmin na budowę infrastruktury technicznej towarzyszące budownictwu mieszkaniowemu. Towarzystwa Budownictwa Społecznego, jak i spółdzielnie mieszkaniowe, są organizacjami nie nastawionymi na zysk, ich celem statutowym jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych ludności. Mieszkania finansowane z udziałem kredytu ze środków Programu mogą byd wynajmowane osobom/rodzinom nie dysponującym tytułem prawnym do innego lokalu oraz posiadającym umiarkowane dochody w przeliczeniu na członka rodziny. Realizacja programu społecznego budownictwa czynszowego odbywa się we współpracy z samorządowymi władzami lokalnymi. Program w dotychczasowej formule będzie realizowany dla wniosków składanych do 30 września 2009 r. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 82

83 Tablica. Zestawienie celu, kwoty, okresu kredytowania oraz oprocentowania kredytów udzielanych w ramach Programu TBS. Cel kredytu budowa lub adaptacja mieszkao na wynajem o umiarkowanych czynszach lub spółdzielczych mieszkao lokatorskich Kwota kredytu maksymalnie 70% kosztów przedsięwzięcia Okres kredytowania około 35 lat, zależny od zmian stopy redyskonta weksli w NBP i wskaźnika wzrostu cen produkcji budowlano - montażowej Oprocentowanie zmienne, ustalone jako stopa efektywna w wysokości 50% stopy redyskontowej weksli przyjmowanych do redyskonta przez NBP, jednak nie niższe niż 3,5% (aktualnie 3,5 % dla nowo zawieranych umów kredytu i wcześniejszych umów kredytu, pod warunkiem wynegocjowania zmian, dla pozostałych umów zawartych przed 6 maja 2004 r - 4,5 %) Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) jest największą instytucją, realizującą Politykę Ekologiczną Paostwa. NFOŚiGW finansuje inwestycje w ochronę środowiska i gospodarkę wodną w obszarach ważnych z punktu widzenia procesu dostosowawczego do standardów i norm Unii Europejskiej. Celem działalności NFOŚiGW jest finansowe wspieranie inwestycji ekologicznych o znaczeniu i zasięgu ogólnopolskim, ponadregionalnym oraz zadao lokalnych, istotnych z punktu widzenia potrzeb środowiska. Dystrybucja środków finansowych z NFOŚiGW odbywa się w ramach następujących dziedzin: ochrona powietrza; ochrona wód i gospodarka wodna; ochrona powierzchni ziemi; ochrona przyrody i krajobrazu oraz leśnictwo; geologia i górnictwo; edukacja ekologiczna; Paostwowy Monitoring Środowiska; programy międzydziedzinowe; nadzwyczajne zagrożenia środowiska; ekspertyzy i prace badawcze. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 83

84 W NFOŚiGW stosowane są trzy formy dofinansowywania: finansowanie pożyczkowe (pożyczki udzielane przez NFOŚiGW, kredyty udzielane przez banki ze środków NFOŚiGW, konsorcja czyli wspólne finansowanie NFOŚiGW z bankami, linie kredytowe ze środków funduszu obsługiwane przez banki); finansowanie dotacyjne (dotacje inwestycyjne i nieinwestycyjne, dopłaty do kredytów bankowych, umorzenia); finansowanie kapitałowe (obejmowanie akcji i udziałów w zakładanych bądź już istniejących spółkach w celu osiągnięcia efektu ekologicznego) Skutki budżetowe JESSICA dla Instytucji Zarządzającej W celu określenia skutków budżetowych i efektów finansowych inicjatywy JESSICA opracowano prognozę przepływów pieniężnych dla następujących wariantów: 1. Wariant zerowy W0 bez realizacji inicjatywy JESSICA, wyłącznie z zastosowaniem mechanizmu dotacyjnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Warianty uwzględniające realizację inicjatywy JESSICA: - W1 utworzenie 1 UDF (Urban Development Fund Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich) ze środków RPO WSL, - W2 utworzenie 1 UDF ze środków RPO WSL oraz udziałowców, np. jednostek samorządu terytorialnego, - W3 utworzenie HF (Holding Found Fundusz Powierniczy) oraz 2 UDF ze środków RPO WSL oraz udziałowców, np. jednostek samorządu terytorialnego i banków (EBI i komercyjnych), - W4 utworzenie HF (Holding Found Fundusz Powierniczy) zarządzanego przez EBI oraz minimum >2 UDF ze środków RPO WSL terytorialnego i banków(ebi i komercyjnych). oraz udziałowców, np. jednostek samorządu Na potrzeby poniższej analizy założono, że początkowa wartośd środków dostępnych w ramach RPO WSL na finansowanie przedsięwzięd rewitalizacyjnych (w ramach priorytetu VI) we wszystkich C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 84

85 wariantach będzie taka sama w przypadku finansowania dotacyjnego, jak i wykorzystania instrumentu JESSICA. Projekcję przepływów pieniężnych przeprowadzono w walucie polskiej. Przyjęto jednolity kurs EUR w całym okresie analizy na poziomie 1 EUR = 4,00 PLN. Horyzont czasowy analizy (lata: ) został przyjęty dla okresu utworzenia struktur zarządzających inicjatywą JESSICA, przygotowania procedur wdrażania, wyboru pierwszych projektów do realizacji oraz 10-letniego okresu spłaty przyznanych pierwszych pożyczek/kredytów, w celu wskazania m.in. dźwigni finansowej oraz funkcjonowania mechanizmu zwrotnego Wariant 0 z zastosowaniem mechanizmu dotacyjnego RPO WSL, bez realizacji JESSICA Tabela: Założenia do analizy W0 Horyzont czasowy Lata: Od wydatkowanie pierwszych środków RPO WSL z priorytetu VI. 2015r. zakooczenie wydatkowania środków, m.in. zgodnie z zastosowaniem zasady n+2 dot. okresu wydatkowania środków UE. Źródło finansowania Pula środków początkowa wartośd Podatek dochodowy Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata (priorytet VI. Zrównoważony rozwój miast) 40 mln EUR = 160 mln PLN Dotacje zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych (na mocy obecnie obowiązujących przepisów). C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 85

86 Przepływy finansowe dla mechanizmu dotacyjnego RPO WSL w mln PLN Saldo środków dostępnych na koniec roku Wypływy - wykorzystanie dotacji C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 86

87 Tabela. Przepływy finansowe dla mechanizmu dotacyjnego RPO WSL w mln PLN W0. Wyszczególnienie Saldo środków dostępnych na koniec roku Lata ,00 95,00 50,00 20,00 5,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Wpływy 160,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Wypływy - wykorzystanie dotacji 20,00 45,00 45,00 30,00 15,00 5,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

88 Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 1-1 UDF ze środków RPO WSL Wariant dotyczy utworzenia i funkcjonowania 1 UDF, dla którego kapitał początkowy będą stanowiły wyłącznie środki w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Tabela: Założenia do analizy W1 Horyzont czasowy Lata: Umowa na utworzenie i zarządzanie UDF podpisana do kooca I poł. 2010r. Liczba UDF - 1 II poł. 2010r. przekazanie środków do UDF, przygotowanie procedur wyboru i realizacji projektów, przygotowanie projektów. 2011r. realizacja pierwszych projektów Źródło finansowania Pula środków początkowa wartośd Przychody finansowe Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata (priorytet VI. Zrównoważony rozwój miast) 40 mln EUR = 160 mln PLN Przychody od lokat na rachunkach bankowych: 3% w skali roku Przychody od udzielonych pożyczek: 4% w skali roku Koszty operacyjne Koszty zarządzania: UDF: maksymalnie 3% w skali roku od kapitału założycielskiego (środków RPO WSL ) Podatek dochodowy Opodatkowanie odsetek na lokatach/rachunkach bankowych: 19% Opodatkowanie przychodów z tytułu udzielonych pożyczek: 19% Średni okres spłaty pożyczek 20 lat C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

89 Okres karencji Prowizja od udzielonych pożyczek 2 lata brak Rozdysponowanie niewykorzystanego UDF kapitału Realokacja środków na nowe projekty zasoby finansowe do dyspozycji o wartości minimum 30 mln PLN ogółem. Opis Wady Zalety Duże koszty organizacyjne po stronie IZ, związane z tworzeniem struktur, wytycznych związanych z zarządzaniem inicjatywą JESSICA (koszty osobowe, ekspertyz zewnętrznych, wyposażenie, itp.) Brak możliwości uzyskania efektu dźwigni finansowej. Brak potencjalnych udziałowców ze względu na słabe oddziaływanie oraz istnienie konkurencyjnych mechanizmów na rynkach kapitałowych i inwestycyjnych Brak lub niedostateczne doświadczenie IZ w realizacji podobnych przedsięwzięd mechanizmów finansowych koniecznośd ponoszenia dodatkowych wydatków związanych ze specjalistycznymi opracowaniami, koniecznością zatrudnienia ekspertów Niskie koszty obsługi programu w trakcie funkcjonowania inicjatywy JESSICA m.in. związane z prostą strukturą organizacyjną i niskim zapotrzebowaniem na wysoko wykwalifikowaną kadrę. Czytelne i powtarzalne schematy działania Możliwośd pojawienia się opóźnieo w realizacji inicjatywy JESSICA, w tym w przygotowaniu procedur Kilkuletni zastój w udzielaniu pożyczek - ze względu na szybkie wyczerpanie dostępnej alokacji środków, 2 lata karencji oraz okres spłaty udzielonych pożyczek C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 89

90 Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 1 w mln PLN W1. Wyszczególnienie Organizowanie Wykorzystanie środków z funduszy UE Działalność funduszu w perspektywie długoterminowej UDF Saldo środków Funduszu UDF na 159,54 159,59 160,53 161,90 163,36 164,02 164,86 165,91 168,25 170,02 172,01 175,22 177,97 koniec roku Wpływy 161,94 4,85 5,74 6,17 6,25 5,46 5,64 5,85 7,14 6,57 6,79 8,01 7,55 kapitał przekazany przez IZ (środki RPO WSL ) przychody netto z odsetek od pożyczek i depozytów 160,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,94 4,85 5,74 6,17 6,25 5,46 5,64 5,85 7,14 6,57 6,79 8,01 7,55 Wypływy 2,40 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 koszty zarządzania 2,40 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 Przychody z działalności operacyjnej 1,94 4,85 5,74 6,17 6,25 5,46 5,64 5,85 7,14 6,57 6,79 8,01 7,55 przychody z odsetek od pożyczek (brutto) podatek od przychodów odsetkowych przychody z odsetek od pożyczek (po opodatkowaniu) przychody z odsetek od depozytów bankowych (brutto) podatek od przychodów odsetkowych przychody z odsetek od depozytów bankowych (po opodatkowaniu) Istotne wartości 0,00 1,20 3,20 5,20 6,72 6,72 6,72 6,72 8,04 8,04 8,04 9,24 9,24 0,00 0,23 0,61 0,99 1,28 1,28 1,28 1,28 1,53 1,53 1,53 1,76 1,76 0,00 0,97 2,59 4,21 5,44 5,44 5,44 5,44 6,51 6,51 6,51 7,48 7,48 2,40 4,79 3,89 2,42 1,00 0,03 0,24 0,51 0,77 0,08 0,34 0,65 0,08 0,46 0,91 0,74 0,46 0,19 0,00 0,05 0,10 0,15 0,01 0,06 0,12 0,02 1,94 3,88 3,15 1,96 0,81 0,02 0,19 0,41 0,63 0,06 0,27 0,52 0,07 koszty zarządzania UDF w % 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% oprocentowanie depozytów 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% oprocentowanie pożyczek 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% podatek od przychodów pożyczkowych i depozytowych 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% okres spłaty pożyczek w latach 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 pożyczki udzielone w danym roku 0,00 30,00 50,00 50,00 38,00 0,00 0,00 0,00 33,00 0,00 0,00 30,00 0,00 udzielone pożyczki ogółem - narastająco 0,00 30,00 80,00 130,00 168,00 168,00 168,00 168,00 201,00 201,00 201,00 231,00 231,00 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

91 spłaty pożyczek 0,00 0,00 0,00 1,50 4,00 6,43 8,13 7,80 7,40 7,01 8,29 7,94 7,52 saldo udzielonych pożyczek 0,00 30,00 80,00 128,50 162,50 156,08 147,95 140,15 165,75 158,74 150,45 172,52 164,99 niewykorzystany kapitał w UDF 159,54 129,59 80,53 33,40 0,86 7,95 16,91 25,77 2,50 11,28 21,56 2,70 12,97 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 91

92 160 Kapitał założycielski w latach w mln PLN kapitał przekazany przez IZ (środki RPO) Saldo środków Funduszu UDF na koniec roku w mln PLN 180,00 175,00 170,00 165,00 160,00 155,00 150,00 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

93 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 Niewykorzystany kapitał w UDF na koniec roku w PLN Funkcjonowanie UDF 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0, pożyczki udzielone w danym roku spłaty pożyczek saldo udzielonych pożyczek C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 93

94 Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 2 1 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców (JST) Wariant dotyczy utworzenia i funkcjonowania 1 UDF, dla których kapitał początkowy będą stanowiły środki w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata oraz wkładu działowców jednostek samorządu terytorialnego Tabela: Założenia do analizy W2 Horyzont czasowy Lata: Umowa na utworzenie i zarządzanie UDF podpisana do kooca I poł. 2010r. Liczba UDF 1 II poł. 2010r. przekazanie środków RPO WSL do UDF, przygotowanie procedur wyboru i realizacji projektów, przygotowanie projektów Lata: przekazywanie środków do UDF przez udziałowców (samorządy) 2011r. realizacja pierwszych projektów Źródło finansowania Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata (priorytet VI. Zrównoważony rozwój miast) Wkład udziałowców jednostek samorządu terytorialnego Pula środków początkowa wartośd Przychody finansowe RPO WSL : 40 mln EUR = 160 mln PLN Jednostki samorządu terytorialnego: 24mln PLN Przychody od lokat na rachunkach bankowych: 3% w skali roku Przychody od udzielonych pożyczek: 4% w skali roku Koszty operacyjne Koszty zarządzania: UDF: maksymalnie 3% w skali roku od kapitału założycielskiego (środków RPO WSL ) Podatek dochodowy Opodatkowanie odsetek na lokatach/rachunkach bankowych: 19% C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 94

95 Opodatkowanie przychodów z tytułu udzielonych pożyczek: 19% Średni okres spłaty pożyczek Okres karencji Prowizja od udzielonych pożyczek Rozdysponowanie niewykorzystanego kapitału UDF 20 lat 2 lata Brak Realokacja środków na nowe projekty zasoby finansowe do dyspozycji o wartości minimum 30 mln PLN ogółem. Wady Zalety Duże koszty organizacyjne po stronie IZ, związane z tworzeniem struktur, wytycznych związanych z zarządzaniem inicjatywą JESSICA (koszty osobowe, ekspertyz zewnętrznych, wyposażenie, itp.) Mała możliwośd uzyskania efektu dźwigni finansowej. Kilkuletni okres dotyczący wniesienia kapitału przez potencjalnych udziałowców ze względu na brak silnego oddziaływana oraz istnienie konkurencyjnych mechanizmów na rynkach kapitałowych i inwestycyjnych Brak lub niedostateczne doświadczenie IZ w realizacji podobnych przedsięwzięd mechanizmów finansowych koniecznośd ponoszenia dodatkowych wydatków związanych ze specjalistycznymi opracowaniami, koniecznością zatrudnienia ekspertów Możliwośd pojawienia się opóźnieo w realizacji inicjatywy JESSICA, w tym w przygotowaniu procedur Jeden z wielu funduszy pożyczkowych co oznacza niskie zainteresowanie potencjalnych Niskie koszty obsługi programu w trakcie funkcjonowania inicjatywy JESSICA m.in. związane z prostą strukturą organizacyjną i niskim zapotrzebowaniem na wysoko wykwalifikowaną kadrę. Czytelne i powtarzalne schematy działania C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 95

96 udziałowców - miast Kilkuletni zastój w udzielaniu pożyczek - ze względu na szybkie wyczerpanie dostępnej alokacji środków, 2 lata karencji oraz okres spłaty udzielonych pożyczek C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 96

97 Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 2 w mln PLN W2. Wyszczególnienie Organizowanie UDF Wykorzystanie środków z funduszy UE Działalność funduszu w perspektywie długoterminowej Saldo środków Funduszu UDF na koniec roku 157,60 153,77 151,89 159,95 160,01 160,30 177,33 178,36 179,86 180,89 182,89 184,90 186,90 Wpływy 160,00 0,97 2,92 12,86 5,18 5,41 22,15 6,79 7,25 6,79 7,76 7,76 7,95 kapitał przekazany przez IZ (środki RPO WSL ) 160,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 kapitał przekazany przez pozostałych 8,00 16,00 udziałowców (w tym miasta) przychody netto z odsetek od pożyczek i 0,00 0,97 2,92 4,86 5,18 5,41 6,15 6,79 7,25 6,79 7,76 7,76 7,95 depozytów Wypływy 2,40 4,80 4,80 4,80 5,12 5,12 5,12 5,76 5,76 5,76 5,76 5,76 5,94 koszty zarządzania 2,40 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 wypłata zysku z odsetek od pożyczek na rzecz 0,00 0,00 0,00 0,00 0,32 0,32 0,32 0,96 0,96 0,96 0,96 0,96 1,14 udziałowców Przychody z działalności operacyjnej 0,00 0,97 2,92 4,86 5,18 5,41 6,15 6,79 7,25 6,79 7,76 7,76 7,95 przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał 0,00 1,20 3,60 6,00 6,00 6,00 7,20 7,20 7,20 7,20 8,40 8,40 8,40 RPO WSL ) podatek od przychodów odsetkowych 0,00 0,23 0,68 1,14 1,14 1,14 1,37 1,37 1,37 1,37 1,60 1,60 1,60 przychody z odsetek od pożyczek (po opodatkowaniu) przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał udziałowców) 0,00 0,97 2,92 4,86 4,86 4,86 5,83 5,83 5,83 5,83 6,80 6,80 6,80 0,00 0,00 0,00 0,00 0,32 0,32 0,32 0,96 0,96 0,96 0,96 0,96 1,14 przychody z odsetek od depozytów bankowych 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,24 0,00 0,00 0,48 0,00 0,00 0,00 0,00 (brutto) podatek od przychodów odsetkowych 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,01 0,00 0,00 0,02 0,00 0,00 0,00 0,00 przychody z odsetek od depozytów bankowych (po opodatkowaniu) Istotne wartości 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,23 0,00 0,00 0,46 0,00 0,00 0,00 0,00 koszty zarządzania UDF w % 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% oprocentowanie depozytów 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% oprocentowanie pożyczek (kapitał RPO WSL ) 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% oprocentowanie pożyczek (kapitał udziałowców) 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% podatek od przychodów pożyczkowych i depozytowych 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

98 okres spłaty pożyczek w latach 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 pożyczki udzielone w danym roku ogółem 0,00 30,00 60,00 60,00 8,00 0,00 30,00 16,00 0,00 0,00 30,00 0,00 4,56 pożyczki udzielone w danym roku (kapitał RPO 0,00 30,00 60,00 60,00 30,00 30,00 WSL ) pożyczki udzielone w danym roku (kapitał 8,00 16,00 4,56 udziałowców) pożyczki udzielone ogółem - narastająco 0,00 30,00 90,00 150,00 158,00 158,00 188,00 204,00 204,00 204,00 234,00 234,00 238,56 udzielone pożyczki ogółem (kapitał RPO WSL ) 0,00 30,00 90,00 150,00 150,00 150,00 180,00 180,00 180,00 180,00 210,00 210,00 210,00 udzielone pożyczki ogółem (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 8,00 8,00 8,00 24,00 24,00 24,00 24,00 24,00 28,56 spłaty pożyczek ogółem 0,00 0,00 0,00 1,50 4,50 7,43 7,60 7,23 8,35 8,79 8,37 7,93 9,01 pożyczki (kapitał RPO WSL ) 0,00 0,00 0,00 1,50 4,50 7,43 7,20 6,83 7,97 7,63 7,23 6,85 7,99 pożyczki (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,40 0,40 0,38 1,16 1,14 1,08 1,03 saldo udzielonych pożyczek 0,00 30,00 90,00 148,50 152,00 144,58 166,98 175,75 167,40 158,61 180,24 172,31 167,86 pożyczki (kapitał RPO WSL ) 0,00 30,00 90,00 148,50 144,00 136,58 159,38 152,55 144,58 136,95 159,72 152,87 144,89 pożyczki (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 8,00 8,00 7,60 23,20 22,82 21,66 20,52 19,44 22,97 niewykorzystany kapitał w UDF 157,60 123,77 61,89 11,45 8,01 15,72 10,36 2,62 12,46 22,28 2,65 12,59 19,04 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 98

99 160 Kapitał założycielski w latach w mln PLN kapitał przekazany przez IZ (środki RPO) kapitał przekazany przez pozostałych udziałowców (w tym miasta) Saldo środków Funduszu UDF na koniec roku w mln PLN 200,00 150,00 100,00 50,00 0, C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

100 Niewykorzystany kapitał w UDF na koniec roku 200,00 150,00 100,00 50,00 0, Funkcjonowanie UDF 200,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0, pożyczki i kredyty udzielone w danym roku saldo udzielonych pożyczek i kredytów spłaty pożyczek i kredytów ogółem C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 100

101 Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 3 HF, 2 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców ( JST i banków: EBI i komercyjnych) Wariant dotyczy utworzenia i funkcjonowania 1 HF oraz 2 UDF, dla których kapitał początkowy będą stanowiły środki w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata oraz środki udziałowców: jednostek samorządu terytorialnego i banków, w tym Europejskiego Banku Inwestycyjnego i banków komercyjnych. Tabela: Założenia do analizy W3 Horyzont czasowy Lata: Procedura zamówieo publicznych, umowa na utworzenie i zarządzanie HF podpisana do kooca 2009r. I poł. 2010r. przekazanie środków do HF. Wybór UDF do kooca I poł 2010r. Liczba UDF 2 II poł. 2010r. przekazanie środków do UDF, przygotowanie procedur wyboru i realizacji projektów, przygotowanie projektów 2011r. realizacja pierwszych projektów Źródło finansowania Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata (priorytet VI. Zrównoważony rozwój miast) Wkład udziałowców jednostek samorządu terytorialnego, banki: EBI, banki komercyjne Pula środków początkowa wartośd RPO WSL : 40 mln EUR = 160 mln PLN Jednostki samorządu terytorialnego: 24 mln PLN EBI: 48 mln PLN Banki komercyjne: 48 mln PLN Przychody finansowe Przychody od lokat na rachunkach bankowych: 3% w skali roku Przychody od udzielonych pożyczek: 4% w skali roku C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 101

102 Koszty operacyjne Koszty zarządzania: HF: maksymalnie 2% w skali roku od kapitału założycielskiego (środków RPO WSL ) UDF: maksymalnie 3% w skali roku od kapitału założycielskiego (środków RPO WSL ) Podatek dochodowy Opodatkowanie odsetek na lokatach/rachunkach bankowych: 19% Opodatkowanie przychodów z tytułu udzielonych pożyczek: 19% Średni okres spłaty pożyczek Okres karencji Prowizja od udzielonych pożyczek Rozdysponowanie niewykorzystanego kapitału UDF 20 lat 2 lata brak Realokacja środków na nowe projekty zasoby finansowe do dyspozycji o wartości minimum 30 mln PLN ogółem. Wady Zalety Koszty związane z funkcjonowaniem HF stanowiące udział od kapitału początkowego (wniesionego kapitału RPO WSL ) Trudniejsze mechanizmy w UDF inwestycyjnym Niskie koszty obsługi po stronie IZ ze względu na zastąpienie IZ w zarządzaniu środkami z programów operacyjnych oraz w ich inwestowaniu w poszczególne UDF. Przejęcie zadao IZ przez HF należących do obowiązków instytucji zarządzającej; Możliwośd dopasowania narzędzi finansowych do projektu. Koniecznośd większej indywidualizacji procedur, w tym finansowych i księgowych Możliwośd uzyskania dźwigni finansowej Z punku widzenia podmiotów z sektora finansów publicznych przystępujących do UDF, to nie tylko C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 102

103 zyski decyduje o wniesieniu kapitału, lecz również profesjonalne zarządzanie środkami z RPO WSL jako nadrzędny cel działalności HF. Koniecznośd zatrudnienia wyżej wykwalifikowanej kadry. Możliwośd pozyskania dodatkowych instytucji finansujących, w tym EBI, banków komercyjnych, pozostałych udziałowców: w tym miast. Możliwośd realokacji środków na nowe projekty (po spłacie uprzednio udzielonych pożyczek) oraz dzięki wniesionym udziałom przez samorządy, banki, w tym EBI. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 103

104 Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 3 w mln PLN W3. Wyszczególnienie Organizowanie HF i UDF Saldo środków Funduszu Holdingowego na koniec 0,00 roku Wpływy 160,34 wniesienie kapitału założycielskiego 160,00 zysk operacyjny 0,34 Wypływy 160,34 przekazanie kapitału do UDF 160,34 inne 0,00 strata operacyjna (wartości ujemne) 0,00 Działalność operacyjna przychody z odsetek od depozytów bankowych 2,40 (brutto) podatek od przychodów odsetkowych w HF 0,46 przychody z odsetek od depozytów bankowych 1,94 (po opodatkowaniu) koszt wynagrodzenia za zarządzanie (2%) 1,60 Wykorzystanie środków z funduszy UE Działalność funduszu w perspektywie długoterminowej Saldo środków Funduszu UDF na koniec roku 159,89 208,92 227,63 245,46 270,44 279,84 289,15 291,82 293,86 296,25 299,99 303,40 307,91 Wpływy 162,29 53,83 25,43 25,43 33,46 19,08 19,31 12,98 12,37 12,71 14,06 13,73 16,41 kapitał przekazany przez HF (środki RPO) 160,34 kapitał przekazany przez pozostałych 8,00 8,00 8,00 udziałowców (w tym miasta) kapitał przekazany przez banki komercyjne 16,00 16,00 16,00 kapitał przekazany przez EBI 48,00 przychody netto z odsetek od pożyczek i 1,95 5,83 9,43 9,43 9,46 11,08 11,31 12,98 12,37 12,71 14,06 13,73 16,41 depozytów Wypływy 2,40 4,80 6,72 7,60 8,48 9,68 10,00 10,32 10,32 10,32 10,32 10,32 11,90 koszty zarządzania 2,40 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 wypłata zysku z odsetek od kredytów bankowych 0,00 0,00 0,00 0,88 1,76 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 3,37 na rzecz kredytodawców wypłata zysku z odsetek od pożyczek na rzecz 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,32 0,64 0,96 0,96 0,96 0,96 0,96 1,14 udziałowców wypłata zysku z odsetek od pożyczek na rzecz EBI 0,00 0,00 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 2,59 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

105 Przychody z działalności operacyjnej 1,95 5,83 9,43 9,43 9,46 11,08 11,31 12,98 12,37 12,71 14,06 13,73 16,41 przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał 0,00 2,40 4,80 6,40 6,40 6,40 6,40 7,68 7,68 7,68 8,88 8,88 9,78 RPO) podatek od przychodów odsetkowych 0,00 0,46 0,91 1,22 1,22 1,22 1,22 1,46 1,46 1,46 1,69 1,69 1,86 przychody z odsetek od pożyczek (po opodatkowaniu) przychody z odsetek od kredytów bankowych brutto przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał udziałowców) 0,00 1,94 3,89 5,18 5,18 5,18 5,18 6,22 6,22 6,22 7,19 7,19 7,92 0,00 0,00 0,00 0,88 1,76 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 2,64 3,37 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,32 0,64 0,96 0,96 0,96 0,96 0,96 1,14 przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał 0,00 0,00 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 1,92 2,59 EBI) przychody z odsetek od depozytów bankowych 2,41 4,80 4,47 1,79 0,73 1,26 1,15 1,53 0,77 1,19 1,66 1,26 1,72 (brutto) podatek od przychodów odsetkowych 0,46 0,91 0,85 0,34 0,14 0,24 0,22 0,29 0,15 0,23 0,32 0,24 0,33 przychody z odsetek od depozytów bankowych (po opodatkowaniu) Istotne wartości koszty zarządzania w HF 2,00% 1,95 3,89 3,62 1,45 0,59 1,02 0,93 1,24 0,63 0,97 1,35 1,02 1,39 koszty zarządzania UDF w % 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% oprocentowanie depozytów 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% oprocentowanie pożyczek (kapitał RPO) 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% oprocentowanie pożyczek (kapitał udziałowców) 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% oprocentowanie kredytów komercyjnych 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% (1,5%+WIBOR) oprocentowanie pożyczek EBI 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% podatek od przychodów pożyczkowych, 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% kredytowych i depozytowych okres spłaty pożyczek i kredytów w latach 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 pożyczki i kredyty udzielone w danym roku ogółem 0,00 60,00 108,00 56,00 16,00 24,00 8,00 40,00 0,00 0,00 30,00 0,00 56,97 pożyczki udzielone w danym roku (kapitał RPO) 0,00 60,00 60,00 40,00 0,00 0,00 0,00 32,00 0,00 0,00 30,00 0,00 22,38 pożyczki udzielone w danym roku (kapitał 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 8,00 8,00 8,00 0,00 0,00 0,00 0,00 4,60 udziałowców) kredyty udzielone w danym roku 0,00 0,00 0,00 16,00 16,00 16,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 13,19 pożyczki udzielone w danym roku (kapitał EBI) 0,00 0,00 48,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 16,80 pożyczki i kredyty udzielone ogółem - narastająco 0,00 60,00 168,00 224,00 240,00 264,00 272,00 312,00 312,00 312,00 342,00 342,00 398,97 udzielone pożyczki ogółem (kapitał RPO) 0,00 60,00 120,00 160,00 160,00 160,00 160,00 192,00 192,00 192,00 222,00 222,00 244,38 udzielone pożyczki ogółem (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 8,00 16,00 24,00 24,00 24,00 24,00 24,00 28,60 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 105

106 udzielone kredyty ogółem 0,00 0,00 0,00 16,00 32,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 61,19 udzielone pożyczki ogółem (kapitał EBI) 0,00 0,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 48,00 64,80 spłaty pożyczek i kredytów ogółem 0,00 0,00 0,00 3,00 8,40 11,05 11,43 12,08 11,91 13,30 12,71 12,04 12,91 pożyczki (kapitał RPO) 0,00 0,00 0,00 3,00 6,00 7,85 7,55 7,16 6,78 8,02 7,68 7,28 8,40 pożyczki (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,40 0,80 1,18 1,14 1,08 1,02 kredyty bankowe 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,80 1,60 2,36 2,28 2,16 2,05 1,94 1,84 pożyczki (EBI) 0,00 0,00 0,00 0,00 2,40 2,40 2,28 2,16 2,05 1,94 1,84 1,74 1,65 saldo udzielonych pożyczek i kredytów 0,00 60,00 168,00 221,00 228,60 241,55 238,12 266,04 254,14 240,83 258,13 246,09 290,15 pożyczki (kapitał RPO) 0,00 60,00 120,00 157,00 151,00 143,15 135,60 160,44 153,66 145,64 167,96 160,68 174,66 pożyczki (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 8,00 16,00 23,60 22,80 21,62 20,48 19,40 22,98 kredyty bankowe 0,00 0,00 0,00 16,00 32,00 47,20 45,60 43,24 40,96 38,80 36,75 34,81 46,16 pożyczka EBI 0,00 0,00 48,00 48,00 45,60 43,20 40,92 38,76 36,71 34,78 32,94 31,20 46,35 niewykorzystany kapitał w UDF 159,89 148,92 59,63 24,46 41,84 38,29 51,03 25,77 39,73 55,41 41,86 57,31 17,76 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 106

107 Kapitał założycielski w latach w mln PLN kapitał przekazany przez HF (środki RPO) kapitał przekazany przez pozostałych udziałowców (w tym miasta) 160, , Saldo środków Funduszu UDF na koniec roku w mln PLN 600,00 400,00 200,00 0, C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

108 Niewykorzystany kapitał w UDF na koniec roku w PLN 200,00 150,00 100,00 50,00 0, Funkcjonowanie UDF 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, pożyczki i kredyty udzielone w danym roku saldo udzielonych pożyczek i kredytów spłaty pożyczek i kredytów ogółem C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 108

109 Projekcje przepływów finansowych wynikających z wdrożenia JESSICA- Wariant 4 HF/EBI), > 2 UDF ze środków RPO WSL i udziałowców ( JST i banków: EBI i komercyjnych) Wariant dotyczy utworzenia i funkcjonowania 1 HF zarządzanego przez EBI oraz 2 5 UDF, dla których kapitał początkowy będą stanowiły środki w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata oraz środki udziałowców: jednostek samorządu terytorialnego i banków komercyjnych oraz EBI. Tabela: Założenia do analizy W4 Horyzont czasowy Lata: Umowa na utworzenie i 2009r. zarządzanie HF podpisana do kooca I poł. 2010r. przekazanie środków do HF zarządzanego przez EBI. Wybór UDF do kooca I poł. 2010r. Liczba UDF >2 II poł. 2010r. przekazanie środków do UDF, przygotowanie procedur wyboru i realizacji projektów, przygotowanie projektów 2011r. realizacja pierwszych projektów Pierwsze UDF zostaną powołane z udziałem środków RPO, następnie w późniejszym terminie powstaną UDF finansowanie ze środków udziałowców np. jednostek samorządu terytorialnego. Źródło finansowania Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata (priorytet VI. Zrównoważony rozwój miast) Wkład udziałowców jednostek samorządu terytorialnego, banki, w tym EBI i banki komercyjne Pula środków początkowa wartośd RPO WSL : 40 mln EUR = 160 mln PLN Jednostki samorządu terytorialnego: 64 mln PLN EBI: 160 mln PLN Banki komercyjne: 128 mln PLN C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 109

110 Przychody finansowe Przychody od lokaty na rachunku bankowym EBI: 2,7% w skali roku Przychody od lokat na rachunkach bankowych: 3% w skali roku Przychody od udzielonych pożyczek: 4% w skali roku Koszty operacyjne Koszty zarządzania: HF: maksymalnie 2% w skali roku od kapitału założycielskiego (środków RPO WSL ) UDF: maksymalnie 3% w skali roku od kapitału założycielskiego (środków RPO WSL ) Podatek dochodowy Opodatkowanie odsetek na lokatach/rachunkach bankowych: 19% Opodatkowanie przychodów z tytułu udzielonych pożyczek: 19% Na rachunku EBI: 0% Średni okres spłaty pożyczek Okres karencji Prowizja od udzielonych pożyczek Rozdysponowanie niewykorzystanego kapitału UDF 20 lat 2 lata brak Realokacja środków na nowe projekty zasoby finansowe do dyspozycji o wartości minimum 30 mln PLN ogółem. Wady Zalety Koszty związane z funkcjonowaniem HF stanowiące udział od kapitału początkowego (wniesionego kapitału RPO WSL ) Niskie koszty obsługi po stronie IZ ze względu na zastąpienie IZ w zarządzaniu środkami z programów operacyjnych oraz w ich inwestowaniu w poszczególne UDF. Przejęcie zadao IZ przez HF należących do obowiązków instytucji zarządzającej. Możliwośd przejęcia kosztów zarządzania przez samorządy niższego szczebla. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 110

111 Możliwośd zbyt dużego rozdrobnienia instytucjonalnego Trudniejsze mechanizmy w UDF, w tym finansowe i księgowe Koniecznośd indywidualizacji procedur Koniecznośd zatrudnienia wyżej wykwalifikowanej kadry Możliwośd dopasowania narzędzi finansowych do projektów i lokalnej specyfiki. Duży transfer wiedzy pomiędzy HF zarządzanym przez EBI a UDF. Bardzo duża możliwośd uzyskania dźwigni finansowej. Z punku widzenia podmiotów z sektora finansów publicznych przystępujących do UDF, to nie tylko zyski decyduje o wniesieniu kapitału, lecz również profesjonalne zarządzanie środkami z RPO WSL jako nadrzędny cel działalności HF. Prestiż EBI jako HF wysokie doświadczenie we wdrażaniu inicjatywy JESSICA. Brak konieczności przeprowadzenia zamówienia publicznego na wybór HF, w przypadku pełnienia tej funkcji przez EBI, na Mocy Traktatu Rzymskiego. EBI jako HF ma najwyższy możliwy rating kredytowy (AAA) na rynkach pieniężnych. Dzięki temu EBI może zgromadzid bardzo wysokie kwoty kapitału na bardzo korzystnych warunkach. Jako że EBI jest bankiem o charakterze niezarobkowym, warunki udzielania pożyczek są równie korzystne. Możliwośd stworzenia bazy dobrych praktyk i wzmocnienia merytorycznego samorządów Duże prawdopodobieostwo pozyskania dodatkowych partnerów i źródeł finansowania Możliwośd pozyskania dodatkowych instytucji finansujących, w tym EBI, banków komercyjnych, pozostałych udziałowców: w tym miast. Największa elastycznośd, w tym finansowa modelu Możliwośd dużej dywersyfikacji projektów C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 111

112 Dzięki dużej różnorodności narzędzi najpełniejsza możliwośd uzyskania efektu wartości dodanej w realizacji Zintegrowanych Programów Częsta możliwośd realokacji środków na nowe projekty (po spłacie uprzednio udzielonych pożyczek) oraz dzięki wniesionym udziałom przez samorządy, banki, w tym EBI. Realizacja projektów w ramach PPP. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 112

113 Tabela: Przepływy finansowe dla wariantu 4 w mln PLN W4. Wyszczególnienie Saldo środków Funduszu Holdingowego na koniec 0,00 roku Wpływy 160,56 wniesienie kapitału założycielskiego 160,00 zysk operacyjny 0,56 Organizowanie Wykorzystanie środków z funduszy UE Działalność funduszu w perspektywie długoterminowej HF i UDF Wypływy 160,56 przekazanie kapitału do UDF 160,56 inne 0,00 strata operacyjna (wartości ujemne) 0,00 Działalność operacyjna przychody z odsetek od depozytów bankowych 2,16 (brutto) podatek od przychodów odsetkowych w HF/EBI 0,00 przychody z odsetek od depozytów bankowych (po opodatkowaniu) 2,16 koszt wynagrodzenia za zarządzanie (2%) 1,60 Saldo środków Funduszu UDF na koniec roku 322,05 327,02 363,14 398,52 480,18 499,34 534,48 537,75 540,84 544,93 548,84 553,42 559,96 Wpływy 324,45 12,17 45,72 48,34 96,38 38,04 54,66 24,07 25,15 26,15 25,97 26,65 32,05 kapitał przekazany przez HF (środki RPO WSL ) 160,56 kapitał przekazany przez pozostałych udziałowców (w tym miasta) kapitał przekazany przez banki komercyjne 32,00 32,00 64,00 kapitał przekazany przez EBI 160,00 16,00 16,00 32,00 przychody netto z odsetek od pożyczek i 3,89 12,17 13,72 16,34 16,38 22,04 22,66 24,07 25,15 26,15 25,97 26,65 32,05 depozytów Wypływy 2,40 7,20 9,60 12,96 14,72 18,88 19,52 20,80 22,06 22,06 22,06 22,06 25,52 koszty zarządzania 2,40 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 4,80 wypłata zysku z odsetek od kredytów bankowych na rzecz kredytodawców 0,00 0,00 0,00 1,76 3,52 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 8,90 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

114 wypłata zysku z odsetek od pożyczek na rzecz 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,64 1,28 2,56 2,56 2,56 2,56 2,56 3,02 udziałowców wypłata zysku z odsetek od pożyczek na rzecz 0,00 2,40 4,80 6,40 6,40 6,40 6,40 6,40 7,66 7,66 7,66 7,66 8,79 EBI Przychody z działalności operacyjnej 3,89 12,17 13,72 16,34 16,38 22,04 22,66 24,07 25,15 26,15 25,97 26,65 32,05 przychody z odsetek od pożyczek brutto 0,00 2,40 4,80 6,40 6,40 6,40 7,68 7,68 7,68 9,08 9,08 9,08 10,62 (kapitał RPO WSL ) podatek od przychodów odsetkowych 0,00 0,46 0,91 1,22 1,22 1,22 1,46 1,46 1,46 1,73 1,73 1,73 2,02 przychody z odsetek od pożyczek (po 0,00 1,94 3,89 5,18 5,18 5,18 6,22 6,22 6,22 7,35 7,35 7,35 8,60 opodatkowaniu) przychody z odsetek od kredytów bankowych 0,00 0,00 0,00 1,76 3,52 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 7,04 8,90 brutto przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,64 1,28 2,56 2,56 2,56 2,56 2,56 3,02 udziałowców) przychody z odsetek od pożyczek brutto (kapitał 0,00 2,40 4,80 6,40 6,40 6,40 6,40 6,40 7,66 7,66 7,66 7,66 8,79 EBI) przychody z odsetek od depozytów bankowych 4,81 9,66 6,21 3,69 1,58 3,43 2,12 2,28 2,06 1,90 1,67 2,51 3,38 (brutto) podatek od przychodów odsetkowych 0,91 1,84 1,18 0,70 0,30 0,65 0,40 0,43 0,39 0,36 0,32 0,48 0,64 przychody z odsetek od depozytów bankowych 3,89 7,83 5,03 2,99 1,28 2,77 1,72 1,85 1,67 1,54 1,36 2,03 2,74 (po opodatkowaniu) Istotne wartości koszty zarządzania w HF 2,00% oprocentowanie depozytów w HF 2,70% koszty zarządzania UDF w % 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% oprocentowanie depozytów 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% 3,00% oprocentowanie pożyczek (kapitał RPO WSL ) 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% oprocentowanie pożyczek (kapitał udziałowców) 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% oprocentowanie kredytów komercyjnych 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% 5,50% (1,5%+WIBOR) oprocentowanie pożyczek EBI 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% 4,00% podatek od przychodów pożyczkowych, 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% 19,00% kredytowych i depozytowych okres spłaty pożyczek i kredytów w latach 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 20,00 pożyczki i kredyty udzielone w danym roku ogółem 0,00 120,00 120,00 112,00 32,00 80,00 48,00 32,00 31,56 35,00 0,00 0,00 112,05 pożyczki udzielone w danym roku (kapitał RPO 0,00 60,00 60,00 40,00 0,00 0,00 32,00 0,00 0,00 35,00 0,00 0,00 38,38 WSL ) pożyczki udzielone w danym roku (kapitał 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 16,00 16,00 32,00 0,00 0,00 0,00 0,00 11,56 udziałowców) kredyty udzielone w danym roku 0,00 0,00 0,00 32,00 32,00 64,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 33,90 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 114

115 pożyczki udzielone w danym roku (kapitał EBI) 0,00 60,00 60,00 40,00 0,00 0,00 0,00 0,00 31,56 0,00 0,00 0,00 28,20 pożyczki i kredyty udzielone ogółem - narastająco 0,00 120,00 240,00 352,00 384,00 464,00 512,00 544,00 575,56 610,56 610,56 610,56 722,61 udzielone pożyczki ogółem (kapitał RPO WSL ) 0,00 60,00 120,00 160,00 160,00 160,00 192,00 192,00 192,00 227,00 227,00 227,00 265,38 udzielone pożyczki ogółem (kapitał 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 16,00 32,00 64,00 64,00 64,00 64,00 64,00 75,56 udziałowców) udzielone kredyty ogółem 0,00 0,00 0,00 32,00 64,00 128,00 128,00 128,00 128,00 128,00 128,00 128,00 161,90 udzielone pożyczki ogółem (kapitał EBI) 0,00 60,00 120,00 160,00 160,00 160,00 160,00 160,00 191,56 191,56 191,56 191,56 219,76 spłaty pożyczek i kredytów ogółem 0,00 0,00 0,00 6,00 12,00 17,30 18,30 21,44 22,92 23,45 23,88 24,46 23,26 pożyczki (kapitał RPO WSL ) 0,00 0,00 0,00 3,00 6,00 7,85 7,55 7,16 8,38 8,02 7,60 8,95 8,57 pożyczki (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,80 1,60 3,16 3,08 2,92 2,77 kredyty bankowe 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1,60 3,20 6,32 6,16 5,84 5,54 5,24 4,97 pożyczki (EBI) 0,00 0,00 0,00 3,00 6,00 7,85 7,55 7,16 6,78 6,42 7,66 7,34 6,96 saldo udzielonych pożyczek i kredytów 0,00 120,00 240,00 346,00 366,00 428,70 458,40 468,97 477,60 489,15 465,27 440,82 529,60 pożyczki (kapitał RPO WSL ) 0,00 60,00 120,00 157,00 151,00 143,15 167,60 160,44 152,06 179,04 171,44 162,49 192,29 pożyczki (kapitał udziałowców) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 16,00 32,00 63,20 61,60 58,44 55,36 52,44 61,23 kredyty bankowe 0,00 0,00 0,00 32,00 64,00 126,40 123,20 116,88 110,72 104,88 99,34 94,10 123,03 pożyczka EBI 0,00 60,00 120,00 157,00 151,00 143,15 135,60 128,44 153,22 146,80 139,14 131,80 153,04 niewykorzystany kapitał w UDF 322,05 207,02 123,14 52,52 114,18 70,64 76,08 68,78 63,24 55,77 83,56 112,61 30,36 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 115

116 Kapitał założycielski w latach w mln PLN kapitał przekazany przez HF (środki RPO) 160,56160 kapitał przekazany przez pozostałych udziałowców (w tym miasta) kapitał przekazany przez banki komercyjne 160, Saldo środków Funduszu UDF na koniec roku w mln PLN 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

117 Niewykorzystany kapitał w UDF na koniec roku w PLN 400,00 300,00 200,00 100,00 0, Funkcjonowanie UDF 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0, pożyczki i kredyty udzielone w danym roku spłaty pożyczek i kredytów ogółem saldo udzielonych pożyczek i kredytów C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 117

118 2.3. Efekty pozabudżetowe JESSICA dla Instytucji Zarządzającej Do głównych skutków wdrożenia instrumentu JESSICA zalicza się: efektywnośd zarządzania środkami poprzez oddelegowanie funkcji zarządzania mechanizmem JESSICA do instytucji zewnętrznej, która będzie odpowiedzialna za przygotowanie wytycznych i wzorów dokumentów, ocenę i wybór projektów, finansowanie przedsięwzięd, itp. optymalizacja instrumentów wyboru i realizacji projektów poprzez stworzenie obiektywnych i niezależnych kryteriów, utworzenie HF/ UDF, struktury organizacyjnej, przygotowanie dokumentacji aplikacyjnej, obsługi merytorycznej i finansowej realizowanych przedsięwzięd, wysoka jakośd projektów poprzez udział środków zwrotnych, rozbudowane analizy przygotowawcze projektu, rolę instytucji kredytujących w finansowaniu przedsięwzięcia, uczestnictwo partnera prywatnego w ramach PPP, zwiększona alokacja środków poprzez możliwośd udziału wielu instytucji i partnerów finansujących przedsięwzięcia w ramach JESSICA, zwiększony zasięg oddziaływania projektu poprzez realizację zintegrowanych projektów o większym zasięgu i wartości, również o charakterze komercyjnym i generujących znaczny dochód. W mechanizmie dotacyjnym wysokośd wsparcia była uzależniona od dochodu netto generowanego przez projekt, ustalanego poprzez obliczenie tzw. luki w finansowaniu, możliwośd ponownego zainwestowania środków wypracowanych poprzez instrumenty finansowe funkcjonujące w ramach JESSICA w nowe projekty rewitalizacyjne. Środki przekazane UDF, przeznaczane na finansowanie inwestycji mają charakter odnawialny i mogą zostad zaangażowane w realizację przedsięwzięd wielokrotnie. Ze względu na ograniczoną alokację środków z funduszy UE - JESSICA pozwala na wydłużenie wykorzystania obecnych funduszy RPO WSL i zachowanie ciągłości w finansowaniu przedsięwzięd rewitalizacyjnych. Pozytywne skutki pozabudżetowe wdrożenia mechanizmu JESSICA przemawiają za jej wdrożeniem w Województwie Śląskim. Implementacja instrumentu spowoduje m.in. wzrost jakości i efektywności przygotowania i realizacji projektów oraz ich oddziaływania na rozwój społeczno gospodarczy i przestrzenny regionu. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 118

119 2.4. Optymalizacja efektów wdrożenia JESSICA poprzez zastosowanie PPP Partnerstwo publiczno-prywatne jest formą długoterminowej współpracy sektora prywatnego i publicznego przy przedsięwzięciach mających na celu realizację zadao publicznych. Celem współpracy jest osiągnięcie obopólnych korzyści, zarówno w wymiarze celów społecznych, jak i komercyjnych danego przedsięwzięcia. W przypadku projektów o charakterze dochodowym realizowanych w ramach odnawialnych instrumentów finansowych współpraca partnera publicznego i prywatnego jest czynnikiem dającym duże perspektywy rozwojowe. Szerokie stosowanie PPP może przyczynid się do znacznych oszczędności w wyniku obniżki kosztów inwestycyjnych i kosztów świadczenia usług użyteczności publicznej. Według doświadczeo Wielkiej Brytanii, gdzie projekty typu PPP stanowią około 11% wszystkich inwestycji sektora publicznego - korzyści z tytułu PPP wynoszą przeciętnie kilkanaście procent. Zasady współpracy podmiotu publicznego i partnera prywatnego w ramach partnerstwa publicznoprywatnego określa ustawa o partnerstwie publiczno prywatnym, uchwalona przez Sejm RP w dniu 21 listopada 2008 r. Aktualnie ustawa znajduje się w Senacie. Zgodnie z tą ustawą, przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia, oparta na podziale zadao i ryzyk pomiędzy: podmiotem publicznym i partnerem prywatnym. podmiot publiczny podmiot prywatny w rozumieniu ustawy są to wszystkie jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, a także osoby prawne utworzone przez te jednostki w celu zaspakajania potrzeb o charakterze powszechnym. zgodnie z ustawą jest to przedsiębiorca lub przedsiębiorca zagraniczny Tablica: Zadania stanowiące przedmiot partnerskiego przedsięwzięcia C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 119

120 Przedmiot zadania budowa lub remont obiektu budowlanego, świadczenie usług, wykonanie dzieła, w szczególności wyposażenie składnika majątkowego w urządzenia podwyższające jego wartośd lub użytecznośd, inne świadczenie połączone z utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem majątkowym, który jest wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia publiczno-prywatnego lub jest z nim związany; Ustawodawca celowo nie stworzył ściśle określonego i zamkniętego katalogu zadao, mogących byd przedmiotem przedsięwzięcia PPP, pozostawiając duży margines uznaniowy dla stron PPP, które mogą bardzo precyzyjnie określid przedmiot przedsięwzięcia w umowie. Podkreślid tu należy, że poza cytowaną ustawą mają tu w pełni zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. Po zakooczeniu umowy partnerstwa, przedmiot partnerstwa czyli np. droga, budynek, szpital, zainstalowany system urządzeo technicznych itp. przekazywany jest podmiotowi publicznemu. Ustawa przewiduje także przekazanie, po zakooczeniu partnerstwa, podmiotowi publicznemu składnika majątkowego np. gruntu, który był wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia. Takie postanowienie nie zamyka jednak możliwości odmiennego uregulowania tej kwestii w umowie o partnerstwie publiczno-prywatnym. Można w niej np. zastrzec przekazanie składnika majątkowego innej niż zaangażowana w projekt paostwowej lub samorządowej osobie prawnej lub spółce powołanej w tym celu przez podmiot publiczny. Partnerowi prywatnemu będzie przysługiwało zarówno w trakcie obowiązywania umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, jak i bezpośrednio po zakooczeniu partnerstwa prawo pierwokupu nieruchomości, która służyła do realizacji partnerstwa, jeśli miałaby byd zbywana. Umożliwiłoby to kontynuację zadania, także po zakooczeniu okresu jego realizacji. Przeciętny projekt PPP możemy podzielid na cztery etapy: Tablica. Etapy projektu PPP. rozpoznanie projektu przegląd i przygotowanie przetarg realizacja Etap I C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 120

121 Przed rozpoczęciem przygotowao PPP, należy przeprowadzid ogólny etap przygotowawczy do projektu, w ramach którego projekt zostaje zidentyfikowany, analizuje się go pod względem wykonania oraz nadaje się mu właściwą dla niego strukturę organizacyjną. Efektem tego etapu jest zgromadzenie maksymalnie dużej ilości ogólnych informacji na temat projektu. Przede wszystkim należy określid zarówno strony przedsięwzięcia, jak i jego pozostałych uczestników. Następnie należy rozpoznad wszystkie ekonomiczno społeczne oddziaływania projektu i rozpoznad jego bezpośrednie koszty i korzyści. Po dokonaniu takiej analizy należy również realnie ocenid możliwości sfinansowania projektu przez podmiot publiczny i określid jego oddziaływanie finansowe na pozostałe jednostki. Ostatecznie należy zbadad wszystkie możliwe źródła finansowania. Etap II Ten etap jest poświęcony przede wszystkim sprawdzeniu czy dany projekt posiada cechy i odpowiada charakterystyce projektów realizowanych w formule PPP i może tym samym byd zakontraktowany w tym trybie. Przede wszystkim należy określid czy wykonanie zadania w ten sposób przyniesie korzyści przeważające w stosunku do innych metod realizacji zadao publicznych. Należy również ocenid atrakcyjnośd danego projektu z punktu widzenia sektora prywatnego i wyliczyd stopę zwrotu wszystkich strumieni pieniężnych przedsięwzięcia. Kiedy okaże się, iż metoda partnerstwa znajduje zastosowanie przy określonym projekcie, należy się skupid na zidentyfikowaniu wszelkich zalet i wad różnych modeli PPP i wybrad najbardziej optymalny. Na tym etapie wskazana jest analiza doświadczeo innych podmiotów, które realizowały już projekty PPP w ramach interesującej nas dziedziny zadao publicznych. Etap III Etap przetargu to etap bardzo szczegółowy, poświęcony tworzeniu struktury partnerstwa i wyborowi partnera prywatnego, którego rezultatem jest konstrukcja skomplikowanej siatki rozwiązao, przyjmującej postad umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, zawierającej uregulowania kwestii natury technicznej, prawnej i finansowej. Należy przy tym pamiętad, iż aktywna i dobrze skonstruowana współpraca sektora prywatnego i publicznego, przy zachowaniu hierarchii celów własnych tych sektorów oraz zakresu obowiązków opracowanego na podstawie jasno zdefiniowanego podziału ryzyk i zobowiązao, prowadzi do maksymalizacji korzyści i efektywności w ramach realizowanego w formule PPP przedsięwzięcia. Etap IV Realizacja polega na wdrożeniu w życie projektu PPP, zgodnie z przyjętymi założeniami i harmonogramem. W dużej mierze zależy ona od zawarcia postanowieo odpowiedniej treści w umowie PPP. Fundamentem udanej realizacji przedsięwzięcia PPP jest bowiem zastosowanie win C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 121

122 win rule czyli zasady, według której partnerstwo odnoszące sukces to partnerstwo, w ramach którego następuje optymalny podział zadao i ryzyk związanych z projektem każdy wykonuje i odpowiedzialny jest za to co najlepiej potrafi, w związku z czym obie umawiające się strony czerpią z niego wymierne korzyści i realizują swoje cele. Realizacja inwestycji w formule PPP niesie dla obu stron wymierne korzyści. Jest to biznes, na którym zarabiają obie strony. Zysk ma wymiar nie tylko materialny, ale i medialny. Korzyści dla strony publicznej Zaangażowanie partnera prywatnego do wspólnego przedsięwzięcia zapewnia stronie publicznej częściową spłatę kosztów przedsięwzięcia i tym samym odciąża budżet jednostki. Kapitał prywatny znacznie ogranicza ryzyko zatrzymania budowy z powodu braku środków finansowych, a także zwiększa szansę na rozbudowę i poprawę jakości infrastruktury. Dzięki stronie prywatnej zastosowane zostają nowsze technologie w szerszym zakresie, niż gdyby inwestycja była prowadzona tylko przez stronę publiczną. Sprawne kierowanie inwestycją i zasobami ludzkimi wpływa na skrócenie czasu realizacji inwestycji i tym samym zmniejsza jej koszty. Dzięki zaangażowaniu strony prywatnej ograniczone zostają wpływy polityczne na realizację inwestycji i decyzje gospodarcze. Korzyści dla strony prywatnej Możliwośd realizacji projektu o atrakcyjnej stopie zwrotu, który w innej sytuacji byłby niedostępny. Możliwośd współpracy z jednostką sektora publicznego, przez co wzbogaca się o nowe doświadczenia, wiedzę i umiejętności, które potem może ona wykorzystad realizując inne przedsięwzięcia. Zaangażowanie się w przedsięwzięcie publiczne, które jest nagłaśniane w mediach, dzięki czemu firma zyskuje element promocji w mediach. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 122

123 Tablica: Wnioski wynikające z wykorzystania PPP Zwiększenie strumienia kapitału, który zostanie przeznaczony na inwestycje w sferze usług publicznych poprzez pozyskanie kapitału prywatnego - system PPP umożliwia realizacje projektów przy ograniczonej dostępności kapitału publicznego, ponieważ istotą PPP jest zdolnośd pozyskiwania środków kapitałowych z sektora prywatnego na przedsięwzięcia publiczne kapitał prywatny zastępuje tu środki publiczne. Jest to także ważne ze względu na koniecznośd mobilizowania zdolności finansowej samorządu do pozyskania środków strukturalnych UE; Pozyskanie wiedzy i doświadczenia sektora prywatnego i tym samym zwiększenie wydajności i jakości na polu wykonywania zadao publicznych; Lepszy podział ryzyka w ramach realizowanego przedsięwzięcia w ramach PPP określonym ryzykiem obarcza się stronę, która ma największe możliwości w zakresie udanego zarządzania nim przy danych kosztach. Celem powinna byd tu optymalizacja podziału ryzyka, aby zapewnid osiągnięcie jak największej wartości dodanej, a nie maksymalizacja jego przeniesienia i jego pozbycie się; Większa efektywnośd w wykorzystaniu zasobów i lepsza jakośd usług jak wskazuje doświadczenie, w ramach PPP wiele działao można podjąd w sposób bardziej efektywny przy zastosowaniu dyscypliny zarządzania i kompetencji sektora prywatnego, a poziom jakości usług świadczonych w ramach PPP jest często wyższy niż świadczonych w ramach sposobu tradycyjnego, co wynika z faktu lepszej organizacji, nadzoru, wykorzystania innowacyjnych rozwiązao i motywacji do obniżki kosztów. Istotnym jest, iż motywacja ta wynika z interesu kapitału prywatnego, czyli osiągnięcia korzyści, jak i nadzoru publicznego, czyli rozwiązao umów o PPP dotyczących konsekwencji niespełnienia przez partnera prywatnego standardów i jakości świadczonych usług; Możliwośd generowania dodatkowych przychodów od osób trzecich w ramach przedsięwzięcia, co ogranicza potrzebę angażowania środków publicznych; Zapewnienie optymalnego zarządzania przedsięwzięciem, przy jednoczesnym ograniczaniu jego kosztów całkowitych - obarczenie partnera prywatnego ryzykiem związanym z realizacją projektu jest bodźcem do poszukiwania przez niego optymalnych metod zarządzania i wdrażania danych projektów, co przekłada się na optymalne wydatkowanie środków pozostających do dyspozycji partnera prywatnego i tym samym obniżanie kosztów całkowitych na przestrzeni cyklu projektu. Jednocześnie należy pamiętad, iż obniżanie kosztów całkowitych nie może wpłynąd na standard i jakośd świadczonych usług i inne normy zapisane w umowie o ppp, gdyż od ich spełnienia zależy wynagrodzenie partnera prywatnego; Zwiększenie roli zarządczej sektora publicznego przez przeniesienie odpowiedzialności za realizacje danego przedsięwzięcia na partnera prywatnego (należy jednak pamiętad, iż to w zakresie sektora publicznego pozostaje kompetencja i odpowiedzialnośd za wykonywanie przypisanych im zadao publicznych), strona publiczna skoncentruje się na funkcjach regulacyjnych, planowaniu oraz monitorowaniu procesu realizacji przedsięwzięd, których celem jest realizacja zadao publicznych; ponadto przez takie ukonkurencyjnienie usług publicznych, staną się one bardziej rynkowe, przez co osiągnie się maksymalną wartośd zainwestowanych w przedsięwzięcie środków. Zachowanie właściwych proporcji przy ustalaniu hierarchii celów własnych sektorów publicznego i prywatnego oraz zakresu obowiązków opracowanego na podstawie jasno zdefiniowanego podziału ryzyk i zobowiązao, PPP prowadzi do maksymalizacji korzyści i efektywności danego przedsięwzięcia. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 123

124 Partnerstwo Publiczno Prywatne w ramach JESSICA są elementem nieuniknionym, koniecznym i przede wszystkim bardzo korzystnym. Należy jednak zwrócid uwagę na następujące czynniki krytyczne, które będą konieczne do rozpatrzenia na etapie weryfikacji wniosków. Tablica: Czynniki krytyczne PPP dla JESSICA problemy prawne z wdrożeniem ustawy o PPP ustawa o PPP została pierwotnie uchwalona w 2005, ze względu na liczne błędy i brak rozporządzeo była to ustawa wadliwa, a jej zastosowanie bez odniesienia do innych przepisów mogło byd i często było rozważane w kategoriach przestępstwa samorządy, ze względu na liczne problemy z PPP obawiają się tego typu współpracy, co często skutkuje bardzo niekorzystnymi dla przedsiębiorców propozycjami umów PPP nieznajomośd przepisów, mała liczba ekspertów ze względu na fakt, iż ustawa o PPP w prawidłowej formie funkcjonuje od 2009 r. wciąż brakuje praktyki w obszarze wdrażania partnerstw brakuje ekspertów w obszarze tworzenia umów ramowych oraz wykorzystania PPP w optymalizacji efektów inwestycyjnych dla poszczególnych przedsięwzięd brak uwarunkowao w obszarze strategii wdrażania PPP w samorządach wdrożenie PPP w samorządach powinno byd poprzedzone szczegółową analizą potrzeb oraz możliwości budżetowych wydaje się konieczne przyjęcie przez samorządy trybu przygotowania do wdrażania PPP polegającego na uprzednim sporządzeniu zindywidualizowanego Planu Wdrażania PPP określającego najważniejsze obszary, możliwości partycypacji w umowach oraz proponowane modele PPP dla poszczególnych przedsięwzięd brak uwarunkowao w obszarze oceny perspektyw ekonomicznych zawartych PPP istnieje koniecznośd przyjęcia modelu analitycznego pozwalającego na jednoznaczą ocenę opłacalności inwestycyjnej przedsięwzięd PPP planowanych do wdrożenia w ramach JESSICA. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 124

125 Analiza możliwości związanych z JESSICA oraz PPP daje bardzo optymistyczne rezultaty. Należy zwrócid uwagę na fakt, iż PPP jest działaniem nowym, które ze względu na długi czas przygotowywania przepisów prawnych, w tym przyjęcie w formie uchwały dokumentu wadliwego prawnie, posiada niski stopieo akceptowalności wśród większości władz samorządowych. Z drugiej zaś strony władze samorządowe oczekują możliwości wdrażania projektów w ramach PPP, gdyż jest to jedyna droga do uzdrowienia polityki inwestycyjnej i podejmowania działao, które są opłacalne zarówno z gospodarczego, jak i ekonomicznego punktu widzenia. JESSICA może byd naturalnym przyzwoleniem i zachętą dla samorządowców i prywatnych inwestorów do zakładania PPP oraz wspólnej realizacji ciekawych, dochodowych inwestycji. W efekcie wdrożenia JESSICA, województwo śląskie może wykorzystad ogromną szansę, na stworzenie w regionie warunków przyjaznych inwestorom zarówno w obszarze prawnym, gospodarczym, ale także finansowym (związanym z nowoczesnym instrumentem finansowym wspierającym działania inwestycyjne). Tablica: Możliwości współpracy w ramach PPP przy udziale JESSICA samorządy podmioty gospodarcze JESSICA + PPP C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 125

126 2.5. Podsumowanie, wnioski dla wdrożenia JESSICA Przeprowadzono porównanie Wariantu 0, który stanowi tradycyjny mechanizm przyznawania dotacji ze środków RPO WSL do wariantów 1-3 związanych z wdrożeniem mechanizmu JESSICA. Środki finansowe przyznawane w ramach inicjatywy JESSICA są środkami zwrotnymi w porównaniu do dotacji w ramach RPO WSL. Dzięki temu będzie istniała możliwośd funkcjonowania mechanizmu finansowania przedsięwzięd rewitalizacyjnych w długim okresie czasu. Krótkoterminową korzyścią finansową realizacji JESSICA jest możliwośd uzyskania wypłaty pełnej puli środków przeznaczonej do wykorzystania w ramach RPO WSL. Niewykorzystane środki (np. jeszcze nierozdysponowane lub po spłacie pożyczki) mogą pozostawad na oprocentowanych rachunkach bankowych i generowad przychody finansowe w formie odsetek, które pozwolą przynajmniej częściowo pokryd koszty zarządzania funduszami. W porównaniu z tradycyjnym systemem dotacyjnym zastosowanie JESSICA będzie miało następujące skutki: dzięki zwrotnemu charakterowi udzielanego finansowania kapitał funduszu nie zmniejszy się. wartośd przekazywanych środków na finansowanie projektów będzie relatywnie zwiększała się w porównaniu do tradycyjnego mechanizmu dotacyjnego, dzięki ponownej realokacji środków na nowe projekty powracających do funduszy UDF w miarę spłat pożyczek, jak również poprzez powiększanie funduszu o odsetki od pożyczek na realizację projektów i od depozytów bankowych. W wyniku analizy 4 wariantów dotyczących realizacji inicjatywy JESSICA w Województwie Śląskim można stwierdzid, że realizacja wariantu nr 4: HF + >2 UDF + udziałowcy (JST, banki) jest wariantem najbardziej optymalnym. Istnienie większej liczby UDF wywołuje tzw. efekt dźwigni polegający na zdolności przyciągania sektora publicznego (JST) i prywatnego (banki) w celu wnoszenia udziałów/wkładów do funduszy UDF. Powiększenie zasobów finansowych JESSICA wiąże się z kolei z możliwością realizacji większej liczby projektów oraz ciągłego powiększania wartości UDF (m.in. poprzez przychody finansowe z tytułu odsetek). Poprzez realizację niniejszego wariantu powstanie wyspecjalizowana instytucja wdrażająca inicjatywę JESSICA, co będzie miało wpływ na: niskie koszty obsługi po stronie IZ ze względu na zastąpienie IZ w zarządzaniu środkami z programów operacyjnych oraz w ich inwestowaniu w poszczególne UDF. Przejęcie zadao IZ przez HF należących do obowiązków instytucji zarządzającej. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 126

127 brak konieczności przeprowadzenia zamówienia publicznego na wybór HF, w przypadku pełnienia tej funkcji przez EBI, na Mocy Traktatu Rzymskiego. umożliwienie dopasowania narzędzi finansowych do projektów i lokalnej specyfiki. Duży transfer wiedzy między HF zarządzanym przez EBI, a UDF. bardzo dużą możliwośd uzyskania dźwigni finansowej. możliwośd stworzenia bazy dobrych praktyk i wzmocnienia merytorycznego samorządów duże prawdopodobieostwo pozyskania dodatkowych partnerów i źródeł finansowania możliwośd pozyskania dodatkowych instytucji finansujących, w tym EBI, banków komercyjnych, pozostałych udziałowców: w tym miast. dużą dywersyfikację projektów uzyskanie największego efektu wartości dodanej w realizacji Zintegrowanych Programów realokację środków na nowe projekty (po spłacie uprzednio udzielonych pożyczek) oraz dzięki wniesionym udziałom przez samorządy, banki, w tym EBI. realizację większej liczby projektów w formule PPP. Z punku widzenia podmiotów z sektora finansów publicznych przystępujących do UDF, to nie tylko zyski decydują o wniesieniu kapitału, lecz również profesjonalne zarządzanie środkami z RPO jako nadrzędny cel działalności HF. Prestiż EBI jako HF wysokie doświadczenie we wdrażaniu inicjatywy JESSICA. EBI jako HF ma najwyższy możliwy rating kredytowy (AAA) na rynkach pieniężnych. Dzięki temu EBI może zgromadzid bardzo wysokie kwoty kapitału na bardzo korzystnych warunkach. Jako że EBI jest bankiem o charakterze niezarobkowym, warunki udzielania pożyczek są równie korzystne. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 127

128 3. Możliwości instytucjonalne wdrożenia JESSICA 3.1. Opis potencjalnych stron, zainteresowanych wzięciem udziału w inicjatywie JESSICA Administracja publiczna Do jednostek potencjalnie zainteresowanych zaangażowaniem w inicjatywę JESSICA należą administracja rządowa, samorządy wojewódzkie, powiatowe i gminne oraz GZM. W tabeli poniżej zebrano obszary, w których wdrożenie mechanizmu JESSICA jest możliwe i pożądane. Tabela. Potencjalne zaangażowanie jednostek administracji publicznej w JESSICA Jednostka Administracja rządowa: delegatury instytucji centralnych, Urząd Wojewódzki Samorząd wojewódzki Samorząd powiatowy Potencjalne zaangażowanie w JESSICA Administracja rządowa jest właścicielem przedsiębiorstw i nieruchomości wymagających przekształceo i rewitalizacji. Jest zainteresowana wniesieniem części tego majątku, celem jego rewitalizacji. W posiadaniu Skarbu Paostwa znajdują się poprzemysłowe tereny zdegradowane (hałdy, tereny eksploatowane górniczo, tereny skażone), obiekty poprzemysłowe o dużej wartości historycznej. Skarb paostwa jest właścicielem przedsiębiorstw podlegających restrukturyzacji i posiadających bardzo duże ilości nieprodukcyjnego majątku, znajdującego się w obszarach rewitalizacji. Samorząd wojewódzki pełni funkcję Instytucji zarządzającej RPO WSL i jest głównym podmiotem decydującym o strategii, kierunkach działao i skuteczności realizacji mechanizmu. JESSICA jest narzędziem do skutecznej realizacji priorytetu 6 RPO WSL. Ponadto samorząd wojewódzki jest również właścicielem majątku znajdującego się w miastach oraz jednostek które mogą brad udział w procesach PPP. Środki JESSICA mogą byd użyte w planowanych na terenie WPKiW, przedsięwzięciach PPP, jak również przy przekształceniach w służbie zdrowia (wymaga to odrębnych analiz). Samorządy powiatowe są zainteresowane udziałem w inicjatywie na dwóch płaszczyznach. Po pierwsze samorządy powiatów ziemskich chciałyby wspomóc mniejsze miasta w stworzeniu efektywnych mechanizmów finansowych mogących pozwolid na realizację na terenie powiatu większych przedsięwzięd. Po drugie samorządy powiatów ziemskich i grodzkich widzą możliwośd C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 128

129 samodzielnego udziału w inicjatywie na obszarach służby zdrowia, szkolnictwa Samorząd gminny GZM ponadgimnazjalnego oraz infrastruktury drogowej. Szczególnie interesujące wydają się inicjatywy, zmierzające do budowy PPP przy zagospodarowywaniu obiektów szpitalnych i szkolnych oraz przy restrukturyzacji służby zdrowia. Procesy te są w fazie początkowej, stąd też inicjatywa JESSICA może mied kluczowe znaczenie dla ich powodzenia. Samorządy gminne są podmiotami najbardziej zainteresowanymi wdrożeniem mechanizmu. To samorządy gminne realizują projekty z zakresu rewitalizacji miast i to one są inicjatorami procesów inwestycyjnych i partnerskich w rewitalizacji. Większośd samorządów posiada i wdraża Lokalne Programy Rewitalizacji. Brak jednak na poziomie ustawowym rozwiązao systemowo finansujących ten proces. Jedynym źródłem finansowania są budżety własne i dotacje z ZPORR i RPO WSL. Uzupełniająco funkcjonują tu fundusze takie jak Mechanizm Finansowy EOG, czy też związane z ochroną środowiska fundusze i pożyczki krajowe. Większośd tych środków nakierowana jest jednak na finansowanie przedsięwzięd niedochodowych. Brak więc pieniędzy na działania mogące wygenerowad dochody i wartośd dodaną. Brak również pieniędzy na jasno określone PPP. Powoduje to słabośd mechanizmu dźwigni finansowej przy rewitalizacji. Większośd działao rewitalizacyjnych finansowana jest poprzez budżety gmin. W czasie kryzysu i przy zmniejszonych dochodów własnych nie pozwala to na rozpoczęcie wielu projektów o dużym potencjale. Gminy widząc możliwośd prowadzenia przy udziale JESSICA projektów obok własnych budżetów i przy wsparciu środków prywatnych, wykazały ogromne zainteresowanie tym mechanizmem. Częśd gmin wręcz zadeklarowała możliwośd wniesienia własnych środków, celem wzmocnienia kapitałowego lokalnych Funduszy Rozwoju Obszarów Miejskich. Ponadto samorządy są również właścicielem majątku znajdującego się w miastach oraz jednostek które mogą brad udział w procesach PPP. Takie podejście daje gwarancję stworzenia silnych regionalnych instytucji finansowych. Specyfika najbardziej zurbanizowanego regionu Polski była przyczyną powołania do życia Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Podstawowym celem Górnośląskiego Związku Metropolitalnego jest utworzenie C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 129

130 dynamicznie rozwijającego się wielkomiejskiego ośrodka, zdolnego do skutecznej konkurencji z innymi ośrodkami metropolitalnymi w kraju i w Europie. Ponadto GZM ma na celu: Doprowadzenie do harmonijnego rozwoju całego obszaru metropolii poprzez jak najlepsze wykorzystanie potencjału miast członkowskich, z poszanowaniem ich odrębności i specyfiki. Wzbudzanie w mieszkaocach poszczególnych miast poczucia dumy z przynależności do wielkiego organizmu miejskiego i przekonania o dostępności, dla każdego, całego potencjału metropolii. Zachęcanie mieszkaoców i przyjezdnych do odkrywania metropolii i świadomego wyboru tego miejsca do życia i pracy. Wytworzenie i upowszechnianie przekonania o wszechstronnych możliwościach wyboru kariery i modelu życia i zachęcenie młodych, dobrze wykształconych ludzi do osiedlania się i pracy w metropolii. Promowanie w kraju i za granicą wszelkich walorów metropolii: gospodarczych, kulturalnych, turystycznych, przyrodniczych. W skład GZM wchodzą: Bytom Chorzów Gliwice Dąbrowa Górnicza Jaworzno Katowice Mysłowice Piekary Śląskie Ruda Śląska Siemianowice Śląskie Sosnowiec Świętochłowice Tychy Zabrze Zgodnie ze statutem, Górnośląski Związek Metropolitalny jako związek komunalny realizuje następujące zadania: Ustalanie wspólnej strategii rozwoju dla miast wchodzących w skład C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 130

131 Związku, zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, celem jej uwzględnienia w studiach uwarunkowao i kierunkach zagospodarowania przestrzennego miast. Realizacja zadao objętych wspólną strategią rozwoju miast wchodzących w skład Związku, przekazanych Związkowi przez gminy członkowskie na podstawie stosownych porozumieo. Pozyskiwanie środków finansowych z krajowych i zagranicznych funduszy celowych na realizację zadao Związku. Zarządzanie drogami przekazanymi Związkowi przez gminy członkowskie na podstawie stosownych porozumieo. Opracowywanie wniosków w celu pozyskiwania środków publicznych pochodzących z budżetu Unii Europejskiej na realizację zadao publicznych należących do właściwości Związku. Aktywizacja rynku pracy na obszarze miast będących uczestnikami Związku poprzez pozyskiwanie i gospodarowanie środkami finansowymi na ten cel, a także wspieranie innowacyjnych programów gospodarczych podnoszących poziom konkurencyjności miast uczestników Związku w zakresie przekazanym Związkowi przez gminy członkowskie na podstawie stosownych porozumieo. Opracowywanie analiz i sprawozdao dotyczących zawodów deficytowych i dokonywanie na tej podstawie ocen dotyczących rynku pracy oraz wspieranie edukacji publicznej w szczególności ukierunkowanej na kształcenie w zawodach deficytowych w zakresie przekazanym Związkowi przez gminy członkowskie na podstawie stosownych porozumieo. Wyrażanie opinii dotyczących procesów legislacyjnych i decyzyjnych w sprawach objętych przedmiotem zainteresowania Związku ze względu na wykonywane przez Związek zadania na szczeblu krajowym, a także wojewódzkim. Współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego, w tym społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych paostw, a także organami administracji rządowej. Aktualnie GZM jest jednostką odpowiedzialną za przygotowanie i realizację programu zagospodarowania odpadów poprzez ich przeróbkę termiczną. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 131

132 Wiele zadao rewitalizacyjnych i strategicznych dla obszaru miejskiego aglomeracji górnośląskiej znajduje się na terenie kilku sąsiadujących gmin. Dlatego GZM może byd naturalnym partnerem przy realizacji zintegrowanych projektów miejskich na tak mocno zurbanizowanym obszarze Instytucje publiczne Pośród jednostek zainteresowanym zaangażowaniem w JESSICA są także instytucje publiczne takie jak: Agencje Rozwoju Lokalnego, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska, Grupa Kapitałowa Funduszu Górnośląskiego (Fundusz Górnośląski, Centrum Projektów Regionalnych, Górnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego), GAPP, TF Silesia oraz uczelnie wyższe. Zestawienie obszarów potencjalnego zaangażowania znajduje się w poniższej tabeli. Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji publicznych. Jednostka Agencje Rozwoju Lokalnego Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska Potencjalne zaangażowanie w JESSICA Agencje istniejące w regionie posiadają duży zasób wiedzy, dotyczącej lokalnej gospodarki i jej potencjału. Od lat działają na styku biznesu i samorządu, co daje im dużą możliwośd bycia uczestnikiem, doradcą przy procesach PPP. Agencje zgłaszają również zainteresowanie prowadzeniem doradztwa, konsultacji i szkoleo w zakresie przygotowania projektów dla JESSICA. Agencje mogą byd wykorzystywane również jako lokalne punkty konsultacyjne dla mechanizmu. WFOŚ posiada środki, przeznaczone na rewitalizację terenów zdegradowanych i poprzemysłowych. Udziela w tym zakresie wsparcia pożyczkowego gminom. Środki Funduszu mogłyby byd doskonałym uzupełnieniem Zintegrowanych Programów Rozwoju Obszarów Miejskich. Fundusz może udzielad pożyczek na te elementy programu, które bezpośrednio nie generują przychodów, ale wzmacniają całościowy efekt projektu. W przypadku rewitalizacji zdegradowanych obszarów poprzemysłowych, WFOŚ może byd kluczem do właściwego i efektywnego montażu finansowego projektów. Grupa Kapitałowa Fundusz Górnośląski S.A. jest podmiotem należącym w 100% do jednostek samorządu terytorialnego z obszaru Województwa Śląskiego. Przedmiotem C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 132

133 Funduszu Górnośląskiego (Fundusz Górnośląski S.A., Centrum Projektów Regionalnych, Górnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.) działalności spółki powołanej w 1995r. w oparciu o ustalenia tzw. kontraktu regionalnego są m.in.: Nabywanie nieruchomości i ruchomości w celu ich gospodarczego wykorzystania lub zbycia, Przyciąganie kapitału zewnętrznego dla finansowania inwestycji w województwie śląskim, Współpraca z krajowymi, zagranicznymi i międzynarodowymi instytucjami w zakresie zadao Spółki, Administrowanie i zarządzanie środkami przeznaczonymi na przedsięwzięcia restrukturyzacyjne i rozwojowe, Podmiot posiada doświadczenie w zakresie realizacji projektów, mogących byd współfinansowane w ramach inicjatywy JESSICA. Doświadczenie to uzyskał dzięki funkcjonującemu Departamentowi Rozwoju Inwestycji Komunalnych. Departament ma na celu: 1. Organizowad emisję i sprzedaż papierów wartościowych emitowanych przez gminy, Związki Gminne lub inne podmioty komunalne na rynku niepublicznym, 2. Inwestowanie środków Funduszu w podmioty komunalne, 3. Kapitalizacja nieruchomości będących własnością Funduszu m.in. poprzez udział w spółce developerskiej, 4. Świadczenie usług doradczych w zakresie: finansowania inwestycji komunalnych z wykorzystaniem pozabudżetowych komercyjnych źródeł finansowania, wpływu zadłużenia budżetu gminy na jej wiarygodnośd finansową w okresach dziesięcioletnich, oceny efektywności komunalnych projektów inwestycyjnych, planowania i realizacji pozyskiwania środków finansowych na potrzeby bieżące gmin za pomocą różnych instrumentów finansowych, 5. Kreowanie i wdrażanie do praktyki działania służb finansowych gmin różnych instrumentów finansowych, 6. Organizowanie szkoleo przedstawicieli samorządu terytorialnego z zakresu zarządzania finansami komunalnymi. Fundusz Górnośląski posiada w swojej strukturze Biuro Programów C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 133

134 Pomocowych, realizujące w ciągu ostatnich kilku lat programy pożyczkowe ze środków publicznych ( w tym Unii Europejskiej), zaś w ramach grupy kapitałowej funkcjonowanie znalazły: Śląski Regionalny Fundusz Poręczeniowy Sp. z o.o., udzielający poręczenia m.in. dzięki środkom uzyskanym z UE, Górnośląskie Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., Górnośląski Fundusz Restrukturyzacyjny S.A. (obecnie Silesia Capital Fund S.A.), W trakcie tworzenia znajduje się kolejny Fundusz, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w partnerstwie ze spółką zależną Banku Gospodarstwa Krajowego S.A. oraz prywatnym kapitałem. W grupie kapitałowej Funduszu Górnośląskiego S.A. znajduje się również spółka, powołana do współpracy z samorządami w zakresie budownictwa i zagospodarowania obszarów (CPR Inwestor S.A.) oraz spółka pełniąca rolę doradcy dla małych i średnich przedsiębiorstw i będąca w przeszłości Regionalną Instytucją Finansującą (GARR). Spółki te mogą, dzięki swojemu doświadczeniu, stworzyd wspólnie z Funduszem Górnośląskim S.A. nowe podmioty zależne, pełniące funkcję UDF. CPR Inwestor S.A., to spółka posiadająca wysoce wykwalifikowane kadry w zakresie rewitalizacji miast i prowadzenia projektów w obszarze PPP. Spółka jest właścicielem Towarzystwa Budownictwa Społecznego, mogącego byd bardzo aktywnym graczem w obszarze rewitalizacji. Spółka zarządza terenami poprzemysłowymi, należącymi do Funduszu Górnośląskiego S.A., budując strategie ich rewitalizacji. Spółka może byd operatorem Funduszu Rozwoju Nieruchomości, rewitalizującego obszary poprzemysłowe. W oparciu o w/w informacje należy stwierdzid, że Fundusz Górnośląski S.A. jest unikalną instytucją w rękach samorządowców Województwa Śląskiego, które nie posiada odpowiednika na terenie województwa, zarówno pod względem doświadczenia (best practices tzw. najlepsze znane praktyki), zasobów ludzkich jak i stosowanych narzędzi i rozwiązao (know-how). Wartośd dodaną stanowi doświadczenie we współpracy z samorządami (będącymi jednocześnie aktywnymi akcjonariuszami) jak i kapitałem prywatnym (w kontekście partnerstwa publiczno- prywatnego). C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 134

135 Fundusz Górnośląski S.A. prowadzi obecnie Regionalny Fundusz Pożyczkowy dla małych i średnich przedsiębiorstw, udzielający pożyczek i poręczeo, w tym przy ubieganiu się o dotacje z funduszy europejskich. Dodatkowo udzielane jest wsparcie dla osób rozpoczynających działalnośd, absolwentów i bezrobotnych. Ponadto Fundusz Górnośląski S.A. jest twórcą regionalnego funduszu venture capital nakierowanego na inwestycje w innowacyjne i związane z ochroną środowiska. Spółka zależna CPR Inwestor S.A. stworzyła z samorządem gminnym regionalne Towarzystwo Budownictwa Społecznego, nastawione na inwestycje w obszarach rewitalizacji. Fundusz Górnośląski S.A. wyraził zainteresowanie stworzeniem dwóch funduszy UDF. Funduszu pożyczkowo-poręczeniowego oraz funduszu inwestującego kapitał w przedsięwzięcia rewitalizacyjne. Wykorzystując swoje wieloletnie doświadczenie w tej dziedzinie, Fundusz Górnośląski S.A. wyraził opinię, że łączenie obu elementów w jednym funduszu UDF będzie mało efektywne (wszystkie instytucje bankowe rozdzielają wewnętrznie te dwa rodzaje działao, tworząc odrębne banki pożyczkowe, hipoteczne, inwestycyjne umiejscowione w jednej grupie bankowej). Z uwagi na to Fundusz Górnośląski S.A. deklaruje stworzenie w ramach swoich wewnętrznych struktur dwóch odrębnych UDF. GAPP TF Silesia GAPP jest Spółką Skarbu Paostwa. Celem spółki jest podejmowanie działao służących przełamywaniu, bądź łagodzeniu barier w procesach przekształceo strukturalnych i własnościowych przedsiębiorstw, zmierzając do rozwoju oraz wzrostu gospodarczego regionu. Spółka za jedno ze swych priorytetowych zadao uznaje wspieranie wzrostu konkurencyjności i rozwoju małych i średnich przedsiębiorców. Spółka zajmuje się również przekształcaniem i zagospodarowaniem terenów zdegradowanych i poprzemysłowych. Spółka deklaruje chęd stworzenia platformy do procesów przekształceo terenów zdegradowanych. Firma chciałaby realizowad projekty z zakresu rewitalizacji oraz pełnid rolę doradcy w procesach zagospodarowania obszarów poprzemysłowych. Instytucja powołana do wspierania przekształceo przedsiębiorstw na obszarze regionu. Z uwagi na fakt, iż duża częśd zakładów posiada atrakcyjnie zlokalizowane, ale zdekapitalizowane zasoby, TF Silesia może byd zainteresowana korzystaniem ze wsparcia JESSICA i wnoszeniem majątku do C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 135

136 projektów realizowanych w miastach. Uczelnie wyższe Z uwagi na ogromny potencjał lokalnych uczelni, znajomośd uwarunkowao związanych z poprzemysłowym dziedzictwem, uczelnie zainteresowane są wsparciem intelektualnym programu, pracami badawczymi na rzecz beneficjentów, przygotowywaniem własnych projektów dotyczących rewitalizacji poprzez wiedzę i podniesienie kwalifikacji Instytucje sektora finansów Wśród instytucji sektora finansowego zidentyfikowano jednostki zainteresowane zaangażowaniem w realizację JESSICA. Są to Banki komercyjne, BGK, CEB Bank Rozwoju Rady Europy, EBOiR oraz EFI Europejski fundusz Inwestycyjny Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji sektora finansów. Jednostka Banki komercyjne Potencjalne zaangażowanie w JESSICA Mimo dużej ilości banków operujących w Polsce, zainteresowanie udziałem w inicjatywie wyraziły jedynie banki operujące na obszarze inwestycji komunalnych i banki hipoteczne. Z uwagi na ograniczone zaufanie banków do inwestycji deweloperskich (informacja na sierpieo 2009), duża częśd banków deklaruje swój udział na przyszłośd, ale nie potrafi podad płaszczyzny współpracy, jaką jest zainteresowana. Generalnie banki komercyjne zainteresowane są finansowaniem konkretnych projektów, w które angażują się samorządy. Banki nie mają doświadczenia w zarządzaniu UDF i HF i z uwagi na wymogi wynikające z prawa bankowego nie wykazują dużego zainteresowania udziałem w zarządzaniu tymi instytucjami. PKO BP zainteresowany finansowaniem inwestycji rewitalizacyjnych, na poziomie do 10 mln PLN, możliwośd finansowania większych przedsięwzięd uzgodniona indywidualnie. Preferowane inwestycje samorządowe. DEPFA BANK bank nastawiony na współpracę z sektorem publicznym i udział w przedsięwzięciach związanych z restrukturyzacją, rewitalizacją, PPP. Te doświadczenia i współpraca z EBI w regionie śląskim dają możliwośd szerokiej współpracy przy wdrażaniu mechanizmu i PPP. Bank zainteresowany inwestycjami powyżej 5 mln PLN. ING Bank Śląski Bank zainteresowany finansowaniem projektów C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 136

137 samorządowych. Szczególnie zainteresowany finansowaniem inwestycji rewitalizacyjnych poprzez emisje obligacji. Poprzez swoje związki z regionem, bank jest zainteresowany szczególną współpracą przy rewitalizacji na terenie województwa śląskiego. Dexia Kommunalkredit Bank bank specjalizujący się w obsłudze sektora publicznego i spółek komunalnych. Bank otwarty na długoletnie finansowanie projektów publicznych i realizowanych w formie PPP (długi okres finansowania - do 20 lat). Bank dopuszcza negocjowanie okresu karencji w spłacie, a struktura spłat dopasowana jest do charakteru inwestycji. Możliwe jest finansowanie w różnych walutach, wsparcie przy emisja obligacji oraz udział w procesach restrukturyzacyjnych. DnB NORD - Oferta Banku obejmuje pełen zakres obsługi Jednostek Samorządu Terytorialnego. Bank finansuje nawet najbardziej skomplikowane projekty inwestycyjne, realizowane bezpośrednio przez jednostki samorządowe i z udziałem partnerów prywatnych. Posiada bardzo duże doświadczenie w finansowaniu rewitalizacji zabudowy mieszkaniowej, restrukturyzacji ZOZ-ów i finansowaniu budowy parków technologicznych. Posiada w swojej ofercie kredyt europejski na finansowanie elementów niekwalifikowanych oraz na finansowanie pomostowe. Banki komercyjne nie będą zainteresowane zarządzaniem HF ani UDF, a przede wszystkim finansowaniem konkretnych projektów. Ważne jest doświadczenie banków i ich otwartośd na finansowanie projektów PPP i przekształceo w sektorze publicznym. BGK Bank Gospodarstwa Krajowego, jako paostwowa instytucja finansowa o dużej wiarygodności, specjalizuje się w obsłudze sektora finansów publicznych. Zapewnia ekonomicznie efektywne i operacyjnie skuteczne wspieranie paostwowych programów społeczno-gospodarczych oraz samorządowych programów rozwoju regionalnego. Dba o nowoczesnośd i wysoką jakośd oferty oraz podtrzymywanie dobrych relacji z Klientami, elastycznie reagując na ich potrzeby. Misją Banku Gospodarstwa Krajowego jest sprawna i efektywna kosztowo realizacja działalności zleconej przez Paostwo, uzupełniona przez rozwój atrakcyjnej oferty działalności własnej dla wybranych segmentów rynku, w których Bank może wykorzystad swoje naturalne przewagi. Bank posiada C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 137

138 w swojej ofercie: Kredyty długoterminowe: Kredyt inwestycyjny Kredyt na finansowanie projektów unijnych Kredyt ze środków EBI Kredyty ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego z grantami Komisji Europejskiej Poręczenia i gwarancje Obligacje Emisja obligacji Usługi doradcze dla samorządów Programy rządowe Prefinansowanie Program wsparcia budownictwa socjalnego ze środków Funduszu Dopłat Program Efektywności Energetycznej GEF Fundusze celowe Fundusz Termomodernizacji i Remontów Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych Fundusze Poręczeo Kredytowych Fundusz Rozwoju Inwestycji Komunalnych Pakiet Unijny CEB - Bank Rozwoju Rady Europy Bank Rozwoju Rady Europy powstał w 1956 roku. Jest najstarszą Europejska instytucją finansową, w której udziałowcem jest również Polska. Bank jest instytucją finansową Rady Europy, udzielającą pożyczek krajom członkowskim. CEB przyznaje pożyczki w wysokości 50% całkowitego kosztu netto inwestycji lub projektu. CEB może finansowad inwestycje samorządowe o bardzo długim okresie kredytowania i na bardzo dogodnych warunkach. Bank ma doświadczenie przy prowadzeniu projektów wspólnie z EBI. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 138

139 Bank może finansowad przedsięwzięcia w obszarze rewitalizacji z zakresu mieszkalnictwa socjalnego, ochrony zdrowia, edukacji oraz ochrony środowiska. Szczególnie ciekawa przy projektach rewitalizacyjnych wydaje się możliwośd finansowania budowy i modernizacji szpitali i budynków szkolnych. Dodatkowo w przypadku realizacji zintegrowanych projektów rewitalizacyjnych bank może finansowad komponenty niedochodowe bez prowizji i z minimalną marżą. Bank ten nie jest wykonawcą w rozumieniu ustawy Prawo zamówieo publicznych. Prawo Europejskie i polska ustawa Prawo zamówieo publicznych (Artykuł 4 pkt 1a) z dnia 29 stycznia 2004 roku z późniejszymi zmianami, odwołują się do finansowania z udziałem środków organizacji międzynarodowych, dla których nie stosuje się ustawy Prawo zamówieo publicznych. Ponadto w przypadku CEB każdy wniosek o finansowanie jest formalnie przedkładany Radzie Administracyjnej Banku po zatwierdzeniu go przez Ministerstwo Finansów. Propozycja kredytowa Banku Rozwoju Rady Europy jest ofertą korzystniejszą finansowo od oferty banków komercyjnych w kraju. Bank ten może pokrywad do 50% wszystkich kosztów odpowiedniego projektu inwestycyjnego, bez względu na źródła jego finansowania. Niski koszt finansowania (brak prowizji), długi okres dostępności i terminy spłaty, swoboda w wyborze inwestycji, elastycznośd struktury (możliwośd użycia wielu walut, formuł stóp procentowych i profili spłaty), a także możliwośd zastosowania szczególnej procedury organizacji międzynarodowych w odniesieniu do powołanych kredytów (w aspekcie Prawa o Zamówieniach Publicznych), składają się na ofertę korzystniejszą w porównaniu do kredytów komercyjnych dostępnych w kraju. Bank nie jest zainteresowany funkcją HF, ani UDF. EBOiR Bank, który w latach 90-tych bardzo wydatnie wsparł transformację w Polsce, w obecnej strategii przewiduje dla polski trzy sektory aktywności: sektor przedsiębiorstw sektor finansowy infrastruktura i środowisko Szczególnie interesująca jest możliwośd zaangażowania się banku w transformacje w sektorze przedsiębiorstw i w fundusze private equity i venture capital. Bank będzie korzystad ze swojego doświadczenia w dalszej możliwości finansowania projektów w ramach partnerstwa publiczno- C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 139

140 prywatnego, głównie w sektorze komunalnym oraz w sektorze transportu. Daje to możliwośd aktywnej współpracy, tak na poziomie projektów, jak i na poziomie UDF inwestującego kapitałowo w restrukturyzację i rewitalizację obszarów miejskich. Bank nie wykazuje zainteresowania bezpośrednim zarządzaniem HF i UDF. EFI Europejski fundusz Inwestycyjny Europejski Fundusz Inwestycyjny powołano w 1994 roku, by służył pomocą małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP). Jego większościowym udziałowcem jest Europejski Bank Inwestycyjny. Bank wraz z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym tworzą Grupę EBI. Europejski Fundusz Inwestycyjny dostarcza kapitał podwyższonego ryzyka małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP), szczególnie młodym i zorientowanym na technologię. Wystawia on gwarancje kredytowe na pożyczki udzielane przez nich małym średnim przedsiębiorstwom. EFI nie należy do pożyczkodawców: nie udziela bezpośrednich pożyczek ani dotacji przedsiębiorstwom, ani też nie inwestuje bezpośrednio w firmy. Działa natomiast za pośrednictwem banków i innych pośredników finansowych. Korzysta przy tym ze środków własnych bądź powierzonych mu przez EBI lub UE. EFI jest także instytucją przygotowującą wdrożenie inicjatywy JEREMIE w Polsce. Inicjatywa JEREMIE skierowana jest na wsparcie przedsiębiorstw. Istnieje możliwośd wzmocnienia mechanizmu JESSICA szczególnie wtedy kiedy elementem projektu realizowanego w PPP na obszarze rewitalizacji będzie wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstw Instytucje prywatne Do jednostek prywatnych zainteresowanych zaangażowaniem w JESSICA należą przede wszystkim przedsiębiorstwa komunalne i spółki Skarbu Paostwa, spółki restrukturyzacyjne, jednostki medyczne, deweloperzy, instytucje wspierające proces rewitalizacji oraz inni inwestorzy. Tabela. Potencjalne zaangażowanie w JESSICA instytucji sektora prywatnego. Jednostka Przedsiębiorstwa komunalne Potencjalne zaangażowanie w JESSICA Przedsiębiorstwa komunalne mogą byd jednym z głównych podmiotów biorących udział w projektach realizowanych przy udziale JESSICA. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 140

141 i Skarbu Paostwa Przedsiębiorstwa istniejące koncentrują się na obszarze gospodarki komunalnej, gospodarki mieszkaniowej i ochrony środowiska. Posiadają lub zarządzają ogromnym majątkiem, zlokalizowanym w dużej części na obszarach rewitalizacji. Przedmiotem ich zainteresowania może byd rewitalizacja konkretnych obszarów, obiektów w formie PPP, bądź restrukturyzacja całych dziedzin ich działalności w obszarze rewitalizowanym. Główne podmioty to: przedsiębiorstwa wodociągowe przedsiębiorstwa gospodarki mieszkaniowej przedsiębiorstwa energetyki cieplnej Jednostki tego typu posiadają doświadczenie na obszarze rewitalizacji np. programy uciepłownienia dzielnic rewitalizowanych (realizowane przy udziale PEC), programy budowy infrastruktury w PPP (gospodarka wodno-ściekowa). Kolejnym elementem mogą byd celowe spółki komunalne, powoływane do realizacji konkretnych projektów rewitalizacyjnych z udziałem JESSICA, bądź PPP. Stworzenie spółek celowych będzie najbardziej czytelną i transparentną formą prowadzenia inwestycji rewitalizacyjnych, a jednocześnie elementem najlepiej rozumianym przez komercyjny sektor finansowy. Spółki komunalne będą więc zainteresowane udziałem w programie jako podmioty zarządzające projektami, pozyskujące finansowanie, ale również jako podmioty koordynujące zintegrowane programy złożone z większej liczby projektów. Spółki komunalne mogą byd tworzone przez związki gmin, celem powołania lokalnych UDF. Obecnie gminy subregionu północnego są zainteresowane stworzeniem własnego UDF w formie spółki lub funduszu inwestycyjnego. Spółki Skarbu Paostwa większośd tego typu przedsiębiorstw znajduje się w fazie przekształceo, zmierzających do prywatyzacji, bądź restrukturyzacji działalności. Spółki te posiadają ogromny majątek nieprodukcyjny. Są to tereny zdegradowane i poprzemysłowe oraz obiekty poprzemysłowe. Duża częśd tego majątku znajduje się w obszarach rewitalizacji *bądź potencjalnych obszarach rewitalizacji], a niejednokrotnie są to najciekawsze architektonicznie obiekty w centrach śląskich miast. Są to też potencjalnie bardzo ciekawe tereny C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 141

142 inwestycyjne, wymagające niestety dużych nakładów na rewitalizację. Przykładem takich spółek jest Kompania Węglowa, spółka zarządzająca majątkiem górniczym, czy też odrębnie opisane TF Silesia. Spółki te mogą byd zainteresowane prowadzeniem wspólnie z gminami procesów rewitalizacyjnych oraz wniesieniem terenów do projektów rewitalizacyjnych. Decyzje co do terenów zapadają na szczeblu ministerialnym. W celu uzyskania dobrego efektu działao, konieczne byłoby przygotowanie wspólnego projektu (np. Funduszu Rozwoju Nieruchomości) wspólnie z Ministerstwem Gospodarki i Skarbu. Spółki restruktury- zacyjne Są to specyficzne spółki, powołane wyłącznie w celu zagospodarowania nieprodukcyjnego majątku poprzemysłowego. W rękach tych spółek pozostaje nadal duża ilośd obiektów i gruntów. Są to jednak w większości nieruchomości, które mimo swojego położenia wymagają tak dużych nakładów na rewitalizację, że nie znalazły nabywcy na rynku. Zasoby te mogą stanowid doskonały wkład do projektów rewitalizacyjnych. Przykładem takiej spółki jest Spółka Restrukturyzacji Kopalo, posiadająca zasoby na obszarach miejskich Katowic, Bytomia, Sosnowca, Jaworzna, Zabrza. Decyzje co do terenów zapadają na szczeblu ministerialnym. W celu uzyskania dobrego efektu działao konieczne byłoby przygotowanie wspólnego projektu (np. Funduszu Rozwoju Nieruchomości) wspólnie z Ministerstwem Gospodarki i Skarbu. Jednostki medyczne Inicjatywa JESSICA nie jest nastawiona na restrukturyzację służby zdrowia. Większośd wymagających nakładów, rewitalizacji i restrukturyzacji obiektów szpitalnych znajduje się w centrach miast. Istnieje duże zainteresowanie dużych podmiotów prywatnych oraz samych pracowników służby zdrowia przekształceniami tych instytucji. Elementem tych przekształceo muszą byd uzasadnione ekonomicznie nakłady rzeczowe w budynki i majątek ruchomy. Duże zainteresowanie programem wykazały powiaty, będące właścicielami szpitali. Możliwe są programy łączące finansowanie prywatne i udział takich instytucji jak CEB, EBI, również poprzez inicjatywę JESSICA. Rolą JESSICA byłoby wsparcie przedsięwzięd PPP, organizowanych przez samorządy, celem domknięcia opłacalności przedsięwzięd. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 142

143 Deweloperzy Głównym problemem, z jakim spotykają się deweloperzy to deficyt dobrze zlokalizowanych terenów inwestycyjnych. Dlatego też deweloperzy są naturalnym partnerem przedsięwzięd rewitalizacyjnych, polegających na przywróceniu do życia terenów zdegradowanych i poprzemysłowych. Drugim elementem ich zainteresowania jest adaptacja obiektów poprzemysłowych i zdekapitalizowanych, znajdujących się centrach na potrzeby nowych funkcji centrotwórczych. Udział deweloperów mógłby byd dwustronny. Po pierwsze deweloperzy wyrażają zainteresowanie udziałem w spółkach rozwoju nieruchomości, bądź wprost UDF. Wspieraliby finansowo przedsięwzięcia, związane z zagospodarowaniem terenów. Mogliby również zarządzad bezpośrednio procesem przekształcania terenów i obiektów, angażując również własne środki. Druga możliwośd to współpraca ekstensywna. Firma deweloperska staje się nabywcą terenów wstępnie przygotowanych w ramach projektów rewitalizacyjnych. Deweloper w tym wariancie współpracuje z samorządem już na etapie koncepcyjnym i planistycznym. Efektem tego jest rynkowo nastawione prowadzenie procesu rewitalizacji, gwarantujące sukces projektu. Jeżeli stronami przedsięwzięd PPP ma byd więcej niż jeden inwestor lub deweloper, decydujące już w fazie przygotowania projektów jest właściwe rozpoznanie potrzeb inwestorów przez samorząd. Doskonałym przykładem w tym zakresie mogą służyd niemieckie spółki typu LEG. Kluczowe tutaj mogą byd narzędzia użyte do przygotowania skomplikowanych projektów inwestycyjnych takie jak np. warsztaty Charrette. Użycie tego typu obiektywnych narzędzi powinno byd preferowane przy prowadzeniu skomplikowanych projektów inwestycyjnych PPP w oparciu o mechanizm JESSICA. Inwestorzy Najpoważniejsze grupy inwestorów, które zidentyfikowano w ramach niniejszego raportu to: Koncerny międzynarodowe, zainteresowane udziałem w przekształceniach sektora komunalnego, a co za tym idzie w rewitalizacji infrastruktury na terenach zdegradowanych centrów miast (np. Veolia, Suez, RWE, Remondis, inne). Koncerny te dysponują ogromnymi budżetami i zgodnie wyraziły zainteresowanie udziałem C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 143

144 w projektach realizowanych przy udziale JESSICA. Spółki międzynarodowe i krajowe zajmujące się kompleksową rewitalizacją miast i obszarów (np. BIG-STÄDTEBAU GRUPPE). Spółki te zgłaszają gotowośd prowadzenia zintegrowanych, wielopłaszczyznowych procesów rewitalizacji i rozwoju urbanistycznego miast. Firmy mogą byd również udziałowcami w projektach oraz mogą budowad montaże finansowe dla całego procesu. Spółki wyrażają zainteresowanie możliwością prowadzenia UDF kapitałowego. Nie są zainteresowane prowadzeniem HF. Spółki wskazują również na fakt, iż są zainteresowane udziałem EBI, bądź innej instytucji europejskiej w całym procesie (np. w HF), gdyż taka opcja ich zdaniem daje dużo większe możliwości montażu finansowego dużych i trudnych projektów rewitalizacyjnych przy udziale innych środków unijnych. Spółki krajowe i międzynarodowe zainteresowane przekształceniem konkretnych nieruchomości lub przedsiębiorstw posiadających nieruchomości na obszarach rewitalizacji (np. TUP SA, Szpitale Polskie SA). Spółki te mają doświadczenie w procesach rewitalizacyjnych, np. TUP SA posiada zrealizowane projekty rewitalizacji w Poznaniu, a jest w trakcie realizacji projektów w województwie śląskim. Spółki nie są zainteresowane prowadzeniem HF ani UDF, ale chcą byd operatorami projektów, wspomagając w tym zakresie samorządy. Spółki dysponują kapitałami własnymi i mogą byd aktywnymi uczestnikami procesów PPP. Instytucje wspierające proces Forum Rewitalizacji. Najbardziej aktywny w Polsce i województwie śląskim podmiot wsparcia wiedzy o rewitalizacji. Podmiot posiada na terenie województwa śląskiego kilku ekspertów, doświadczonych w przygotowywaniu kilkudziesięciu programów rewitalizacji. Eksperci mają również ogromne doświadczenie we wdrażaniu i zarządzaniu projektami rewitalizacyjnymi. Forum Rewitalizacji jest podmiotem stale współpracującym z Ministerstwem Infrastruktury, Ministerstwem Rozwoju Regionalnego, oraz BGK. FR doradza samorządom i jest autorem wielu publikacji na temat rewitalizacji. Eksperci FR C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 144

145 współpracują z instytucjami europejskimi EBI, EBOiR od wielu lat. Wielu ekspertów FR było ekspertami europejskimi w krajach zewnętrznych (Bałkany, Gruzja). Forum zacieśnia swoje kontakty i wymianę doświadczeo z takimi regionami jak Nadrenia Północna Westfalia, Nord-Pas-de-Calais, Burgundia, Mecklenburg-Vorpommern, Brandenburgia. Forum Rewitalizacji deklaruje pomoc merytoryczną dla samorządów, UDF, oraz pomoc przy tworzeniu Zintegrowanych Programów Rozwoju Miast i przy konkretnych projektach. Forum jest autorem bazy dobrych praktyk w rewitalizacji oraz posiada know how do zarządzania procesami rewitalizacji. Forum nie jest zainteresowane instytucjonalnym uczestnictwem w tworzeniu HF i UDF, ale stawia do dyspozycji swoich ekspertów, którzy mogą służyd swoja wiedzą tym instytucjom. Śląski Związek Gmin i Powiatów to stowarzyszenie, którego misją jest służba na rzecz społeczności lokalnych i samorządów terytorialnych województwa śląskiego. W ramach Związku zrzeszonych jest obecnie 114 gmin (w tym wszystkie 19 miast na prawach powiatu) i 11 powiatów regionu śląskiego. Teren jego działania zamieszkuje tym samym ponad 4 mln mieszkaoców. Wszystkie podejmowane przez Związek inicjatywy i działania służą integracji regionu i rozpowszechnianiu najlepszych wzorców w zakresie rozwoju lokalnego. Działalnośd Śląskiego Związku Gmin i Powiatów opiera się na idei współpracy z innymi organizacjami - zarówno krajowymi, jak i zagranicznymi - które wspólnie realizują różnorodne przedsięwzięcia, służące stymulowaniu rozwoju regionu. Główne pola działalności Śląskiego Związku Gmin i Powiatów: kształtowanie wspólnej polityki samorządów lokalnych, reprezentowanie interesów samorządu lokalnego, informowanie i szkolenie gmin i powiatów w dziedzinie polityk i programów UE, polityka miejska, działalnośd na rzecz rozwoju gospodarczego gmin i powiatów i promocja, C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 145

146 realizacja programu "Rozwój obszarów wiejskich w gminach i powiatach województwa śląskiego", działalnośd informacyjno-szkoleniowa i edukacyjna na rzecz gmin i powiatów, ŚZGP jest również podmiotem, włączającym się w działania rewitalizacyjne, wspierając w tym zakresie swoich członków. Związek może pełnid rolę doradczą w projektach realizowanych w ramach JESSICA Analiza zdolności i woli sektora publicznego i prywatnego do realizacji projektów rewitalizacyjnych finansowanych w ramach JESSICA Poniżej przeanalizowano zainteresowanie oraz możliwości zaangażowania instytucji sektora publicznego i prywatnego w projekty realizowane z zaangażowaniem mechanizmu JESSICA. Zestawienia dokonano względem zainteresowania zarządzaniem finansowym lub strategicznym projektów rewitalizacyjnych, doradztwem, finansowaniem, udziałem kapitałowym lub rzeczowym. Ponadto zebrano potencjalne zainteresowanie instytucji w zarządzeni projektem lub jego samodzielną realizację, finansowanie, udział kapitałowy lub rzeczowy bierny i partnerski oparty na PPP oraz oznaczono beneficjentów pomocy pożyczkowo doręczeniowej. Preferowane rozwiązania oznaczono ++. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 146

147 Tabela. Analiza zdolności i woli instytucji do realizacji projektów finansowanych w ramach projektu JESSICA Podmiot Zarządzanie Zarządzanie Doradztwo i Finansowanie Udział Udział finansowe strategiczne nadzór kapitałowy rzeczowy Administracja rządowa Samorząd wojewódzki Samorząd powiatowy / Samorząd gminny Agencje rozwoju +/ /- Fundusze celowe (środowiskowe, restrukturyzacyjne) Fundusz Górnośląski +/ Banki komercyjne + - +/ Finansowe instytucje międzynarodowe / EBI TFI + +/- +/ BGK + - +/ Podmioty sfery usług publicznych polskie i międzynarodowe (zakłady komunalne, słuzba zdrowia) /- Deweloperzy i podmioty inwestujące w nieruchomości (FIN) Podmioty polskie i zagraniczne zarządzające procesami rewitalizacji Instytucje wspierające rewitalizację i rozwój miast -- +/ niemożliwe lub podmiot niezainteresowany, - trudne, niekorzystne, +/- możliwe, mało korzystne, + podmiot zainteresowany, korzystne, ++ podmiot bardzo zainteresowany, rozwiązanie preferowane C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

148 Tabela: Udział podmiotów na poziomie projektów Podmiot Zarządzanie Samodzielna Finansowanie Udział Udział Beneficjent projektem realizacja projektów kapitałowy, kapitałowy pomocy projektów rzeczowy partnerski pożyczkowo- bierny PPP poręczeniowej Administracja rządowa Samorząd wojewódzki /- Samorząd powiatowy /- Samorząd gminny /- Agencje rozwoju /- +/- +/- Fundusze celowe (środowiskowe, restrukturyzacyjne) /- +/- - Fundusz Górnośląski Banki komercyjne Finansowe instytucje międzynarodowe TFI - +/ BGK Podmioty sfery usług publicznych polskie i międzynarodowe Deweloperzy i podmioty inwestujące w nieruchomości (FIN) Podmioty polskie i zagraniczne zarządzające procesami rewitalizacji Instytucje wspierające rewitalizację i rozwój miast + +/ niemożliwe lub podmiot niezainteresowany, - trudne, niekorzystne, +/- możliwe, mało korzystne, + podmiot zainteresowany, korzystne, ++ podmiot bardzo zaintereswany, rozwiązanie preferowane C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

149 3.2.1 Wnioski dotyczące woli udziału poszczególnych podmiotów w projektach z udziałem JESSICA, oraz ich udziału strukturze instytucjonalnej Programu. Tabela: Zainteresowanie udziałem w projekcie JESSICA. Instytucje zainteresowane tworzeniem HF Instytucje zainteresowane tworzeniem lub współtworzeniem UDF Zidentyfikowane konkretne zainteresowanie na czas tworzenia raportu. Poza EBI żaden z podmiotów zainteresowanych udziałem w inicjatywie nie wyraził na tym etapie gotowości tworzenia HF. Zainteresowania nie wykazała żadna inna instytucja europejska, której można powierzyd tworzenie HF bez czasochłonnej procedury konkursu. Fundusz Górnośląski wraz ze spółkami z grupy kapitałowej. FG zainteresowany jest stworzeniem dwóch UDF, jako odrębnych narzędzi finansowych. Fundusz może również zarządzad finansami UDF tworzonych przez inne podmioty. Gminy subregionu północnego. Gminy wyraziły swoje zainteresowanie tworzeniem UDF i wniesieniem do niego środków własnych, tak by mógł on się stad znaczącą instytucją Doświadczenie podmiotów EBI jest jedynym w Europie podmiotem posiadającym doświadczenie w two-rzeniu i zarządzaniu HF w inicjatywie JESSICA. EBI gotowe jest przyjąd na siebie rolę tworzenia HF na czas nieokreślony lub na okres początkowy (np. do 2013r). Po tym okresie funkcję tę może przejąd np. Fundusz Górnośląski lub inna instytucja, która przy EBI nabierze niezbędnego doświadczenia. Możliwa jest również rezygnacja z HF po tym okresie. Doświadczenie Funduszu Górnośląskiego obejmuje wszelkie aspekty związane z prowadzeniem UDF w inicjatywie JESSICA. Fundusz posiadają szerokie spektrum doświadczeo z zakresu finansowania samorządów, inżynierii finansowej, jak i z zakresu przekształceo terenów zdegradowanych, jest unikatową w skali kraju instytucja mogącą samodzielnie prowadzid działania, związane z zarządzaniem finansami, jak i z zarządzaniem procesami rewitalizacji. Problemem w przypadku FG jest brak doświadczenia we wdrażaniu skomplikowanego instrumentu jakim jest JESSICA i brak możliwości skutecznego C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e w w w. c c i n s t i t u t e. p l

150 finansowania w subregionie. rewitalizacji negocjowania interpretacji przepisów bezpośrednio z Komisją Europejską. Ponieważ w okresie wdrożenia mogą byd to kluczowe czynniki decydujące o sukcesie FG jest w pełni zdolny do prowadzenia UDF przy jednoczesnym wsparciu HF organizowanego przez EBI. Doświadczenia gmin subregionu północnego w dużej mierze oparte są na długoletniej współpracy gminy Częstochowa z EBI oraz na prowadzeniu przez nie wielu projektów rewitalizacyjnych. Miasto Częstochowa dysponuje doświadczoną grupą pracowników, którzy prowadzą rozliczenia finansowe środków unijnych i środków pozyskiwanych z EBI. Grupa ta prowadzi duże projekty inwestycyjne i posiada wiedzę z zakresu zintegrowanych procesów rewitalizacji. Instytucje zainteresowane pomocą merytoryczną na poziomie programu, funduszu i projektu Instytucje zainteresowane udziałem kapitałowym w UDF Forum Rewitalizacji, GAPP Gminy. EBI (w przypadku zastosowania modelu z EBI w roli HF) Instytucje bankowe deklarują, iż w późniejszym czasie mogą dołączyd do finansowania UDF, Opis doświadczenia FR i GAPP w zawarto w rozdziale powyżej. Instytucje te posiadają ogromny zakres wiedzy na temat rewitalizacji i przekształceo. Instytucje te od wielu lat współpracują z województwem śląskim w zakresie rewitalizacji. Upoważnia to do zarekomendowania do udziału w pracach merytorycznych i w zespołach eksperckich tych instytucji. Udział finansowy gmin może byd w początkowym okresie głównym źródłem dźwigni finansowej w inicjatywie JESSICA. Zakres zadao własnych pozwala na tworzenie spółek, zajmujących się rozwojem obszarów miejskich. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 150

151 Instytucje zainteresowane zarządzaniem kompleksowymi zintegrowanymi projektami rozwoju obszarów miejskich Instytucje zainteresowane udziałem kapitałowym w projektach Instytucje zainteresowane prowadzeniem projektów Instytucje zainteresowane udziałem w finansowaniu projektów, bądź ale na dzieo dzisiejszy prawo i procedury bankowe pozwalają im byd uczestnikiem poszczególnych projektów Podmioty zarządzające procesami rewitalizacji -BIG STADTEBAU. Podmioty zainteresowane są głównie dużymi, kompleksowymi projektami miejskimi. Gminy, Inwestorzy prywatni, Koncerny międzynarodowe Gminy, Międzynarodowe koncerny, Spółki komunalne, Spółki prywatne, Deweloperzy Fundusze inwestycyjne, BGK, Banki komercyjne, Międzynarodowe instytucje Udział gmin wzmacnia prawdopodobieostwo stworzenia trwałych regionalnych instytucji finansowych dla rozwoju obszarów miejskich. Udział EBI może zwiększyd pulę środków wnoszonych do UDF i może stanowid duże i co ważniejsze bardzo wiarygodne dla otoczenia źródło dźwigni finansowej. Doświadczenie zdobyte przy wielu projektach rewitalizacyjnych w Europie. Zainteresowanie i doświadczenie tych podmiotów jest niezwykle cenne i pozwala stworzyd drugi stopieo dźwigni finansowej dla JESSICA Udział tych podmiotów będzie wynikiem postępowao, prowadzonych w oparciu o ustawy: o zamówieniach publicznych, o koncesjach i o PPP. Przy tworzeniu UDF inwestycyjnego, doświadczenie TFI w tworzeniu funduszy inwestycyjnych zamkniętych nieruchomości może byd bardzo przydatne. Dodatkowo stworzenie takich funduszy przez gminy może C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 151

152 zarządzaniem finansami UDF finansowe obniżyd koszty funkcjonowania UDF i pozwolid pozyskad dodatkowy kapitał z rynku. Ważnym partnerem powinien byd również BGK, który może się od początku włączyd w proces wdrażania JESSICA. Doświadczenie międzynarodowych instytucji finansowych będzie możliwe do wykorzystania przy tworzeniu dużych, zintegrowanych projektów miejskich, czyli po utworzeniu UDF Analiza modeli instytucjonalnych funkcjonowania mechanizmu Możliwe struktury organizacji funduszy JESSICA Pełny schemat organizacji instrumentu JESSICA obejmuje ustanowienie Funduszu Powierniczego (HF) i Funduszy Rozwoju Obszarów Miejskich (UDF). Utworzenie HF nie jest elementem obligatoryjnym, ale uprawnieniem regionów, dającym szereg możliwości zarówno w obszarze sprawnego zarządzania mechanizmem, jak i uzyskania wyższego poziomu dźwigni finansowej. Instrument JESSICA jest instrumentem elastycznym i na bazie lokalnych uwarunkowao i doświadczeo europejskich można go dopasowad do potrzeb województwa śląskiego. Tablica: Model HF(EBI)+UDF Instytucja Zarządzająca Fundusz Holdingowy [HF] Utworzony w ramach EBI, Pomoc Techniczna EBI Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich [UDF] Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich [UDF] Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich [UDF] formalne postępowanie w celu wyłonienia Podmiotów Zarządzających UDF C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 152

153 W ramach powyższego modelu HF zostanie utworzony w ramach EBI. Z punktu widzenia Instytucji Zarządzającej powoduje to wymierne korzyści finansowe wynikające z braku konieczności ponoszenia kosztów pomocy technicznej. Koszty ponoszone na utworzenia HF w ramach EBI są niższe niż poziom oprocentowania kwoty wniesionej do HF. W ramach struktury istnieje duża możliwośd w obszarze tworzenia nowych UDF w zależności od rzeczywistych potrzeb regionalnych. Powyższa struktura stosowana jest w większości przypadków i jako jedyna gwarantuje szybkie i płynne wydatkowanie środków w celu realizacji projektów inwestycyjnych. Tablica: Model HF + UDF Instytucja Zarządzająca Fundusz Holdingowy [HF] Postępowanie w celu wyłonienia Podmiotu Zarządzającego HF Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich [UDF] Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich [UDF] Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich [UDF] formalne postępowanie w celu wyłonienia Podmiotów Zarządzających UDF Pomoc techniczna EBI [opcjonalnie] Struktura zbliżona do przedstawionej powyżej, z tą różnicą, iż rola HF zostanie powierzona jednostce zewnętrznej w ramach zamówienia publicznego. Wdrożenie struktury pozwoli na tworzenie wielu UDF, jednakże może byd czasochłonne ze względu na fakt braku gwarancji co do wiedzy i możliwości podmiotu docelowo tworzącego HF. Czynnik braku doświadczenia w zarządzaniu instrumentami odnawialnymi może byd w tym przypadku krytyczny. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 153

154 Tablica: Model UDF Instytucja Zarządzająca Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich [UDF] Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich [UDF] formalne postępowanie w celu wyłonienia Podmiotów Zarządzających UDF Pomoc techniczna EBi [opcjonalnie] Przedstawiony model teoretycznie jest najprostszy, jednakże ze względu na koniecznośd dostosowania UDF do charakteru projektów oraz procedur związanych z wydatkowaniem środków, tworzeniem umów i kontaktem z instytucjami UE istnieje duże prawdopodobieostwo, iż UDF, lub UDF-y będą musiały byd wewnętrznie rozbudowane, a Instytucja Zarządzająca z uwagi na koniecznośd niezależnej kontroli w ramach własnych struktur będzie zmuszona kopiowad struktury UDF przejąd odpowiedzialnośd za znaczną częśd działao. W praktyce powyższy model zastosowany został jedynie w kilku landach w Niemczech, jednakże trudności administracyjno formalne związane z jego funkcjonowaniem nie pozwoliły dotychczas na wydatkowanie jakichkolwiek środków. Zarządzanie UDF powierzono tam bankom regionalnym, co spowodowało skupienie się na inżynierii finansowej, a nie na celach JESSICA. Efektem tego było i jest nadal niezrozumienie przez te instytucje potrzeb i uwarunkowao JESSICA. W świetle doświadczeo niemieckich, model ten należy uznad za bardzo trudny do wdrożenia i mogący wręcz paraliżowad rozwój regionu. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 154

155 Analiza możliwości utworzenia HF Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1083/2006 ustanowione zostały przepisy, dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu spójności. Mają one na celu przede wszystkim zrównoważony rozwój obszarów miejskich. Szczegółowe zasady wykonania tego rozporządzenia oraz wdrożenia w życie przedmiotowych Funduszy określa rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006. Rozporządzenie to wypełniło potrzebę szczegółowego określenia warunków, które powinny spełniad instrumenty inżynierii finansowej, aby mogły byd finansowane w ramach programu operacyjnego. Cytując preambułę rozporządzenia nr 1828/2006, Komisja (WE) stwierdza, że: wkłady do instrumentów inżynierii finansowej z programu operacyjnego i innych źródeł publicznych, jak również inwestycje prowadzone przez instrumenty inżynierii finansowej w poszczególnych przedsiębiorstwach, podlegają przepisom dotyczącym pomocy paostwa, w tym również Wytycznym wspólnotowym w sprawie pomocy paostwa na wspieranie inwestycji kapitału podwyższonego ryzyka w małych i średnich przedsiębiorstwach. Narzędziem wspomagającym osiągniecie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich jest wsparcie w tym również finansowe ze strony Unii Europejskiej dla trwałych inwestycji w tych obszarach. Nowatorskim i bardzo efektywnym instrumentem finansowania rewitalizacji, odnowy i rozwoju obszarów miejskich, jest program JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas). Pozwala on na połączenie środków finansowych pochodzących z różnych źródeł w jeden strumieo i wykorzystanie ich dla realizacji projektów zapewniających zarówno rewitalizację, jak i dalszy rozwój obszarów miejskich. Mogą to byd przykładowo wkłady kapitałowe, kredyty, poręczenia, a także zaangażowanie procesu partnerstwa publiczno prywatnego i innych produktów finansowych. Kluczową rolę w realizacji tego zadania w ramach programu JESSICA będzie odgrywał w szczególności Fundusz Powierniczy (Holding Fund) zwany dalej HF oraz Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich, (Urban Development Fund) zwany dalej UDF. Według założeo unijnych kapitał początkowy tych funduszy stanowid będą środki unijne pochodzące z funduszy strukturalnych, ujęte w Regionalnych Programach Operacyjnych. Będą to więc środki finansów publicznych, które w oparciu o art. 78 ust. 6 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1083/2006 stanowią wydatek kwalifikowany. Wdrożenie inicjatywy JESSICA oraz utworzenie HF oraz UDF w poszczególnych krajach członkowskich Unii Europejskiej wymaga zbadania uwarunkowao wynikających z prawa krajowego. Dotyczy to głównie takich kwestii jak: C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 155

156 forma prawna HF i UDF dopuszczalna w prawie danego kraju, procedury wyboru operatora HF i utworzenia UDF, zasady udziału w Funduszach podmiotów prywatnych i samorządu terytorialnego, uwarunkowania prawne wynikające z polityki rozwoju regionalnego, możliwośd włączenia w proces zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich partnerstwa publiczno prywatnego, W prawie unijnym problematyka formy prawnej Funduszy zawarta jest w Art.43 ust.3 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1828/2006, który postanawia, że: Instrumenty inżynierii finansowej, w tym fundusze powiernicze, zostają powołane jako niezależna osoba prawna, zarządzana na podstawie umów między współfinansującymi partnerami lub udziałowcami lub też jako wydzielona jednostka finansowa w ramach instytucji finansowej. Jeżeli instrument inżynierii finansowej jest tworzony w ramach instytucji finansowej, ustanawia się go jako wydzieloną jednostkę finansową podlegającą szczególnym przepisom wykonawczym tej instytucji, wymagającym w szczególności posiadania oddzielnych rachunków odróżniających nowe środki zainwestowane w instrument inżynierii finansowej, w tym środki wnoszone z programu operacyjnego, od środków pierwotnie dostępnych w danej instytucji. Rozporządzenie Komisji (WE) nie wyodrębnia więc jednej konkretnej formy prawnej HF i UDF. Stwierdza natomiast jednoznacznie, że powinna to byd niezależna osoba prawna lub wydzielona jednostka finansowa w ramach instytucji finansowej. Oznacza to, że w ramach uwarunkowao prawnych w naszym kraju, HF oraz UDF mogą funkcjonowad w formie: a) Spółek kapitałowych (spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), w tym również z udziałem partnerstwa publiczno-prywatnego, b) Funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez wybrane do celu podmioty, np. istniejące już w Polsce towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Każda z tych form prawnych zapewnia funduszom HF i UDF zdolnośd do czynności prawnych, a więc: zawierania umów, wnoszenia kapitału udzielania gwarancji i pożyczek. Utworzenie HF jest opcjonalne. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 w art. 44 stwierdza, że w celu realizacji programów operacyjnych kraje członkowskie Unii Europejskiej mogą stosowad C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 156

157 instrumenty inżynierii finansowej, w tym Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich oraz opcjonalnie - Fundusze Powiernicze. Utworzenie Funduszu Powierniczego jest zatem prawem, a nie obowiązkiem. Niemniej jednak, uwzględniając fakt, że Polska nie posiada doświadczenia we wdrażaniu instrumentu JESSICA i wszelkie procedury należy tworzyd od podstaw, utworzenie HF znajduje bardzo mocne uzasadnienie. Potencjalne zalety takiego rozwiązania wyrażają się przede wszystkim przejęciem przez HF od Instytucji Zarządzającej (w tym przypadku od samorządu wojewódzkiego) znaczącej części obowiązków administracyjnych. Należy tu mied na uwadze zarówno całościowe zarządzanie Funduszem HF, jak i opracowanie stosownie do art. 43 rozporządzenia (WE) 1828/2006 Planu Operacyjnego działao obejmujących instrumenty inżynierii finansowej. Plan Operacyjny winien zawierad szereg istotnych elementów wyszczególnionych w tym przepisie i musi dotyczyd sposobu, kryteriów, zasad i warunków finansowania docelowego rynku projektów miejskich. Fundusz Powierniczy przejmuje również na siebie obowiązek ogłoszenia i przeprowadzenia konkursu na wybór operatora UDF. Zgodnie z art. 44 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 w ramach programu operacyjnego fundusze strukturalne mogą finansowad wydatki dotyczące operacji składające się z wkładów we wsparcie instrumentów inżynierii finansowej dla przedsiębiorstw, przede wszystkim małych i średnich przedsiębiorstw, takich jak: fundusze kapitału podwyższonego ryzyka (venture capital funds), fundusze gwarancyjne i fundusze pożyczkowe oraz fundusze na rzecz rozwoju obszarów miejskich, czyli fundusze inwestujące w partnerstwa publiczno-prywatne i inne projekty ujęte w zintegrowanym planie na rzecz trwałego rozwoju obszarów miejskich. W przypadku gdy takie operacje są organizowane za pomocą funduszy powierniczych, czyli funduszy ustanowionych w celu inwestowania w kilka funduszy kapitału podwyższonego ryzyka, fundusze gwarancyjne i fundusze pożyczkowe oraz fundusze na rzecz rozwoju obszarów miejskich, paostwo członkowskie lub instytucja zarządzająca realizują je poprzez zastosowanie jednej lub kilku z następujących form: a) udzielenie zamówienia publicznego zgodnie z obowiązującym prawem zamówieo publicznych, b) w innych przypadkach, gdy umowa nie stanowi kontraktu na usługi publiczne w rozumieniu prawa zamówieo publicznych, przyznanie dotacji rozumianej w tym celu jako bezpośredni wkład finansowy w formie darowizny: na rzecz EIB lub EFI; lub C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 157

158 na rzecz instytucji finansowej bez zaproszenia do składania wniosków, jeżeli zgodnie z prawem krajowym odbywa się to zgodnie z Traktatem. Podkreślid tu należy, że rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 postanawia iż fundusze strukturalne w ramach programu operacyjnego mogą byd wydatkowane na wsparcie instrumentów inżynierii finansowej. Równocześnie jednak rozporządzenie to podkreśla, że w przypadku gdy takie operacje organizowane są za pomocą funduszy powierniczych, paostwo członkowskie lub instytucja zarządzająca realizuje te wydatki poprzez zastosowanie - w pierwszej kolejności - procedury prawa zamówieo publicznych. Przepis ten dopuszcza pominięcie tej procedury w przypadku gdy umowa na usługi realizowana jest poprzez przyznanie dotacji w formie bezpośredniego wkładu finansowego jako darowizny. Ustawodawca unijny podkreśla, że pominięcie procedury prawa zamówieo publicznych jest możliwe tylko w przypadkach wsparcia instrumentów finansowych (jako beneficjentów) w ramach środków programów operacyjnych poprzez przyznanie dotacji. Stwierdza przy tym, że taka forma jest dopuszczalna na rzecz: EBI, EFI oraz instytucji finansowych. W prawodawstwie polskim problematykę udzielania zamówieo publicznych, realizowanych ze środków publicznych (a takimi są między innymi środki funduszy strukturalnych) reguluje ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieo publicznych. Ustawy tej nie stosuje się jedynie w przypadkach określonych w art. 4. Podpunkt 7 tego artykułu stwierdza, że ustawy nie stosuje się do przyznawania dotacji ze środków publicznych, jeżeli dotacje te przyznawane są na podstawie ustaw. Tak brzmią przepisy ustawowe. Brak jest jednoznacznego, bezpośredniego uregulowania typu ustawowego, z którego wynikałoby jednoznaczne wyłączenie trybu zamówieo publicznych w odniesieniu do wydatkowania środków programów operacyjnych na fundusze powiernicze. Natomiast prawo unijne w art. 44 rozporządzenia Rady nr 1083/2006 jednoznacznie, co zacytowano powyżej. reguluje tą kwestię Polskie uregulowania prawne określające między innymi tryb wspierania beneficjentów środkami publicznymi z przeznaczeniem na realizację projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych regulują przepisy: ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych oraz ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Niestety nie można w nich C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 158

159 wskazad regulacji przedmiotowego problemu tak jednoznacznych jak to ma miejsce w art. 44 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006. Zważywszy na spore zainteresowanie w naszym kraju instrumentami inżynierii finansowej, Prezes Urzędu Zamówieo Publicznych w swoim piśmie z dnia 2 lutego 2009 r. Nr OZP/DP/0/2151/1305/09 przedstawił interpretację przepisów ustawowych w tym zakresie. W piśmie tym stwierdza między innymi, że: stosownie do postanowieo art. 106 ust.2 pkt 3a ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych na realizację programów projektów i zadao finansowanych z udziałem środków pochodzących z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności (art.5 ust.3 pkt 2 ustawy) przyznawane są dotacje rozwojowe. A zatem w myśl art. 4 pkt 7 ustawy Prawo zamówieo publicznych do przyznawania dotacji rozwojowych na podstawie ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. O finansach publicznych, przepisów ustawy PZP nie stosuje się. Wobec powyższego należy uznad, iż środki przekazywane beneficjentom w ramach programów operacyjnych w rozumieniu ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. O zasadach prowadzenia polityki rozwoju, na podstawie dotacji rozwojowych SA wyłączone z obowiązku stosowania procedur udzielania zamówieo publicznych (art. 4 pkt 7 ustawy PZP). Cytowane pismo stwierdza dalej, że zgodnie ze stanowiskiem Departamentu Instytucji Płatniczych w Ministerstwie Finansów zawartym w piśmie z dnia 13 stycznia 2009 r. (Nr IP 3/063/22/LRE/09/09/14381) środki przekazywane na podstawie art. 44 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 mieszczą się w pojęciu dotacji rozwojowej zawartym w art. 106 ust.2 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. O finansach publicznych. Za takim stanowiskiem przemawia treśd tego artykułu, zgodnie z którym dotacjami są podlegające szczególnym zasadom rozliczania wydatki budżetu paostwa przeznaczone na realizację programów, projektów i zadao finansowanych z udziałem środków pochodzących z funduszy strukturalnych. Tym samym przekazanie środków finansowych w ramach funduszu powierniczego może nastąpid z zastosowaniem ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. O finansach publicznych. Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy O zasadach prowadzenia polityki rozwoju w ramach programu operacyjnego mogą byd dofinansowane zgodnie z kryteriami zatwierdzonymi przez Komitet Monitorujący projekty wyłonione w trybie konkursu. Tym samym wybór beneficjenta tych środków (w tym przypadku funduszu powierniczego) następuje z zachowaniem otwartej, jawnej i przejrzystej procedury, tj wg art ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Jednocześnie zgodnie z powołanym stanowiskiem Departamentu Instytucji Płatniczej w Ministerstwie Finansów środki przekazane na podstawie art. 44 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 mieszczą C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 159

160 się w pojęciu dotacji rozwojowej, o której mowa w art. 4 pkt 7 ustawy PZP. Tym samym należy uznad, ze przekazanie środków funduszowi powierniczemu w ramach programu operacyjnego może nastąpid na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz przepisów art. 106 ust. 2 pkt 3a ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. O finansach publicznych. W takim przypadku stosownie do cytowanej interpretacji Prezesa Urzędu Zamówieo Publicznych ustawa Prawo Zamówieo Publicznych na zasadzie wyłączenia w oparciu o przepis art. 4 pkt 7 ustawy nie znajdzie zastosowania do wyboru funduszu powierniczego, o którym mowa w art. 44 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006. Doradca pragnie jednak podkreślid, że zgodnie z powszechnie obowiązującą doktryną prawa interpretacja obowiązujących norm prawnych nie stanowi obowiązującego prawa. Decyzję w omawianym zakresie musi podjąd suwerennie i na własną odpowiedzialnośd instytucja zarządzająca, czyli w tym przypadku Zarząd Województwa. Pod szczególną rozwagę przy wyborze trybu udzielenia zamówienia na prowadzenie zadao funduszu powierniczego należy tu poddad koniecznośd zapewnienia pełnej transparentności. Zdaniem doradcy jedynie powierzenie EBI zadania tworzenia i zarządzania funduszem powierniczym, lub alternatywnie zachowanie pełnego trybu przewidzianego w ustawie o Zamówieniach Publicznych (co akcentuje także art. 44 rozp. Rady) daje największe możliwości zapewnienia pełnej transparentności przy równoczesnych szansach na wypracowanie znaczącej wartości dodanej, którą mogą byd np. dodatkowe przychody środków finansowych pochodzące z lokat na określonych warunkach na rachunkach bankowych. Z przeprowadzonych dotychczas analiz wynika, że taka sytuacja miałaby miejsce przy wyborze EBI na operatora funduszu powierniczego. W tej sytuacji dokonując wyboru trybu konkursowego dla wyłonienia operatora funduszu powierniczego Zarząd Wojewódzki powinien zdaniem doradcy byd jednoznacznie przekonany, że: będzie w stanie przeprowadzid ten tryb z zachowaniem otwartej, jawnej i przejrzystej procedury, a tym samym w pełni transparentnie wybrany w tym trybie operator funduszu powierniczego będzie w każdym aspekcie - merytorycznym, społecznym, transparentnym, a także finansowym operatorem najlepszym. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 160

161 Tabela: Wybór operatora HF w trybie ustawy prawo zamówieo publicznych Wady Duża czasochłonnośd procedury postępowania przetargowego (ryzyko dużej ilości oferentów, odwołao, protestów). Brak na polskim rynku podmiotów, posiadających wystarczające doświadczenie w zarządzaniu funduszami powierniczymi. Duże ryzyko powierzenia zarządzania HF podmiotowi, któremu Instytucja Zarządzająca będzie zmuszona udzielad (za pośrednictwem EBI) merytorycznej pomocy. Koniecznośd stosowania trybu z ustawy Prawo Zamówieo Publicznych w procesie zawierania z UDF umów na finansowanie. Znaczne opóźnienie w procesie tworzenia UDF. Zalety Uruchomienie mechanizmu mobilizującego podmioty funkcjonujące na polskim rynku w zakresie zarządzania funduszami do dogłębnego poznania i wdrażania instrumentów finansowych w ramach JESSICA. Tabela: Powierzenie zarządzania funduszem HF Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu Wady Zalety Brak Znaczne przyspieszenie czasowe do zawarcia umowy powierzenia zarządzania Funduszem HF, a tym samym przyspieszenie procesu tworzenia UDF. Ogromna wiedza merytoryczna EBI w zakresie całego procesu wdrażania instrumentu JESSICA, wzbogacona doświadczeniem w realizacji projektu w innych krajach członkowskich. Gwarancja przygotowania przez EBI profesjonalnych dokumentów dotyczących w szczególności Planu Operacyjnego oraz przeprowadzenia konkursu wyboru ofert UDF. Zawieranie z UDF umów o finansowanie w oparciu o przejrzyste procedury wyboru wynikające z wewnętrznych regulacji EBI (bez konieczności procedur z prawa zamówieo publicznych). C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 161

162 Fundusze Powiernicze (HF) podstawowe zadania Do podstawowych zadao HF należą: przejęcie znacznej części prac administracyjnych związanych z powołaniem UDF-ów i monitorowaniem inwestycji od Instytucji Zarządzającej; realizacja strategii określonej w Strategii Inwestycyjnej i Planowaniu; realizacja całości działao, w tym identyfikacja i doradztwo przy wyborze stosownych UDF, które mogą otrzymad środki z Funduszu Powierniczego JESSICA; ocena Biznes Planów składanych przez UDF (w świetle Strategii Inwestycyjnej i Planowania) oraz przedstawianie Radzie Inwestycyjnej odpowiednich propozycji Operacji; negocjowanie Umów Operacyjnych z UDF i pod warunkiem zatwierdzenia kluczowych warunków Umów Operacyjnych przez Radę Inwestycyjną zawieranie Umów Operacyjnych na rzecz Funduszu Powierniczego JESSICA; monitorowanie i kontrolę operacji zgodnie z warunkami poszczególnych Umów Operacyjnych oraz Umowy; przedstawianie Radzie Inwestycyjnej sprawozdao z postępu poszczególnych operacji; sprawozdania te obejmowad będą wszelkie informacje na temat wkładów finansowych poczynionych przez dowolne UDF do Projektów Miejskich, otrzymane od UDF, a także wszelkie informacje na temat nieprawidłowości, otrzymane od UDF; zbieranie i przekazywanie do Instytucji Zarządzającej otrzymanych od UDF informacji dotyczących inwestycji UDF w Projekty Miejskie w celu umożliwienia przestrzegania przez Instytucję Zarządzającą obowiązujących przepisów krajowych lub wspólnotowych dotyczących pomocy publicznej, z zastrzeżeniem, że Instytucja Zarządzająca będzie jedyną Stroną odpowiedzialną za monitorowanie zgodności z przepisami UE w zakresie pomocy publicznej oraz za powiadamianie Komisji lub właściwych organów krajowych w kwestii pomocy publicznej; podejmowanie w rozsądnym zakresie działao informacyjnych i promocyjnych w odniesieniu do działao w ramach inicjatywy JESSICA, organizacja i/lub udział w stosownych seminariach i konferencjach; zarządzanie finansami Funduszy JESSICA zgodnie z wytycznymi finansowymi. w sposób doraźny i pod warunkiem uzyskania zgody Rady Inwestycyjnej, HF będzie także realizowad zadania dodatkowe przyczyniające się do wydajnego i skutecznego wdrażania działao w ramach Inicjatywy JESSICA, takich jak: C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 162

163 o o o o świadczenie w rozsądnym zakresie pomocy w opracowywaniu dokumentów niezbędnych do umożliwienia przestrzegania przez Instytucję Zarządzającą obowiązujących przepisów UE dotyczących pomocy publicznej i/lub informacji o dużych projektach, a także pomoc w ich notyfikacji, z zastrzeżeniem, że Instytucja Zarządzająca będzie jedyną Stroną odpowiedzialną za notyfikowanie przed Komisją w związku z operacjami, w przypadku których Przepisy UE nakładają obowiązek notyfikacji; świadczenie w rozsądnym zakresie pomocy w interpretacji przepisów UE dotyczących inżynierii finansowej oraz w szczególności dotyczących kwalifikowalności wydatków; świadczenie w rozsądnym zakresie pomocy w wyborze i/lub dopracowywaniu zintegrowanych planów na rzecz trwałego i zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich oraz Projektów Miejskich; zapewnienie szkoleo dla pośredników i innych kluczowych partnerów w celu wsparcia dalszego rozwoju Inicjatywy JESSICA oraz partnerstwa publicznoprywatnych w sektorze miejskim Korzyści wynikające z powołania HF Korzyści wynikające z powołania HF to przede wszystkim: Znaczne przyśpieszenie absorpcji funduszy strukturalnych (ze względu na fakt, że na mocy Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1083/2006 Art. 78 ust. 6 wkład do HF stanowi wydatek kwalifikowany); Możliwośd uzyskania wyższych przychodów finansowych z tytułu lokowania środków Funduszu; Uproszczenie i przyśpieszenie procedur w przypadku utworzenia HF w EBI, gdyż nie wymaga to stosowania procedury konkursowej; Możliwośd wdrożenia większej ilości narzędzi finansowych poprzez powołanie odrębnych UDF pożyczkowo-poręczeniowych i kapitałowych; Możliwośd szerokiego zaangażowania finansowego samorządów i sektora bankowego, czego skutkiem będzie bardzo duża dźwignia finansowa, poprzez powołanie mniejszych UDF dla subregionów, pod warunkiem wniesienia kapitałów przez samorządy. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 163

164 Potencjalne podmioty tworzące HF Tabela: Fundusz Górnośląski S.A. zalety i wady Istotne dla funkcjonowania Wady Zalety Szybkośd wdrożenia Możliwośd wyboru Doświadczenie we wdrażaniu JESSICA Doświadczenie w zarządzaniu środkami unijnymi Doświadczenie w zarządzaniu instrumentami inżynierii finansowej Umiejętnośd oceny studiów wykonalności, biznesplanów, strategii inwestycyjnych Doświadczenie w zakresie prowadzenia rewitalizacji Doświadczenie w zakresie tworzenia Zintegrowanych Programów Rozwoju Obszarów Miejskich. Doświadczenie w zakresie zarządzania procesem rewitalizacji Doświadczenie w zakresie negocjacji z instytucjami europejskimi Doświadczenie w zakresie PPP Wybór poprzez konkurs Koniecznośd stworzenia procedury konkursowej i przeprowadzenia postępowania brak Jednostkowe dotyczące przekształceo terenów Brak Niewielkie Brak Duże doświadczenie w zarządzaniu instrumentami pożyczkowymi. Duże doświadczenie. Różnorodne narzędzia finansowe. Duże doświadczenie w tym zakresie Poprzez spółkę zależną CPR Inwestor C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 164

165 Istotne dla funkcjonowania Wady Zalety Znajomośd potrzeb lokalnych samorządów Doświadczenie w prowadzenie dużych, złożonych projektów inwestycyjnych. Znajomośd potrzeb lokalnych przedsiębiorców Możliwośd negocjacji interpretacji przepisów dot. JESSICA bezpośrednio w KE Możliwośd pozyskania dodatkowych partnerów do finansowania projektów. Instytucje europejskie Możliwośd pozyskania dodatkowych partnerów do finansowania projektów. Banki i instytucje polskie Wpływ samorządu wojewódzkiego na działanie instytucji Małe doświadczenie w inwestycjach infrastrukturalnych i nieruchomościowych Brak Średnia możliwośd negocjowania warunków współpracy na poziomie europejskim Kapitałowo jako Zgromadzenie Akcjonariuszy Bardzo duża Doświadczenie w inwestycjach kapitałowych Bardzo duża Duża znajomośd rynku finansowego Poprzez Radę Programową, Kapitałowo jako Zgromadzenie Akcjonariuszy, Nadzór jako IZ Tabela: EBI zalety i wady Istotne dla funkcjonowania Wady Zalety Szybkośd wdrożenia Możliwośd wyboru Doświadczenie we wdrażaniu Prawie natychmiastowe wdrożenie i wydatkowanie środków. Mechanizm sprawdzony w innych regionach Możliwośd wyboru bez procedury konkursowej Instytucja odpowiedzialna za C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 165

166 Istotne dla funkcjonowania Wady Zalety JESSICA Doświadczenie w zarządzaniu środkami unijnymi Doświadczenie w zarządzaniu instrumentami inżynierii finansowej Umiejętnośd oceny studiów wykonalności, biznesplanów, strategii inwestycyjnych Doświadczenie w zakresie prowadzenia rewitalizacji Doświadczenie w zakresie tworzenia Zintegrowanych Programów Rozwoju Obszarów Miejskich. Doświadczenie w zakresie zarządzania procesem rewitalizacji. Doświadczenie w zakresie negocjacji z instytucjami europejskimi Małe doświadczenie w bezpośrednim zarządzaniu projektem wdrażanie mechanizmu na obszarze Unii Wielopłaszczyznowe doświadczenie w zarządzaniu środkami. Duże doświadczenie. Różnorodne narzędzia finansowe. Duże doświadczenie w tym zakresie. Doświadczenie w zakresie wdrażania strategii rewitalizacji na obszarze krajów wspólnoty. Możliwośd implementacji doświadczeo innych krajów. Doradztwo w tworzeniu ZPROM w innych krajach europejskich Doświadczenia we współpracy przy finansowaniu dużych projektów rewitalizacyjnych w Europie Pełne C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 166

167 Istotne dla funkcjonowania Wady Zalety Doświadczenie w zakresie PPP Znajomośd potrzeb lokalnych samorządów Doświadczenie w prowadzenie dużych, złożonych projektów inwestycyjnych. Znajomośd potrzeb lokalnych przedsiębiorców Możliwośd negocjacji interpretacji przepisów dot. JESSICA bezpośrednio w KE Możliwośd pozyskania dodatkowych partnerów do finansowania projektów. Instytucje europejskie Możliwośd pozyskania dodatkowych partnerów do finansowania projektów. Banki i instytucje polskie Wpływ samorządu wojewódzkiego na działanie instytucji Mała znajomośd potrzeb małych samorządów Niewielkie rozeznanie rynku Bardzo duże doświadczenie w przygotowaniu projektów i montażu finansowym z udziałem środków unijnych. Bardzo ważne w początkowej fazie EBI jako instytucja uwiarygodniająca PPP Duże doświadczenie we współpracy z większymi miastami regionu Głównym zadaniem banku jest udział w dużych projektach inwestycyjnych Bardzo duże doświadczenie pozwalające uzyskad konkretne interpretacje w krótkim czasie. Niezmiernie ważny element w początkowej fazie wdrażania mechanizmu. Współudział przy wielu projektach z innymi instytucjami europejskimi Duża znajomośd rynku finansowego krajowego i międzynarodowego. Ogromna wiarygodnośd EBI Poprzez Radę Programową, Nadzór jako IZ C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 167

168 Z uwagi na fakt, iż jednoznaczne zainteresowanie tworzeniem HF wyraził jedynie EBI, nie analizowano jednostkowo możliwości zaangażowania innych instytucji finansowych. W świetle wcześniejszych analiz, instytucją mogącą funkcjonowad jako HF jest Fundusz Górnośląski. W efekcie powyższej analizy można wysnud wnioski: W pierwszym etapie funkcjonowania mechanizmu tworzenie HF powinno byd powierzone EBI (jeśli IZ zadecyduje o tworzeniu HF). Gwarantuje to posłużenie się sprawdzonymi mechanizmami prawnymi i szybkośd absorpcji środków unijnych. W pierwszym okresie funkcjonowania ( ) będzie tworzyła się baza doświadczeo dotyczących JESSICA i w tym okresie korzyści z możliwości współpracy z EBI są nie do przecenienia. Wielomiesięczny proces tworzenia polskich interpretacji przepisów może zostad radykalnie skrócony. Na bazie doświadczeo przy realizacji inwestycji z Funduszu Spójności można stwierdzid, iż udział takiego partnera jak bank europejski może przyspieszyd podejmowanie decyzji nawet o rok. Z uwagi na fakt, iż cykl prowadzenia inwestycji rewitalizacyjnych może trwad około 5 lat (inwestycje kwalifikowane do JESSICA, czyli dochodowe nie były przygotowywane przez samorządy), możliwośd skrócenia procedur jest sprawą kluczową. PPP wdrażanie PPP w Polsce od lat napotyka na ogromne problemy. Wprowadzenie na początku roku nowych przepisów w tym zakresie polepszyło nieco ta sytuację. Nadal jednak przedsięwzięcia podejmowane w ramach partnerstwa obarczone są dużym ryzykiem politycznym. Udział w przedsięwzięciu od samego jego początku takiej instytucji jak EBI stanowiłby ogromny argument dla wdrażania PPP. Kadencyjnośd. W przypadku bardzo rygorystycznych ram czasowych wdrażania JESSICA, w pierwszym okresie należy wykluczyd wszelkie zagrożenia związane z kadencyjnością władz. Możliwośd nadzoru właścicielskiego nad Funduszem Górnośląskim jako HF jest zarówno zaletą, jak i wadą. W wyniku wyborów politycznych zmieniają się władze podmiotów zależnych. Bardzo często skutkuje to niestety wyhamowaniem działalności merytorycznej i niechęcią do podejmowania decyzji w okresach poprzedzających wybory i kilka miesięcy po nich. Mimo najlepszych intencji władz wszelkich szczebli, opisane zjawisko jest powszechne na całym świecie. W tym przypadku stanowi ono kolejną przesłankę do tego, by w pierwszym okresie funkcjonowania funkcję HF objął EBI. Pozytywnym efektem wyboru EBI będzie również transfer wiedzy do instytucji zarządzających UDF, a co za tym idzie w dalszym okresie działania JESSICA funkcję HF może przejąd inny podmiot (np. Fundusz Górnośląski). C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 168

169 Po okresie pierwszych 3-4 lat funkcja HF może zostad zlikwidowana pod warunkiem, że liczba UDF nie będzie zbyt duża, a samorządy miejskie (związki miast) przejmą na siebie wszelkie czynności HF. Może to skutkowad przyrostem administracji na poziomie IZ, ale ekonomicznie model ten może mied uzasadnienie Analiza możliwości utworzenia UDF Kluczowa rola Funduszy UDF w ramach instrumentu JESSICA wynika z zasadniczych celów tych funduszy, tj. silne i skuteczne stymulowanie rewitalizacji i dalszego rozwoju obszarów miejskich poszczególnych paostw członkowskich Unii Europejskiej. Mają one w sposób widoczny przyczynid się do: Poprawy konkurencyjności i atrakcyjności miast dla ich mieszkaoców, studentów, naukowców oraz inwestorów, Optymalizacji wykorzystania kapitału przeznaczonego na rozwój obszarów miejskich, w tym w szczególności starszych obszarów, terenów poprzemysłowych, powojskowych, Stworzenia bodźców do efektywnego zarządzania środkami finansowymi będącymi w dyspozycji różnych podmiotów, w tym podmiotów prywatnych i wykorzystanie tych środków na potrzeby realizacji inwestycji w przedsięwzięcia w ramach procesu rewitalizacji, Realizacja powyższych celów odbywad się będzie poprzez bardzo nowatorskie produkty UDF, a mianowicie: udzielanie pożyczek, nabywanie udziałów w przedsiębiorstwach świadczących usługi publiczne, udzielanie gwarancji podmiotom zapewniającym finansowanie, w tym również podmiotom prywatnym. Stosownie do Art.43 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1828/2006 decyzja odnośnie utworzenia Funduszów UDF, ich liczby także określenia jego celu i sposobu działania należy do Instytucji Zarządzającej. Również Instytucja Zarządzająca winna zdecydowad o formie prawnej Funduszu UDF. Cytowane przepisy rozporządzenia Komisji wskazują rolę Instytucji Zarządzającej, w szczególności poprzez zobowiązanie do opracowania Planu Operacyjnego, a także Umów o finansowaniu. Decyzja Instytucji Zarządzającej w zakresie liczby Funduszy UDF winna byd poprzedzona analizą dającą odpowiedź na pytanie o liczbie potencjalnych projektów, kwalifikujących się do realizacji w tym trybie w poszczególnych miastach, a także zainteresowaniem instrumentem JESSICA C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 169

170 wyrażonym przez miasta Regionu. Zważywszy jednak na fakt, że w początkowej fazie działania Funduszu UDF będzie on dysponował dośd ograniczonymi środkami, wydzielonymi z Regionalnych Programów Operacyjnych, słuszniejszym wydaje się rozwiązanie, w którym liczba Funduszy UDF będzie ograniczona do niezbędnego minimum, a przede wszystkim będzie wynikad z bezpośredniej inicjatywy miast. Możliwym jest utworzenie dla całego Regionu jednego dużego Funduszu. Zaletą takiego rozwiązania jest możliwośd stworzenia takiej bazy projektów, która bardziej zdywersyfikuje ryzyko w zakresie trafności doboru projektów pod względem ich znaczenia ekonomiczno- społecznego, a także pod względem wysokiej rentowności finansowej. Plusem takiego rozwiązania jest również obniżenie kosztów efektywnego zarządzania Funduszem. Natomiast wadą w tym rozwiązaniu będzie brak możliwości określenia specjalizacji Funduszu, jak również brak możliwości ukierunkowania jego geograficznego zasięgu na określony region i jego potrzeby. Przeciwnym rozwiązaniem może byd utworzenie w Regionie 3-4 Funduszy UDF. Inicjatywa w tym zakresie powinna jednak wyjśd od określonych samorządów. Uwzględniając wysokie zaangażowanie Regionu Śląskiego w tworzenie warunków do efektywnej absorpcji funduszy unijnych oraz ogromne potrzeby rewitalizacyjne zarówno bardzo dużych miast, jak i mniejszych ośrodków miejskich, należy stwierdzid, że takie rozwiązanie z pewnością wpłynie pozytywnie na ogromny wzrost zainteresowania zarówno lokalnych samorządów, jak i określonych podmiotów jako potencjalnych udziałowców Funduszu ukierunkowanego na finansową realizację przedsięwzięd najważniejszych z ich punktu widzenia. Mankamentem takiego rozwiązania w pierwszym etapie funkcjonowania UDF będzie jedynie rozproszenie środków możliwych do wydzielenia z RPO WSL z przeznaczeniem na wniesienie wkładu do Funduszów. Jednakże jego zaletą będzie łatwiejsze gromadzenie doświadczenia w początkowym etapie procesu wdrażania instrumentu JESSICA, a także mniejsze ryzyko skierowania znaczących środków na zadanie, które ostatecznie nie przyniesie wartości dodanej. Jak wskazano w punkcie 3.3.1, problematyka formy prawnej Funduszu UDF w prawie unijnym uregulowana została w Art.43 ust.3 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1828/2006, który nie wyodrębnia, ani też nie rekomenduje jednej konkretnej formy prawnej UDF. Stwierdza natomiast jednoznacznie, że powinna to byd niezależna osoba prawna lub wydzielona jednostka finansowa w ramach instytucji finansowej. Oznacza to, że w ramach uwarunkowao prawnych w naszym kraju, fundusze UDF mogą funkcjonowad w formie: a) Spółek kapitałowych (spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), w tym również z udziałem partnerstwa publiczno-prywatnego, b) Funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez wybrane do tego celu podmioty, np. istniejące już w Polsce towarzystwa funduszy inwestycyjnych, C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 170

171 Każda z tych form prawnych zapewnia funduszom UDF zdolnośd do czynności prawnych, a więc do: zawierania umów, wnoszenia kapitału udzielania gwarancji i pożyczek. Podkreślenia wymaga również fakt, że w każdej z tych form prawnych mogą uczestniczyd osoby prawne o bardzo różnym statusie prawnym, w tym w szczególności: samorządy oraz podmioty prawne powołane przez samorządy do realizacji zadao publicznych, banki, agencje, podmioty prywatne w trybie ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. inne instytucje finansowe Oznacza to, że istnieje kilka możliwości utworzenia Funduszu UDF działającego jako niezależna osoba prawna zarządzana na podstawie umów między współfinansującymi partnerami lub udziałowcami (Art.43 ust.3 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1828/2006). Może to byd między innymi: spółka kapitałowa utworzona przez samorząd (jako spółka celowa za 100% udziałem samorządu), lub utworzona przez kilka samorządów z równą ilością udziałów i równa liczbą głosów, spółka kapitałowa której współudziałowcami mogą byd: samorząd, bank, agencja, istniejący już Fundusz o zasięgu ogólnopolskim, lub regionalnym, a także partner prywatny spółka kapitałowa utworzona w trybie ustawy o partnerstwie publiczno prywatnym. Nowa ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym nie narzuca podmiotom publicznym wyboru konkretnego modelu współpracy. Samorząd może wybrad spośród różnych wariantów wynikających z ustawy, w tym powoład spółkę celową lub skorzystad z modelu koncesji na roboty budowlane albo koncesji na usługi. UDF utworzony we współdziałaniu w istniejącym już Funduszem Regionalnym (np. Fundusz Górnośląski S.A., którego założycielem są samorządy województwa śląskiego) Uczestnictwo w funduszach oznacza w tym przypadku równocześnie udział w zyskach. Jednostki samorządu terytorialnego mogą tworzyd i przystępowad do spółek w zasadzie bez ograniczenia. Nie można jednak w Studium dotyczącym uwarunkowao wdrożenia programu JESSICA C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 171

172 pominąd konkretnych ograniczeo w tym zakresie obowiązujących w aktualnym na dzieo opracowania Studium stanie prawnym dla powiatowego i wojewódzkiego samorządu terytorialnego. Wynikają one z obowiązującej aktualnie ustawy o gospodarce komunalnej (art. 10), a także ustawy o samorządzie powiatowym (art. 6) oraz ustawy o samorządzie wojewódzkim (art.13). Ustawy te praktycznie zawężają zakres działalności spółek tworzonych z udziałem powiatów do zadao publicznych, a w przypadku samorządu wojewódzkiego do zadao publicznych oraz działalności promocyjnej, edukacyjnej i wydawniczej w zakresie służącym rozwojowi województwa. Natomiast fundusze UDF (zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 1828/2006) udzielając pożyczek, gwarancji, a także inwestując w określone projekty będą w swej działalności wykraczad poza zakres zadao publicznych jednostek samorządu terytorialnego. Oznacza to, że tylko gminy mogłyby samodzielnie tworzyd UDF, natomiast pozostałe jednostki samorządu terytorialnego mogłyby uczestniczyd w UDF posiadających formę prawną spółek akcyjnych i z o.o. utworzonych z innymi podmiotami. Podobne uwarunkowania i ograniczenia występują w polskim prawodawstwie w odniesieniu do angażowania się samorządu terytorialnego w fundusze inwestycyjne. Podkreślid jednakże należy, że dzięki aktualnym działaniom polskiego Rządu zmierzającym do stworzenia korzystniejszych warunków rozwoju dla małych i średnich przedsiębiorstw, opisane powyżej ograniczenia zawarte w ustawie o gospodarce komunalnej oraz ustawach: o samorządzie powiatowym i samorządzie wojewódzkim przestaną w krótkim czasie istnied. Rząd zatwierdził bowiem w dniu 24 sierpnia 2009r. projekt ustawy o zmianie ustaw: o gospodarce komunalnej, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy o samorządzie powiatowym. Projektowana nowelizacja radykalnie zmienia treśd cytowanych powyżej artykułów wymienionych ustaw, poprzez poszerzenie katalogu jednostek samorządu terytorialnego, które mogą działad poza sferą użyteczności publicznej o samorząd powiatowy i wojewódzki. Projekt tych zmian skierowany zostanie do Sejmu już w miesiącu wrześniu br. Impulsem do opracowania przez Ministerstwo Gospodarki projektu nowelizacji ustaw - o gospodarce komunalnej, o samorządzie województwa oraz o samorządzie powiatowym było wcześniejsze przyjęcie przez Radę Ministrów dokumentu Kierunki rozwoju funduszy pożyczkowych i poręczeniowych dla małych i średnich przedsiębiorstw w latach " Zgodnie z tym dokumentem, samorządy województw i powiatów będą odgrywały pierwszoplanową rolę w kształtowaniu warunków funkcjonowania oraz rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w latach W ocenie Rządu, założenie to zostanie osiągnięte poprzez umożliwienie samorządom C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 172

173 województwa i powiatu tworzenia lub uczestniczenia w spółkach kapitałowych, których działalnośd polega na udzielaniu pożyczek, gwarancji lub poręczeo w celu wspierania przedsiębiorczości. Podkreślid należy również fakt, że w oparciu o cytowane powyżej prawo unijne, fundusze HF oraz UDF teoretycznie mogłyby również działad w formie paostwowych i samorządowych funduszy celowych. Jednakże takie rozwiązanie zgodnie z polskim ustawodawstwem - wymagałoby uprzedniego uchwalenia przez Sejm RP ustawy powołującej przedmiotowe fundusze. Reasumując, należy stwierdzid, że w aktualnym stanie prawnym nie ma żadnych przeszkód do utworzenia UDF. Z przedstawionych powyżej uwarunkowao prawnych wynika również, że słuszniejszym wydaje się podjęcie decyzji o utworzeniu UDF posiadającego formę prawną spółki kapitałowej, w tym także w trybie partnerstwa publiczno prywatnego Modele biznesowe działania UDF Analizując wytyczne Komisji Europejskiej dotyczące wdrażania mechanizmu wyłania się definicja UDF, jako instytucji finansującej projekty inwestycyjne, a nie instytucji prowadzącej tego typu projekty. Biorąc pod uwagę efektywnośd ekonomiczną i założenie stworzenia długoletniego narzędzia finansowego do obsługi rewitalizacji, można wyodrębnid dwa zupełnie odmienne modele biznesowe UDF. Model pożyczkowo-poręczeniowy (pożyczkodawca) Model kapitałowy (inwestor kapitałowy) Każdy z modeli wymaga odmiennego podejścia i odrębnego zasobu narzędzi. Na przykładzie instytucji bankowych można przyjąd jako regułę oddzielenie bankowości kredytowej od bankowości inwestycyjnej. Podejście pożyczkowe jest podejściem prostszym, obarczonym mniejszymi ryzykami, opartym generalnie na pasywnym podejściu UDF do projektów. Podejście to daje jednak zdecydowanie mniejsze stopy zwrotu i powoduje obciążanie projektów koniecznością tworzenia zabezpieczeo. W przypadku realizowania projektów przez samorządy (samorządowe spółki celowe) koniecznośd udzielenia poręczenia przez gminę może determinowad negatywną decyzję, co do realizacji projektu. Podejście inwestorskie jest podejściem wymagającym dużo głębszej analizy ryzyk biznesowych. Podejście to wymaga również od UDF dużo większej wiedzy na temat mechanizmów rewitalizacji. Z drugiej strony daje jednak dużo większe stopy zwrotu na kapitale, a co za tym idzie możliwośd rozwoju UDF. Z punktu widzenia realizacji zadao w PPP model inwestorski zwiększa wiarygodnośd projektu dla społeczności, z uwagi na udział w nim partnera regionalnego. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 173

174 W przypadku udziału kapitałowego gmin w UDF, oraz w przypadku prowadzenia projektów w ramach PPP, żaden z powyższych modeli nie może byd realizowany w formie wydzielonej puli środków w ramach istniejącej instytucji finansowej UDF działający jako instytucja pożyczkowo-poręczeniowa Wymagane umiejętności: Umiejętnośd oceny podmiotu pod względem możliwości generowania zysku i spłaty zobowiązao. Umiejętnośd oceny wysokości zabezpieczeo. Umiejętnośd oceny projektu inwestycyjnego pod względem rynkowych pod kątem ryzyk i możliwości spłaty zobowiązao. Umiejętnośd oceny wpływu realizacji projektu na zintegrowany efekt rozwoju obszarów miejskich, w tym wpływ na wzrost wartości obszaru UDF działający jako inwestor kapitałowy Wymagane umiejętności: Umiejętnośd oceny podmiotów będących współudziałowcami pod względem umiejętności, doświadczeo, wiarygodności biznesowej. Umiejętnośd oceny rynku i wiarygodności założeo biznesplanu. Umiejętnośd oceny badao i analiz rynkowych. Umiejętnośd oceny projektu inwestycyjnego pod względem rynkowych pod kątem ryzyk i możliwości spłaty zobowiązao. Umiejętnośd oceny wpływu realizacji projektu na zintegrowany efekt rozwoju obszarów miejskich, w tym wpływ na wzrost wartości obszaru. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 174

175 Model HF/UDF Pełny model funkcjonowania JESSICA. UDF pożyczki Urząd Marszałkowski województwa śląskiego HF UDF kapitał UDF miejski opcjonalnie Przedstawiony model jest optymalnym pod względem funkcjonalnym i technicznym. Istotnym czynnikiem wpływającym w przypadku przedstawionego modelu na poziom generowanej dźwigi finansowej będzie fakt wyodrębnienia UDF pożyczkowego i inwestycyjnego, a także UDF miast (jednego lub kilku powstałych z inicjatywy miast) Uwarunkowania korzyści i wady zastosowania pełnego modelu funkcjonowania JESSICA. Województwo śląskie to największy obszar zurbanizowany w Polsce. Efektem tego jest najbardziej zróżnicowana ilośd projektów i programów rewitalizacyjnych. Aby efektywnie zarządzad z poziomu województwa projektami o dużym stopniu skomplikowania i zróżnicowania, potrzebna jest instytucja gwarantująca obsługę administracyjną, finansową i merytoryczną. Instytucja odpowiedzialna powinna byd za nadzór, szkolenia, doradztwo i kontrolę. W województwie śląskim funkcjonują 4 silne subregiony. W efekcie wdrożenia mechanizmu w województwie wielkopolskim pojawiła się oddolna inicjatywa miast do tworzenia własnych UDF C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 175

176 Koszty funkcjonowania HF to nie więcej niż 2%, czyli przy założeniu budżetu programu na poziomie 40 mln EU, to ok. 800 tys. EU w skali roku. Koszt utworzenia od podstaw komórki mogącej obsłużyd jeden UDF i kilka dużych projektów może byd zdecydowanie mniejszy od tej kwoty. Koszt utworzenia komórki obsługującej dwa i więcej UDF, udzielających większej ilości pożyczek może przekroczyd kwotę 2%. W celu wyłonienia podmiotu tworzącego HF innego niż EBI konieczne jest przeprowadzenie procedury konkursowej. Przygotowanie takiej procedury może byd czasochłonne. W efekcie stworzenia większej ilości UDF, kontrola nad nimi bez HF będzie niezmiernie trudna i spowoduje rozrost administracji w ramach IZ. Stworzenie większej ilości UDF spowoduje powstanie silnego efektu dźwigni finansowej poprzez wniesienie wkładów przez gminy i inne podmioty. Da to szansę utworzenia poważnej instytucji finansowej do obsługi rewitalizacji. Tabela. Zalety i wady zastosowania pełnego modelu JESSICA. Zalety Brak konieczności rozbudowy administracji wewnątrz IZ. Możliwośd uzyskania wyższych przychodów z tytułu lokowania środków funduszu. Możliwośd utworzenia specjalistycznych UDF, odrębnie do udzielania pożyczek, do inwestycji kapitałowych i dla poszczególnych miast. Zwiększenie efektywności i elastyczności działao. Przy większej ilości UDF nastąpi efekt dużej dźwigni finansowej. Duże zainteresowanie gmin tworzeniem UDF, pod warunkiem pomocy merytorycznej ze strony HF. Istnienie podmiotu mogącego prowadzid spójne działania dotyczące interpretacji prawodawstwa. Szczególnie korzystne jeśli funkcje HF pełni EBI. Wady Większe koszty bezpośrednie. Małe prawdopodobieostwo dźwigni finansowej na poziomie HF. Jeśli to nie EBI będzie pełniło funkcję HF, nastąpi wydłużenie procedury konkursowej. Konieczny wybór w drodze konkursu HF, a następnie UDF W dalszej perspektywie po zyskaniu doświadczeo i samodzielności przez UDF oraz po wykrystalizowaniu się jednolitych interpretacji, należy rozpatrzyd likwidację HF. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 176

177 Model oparty wyłącznie o jeden UDF Uwarunkowania i korzyści z utworzenia jednego UDF Model uzasadniony jest ekonomicznie w przypadku realizacji przez region niewielkiej liczby jednorodnych pod względem modelu ekonomiczno-biznesowego przedsięwzięd. Podstawową zaletą tego modelu jest brak kosztów zarządzania HF, jednak tylko częśd zadao realizowanych przez HF może zrealizowad UDF, a częścią z nich będzie obciążona IZ, co również generuje pewne koszty i zwiększa odpowiedzialnośd IZ. W przypadku wyboru modelu działania opierającego się o jeden UDF, wybór instytucji zarządzającej UDF powinien odbyd się w drodze konkursu. Natomiast na poziomie IZ konieczne byłoby powołanie odrębnej komórki analizującej pod względem procedur ekonomiczno-bankowych oraz pod względem wymogów wynikających z RPO WSL. Z uwagi na dochodowy charakter działania UDF, IZ musi umied ocenid efektywnośd ekonomiczną projektów oraz zdolnośd kredytową beneficjentów (nie gmin!). Problematyczne byłoby prowadzenie przez UDF działalności na obszarze pożyczkowym i inwestycyjnym. Wszystkie rynkowe instytucje rozdzielają te dwa działania. Dlatego też w przypadku wyboru modelu opartego wyłącznie na UDF, IZ powinna ograniczyd charakter JESSICA do jednej formy działalności. Wybór modelu opartego na jeden UDF ma sens w przypadku mniejszych organizmów i w przypadku realizacji jedynie kilku projektów np. pożyczkowych. W przypadku rozbudowywania jednego UDF, koszty jego działalności mogą byd nawet wyższe niż przy modelu z HF, z uwagi na koniecznośd tworzenia struktur kontrolno-decyzyjnych w ramach IZ. Doświadczenia istniejących w regionie funduszy pożyczkowych nastawionych na małe pożyczki dla dużej ilości beneficjentów, wskazują na bardzo duże koszty ich funkcjonowania, przekraczające dopuszczalne w wypadku UDF 3%. Dodatkowo, z uwagi na mniejsze zainteresowanie samorządów wnoszeniem kapitałów do centralnej instytucji, w przypadku tego rozwiązania marginalizacji ulega efekt dźwigni finansowej Instytucje mogące tworzyć jeden UDF Instytucja Uwarunkowania Lokalna Instytucja Finansowa, np. Fundusz Górnośląski, lokalny Brak doświadczeo i wypracowanych procedur w zakresie JESSICA Doświadczenie w zakresie zarządzania finansami i funduszami pożyczkowymi. Małe doświadczenie w prowadzeniu procesów inwestycyjnych C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 177

178 Fundusz Inwestycyjny Duża znajomośd realiów lokalnych Możliwośd pozyskania udziału samorządów w niewielkim zakresie. Z uwagi na zbyt małe doświadczenie w tworzeniu mechanizmu, FG jest zainteresowany tworzeniem UDF drugiego poziomu, przy istnieniu odrębnej instytucji HF Lokalna Instytucja zajmująca się rewitalizacją, restrukturyzacją, etc np. GAPP, Forum Rewitalizacji, Agencje Rozwoju Brak doświadczeo i wypracowanych procedur w zakresie JESSICA Doświadczenie w zakresie zarządzania procesów rewitalizacyjnych. Małe doświadczenie w prowadzeniu procesów inwestycyjnych. Duża znajomośd realiów lokalnych Możliwośd pozyskania udziału samorządów w niewielkim zakresie. Z uwagi na zbyt małe doświadczenie w tworzeniu mechanizmu, oraz koniecznośd budowy de facto od zera narzędzi inżynierii finansowej instytucje te nie są przygotowane do wprowadzenia instrumentu JESSICA w regionie. Instytucje mogą brad udział przy tworzeniu UDF drugiego poziomu, przy wsparciu HF w zakresie proceduralnym i zarządzania finansami oraz ryzykiem. Instytucja Bankowa o charakterze ogólnym, krajowa, lub międzynarodowa Brak doświadczeo i wypracowanych procedur w zakresie JESSICA. Niewielkie doświadczenie posiadają niemieckie banki regionalne, które biorą udział w inicjatywie na obszarze Niemiec. Analizując przypadek niemiecki należy zwrócid uwagę na niemożnośd uruchomienia mechanizmu i wydatkowania środków na projekty. Skupienie się banków na inżynierii finansowej jest wręcz szkodliwe dla założeo inicjatywy. W tej chwili w niemieckich landach trwa dyskusja na temat możliwości wycofania się z tego modelu i przejścia na model HF/UDF, który funkcjonuje we wszystkich pozostałych krajach Unii. Doświadczenie w zakresie zarządzania finansami i udzielaniu C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 178

179 kredytów. Duże doświadczenie w zarządzaniu ryzykiem. Małe doświadczenie w bezpośrednim prowadzeniu procesów inwestycyjnych Brak znajomości realiów lokalnych Brak znajomości procesów rewitalizacji. Brak możliwości pozyskania finansowego udziału samorządów. Banki posiadają zbyt małe doświadczenie w tworzeniu mechanizmu JESSICA, bardzo niewielkie doświadczenie w procesach rewitalizacyjnych. Powierzenie roli jednego UDF bankom niesie za sobą ogromne ryzyko zaprzepaszczenia roli jaką JESSICA miała odegrad w procesie rewitalizacji i aktywizacji samorządów lokalnych. Banki mają ogromną rolę do odegrania jako: Instytucje współfinansujące projekty Instytucje mogące zarządzad od strony finansowo-bankowej UDF tworzonymi przez samorządy gminne. (Jeżeli gminy zdecydowałyby się tworzyd swoje UDF, dzięki pomocy banków nadzorowałyby tylko merytoryczną stronę projektów) WNIOSKI Na dzieo dzisiejszy brak jest instytucji która mogłaby podjąd się tworzenia modelu JESSICA opartego na jednym centralnym UDF. Wybór takiego modelu powodował będzie, iż ogrom prac przygotowawczych skupi się na Urzędzie Marszałkowskim. Późniejszy nadzór nad realizacją projektów i gospodarką finansową również pełnid będzie musiał Urząd Marszałkowski. Model z jednym UDF wymaga by instytucja go tworząca była jednocześnie instytucją finansową i instytucją merytorycznie umiejącą zarządzad procesami rewitalizacji, w skali lokalnej. Wybór któregokolwiek z podmiotów będzie obarczony większą ilością wad niż korzyści. Wybór ten będzie niósł za sobą ogromne ryzyko niewykorzystania środków do roku 2015, z uwagi na koniecznośd wypracowania procedur, przygotowania projektów i ich realizacji, przy niewielkim doświadczeniu wdrażających. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 179

180 Wybór taki spowoduje, iż najprawdopodobniej instytucja tworząca UDF aby uprościd swoje działanie, podejmie decyzję o wyłącznie pożyczkowym charakterze mechanizmu. Efektem tego będzie zmniejszenie zainteresowania użyciem mechanizmu w procesie rewitalizacji, oraz marginalny wpływ na rozwój projektów w modelu PPP. Na dzieo dzisiejszy doradca wskazuje na wybór modelu z HF i tworzenie przy jego pomocy dwóch lub więcej UDF. Po okresie wdrożenia można będzie rozpatrzyd możliwośd likwidacji HF i bezpośredniego nadzorowania UDF przez Urząd Marszałkowski. Po okresie wdrożenia będzie można obniżyd marżę HF, tak by był on finansowany z dochodów UDF Model instytucjonalny a możliwość finansowania projektów Model oparty o jeden UDF Przy wyborze tego modelu, UDF powinien byd stworzony jako instytucja udzielająca kredytów i poręczeo. Finansowane projekty powinny byd większe niż 2 mln EU. Przy kredytowaniu mniejszych projektów, koszty UDF (oceny wniosków, utrzymywania punktów konsultacyjnych, szkoleo, obsługi finansowej, administracji) mogą przekroczyd limit 3%. W większości projektów należy założyd, iż preferencje uzyskają te projekty, które będą gwarantowały wysoki poziom zabezpieczeo, np. poręczenie gminy Model oparty o HF i 2 UDF Model ten daje możliwośd stworzenia dwóch instytucji finansowych, wyspecjalizowanych w odrębnych narzędziach inżynierii finansowej. Stworzenie UDF inwestycyjnego daje możliwośd obsługi bardziej skomplikowanych procesów inwestycyjnych i uzyskiwania zabezpieczeo w innej formie, niż zabezpieczenia obciążające budżety samorządów. Finansowane projekty powinny mied w miarę proste modele biznesowe. Dużą trudnośd w pozyskaniu finansowania mogą mied projekty, dla których opłacalności ważna będzie lokalna specyfika, trudna do ocenienia przez centralnie działający UDF Model oparty o HF i większą liczbę UDF Model ten daje największą elastycznośd w finansowaniu projektów. Oprócz zalet wymienionych w modelu powyższym, przy tym modelu łatwiejsze będzie finansowanie projektów o subregionalnej specyfice. Model ten wymaga jednak ścisłej współpracy merytorycznej z HF, który może pełnid rolę dostarczyciela narzędzi oceny finansowej dla mniejszych UDF. Bez takiego wsparcia, prowadzenie małych UDF może okazad się zbyt kosztowne. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 180

181 Za zasadne w tym modelu można uznad powołanie jednego większego UDF pożyczkowego, oraz pozostałych UDF o przeważającej roli inwestycyjnej. Przy małych UDF forma inwestycyjna da większy zwrot na kapitale i pozwoli na zwiększanie ich potencjału Udział EBI a możliwość finansowania projektów Udział EBI w formie HF jest o tyle ważny dla finansowania projektów, że EBI posiada gotowe narzędzia biznesowe, które może udostępniad UDF. Dodatkowo w wielu projektach potrzebne będą montaże finansowe, oparte o dodatkowe źródła finansowania. Tutaj możliwośd pozyskania środków z innych instytucji europejskich jest nie do przecenienia. EBI deklaruje jednocześnie, że przy realizacji dużych projektów może udzielad dodatkowego wsparcia ze środków własnych, co zdecydowanie zwiększa dźwignię finansową Model instytucjonalny, a możliwość udziału podmiotów Model oparty o jeden UDF Podmioty nie wykazują zainteresowania udziałem w takiej centralnej instytucji. Tak gminy, jak i banki nie deklarują zainteresowania wsparciem na poziomie jednego UDF. Udział możliwy jest natomiast na poziomie projektów Model oparty o HF i 2 UDF W modelu tym może pojawiad się zainteresowanie udziałem podmiotów zewnętrznych. Wstępne zainteresowanie dotyczy możliwości udziału w UDF inwestycyjnym, działającym na zasadzie funduszu venture capital. Większy udział możliwy jest na poziomie poszczególnych projektów Model oparty o HF i większą liczbę UDF W modelu tym, tak jak w poprzednim obserwuje się wstępne zainteresowanie inwestycyjnym funduszem UDF. Dodatkowo pojawia się jasna deklaracja samorządów gminnych, co wniesienia udziałów kapitałowych do mniejszych, subregionalnych UDF. Samorządy i przedsiębiorstwa deklarują też możliwośd udziału rzeczowego (aport nieruchomości) w tworzonych UDF. Taką formą działania wyraziły zainteresowanie również instytucje, zajmujące się rewitalizacją terenów poprzemysłowych GAPP, CPR Udział EBI a możliwość udziału podmiotów Udział EBI podnosi wiarygodnośd realizowanych przedsięwzięd, a w szczególności PPP, a przez to może stanowid mocny argument za udziałem innych podmiotów w przedsięwzięciu. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 181

182 Model a możliwość realizacji przedsięwzięć w PPP Model oparty o jeden UDF W modelu z jednym UDF rola tej instytucji będzie polegała głównie na wsparciu finansowym partnera prywatnego, w przypadku gdy różnica między finansowanie komercyjnym a preferencyjnym oferowanym przez UDF będzie mogła zadecydowad o opłacalności przedsięwzięcia. W praktyce finansowanie PPP w tym modelu jest mało prawdopodobne Model oparty o HF i 2 UDF W modelu tym istnieje duża możliwośd realizacji przedsięwzięd PPP. UDF mogą brad udział kapitałowy w przedsięwzięciach, jak również przyjmując aport rzeczowy, mogą byd inicjatorami przedsięwzięd z zakresu zagospodarowania terenów. W modelu tym, UDF inwestycyjny może pełnid rolę spółki rozwoju nieruchomości Model oparty o HF i większą liczbę UDF Model ten daje możliwośd stworzenia wydzielonych funduszy, realizujących rozwój nieruchomości dla konkretnych związków gmin. Model ten zwiększa prawdopodobieostwo zaangażowania gmin w PPP i prowadzenia projektów przy dużym udziale UDF. Istnienie HF może obniżyd koszty prowadzenia przedsięwzięd poprzez wypracowanie spójnych i transparentnych procedur PPP dla wszystkich UDF Udział EBI a możliwość realizacji przedsięwzięć PPP W ostatnich latach, mimo wdrożenia rozwiązao ustawowych, PPP ma duże problemy z wdrożeniem do realizacji. Największa otwartośd na tego typu realizacje istnieje po stronie dużych gmin. Jednak często projekty nie mogą doczekad się realizacji lub też są używane jako narzędzie walki politycznej. W tym przypadku PPP nadal jest synonimem nieczystych interesów. Głównymi czynnikami niepowodzeo PPP są: Brak umiejętności zrozumienia oczekiwao partnera prywatnego przez publicznego i odwrotnie. Nieumiejętnośd stworzenia poprawnych modeli biznesowych. Problemy w znalezieniu partnera zainteresowanego inwestycją. Wadliwe zdefiniowanie założeo projektu, nie znajdujące zapotrzebowania na rynku. Brak jednoznacznych przepisów narażający instytucję wdrażającą PPP na ryzyka prawne. Umowy PPP są zawierane na bardzo długie okresy, a samo przygotowanie i realizacja inwestycji trwa niejednokrotnie 5 i więcej lat. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 182

183 Samorządy świadome tych ryzyk niechętnie chcą je podejmowad samodzielnie, mimo oczywistych zalet PPP, a wręcz niemożności realizacji niektórych przedsięwzięd w innej formule. Rola EBI może byd tutaj kluczowa. Kluczowa nie tylko dla projektów, ale dla funkcjonowania PPP w całym regionie, również poza mechanizmem JESSICA. EBI, posiadając wypracowane procedury prawno-biznesowe, może w dużo szybszym czasie przystąpid do realizacji projektów. EBI, skracając drogę uzyskania wiążących interpretacji prawa, może przyspieszyd realizację projektu nawet o 2 lata (od 2 lat brak krajowej interpretacji dotyczącej PPP na majątku wytworzonym przy udziale Funduszu Spójności, natomiast podobna interpretacja na życzenie jednej z instytucji europejskich została wydana przez Komisję Europejską w ciągu 14 dni). EBI gwarantuje samorządom bezpieczeostwo polityczne. Zaangażowanie instytucji europejskiej jako koordynatora konkretnego projektu PPP, wzmacnia wiarygodnośd procesu. EBI, mając doświadczenie w finansowaniu projektów PPP, może również umożliwid dużo łatwiejsze pozyskanie partnera prywatnego z krajów całej UE Porównanie i rekomendacja modeli instytucjonalnych wdrożenia mechanizmu Do analizy wybrano trzy najbardziej prawdopodobne modele organizacyjne. Model bez HF z jednym UDF, model z HF i dwoma UDF (pożyczkowo - poręczeniowym i kapitałowym) oraz model z HF większą ilością UDF, dający możliwośd tworzenia UDF gminom i związkom gmin. Tabela. Analiza porównawcza wybranych modeli organizacyjnych. UDF HF + 2 UDF HF + UDF, UDF, UDF Szybkośd absorpcji środków +/- ++ (EBI) +/- Szybkośd wdrożenia projektów +/- + (EBI) - ++ (EBI) +/- + (EBI) - Elastycznośd i możliwośd zmian Dopasowanie narzędzi finansowych do potrzeb C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 183

184 Koszty zarządzania Koszty bezpośrednie IZ Dźwignia finansowa -- +/- ++ Potencjał wiedzy - ++ (EBI) +/- ++ (EBI) +/- Dywersyfikacja przedsięwzięd Minimalizacja ryzyk finansowych - +/- + Wpływ realizacji na skutecznośd rewitalizacji +/- +/- + Możliwośd realizacji dużych zintegrowanych /- projektów Możliwośd realizacji projektów w PPP +/- + + Możliwośd realizacji niskobudżetowych +/- +/- ++ elementów zintegrowanych projektów -- bardzo niekorzystne, - niekorzystne, +/- obojętne, + korzystne, ++ bardzo korzystne Tabela. Analiza porównawcza wybranych modeli organizacyjnych aspekt finansowy Wartości UDF HF + 2 UDF HF + >2 UDF Kapitał przekazany do UDF ogółem w mln PLN 184,00 280,34 512,56 RPO (przekazany kapitał z HF do UDF powiększony jest o przychody z tytułu odsetek na rachunkach bankowych i pomniejszone o wydatki na zarządzanie HF max. 2%) 160,00 160,34 160,56 udziałowcy - miasta w mln PLN 24,00 24,00 64,00 banki komercyjne 0 48,00 128,00 bank EBI 0 48,00 160,00 Kapitał przekazany do UDF w % w stosunku do wkładu RPO 13,04% 42,80% 68,67% udziałowcy miasta w % 13,04% 8,56% 12,49% banki komercyjne 0,00% 17,12% 24,97% bank EBI 0,00% 17,12% 31,22% Saldo środków Funduszu/-y UDF na koniec ostatniego roku ,90 307,91 559,96 C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 184

185 Wartości UDF HF + 2 UDF HF + >2 UDF Wartośd udzielonych pożyczek i kredytów w PLN 238,56 398,97 722,61 Tabela. Analiza wad i zalet wybranych modeli organizacyjnych. Model Opis UDF Wady Zalety Duże koszty organizacyjne po stronie IZ Początkowe, niższe koszty obsługi programu przy założeniu rezygnacji z pomocy technicznej (założenie jest równoważne utworzeniu UDF przez podmiot mający doświadczenie w zarządzaniu instrumentami odnawialnymi) Mała elastycznośd instytucjonalna Prosta struktura organizacyjnobiznesowa Mała możliwośd uzyskania efektu Czytelne i powtarzalne schematy dźwigni finansowej (ograniczone działania zainteresowanie gmin i banków komercyjnych) Jeden z wielu funduszy pożyczkowych Skierowanie środków wyłącznie na fundusz pożyczkowo-poręczeniowy spowoduje, iż samorządy otrzymają znany sobie instrument finansowy. Niski walor edukacyjny Małe zapotrzebowanie na wysoko wykwalifikowaną kadrę HF + 2 UDF Wady Zalety Koszty związane z funkcjonowanie HF Niskie koszty obsługi po stronie IZ. Brak (w przypadku powołania instytucji innej konieczności zatrudnienia niż EBI) wyspecjalizowanej kadry w związku z przejęciem funkcji zarządzania instrumentem JESSICA przez HF (np. EBI) Trudniejsze mechanizmy w UDF Możliwośd dopasowania narzędzi C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 185

186 inwestycyjnym Koniecznośd większej indywidualizacji procedur finansowych do projektu Możliwośd uzyskania dźwigni finansowej Możliwośd wzmocnienia samorządów pod względem merytorycznym Możliwośd pozyskania dodatkowych instytucji finansujących. Niskie koszty funkcjonowania HF *wyłącznie w przypadku utworzenia HF w ramach EBI koszty funkcjonowania zostaną zrekompensowane przychodami z oprocentowania powierzonego kapitału oraz wartością udzielonej pomocy technicznej] HF + >2 UDF Wady Zalety Koszty związane z funkcjonowaniem HF (w przypadku powołania instytucji innej niż EBI) Niskie koszty obsługi po stronie IZ, możliwośd przejęcia części kosztów przez samorządy niższego szczebla Możliwośd zbyt dużego rozdrobnienia Możliwośd dopasowania narzędzi instytucjonalnego finansowych do projektów i lokalnej specyfiki. Duży transfer wiedzy. Trudniejsze mechanizmy w UDF Bardzo duża możliwośd uzyskania inwestycyjnym dźwigni finansowej Koniecznośd indywidualizacji procedur Możliwośd stworzenia bazy dobrych praktyk i wzmocnienia merytorycznego samorządów Duże prawdopodobieostwo pozyskania dodatkowych partnerów i źródeł finansowania Największa elastycznośd modelu Możliwośd dużej dywersyfikacji projektów Dzięki dużej różnorodności narzędzi C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 186

187 najpełniejsza możliwośd uzyskania efektu wartości dodanej w realizacji Zintegrowanych Programów Niskie koszty funkcjonowania HF *wyłącznie w przypadku utworzenia HF w ramach EBI koszty funkcjonowania zostaną zrekompensowane przychodami z oprocentowania powierzonego kapitału oraz wartością udzielonej pomocy technicznej] Ocena korzyści i wad wynikających z powierzenia funkcji HF EBI Powierzenie zarządzania funduszem HF Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu, który posiada największą wiedzę na temat mechanizmu JESSICA, z uwagi na brak konieczności przeprowadzania przetargu byłoby działaniem najszybszym. Nastąpiłoby szybkie przekazanie środków po negocjacjach umowy o zarządzanie pomiędzy Urzędem Marszałkowskim, a EBI. Ponadto: EBI daje możliwośd fachowego wsparcia dla nowo tworzonych instytucji i dla IZ. Wartośd i jakośd udzielanej pomocy technicznej jest w tym przypadku elementem dodanym, nie świadczonym przez inne podmioty *koszt świadczenia pomocy technicznej na poziomie EBI wycenia się na około 200 tys. EUR/ kwartał+ 9 Umożliwia najszybszą realizację płatności w ramach RPO WSL. EBI, jako instytucja Unii Europejskiej, ma możliwośd uzyskiwania bezpośrednich interpretacji i wyjaśnieo prawnych od Komisji Europejskiej, co może byd kluczowe dla realizacji części projektów. EBI może byd pośrednikiem między Urzędem Marszałkowskim, administracją centralną, a Komisją Europejską. Działalnośd edukacyjna EBI względem UDF i podmiotów realizujących projekty jest oparta na unikalnych doświadczeniach. Udział EBI w przedsięwzięciach PPP zwiększa ich wiarygodnośd i daje pozytywny odbiór społeczny, a tym samym daje możliwośd znaczącego, gospodarczo-ekonomicznego rozwoju regionu. 9 Oszacowano na poziomie średnich cen usług doradczych świadczonych przez podmioty specjalistyczne w zakresie koniecznym do funkcjonowania HF (usługi prawne, tłumaczeniowe, ekonomiczne, prowadzenie negocjacji, przygotowywanie umów). C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 187

188 Umożliwia pozyskanie przez region silnego partnera w obszarze kompetencji zarządzania finansami. Ułatwia wdrożenie JESSICA, dzięki możliwości wykorzystania opracowanych przez EBI gotowych procedur działania, sprawdzonych przez wiele lat funkcjonowania banku. Zapewnia bezpośredni kontakt z Komisją Europejską i innymi instytucjami odpowiedzialnymi za tworzenie i interpretację ram prawnych dla instrumentu JESSICA Rekomendacja dla województwa śląskiego Rekomendacja dotycząca utworzenia Funduszu Holdingowego W świetle powyższych analiz doradca rekomenduje powołanie HF na okres , poprzez powierzenie tych zadao EBI. Z analizy wynika, iż wybór modelu uproszczonego (jeden UDF), w przypadku województwa o tak mocno rozbudowanych funkcjach miejskich, złożonego z czterech nie do kooca spójnych subregionów, będzie działaniem nie gwarantującym osiągnięcia zamierzonych w programie efektów. Przy planowanej kwocie wydatkowania (ok. 40 mln EU), bez uzyskania efektu dźwigni finansowej, działanie oparte wyłącznie o jeden UDF będzie miało bardzo niewielki wpływ na proces rewitalizacji i zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich. W praktyce fundusz pozbawiony dźwigni będzie narzędziem mało funkcjonalnym i drogim, gdyż będzie wymagał stworzenia w ramach UDF oraz IZ struktur merytorycznych. W przypadku opóźnieo związanych z wydatkowaniem środków *opóźnienia wystąpią ze względu na koniecznośd zdobycia właściwej wiedzy przez UDF w celu uruchomienia mechanizmów finansowych+ region może stracid szansę na dynamiczny rozwój PPP związany z nowymi możliwościami finansowymi. Powierzenie zadao HF bankowi EBI da możliwośd doprecyzowania wszelkich interpretacji prawnych funkcjonowania UDF, a jednocześnie skorzystania z know-how banku. W przypadku wyboru innej instytucji niż EBI, doradca rekomenduje w okresie początkowym wybór wyłącznie jednego UDF, z uwagi na znaczące przyspieszenie wydatkowania środków. Wybór ten będzie powodował duże ograniczenia w możliwości wykorzystania JESSICA. WNIOSKI Najbardziej efektywnym dla rozwoju regionalnego jest rozdzielenie przedmiotowe zadao miedzy dwa oddzielne podmioty. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 188

189 Fundusz HF ma odpowiadad za: wdrożenie inicjatywy, przygotowanie samorządów, szkolenia, nadzór nad inżynierią finansową, tworzeniem procedur, zbieraniem dobrych praktyk UDF powinien odpowiadad za: Przygotowanie projektów najmocniej wpływających na rozwój regionu i rewitalizację, analizowanie potrzeb lokalnych wspieraniem merytorycznym beneficjentów, UDF powinny odpowiadad za wybór projektów do realizacji, a HF jedynie dokonywad selekcji pod względem opłacalności inwestycyjnej. Łączenie tych dwóch funkcji, które występuje w przypadku modelu z jednym UDF, powoduje jak pokazuje przykład niemiecki, skupienie się wyłącznie na instrumentach finansowych. Na dalszy plan schodzi wpływ wdrożenia projektu na trwały rozwój regionu. Model ten dodatkowo powoduje zupełny brak zainteresowania samorządów udziałem w inicjatywie i traktowanie jej wyłącznie jako kolejnego miejsca otrzymania pożyczki. Przyjęcie tego modelu wpłynie na realizacje prostych, niekoniecznie efektywnych projektów i zaniechanie tych realizowanych w PPP. Zdaniem doradcy przyjęcie modelu z jednym UDF, mimo odnawialnego charakteru instrumentu, nie będzie bardziej efektywne na tym etapie przygotowania beneficjentów niż dotychczasowy model dotacyjny. Spowoduje jednak zdecydowany wzrost ryzyk związanych z wydatkowaniem środków. Dlatego też wariant oparty o jeden UDF zarządzany przez instytucję finansową, w świetle dotychczasowych doświadczeo i w ocenie doradcy należy odrzucid. Na obecnym etapie przygotowania instytucjonalnego i merytorycznego, oraz z uwagi na czas pozostały do kooca perspektywy , w ocenie doradcy jedynym mogącym znacząco wpłynąd na rozwój regionu rozwiązaniem jest przyjęcie modelu opartego na podziale instytucjonalnym HF i UDF. Z uwagi na radykalne ograniczenie możliwości wystąpienia ryzyk dla Urzędu Marszałkowskiego, doradca jednoznacznie rekomenduje oparcie instytucji HF na strukturach EBI. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 189

190 Po roku 2013 należy rozważyd sens dalszego funkcjonowania HF, bądź też przejęcia funkcji HF przed podmiot lokalny Rekomendacja dotycząca liczby i modelu biznesowego UDF Biorąc pod uwagę, iż region śląski jest najbardziej zurbanizowanym regionem kraju oraz posiadanie przez niego instytucji typu Fundusz Górnośląski (doświadczonej w prowadzeniu działalności pożyczkowo-poręczeniowej i inwestycyjnej na rzecz samorządów), doradca rekomenduje wybór modelu pełnego funkcjonowania JESSICA. W pierwszym okresie należy powoład w trybie procedur EBI dwa fundusze UDF, oparte o przygotowany do tego instytucjonalnie Fundusz Górnośląski. Każdy z funduszy powinien skupid się na odrębnych narzędziach inżynierii finansowej. W fazie początkowej należy jednoznacznie zidentyfikowad faktyczne zainteresowanie miast (związków miast), zaangażowaniem kapitałowym w tworzenie własnych funduszy UDF. W przypadku potwierdzenia takiej możliwości należy rozpatrzed powołania dodatkowych UDF. Z uwagi na zagrożenie rozdrobnieniem organizacyjnych celowe byłoby ograniczenie ilości UDF miejskich do ilości od 2-5. Preferowane powinny byd UDF inwestycyjne, mogące wypracowad lepszy zwrot kapitału, nastawione na realizacje konkretnych Zintegrowanych Programów Rekomendacja dotycząca zmian organizacyjnych w funkcji czasu. Po roku 2013 (lub wcześniej w razie zaistnienia przesłanek uzasadniających zmiany) należy dokonad analizy: Zasadności dalszego funkcjonowania HF. Możliwości przekazania roli HF instytucji lokalnej. Możliwości funkcjonowania poszczególnych UDF i ewentualnych zmian w ich funkcjonowaniu, z dopuszczeniem ich łączenia, zmian struktury własnościowej, prywatyzacji, etc. Pełna analiza powinna byd obligatoryjnie wykonana po jednokrotnym wykorzystaniu wszystkich środków, zapisanych w programie na wsparcie projektów. Po tym okresie zmianie mogą ulec wytyczne, dotyczące priorytetów i kwalifikowalności wydatkowania środków, ustalane przez Urząd Marszałkowski. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 190

191 Tablica: Model organizacyjny z udziałem HF. IZ Województwo Śląskie HF (EBI) Fundusz holdingowy UDF UDF UDF UDF pożyczkowy kapitałowy pożyczkowy kapitałowy projekt projekt projekt projekt projekt projekt projekt projekt C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 191

192 Tablica: Rekomendacje dla JESSICA Utworzenie HF w ramach EBI jest działaniem najwłaściwszym z punktu widzenia szybkości i skuteczności wdrażania mechanizmu oraz w najlepszy sposób wpłynie na rozwój regionu Instytycje regionalne nie są przygotowane do samodzielnego wdrożenia finansowego instrumentu odnawialnego, istnieje koniecznośd wsparcia zarówno technicznego jak i merytorycznego Przejęcie przez instytucje regionalne funkcji HF będzie możliwe nie wcześniej, niż w trzecim roku funkcjonowania mechanizmu. Szybkośd wdrożenia mechanizmu i szybkośd wydatkowania środków będą czynnikiem kluczowym w boszarze rozwoju regionu Szansą wynikającą ze sprawnego wdrożenia mechanizmu jest rozój PPP na obszarze województwa śląskiego, co zaś przełoży się na dziesiątki ciekawych projektów inwestycyjnych. Większa liczba UDF i ich zróżnicowanie względem funkcjonalności pozwoli na zwiększenie zaangażowania finansowego gmin oraz innych podmiotów (w tym banków komercyjnych) Zwiększona liczba UDF pozwoli na lepsze zapspokojenie potrzeb lokalnych. Z ustaleo poczynionych na etapie przygotowania studium wdrożenia JESSICA aktywnośd samorządów związana z udziałem w UDF będzie zależała od ilości UDF. Istnieje koniecznośd powołania UDF pożyczkowych i inwestycyjnych, co jest bezpośrednim wynikiem analizy potencjalnych projektów, a także będzie miało wpływ na rozwój regionu. liczba UDF przełoży się w sposób bezpośredni na efekt dźwigni finansowej. Na podstawie wykonanych analiz wstępnych różnica w efekcie dźwigni pomiędzy wariantem z 1 UDF, a wariantem HF+ 2-5 UDF wyniesie najmniej 484 mln PLN. Mając na uwadze powyższe nie ma racjonalnego uzadadnienia dla wariantu z 1 UDF C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 192

193 4. Strategia wdrożenia JESSICA na obszarze województwa śląskiego 4.1. Zalecenia co do możliwości wdrożenia inicjatywy JESSICA na Śląsku w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej perspektywa krótkoterminowa Wybór EBI jako instytucji, w ramach której zostanie utworzony HF *dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe będzie szybkie przekazanie środków, uniknięcie długotrwałych procedur związanych z zamówieniami publicznymi, zagwarantowanie właściwego przygotowania do wdrożenia JESSICA]. Rozpoczęcie działao promocyjnych, mających na celu popularyzację mechanizmu oraz przygotowanie samorządowców i przedsiębiorców do zawierania umów PPP. Podjęcie działao w celu zainteresowania instytucji regionalnych, gmin i podmiotów uczestnictwem w UDF (kapitałowym i merytorycznym). perspektywa średnioterminowa Analiza funkcjonowania systemu wraz z przyjęciem procedur, mających na celu optymalizację ilości UDF oraz przekazanie HF instytucji regionalnej. Ocena zaangażowania podmiotów w obszarze realizacji zadao inwestycyjnych przy wykorzystaniu JESSICA. perspektywa długoterminowa Działania na rzecz zwiększenia dźwigni finansowej w ramach poszczególnych UDF. Rozszerzenie liczby UDF względem podziału geograficznego, a także branżowego. C i t y C o n s u l t i n g I n s t i t u t e Strona 193

JESSICA doświadczenia BGK jako Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich na przykładzie Wielkopolski preferencyjne finansowanie zwrotne rozwoju miast

JESSICA doświadczenia BGK jako Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich na przykładzie Wielkopolski preferencyjne finansowanie zwrotne rozwoju miast JESSICA doświadczenia BGK jako Funduszu Rozwoju Obszarów Miejskich na przykładzie Wielkopolski preferencyjne finansowanie zwrotne rozwoju miast Marek Rudnicki Departament Programów Europejskich Warszawa,

Bardziej szczegółowo

Wymiar miejski w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata oraz w perspektywie Katowice, 12 lutego 2009 r.

Wymiar miejski w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata oraz w perspektywie Katowice, 12 lutego 2009 r. Wymiar miejski w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 oraz w perspektywie 2013+ Katowice, 12 lutego 2009 r. Charakterystyka województwa śląskiego najwyŝsza w kraju

Bardziej szczegółowo

Knurów, dn. 17.10.2014 r.

Knurów, dn. 17.10.2014 r. Informacja nt. możliwości dofinansowania projektów dedykowanych małym i średnim gminom województwa śląskiego w ramach procedury konkursowej w RPO WSL 2014-2020 Knurów, dn. 17.10.2014 r. Alokacja RPO WSL

Bardziej szczegółowo

Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Dynów na lata

Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Dynów na lata Projekt Opracowanie i przyjęcie do realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Dynów realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014 2020 Celem pracy jest opracowanie dokumentu,

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 13 marca 2014.

Warszawa, 13 marca 2014. . Większe zróżnicowanie zakresu projektów niż w systemie dotacyjnym. Wdrażanie inicjatywy JESSICA może się przyczynić do poprawy współpracy inwestorów prywatnych z władzami miast. Wdrażanie inicjatywy

Bardziej szczegółowo

Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. jessica.bzwbk.pl. Szczecin, lipiec 2011 roku

Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. jessica.bzwbk.pl. Szczecin, lipiec 2011 roku Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego jessica.bzwbk.pl Szczecin, lipiec 2011 roku JESSICA - nowe narzędzie inŝynierii finansowej JESSICA - Joint European Support for

Bardziej szczegółowo

Rewitalizacja w ramach RPO WD 2014-2020

Rewitalizacja w ramach RPO WD 2014-2020 Rewitalizacja w ramach RPO WD 2014-2020 Projekty rewitalizacyjne w ramach RPO WD Nabory w ramach Działania 6.3 Rewitalizacja zdegradowanych obszarów Działania RPO WD, w których możliwe jest uzyskanie preferencji

Bardziej szczegółowo

Jak ubiegać się o fundusze unijne?

Jak ubiegać się o fundusze unijne? BIBLIOTEKA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Strona 1 Jak ubiegać się o fundusze unijne? Spis treści Strona 2 Można mądrze finansować inwestycje w miastach..3 Rozwój lokalny możliwy dzięki Unii Europejskiej.11 Są alternatywy

Bardziej szczegółowo

Ogólne zasady współfinansowania rewitalizacji Żarowa ze środków UE w okresie programowania Przygotowanie do aplikowania o dofinansowanie.

Ogólne zasady współfinansowania rewitalizacji Żarowa ze środków UE w okresie programowania Przygotowanie do aplikowania o dofinansowanie. Ogólne zasady współfinansowania rewitalizacji Żarowa ze środków UE w okresie programowania 2014-2020. Przygotowanie do aplikowania o dofinansowanie. Plan spotkania: 1. Rewitalizacja - definicja 2. Zasady

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata Katowice roku

Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata Katowice roku Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Katowice 9.05.2016 roku Muzeum Śląskie - Katowice REWITALIZACJA To proces wieloletni prowadzony we współpracy z lokalną społecznością,

Bardziej szczegółowo

Lokalny Program Rewitalizacji dla Gminy Rymanów na lata Warsztat projektowy nr 2. Rymanów, 19 kwietnia 2017 r.

Lokalny Program Rewitalizacji dla Gminy Rymanów na lata Warsztat projektowy nr 2. Rymanów, 19 kwietnia 2017 r. Lokalny Program Rewitalizacji dla Gminy Rymanów na lata 2017-2023 Warsztat projektowy nr 2 Rymanów, 19 kwietnia 2017 r. Wprowadzenie Celem pracy jest opracowanie dokumentu, który będzie podstawą do ubiegania

Bardziej szczegółowo

Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Bukowsko na lata

Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Bukowsko na lata Projekt Opracowanie i przyjęcie do realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Bukowsko realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014 2020 Plan prezentacji 1. Podstawowe informacje

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Rewitalizacji. II spotkanie konsultacyjne

Gminny Program Rewitalizacji. II spotkanie konsultacyjne Gminny Program Rewitalizacji. II spotkanie konsultacyjne Plan spotkania: 1. Informacja dot. aktualnego postępu prac nad GPR 2. Podsumowanie badania ankietowego 3. Podsumowanie naboru zgłoszeń projektów

Bardziej szczegółowo

Michał Kopeć Departament Programów Europejskich. II Kongres Rewitalizacji Miast, Kraków, 14 września 2012 r.

Michał Kopeć Departament Programów Europejskich. II Kongres Rewitalizacji Miast, Kraków, 14 września 2012 r. Michał Kopeć Departament Programów Europejskich II Kongres Rewitalizacji Miast, Kraków, 14 września 2012 r. 1 Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas wspólne europejskie wsparcie

Bardziej szczegółowo

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 2007-2013 STRUKTURA DOKUMENTU 2 1. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej województwa lubelskiego, 2. Strategia realizacji Regionalnego Programu

Bardziej szczegółowo

Wspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata

Wspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Wspieranie projektów innowacyjnych w regionie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 2013 Gliwice, 27 luty 2009r. Plan prezentacji 1. RPO WSL - informacje ogólne

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa JESSICA w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Katowice, 22 marca 2010r.

Inicjatywa JESSICA w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Katowice, 22 marca 2010r. Inicjatywa JESSICA w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 Katowice, 22 marca 2010r. Czym jest JESSICA? JESSICA jest wspólną inicjatywą Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Rewitalizacja w RPO WZ Zasady realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych

Rewitalizacja w RPO WZ Zasady realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych Rewitalizacja w RPO WZ 2014-2020 Zasady realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych Wsparcie działań rewitalizacyjnych Wsparcie na przygotowanie lub aktualizację programów rewitalizacji Wsparcie na wdrażanie

Bardziej szczegółowo

Joint European Support for Suistainable Investment in City Areas

Joint European Support for Suistainable Investment in City Areas Joint European Support for Suistainable Investment in City Areas Oficjalnie zapoczątkowana w dniu 30 maja 2006 r. porozumieniem Komisji Europejskiej, Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz Banku Rozwoju

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa JESSICA - zwrotny mechanizm finansowania ze środków UE projektów z zakresu efektywności energetycznej

Inicjatywa JESSICA - zwrotny mechanizm finansowania ze środków UE projektów z zakresu efektywności energetycznej Inicjatywa JESSICA - zwrotny mechanizm finansowania ze środków UE projektów z zakresu efektywności energetycznej Michał Kopeć Departament Programów Europejskich Bank Gospodarstwa Krajowego Warszawa, 8

Bardziej szczegółowo

Rewitalizacja w Regionalnym Programie Operacyjnym. Puławy, 20.03.2009 r.

Rewitalizacja w Regionalnym Programie Operacyjnym. Puławy, 20.03.2009 r. Rewitalizacja w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Lubelskiego Puławy, 20.03.2009 r. Znaczenie Lokalnego Programu Rewitalizacji w procesie aplikowania o środki z EFRR Znaczenie Lokalnego Programu

Bardziej szczegółowo

Konferencja inaugurująca Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego w Województwie Śląskim Katowice, 18 maja 2004 Materiały konferencyjne

Konferencja inaugurująca Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego w Województwie Śląskim Katowice, 18 maja 2004 Materiały konferencyjne Konferencja inaugurująca Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego w Województwie Śląskim Katowice, 18 maja 2004 Materiały konferencyjne Członkostwo w Unii Europejskiej daje ogromne szanse regionom,

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa JESSICA. preferencyjne finansowanie miejskich projektów rewitalizacyjnych w Wielkopolsce

Inicjatywa JESSICA. preferencyjne finansowanie miejskich projektów rewitalizacyjnych w Wielkopolsce Inicjatywa JESSICA preferencyjne finansowanie miejskich projektów rewitalizacyjnych w Wielkopolsce Inicjatywa JESSICA JESSICA (ang. Joint European Support for Sustainable Investment In City Areas - Wspólne

Bardziej szczegółowo

Posiedzenie Konwentu Burmistrzów i Wójtów Śląskiego Związku Gmin i Powiatów w dniu 4 października 2013 roku

Posiedzenie Konwentu Burmistrzów i Wójtów Śląskiego Związku Gmin i Powiatów w dniu 4 października 2013 roku Wsparcie przedsięwzięć z zakresu gospodarki wodno-kanalizacyjnej oraz gospodarki odpadami w Projekcie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 Posiedzenie Konwentu Burmistrzów

Bardziej szczegółowo

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Urząd d Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego Instrumenty wsparcia przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 - Ostrowiec Świętokrzyski,

Bardziej szczegółowo

OPIS DZIAŁANIA. 1. Nazwa działania Działanie 2.2 Tworzenie nowych terenów inwestycyjnych 2. Cel/e szczegółowy/e działania

OPIS DZIAŁANIA. 1. Nazwa działania Działanie 2.2 Tworzenie nowych terenów inwestycyjnych 2. Cel/e szczegółowy/e działania OPIS DZIAŁANIA Priorytet inwestycyjny 3a. Promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym również

Bardziej szczegółowo

Konwent Burmistrzów i Wójtów Śląskiego Związku Gmin i Powiatów Istebna, 13 lutego 2014 roku

Konwent Burmistrzów i Wójtów Śląskiego Związku Gmin i Powiatów Istebna, 13 lutego 2014 roku Możliwości dofinansowania przedsięwzięć infrastrukturalnych w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich województwa śląskiego w świetle projektu Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na

Bardziej szczegółowo

Analiza wykonalności przedsięwzięcia

Analiza wykonalności przedsięwzięcia Analiza wykonalności przedsięwzięcia Kajakiem przez Pomorze - zagospodarowanie szlaków wodnych w województwie pomorskim dla rozwoju turystyki kajakowej 1.Wykonawca 2.Cele opracowania 3.Zakres prac Grzegorz

Bardziej szczegółowo

Instrukcja wypełniania wniosku o wpisanie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Torunia na lata 2007-2015.

Instrukcja wypełniania wniosku o wpisanie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Torunia na lata 2007-2015. Instrukcja wypełniania wniosku o wpisanie projektu do Lokalnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Torunia na lata 2007-2015. Ilekroć w niniejszej instrukcji jest mowa o: 1. RPO należy przez to rozumieć

Bardziej szczegółowo

Pozyskiwanie środków UE Procedury i wymagania Regionalne Programy Operacyjne Infrastruktura i Środowisko Regionalne Programy Operacyjne wdrażane na poziomie każdego z 16 województw monofunduszowe: finansowane

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIE 9.3 PRZYGOTOWANIE INWESTYCJI STRATEGICZNYCH

DZIAŁANIE 9.3 PRZYGOTOWANIE INWESTYCJI STRATEGICZNYCH DZIAŁANIE 9.3 PRZYGOTOWANIE INWESTYCJI STRATEGICZNYCH 1. Nazwa programu operacyjnego 2. Numer i nazwa priorytetu 3. Nazwa Funduszu finansującego priorytet 4. Instytucja Zarządzająca 5. Instytucja Pośrednicząca

Bardziej szczegółowo

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO NA LATA 2007-2013

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO NA LATA 2007-2013 REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO NA LATA 2007-2013 REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE W latach 2007-2013 w ramach Narodowej Strategii Spójności (Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia)

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata (RPO WiM )

Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata (RPO WiM ) Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020. (RPO WiM 2014-2020) Możliwości finansowania projektów w zakresie dziedzictwa kulturowego i naturalnego Toruń, 17 marca

Bardziej szczegółowo

MIEJSKI PROGRAM REWITALIZACJI

MIEJSKI PROGRAM REWITALIZACJI MIEJSKI PROGRAM REWITALIZACJI DLA CZĘSTOCHOWY WARSZTATY CHARRETTE Częstochowa stochowa,, 5-75 marca 2012 Miejski Program Rewitalizacji został opracowany i uchwalony uchwałą nr 667/XLV/2005 Rady Miasta

Bardziej szczegółowo

Wsparcie na rewitalizację z RPO WK-P na lata dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych. Toruń, r.

Wsparcie na rewitalizację z RPO WK-P na lata dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych. Toruń, r. Wsparcie na rewitalizację z RPO WK-P na lata 2014-2020 dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych Toruń, 31.01.2019 r. Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych,

Bardziej szczegółowo

Udane przykłady rewitalizacji zrealizowane przy wsparciu instrumentu finansowego JESSICA

Udane przykłady rewitalizacji zrealizowane przy wsparciu instrumentu finansowego JESSICA Udane przykłady rewitalizacji zrealizowane przy wsparciu instrumentu finansowego JESSICA Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego Plan prezentacji: Mechanizm inicjatywy JESSICA; typy

Bardziej szczegółowo

REWITALIZACJA W PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ Łódź, 6-7 czerwca 2016 r.

REWITALIZACJA W PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ Łódź, 6-7 czerwca 2016 r. REWITALIZACJA W PERSPEKTYWIE FINANSOWEJ 2014-2020 Łódź, 6-7 czerwca 2016 r. DOKUMENTY (1) Umowa Partnerstwa Działania rewitalizacyjne realizowane z EFRR mają na celu włączenie społeczności zamieszkujących

Bardziej szczegółowo

Joint European Suportfor Sustainable Investment in City Areas nowe możliwości dla Polski

Joint European Suportfor Sustainable Investment in City Areas nowe możliwości dla Polski PPP w ramachinicjatywyjessica Joint European Suportfor Sustainable Investment in City Areas nowe możliwości dla Polski dr Aleksandra Jadach-Sepioło Katedra Inwestycji i Nieruchomości Szkoła Główna Handlowa

Bardziej szczegółowo

Rewitalizacja dworca w Sopocie z perspektywy instytucji finansującej

Rewitalizacja dworca w Sopocie z perspektywy instytucji finansującej Rewitalizacja dworca w Sopocie z perspektywy instytucji finansującej Michał Kopeć Ekspert w Departamencie Programów Europejskich Bank Gospodarstwa Krajowego Warszawa, 13 czerwca 2013 r. Bank Gospodarstwa

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ X. Plan finansowy realizacji programu rewitalizacji

ROZDZIAŁ X. Plan finansowy realizacji programu rewitalizacji ROZDZIAŁ X Plan finansowy realizacji programu rewitalizacji 10.1 Źródła finansowania planu rewitalizacji miasta Makowa Mazowieckiego Realizacja zadań inwestycyjnych objętych w latach 2006-2013 kosztować

Bardziej szczegółowo

JESSICA. Nowy instrument rewitalizacji i rozwoju polskich miast UNIA EUROPEJSKA Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

JESSICA. Nowy instrument rewitalizacji i rozwoju polskich miast UNIA EUROPEJSKA Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego JESSICA Nowy instrument rewitalizacji i rozwoju polskich miast 2011-11-17 Zachodniopomorska Agencja S.A. 17 letnie doświadczenie w aktywizacji gospodarczej, pomocy w działaniu MŚP oraz promocji regionu

Bardziej szczegółowo

Lokalny Program Rewitalizacji Obszaru Miejskiego Tomaszowa Lubelskiego na lata

Lokalny Program Rewitalizacji Obszaru Miejskiego Tomaszowa Lubelskiego na lata Lokalny Program Lubelskiego na lata MATRYCA LOGICZNA DLA LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI OBSZARU MIEJSKIEGO TOMZSZOWA LUBELSKIEGO NA LATA 2006-2013 Cel strategiczny CS Stworzenie przestrzennych warunków

Bardziej szczegółowo

FISZKA PROJEKTOWA NR 1. propozycji projektu do Programu Rewitalizacji Torunia do roku 2023

FISZKA PROJEKTOWA NR 1. propozycji projektu do Programu Rewitalizacji Torunia do roku 2023 Załącznik nr 1 do Regulaminu naboru propozycji projektów Nr wniosku (uzupełnia UMT) FISZKA PROJEKTOWA NR 1 propozycji projektu do Programu Rewitalizacji Torunia do roku 2023 dotyczy zadań, dla których

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach RPO WSL 2014-2020 wersja 4. Katowice, 28 marca 2014 r.

Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach RPO WSL 2014-2020 wersja 4. Katowice, 28 marca 2014 r. Wsparcie dla przedsiębiorców w ramach RPO WSL 2014-2020 wersja 4 Katowice, 28 marca 2014 r. Alokacja na działania skierowane dla Przedsiębiorców w okresie 2007-2013 Alokacja na poddziałania skierowane

Bardziej szczegółowo

Finansowanie przedsięwzięć rewitalizacyjnych oraz z kompleksowej modernizacji energetycznej ze środków RPO

Finansowanie przedsięwzięć rewitalizacyjnych oraz z kompleksowej modernizacji energetycznej ze środków RPO Finansowanie przedsięwzięć rewitalizacyjnych oraz z kompleksowej modernizacji energetycznej ze środków RPO 1 Parametry oferty (1/2) Mazowieckie Pomorskie Śląskie Wielkopolskie Rewitalizacja Efektywność

Bardziej szczegółowo

Ogółem EFRR ,00. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego

Ogółem EFRR ,00. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 4. Dziedzictwo naturalne i kulturowe 2. Cele szczegółowe osi priorytetowej Zwiększona skuteczność przeciwdziałania skutkom klęsk żywiołowych oraz w usuwaniu skutków katastrof.

Bardziej szczegółowo

ZŁOŻONE WNIOSKI. merytoryczno techniczna podpisana umowa o dofinansowanie projekt rozliczony).

ZŁOŻONE WNIOSKI. merytoryczno techniczna podpisana umowa o dofinansowanie projekt rozliczony). Miejski System Informacji Turystycznej w Gminie Dąbrowa Górnicza (04.02.2010r. złożono wniosek o dofinansowanie pozytywna ocena formalna i merytoryczno techniczna podpisana umowa o dofinansowanie projekt

Bardziej szczegółowo

Możliwości łączenia projektów ppp z funduszami UE polskie doświadczenia i widoki na przyszłość

Możliwości łączenia projektów ppp z funduszami UE polskie doświadczenia i widoki na przyszłość Możliwości łączenia projektów ppp z funduszami UE polskie doświadczenia i widoki na przyszłość Michał Piwowarczyk Departament Wsparcia Projektów Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

Bardziej szczegółowo

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Działanie 5.2. Rewitalizacja miast. l. Nazwa programu operacyjnego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2007-2013 2. Numer i nazwa

Bardziej szczegółowo

Prezydent Wałbrzycha dr Roman Szełemej Aglomeracja Wałbrzyska. Wrocław, czerwiec 2015 r.

Prezydent Wałbrzycha dr Roman Szełemej Aglomeracja Wałbrzyska. Wrocław, czerwiec 2015 r. Prezydent Wałbrzycha dr Roman Szełemej Aglomeracja Wałbrzyska Wrocław, czerwiec 2015 r. AGLOMERACJA WAŁBRZYSKA 400 000 mieszkańców 22 gminy - sygnatariusze porozumienia AW 10% powierzchni Dolnego Śląska

Bardziej szczegółowo

REWITALIZACJA NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE. Bielsko Biała r. Rybnik r. Częstochowa r.

REWITALIZACJA NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE. Bielsko Biała r. Rybnik r. Częstochowa r. REWITALIZACJA NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Bielsko Biała 28.09.2016 r. Rybnik 5.10.2016 r. Częstochowa 12.10.2016 r. CZYM JEST REWITALIZACJA? DEFINICJA REWITALIZACJI USTAWA O REWITALIZACJI Proces wyprowadzania

Bardziej szczegółowo

Prace Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego nad wprowadzeniem Funduszu Rozwoju Miast - JESSICA. Katowice, 6 listopad 2009

Prace Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego nad wprowadzeniem Funduszu Rozwoju Miast - JESSICA. Katowice, 6 listopad 2009 Prace Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego nad wprowadzeniem Funduszu Rozwoju Miast - JESSICA Katowice, 6 listopad 2009 30 lipca 2009 r. - Podpisanie Umowy o finansowaniu Funduszu Powierniczego

Bardziej szczegółowo

IV NATURALNE OTOCZENIE CZŁOWIEKA DZIAŁANIE 4.9 ROZWÓJ ZASOBÓW ENDOGENICZNYCH

IV NATURALNE OTOCZENIE CZŁOWIEKA DZIAŁANIE 4.9 ROZWÓJ ZASOBÓW ENDOGENICZNYCH DZIAŁANIE 4.9 ROZWÓJ ZASOBÓW ENDOGENICZNYCH 4.9 Rozwój zasobów endogenicznych 9. Nazwa i krótki opis działania 4.9 Rozwój zasobów endogenicznych W ramach działania będą wspierane przedsięwzięcia, które

Bardziej szczegółowo

Działania w zakresie rewitalizacji służące realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata

Działania w zakresie rewitalizacji służące realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata Działania w zakresie rewitalizacji służące realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014 2020 Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego Białystok, dnia 11 maja 2016

Bardziej szczegółowo

Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020. 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki

Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020. 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki Finansowania projektów w nowej perspektywie w ramach I i II Osi priorytetowej RPO WŁ 2014-2020 12 czerwca 2015 r., Tomaszów Mazowiecki 476,46 mln euro (ok. 1,95 mld PLN ) z EFRR na rozwój gospodarczy regionu

Bardziej szczegółowo

Wdrażanie JESSICA. studium problemów. www.ccinstitute.pl. city consulting institute the skill and the art

Wdrażanie JESSICA. studium problemów. www.ccinstitute.pl. city consulting institute the skill and the art Wdrażanie JESSICA studium problemów Zakres prezentacji system dotacyjny, a system pożyczkowy; wyjaśnienie podstawowych różnic, istotnych dla JESSICA; podstawowe problemy Beneficjentów; problemy zidentyfikowane

Bardziej szczegółowo

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r.

Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020. Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Podstawy procesu programowania perspektywy finansowej 2014-2020 Konsultacje społeczne Gliwice, 24 maja 2013 r. Uwarunkowania programowe Unia Europejska Strategia Europa 2020 Pakiet legislacyjny dla Polityki

Bardziej szczegółowo

Lokalna Strategia Rozwoju

Lokalna Strategia Rozwoju Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Podgrodzie Toruńskie Spotkanie z Przedstawicielami sektora publicznego Wielka Nieszawka, 18.09.2015 AGENDA 1. Idea i cele RLKS 2. Źródła

Bardziej szczegółowo

Możliwości finansowania inwestycji w gospodarce odpadami ze środków Unii Europejskiej

Możliwości finansowania inwestycji w gospodarce odpadami ze środków Unii Europejskiej Możliwości finansowania inwestycji w gospodarce odpadami ze środków Unii Europejskiej Aleksandra Malarz Z-ca Dyrektora Departament Integracji Europejskiej Ministerstwo Środowiska Katowice, 23 marca 2004

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa JESSICA w Polsce. Dywizja ds. Inicjatywy JESSICA i Funduszy Inwestycyjnych

Inicjatywa JESSICA w Polsce. Dywizja ds. Inicjatywy JESSICA i Funduszy Inwestycyjnych Inicjatywa JESSICA w Polsce Dywizja ds. Inicjatywy JESSICA i Funduszy Inwestycyjnych Model wdrażania inicjatywy JESSICA JESSICA Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas KOMISJA EUROPEJSKA

Bardziej szczegółowo

Ogółem EFRR ,00. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego

Ogółem EFRR ,00. Zarząd Województwa Świętokrzyskiego 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 6. Rozwój miast 2. Cele szczegółowe osi priorytetowej Zwiększona efektywność energetyczna w sektorze użyteczności publicznej na obszarze KOF. Obniżona emisja substancji

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 1828/2016 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 5 października 2016 roku.

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 1828/2016 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 5 października 2016 roku. Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 1828/2016 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 5 października 2016 roku. 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 4. Dziedzictwo naturalne i kulturowe 2. Cele szczegółowe

Bardziej szczegółowo

Inicjatywy Wspólnotowe

Inicjatywy Wspólnotowe Inicjatywy Wspólnotowe INTERREG III Podstawowe informacje i dokumenty AUTOR: DOMINIKA RARÓG-OŚLIŹLOK 1.06.2004 Opracowano na podstawie informacji z Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach, MGPiPS oraz stron

Bardziej szczegółowo

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe

Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO założenia programowe Wsparcie małej i średniej przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ - założenia programowe Wielkopolskiego Departament Wdrażania Programu Regionalnego Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2007-2013 Podział

Bardziej szczegółowo

Problematyka mieszkaniowa w programach rewitalizacji miejskich obszarów centralnych

Problematyka mieszkaniowa w programach rewitalizacji miejskich obszarów centralnych Problematyka mieszkaniowa w programach rewitalizacji miejskich obszarów centralnych dr Alina Muzioł-Węcławowicz Politechnika Warszawska Forum Rewitalizacji 1 PLAN PREZENTACJI projekty mieszkaniowe a kompleksowość

Bardziej szczegółowo

Inicjatywa JESSICA - europejska inżynieria finansowa stworzona dla miejskich projektów w PPP

Inicjatywa JESSICA - europejska inżynieria finansowa stworzona dla miejskich projektów w PPP Inicjatywa JESSICA - europejska inżynieria finansowa stworzona dla miejskich projektów w PPP dr Aleksandra Jadach-Sepioło Katedra Inwestycji i Nieruchomości Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Inicjatywa

Bardziej szczegółowo

UDF JESSICA Wielkopolska pierwsze doświadczenia i obserwacje

UDF JESSICA Wielkopolska pierwsze doświadczenia i obserwacje UDF JESSICA Wielkopolska pierwsze doświadczenia i obserwacje Marek Szczepański Dyrektor Departamentu Programów Europejskich Warsztat Rozwój miast inicjatywa JESSICA Warszawa, 20 czerwca 2011 r. Bank Gospodarstwa

Bardziej szczegółowo

Stan wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego

Stan wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego Stan wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego 2014-2020 Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Wydział Rozwoju Regionalnego Katowice, 10 maja 2016 r. Postęp wdrażania RPO WSL

Bardziej szczegółowo

zrównoważonego (trwałego) rozwoju, - Projekty dla obszarów miejskich, - Nowy, innowacyjny mechanizm

zrównoważonego (trwałego) rozwoju, - Projekty dla obszarów miejskich, - Nowy, innowacyjny mechanizm Inicjatywa JESSICA - europejska inŝynieria finansowa stworzona dla miejskich projektów PPP dr Aleksandra Jadach-Sepioło Katedra Inwestycji i Nieruchomości Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Inicjatywa

Bardziej szczegółowo

Wykaz skrótów Wprowadzenie Rozdział I. Organizowanie instytucji kultury

Wykaz skrótów Wprowadzenie Rozdział I. Organizowanie instytucji kultury Wykaz skrótów... Wprowadzenie... Rozdział I. Organizowanie instytucji kultury... 1 1. Kompetencje organizatora instytucji kultury... 1 1.1. Kompetencje w zakresie tworzenia instytucji kultury... 2 1.1.1.

Bardziej szczegółowo

UNIA EUROPEJSKA Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

UNIA EUROPEJSKA Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Podstawowa dokumentacja konkursowa Podstawowa dokumentacja konkursowa Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007-2013 Szczegółowy opis priorytetów RPO WZ Przewodnik do

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 2731/2016 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 11 października 2016 r.

Uchwała Nr 2731/2016 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 11 października 2016 r. Uchwała Nr 2731/2016 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 11 października 2016 r. w sprawie: zmiany uchwały Zarządu Województwa Wielkopolskiego nr 479/2015 z 30 kwietnia 2015 roku w sprawie przyjęcia

Bardziej szczegółowo

Rozdział I Wprowadzenie

Rozdział I Wprowadzenie Rozdział I Wprowadzenie Przedmiotem Strategii Nowe szanse, nowe możliwości wspierania przedsiębiorczości MMSP na terenie powiatu bełchatowskiego, 2005-2013 jest pokazanie możliwości współfinansowania zadań

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rozwoju Aglomeracji Wałbrzyskiej i współpracy z pracodawcami w 2014 roku"

Perspektywy rozwoju Aglomeracji Wałbrzyskiej i współpracy z pracodawcami w 2014 roku Perspektywy rozwoju Aglomeracji Wałbrzyskiej i współpracy z pracodawcami w 2014 roku" Dr Roman Szełemej Prezydent Wałbrzycha Wałbrzych, dn. 18 grudnia 2013 r. ul. Szczawieńska 2 58-310 Szczawno Zdrój biuro@dolnoslascy-pracodawcy.pl

Bardziej szczegółowo

EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY INICJATYWA JESSICA W POLSCE

EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY INICJATYWA JESSICA W POLSCE EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY INICJATYWA JESSICA W POLSCE RAFAŁ RYBACKI Head of Product Development Central Europe EIB JESSICA Task Force Warsaw, 6 November 2009 European Investment Bank MODEL FUNKCJONOWANIA

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 2488/2017 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 12 kwietnia 2017 roku.

Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 2488/2017 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 12 kwietnia 2017 roku. Załącznik nr 1 do Uchwały Nr 2488/2017 Zarządu Województwa Świętokrzyskiego z dnia 12 kwietnia 2017 roku. 1. Numer i nazwa osi priorytetowej 4. Dziedzictwo naturalne i kulturowe 2. Cele szczegółowe osi

Bardziej szczegółowo

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+

WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ WIELKOPOLSKI REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY NA LATA 2014-2020 Wsparcie przedsiębiorczości w ramach WRPO 2014+ Cel główny WRPO 2014+: Poprawa konkurencyjności i spójności województwa Alokacja środków WRPO

Bardziej szczegółowo

Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej

Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej Finansowanie przedsiębiorstw ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w perspektywie finansowej 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny Program regionalny to jeden z programów, który umożliwi

Bardziej szczegółowo

ZINTEGROWANY ROZWÓJ PRZEWORSKO- DYNOWSKIEGO OBSZARU WSPARCIA

ZINTEGROWANY ROZWÓJ PRZEWORSKO- DYNOWSKIEGO OBSZARU WSPARCIA ZINTEGROWANY ROZWÓJ PRZEWORSKO- DYNOWSKIEGO OBSZARU WSPARCIA projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna

Bardziej szczegółowo

Wsparcie obszarów wiejskich w ramach PROW 2014-2020 - działania za realizację których odpowiedzialny będzie Samorząd Województwa Opolskiego

Wsparcie obszarów wiejskich w ramach PROW 2014-2020 - działania za realizację których odpowiedzialny będzie Samorząd Województwa Opolskiego Wsparcie obszarów wiejskich w ramach PROW 2014-2020 - działania za realizację których odpowiedzialny będzie Samorząd Województwa Opolskiego Opole, 20 marca 2015 r. Podział środków PROW dla kraju Tabela

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia wartości przyjętych do Wieloletniej Prognozy Finansowej

Objaśnienia wartości przyjętych do Wieloletniej Prognozy Finansowej Objaśnienia wartości przyjętych do Gminy Piława Górna na lata 2013-2018 Wstęp W Objaśnieniach wartości przyjętych do Gminy Piława Górna na lata 2013-2018 prezentowane są objaśnienia przyjętych wartości

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA FORMALNE SPECYFICZNE WYBORU PROJEKTÓW POZAKONKURSOWYCH DLA DZIAŁANIA LUBELSKIEGO NA LATA

KRYTERIA FORMALNE SPECYFICZNE WYBORU PROJEKTÓW POZAKONKURSOWYCH DLA DZIAŁANIA LUBELSKIEGO NA LATA KRYTERIA FORMALNE SPECYFICZNE WYBORU PROJEKTÓW POZAKONKURSOWYCH DLA DZIAŁANIA.3 EKONOMIA SPOŁECZNA REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO NA LATA 204-2020 OŚ PRIORYTETOWA WŁĄCZENIE

Bardziej szczegółowo

Lublin, 21 września 2016 r. Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w zakresie działań rewitalizacyjnych

Lublin, 21 września 2016 r. Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w zakresie działań rewitalizacyjnych Lublin, 21 września 2016 r. Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w zakresie działań rewitalizacyjnych Rewitalizacja prowadzony w sposób kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów

Bardziej szczegółowo

Efektywność energetyczna oraz energia ze źródeł odnawialnych w województwie śląskim, doświadczenia z ostatnich 10 lat oraz perspektywa do 2023 r.

Efektywność energetyczna oraz energia ze źródeł odnawialnych w województwie śląskim, doświadczenia z ostatnich 10 lat oraz perspektywa do 2023 r. Efektywność energetyczna oraz energia ze źródeł odnawialnych w województwie śląskim, doświadczenia z ostatnich 10 lat oraz perspektywa do 2023 r. Katowice, dn. 16 grudnia 2014 r. Regionalny Program Operacyjny

Bardziej szczegółowo

Priorytet 1: Rozwój i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności regionu. Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego

Priorytet 1: Rozwój i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności regionu. Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego Priorytet 1: Rozwój i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności regionu Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa

Bardziej szczegółowo

Pożyczka rewitalizacyjna zasady naboru wniosków

Pożyczka rewitalizacyjna zasady naboru wniosków Pożyczka rewitalizacyjna zasady naboru wniosków Małgorzata Iwanowicz Agencja Rozwoju Pomorza SA Słupsk, 11 marca 2019 r. Pożyczka rewitalizacyjna Działanie 8.2. Kompleksowe przedsięwzięcia rewitalizacyjne

Bardziej szczegółowo

10.2.2. Rozwój mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego oraz

10.2.2. Rozwój mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego oraz 10.2. Rozwój mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego oraz infrastruktury usług społecznych 10.2.1. Rozwój mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego oraz infrastruktury usług społecznych

Bardziej szczegółowo

Konkurs nr RPSL IZ /16

Konkurs nr RPSL IZ /16 Konkurs nr RPSL.10.03.05-IZ.01-24-130/16 PODDZIAŁANIE 10.3.5 Rewitalizacja obszarów zdegradowanych wsparcie działań wynikających z Lokalnych Strategii Rozwoju obejmujących obszary wiejskie i rybackie KONWENT

Bardziej szczegółowo

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r.

TURYSTYKI DO 2020 ROKU. Warszawa, 17 września 2015 r. PROGRAM ROZWOJU TURYSTYKI DO 2020 ROKU Warszawa, 17 września 2015 r. Strategia Europa 2020 Program Rozwoju Turystyki do 2020 roku, a dokumenty strategiczne Polski Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju

Bardziej szczegółowo

Projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej oraz Funduszu Europejskiego Pomoc Techniczna

Projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej oraz Funduszu Europejskiego Pomoc Techniczna Projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej oraz Funduszu Europejskiego Pomoc Techniczna 2014-2020 Rewitalizacja jest zbiorem kompleksowych działań, prowadzonych na rzecz lokalnej społeczności,

Bardziej szczegółowo

Wsparcie dla przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata

Wsparcie dla przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata Wsparcie dla przedsiębiorstw w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 W ramach perspektywy finansowej na lata 2014-2020 Zarząd Województwa Śląskiego przygotował

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rozwoju instrumentów wspierających projekty PPP po stronie publicznej i prywatnej. Toruń, 28 października 2014 r.

Perspektywy rozwoju instrumentów wspierających projekty PPP po stronie publicznej i prywatnej. Toruń, 28 października 2014 r. Perspektywy rozwoju instrumentów wspierających projekty PPP po stronie publicznej i prywatnej Toruń, 28 października 2014 r. 1 Spis treści I. Strategiczna rola Ministra Gospodarki w funkcjonowaniu PPP

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z POSTĘPU REALIZACJI LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI DLA MIASTA LEGNICY NA LATA

RAPORT Z POSTĘPU REALIZACJI LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI DLA MIASTA LEGNICY NA LATA RAPORT Z POSTĘPU REALIZACJI LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI DLA MIASTA LEGNICY NA LATA 215-22 Legnica 15.11.216 rok I. INFORMACJE OGÓLNE Informacje o programie: Lokalny Program Rewitalizacji dla Miasta

Bardziej szczegółowo

WSTĘP. Program rewitalizacji jako narzędzie realizacji polityki rozwoju miasta

WSTĘP. Program rewitalizacji jako narzędzie realizacji polityki rozwoju miasta WSTĘP Program rewitalizacji jako narzędzie realizacji polityki rozwoju miasta 333 str. 4 Wstęp Rewitalizacja (łac. re+vita, dosłownie: przywrócenie do Ŝycia, oŝywienie) obszarów miejskich jest wieloletnim,

Bardziej szczegółowo

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO PROGRAM REGIONALNY NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Poniżej podano wyłącznie stronę tytułową i spis treści Uszczegółowienia RPO, oraz, poniżej, zał. nr 6 do tego dokumetu.

Bardziej szczegółowo

Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości S.A.

Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości S.A. Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości S.A. powstała w 1997 r. w ramach Kontraktu Regionalnego dla województwa śląskiego. W 2000 r. Agencja została włączona w Krajowy System Usług dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Bardziej szczegółowo

Podstawowe założenia konkursu w ramach poddziałania Dziedzictwo kulturowe ZIT WrOF i Dziedzictwo kulturowe ZIT AJ

Podstawowe założenia konkursu w ramach poddziałania Dziedzictwo kulturowe ZIT WrOF i Dziedzictwo kulturowe ZIT AJ Podstawowe założenia konkursu w ramach poddziałania 4.3.2 Dziedzictwo kulturowe ZIT WrOF i 4.3.3 Dziedzictwo kulturowe ZIT AJ Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego 2014-2020 Wrocław,

Bardziej szczegółowo

Rola Instrumentów Finansowych w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata

Rola Instrumentów Finansowych w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata Rola Instrumentów Finansowych w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 Departament Wdrażania Programu Regionalnego Poznań, 22 maja 2017 WRPO na lata 2014-2020 Wielkopolska

Bardziej szczegółowo

Rewitalizacja a RPO warunki realizacji, zakres wsparcia, projekty zintegrowane

Rewitalizacja a RPO warunki realizacji, zakres wsparcia, projekty zintegrowane Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020 Rewitalizacja a RPO warunki realizacji, zakres wsparcia, projekty zintegrowane Toruń, grudzień 2016 r. Umowa Partnerstwa

Bardziej szczegółowo

Priorytet X. Pomoc techniczna

Priorytet X. Pomoc techniczna Priorytet X. Pomoc techniczna Celem głównym priorytetu jest skuteczna absorpcja środków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. W ramach priorytetu wspierane

Bardziej szczegółowo