Temat: Cele lekcji. Uczeń: uważnie czyta odpowiednie fragmenty artykułu Słone złoto z National Geographic

Transkrypt

1 Scenariusz lekcji Listopad 2014 Historia Jezyk polski JAK CZYTAĆ SPRYTNIEJ Zastanów się, czy znasz inne przyprawy równie ważne jak sól. Temat: Joanna Orłowska-Stanisławska Sól w dawnych czasach była na wagę złota Cele lekcji 10 NATIONAL GEOGRAPHIC Odkrywca Listopad Czas trwania zajęć 2 godziny lekcyjne (lub 1 godzina z zadaną wcześniej pracą domową) Metody pracy praca z testem praca z drzewem genealogicznym praca z mapą praca z ikonografią metody aktywizujące: mapa myśli Środki dydaktyczne artykuł Słone złoto z Odkrywcy karty pracy Quiz Słone Złoto Uczeń: uważnie czyta odpowiednie fragmenty artykułu Słone złoto z National Geographic Odkrywca analizuje tekst przedstawia innym uczniom najważniejsze informacje wymienia miejsca występowania soli w przyrodzie, sposoby pozyskiwania soli, kopalnie soli w Polsce, opisuje, do czego człowiek wykorzystuje sól wyjaśnia, dlaczego sól była na wagę złota wyjaśnia, co to jest legenda podaje przykłady znanych legend rozróżnia wydarzenia i postacie historyczne oraz wydarzenia fantastyczne na przykładzie fragmentu Legenda pierścienia analizuje drzewo genealogiczne Piastów umiejscawia w czasie i przestrzeni wydarzenia opisane w Legendzie pierścienia zaznacza na mapie Polski z czasów Kazimierza Wielkiego miejsca związane z Legendą pierścienia oraz inne kopalnie i warzelnie soli formułuje właściwe wnioski uzupełnia mapę myśli aktywnie pracuje w grupie 1

2 Scenariusz lekcji Listopad 2014 LEKCJA PIERWSZA Jeśli nauczyciel ma do dyspozycji tylko jedną godzinę lekcyjną, zadania z tej lekcji może zadać jako pracę domową. Będzie ona przygotowaniem do lekcji opisanej w scenariuszu jako lekcja druga. Tekst artykułu uczniowie znajdą w e-magazynie na głównej stronie mniej więcej równa liczba uczniów. Uczniowie wymieniają się informacjami, które przeczytali i przeanalizowali w swoich poprzednich grupach. Wszyscy powinni zdążyć z przekazaniem informacji. Uczniowie wracają do swoich poprzednich grup i wykonują zadanie z karty pracy nr 1. Poniżej rozwiązanie zadania z karty pracy nr 1: Przebieg lekcji I. Część organizacyjna w ziemi Miejsca występowania soli w przyrodzie Sposoby pozyskiwania soli wydobycie soli w kopalni Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że będą pracować w grupach eksperckich (metodą puzzli) i w trakcie zajęć będą zmieniać zespoły. Każdy uczeń jest odpowiedzialny za omówienie przeczytanego i przeanalizowanego w grupie zagadnienia innym uczniom z zespołu, do którego przejdzie. Musi też przekazać nowemu zespołowi najważniejsze wiadomości z przeczytanego fragmentu Następnie uczniowie wrócą do swoich poprzednich grup i będą uzupełniać karty pracy. II. Część właściwa Nauczyciel dzieli uczniów na 4 grupy i przydziela zadania. Uczniowie Aa mają przeczytać i wspólnie przeanalizować wskazany fragment artykułu. Przydział odpowiednich fragmentów Słone złoto z Odkrywcy : Grupa I: wstęp i Bum! Trrraaach! Grupa II: Morze soli, Stara i młoda Grupa III: Dawny przysmak, Mięso i lodówka Grupa IV: Na wagę złota, Zasolony wódz Nauczyciel dzieli uczniów na 4 nowe zespoły i przydziela zadanie do Aa realizacji. Musi zadbać o to, aby w każdym nowym zespole znalazła się przynajmniej jedna osoba z grupy I, II, III i IV i aby w każdym była w morzach w słonych jeziorach odparowanie soli w solankach odparowanie soli w solankach Nauczyciel zadaje uczniom pytania odnoszące się do treści artykułu: Aa Jakie znacie dwie kopalnie soli na terenie Polski? (Kłodawa, Wieliczka)Jakie kolory soli występują w przyrodzie? (biały, niebieski, różowy, miodowy) Do czego człowiek wykorzystywał (i nadal wykorzystuje) sól? Podajcie 3 przykłady. (poprawianie smaku potraw, konserwowanie żywności, rytuały religijne) Jakie znacie przynajmniej 3 narody, które w starożytności używały soli? (Izraelici, Grecy, Rzymianie, Egipcjanie) Dlaczego sól była na wagę złota? (ponieważ nie występowała wszędzie, należało ją sprowadzać z odległych terenów; była bardzo droga, dlatego porównuje się jej cenę do ceny złota) III. Podsumowanie Zadaniem uczniów jest znalezienie w wykreślance (karta pracy nr 2) 11 ukrytych słów związanych z lekcją. Nauczyciel wyjaśnia, że słowa mogą być zapisane pionowo (z góry na dół lub z dołu ku górze) i poziomo (z lewej do prawej lub z prawej do lewej). 2

3 Scenariusz lekcji Listopad 2014 Rozwiązanie zadania z karty pracy nr 2: M C O G S Z Ł W I A M A E R R Z U R O I M M I S O C Z M O R Z E Ł S S O B H K Z Z O O L Ś A B L O T O Ł Z N B I A Ł Y A B O P N K K L C Y B M N C K A M S L M Z Y B S K D O L O D Ó W K A I D A E S N S I S D A O I K K F M I Ę S O D I S A S Y S T A R O Ż Y T N O Ś Ć Ukryte słowa: biały, kopalnia, lodówka, mięso, morze, smak, solanka, sól, starożytność, Wieliczka, złoto Nauczyciel dzieli uczniów na 4 6 grup (w zależności od liczby uczniów w klasie). II. Część właściwa Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli, co to jest legenda. Legenda to opowieść, która oprócz wątków realistycznych zawiera także wątki fantastyczne, cudowne, magiczne, bajkowe. W legendzie realizm przeplata się z fantazją, magią. Opowieść odnosi się zazwyczaj do wydarzeń historycznych. Uczniowie podają przykłady poznanych wcześniej legend, np. o trzech braciach, o Piaście, o Popielu. Aa Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy nr 3 8. Rozwiązanie zadania z karty pracy nr 3: LEKCJA DRUGA Wydarzenia i postacie historyczne Wydarzenia fantastyczne Jeśli nauczyciel ma do dyspozycji tylko jedną godzinę lekcyjną, sprawdza wiedzę uczniów, wyświetlając im Quiz Słone Złoto. Przebieg lekcji I. Część organizacyjna Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że podczas zajęć będą pracować w grupach i każda z nich będzie realizować te same zadania. Po wykonaniu poszczególnych zadań nauczyciel omawia je z klasą. księżniczka węgierska Kinga Bolesław Wstydliwy panowanie księżniczki Kingi i Bolesława Wstydliwego na ziemiach polskich poszukiwanie soli w okolicach Krakowa kopalnie w Bochni i Wieliczce wydobywanie soli z kopalni znalezienie pierścienia zręczynowego księżniczki Kingi w bryle soli na ziemiach polskich 3

4 Scenariusz lekcji Listopad 2014 Rozwiązanie zadania z karty pracy nr 5: Czyim wnukiem był Bolesław Wstydliwy? (Kazimierza Sprawiedliwego) Kim dla Bolesława Wstydliwego był Konrad Mazowiecki? (stryjem) Jak nazywa się okres w dziejach państwa polskiego pomiędzy śmiercią Bolesława Krzywoustego a panowaniem Władysława Łokietka? (B. rozbicie dzielnicowe) Za czasów ostatniego z Piastów pieniądze z żup solnych (czyli kopalń soli) przeznaczono na utrzymanie Akademii Krakowskiej. Napisz, o którym władcy mowa. (o Kazimierzu Wielkim) Rozwiązanie zadania z karty pracy nr 6: Kopalnie soli wymienione w tekście (kolor zielony): Bochnia, Wieliczka Pozostałe kopalnie i warzelnie soli (kolor niebieski): Stara Sól, Drohobycz Rozwiązanie zadania z karty pracy nr 7: Ilustracja nr 1 przedstawia kopalnię w XVIII wieku. Ilustracja nr 2 przedstawia kopalnię w czasach współczesnych. Na ilustracji nr 3 widać średniowieczne narzędzia do wydobycia soli. Rozwiązanie zadania z karty pracy nr 8: Na zakończenie lekcji nauczyciel rysuje wspólnie z uczniami mapę myśli. żona Bolesława Wstydliwego solanki słone jeziora księżniczka węgierska św. Kinga morza legenda o pierścieniu Bochnia miejsce wydobywania soli XIII wiek Wieliczka w Polsce kopalnie górnicy Kłodawa K O N S E R W A C J A K Ł O D A W A K O P A L N I A K I N G A W I E L I C Z K A M O R Z E B I A Ł Y S O L A N K A niebieski biały kolory soli sól słone złoto poprawa smaku potraw wykorzystanie soli rytuały religijne W S T Y D L I W Y B O C H N I A różowy miodowy konserwacja żywności 4

5 karta pracy nr 1 Wpiszcie w tabeli, gdzie w przyrodzie występuje sól oraz w jaki sposób człowiek ją pozyskuje. Miejsca występowania soli w przyrodzie Sposoby pozyskiwania soli w morzach odparowanie soli w solankach karta pracy nr 1 Wpiszcie w tabeli, gdzie w przyrodzie występuje sól oraz w jaki sposób człowiek ją pozyskuje. Miejsca występowania soli w przyrodzie Sposoby pozyskiwania soli w morzach odparowanie soli w solankach

6 karta pracy nr 2 Znajdźcie 11 ukrytych słów związanych z artykułem, który omawialiśmy na dzisiejszej lekcji. Słowa mogą być zapisane pionowo (z góry na dół lub z dołu ku górze) i poziomo (z lewej do prawej lub z prawej do lewej). M C O G S Z Ł W I A M A E R R Z U R O I M M I S O C Z M O R Z E Ł S S O B H K Z Z O O L Ś A B L O T O Ł Z N B I A Ł Y A B O P N K K L C Y B M N C K A M S L M Z Y B S K D O L O D Ó W K A I D A E S N S I S D A O I K K F M I Ę S O D I S A S Y S T A R O Ż Y T N O Ś Ć Ukryte słowa:..... karta pracy nr 2 Znajdźcie 11 ukrytych słów związanych z artykułem, który omawialiśmy na dzisiejszej lekcji. Słowa mogą być zapisane pionowo (z góry na dół lub z dołu ku górze) i poziomo (z lewej do prawej lub z prawej do lewej). M C O G S Z Ł W I A M A E R R Z U R O I M M I S O C Z M O R Z E Ł S S O B H K Z Z O O L Ś A B L O T O Ł Z N B I A Ł Y A B O P N K K L C Y B M N C K A M S L M Z Y B S K D O L O D Ó W K A I D A E S N S I S D A O I K K F M I Ę S O D I S A S Y S T A R O Ż Y T N O Ś Ć Ukryte słowa:.....

7 karta pracy nr 3 Uważnie przeczytajcie fragmenty artykułu Słone złoto z Odkrywcy : Księżniczka Kinga i Legenda pierścienia, a następnie uzupełnijcie tabelę. Wydarzenia i postacie historyczne Wydarzenia fantastyczne karta pracy nr 3 Uważnie przeczytajcie fragmenty artykułu Słone złoto z Odkrywcy : Księżniczka Kinga i Legenda pierścienia, a następnie uzupełnijcie tabelę. Wydarzenia i postacie historyczne Wydarzenia fantastyczne

8 karta pracy nr 4 Na podstawie fragmentu zatytułowanego Księżniczka Kinga wykonajcie polecenia. 1. Napiszcie, co było dla Kingi równie cenne jak złoto. 2. W którym wieku Kinga przybyła na ziemie polskie? karta pracy nr 4 Na podstawie fragmentu zatytułowanego Księżniczka Kinga wykonajcie polecenia. 1. Napiszcie, co było dla Kingi równie cenne jak złoto. 2. W którym wieku Kinga przybyła na ziemie polskie? karta pracy nr 4 Na podstawie fragmentu zatytułowanego Księżniczka Kinga wykonajcie polecenia. 1. Napiszcie, co było dla Kingi równie cenne jak złoto. 2. W którym wieku Kinga przybyła na ziemie polskie?

9 karta pracy nr 5 Oto fragment drzewa genealogicznego Piastów. Przyjrzyjcie mu się i odpowiedzcie na pytania. Bolesław Krzywousty (zmarł w 1138 roku) Władysław Wygnaniec Bolesław Kędzierzawy Mieszko Stary Henryk Sandomierski Kazimierz Sprawiedliwy Leszek Biały Konrad Mazowiecki Kinga Bolesław Wstydliwy Kazimierz Kujawski Władysław Łokietek (panowanie ) 1) Czyim wnukiem był Bolesław Wstydliwy? Kazimierz Wielki (panowanie ) 2) Kim dla Bolesława Wstydliwego był Konrad Mazowiecki? 3) Jak nazywa się okres w dziejach państwa polskiego pomiędzy śmiercią Bolesława Krzywoustego a panowaniem Władysława Łokietka? Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych. A. Polska pierwszych Piastów B. rozbicie dzielnicowe C. Polska ostatnich Piastów D. średniowiecze 4) Za czasów ostatniego z Piastów pieniądze z żup solnych (czyli kopalń soli) przeznaczono na utrzymanie Akademii Krakowskiej. Napisz, o którym władcy mowa.

10 karta pracy nr 6 Na podstawie fragmentu Legenda pierścienia oraz zamieszczonej mapy wykonajcie polecenia. 1) Zaznaczcie kolorem zielonym kopalnie soli wymienione w tekście. 2) Zaznaczcie kolorem niebieskim pozostałe kopalnie i warzelnie soli za czasów Kazimierza Wielkiego. Rogożno Toruń Poznań Gniezno Warszawa Iłża Chęciny Olkusz Swoszowice Wieliczka Kraków Bochnia Stara Sól Lwów Drohobycz N karta pracy nr 6 Na podstawie fragmentu Legenda pierścienia oraz zamieszczonej mapy wykonajcie polecenia. 1) Zaznaczcie kolorem zielonym kopalnie soli wymienione w tekście. 2) Zaznaczcie kolorem niebieskim pozostałe kopalnie i warzelnie soli za czasów Kazimierza Wielkiego. Rogożno Toruń Poznań Gniezno Warszawa Iłża Chęciny Olkusz Swoszowice Wieliczka Kraków Bochnia Stara Sól Lwów anna brylska (mapa) N Drohobycz

11 karta pracy nr 7 Przyjrzyjcie się ilustracjom. Ustalcie, która z nich przedstawia kopalnię soli lub narzędzia z czasów średniowiecza, która z XVIII wieku, a która współczesne. Następnie podpiszcie je karta pracy nr 7 dea/ e. lessing/deagostini/gettyimages (narzędzia), cobis/fotochannels, be&w (kopalnia w bochni) Przyjrzyjcie się ilustracjom. Ustalcie, która z nich przedstawia kopalnię soli lub narzędzia z czasów średniowiecza, która z XVIII wieku, a która współczesne. Następnie podpiszcie je

12 karta pracy nr 8 Uzupełnijcie krzyżówkę. Podpowiedzi szukajcie w artykule Słone złoto Zastosowanie soli w celu utrzymania świeżości mięsa i ryb 2. Kopalnia soli w Polsce 3. Miejsce pracy górników 4. Węgierska księżniczka związana z legendą o pierścieniu 5. Jedna z kopalń soli w Polsce związana z legendą o pierścieniu 6. Jedno z miejsc występowania soli w przyrodzie 7. Najczęściej występujący kolor soli 8. Miejsce odparowywania soli z wody 9. Przydomek władcy, za którego wyszła za mąż księżniczka znana z legendy o pierścieniu 10. Jedna z kopalń soli w Polsce związana z legendą o pierścieniu Hasło:...