OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Early support the development of a child with intellectual disabilities or at risk of intellectual disability 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Edukacji Osób z Niepełnosprawnością 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika 7. Poziom studiów (I lub II stopień) II stopień 8. Rok studiów II rok 9. Semestr (zimowy lub letni) Semestr zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin Wykład 15 godzin, Ćwiczenia 15 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia dr hab. Beata Cytowska 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Brak wymagań 13. Cele przedmiotu: C-1 Wyposażenie studentów w wiedzę dotyczącą wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną i jego rodziny C-2 Kształtowanie umiejętności diagnozowania i planowania działań rehabilitacyjnych wobec małego

2 14. EK_01 wykazującego przejawy niepełnosprawności intelektualnej C-3 Pogłębienie zainteresowań pedagogicznych dotyczących wspomagania rozwoju małego dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną oraz jego rodziny C-4 Uwrażliwienie na potrzeby dziecka przejawiającego poważne opóźnienie w rozwoju intelektualnym i jego rodziny Zakładane efekty kształcenia: na poziomie rozszerzonym zna specjalistyczną terminologię używaną w pedagogice osób z niepełnosprawnością intelektualną Symbole kierunkowych efektów kształcenia: K_W01 EK_02 EK_03 EK_04 EK_05 EK_06 EK_07 EK_08 ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną obejmującą terminologię, teorię i metodykę, w odniesieniu do potrzeb małego dziecka ma pogłębioną wiedzę na temat rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w aspekcie biologicznym, psychologicznym, społecznym i kulturowym ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat biologicznych, psychologicznych, społecznych, podstaw rozwoju dziecka wykazującego opóźnienie w rozwoju intelektualnym, jego kształcenia i wychowania i rozumie przy tym istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii ma uporządkowaną wiedzę o dziecku z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonym niepełnosprawnością intelektualną jako podmiocie działalności edukacyjnej, kulturalnej, wychowawczej, opiekuńczej, pomocowej, terapeutycznej i interwencyjnej, pogłębioną w zakresie wspomagania rozwoju dziecka potrafi sprawnie porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie pedagogiki, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów (z osobami pochodzącymi z różnych środowisk), korzystając z nowoczesnych rozwiązań technologicznych wykorzystywanych w pracy z małym dzieckiem; potrafi efektywnie rozwiązywać konflikty i tworzyć warunki sprzyjające komunikacji, potrafi identyfikować problemy dziecka wykazującego opóźnienie w rozwoju intelektualnym ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji edukacyjnych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań w zakresie pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną; potrafi diagnozować sytuację przedszkolną dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną oraz podjąć działania wspierające potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów K_W05 K_W08 K_W13 K_W18 K_U04 K_U08 K_U10

3 EK_09 EK_10 EK_11 pedagogicznych i prognozować przebieg ich rozwiązania oraz przewidywać skutki planowanych działań w określonych obszarach praktycznych związanych z problematyką dzieci z opóźnieniem w rozwoju intelektualnym potrafi wybrać i zastosować odpowiedni dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną sposób postępowania, odpowiednie formy, środki i metody pracy ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych (dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych i terapeutycznych) w stosunku do dzieci z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce pedagogicznej, odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań pedagogicznych zmierzających do wspomagania rozwoju dzieci z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną K_U11 K_K03 K_K05 EK_12 odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone działania oraz ich skutki, czuje się odpowiedzialny wobec ludzi, dla których dobra stara się działać, wyraża taką postawę w środowisku specjalistów i pośrednio modeluje to podejście wśród innych osób zajmujących się wczesnym wspomaganiem rozwoju dzieci z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną 15. Treści programowe: K_K08 Podstawowe pojęcia: wczesna interwencja, wspomaganie rozwoju, dziecko ryzyka. Dziecko z trudnościami w rozwoju w procesie wczesnego wspomagania rozwoju. Teoretyczne podstawy wczesnego wspomagania rozwoju dzieci: perspektywa prewencyjna, ekologiczna teoria człowieka U. Bronfenbrennera, systemowe podejście do rodziny, indywidualizacja podejścia. Przywiązanie strategie (wzorce) przywiązania, fazy kształtowania się przywiązania. Model procesu diagnostycznego we wczesnym wspomaganiu rozwoju dzieci z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną ( udział pedagoga). Zasady badania małego dziecka; podstawowe narzędzia diagnostyczne stosowane przez pedagoga. Znaczenie zabawy w rozwoju dziecka z opóźnienie w rozwoju intelektualnym. Wybrane sposoby wspomagania rozwoju małego dziecka w rodzinie: sytuacyjne uczenie się, uczenie się przez pośrednictwo (MLE; Mediated Learning Experience), czas podłogowy (floor time) według S. Greenspana. Funkcjonowanie małego dziecka z dysfunkcją integracji sensorycznej i sposoby minimalizowania zaburzeń w warunkach domowych. Planowanie działań i dokumentowanie pracy przez pedagoga. Rola i konteksty wspomagania rozwoju dziecka w pierwszych trzech latach życia, założenia rehabilitacji pedagogicznej, wsparcie rodziny. Podstawy procesu rehabilitacji pedagogicznej dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w przedszkolu. Zasady, metody i techniki stosowane przez nauczycieli w pracy grupowej i indywidualnej. 16. Zalecana literatura (podręczniki)

4 Literatura podstawowa: Piszczek M., Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka wybrane zagadnienia. CMPPP, Warszawa 2007 Serafin T., Wybrane aspekty dotyczące możliwości prowadzenia działań wspierających rozwój małych dzieci zagrożonych niepełnosprawnością lub niepełnosprawnych oraz ich rodziny. Oficyna Wyd. Impuls, Kraków 2012 Skórczyńska M., Współczesne tendencje we wczesnej interwencji u dzieci zagrożonych niepełnosprawnością lub niepełnosprawnych. Perspektywa edukacyjna, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków Strassmeier W., Interwencja wczesnodziecięca. Wyd. Harmonia, Warszawa 2012 Wiśniewska M., Wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną. Poradnik dla rodziców i terapeutów, Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2010 Twardowski A., Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z niepełno sprawnościami w środowisku rodzinnym. Wyd. UAM, Poznań 2012 Literatura uzupełniająca: Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci starszych wolniej rozwijających się. Warszawa Kaczmarek B.B., Wspomaganie rozwoju dzieci z zespołem Downa teoria i praktyka, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków, Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, B. Cytowska, B. Winczura (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: 1. Wykład: ocena nabytej przez studenta wiedzy - EK_01,EK_02, EK_03, EK_04, EK_05, EK_08 - umiejętność analizy, interpretacji oraz wnioskowania EK_07, EK_09, EK_10, EK_11, EK_12, Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną, wnikliwie analizuje, interpretuje i wnioskuje na podstawie wskazanych sytuacji dotyczących problemów związanych z rozwojem małego dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną; - ocena dobra student ma wystarczającą wiedzę z zakresu wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną, która pozwala mu na dobrym poziomie analizować, interpretować i wnioskować na podstawie wskazanych sytuacji dotyczących problemów związanych z rozwojem dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną; - ocena dostateczna student opanował zdecydowanie podstawowy zakres wiedzy z zakresu wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną, poprawnie analizuje, interpretuje i wnioskuje na podstawie wskazanych sytuacji dotyczących problemów związanych z rozwojem dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną;

5 - ocena niedostateczna student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z zakresu wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną, by poprawnie analizować, interpretować i wnioskować na podstawie wskazanych sytuacji dotyczących problemów związanych z rozwojem dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną. 2. Ćwiczenia: ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu psychologii rozwojowej i psychopatologii rozwoju małego dziecka - EK_01,EK_02, EK_03, EK_04, EK_05 - umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną EK_07 - umiejętność rozpoznawania problemów dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną i komunikowania się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną EK_06 - umiejętność generowania oryginalnych rozwiązań złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywaniem skutków planowanych działań EK_08, EK_09, EK_10, EK_11. EK_12 Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną, opanował w pełni umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną, potrafi bardzo dobrze rozpoznawać jego problemy i komunikować się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną, jak również generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywać skutki planowanych działań; - ocena dobra student ma wystarczająca wiedzę z zakresu wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną, opanował w stopniu dobrym umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną, potrafi dobrze rozpoznawać jego problemy i komunikować się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonego niepełnosprawnością intelektualną, jak również generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z

6 niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywać skutki planowanych działań; - ocena dostateczna - student ma podstawową wiedzę z zakresu wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną, opanował na dostatecznym poziomie umiejętność zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną, potrafi rozpoznawać jego problemy i komunikować się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną, jak również generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywać skutki planowanych działań; - ocena niedostateczna - student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z zakresu wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną, nie radzi sobie z umiejętnością zdobywania, porządkowania, integrowania i wykorzystywania wiedzy teoretycznej dotyczącej problematyki związanej ze wspomaganiem rozwoju dzieci z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną, nie potrafi rozpoznawać ich problemów i komunikować się za pomocą różnych sposobów z osobami zainteresowanymi problematyką wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną, jak również nie umie generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych wraz z zastosowaniem odpowiedniego dla potrzeb dzieci z niepełnosprawnością intelektualną lub zagrożonych niepełnosprawnością intelektualną sposobu postępowania, odpowiednich form, środków i metod pracy, a także przewidywać skutki planowanych działań; Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących metod weryfikacji osiągnięć studenta: - egzamin - projekt - kolokwium semestralne 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - wykłady - ćwiczenia Praca własna studenta: - przygotowanie do ćwiczeń - praca projektowa - przygotowanie do kolokwium semestralnego Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności

7 - przygotowanie do egzaminu 40 Suma godzin 150 Liczba punktów ECTS 5 *objaśnienie symboli: K (przed podkreśleniem) - kierunkowe efekty kształcenia W - kategoria wiedzy U - kategoria umiejętności K (po podkreśleniu) - kategoria kompetencji społecznych 01, 02, 03 i kolejne - numer efektu kształcenia