Instytucjonalna ochrona indywidualnego konsumenta w Polsce na tle krajów

Transkrypt

1 Konferencja Konsument i jego rzecznik Instytucjonalna ochrona indywidualnego konsumenta w Polsce na tle krajów Wspólnoty Piotr Stańczak Europejskie Centrum Konsumenckie Polska Warszawa, 12 marca 2009 r. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 1

2 Plan prezentacji Europejski wymiar ochrony indywidualnego konsumenta: sieć ECC-NET Instytucjonalna ochrona polskiego konsumenta Wybrane przykłady rozwiązań w państwach UE: Finlandia, Republika Czeska, Wielka Brytania Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 2

3 Sieć Europejskich Centrów Konsumenckich (ECC-NET) Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 3

4 Zadania centrów ECC-NET Zakres działań polskiego ECK obejmuje: propagowanie wiedzy na temat praw konsumenckich udzielanie porad prawnych rozpatrywanie skarg transgranicznych popularyzowanie pozasądowych metod rozwiązywania sporów tzw. Alternative Dispute Resolution - ADR) bliska współpraca w ramach sieci ECK w Europie (ECC-Net) ścisła współpraca z innymi sieciami i organizacjami Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 4

5 ECK statystyki 2009 W 2008 r. sieć ECC zarejestrowała skarg i zapytań o informacje Wśród skarg było postępowania w ramach sieci oraz spraw, które zostały rozwiązane przez samodzielnie przez poszczególne centra ECK w Polsce zarejestrowało skarg i 1243 zapytania o informacje skargi Wśród skarg było 194 postępowań w ramach sieci ECC-NET oraz 851 spraw, prowadzonych samodzielnie przez ECK Polska Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 5

6 ECK statystyki 2009 c.d. Wśród skarg dla przykładu było: dotyczących produktów lub usług (w tym np wady i niezgodność towaru z umową) dotyczyło nieuczciwych praktyk rynkowych / procedur sprzedaŝy odnośnie dostawy (w tym np niedostarczenie produktu) dotyczących postanowień/warunków umownych (np. terminu odstąpienia od umowy) ceny i płatności (w tym np. 790 dodatkowe opłaty) Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 6

7 Pozasądowa pomoc w indywidualnych sprawach konsumenckich w Polsce kompetencja ogólna wojewódzkie inspektoraty IH - administracja zespolona w ramach województwa Rzecznik Praw Obywatelskich Mediacja Stałe Polubowne Sądy Konsumenckie Polskie Centrum Mediacji Powiatowi/miejscy rzecznicy konsumentów Organizacje Konsumenckie Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 7

8 Pozasądowa pomoc w sprawach indywidualnych w Polsce właściwość sektorowa Marszałek Województwa Euro-label - instytucja certyfikująca Urząd Regulacji Energetyki Rzecznika Odbiorców Paliw i Energii mediacja Urząd Lotnictwa Cywilnego - Komisja Ochrony Praw PasaŜerów Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej Polubowne Sądy Konsumenckie Komisja Nadzoru Finansowego Polubowne Sądy Konsumenckie Rzecznik Ubezpieczonych Bankowy ArbitraŜ Konsumencki przy ZBP mediacja Sąd Polubowny Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 8

9 Samoregulacja / koregulacja / certyfikacja obsługi indywidualnych sporów w konsumenckich w Polsce Związek Banków Polskich Instytut Logistyki i Magazynowania -Jednostka certyfikująca Euro-label Bankowy ArbitraŜ Konsumencki Zawody regulowane Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 9

10 Ochrona konsumentów w wybranych krajach wspólnoty - Finlandia Dwustopniowy mechanizm pozasądowy: miejscy rzecznicy konsumentów (municipal consumers advisers/kunnallien kuluttajaneuvoja) regul. ustawą o miejskich rzecznikach konsumentów (72/1992) : właściwość ogólna lokalna właściwość miejscowa poradnictwo prawne mediacja Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 10

11 Ochrona konsumentów w wybranych krajach wspólnoty - Finlandia Komisja ds. Sporów Konsumenckich (The Consumer Disputes Board/Kuluttajariitalautakunta): właściwość ogólna krajowa właściwość miejscowa+ sprawy transgraniczne z obszaru Skandynawii i UE organ państwowy z siedzibą w Helsinkach komisja wydaje zalecenia w celu rozwiązania sporu poradnictwo prawne dla miejskich rzeczników konsumenckich (do 1998 r. poradnictwo obejmowało równieŝ konsumentów) Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 11

12 Ochrona konsumentów w wybranych krajach wspólnoty - Finlandia Fińska Komisja ds. Skarg Ubezpieczeniowych (The Finnish Insurance Complaints Board / Vakuutuslautakunta) ciało samorządowe sektora ubezpieczeniowego data powstania 1971 r. dwuczłonowość organizacji Biuro Ubezpieczeń (poradnictwo i mediacja, opracowania problemowe) Komisja ds. Skarg Ubezpieczeniowych darmowość działania Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 12

13 Ochrona konsumentów w wybranych krajach wspólnoty Republika Czeska Działalność biznesowych organizacji branŝowe usługi finansowe naprawa samochodów Nieudana próba stworzenia systemu ADR tzw. Spor w oparciu o stowarzyszenie konsumenckie brak promocji brak wsparcia państwa Arbiter Finansowy Republiki Czeskiej (Finanční arbitr České Republiky): powoływany przez Izbę Deputowanych Parlamentu RCz decyzja wiąŝąca i ostateczna (sądowa klauzula wykonalności) z moŝliwością apelacji do sądu ArbitraŜ i mediacja cywilnoprawna Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 13

14 Ochrona konsumentów w wybranych krajach wspólnoty Republika Czeska Projekt/Platforma ADR (Projekt mimosoudního řešení spotřebitelských sporů ) Uruchomiony 1 kwietnia 2008 r. System został przygotowywany przez Ministerstwo Handlu i Przemysłu, we współpracy z Gospodarczą Izbą Republiki Czeskiej, konsumenckimi organizacjami pozarządowymi, Sądem ArbitraŜowym przy Gospodarczej Izbie RCz, Rolniczą Izbą RCz, a takŝe Stowarzyszeniem Mediatorów RCz, Ministerstwem Finansów oraz Ministerstwem Sprawiedliwości. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 14

15 Ochrona konsumentów w wybranych krajach wspólnoty Republika Czeska Procedura trzymodułowa: zapewnienie kompetentnej informacji i porady co do postępowania wobec drugiej strony sporu mediacja postępowanie arbitraŝowe Dostępność: formularz, punkty kontaktowe mediator jest wynagradzany ze środków publicznych via MHiP ArbitraŜ - opłata wstępna za złoŝenie wniosku wynosi 3 % wartości przedmiotu sporu nie mniej jednak niŝ CZK czyli ok. 30 EUR Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 15

16 Ochrona konsumentów w wybranych krajach wspólnoty Wielka Brytania Mechanizmy ombudsmeńskie pierwszy z nich Rzecznik Ubezpieczonych (Insurance Ombudsman) ustanowiony w 1981 Zwyczajowo udział przedsiębiorców jest wolny jednak istnieją wyjątki jak w przypadku Building Societies Act 1986 ustanawiającego system obligatoryjny dla branŝy budowlanej (wobec oporu sektora) Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 16

17 Ochrona konsumentów w wybranych krajach wspólnoty Wielka Brytania Wobec zróŝnicowania i wielości mechanizmów ombudsmeńskich w usługach finansowych ustanowiono jednolitą instytucję Financial Ombudsman Service Financial Services and Marketing Act 2000 (obligatoryjny udział przedsiębiorców) Obowiązkowość systemów a art. 6 Europejski Konwencja Praw Człowieka Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 17

18 Ochrona konsumentów w wybranych krajach wspólnoty Wielka Brytania ArbitraŜ Chartered Institute of Arbitrators korporacja arbitrów obsługujących rozstrzygnięcia wiąŝące zarówno dla konsumentów oraz przedsiebiorców (Arbitrations Act 1996) ograniczone prawo do apelacji Wiele mechanizmów rozwiązywania sporów jest mieszczonych w kodeksach dobrych praktyk System aprobaty Urzędu ds. Uczciwego Handlu (Office of Fair Trading) sformułowanego w ustawie Enterprise Act 2002 gdzie obsługa skarg konsumenckich jest jednym z kryteriów aprobaty. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 18

19 Zapraszamy do ECK Polska Europejskie Centrum Konsumenckie Plac Powstańców Warszawy Warszawa (infolinia) (Dyrektor) info@konsument.gov.pl Dziękuję za uwagę Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 19