Spotkanie Panelu Głównego projektu pt. FORESIGHT SIECI GOSPODARCZE WIELKOPOLSKI - scenariusze transformacji wiedzy wspierające innowacyjną gospodarkę

Transkrypt

1 Spotkanie Panelu Głównego projektu pt. FORESIGHT SIECI GOSPODARCZE WIELKOPOLSKI - scenariusze transformacji wiedzy wspierające innowacyjną gospodarkę realizator: Politechnika Poznańska, WIiZ, Instytut InŜynierii Zarządzania WND POIG /09 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Działanie 1.1. Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Poddziałanie Projekty badawcze z wykorzystaniem metody foresight Plan spotkania 1.O projekcie 2.Metodyka badawcza 3.Debata 4.Podsumowanie 1

2 Geneza projektu Cele projektu Pozyskanie wiedzy dotyczącej moŝliwości rozwoju gospodarki opartej na wiedzy w Wielkopolsce poprzez określenie róŝnych scenariuszy transformacji wiedzy w sieciach gospodarczych i ocenę ich wpływu na budowę Innowacyjnej Wielkopolski oraz uruchomienie procesów antycypowania przyszłości i wykorzystania tej wiedzy w regionie dzięki zastosowaniu metodyki foresight 2

3 Struktura organizacji projektowej Panel Główny (25 osób) prof. dr hab. inŝ. Leszek Pacholski - przewodniczący dr Krystyna Łybacka prof. dr hab. Józef Orczyk prof. dr hab. Maria Sławińska prof. nadzw. dr hab. Edward Cyrson dr inŝ. Maria Ładzińska- Depko dr Jerzy Głuszyński dr Krzysztof Symela mgr Tomasz Łubiński mgr Rafał Janowicz dr inŝ. Jerzy Zielenkiewicz mgr Krzysztof Grupka mgr inŝ. Michał Sowiński mgr Tomasz Krause mgr Maciej Sowa dr hab. inŝ. Marek Fertsch, prof. nadzw. dr hab. inŝ. Teresa Łuczka, prof. nadzw. dr hab. inŝ. Stefan Trzcieliński, prof. nadzw. dr hab. inŝ. Magdalena Wyrwicka, prof. nadzw. (K) doc. dr Przemysław Bartkiewicz dr inŝ. Arkadiusz Borowiec (K PBII) dr inŝ. Paulina Golińska (K PBI) dr inŝ. Agnieszka Grzelczak (K PB III) dr inŝ. Marek Goliński dr inŝ. Maciej Szafrański 3

4 Komitet Wspierający Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Urząd Miasta Poznania Wielkopolska Izba Przemysłowo-Handlowa Polska Izba Gospodarcza Importerów, Eksporterów, Kooperacji Wielkopolska Izba Budownictwa REFA Wielkopolska Planowane efekty Opracowane zostaną przynajmniej 3 scenariusze (optymistyczny, umiarkowanego rozwoju, stagnacji) rozwoju Innowacyjnej Wielkopolski w oparciu o dyfuzję wiedzy w sieciach gospodarczych i społecznogospodarczych KaŜde z zadań 1-4 zostanie podsumowane odrębną publikacją 4

5 Pola badawcze = panele obszarów badawczych (zadeklarowane we wniosku) PB I - Potencjalne sieci gospodarcze i społecznogospodarcze w regionie typy relacji z ukierunkowaniem na transformację innowacji (dr inŝ. P. Golińska) PB II - Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw (innowacje produktowe, procesowe, technologiczne, systemowe) procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji (dr inŝ. A. Borowiec) PB III: Instytucje generujące wiedzę, odpowiedzialne za transformację wykorzystanie potencjału Wielkopolski dla wzrostu konkurencyjności gospodarki oraz rozwoju podmiotów tworzących sieci gospodarcze (dr inŝ. A. Grzelczak) Zadania do realizacji w projekcie 1. Przygotowanie analiz wstępnych oraz określenie celów i obszarów badawczych (do 03/20) Monografia 1 2. Przeprowadzenie badań Delphi oraz określenie priorytetów badawczych (01/20 do 02/20) Monografia 3 3. Analiza megatrendów (03/20 do 09/20) Monografia 2 4. Opracowanie scenariuszy transformacji wiedzy (03/20 do 09/20) 5. Przeprowadzenie konsultacji wyników badań foresight (04/20 do 09/20) 6. Opracowanie raportu końcowego (/20 do 12/20) Monografia 4 są zgodne z typową metodologią foresight 5

6 Harmonogram realizacji M R Lp Z 1 Przygotowanie analiz wstępnych z 2 Badania Delphi z 3 z 4 Analiza megatrendów Opracowanie scenariuszy transformacji wiedzy z 5 Konsultacje społeczne wyników badań z 6 Raport publikacja w formie ksiąŝki Zadanie 1 - Przygotowanie analiz wstępnych oraz określenie celów i obszarów badawczych Badanie stanu istniejącego Konferencja otwierająca projekt ( r.) Analizy przygotowawcze (w tym SWOT, PEST) będą budować bazę wiedzy odnośnie sytuacji w zakresie transformacji wiedzy w sieciach gospodarczych regionu i stojących w związku z tym wyzwań dla Wielkopolski. Na bazie konsultacji (ankiety) lub paneli eksperckich zostaną wskazane szczegółowe cele oraz doprecyzowane obszary badawcze, dla których realizowane będą dalsze prace. NaleŜy powołać ekspertów i stworzyć panele (Główny, obszarów badawczych, Komitet Wspierający). Efektem tego etapu powinna być prezentacja sytuacji regionu, zestawienie aktualnych problemów oraz wytypowanie czynników determinujących transformację wiedzy w sieciach gospodarczych regionu. (monografia 1) 6

7 Zadanie 2 - Przeprowadzenie badań Delphi oraz określenie priorytetów badawczych Etap ten będzie opierać się na pracy ekspertów w poszczególnych panelach tematycznych, przygotowywaniu hipotez i kwestionariuszy do realizacji badań Delphi, analizie wyników, w tym tzw. krzyŝowej analizie wpływów. Efektem tego etapu będą listy czynników kluczowych dla transformacji wiedzy w sieciach gospodarczych oraz listy priorytetów badawczych w poszczególnych obszarach tematycznych. Powstanie raport z badań (monografia 3). Zadanie 3 - Analiza megatrendów Ten etap przebiegać powinien równolegle do pierwszego (analizy wstępne) i wskazywać listę najwaŝniejszych czynników zewnętrznych (wynik badania makrootoczenia) oraz trendów, które będą oddziaływać na transformację wiedzy w sieciach gospodarczych Wielkopolski i rozwój regionu. MoŜna tu juŝ tworzyć wstępne scenariusze przebiegu transformacji wiedzy w sieciach gospodarczych Wielkopolski, dopracowywane w kolejnym etapie. W wyniku realizacji tego etapu powstanie raport zawierający wyniki analiz megatrendów i wskazanie kluczowych czynników zewnętrznych determinujących transformację wiedzy w sieciach gospodarczych Wielkopolski (monografia 2). 7

8 Zadanie 4 - Opracowanie scenariuszy NaleŜy skonfrontować wyniki uzyskane w poprzednich etapach ze scenariuszami wstępnymi i przygotować (np. podczas warsztatów scenariuszowych lub posługując się metodyką myślenia sieciowego) wariantowo scenariusze transformacji wiedzy w sieciach gospodarczych Wielkopolski i opisać je. Zadanie 5 - Przeprowadzenie konsultacji wyników Ten etap zakłada intensywne konsultacje wyników (takŝe cząstkowych) projektu z uwzględnieniem zasad partycypacji społecznej, które wskaŝą jaka jest percepcja społeczna czynników kluczowych oraz opracowanych scenariuszy. Konsultacje obejmują równieŝ analizę regionalnych dokumentów strategicznych pod kątem zdiagnozowania ich uŝyteczności dla realizacji opracowanych scenariuszy oraz opracowanie ewentualnych rekomendacji w tym zakresie. Typy instytucji, które na ogół zapraszane są do procesu konsultacji: - związki zawodowe, - organizacje pracodawców, - samorząd gospodarczy, - organizacje społeczno-zawodowe, - kościoły i związki wyznaniowe, - organizacje pozarządowe (stowarzyszenia, fundacje). Konsultacje mogą przebiegać w formie: zbierania opinii od wszystkich uczestników programu, analizy informacji zwrotnych (komentarzy opinii, skarg) zebranych podczas debat, konferencji, spotkań otwartych lub od podmiotów pytanych o opinie, badania opinii publicznej, wykorzystania opinii grup przedstawicielskich W konsultacjach zakłada się korzystanie pomocy instytucji zrzeszonych w Komitecie Wspierającym 8

9 Zadanie 6 - Przygotowanie raportu końcowego Prezentacja wyników wszystkich etapów projektu, w tym listy priorytetów przesądzających o transformacji wiedzy w sieciach gospodarczych Wielkopolski oraz czynników rozwojowych dla regionu oraz opracowanych wariantów scenariuszy z elementami antycypacji (monografia 4). Rekomendacje dalszych działań będące pochodną opinii ekspertów i konsultacji społecznych. Konferencja podsumowująca projekt Foresight to systematyczny, sposób docierania do informacji dot. przyszłości (metodami analizy, komunikacji lub konsultacji) w celu budowania wizji rozwojowej. Dotyczy kształtowania przyszłości, określania kierunków rozwoju i priorytetów, słuŝących jako narzędzie podejmowania bieŝących decyzji i mobilizowania wspólnych działań przygotowujących róŝne grupy społeczne do przyszłości. Ukierunkowanie badań narzędzia baza/sytuacja istniejąca 9

10 Foresight rozwinął się w trzy generacje: (1)skupiał się na prognozowaniu technologii przez ekspertów i dotyczył obszaru nauki i techniki, (2) dołączył przemysł oraz rynek, uwzględniał równieŝ sektor usług i przemysłu w gospodarce, (3)dodał perspektywę społeczną i kwestie związane z rozwiązywaniem problemów społeczno-gospodarczych Mechanizm działania programów typu foresight Wizje przyszłości Foresight krajowy Foresight instytucji Sieci priorytetów ToŜsamość lokalna Foresight kultury Kierunki rozwoju Foresight regionalny

11 Zestawienie róŝnych punktów widzenia Podejście systemowe (wg Gharajedaghi J. Systems Thinking, wyd. 2., Elsevier 2006, s.8) Myślenie holistyczne (struktury, funkcje, procesy, kontekst) Samorealizacja (zmierzanie w kierunku docelowego porządku model socjo-kulturowy) Myślenie operacyjne (dynamika złoŝonego systemu interakcji, chaos i komplementarność) Interaktywne kształtowanie (przeprojektowywanie przyszłości i określanie dróg dochodzenia do celów)

12 Istota foresight ma na celu wskazanie i ocenę przyszłych potrzeb, szans i zagroŝeń związanych z rozwojem społecznym i gospodarczym oraz przygotowanie odpowiednich działań wyprzedzających z dziedziny nauki i techniki to odkrywanie wspólnych dla róŝnych interesariuszy przestrzeni myślenia o przyszłości oraz inkubacja elementów strategii lub koncepcji strategicznej proces foresightu obejmuje intensywne, powtarzające się okresy otwartej refleksji, tworzenia sieci, konsultacji oraz dyskusji, prowadzące do wspólnego doskonalenia wizji przyszłości oraz powszechnego utoŝsamiania się ze strategią, w celu eksplorowania długoterminowych moŝliwości wykreowanych dzięki oddziaływaniom nauki oraz innowacji na społeczeństwo. Opis zadania 1 1. Przygotowanie analiz wstępnych oraz określenie celów i obszarów badawczych. Analizy przygotowawcze (w tym SWOT, PEST) będą budować bazę wiedzy odnośnie sytuacji regionu i stojących przed nim wyzwań. Przewiduje się wykorzystanie wyników dotychczasowych badań dotyczących identyfikacji istniejących i potencjalnych sieci gospodarczych, analizę danych statystycznych dotyczących Regionu, podjęcie prób identyfikacji istniejących ścieŝek transformacji wiedzy w Regionie i ich oceny w aspekcie skuteczności, rozpoznanie sieciowych uwarunkowań transformacji wiedzy, podjęcie prób tworzenia wizji przyszłego funkcjonowania sieci gospodarczych w Wielkopolsce w aspekcie otwartości na transfer wiedzy. 12

13 Zadania szczegółowe w realizacji do II Identyfikacja istniejącego systemu transformacji wiedzy do gospodarki (system szkolnictwa, szkolenia obowiązkowe, tryb zdobywania uprawnień zawodowych i certyfikatów dla firm, typowy proces transformacji wiedzy, rynek usług szkoleniowych ) 2. Identyfikacja sytuacji Wielkopolski (opis regionu w kontekście innych regionów Polski i UE, specyfika regionu, wiodące przedsiębiorstwa, RIS i jej realizacja, potencjał regionu,...) 3. Identyfikacja istniejących w Wielkopolsce sieci gospodarczych ( typy sieci gospodarczych, uwarunkowania formalno-prawne funkcjonowania sieci gospodarczych, identyfikacja sieci istniejących w regionie, identyfikacja typowych procesów transformacji wiedzy w sieciach bazujących na podmiotach polskich i zagranicznych, ) ww. opracowania stanowić będą bazę dla analiz SWOT, PEST w I kwartale 20 oraz wejdą w skład pierwszej publikacji planowanej na koniec marca 20. Transfer a transformacja wiedzy rozumienie wiedza (struktura informacji lub alokacja w strukturze systemu) informacja (dane w kontekście) transfer przekaz, przenoszenie transformacja przekształcenie, przeobraŝenie, przemiana, dostosowanie do odbiorcy 13

14 MoŜliwości generowania nowej wiedzy Stan systemu innowacji Korzystanie z dostępu do systemu (transfer) Dostępność zasobów Opóźnianie lub blokowanie Transformacja Opóźnianie lub blokowanie Przewiduje się opracowywanie map obrazujących procesy transformacji wiedzy w sieciach gospodarczych Wielkopolski i poszukiwanie czynników kluczowych dla dynamiki systemu i kreowania jego rozwoju Sprawy bieŝące Zaproszenie na Konferencję Otwierającą Projekt dnia r. Hotel Vivaldi ul. Winogrady 9, godz. :00 13:00 i prośba o jej rozpropagowanie O terminie kolejnego spotkania uczestnicy Panelu Głównego zostaną powiadomieni odrębnym zaproszeniem 14

15 Konferencja otwierająca A. Borowiec Otwarcie obrad (L. Pacholski / S. Trzcieliński) Prezentacja projektu (M. Wyrwicka) wypowiedzi gości nt. sytuacji w zakresie transformacji wiedzy/ funkcjonowania sieci gospodarczych/wspierania innowacyjności Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Urząd Miasta Wielkopolska Izba Przemysłowo-Handlowa Polska Izba Gospodarcza Importerów, Eksporterów, Kooperacji Wielkopolska Izba Budownictwa REFA Wielkopolska Prezentacja koncepcji badań w projekcie: PBI (P. Golińska), PBII (A. Borowiec), PBIII (A. Grzelczak) Podsumowanie obrad (miejsce: Hotel Vivaldi, sala Symfonia, ul. Winogrady 9 planowany czas trwania Konferencji :00 do 13:00 z przerwą kawową) Dziękuję za uwagę. Zapraszam do debaty Siedziba Biura Projektu ul. Ogrodowa, tel. (061) fsgw@put.poznan.pl Osoby kontaktowe: mgr Beata Mroczek i mgr inŝ. Emilia Szorc 15