(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 11/14 EP B1 (13) (1) T3 Int.Cl. A23L 2/00 (06.01) A23L 2/02 (06.01) A23L 2/38 (06.01) (4) Tytuł wynalazku: Napój zawierający składniki funkcjonalne zdolne do zapobiegania zjawiskom zwyrodnieniowym powodowanym przez środki utleniające () Pierwszeństwo: (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 07/42 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 11/09 (73) Uprawniony z patentu: Barilla G. e R. Fratelli S.p.A., Parma, IT (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 PIETRO DE ALBERTIS, Montechiarugolo, IT CAMILLA MELEGARI, Parma, IT (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Anna Gdula WTS RZECZNICY PATENTOWI WITEK, ŚNIEŻKO I PARTNERZY ul. Rudolfa Weigla Wrocław Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 Opis Dziedzina wynalazku 1 [0001] Niniejszy wynalazek ogólnie dotyczy przemysłu spożywczego i dietetycznego. [0002] W szczególności, wynalazek dotyczy napoju zawierającego składniki funkcjonalne zdolne do wywierania korzystnego wpływu na zdrowie człowieka, zapobiegając występowaniu zjawisk zwyrodnieniowych powodowanych przez środki utleniające. [0003] Niniejszy wynalazek dotycz także sposobu wytwarzania napoju wymienionego powyżej typu. Stan techniki 2 3 [0004] Od kilu dekad wiadomo, że uszkodzenia, jakich doznaje żywy organizm w czasie są wynikiem gromadzenia tak zwanych wolnych rodników, które wykazują silne działanie utleniające, szkodliwe dla niemal wszystkich części organizmu. [000] Wolne rodniki są nietrwałymi cząsteczkami, które reagują chemicznie z dowolną strukturą cząsteczkową, jaką napotykają na swojej drodze w organizmie; i są obarczane odpowiedzialnością za rozmaite choroby lub w każdym przypadku są wiązane z rozmaitymi chorobami, takimi jak na przykład miażdżyca naczyń krwionośnych, nadciśnienie, udar, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, zaćmy, barwnikowe zwyrodnienie siatkówki, zapalenie stawów i być może również rak. [0006] Wolne rodniki są tworzone w mitochondriach, gdzie do wytwarzania energii stosowany jest tlen, gdy nie zostanie zużyty cały tlen lecz częściowo weźmie udział w tworzeniu tych nietrwałych cząsteczek.

3 [0007] Wolnym rodnikiem wytwarzanym w największych ilościach jest anion ponadtlenkowy O 2 -, który może reagować z nadtlenkiem wodoru i tworzyć niebezpieczny rodnik hydroksylowy OH-. Inne rodniki, które są tworzone w organizmie stanowią następujące rodniki: NO-, NO 2-, O 2 +. [0008] Wolne rodniki są tworzone ustawicznie, a ich produkcja zwiększa się w warunkach stresu, wystawienia na działanie promieniowania UV (słońce), stosowania diety wysokokalorycznej lub w stanie intensywnej aktywności fizycznej. [0009] W młodym organizmie, wolne rodniki są skutecznie buforowane, lecz z czasem działanie mające na celu eliminowanie wolnych rodników staje się mniej skuteczne i organizm dochodzi do stanu stresu oksydacyjnego, sprzyjającego agresji wolnych rodników w kierunku rozmaitych cząsteczek i struktur komórkowych, takich jak DNA, chromosomy, mitochondria i błony. [00] Tłuszcze wielonienasycone i fosfolipidy są szczególnie podatne na stres oksydacyjny, który powoduje na przykład przekształcenie fosfatydylocholiny w lizofosfatydylocholinę i utlenia apoproteinę B 0 lipoprotein LDL, przekształcając ją w postać nierozpoznawaną przez receptory. Utlenione lipoproteiny LDL powodują zwężanie naczyń krwionośnych, rosnącą adhezję krwinek białych, rosnącą agregację płytek krwi, co przyczynia się do początkowego etapu miażdżycy naczyń tętniczych. [0011] Jeden środek wspomagający redukcję wolnych rodników jest zapewniany przez rozmaite cząsteczki pochodzenia roślinnego, takie jak witaminy, bioflawonoidy i pigmenty. Rośliny wystawione przez wiele godzin na działanie powietrza i światła rzeczywiście rozwinęły systemy obronne do ochrony ich DNA, cukrów, tłuszczy i białek przed utlenieniem oraz przed wolnymi rodnikami; obejmują one tokoferole, które można znaleźć na przykład w olejach roślinnych, w zielonych liściach, izopreny, które można znaleźć na przykład w

4 paprykach, morelach i brokułach, pigmenty antocyjanowe, które można znaleźć w owocach o intensywnie czerwonym lub ciemnoczerwonym zabarwieniu; i polifenole, które można znaleźć w truskawkach, cebulach i owocach cytrusowych. [0012] Regularne i obfite spożywanie owoców i warzyw może bez wątpliwości być korzystne w walce z wolnymi rodnikami i jest rzeczywiście rekomendowane przez specjalistów od żywienia. Temu spożywaniu korzystnie może towarzyszyć przyjmowanie wspomnianych powyżej składników aktywnych w postaci preparatów dietetycznych (takich jak ekstrakty, tabletki, kapsułki, itp.). [0013] Niemniej jednak, w celu zapewnienia stałego i ciągłego przyjmowania wymienionych powyżej składników aktywnych o działaniu przeciw wolnym rodnikom, ich podawanie powinno być raczej przewidziane wraz z żywnością spożywaną codziennie niż przy użyciu kapsułek lub tabletek. Napoje stanowią idealny środek żywnościowy do takiego podawania, ponieważ są one lubiane przez większość konsumentów, można je łatwo przygotować i są przystosowane do spożywania nawet poza otoczeniem domowym. [0014] Pod tym względem, w stanie techniki zbadano i opracowano różne odżywcze napoje zasadniczo składające się z herbaty lub jednej z jej pochodnych, już jako takie wyposażone w naturalne przeciwutleniacze (głównie katechiny) i wzbogacone w składniki przeciwutleniające. Odżywczy napój tego typu, zasadniczo składający się z herbaty i wzbogacony w witaminy został opisany na przykład w japońskim opisie patentowym nr JP [001] W międzynarodowym zgłoszeniu patentowym WO 02/06846 opisano napój zawierający, w postaci rozpuszczonej i we wcześniej określonych proporcjach, epikatechiny, nie-epikatechiny oraz rozpuszczalny w wodzie polimer. Rozpuszczalne w wodzie polimery mogą być ekstrahowane z produktów naturalnych, w szczególności z owoców, takich jak jagody i mandarynki, oraz z różnych

5 warzyw. Napój może być spożywany jako taki lub może być mieszany z innymi napojami, w szczególności z herbatami lub sokami. [0016] Niemniej jednak, wymienione powyżej odżywcze napoje do nie zawsze cieszą się szerokim sukcesem wśród konsumentów, także z powodu pewnego gorzkiego posmaku im towarzyszącego; co więcej, ponieważ herbata jest środkiem pobudzającym, napoje te nie mogą być konsumowane w nieograniczonych ilościach. Wynika z tego, że takie odżywcze napoje są słabo dostosowane do szerokiego spożywania. Istota wynalazku 1 2 [0017] Problem leżącym u podstaw niniejszego wynalazku było wytworzenie osiągalnego odżywczego napoju zawierającego mieszaninę składników aktywnych odpowiednich do przeciwstawienia się niszczącemu działaniu wolnych rodników na organizm i posiadającego jednocześnie dobre właściwości organoleptyczne, w szczególności smak, który będzie akceptowany przez końcowych konsumentów. [0018] Pokrewny problem został rozwiązany, według wynalazku, przez napój zawierający, w procentach wagowych na podstawie całkowitej masy napoju, co najmniej 0% wody, od 1 do 1% w przeliczeniu na suchą masę produktu otrzymanego z jednego lub więcej czerwonych owoców, od 0,0 do 0,1% witaminy C, od 0,01 do 0,06% witaminy E i od 0,01 do 0,0% katechin, w którym wymienioną witaminę C stanowi zsyntetyzowany kwas askorbinowy lub ekstrakt z aceroli zawierający 0% witaminy C, a wymienione katechiny stanowi oczyszczony ekstrakt z zielonej herbaty. [0019] Korzystnie, zawartość witaminy C jest w zakresie od 0,07 do 0,09%, zawartość witaminy E jest w zakresie od 0,01 do 0,03%, a zawartość katechin jest w zakresie od 0,02 do 0,04%.

6 6 1 2 [00] Produkt otrzymany z wykorzystaniem jednego lub więcej czerwonych owoców powinien być rozumiany na podstawie niniejszego opisu jako produkt przerobu wymienionych czerwonych owoców, taki jak na przykład sok, ekstrakt, pulpa, przecier i nektar z czerwonych owoców (ten ostatni zawierający także dodane składniki słodzące). [0021] Korzystnie, wymieniony powyżej produkt składa się z soku z jednego lub więcej czerwonych owoców, tj. soku otrzymanego z zastosowaniem procesu mechanicznej obróbki, wychodząc z jednego lub więcej dojrzałych czerwonych owoców (na przykład świeżych lub przechowywanych z wykorzystaniem chłodzenie), który posiada charakterystyczne zabarwienie, aromat i smak owoców z których pochodzi. Taki sok może ewentualnie być poddawany procesom dehydratacji, zatężania lub rozcieńczania. [0022] Czerwone owoce stosowane w napoju według wynalazku są korzystnie wybrane z grupy obejmującej maliny, borówkę brusznicę, jeżyny, truskawki, czerwone winogrona, porzeczki oraz ich kombinacje. [0023] Napój według wynalazku znakomicie rozwiązuje problem techniczny wyznaczony powyżej, ponieważ posiada dobre właściwości organoleptyczne, w szczególności smak, razem z silnym działaniem przeciwutleniającym (działanie przeciwstawiania się wolnym rodnikom generowanym przez organizm), przy czym ta ostatnia właściwość jest nadawana przez mieszaninę witaminy E, witaminy C i katechin. Ponadto należy zauważyć, że ta mieszanina korzystnie wyposaża napój według wynalazku w wiele środków przeciwutleniających o różnych mechanizmach działania. [0024] Nieoczekiwanie, okazało się, że czerwone owoce synergistycznie wzmacniają działanie przeciw wolnym rodnikom wykazywane przez mieszaninę witaminy C, witaminy E oraz katechin.

7 [002] Co więcej, udokumentowane jest, że antocyjanidyny zawarte w czerwonych owocach wykazują działanie przeciwnowotworowe. [0026] Korzystnie, napój według wynalazku może zawierać jeden lub więcej składników słodzących w całkowitej ilości, w procentach wagowych na podstawie całkowitej masy napoju, wynoszącej od do %, korzystnie od 7 do 9%. W taki sposób ulepszane są właściwości smakowe napoju, jednocześnie przy umiarkowanym dostarczaniu cukrów i węglowodanów. [0027] Napój według wynalazku może zawierać inne opcjonalne składniki, takie jak na przykład produkty otrzymane z owoców innych niż owoce czerwone. Takie produkty mogą obejmować na przykład koncentraty lub przeciery owocowe, takie jak na przykład koncentraty lub przeciery z pomarańczy i ananasów o wysokiej zawartości witamin. [0028] Napój według wynalazku jest otrzymywany z wykorzystaniem procedur, które przewidują mieszanie wymienionych powyżej składników we wcześniej określonych proporcjach w odpowiednim odbieralniku lub mikserze. Korzystnie, składniki są mieszane razem w następujących proporcjach (w procentach wagowych na podstawie masy końcowego napoju): [0029] Co najmniej 0% wody, od do 40% w przeliczeniu na mokrą masę produktu otrzymanego z jednego lub więcej czerwonych owoców, od 0,0 do 0,1% witaminy C, od 0,01 do 0,06% witaminy E i od 0,01 do 0,0% katechin. Opcjonalnie, podczas etapu mieszania można dodać od do %, korzystnie od 7 do 9% składnika (składników) słodzącego i/lub produktu otrzymanego z owoców innych niż owoce czerwone. [00] Mieszanie jest prowadzone w warunkach wstrząsania i w temperaturze pokojowej lub w każdym przypadku w temperaturze nie wyższej niż 40 C, przez okres czasu niezbędny do rozpuszczenia składników stałych. [0031] Witamina E jest korzystnie dodawana w postaci rozpuszczalnej w wodzie, w szczególności w postaci

8 8 1 hydrofilowej matrycy, która wprowadza wymienioną witaminę E w pożądanych proporcjach. Jako nieograniczający przykład można podać octan tokoferolu, który może być wprowadzony do hydrofilowej matrycy zawierającej skrobię i maltodekstrynę. [0032] Wymienione powyżej mieszanie może być prowadzone w modyfikowanej atmosferze, tj. w atmosferze, w której powietrze zostało wcześniej zastąpione odpowiednimi obojętnymi gazami, w szczególności azotem. W taki sposób, składniki przeciw wolnym rodnikom są chronione przed degradującym działaniem tlenu. [0033] Napój według wynalazku może być pakowany we wcześniej ustalonych ilościach w konwencjonalne pojemniki na żywność, takie jak na przykład pojemniki z materiału z tworzywa sztucznego, tetrapaki lub puszki, postępując według jako takich konwencjonalnych procedur. Szczegółowy opis wynalazku [0034] Napój według niniejszego wynalazku zostanie następnie opisany poprzez odniesienie do dwóch przykładów przedstawionych tu poniżej jako ilustrujące i nieograniczające przykłady. PRZYKŁAD 1 2 [003] Napój według niniejszego wynalazku przygotowano poprzez mieszanie następujących wskazanych składników w mikserze, w następujących wskazanych proporcjach. Składniki 3 [0036] Sok z czerwonych owoców 1 8,00 Cukier rafinowany 16,00 Woda 12,74

9 9 1 Ekstrakt z zielonej herbaty 2 0,00 Kwas askorbinowy 3 0, Octan alfa-tokoferylu 4 0,060 Sumarycznie 0 [0037] Podane powyżej wartości stanowią procenty wagowe na podstawie całkowitej masy napoju. 1) Sok z malin i czerwonych winogron o zawartości wody wynoszącej około 82%. 2) Zawierający od 90 do 9% galusanu epigallokatechiny. 3) Czysty preparat kwasu askorbinowego; alternatywnie podwójna ilość ekstraktu z aceroli zawierającego 0% kwasu askorbinowego. 4) Dodawany w postaci hydrofilowej matrycy zawierającej 0% octanu alfa-tokoferylu (zawartość minimalna), skrobię i maltodekstrynę. [0038] Wymieniony powyżej napój ma dobre właściwości smakowe, jak pokazano z wykorzystaniem panelu degustatorów, jak również wysoką zawartość składników aktywnych o działaniu przeciw wolnym rodnikom. W szczególności, zawartość witaminy C i zawartość witaminy E wynoszą około 0% odpowiedniej skutecznej ilości dziennej. PRZYKŁAD [0039] Napój według wynalazku przygotowano, stosując takie same procedury jak opisano w przykładzie 1, wychodząc z następujących składników: Składniki [0040] Sok z czerwonych owoców 1 0,00 Cukier rafinowany 14,00 Woda 13,73 Ekstrakt z zielonej herbaty 2 0,070

10 Kwas askorbinowy 3 0,1 Octan alfa-tokoferylu 4 0,080 Sumarycznie 0 [0041] Podane powyżej wartości stanowią procenty wagowe na podstawie całkowitej masy napoju. 1), 2), 3) i 4) mają taki same znaczenia jak w przykładzie 1. [0042] Wymieniony powyżej napój ma dobre właściwości smakowe, jak pokazano z wykorzystaniem panelu degustatorów, jak również wysoką zawartość składników aktywnych o działaniu przeciw wolnym rodnikom.

11 Zastrzeżenia patentowe 1. Napój, znamienny tym, że zawiera, w procentach wagowych na podstawie całkowitej masy napoju, co najmniej 0% wody, od 1 do 1% w przeliczeniu na suchą masę produktu otrzymanego z jednego lub więcej czerwonych owoców, od 0,0 do 0,1% witaminy C, od 0,01 do 0,06% witaminy E i od 0,01 do 0,0% katechin, w których wymienioną witaminę C stanowi zsyntetyzowany kwas askorbinowy lub ekstrakt z aceroli zawierający 0% witaminy C, a wymienione katechiny stanowi oczyszczony ekstrakt z zielonej herbaty. 2. Napój według zastrz. 1, znamienny tym, że zawartość witaminy C jest w zakresie od 0,07 do 0,09%, zawartość witaminy E jest w zakresie od 0,01 do 0,03%, a zawartość katechin jest w zakresie od 0,02 do 0,04%. 3. Napój według dowolnego z poprzedzających zastrz., znamienny tym, że wymieniony produkt otrzymany z jednego lub więcej czerwonych owoców jest wybrany spośród takich jak sok, ekstrakt, pulpa, przecier i nektar z wymienionych jednego lub więcej czerwonych owoców. 4. Napój według zastrz. 3, znamienny tym, że wymieniony produkt składa się z soku z jednego lub więcej czerwonych owoców.. Napój według dowolnego z poprzedzających zastrz., znamienny tym, że wymienione czerwone owoce są wybrane z grupy obejmującej maliny, borówkę brusznicę, jeżyny, truskawki, czerwone winogrona, porzeczki oraz ich kombinacje. 6. Napój według dowolnego z poprzedzających zastrz., znamienny tym, że dodatkowo zawiera jeden lub więcej składników słodzących w całkowitej ilości, w procentach wagowych na podstawie całkowitej masy napoju, wynoszącej od do %, korzystnie od 7 do 9%.

12 12 7. Napój według dowolnego z poprzedzających zastrz., znamienny tym, że dodatkowo zawiera produkt otrzymany z owoców innych niż wymienione czerwone owoce, korzystnie koncentrat lub przecier z pomarańczy i/lub ananasów. 8. Sposób wytwarzania napoju według dowolnego z poprzedzających zastrz., znamienny tym, że zawiera etap, w którym miesza się razem, w procentach wagowych na podstawie masy końcowego napoju, co najmniej 0% wody, od do 40% w przeliczeniu na mokrą masę produktu otrzymanego z jednego lub więcej czerwonych owoców, od 0,0 do 0,1% witaminy C, od 0,01 do 0,06% witaminy E i od 0,01 do 0,0% katechin, w których wymienioną witaminę C stanowi zsyntetyzowany kwas askorbinowy lub ekstrakt z aceroli zawierający 0% witaminy C, a wymienione katechiny stanowi oczyszczony ekstrakt z zielonej herbaty. 9. Sposób według zastrz. 8, znamienny tym, że wymienioną witaminę E dodaje się w etapie mieszania w postaci hydrofilowej matrycy zawierającej tę witaminę.. Sposób według zastrz. 8 albo 9, znamienny tym, że w etapie mieszania dodatkowo dodaje się od do %, korzystnie od 7 do 9% składnika (składników) słodzącego. 11. Sposób według dowolnego z zastrz. od 8 do, znamienny tym, że w etapie mieszania dodatkowo dodaje się produkt otrzymany z owoców innych niż owoce czerwone.

13 13 ODSYŁACZE CYTOWANE W OPISIE PATENTOWYM Poniższa lista odsyłaczy cytowanych przez zgłaszającego, załączona jest tylko dla wygody czytelnika. Lista ta nie stanowi części europejskiego dokumentu patentowego. Chociaż bardzo uważnie zestawiano odsyłacze, nie można wykluczyć błędów lub opuszczeń i pod tym względem EPO zrzeka się wszelkiej odpowiedzialności. Dokumenty patentowe cytowane w niniejszym opisie JP B [0014] WO A [001]