Program profilaktyki Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 im. M. Kopernika w Brzegu rok szkolny 2013/14

Transkrypt

1 Program profilaktyki Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 im. M. Kopernika w Brzegu rok szkolny 2013/14 Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 1

2 Profilaktyka - to zespół działań o charakterze informacyjnym i edukacyjnym mających na celu ochronę człowieka przed zagrożeniami oraz reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Profilaktyka szkolna ma na celu umiejętne rozpoznawanie czynników ryzyka, hamujących lub niszczących rozwój ucznia. Spis treści: Rozdział 1. Wstęp. Rozdział 2. Podstawy prawne. Rozdział 3. Cel programu. Rozdział 4. Obszary działań: a. bezpieczeństwo dziecka na drodze, b. bezpieczeństwo i higiena pracy ucznia, c. profilaktyka uzależnień, d. edukacja emocjonalna, e. edukacja prozdrowotna, Opracowanie: zespół ds. profilaktyki pedagog Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 2

3 Rozdział 1 WSTĘP 1 W PSP nr 5 w Brzegu realizowana jest profilaktyka pierwszorzędowa, skierowana do grupy niskiego ryzyka, polegająca głównie na: promowaniu zdrowego stylu życia, zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. Jej celem jest zachęcenie dziecka do niepodejmowania ryzykownych zachowań lub opóźnianie chwili, kiedy je podejmie. Ten typ profilaktyki wynika z zadań szkoły, kompetencji nauczycieli, a przede wszystkim potrzeb uczniów. Szkoła jest bowiem instytucją powołaną do wychowania i nauczania, a nie leczenia. Szkoła znając wagę problemu i czując się współodpowiedzialna za wychowanie dzieci i młodzieży, podejmuje działania profilaktyczno dydaktyczne wspierające rodziców i uczniów. Realizatorami programu profilaktycznego są wszyscy nauczyciele szkoły wspierani przez specjalistów i różne instytucje. Działania prowadzone są w porozumieniu ze środowiskiem rodzinnym uczniów. Koalicja na rzecz szkolnej profilaktyki Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna RODZINA Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Pracownicy służby zdrowia Sąd Rodzinny DZIECKO UCZEŃ SZKOŁA INNE Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. POLICJA Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 3

4 2 Tworząc Szkolny program profilaktyki wzięliśmy pod uwagę własne doświadczenie, oraz opracowane przez specjalistów materiały m.in.: Czynniki sprzyjające rozwijaniu agresji i przemocy: kryzys wartości i autorytetów, osłabienie więzi rodzinnych, frustracja spowodowana ubóstwem, pozostawianie młodych ludzi z ich własnymi problemami, upowszechnianie negatywnych wzorców przez środki masowego przekazu, które zamiast piętnować negatywne zachowania, często nagłaśniają je szukając taniej sensacji. Czynniki chroniące w zachowaniach dzieci silna więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, regularne praktyki religijne, poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów społecznych, przynależność do pozytywnej grupy Czynniki ryzyka w zachowaniach dzieci wysoki poziom lęku i niepokoju, niska samoocena, niedojrzałość emocjonalna i społeczna, słaba kontrola wewnętrzna, nierealistyczne oczekiwania wobec siebie i otoczenia, brak zainteresowania nauką szkolną, zaburzenia więzi z rodzicami, nieprawidłowa struktura rodziny, itd. Cechy i umiejętności nauczyciela uczestnika działań profilaktycznych empatia, życzliwość, tolerancja, optymizm, poczucie humoru, otwartość w kontaktach z ludźmi, kultura osobista i takt, konsekwencja w postępowaniu, poszanowanie godności ludzkiej, umiejętność pracy w grupie i z grupą, poczucie sprawiedliwości, plastyczność myślenia i zdolność przystosowania się do różnych sytuacji, Przepisy ogólne: Rozdział 2 PODSTAWY PRAWNE 3 Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. z 1991r. Nr 120, poz. 526), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483). Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 4

5 Przepisy oświatowe: Ustawa z dnia r. O systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz z późn. zm.),rozporządzenie MENiS z dnia r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego... (Dz. U. z 2002 Nr 51 poz. 458), Rozporządzenie MEN z dnia 21 marca 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.)rozporządzenie MENiS z dnia r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzeniu egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz.U. z 2004r. Nr 199 poz z późn. zm.) Rozporządzenie MEN z dnia r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, (...) (Dz. U. Nr 235 poz. 1703). Rozporządzenie MENiS z dnia r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz. 226 z późn. zm.) Przepisy pozaoświatowe: Ustawa z dnia r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1231, z późn. zm.), Ustawa z dnia r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994r. Nr 111, poz. 535, późniejszymi zmianami), Ustawa z dnia r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005r. Nr 179, poz z późn. zm.), Ustawa z dnia r. o pomocy społecznej. (Dz. U. z 2004r. Nr 64, poz. 593 Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55, z późn. zm.). Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109).Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu postępowania w przedmiocie leczenia lub rehabilitacji osób uzależnionych... (Dz. U. z 2006r. Nr 239, poz. 1738) Rozdział 3 CEL PROGRAMU 4 zwiększenie świadomości uczniów dotyczących ich bezpieczeństwa w drodze do szkoły oraz bezpieczeństwa w kontakcie ze sprzętem elektrycznym, kształtowanie postaw prozdrowotnych wśród uczniów, dostarczenie dzieciom wiedzy i umiejętności z zakresu edukacji emocjonalnej oraz profilaktyki uzależnień, dostarczenie informacji dotyczącej radzenia sobie w sytuacjach trudnych (przemoc, agresja, wandalizm, rosnąca dewastacja środowiska naturalnego człowieka.). Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 5

6 poznanie znaków drogowych, Rozdział 4 OBSZARY DZIAŁAŃ 5 BEZPIECZEŃSTWO DZIECKA NA DRODZE zapoznanie z podstawowymi zasadami ruchu drogowego, zdobycie umiejętności oceny sytuacji na drodze i zaplanowania odpowiedniego postępowania, poznanie zasad bezpiecznego poruszania się rowerem, uświadomienie skutków brawury i nieprzestrzegania przepisów, zdobycie umiejętności prawidłowego zachowania się w ruchu drogowym, zapoznanie z zasadami organizowania bezpiecznej wycieczki szkolnej, uświadomienie uczniom konieczności bezwzględnego przestrzegania postanowień regulaminu wycieczki, Bezpieczna droga do szkoły Lp. Zadania Forma realizacji klasa odpowiedzialni 1. Przypomnienie zasad przechodzenia przez jezdnię, poruszania się po drogach publicznych pieszo i na rowerze. 2. Zapoznanie dzieci ze znakami drogowymi funkcjonującymi w otoczeniu. 3. Przedstawienie zasad poruszania się poboczem 4. Zapoznanie uczniów z obowiązkami rowerzysty 5. Przeprowadzenie zajęć Bądź widoczny na drodze 6. Zwrócenie uwagi na zachowanie bezpieczeństwa na przystankach i w czasie wsiadania do autobusu oraz zachowania w autobusie w czasie jazdy / wycieczki / Ćwiczenia praktyczne np. spacery Prezentacja plansz, spacer po okolicy, kasety wideo I - III Wychowawcy klas Wychowawcy klas I III Pogadanki, spacer I - III Wychowawcy klas Pogadanki, ćwiczenia praktyczne, egzamin na kartę rowerową Spotkanie z policjantem, pogadanki Pogadanka, ćwiczenia praktyczne IV - VI I III Nauczyciel techniki Wychowawcy, pedagog, policjant Wychowawcy, nauczyciele Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 6

7 6 BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY UCZNIA poznanie podstawowych znaków bhp, uświadomienie ważności przestrzegania regulaminów klasopracowni, zdobycie umiejętności stosowania się do znaków powszechnie stosowanych w wypadku zagrożeń, przypomnienie zasad bezpiecznego użytkowania sprzętu szkolnego podczas zajęć, przypomnienie zasad korzystania z pracowni komputerowej, zdobycie umiejętności organizowania bezpiecznej i kulturalnej zabawy na przerwach, zaznajomienie z zasadami udzielania pierwszej pomocy, zdobycie umiejętności postępowania w nagłych wypadkach, nabycie umiejętności powiadamiania odpowiednich służb ratownictwa medycznego i drogowego, dostosowanie godzin wsparcia nauczycieli na potrzeby świetlicy szkolnej w czasie godzin szczytu oraz zwiększenie liczby sal do prowadzenia zajęć świetlicowych, wsparcie uczniów rozpoczynających naukę w szkole ( dzieci 6 i 7 letnie) m.in. (z uwagi na obniżenie wieku szkolnego). Bezpieczne warunki nauki Lp. Zadania Forma realizacji klasa odpowiedzialni 1. Zapoznanie uczniów z regulaminami pracowni przedmiotowych, sali gimnastycznej, świetlicy itp. 2. Omówienie zasad bezpiecznego użytkowania sprzętu elektronicznego, elektrycznego. 3. Uświadomienie uczniom jak należy zachować się w przypadku zagrożeń Zapoznanie uczniów z zasadami udzielania pierwszej pomocy Poprawa higieny i bezpieczeństwa warunków pobytu dzieci w świetlicy szkolnej w godzinach szczytu. pogadanka Nauczyciele, Pogadanka, ćwiczenia praktyczne Pogadanka, ćwiczenia praktyczne Pogadanka, ćwiczenia praktyczne Udostępnienie większej liczby sal I VI I - III wychowawcy Nauczyciele, wychowawcy Nauczyciele, przeszkoleni w ramach programu Serce na start Nauczyciele, przeszkoleni w ramach programu Serce na start Nauczyciele ramach dodatkowej godziny (tzw. karcianej) Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 7

8 6. Dostosowanie godzin pracy świetlicy szkolnej do potrzeb zgłoszonych przez rodziców pracujących Wprowadzenie dodatkowej godziny pracy świetlicy I - III Nauczyciele w ramach 40 godzin pracy Zapewnienie szczególnych warunków do nauki i zabawy uczniom klas pierwszych Udostępnienie dodatkowej sali zajęć Klasy I Dyrektor Szkoły Wychowawcy klas pierwszych 8. Wspieranie właściwego rozwoju ucznia klasy pierwszej ( dziecka 6 i 7 letniego) Umożliwienie uczniowi klasy I nauki w (najbardziej Klasy I Dyrektor Szkoły Wychowawcy klas pierwszych efektywnym ) czasie od 8 00 do PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ przekazanie rzetelnych informacji o szkodliwym działaniu tytoniu, wyrabianie przekonania o słuszności stanowczej odmowy w przypadku presji grupy, uświadomienie uczniom, że nie muszą zgadzać się na bycie biernym palaczem, ukazanie przyczyn, dla których ludzie sięgają po alkohol, przekazanie informacji czym jest uzależnienie, ukazanie niektórych przyczyn zażywania narkotyków, przestrzeganie przed wzięciem narkotyku,,na próbę, pokazanie sposobów alternatywnego spędzania czasu wolnego bez sięgania po środki uzależniające, Profilaktyka uzależnień Lp. Zadania Forma realizacji klasa odpowiedzialni 1. Dostarczenie wiedzy o Przeprowadzenie lekcji Wychowawcy szkodliwości palenia wychowawczych, pogadanek, papierosów, picia alkoholu i wykonanie gazetek klasowych na Pedagog, zażywania narkotyków oraz temat szkodliwości palenia i picia nauczyciele leków alkoholu. Teatrzyki profilaktyczne, udział w ogólnopolskich akcjach profilaktycznych, realizacja programów profilaktycznych :,, Nie Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 8

9 pal przy mnie, proszę,,, Trzymaj Formę, 2. Uczenie podejmowania decyzji ze szczególnym lekcje wychowawcze odgrywanie scenek, sytuacji Pedagog, Wychowawcy uwzględnieniem umiejętności odmawiania /asertywność/ dotyczących asertywności, projekcje filmów wideo, referaty, prelekcje, plakaty, teatrzyk profilaktyczny 3. Przestrzeganie zakazu Dyżury nauczycieli Nauczyciele palenia papierosów na terenie szkoły 4. Propagowanie świadomego wybierania programów TV i racjonalnego korzystania z Pogadanki, lekcje wychowawcze, spektakle profilaktyczne na temat świadomego korzystania z Internetu I-VI Pedagog Wychowawca świetlicy komputera i Internetu 5. Wykonanie gazetek szkolnych i organizacja konkursów dotyczących profilaktyki uzależnień Gazetki na korytarzu I piętra szkoły. Konkursy organizowanie m.in. przez szkołę w ramach Dni Profilaktyki Szkolnej, przez Urząd Miasta Brzeg, I-VI Wychowawcy, nauczyciele, pedagog, zespól ds. profilaktyki SANEPID, itd. 6. Przekazywanie uczniom, rodzicom, nauczycielom ulotek informacyjno Ulotki informacyjne przekazywane przez Urząd Miasta Brzeg, udzielanie porad, wskazówek, kierowanie do I-VI Nauczyciele, wychowawcy klas, pedagog edukacyjnych dotyczących używek odpowiednich placówek 7. Pogadanki dla rodziców Spotkania z rodzicami Wychowawcy pedagog 8 EDUKACJA EMOCJONALNA: uświadomienie dzieciom podstawowych uczuć wyrażanych w życiu codziennym, pokazanie uczniom w jakich sytuacjach wyrażają uczucia oraz na podstawie jakich, sygnałów pochodzących od ciała mogą je rozpoznawać, ukazanie sposobów radzenia sobie ze złością, umożliwienie dzieciom uświadomienia sobie swoich mocnych i słabych stron i nauczenie ich rozpoznawania, Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 9

10 ukazanie konsekwencji złych zachowań oraz sposobów ich rozwiązywania, zrozumienie zjawiska wielokulturowości, uwrażliwienie na potrzeby innych, wspomaganie rozwoju empatii, nabycie podstawowej wiedzy o życiu ludzi z innych kręgów kulturowych, zwrócenie uwagi na problem dyskryminacji Zachowania agresywne, trudności w radzeniu sobie z negatywnymi uczuciami Lp. Zadania Forma realizacji Klasa Odpowiedzialni 1. Systematyczna edukacja Pogadanki, dyskusje na Wychowawcy, uczniów w zakresie uczenia godzinach pedagog radzenia sobie z problemami, wychowawczych ze stresem, uczenie radzenia sobie w różnych sytuacjach 2. Wzmocnienie poczucia Organizowanie pomocy Wychowawcy przynależności do grupy koleżeńskiej klasowej 3. Ćwiczenia umiejętności Lekcje wychowawcze na Wychowawcy wczuwania się w położenie temat empatii, akceptacji innej osoby 4. Kształtowanie właściwych Zajęcia na temat Nauczyciele postaw uczniów poprzez tolerancji, dyskryminacji, wychowawcy ukazywanie odpowiednich wzorców 5. Przeprowadzanie lekcji Lekcje wychowawcze, Wychowawcy, wychowawczych pogadanki pedagog poruszających temat konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie ze stresem i identyfikacji problemów prowadzących do agresji 6. Kontrola zachowań Prowadzenie klasowych Nauczyciele, pozytywnych i negatywnych zeszytów wychowawczych, wychowawcy zachowań uczniów wpisy uwag do dziennika elektronicznego 9 Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 10

11 EDUKACJA PROZDROWOTNA wdrażanie do zachowań sprzyjających zdrowiu w szczególności utrwalanie nawyków racjonalnego odżywiania się, wzbogacenie wiedzy dotyczącej higieny osobistej i problemów wieku dojrzewania, nabywanie umiejętności właściwego postępowania w przypadku chorób zakaźnych. Zdrowy i higieniczny styl życia Lp. Zadania Forma realizacji klasa odpowiedzialni 1. Poszerzenie wiedzy na temat higieny ciała oraz wad postawy 2. Przestrzeganie zasad właściwego odżywiania się,utrwalenie zasad higieny przyrządzania i spożywania posiłków 3. Promowanie walorów zdrowotnych mleka zachęcanie do picia mleka 4. Promowanie zdrowego stylu życia Realizacja programu,, Miedzy nami kobietkami Realizacja programu,, Śnieżnobiały uśmiech Prowadzenie zajęć korekcyjnych, Dostosowanie wielkości krzeseł i stolików do wysokości ucznia Pogadanki na temat właściwej pozycji ciała podczas odrabiania lekcji lekcje wych. Realizacja programu,, Owoce w szkole,,, 5 porcji warzy, owoców lub soku,,, Śniadanie daje moc. Lekcje wychowawcze Udział uczniów w akcji Szklanka mleka Wartości odżywcze i zdrowotne pogadanki Pogadanki, prelekcje na temat zdrowego stylu życia, organizacja Dnia Profilaktyki Szkolnej, organizacja Dnia Sportu VI dziewczęta I III I-VI I VI Lekcje wychowawcze Osoba spoza szkoły Pielęgniarka Nauczyciele wych.fiz. wychowawcy Wychowawcy, pielęgniarka, pedagog wychowawcy Wychowawcy rodzice Pedagog, Wicedyrektor, wychowawcy, nauczyciele wychowania fizycznego, zespół ds. profilaktyki 5. Problemy wieku dojrzewania Zajęcia z Wychowania do życia w rodzinie IV - VI A.Książek Program profilaktyczny powinien być realizowany przez wszystkich nauczycieli i pracowników szkoły podczas: zajęć edukacyjnych, godzin wychowawczych, imprez i uroczystości szkolnych, przerw, zajęć pozalekcyjnych, wyjazdów i wycieczek szkolnych. Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 11

12 Ewaluacja : a) metody bezpośrednie: obserwacja, analiza dokumentów szkolnych, analiza zachowań uczniów oraz osiągnięć szkolnych, wywiady. b) metody pośrednie: ankiety, techniki socjometryczne, wypracowania uczniów. W roku szkolnym 2013/14 szczególnemu oglądowi podlegać będą: a) funkcjonowanie i oferta zajęć świetlicy szkolnej zespół ds. ewaluacji wewnętrznej; b) działania ogólnoszkolne, klasowe związane z edukacją zdrowotną i edukacją dla bezpieczeństwa dyrekcja szkoły. Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mikołaja Kopernika w Brzegu 12