Imię i nazwisko: Kacper Karliński. Data urodzin i zgonu: zmarł w 1590 r. Piastowy urząd: starosta olsztyński

Transkrypt

1 Imię i nazwisko: Kacper Karliński Data urodzin i zgonu: zmarł w 1590 r. Piastowy urząd: starosta olsztyński Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: W roku 1587 królem Polski został Zygmunt III Waza, kontrkandydatem do tronu był austriacki arcyksiążę Maksymilian Habsburg, który po nieudanej próbie zdobycia Krakowa stanął pod murami zamku w Olsztynie. Z załogą liczącą 80 żołnierzy Karliński odpierał kolejne ataki wojsk austriackich. Po nieskutecznych zabiegach zdobycia zamku arcyksiążę Maksymilian najechał na posiadłości Karlińskiego, niszcząc je i porywając 6 letniego syna wraz z opiekunką. Dziecko zostało użyte jako "żywa tarcza" podczas kolejnej próby zdobycia zamku przez Maksymiliana. Obrońcy zamku zawahali się na ten widok, jednak Karliński zdecydował odpalić działo, krzycząc "Wpierw byłem Polakiem niż ojcem". Syn Karlińskiego zginął na miejscu, a ostatni szturm został odparty.

2 Imię i nazwisko: Klemens Augustyn Kordecki Data urodzin i zgonu: ur. 16 listopada 1603 r. w Iwanowicach, 1673 r. w Wieruszowie zm.20 marca Piastowany urząd: W 1644 roku został przeorem klasztoru paulińskiego na Jasnej Górze. Zasługa dla ziemi Częstochowskiej: W 1655 roku, gdy rozpoczął się "potop szwedzki", Kordecki za cel postawił sobie uchronienie Jasnej Góry przed rabunkiem i dewastacją ze strony wojsk szwedzkich. W dniach od 18 listopada do 27 grudnia 1655 roku dowodził obroną klasztoru na Jasnej Górze, mając za pomocników nieliczną załogę, na którą składali się mieszczanie i chłopi. Ojciec Kordecki wykazał się dużym sprytem i dyplomacją, które pozwoliły przetrwać oblężenie tak nielicznej załodze twierdzy Jasnej Góry. Obrona twierdzy została opisana w Potopie przez Henryka Sienkiewicza.

3 Imię i nazwisko: Kazimierz Pułaski Data urodzin i zgonu: ur. 6 marca 1745 r. w Warszawie, zm. 11 października 1779 r. w USA Piastowany urząd: Bohater walk o wolność dwóch narodów, polskiego i amerykańskiego, dowódca podczas konfederacji barskiej. Zasługa dla ziemi Częstochowskiej: W latach trwała w Polsce konfederacja barska w czasie, której Pułaski trwale zapisał się na kartach historii militarnych dziejów miasta Częstochowy. We wrześniu 1770 r. klasztor na Jasnej Górze został zajęty przez oddziały występujące przeciwko królowi i Rosjanom. Do końca walk powstańczych pozostał w rękach konfederatów. Zajęcie twierdzy dało im stałą bazę, z której wygodnie było penetrować Małopolskę i organizować wypady na nieprzyjaciela. W dniu 31 grudnia 1770 wojska rosyjskie pod dowództwem gen. Iwana Drewicza rozpoczęły oblężenie Częstochowy. Cała Rzeczpospolita śledziła z zapartym tchem jasnogórskie zmagania. Zwycięska obrona jasnogórskiego klasztoru przed nacierającymi wojskami rosyjskimi przysporzyła konfederacji barskiej wielu sympatyków.

4 Imię i nazwisko: Wincenty Krasiński Data urodzin i zgonu: Piastowany urząd: Polski generał w czasie wojen napoleońskich. Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: Ulubieniec Napoleona Bonapartego. Szwadron jego pułku dokonał słynnej szarży w wąwozie Samosierra w Hiszpanii w 1808 r. W połowie XIX w. Wincenty Krasiński odkupił i podniósł z upadku majątek Złoty Potok. Nadał lasom w okolicach Złotego Potoku charakter parkowy. W 1856 r. na jego polecenie zbudowany został pałac w stylu klasycystycznym, a sąsiadujący z nim dworek przeznaczony został dla jego syna Zygmunta. Poeta mieszkał w nim latem 1857 r. Obecnie w dworku mieści się Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego.

5 Imię i nazwisko: Zygmunt Chmieleński Data urodzin i zgonu: Piastowany urząd: Dowódca w czasie Powstania Styczniowego. Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: Zygmunt Chmieleński to jeden z wybitniejszych dowódców Powstania Styczniowego, który połowę swej kampanii powstańczej stoczył na północny-wschód od Częstochowy (w rejonie: Janowa, Koniecpola i Szczekocin). We wszystkich bitwach na terenie naszego regionu brał udział Adam Chmielowski, znany nam bardziej jako Święty brat Albert. Jednym z większych sukcesów powstańców była bitwa pod Janowem. Zaskoczeni Rosjanie zostali niemal zupełnie wybici, tracąc także kilku oficerów. Rozwścieczeni podpalili Janów zabijając kilku mieszkańców. Zygmunt Chmieleński stoczył jeszcze niejedną bitwę na Jurze Krakowskiej -Częstochowskiej. Ostatecznie ciężko ranny w bitwie pod Bodzechowem w grudniu 1863 r. wpada w ręce Rosjan,

6 Imię i nazwisko: KAZIMIERZ KAROL BUSLER Data urodzin i zgonu: urodził się 21 stycznia 1894 r. w Częstochowie, zm. 25 kwietnia 1945 r. w obozie jenieckim w Murnau Piastowany urząd: podpułkownik, adiutant Józefa Piłsudskiego Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: Wyszedł w pole z Pierwszą Kompanią Kadrową, a następnie w 1915 r. został przeniesiony do kawalerii, gdzie służył w pierwszym pułku ułanów. Uczestnik walk o Wilno w 1919 roku. W styczniu 1929 roku został adiutantem przybocznym Józefa Piłsudskiego, z którym był prawdopodobnie spokrewniony. W 1939 roku po bitwie pod Kockiem dostał się do niewoli. Zmarł w obozie jenieckim w Murnau.

7 Imię i nazwisko: Gustaw Orlicz - Dreszer Data urodzin i zgonu: ur. 2 października 1889 w Jadowie k. Wołomina, zm. 16 lipca 1936 w Gdyni Orłowie Piastowany urząd: generał dywizji Wojska Polskiego Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: Żołnierz Legionów Polskich, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, generał dywizji Wojska Polskiego, uczestnik I wojny światowej oraz walk o niepodległość Polski w wojnie z bolszewikami, zwolennik Józefa Piłsudskiego. W 1900 wraz z rodziną przeniósł się do Częstochowy, gdzie jego ojciec założył prywatną kancelarię. Mieszkali w II Alei najpierw pod nr 40, a następnie 33. Aresztowany i więziony przez władze carskie za działalność patriotyczną. W 1907 ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie. Zginął śmiercią tragiczną w katastrofie lotniczej.

8 Imię i nazwisko: Janusz Tadeusz Gąsiorowski Data urodzin i zgonu: ur. 17 czerwca 1889 we Lwowie, zm. 19 października 1949 we Francji Piastowany urząd: generał brygady Wojska Polskiego Zasługa dla ziemi Częstochowskiej: Od 1935 dowódca 7. Dywizji Piechoty w Częstochowie. Mieszkał w domu przy al. Wolności, który od tego czasu nazywany jest "willą generalską". W kampanii wrześniowej dowodził 7. Dywizją Piechoty, która w bitwie pod Częstochową zadała Niemcom ogromne straty.

9 Imię i nazwisko: Alfred Franke Data urodzin i zgonu: ur. 12 grudnia 1895 w Częstochowie, zm w Katyniu Piastowany urząd: ordynator szpitala Chirurgicznego im. Najświętszej Panny Marii w Częstochowie Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: Po ukończeniu szkoły początkowej i miejscowego gimnazjum, Franke podjął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W tym czasie, z powodu wojny polsko-bolszewickiej, zaciągnął się na ochotnika do Wojska Polskiego, walcząc w jego szeregach m.in. w obronie Lwowa. Po zakończeniu I wojny światowej zamieszkał z rodzicami w okazałej kamienicy. Częstochowianie do dziś nazywają ten dom Domem Frankego (Al. NMP 14). Był zaangażowany w działalność społeczną i kulturalną miasta. Po 17 września 1939 roku został wzięty do niewoli przez Sowietów i jako oficer przewieziony do obozu w Starobielsku. W 1940 roku został zamordowany w Katyniu.

10 Imię i nazwisko :Jerzy Kurpiński Ponury Data urodzin i zgonu: ur. 22 grudnia 1918 w Częstochowie, zm. 22 maja 1955 r. Warszawie Piastowany urząd: kapitan Wojska Polskiego Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: Ukończył Liceum im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie. Po maturze podjął służbę wojskową w 27 pp. w Częstochowie. Po bitwie pod Kockiem dostał się do niewoli sowieckiej, a potem niemieckiej, skąd uciekł i przedostał się do Częstochowy. Wstąpił do konspiracji, a wiosną 1943 roku został dowódcą pierwszego oddziału leśnego ziemi częstochowskiej w rejonie Złotego Potoku. Szkolił ludzi do akcji odbioru zrzutów, ataków sabotażu na tory kolejowe, zakłady rolne, urzędy gminne. Nie sposób zliczyć akcji zbrojnych, jakie zostały przeprowadzone przez odział Ponurego. Organizował wywiad, wymierzał kary gorliwym wobec Niemców. W powojennej, komunistycznej Polsce, aby uniknąć śmierci lub wywiezienia na Syberię musiał ukrywać się. Zginął 22 maja 1955 roku, rzekomo wypadł z okna. Obrażenia jakie posiadał jednoznacznie wskazują, że został zamordowany przez UB.

11 Imię i nazwisko: Zygmunt Łęski Data urodzin i zgonu: Piastowany urząd: harcerz ZHP, żołnierz Armii Krajowej Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: Pochodził z częstochowskiej rodziny mocno zaangażowanej w harcerstwo i działalność konspiracyjną. Służył w Szarych Szeregach i w konspiracji w Częstochowie i okolicach, pod pseudonimem "Młody". W 1944 ratując się przed aresztowaniem wyjechał z Częstochowy. Stał się żołnierzem oddziału Armii Krajowej dowodzonego przez Jerzego Kurpińskiego "Ponurego", później Stanisława Bączyńskiego "Basa". Uczestnik Powstania Warszawskiego. Po rozwiązaniu Armii Krajowej w roku 1945 kontynuator oporu przeciwko sowieckiej rzeczywistości w szeregach Konspiracyjnego Wojska Polskiego, pod kierownictwem Stanisława Sojczyńskiego Warszyca. W 1946 został aresztowany przez władze komunistyczne i skazany na 15 lat więzienia (prokurator żądał kary śmierci, która została zamieniona na więzienie ze względu na jego młody wiek). W wyniku amnestii został zwolniony w 1951 roku. Po wyjściu na wolność poświęcił się pracy w szkolnictwie oraz pracy społecznej. Był uznawany za wzorowego nauczyciela, specjalistę od wychowania "trudnej młodzieży". Zginął w wieku 81 lat w trakcie samotnej wspinaczki w okolicach Rysów w miejscu najbliższym jego sercu w Tatrach.

12 Imię i nazwisko: Eugeniusz Stasiecki Piotr Pomian Data urodzin i zgonu: ur. 19 lutego 1913 r. w Radomiu, zm. 16 sierpnia 1944 w Warszawie Piastowany urząd: twórca Szarych Szeregów w Częstochowie, zastępca dowódcy ds. wychowawczych w Batalionie "Zośka" Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: Od 1933 r. został nauczycielem w Szkole Powszechnej w Cykarzewie pod Częstochową, a następnie Szkole Powszechnej nr 21 w Częstochowie. Założył Drużynę Harcerzy w Cykarzewie, zaś w Częstochowie został komendantem Hufca Męskiego. W kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w stopniu podporucznika w składzie 74. pułku piechoty 7. Dywizji Piechoty. W czasie okupacji niemieckiej nadal pracował jako nauczyciel w Szkole Powszechnej nr 21 w Częstochowie, a od listopada 1939 r. był jej kierownikiem. Kiedy w kwietniu 1941 r. otrzymał od władz niemieckich zakaz pracy w szkolnictwie, krótko pracował jako robotnik w hucie "Stradom". Organizator częstochowskiego Hufca Szarych Szeregów. Poszukiwany przez Gestapo, od lipca 1941 r. ukrywał się w leśniczówce koło Włoszczowy. Jesienią 1941 r. wyjechał do Warszawy, gdzie został szefem Głównej Kwatery Szarych Szeregów "Pasieki", pod pseudonimem "Piotr Pomian". Poległ podczas Powstania Warszawskiego dowodząc natarciem w okolicy ul. Stawki.

13 Imię i nazwisko: Stanisław Sojczyński Warszyc Data urodzin i zgonu: Piastowany urząd: kapitan, organizator i dowódca Konspiracyjnego Wojska Polskiego Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: Po ukończeniu szkoły, rozpoczął służbę wojskową w 27 pułku piechoty w Częstochowie. Od 1934 roku nauczyciel języka polskiego. Uczestnik kampanii wrześniowej. Jesienią 1939 roku został członkiem Służby Zwycięstwu Polski. Do jego największych osiągnięć należało zaatakowanie w nocy z 7 na 8 sierpnia 1943 roku niemieckiego więzienia w Radomsku. W wyniku przeprowadzonej akcji uwolniono około 50 osób. W czasie akcji "Burza" dowodził I batalionem 27 pułku piechoty Armii Krajowej. Gdy na ziemie polskie wkroczyła Armia Czerwona, Sojczyński nie złożył broni. Twórca Konspiracyjnego Wojska Polskiego. Walczył z jednostkami Urzędu Bezpieczeństwa, Milicji Obywatelskiej, NKWD i Armii Czerwonej. Był postrachem bezpieki, "władza ludowa" uznała go za wroga publicznego numer jeden. Do jego aresztowania doszło 27 czerwca 1946 r. w Częstochowie. 19 lutego 1947 r. Stanisław Sojczyński został stracony. Nie wiadomo, gdzie został pochowany.

14 Imię i nazwisko: Andrzej Pełka Data urodzin i zgonu: ur. 18 lutego 1962 r. w Niedośpielinie, zm. 20 grudnia 1981 r w Katowicach Piastowany urząd: cieśla w Kopalni Węgla Kamiennego Wujek Zasługi dla ziemi Częstochowskiej: Po ukończeniu 1979 r. szkoły zawodowej w Częstochowie (dzisiaj Zespół Szkół Technicznych), wyjechał na Śląsk. Zatrudnił się tam jako cieśla budowlany w kopalni Wujek. Jako członek NSZZ Solidarność w grudniu 1981 roku przyłączył się do strajku. Podczas pacyfikacji kopalni przez oddziały ZOMO postrzelony został w głowę i klatkę piersiową. Zmarł w szpitalu w Katowicach -Ligocie z ostatnimi słowami: Mamuś, ratuj!, przeżywszy zaledwie 19 lat. Był jednym z 10 górników zastrzelonych w kopalni.