Aspekty prawne PPP w Polsce a Fundusze Europejskie

Transkrypt

1 Aspekty prawne PPP w Polsce a Fundusze Europejskie

2 PPP w Polsce podstawa prawna Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym: obowiązuje od 27 lutego 2009 r.,(dz.u ) nie wymaga aktów wykonawczych, ma charakter ramowy, zastąpiła ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym

3 Ustawy powiązane z ustawą o PPP Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi z dnia 9 stycznia 2009 roku (Dz.U ) weszła w Ŝycie 20 lutego 2009 roku prawo do pobierania poŝytków z przedmiotu koncesji albo to prawo wraz z zapłatą pewnej sumy pienięŝnej (art. 2 ust. 3 i 4 dyrektywy 2004/18/WE). Ustawa Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 roku (Dz.U ) Procedura wyboru Partner Prywatnego, Regulacje dotyczące zamówień udzielanych przez koncesjonariusza

4 Ustawa o PPP w relacji do ustaw pokrewnych Przepisy Proceduralne dotyczące wyboru partnera prywatnego Prawo zamówień publicznych Ustawa o koncesjach na roboty budowlane lub usługi Przepisy materialne wniesienie wkładu własnego spółka celowa zarząd i eksploatacja Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym

5 Zmiany wynikające z nowej ustawy o PPP likwidacja nadmiernych obowiązków, Elastyczność Ramowość; w ograniczonym zakresie reguluje prawa i obowiązki stron przyznanie zainteresowanym jak największej swobody kształtowania partnerstwa, złagodzenie przepisów dotyczących wymogu zgody Ministra Finansów na finansowanie z budŝetu państwa, zgodność z prawem UE,

6 TREŚĆ NOWEJ USTAWY Zakres zastosowania Przedsięwzięcie Wybór partnera prywatnego Wkład własny Zarządzanie i utrzymanie Los składników majątkowych po PPP Spółka celowa (SPV)

7 PPP - Definicja (Art. 1) Ustawa określa zasady współpracy podmiotu publicznego i partnera prywatnego w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego Przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym.

8 Modele realizacji inwestycji (od form tradycyjnych do umów PPP) Odpowiedzialność podmiotu publicznego - Podmiot publiczny - Podmiot prywatny Odpowiedzialność podmiotu prywatnego Zadanie realizowane samodzielnie przez podmiot publiczny Tradycyjne zamówienie nie realizuje projektu (Zaprojektuj)Zbuduj- Eksploatuj-PrzekaŜ (BOT, DBOT) Zaprojektuj-Zbuduj- Eksploatuj-Posiadaj-PrzekaŜ (BOOT) Zaprojektuj-buduj- Eksploatuj-Posiadaj (BOO) Projektowanie Budowa Finansowanie Eksploatacja Zarządzanie Finansowanie Eksploatacja Projektowanie zarządzanie Budowa Budowa Projektowanie Budowa Projektowanie Finansowanie Finansowanie Projektowanie Budowa Finansowanie Eksploatacja i zarządzanie Projektowanie Budowa Finansowanie Eksploatacja i zarządzanie Eksploatacja i zarządzanie Własne jednostki(zakłady) organizacyjne Własne jednostki(zakłady) organizacyjne Wykonawca / SPV Wykonawca zarządza - eksploatuje go Wykonawca Spółka zarządzająco-eksploatacyjna Wykonawca Własność Własność Własność Własność Własność DzierŜawa z obowiązkiem zbycia na rzecz partnera publicznego Metoda tradycyjna Partnerstwo Publiczno-Prywatne

9 PRZYKŁADOWA STRUKTURA Organ regulacyjny Nadzór regulacyjny Podmiot publiczny Umowa PPP Partner prywatny SUBSYDIA UDZIAŁ Spółka celowa SPV Finansujący - wspólnicy FINANSOWANIE Finansujący OPŁATY USŁUGA Budowa Usługobiorcy Wykonawca obiektu

10 PODMIOT PUBLICZNY I PARTNER PRYWATNY (art. 2) słowniczek ustawowy Podmiot publiczny dokładnie jak zamawiający w Prawie zamówień publicznych (dyrektywa 2004/18/WE sektory klasyczne ) Partner prywatny krajowy bądź zagraniczny przedsiębiorca Składnik majątkowy Przedsięwzięcie Wkład własny (dopłata do usług, część wydatków na realizację, składnik majątkowy)

11 Rodzaje przedsięwzięć (art. 2) Pojęcia prawa cywilnego i prawa budowlanego: a) budowa lub remont obiektu budowlanego, b) świadczenie usług, c) wykonanie dzieła, w szczególności wyposaŝenie składnika majątkowego w urządzenia podwyŝszające jego wartość lub uŝyteczność, lub d) inne świadczenie połączone z utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem majątkowym, który jest wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia publiczno-prywatnego lub jest z nim związany;

12 Art. 3 Zadania ministra właściwego do spraw gospodarki Organem właściwym w sprawach partnerstwa publiczno-prywatnego będzie minister właściwy do spraw gospodarki. Do zadań Ministra Gospodarki będzie naleŝało w szczególności : upowszechnianie i promowanie partnerstwa publiczno-prywatnego, dokonywanie analiz i ocen funkcjonowania partnerstwa publicznoprywatnego, w tym stanu i perspektyw finansowego zaangaŝowania sektora prywatnego.

13 Wybór partnera prywatnego (art. 4-6) Ogólne odniesienie do: ustawy o zamówieniach publicznych, ustawy o koncesjach na roboty budowlane lub usługi, (zaleŝne od sposobu wynagradzania partnera prywatnego) Dodatkowa informacja w Biuletynie Informacji Publicznej (Biuletyn Zamówień Publicznych, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej) Kryteria oceny ofert (najkorzystniejsza oferta w PPP art. 2 pkt. 5 UPZP kryterium cenowe)

14 Dokumenty przetargowe po stronie partnera publicznego Ogłoszenie o PPP, w tym: opis potrzeb i wymagań partnera publicznego; kryteria oceny ofert. Opis warunków koncesji/ppp, w tym: opis przedmiotu koncesji/ppp (zawierający odniesienie do specyfikacji technicznej, dane dot. funkcjonalności). Protokół z postępowania Projekt umowy o PPP

15 Najkorzystniejsza oferta (kryteria obligatoryjne i fakultatywne)...bilans pomiędzy wynagrodzeniem, a pozostałymi kryteriami... podział zadań i ryzyk (obligatoryjne) terminy i wysokość przewidywanych płatności lub innych świadczeń podmiotu publicznego (obligatoryjne) podział dochodów pochodzących z przedsięwzięcia (fakultatywne) stosunek wkładu własnego podmiotu publicznego do wkładu partnera prywatnego (fakultatywne) efektywność realizacji przedsięwzięcia (fakultatywne) kryteria odnoszące się bezpośrednio do przedmiotu przedsięwzięcia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, poziom oferowanych technologii, koszt utrzymania, serwis (fakultatywne)

16 OGŁOSZENIE O PPP WNIOSKI O ZAWARCIE UMOWY O PPP ZAPROSZENIE DO UDZIAŁU W NEGOCJACJACH NEGOCJACJE OPCJONALNIE ZMIANY WYMAGAŃ OKREŚLONYCH W OGŁOSZENIU O PPP ZAPROSZENIE DO ZŁOśENIA OFERT WRAZ Z OPISEM WARUNKÓW PPP ZŁOśENIE OFERT WYBÓR NAJKORZYSTNIEJSZEJ OFERTY ZŁOśENIE DOKUMENTÓW POTWIERDZAJĄCYCH SPEŁNIENIE WARUNKÓW UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU ZAWARCIE UMOWY O PPP

17 Dialog konkurencyjny Przesłanki: nie jest moŝliwe udzielenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego lub przetargu ograniczonego, poniewaŝ ze względu na szczególnie złoŝony charakter zamówienia nie moŝna opisać przedmiotu zamówienia zgodnie z art. 30 i 31 lub obiektywnie określić uwarunkowań prawnych lub finansowych wykonania zamówienia cena nie jest jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty Zamawiający przedstawia opis potrzeb i wymagań postępowanie w sprawie dopuszczenia do udziału w dialogu DIALOG w przedmiocie rozwiązań Wybór rozwiązania najbardziej odpowiadającego potrzebom zamawiającego WYBÓR WYKONAWCY zaproszenie do składania ofert Sporządzenie SIWZ

18 Definicja umowy o partnerstwie (art. 7) Przez umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią, a podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego. Wynagrodzenie partnera prywatnego zaleŝy przede wszystkim od rzeczywistego wykorzystania lub faktycznej dostępności przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego.

19 Sposób wynagradzania partnera prywatnego determinuje jego wybór WYNAGRODZENIE PRAWO POBIERANIA POśYTKÓW USTAWA O KONCESJI NA ROBOTY BUDOWLANE LUB USŁUGI PRAWO POBIERANIA POśYTKÓW WRAZ Z ZAPŁATĄ USTAWA O KONCESJI NA ROBOTY BUDOWLANE LUB USŁUGI INNE USTAWA PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Wynagrodzenie partnera prywatnego Koncesja na roboty budowlane lub usługi 50% Partnerstwo Publiczno - Prywatne

20 Wynagrodzenie partnera prywatnego/koncesjonariusza Ustawa nie określa wynagrodzenia i jedynie przewiduje, Ŝe wynagrodzenie partnera prywatnego zaleŝy przede wszystkim od: rzeczywistego wykorzystania, lub faktycznej dostępności przedmiotu partnerstwa publicznoprywatnego MoŜna wprowadzić szereg dodatkowych kryteriów

21 Umowa o PPP - elementy obowiązkowe skutki nienaleŝytego wykonania i niewykonania zobowiązania kary umowne lub obniŝenie wynagrodzenia partnera prywatnego (art.7) prawo podmiotu publicznego do bieŝącej kontroli realizacji przedsięwzięcia przez partnera prywatnego (art.8)

22 Umowa o PPP - elementy obowiązkowe cd. w przypadku niewłaściwego z przeznaczeniem wykorzystywania składnika majątkowego przez partnera prywatnego obowiązek zwrotu składnika podmiotowi publicznemu (art. 9) w razie sprzedaŝy przez podmiot publiczny bądź spółkę nieruchomości będącej wkładem własnym partnerowi prywatnemu przysługuje prawo pierwokupu (art. 12)

23 Umowa o PPP elementy fakultatywne moŝliwość pozostawienia składnika majątkowego u partnera prywatnego po zakończeniu czasu trwania umowy (art.11) moŝliwość wydłuŝenia terminu wykonania prawa pierwokupu (art.12) moŝliwość wprowadzenia zmian w umowie, jeśli wynika to z okoliczności, których nie moŝna było przewidzieć w chwili zawarcia umowy (art.13)

24 Rodzaje umów w projektach PPP Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym Umowa o wniesienie wkładu własnego Umowa spółki PPP w formie spółki

25 Finansowanie przedsięwzięcia Zgodnie z ustawą PPP podmiot prywatny zobowiązuje się do poniesienia w całości albo w części wydatków na realizację przedsięwzięcia lub poniesienia ich przez osobę trzecią. Umowy o PPP zawsze będą przewidywały po stronie partnera prywatnego obowiązek sfinansowania przedsięwzięcia. Banki i instytucje finansowe mogę występować w roli osób trzecich finansujących przedsięwzięcie. W takim wypadku bank będzie dąŝył do zapewnienia sobie nadzoru nad realizacją przedsięwzięcia. Przy większych przedsięwzięciach rola banków jest na tyle duŝa, Ŝe mają zagwarantowany ograniczony udział przy procesie decyzyjnym w trakcie realizacji umowy.

26 Finansowanie przedsięwzięcia cd. Podmiot publiczny moŝe ale nie ma obowiązku, aby w jakiejkolwiek części ponosić wydatki realizacji przedsięwzięcia. Nie mniej jednak taka moŝliwość powinna być rozwaŝana. Poniesienie części wydatków przez podmiot publiczny: ogranicza ryzyko ekonomiczne partnera prywatnego, a takŝe skraca okres zwrotu przedsięwzięcia

27 Skutki rozwiązania umowy (art. 10) Brak szczególnych regulacji: wcześniejsze rozwiązanie umowy podlega ogólnym regułom wynikającym z prawa cywilnego na gruncie ustawy o PPP = naturalne zakończenie umowy Podmiot publiczny, niezwłocznie po rozwiązaniu umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym dokona wyboru nowego partnera prywatnego, chyba Ŝe przedsięwzięcie ma być realizowane w inny sposób (inny niŝ PPP).

28 PPP w formie spółki (art ) 3 typy spółek celowych: spółka kapitałowa (spółka akcyjna lub spółka z o.o.) spółka komandytowa gdzie podmiot publiczny nie moŝe być komplementariuszem (odpowiadać majątkiem bez ograniczenia, a podmiot prywatny tylko do sumy komandytowej) spółka komandytowo-akcyjna (brak podwójnego opodatkowania) podmiot publiczny zawsze ma ograniczoną odpowiedzialność cel i przedmiot działalności spółki nie moŝe wykraczać poza zakres określony umową o partnerstwie

29 PPP w formie spółki (art ) zgody wszystkich wspólników albo akcjonariuszy spółki wymaga zbycie lub obciąŝenie: nieruchomości przedsiębiorstwa podmiotowi publicznemu przysługuje prawo pierwokupu akcji albo udziałów partnera prywatnego w spółce

30 Finansowanie PPP z budŝetu państwa zaangaŝowanie środków budŝetowych w wysokości przekraczającej 100 mln zł. wiąŝe się z wymogiem zgody Ministra Finansów wniosek jest składany przez podmiot publiczny: określenie planowanego przedsięwzięcia, przewidywana wysokośćśrodków z budŝetu w poszczególnych okresach na realizację przedsięwzięcia Minister Finansów uwzględnia wpływ planowanych wydatków z budŝetu państwa na bezpieczeństwo finansów publicznych

31 PPP a fundusze unijne Brak szczególnych regulacji w ustawie Ogólne odniesienie w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (art. 28): W ramach programu operacyjnego dofinansowane mogą być takŝe projekty realizowane w formule PPP

32 Projekty złoŝone w Konkursie Dobre Praktyki Gorzów Wlkp. Budowa nowej siedziby urzędu miasta budowa kompleksowego centrum działania administracji samorządowej miasta Gorzowa scalającego wszystkie wydziały i jednostki organizacyjne urzędu wraz z infrastrukturą towarzyszącą. 2. Zielona Góra rozbudowa głównego zespołu szpitalnego na ul. Walczaka i jednoczesne przeniesienie zespołów i zakładów diagnostycznych z drugiego zespołu szpitalnego przy ul. Dekerta 3. Drzonków budowa centrum rekreacyjno sportowego (włącznie z hotelem, kortami tenisowymi, bazą pięcioboju nowoczesnego, ośrodkiem piłki noŝnej, centrum rekreacyjno-rehabilitacyjnym, poligonem sportów konnych)

33 Dziękuję za uwagę