Homotoksyną nazywamy KAŻDĄ substancję toksyczną dla organizmu człowieka (homo = człowiek, toksyna = trucizna). Toksyczność może wynikać z chemicznych

Transkrypt

1 Trzema filarami homotoksykologii są oczyszczanie i detoksykacja, immunomodulacja oraz wspomaganie narządów i komórek. Oczyszczanie i detoksykacja są zatem pierwszym podstawowym elementem leczenia antyhomotoksycznego chorób przewlekłych. W związku z tym ważne jest, aby student (słuchacz) zdawał sobie sprawę ze znaczenia tej ważnej metody usuwania obciążenia toksycznego z organizmu i wspomagania go na drodze do zdrowia. Chociaż o znaczeniu oczyszczania i detoksykacji pisał już sam dr H. H. Reckeweg, to szczegółowa znajomość macierzy zewnątrzkomórkowej, przede wszystkim żywej macierzy (więcej szczegółów zawarto w wykładzie IAH AC Histologia i Fizjologia Macierzy ) oraz potrzeby oczyszczania i detoksykacji nabiera coraz większego znaczenia we wszelkich formach medycyny komplementarnej. Oczyszczanie i detoksykacja nie tylko znacznie redukują akumulację toksyn i zaburzenia czynności komórek, również leki antyhomotoksyczne działają skuteczniej w czystym środowisku, w którym działają układy autoregulacyjne, a interakcje między nimi nie są blokowane przez obecność zakłócających czynników i substancji.

2 Z punktu widzenia homotoksykologii choroby są wynikami reakcji organizmu na intoksykację. Obciążenie toksynami (homotoksynami) może blokować przekazywanie podstawowych mediatorów regulacyjnych na poziomie macierzy zewnątrzkomórkowej lub powodować reakcje metaboliczne, które ostatecznie zagrażają jakości życia i czynności komórki. Oznacza to, że sygnały sterujące przekazywane z jednego układu do drugiego są spowalniane, zatrzymywane lub zmieniane, co skutkuje zaburzeniami regulacji układów lub wytwarzaniem substancji chemicznych mogących wpływać na prawidłowe funkcjonowanie komórki. Z homotoksykologicznej definicji choroby wiemy, że to, co obserwujemy jako objawy kliniczne choroby, jest niczym więcej jak tylko obronnymi reakcjami organizmu przeciw czynnikom toksycznym. Organizm stara się różnymi sposobami, zależnie od fazy ewolucji choroby, zahamować akumulację lub nawet rozprzestrzenianie się homotoksyn i pozbyć się ich. Wynikiem działań organizmu są obserwowane objawy kliniczne (gorączka, ból, wymioty, zaczerwienienie...). Ponieważ choroba jest przede wszystkim wynikiem intoksykacji, prawdziwym leczeniem przyczynowym jest eliminacja homotoksyn odpowiedzialnych za zatrucie bez zakłócania czy hamowanie wyników działań organizmu (objawów), ponieważ to drugie byłoby leczeniem objawowym. 2

3 Homotoksyną nazywamy KAŻDĄ substancję toksyczną dla organizmu człowieka (homo = człowiek, toksyna = trucizna). Toksyczność może wynikać z chemicznych cech toksyny, rozpoczynanych przez nią reakcji metabolicznych i biochemicznych, powodowanych przez nią uszkodzeń w przypadku mikroorganizmów lub nawet z odległego wpływu na prawidłowe funkcjonowanie komórki. Oznacza to, że oprócz substancji chemicznych i mikroorganizmów, także promieniowanie lub nieprawidłowe wydzielanie własnego hormonu lub mediatora może być homotoksyną. Definicja homotoksyny jest zatem szeroka i z pewnością nie należy jej ograniczać do klasycznych toksyn środowiskowych. Rozróżniamy homotoksyny endogenne i egzogenne. Wiele wieków temu Paracelsus dostrzegł znaczenie dawki dla uznania danej substancji za toksyczną. Arszenik jest powszechnie znany jako substancja silnie trująca, ale niewiele osób wie, że arszenik znajduje się w wielu produktach żywnościowych, które codziennie spożywamy... występuje on w nich w bardzo znikomych ilościach. Wyższe dawki są śmiertelne. Bardzo niskie dawki toksyny mogą nawet działać na organizm korzystnie. Inną substancją uznawaną za niewątpliwie śmiertelną w wysokich dawkach jest czysta woda (wypicie wody w ilości ponad 30% masy ciała w ciągu doby jest śmiertelnie niebezpieczne), więc nie tylko sama substancja odpowiada za toksyczność, rozważając to zagadnienie powinniśmy wziąć pod uwagę: substancję (powtarzane) dawki czas interakcji z organizmem adaptację do intoksykacji podatność organizmu zdolność do magazynowania substancji (macierz zewnątrzkomórkowa) zdolność do wydalania substancji potencjalizujące lub hamujące interakcje z innymi substancjami z bezpośredniego środowiska organizmu Kombinacja dawek i czasu działania toksyny może powodować nieoczekiwane działania toksyczne. Wysoka dawka toksyny przyjęta w krótkim czasie jest niemal zawsze niebezpieczna, jednak długotrwała intoksykacja małymi dawkami nie musi wykazywać działania szkodliwego. W rzeczywistości należy stwierdzić, że homotoksyna wykazuje działanie toksyczne jedynie w pewnych określonych warunkach i nie każda homotoksyna wykazuje podobne działanie toksyczne na każdego człowieka. Możemy wyznaczyć wytyczne i standardy, ale nie dotyczą one wszystkich ludzi dokładnie tak samo. 3

4 Homotoksynami egzogennymi są substancje, które z definicji są toksyczne dla organizmu człowieka w pewnych warunkach (patrz poprzedni slajd). Niektóre z nich są powszechnie znane (tytoń, alkohol, rozmaite narkotyki) inne są mniej znane (aromaty, barwniki, słodziki żywności) lub w ogóle nieznane (kadm, kleje, gazy, promieniowanie...). Homotoksyny endogenne są wytwarzane przez sam organizm. Większość z nich jest pośrednimi lub ubocznymi produktami procesów metabolicznych (np. CO 2 ). Inne homotoksyny endogenne są skutkami zaburzeń wydzielania hormonów (np. estrogenów/progesteronu), zahamowania wydzielania mediatora lub substancji pośredniczącej (np. insuliny w cukrzycy) lub szybkiego wychwytu zwrotnego substancji (np. serotoniny w depresji) lub powtarzanej stymulacji zwiększoną ilością mediatora (np. hormonów tarczycy w nadczynności tego narządu). Podstawowe znaczenie ma blokujące działanie homotoksyny na prawidłowe funkcjonowanie komórek lub układów narządów. Nawet poza komórką homotoksyna może wpływać na układy regulacyjne zagrażając funkcjonowaniu komórki. 4

5 Dr Reckeweg użył przenośni stwierdzając, że homotoksyny płoną w ogniu zapalenia. Miał on na myśli to, że organizm rozpoczynając proces zapalny w związku z obecnością homotoksyny w macierzy zewnątrzkomórkowej, powoduje mobilizację komórek obronnych, nasilenie procesów ogólnego oczyszczania (głównie poprzez produkcje przeciwciał i/lub fagocytozę) do chwili oczyszczenia terenu. Podczas zapalenia sieć proteoglikanów macierzy jest rozkładana przez enzymy. Rozkład macierzy ułatwia eliminację homotoksyn przez układy obronne organizmu. W drugiej fazie zapalenia struktura macierzy jest odtwarzana przez fibroblasty. Depozycja homotoksyn w macierzy zewnątrzkomórkowej, komórkach tłuszczowych, zakończeniach neuronów, a nawet w liposomach komórek bez oczyszczania organizmu spowoduje długotrwałe gromadzenie homotoksyn i stan zatrucia. Gromadzenie homotoksyn jest główną przyczyną przewlekłych chorób degeneracyjnych, należy mu zapobiegać wszelkimi środkami. 5

6 Strzałki na tym rysunku pokazują olbrzymią liczbę interakcji zachodzących na poziomie macierzy zewnątrzkomórkowej. Komórki także wchodzą we wzajemne interakcje. Można nawet stwierdzić, że dzięki żywej macierzy w każdej chwili każda komórka organizmu komunikuje się z każdą inną komórką (patrz IAH AC Żywa macierz: histologia i fizjologia). Omówiliśmy już drogę transportu składników odżywczych z naczyń włosowatych do komórki oraz metabolitów z komórki do krwi lub układu limfatycznego. Przekazywanie informacji z zakończeń nerwowych do komórek i z powrotem odbywa się inną drogą. Dyfuzja substancji przekaźnikowych z krwiobiegu może wpływać na zakończenia nerwowe, komórki układu odpornościowego i fibroblasty. Dyfuzja substancji przekaźnikowych jest z kolei kontrolowana przez układ wewnątrzwydzielniczy uwalniający hormony. Rytmy biologiczne wpływają na ośrodkowy układ nerwowy, który z kolei kontroluje te rytmy biologiczne, układ wewnątrzwydzielniczy i cały układ nerwowy (psycho-neuro-endokrynoimunologia). Fibroblasty wytwarzają proteoglikany i naprawiają uszkodzone włókna kolagenu. Co jest istotne: komórki jednej tkanki wchodzą ze sobą w interakcje tak, aby wszystkie komórki układu narządów działały jak zespół spełniający określone funkcje danego układu. Wszelkie nagromadzenia homotoksyn w tej delikatnej trójwymiarowej sieci utrudniają lub blokują prawidłową transmisję mediatorów i interakcje pomiędzy poszczególnymi układami. Zaburzenie regulacji układów ostatecznie powoduję dysfunkcje komórek. 6

7 Ogólnie możne powiedzieć, że jakość życia pacjenta zależy przede wszystkim od czystości macierzy zewnątrzkomórkowej oraz prawidłowych interakcji zachodzących w jego żywej macierzy. Oczyszczanie i detoksykacja organizmu jest zatem jednym z naszych podstawowych celów w medycynie antyhomotoksycznej. Można także stwierdzić, że działania terapeutyczne podejmowane w leczeniu chorób przewlekłych nie obejmujące oczyszczania i detoksykacji nie będą miały długotrwałego efektu, częste będą nawroty choroby. 7

8 Organizm dysponuje trzema głównymi metodami eliminacji homotoksyn znajdujących się w ustroju. 1. Próba eliminacji homotoksyn poprzez procesy metaboliczne (tak, aby uzyskać nietoksyczne produkty końcowe lub pośrednie) lub eliminacja poprzez mechanizmy obronne podlegające autoregulacji. Ściślej mówiąc oznacza to, że jeśli zawiedzie wzmożona eliminacja toksyny, miejscowe komórki układu odpornościowego zainicjują kaskadę procesów zapalnych, której jedynym celem będzie eliminacja nagromadzonych toksyn. Jeśli i to zawiedzie, zastosowana zostanie następna metoda. 2. Gromadzenie (akumulacja) homotoksyn na poziomie pełniących funkcję filtra biofizycznego glikozaminoglikanów i proteoglikanów. Ponieważ filtr ten znajduje się na trasie transportu mediatorów, składników odżywczych i innych ważnych substancji przenoszonych z krwiobiegu do komórek i z powrotem, akumulacja toksyn może fizycznie blokować ten transport i zaburzać interakcje pomiędzy różnymi układami. Po odpowiednio długim czasie może dojść do niedotlenienia komórek i zaburzenia ich funkcji. W najgorszym wypadku aktywacji ulega trzeci tor przemian homotoksyn. 3. Same homotoksyny lub efekty ich działania mogą dostać się do komórek i powodować ich dysfunkcję, uszkodzenie lub nawet śmierć. Zatrucie wewnątrzkomórkowe, uszkodzenie lub nawet śmierć komórki wpływają na funkcjonowanie tkanki, do której należała komórka. Im większej liczby komórek dotyczy ten proces, tym większa dysfunkcja narządu lub tkanki i większe nasilenie choroby. Gdy homotoksyny wnikają do komórek, obserwujemy przewlekłe choroby degeneracyjne, często nieodwracalne, ponieważ uszkodzenie narządu często jest tak nasilone, że nie może zostać naprawione. 8

9 Istnieją trzy mechanizmy gromadzenia homotoksyn w strukturze macierzy zewnątrzkomórkowej i blokowania przez nie przekazywania sygnałów oraz rozregulowania czynności komórek zachodzące za pośrednictwem żywej macierzy. 1. Mechanizm fizyczny: dzięki kształtom i wielkości swoich cząsteczek homotoksyny mogą zaczepiać się w sieciowej strukturze proteoglikanów i glikozaminoglikanów na poziomie macierzy zewnątrzkomórkowej. Jeśli ilość zatrzymanych homotoksyn znacząco wzrośnie, będą one fizycznie blokować transport wszelkich korzystnych substancji. 2. Mechanizm elektryczny: ładunek elektryczny proteoglikanów jest ujemny. W związku z tym dodatnio naładowane homotoksyny będą przyciągane do struktury macierzy zewnątrzkomórkowej i będą wiązać się z nią dzięki przyciąganiu ładunków. 3. Mechanizm hydrofilny: homotoksyny rozpuszczalne w wodzie lub drobnocząsteczkowe mogą pozostawać w zatrzymującej wodę strukturze macierzy. Proteoglikany są wysoce hydrofilne, zatem substancje 9

10 rozpuszczalne w wodzie mogą pozostawać w ich strukturze. 9

11 Jeśli homotoksyny zwiążą się z macierzą, oczyszczanie i detoksykacja powinny być standardowym postępowaniem w każdej terapii antyhomotoksycznej. W Tabeli Ewolucji Choroby (dawna nazwa: tabela sześciu faz Reckewega) znajdujemy charakterystykę tego etapu choroby w trzeciej kolumnie jako fazę depozycji. Ponieważ w początkowym okresie depozycji często obserwujemy skąpe objawy kliniczne, proces chorobowy może nie być uchwytny, przez co żadna interwencja nie jest podejmowana. W konsekwencji prowadzi to do skąpoobjawowej ewolucji choroby w stan przewlekłej intoksykacji. Kiedy u pacjenta ostatecznie wystąpią objawy kliniczne, często towarzyszą one uszkodzeniu komórek i struktur narządów. W związku z tym w fazie depozycji, im szybciej pacjent będzie poddany oczyszczaniu i detoksykacji, 10

12 tym lepiej. 10

13 Także w stanie intoksykacji komórek oczyszczanie i detoksykacja mają bardzo duże znaczenie. Nie tylko musimy usunąć toksyny znajdujące się w macierzy i powodujące niedotlenienie komórek i inne zaburzenia. Musimy także wyeliminować ewentualne toksyny wewnątrzkomórkowe i przetransportować je przez macierz zewnątrzkomórkową do narządów prowadzących detoksykację i narządów wydalniczych. Większość leków oczyszczających i detoksykacyjnych działa na toksyny zgromadzone w macierzy zewnątrzkomórkowej a nie na eliminację toksyn zgromadzonych wewnątrz komórek. Dlatego w medycynie antyhomotoksycznej opracowuje się i stosuje leki aktywujące komórki. 11

14 Podsumowując: homotoksyny gromadzone w macierzy zewnątrzkomórkowej blokują transport i zaburzają funkcję filtracyjną filtra biofizycznego zwiększając zagrożenie niedotlenieniem komórek i zaburzeniami regulacji ich czynności. Homotoksyny wewnątrzkomórkowe mogą zaburzać działanie struktur wewnątrzkomórkowych lub uszkadzać je zwiększając ryzyko chorób degeneracyjnych. 12

15 W Tabeli Ewolucji Choroby faza depozycji jest na granicy pomiędzy zatruciem zewnątrz- a wewnątrzkomórkowym i/lub zaburzeniem funkcji, 13

16 stwarza zatem długotrwałe zagrożenie dla stanu zdrowia pacjenta. 13

17 Można stwierdzić, że równowaga pomiędzy przedłużoną depozycją homotoksyn w macierzy oraz niezauważalną impregnacją komórki homotoksynami lub efektami ich działania jest bardzo chwiejna. Fazy depozycji są często cichymi procesami początkowo ze skąpymi objawami klinicznymi (proszę pomyśleć o kamicy nerkowej i kamicy pęcherza moczowego, polipach, torbielach, amalgamacie w zębach, DDT w wątrobie ). Kiedy pojawią się objawy kliniczne, często towarzyszą im uszkodzenia komórek. Dlatego w tabeli ewolucji choroby fazy depozycji i impregnacji są bardzo ściśle związane z macierzą zewnątrzkomórkową. Podstawową wspólną 14

18 przyczyna chorób jest stan macierzy zewnątrzkomórkowej. 14

19 Kaskada zjawisk prowadzących do rozwoju choroby przewlekłej zaczyna się intoksykacją macierzy zewnątrzkomórkowej powodującą niedotlenienie komórek. Intoksykacja komórki lub zaburzenie jej funkcji jest tylko kwestią czasu. Im więcej komórek w danej tkance jest objętych tym procesem, tym więcej zaburzeń pojawi się w czynności tkanki. Ponieważ z czasem dochodzi do upośledzenia procesów 15

20 fizjologicznych, rozwija się choroba przewlekła. 15

21 Omówimy teraz bardziej szczegółowo trzy filary leczenia homotoksykologicznego chorób przewlekłych. Ponieważ podczas gromadzenia homotoksyn czas działa na niekorzyść komórki, im szybciej rozpocznie się detoksykacja i usuwanie homotoksyn, tym lepiej dla komórki, dlatego pierwszym filarem leczenia homotoksykologicznego jest oczyszczanie i detoksykacja. Często można zauważyć, że oczyszczanie i detoksykacja wyzwalają procesy zapalne związane z transportem homotoksyn i zwiększoną możliwością ich wykrycia przez układ odpornościowy. Z drugiej strony mobilizacja układu odpornościowego w miejscu intoksykacji przyspiesza detoksykację, ponieważ zapalenie może być postrzegane jako przyspieszone oczyszczanie macierzy. Poprzez immunomodulację (drugi filar leczenia homotoksykologicznego) z jednej strony mobilizujemy układ odpornościowy, z drugiej strony utrzymujemy reakcje odpornościowe na określonym poziomie. W ten sposób nie obniżamy zbytnio jakości życia pacjenta nasilając procesy zapalne. Na poprzednich slajdach pokazano, że jakości życia komórki zagraża przedłużone gromadzenie homotoksyn. Nie tylko istnieje w takim wypadku ryzyko niedotlenienia komórki przez fizyczne zablokowanie macierzy przez homotoksyny (zaburzenie transportu), lecz także możliwe jest nasycenie homotoksynami samej komórki. Dlatego trzecim filarem leczenia homotoksykologicznego jest wspomaganie czynności komórek i narządów. 16

22 Wprowadzając do strategii terapeutycznej trzy filary homotoksykologii, zmniejszamy ryzyko ewolucji choroby (ewolucji wpływu intoksykacji na ważniejsze narządy i tkanki). Procesy oczyszczania i detoksykacji oczyszczą macierz, a przez to bezpośrednie środowisko komórki. Terapia regulacyjna ochroni pacjenta przed ciężkimi reakcjami zapalnymi podczas transportu i przetwarzania homotoksyn. Dzięki natlenieniu komórek optymalizacji ulega aktywność i czynność komórki. Wspomaganie czynności komórki prowadzi do poprawy procesów fizjologicznych w tkance, co zmniejsza objawy 17

23 choroby i poprawia jakość życia pacjenta. 17

24 Oczyszczanie oznacza przeniesienie homotoksyn poprzez naczynia limfatyczne do krążenia żylnego. Wątroba i nerki są głównymi narządami detoksykacyjnymi, więc detoksykacja oznacza ich aktywację. Chociaż skóra ma pewne zdolności do detoksykacji, jej głównym zadaniem jest ochrona organizmu przed homotoksynami i ich wydalanie. 18

25 Wewnętrzna skóra czyli błony śluzowe pełnią podobne funkcje. 18

26 Nerki dokonują częściowej detoksykacji i wydalają produkty resztkowe. Nerki odpowiadają za stężenie substancji mineralnych w płynach ustrojowych. Nerki regulują także kwasowość płynów ustrojowych, wywierają wpływ na potencjał elektryczny (gospodarkę elektrolitową) oraz regulują objętość płynów ustrojowych poprzez wydalanie odpowiedniej ilości wody. Nerki bezpośrednio z moczem wydalają homotoksyny rozpuszczalne w wodzie, które są głównie produktami przemiany materii narządów, niektóre substancje chemiczne i metale ciężkie. Mimo że osoba dorosła produkuje przeciętnie 150 litrów moczu pierwotnego dziennie, jedynie 1% tej objętości (1,5 litra) jest wydalany jako mocz ostateczny pełen zbędnych substancji, głównie homotoksyn. Reszta jest wchłaniana i zużywana ponownie, co pozwala na utrzymanie równowagi mineralnej i elektrolitowej. 19

27 Wątroba jest głównym narządem detoksykacyjnym człowieka. Homotoksyny rozpuszczalne w tłuszczach trafiające do wątroby z krwi są metabolicznie przekształcane do substancji rozpuszczalnych w wodzie, które trafią do nerek, skąd zostaną wydalone z moczem. Niektóre homotoksyny są bezpośrednio metabolizowane poprzez substancje zawierające grupy sulfhydrylowe do nietoksycznych produktów resztkowych zwanych homotoksynami. Oczywiście detoksykacja w wątrobie może polegać na kombinacji tych 20

28 dwóch procesów metabolicznych. 20

29 Chociaż skóra jest przede wszystkim pierwszą barierą chroniąca organizm, nie powinniśmy zapominać o jej funkcjach wydalniczych i detoksykacyjnych. Wydalnicze i detoksykacyjne funkcje skóry nabierają szczególnego znaczenia podczas stosowania zaawansowanych i bardziej złożonych programów detoksykacji. U osób poważnie zatrutych często obserwujemy działanie oczyszczania i detoksykacji na poziomie skóry pod postacią wysypek lub zmian skórnych, potów nocnych, przykrego zapachu itd. Podczas stosowania bardziej zaawansowanych programów detoksykacji wykorzystuje się leki swoiście detoksykujące i oczyszczające skórę. Dotyczy to również leczenia chorób skóry 21

30 lub schorzeń stanowiących kolejne etapy ewolucji chorób skóry. 21

31 Funkcję bariery, którą na zewnątrz ciała pełni skóra, w jego wnętrzu wypełniają błony śluzowe. Oprócz swojej funkcji obronnej, błony śluzowe, a nie skóra są największą powierzchnią kontaktu organizmu z otaczającym go środowiskiem, a przez to jest także główną drogą wnikania toksyn. W błonach śluzowych występuje wiele komórek układu odpornościowego, nie tworzących oddzielnych narządów. Najważniejszymi błonami śluzowymi są błony śluzowe układu oddechowego (zawierająca BALT) i pokarmowego (zawierająca GALT). MALT pełni funkcje bariery kontrolującej rozproszoną tkankę limfatyczną zabezpieczającą organizm przed substancjami z zewnątrz. Aktywując komórki układu odpornościowego, błony śluzowe i tkanka 22

32 MALT odgrywają kluczową rolę w detoksykacji organizmu. 22

33 Większość homotoksyn znajduje się w macierzy zewnątrzkomórkowej i ze względu na swoje rozmiary, strukturę, większość z nich zostanie przetransportowana przez układ limfatyczny z macierzy zewnątrzkomórkowej do wątroby i nerek. Po detoksykacji w wątrobie i nerkach homotoksyny mogą być usunięte z organizmu przez narządy wydalnicze. Niewydolność układu odpornościowego, schorzenia wątroby i nerek w krótkim czasie powodują znaczną intoksykację organizmu. Dlatego u większości pacjentów oczyszczanie i detoksykację prowadzimy jednocześnie, ponieważ oczyszczanie bez wspomagania czynności wątroby i nerek mogłoby spowodować przeładowanie toksynami tych ważnych narządów. 23