MŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "MŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO"

Przybysław Dziedzic
8 lat temu
Przeglądów:

1 MŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO WARSZAWA KRAKÓW: INSTYTUT HISTORII NAUKI PAN, 2015 ISBN

2 Roman Komierowski urodził się 15 sierpnia 1846 roku na Kaszubach, w Leśnie koło Chojnic. Był synem Tomasza Komierowskiego (ok ) herbu Pomian i matki Agaty z kaszubskich Sikorskich (ok ) h. Cietrzew. Wychowywał się w zasłużonej dla polskości Kaszub i Pomorza rodzinie ziemiańskiej. Jego ojciec był działaczem Ligi Polskiej ( ) i Towarzystwa Rolniczego Ziemi Południowo- Pomorskiej, współtworzył bibliotekę polską gimnazjum w Chojnicach. 2

1820 1883) h. Cietrzew. Wychowywał się w zasłużonej dla polskości Kaszub i Pomorza rodzinie ziemiańskiej.

3 Roman Komierowski zdobył solidne i gruntowne wykształcenie. Pierwszą edukację pobierał w rodzinnym dworze. Następnie ukończył sławne gimnazjum w Chojnicach. Po maturze podjął studia prawnicze na uniwersytetach w Bonn, Berlinie oraz w Lipsku. Podczas studiów zaangażował się w życie Związku Polskich Akademików w Berlinie, dając tym samym świadectwo swojej wysokiej świadomości narodowej. 3

Po maturze podjął studia prawnicze na uniwersytetach w Bonn, Berlinie oraz w Lipsku.

4 W 1870 roku na uniwersytecie w Lipsku uzyskał tytuł doktora obojga praw. Pierwszą praktykę zawodową odbywał w Sępólnie i pogłębiał swoje kwalifikacje w Łobżenicy. 4

5 Służbę wojskową odbył w 1871 roku w 2. Przybocznym Pułku Huzarów w Poznaniu. Sztandar 2. Przybocznego Pułku Huzarów w Poznaniu 5

6 W czasie tej służby wojskowej doznał uszczerbku na zdrowiu. Dlatego powrócił do pracy w środowisku prawniczym na terenie Wrocławia i Berlina. Ale już wkrótce zrezygnował z uprawiania tej profesji. W epoce Kulturkampfu świadomie wybrał bowiem życiową drogę ziemianina, polityka oraz społecznika, podjął też aktywną działalność naukową. 6

Ale już wkrótce zrezygnował z uprawiania tej profesji.

7 Był członkiem m.in.: Towarzystwa Czytelni Ludowych, Centralnego Towarzystwa Rolniczego w Poznaniu, Towarzystwa Naukowego w Toruniu (pełnił w nim funkcję sekretarza wydziału historii i archeologii), Polskiego Komitetu Wyborczego oraz współzałożycielem wyrzyskiego oddziału Towarzystwa Straż (strzegącego praw gospodarczych, społecznych i narodowych Polaków pod zaborem pruskim). 7

Naukowego w Toruniu (pełnił w nim funkcję sekretarza wydziału historii i archeologii),

8 Dzięki głosom polskiego elektoratu został posłem Reichstagu (parlamentu Rzeszy Niemieckiej) w latach i pruskiego Landtagu (sejmu) w latach

Rzeszy Niemieckiej) w latach 1876-1903 i

9 W roku 1879 Roman Komierowski ożenił się z Marią Kurnatowską h. Łodzia ( ), ze znanego rodu wielkopolskiego. Niewątpliwie pani Maria była współtwórczynią sukcesów męża, szczególnie zaangażowała się w sprawy gospodarstwa, rodziny, Kościoła i w działalność charytatywną. 9

Niewątpliwie pani Maria była współtwórczynią sukcesów męża,

10 Państwo Komierowscy doczekali się syna Tomasza ( ) i trzech córek: Marii ( ), Franciszki ( ) oraz Eleonory ( ). 10

11 Do historii przeszła Maria, żona Leona Janty- Połczyńskiego, h. Bończa ( ), parlamentarzysty i ministra rolnictwa oraz matka chrzestna legendarnego żaglowca Dar Pomorza. Syn Tomasz, żonaty z Różą Zamoyską h. Jelita ( ), działał w Pomorskim Związku Ziemian; został zamordowany przez Niemców r. w Lipce (pow. Złotów). 11

legendarnego żaglowca Dar Pomorza. Syn Tomasz, żonaty z Różą Zamoyską h.

12 Roman Komierowski zaczął samodzielnie gospodarować w majątku Nieżychowo (5 km na północny zachód od Białośliwia). Po śmierci młodszego brata Władysława (ok ), objął w użytkowanie rodowy majątek w Komierowie i Komierówku, ok. 675 ha ziemi ornej (8 km na wschód od Sępólna). 12

Po śmierci młodszego brata Władysława (ok.

13 Prowadził on tutaj wzorową i nowoczesną gospodakę rolną. Doprowadził do uprzemysłowienia i specjalizacji majątków. Konsekwentnie powiększał areał uprawny ziemi. W swoich majątkach posiadał m.in. gorzelnię, tartak, mleczarnię, suszarnię ziemniaków, uznaną reprodukcję ziemiopłodów, oborę zarodową i hodowlę koni. 13

Konsekwentnie powiększał areał uprawny ziemi. W swoich majątkach posiadał m.in.

14 14

15 15

16 16

17 Pałac w Komierowie 17

18 Roman Komierowski był też historykiem, m.in. napisał monografię Koła Polskie w Berlinie, t. 1 ( ), t. 2 ( ), t. 3 ( ) (Poznań: Drukarnia Dziennika Poznańskiego, ). 18

19 Warto pamiętać, że Roman Komierowski szczęśliwie doczekał wolnej Polski i powrotu w 1920 roku części Pomorza oraz Wielkopolski (w tym wschodniej i południowej części Krajny) do Ojczyzny. Wtedy też znowu w granicach Polski znalazła się Jego rodowa posiadłość w Komierowie i Komierówku oraz majątek w Nieżychowie. 19

20 20

21 Roman Komierowski otrzymał za życia wiele odznaczeń i wyróżnień. W 1892 roku Leon XIII nadał mu tytuł tajnego szambelana papieskiego. Był również kawalerem orderu Polonia Restituta. W życiu codziennym pozostawał człowiekiem głęboko religijnym i pracowitym oraz oddanym całym sercem polskim sprawom narodowym i społecznym. 21

22 Zmarł 24 maja 1924 r. w Poznaniu, przeżywszy ponad 77 lat. Został pochowany w kaplicy grobowej (z 1863 r.) w Komierowie, zniszczonej w 1939 albo 1945 r. przez Niemców. 22

Renata Kaja 2002: Przewodnik po zespołach pałacowych i dworskich. Walory przyrodniczo- architektoniczne. Bydgoszcz: Wydawniczo-Promocyjna Agencja DUO- PRESS; http://www.zabytki.pl/sources/zabytki.

23 Renata Kaja 2002: Przewodnik po zespołach pałacowych i dworskich. Walory przyrodniczo- architektoniczne. Bydgoszcz: Wydawniczo-Promocyjna Agencja DUO- PRESS; Jan Kulas 2011: Oświadczenie poselskie poświęcone pamięci Romana Komierowskiego ( ) Sejm RP, 6 kadencja, 87 posiedzenie, 1 dzień ( ); Roman Komierowski z Komierowa h. Pomian ; [w:] Sejm-Wielki.pl, Roman Komierowski : Koła Polskie w Berlinie, t. 1 ( ), t. 2 ( ), t. 3 ( ). Poznań: Drukarnia Dziennika Poznańskiego. Powiat Sępoleński 2013: Pałac w Komierowie; Romuald Rosiński: Recepcja twórczości Juliusza Słowackiego na Pomorzu i na Krajnie na przełomie XIX i XX w., Obok Krajeński Kwartalnik Kulturalny ; slowacki.html. 23

24 Romuald Rosiński 2010: Obrona języka polskiego i polskich obiegów literackich jako dowód funkcjonowania polskiej kultury literackiej na Krajnie w okresie zaborów; Obok Krajeński Kwartalnik Kulturalny ; praca/zabory 2010.pdf. Maciej Rydel 2008: Przez wieki pod jednym dachem z przerwą na komunizm, Rzeczpospolita ; Leszek Skaza 1999: Szlakiem zabytków, [w:] Powiatowe ABC nr 6/1999r.. Marek Weckwerth 2012: Komierowo, a w nim nasz piękny pałac [zdjęcia]. Gazeta pomorska.pl. 10 sierpnia 2012; Wikipedia 2013: Roman von Komierowski ; 24

25 Archiwum Państwowe w Bydgoszczy. Archiwum Komierowskich z Komierowa. Waldemar Chorążyczewski, Stanisław Roszak 2002: Pamięć Domu Komierowskich. Studium z dziejów rodu szlacheckiego w XVIII wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Adam Galos Roman Komierowski, [w:] Polski słownik biograficzny. T. 13, Kraków: Polska Akademia Umiejętności,, s Roman Komierowski, [w:] Maria Prosińska-Jackl (red.), Słownik historyków polskich. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1994, s Joanna Najdowska 2003: Komierowo i jego dziedzice w XIX i XXw.. Sępólno Krajeńskie Wałdowo: Firma Usługowo-Wydawnicza Daniel Ewa Wierzchucka (Krajeńskie Zeszyty Historyczne). Franciszek Żmidziński 1975: Działalność szlacheckich rodów krajeńskich: Bnińskich i Komierowskich w okresie zaborów, Rocznik Nadnotecki t. 6 (1975), ss

26 26

27 27

28 Zespół Szkół Techniczno - Rolniczych w Nieżychowie 28

Podobne dokumenty

MŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO

MŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO WARSZAWA KRAKÓW: INSTYTUT HISTORII NAUKI PAN, 2015 ISBN 978-83-86062-23-2 Życiorys Bolesław Szymon Romanowski urodził