WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA POLSKI Z REPUBLIKĄ KAZACHSTANU. Stosunki gospodarcze między Polską a Republiką Kazachstanu regulowane są m.in.

Transkrypt

1 WSPÓŁPRACA GOSPODARCZA POLSKI Z REPUBLIKĄ KAZACHSTANU 1. SPECYFIKA RYNKU Kazachstan, Republika Kazachstanu państwo leżące częściowo w Europie (5,4% powierzchni - tereny na zachód od rzeki Emba) i częściowo w Azji, zajmuje dziewiąte miejsce na świecie pod względem wielkości km2, a zamieszkuje ją 16,698 mln mieszkańców (dane na r.). PKB na głowę mieszkańca 2010 roku wynosiła ona odpowiednio wg. parytetu siły nabywczej: Republika Kazachstanu Republika Kirgiska Federacja Rosyjska Rzeczpospolita Polska USD USD USD USD Źródło: wg danych CIA World Factbook 2011 Graniczy z Chinami, Kirgistanem, Turkmenistanem, Uzbekistanem i Federacją Rosyjską. Językami oficjalnymi jest kazachski i rosyjski, walutą jest tenge (KZT). Niemal w równym stopniu gospodarka Kazachstanu opiera się na przemyśle i rolnictwie. Kraj posiada dość bogate złoża surowców energetycznych (węgiel kamienny, ropa naftowa, gaz ziemny) oraz rudy żelaza, miedzi, cynku, ołowiu, fosforytów, chromu, manganu, srebra i złota. Dzięki ich wydobyciu rozwija się przemysł hutniczy, maszynowy, chemiczny, a rolnictwo dostarcza surowców przemysłowi włókienniczemu i spożywczemu. Oprócz roślin przemysłowych (głównie bawełna, tytoń i buraki cukrowe) uprawia się zboża (pszenicę, jęczmień i owies), ziemniaki. Spory odsetek upraw prowadzony jest na polach sztucznie nawadnianych. W hodowli dominują owce, bydło, konie, wielbłądy i kozy, a w okolicach większych miast - trzoda chlewna i drób. Gospodarka Kazachstanu jest ukierunkowana surowcowo (wydobycie i eksport). Zamiarem rządu Kazachstanu jest zwiększanie produkcji towarów z wysoką wartością dodaną, w tym w oparciu o nowoczesne technologie. Stosunki gospodarcze między Polską a Republiką Kazachstanu regulowane są m.in. przez: 1. Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Kazachstanu o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji, podpisana (data wejścia w życie: ), 2. Konwencja między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Kazachstanu w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisana , (data wejścia w życie: ),

2 3. Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Kazachstanu o międzynarodowych przewozach drogowych, podpisana , (data wejścia w życie: ), 4. Konwencja konsularna między RP a Republiką Kazachstanu, podpisana , 5. Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Kazachstanu o komunikacji lotniczej, podpisana , 6. Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Kazachstanu o współpracy kulturalnej i naukowej, podpisana , 7. Porozumienie między Rządem RP a Rządem Republiki Kazachstanu o współpracy w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej i innych rodzajów przestępstw, podpisana , 8. Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Kazachstanu o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych, podpisana , 9. Umowa między Rządem RP a Rządem Republiki Kazachstanu o współpracy gospodarczej, podpisana (data wejścia w życie: ), 10. Umowa o współpracy w dziedzinie turystyki podpisana (data wejścia w życie: r.), 11. Umowa o współpracy pomiędzy Narodowym Bankiem Kazachstanu a Narodowym Bankiem Polskim, podpisana (data wejścia w życie: r.), 12. Umowa Międzyrządowa o Ochronie Informacji Niejawnych pomiędzy Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego Polski i Szefem Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego Kazachstanu podpisana r., 13. Umowa o współpracy w budownictwie - Strona kazachstańska oczekuje przedstawienia projektu umowy przez stronę polską WYMIANA HANDLOWA Wymiana handlowa z Polską w latach (statystyka Kazachstanu) 2009r. [USD] 2010r. [USD] Obroty , ,0 Eksport , ,3 Import , ,7

3 Wymiana handlowa z Polską w l w mln USD 2008r. [USD] 2009r. [USD] 2010r. [USD] 2011r. [USD] Obroty 950,6 748,5 837, ,3 Eksport 439,0 446,5 412,3 494,3 Import 511,6 302,0 425,5 514,0 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych z systemu internetowego INSIGOS Ministerstwa Gospodarki Główne towary w polskim eksporcie do Kazachstanu to: produkty przemysłu chemicznego i przemysłów pokrewnych 25,6 % wartości eksportu urządzenia mechaniczne i elektryczne 16,6 % wartości eksportu ścier drzewny lub innego włóknistego mat. celulozowego; papier i tektura 10,2 % wartości eksportu zwierzęta żywe; produkty pochodzenia zwierzęcego 6,4 % wartości eksportu wyroby nieszlachetne i wyroby z metali nieszlachetnych 6,3 % wartości eksportu Podstawę polskiego importu z Kazachstanu stanowią: produkty mineralne 78,5 % wartości importu produkty przemysłu chemicznego i przemysłów pokrewnych 11,9 % wartości importu wyroby z metali nieszlachetnych 6,0 % wartości importu zwierzęta żywe; produkty pochodzenia zwierzęcego 2,9 % wartości importu

4 Eksport z Republiki Kazachstanu w roku 2010(w tys. USD) Nazwa kraju Wartość Udział w % Chiny ,0 17,7 Włochy ,5 16,7 Francja ,6 7,7 Niderlandy ,6 7,3 Rosja ,1 5,3 Austria ,9 4,4 Kanada ,0 4,3 Niemcy ,8 3,1 Wielka Brytania ,0 2,4 Rumunia ,6 2,2 Izrael ,4 2,2 Szwajcaria ,3 2,2 Turcja ,1 2,2 Polska ,7 2,1 Import do Republiki Kazachstanu w 2010 roku (w tys. USD) Nazwa kraju Wartość Udział w % Rosja ,7 22,8 Chiny ,0 16,5 Niemcy ,1 7,6 Włochy ,2 6,6 Ukraina ,6 5,7 USA ,0 5,5 Wielka Brytania ,0 3,0 Turcja ,5 2,6 Japonia ,3 2,3 Francja ,9 2,1 Uzbekistan ,7 2,0 Polska ,3 1,6 Niderlandy ,7 1,3 Białoruś ,0 1,0

5 Największe importowe grupy towarowe Republiki Kazachstanu w latach Kod grupy towarowej Grupa towarowa 2009 rok 2010 rok w mln USD w % w mln USD w % towary ogółem , ,6 100 w tym : urządzenia, sprzęt elektryczny, przyrządy, maszyny, środki transportowe, ,7 39, ,7 43 aparatura, wyposażenie metale i wyroby z metali 5 713, ,1 11, towary z branży chemicznej oraz z branż przemysłowych związanych z nią 2 462,6 8, ,5 14,3 (kauczuk i plastyk) towary pochodzenia roślinnego i 2 462,6 zwierzęcego, towary spożywcze gotowe 8, ,7 Tabela 2 - Polskie inwestycje bezpośrednie w Republice Kazachstanu (w mln USD) 2008 r r r. (styczeń-listopad) 17,9 11,3 52,3 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Narodowego Banku Republiki Kazachstanu. Inwestycje bezpośrednie Kazachstanu w Polsce(w mln USD) 2008 r r r.(styczeń-listopad) b/d b/d 28,7 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych Narodowego Banku Republiki Kazachstanu. Aktywizacja działań na rzecz wstąpienia Republiki Kazachstanu (RK) do Światowej Organizacji Handlu (WTO) to zadanie stojące przed rządem RK. Celowi temu podporządkowany jest w znacznej mierze potencjał dyplomatyczny Kazachstanu. Należy dostrzegać i doceniać wychodzenie kapitału kazachstańskiego za granicę i lokowanie go na obcych rynkach. Coraz bardziej widoczna skłonność kazachstańskich decydentów do popierania rozwoju produkcji lokalnej, zastępującej import, będzie powodować, iż eksport do Kazachstanu gotowych, finalnych wyrobów stanie się znacznie trudniejszy. Firmy lokalne nastawione są na import nowoczesnych technologii, maszyn i urządzeń, które umożliwiają im produkcję wyrobów konkurencyjnych na rynkach światowych. Rząd Kazachstanu opracował dokumenty programowe dotyczące rozwoju narodowych systemów standaryzacji i certyfikacji oraz plan przyspieszonego przejścia kazachstańskich przedsiębiorstw na standardy ISO.

6 1.3. MOŻLIWOŚCI EKSPORTOWE BRANŻ I TOWARÓW Poza eksportem towarów, już dziś dominujących w polskich dostawach do Republiki Kazachstanu, istnieją możliwości sprzedaży nowych towarów i usług: maszyny dla przemysłu wydobywczego strona kazachstańska zainteresowana jest importem polskich maszyn do urobku węgla; ponadto w związku z zainteresowaniem kazachstańskich właścicieli złóż miedzi współpracą z Polską istnieje możliwość eksportu maszyn dla kopalń miedzi oraz linii produkcyjnych dla hutnictwa miedzi; budowy pod klucz gotowych obiektów przemysłowych - strona kazachstańska zainteresowana jest budową cukrowni oraz zakładów produkcji rur preizolowanych; maszyn budowlanych i do robót drogowych stała obecność na rynku przedstawicieli polskich producentów winna doprowadzić do wzrostu eksportu tej grupy towarowej; maszyn rolniczych oraz linii dla przetwórstwa rolno-spożywczego istnieje duże zainteresowanie maszynami rolniczymi dla małych i średnich gospodarstw jak i dla przemysłu rolno-spożywczego; usług geologicznych - konieczność zagospodarowania złóż bogactw naturalnych rodzi popyt na usługi geologiczne; farmaceutyków - dobra opinia o polskich farmaceutykach w połączeniu z aktywnymi działaniami marketingowymi polskich producentów winny doprowadzić do zwiększenia polskiego eksportu, w tej grupie towarowej; kształcenia kazachstańskich studentów w Polsce możliwość kształcenia w języku rosyjskim w Polsce spotyka się z zainteresowaniem strony kazachstańskiej; usług medycznych wysoka renoma polskich lekarzy stwarza popyt na usługi medyczne świadczone przez polskich specjalistów w Republice Kazachstanu. 1.4 DOSTĘP DO RYNKU Polityka handlowa i inwestycyjna Kazachstanu nie stwarza szczególnych ograniczeń w dostępie do rynku dla podmiotów zagranicznych. W ramach procesu akcesji tego kraju do WTO władze Kazachstanu dostosowują wewnętrzne przepisy prawne z zakresu polityki handlowej i walutowej do wymogów tej organizacji, co upraszcza dostęp do rynku kazachstańskiego. W odniesieniu do polityki inwestycyjnej rząd kazachstański generalnie prowadzi politykę równego traktowania inwestorów krajowych i zagranicznych. Niemniej jednak w celu zachęcenia zagranicznych inwestorów do inwestowania w Kazachstanie w kraju tym ustanowiono możliwość oferowania zagranicznym inwestorom w ramach specjalnych stref ekonomicznych szczególnych ulg i preferencji. W 2010 r. weszła w życie wspólna importowa taryfa celna Unii Celnej Rosji, Białorusi i Kazachstanu (UC), zmieniająca warunki dostępu towarów do tych rynków, w tym do rynku kazachstańskiego. W wyniku zmiany wysokości ceł, na dotychczasowym poziomie pozostanie docelowo ok. 45% pozycji taryfowych Kazachstanu, podwyższone zostaną stawki na ok. 45% linii taryfowych, a obniżone zostaną stawki celne na ok. 10% pozycji taryfowych. Aktualnie obowiązują okresy przejściowe w dochodzeniu przez Kazachstan do stawek wspólnej taryfy celnej UC na 88 pozycji taryfowych, m.in. jabłka, farmaceutyki, niektóre wyroby z grupy tworzyw sztucznych i wyrobów z

7 nich (w tym poliuretany), ścier drzewny, celulozę, papier i tekturę, wyroby aluminiowe (w tym folię aluminiową i rury aluminiowe), narzędzia ręczne z silnikiem, maszyny i aparaty do produkcji układów elektronicznych, aparaturę do zabezpieczania obwodów elektrycznych, wagony osobowe, towarowe i transportowe, artykuły optyczne, aparaty fotograficzne, przyrządy i urządzenia pomiarowe, przyrządy i urządzenia medyczne, budynki prefabrykowane. Informacje gospodarcze bieżące Rosyjskie prognozy gospodarcze dla Kazachstanu Według opublikowanych w minionym tygodniu prognoz analityków Rosyjskiego Centrum Rozwoju, zleconych przez rząd Kazachstanu: - w 2012 roku inflacja w Kazachstanie wyniesie 6,5%, w latach %, a w latach ,2 %. - w 2012 roku wzrost PKB w Kazachstanie może obniżyć się do 3,8%, w latach wrośnie do 5,1%, a w latach ponownie zwolni do 4,8%. - w 2012 dochody budżetowe w Kazachstanie wyniosą 19,6% PKB, w latach i wyniosą 19,4% i 19,1% PKB. - w tym roku dodatnie saldo w handlu zagranicznym RK osiągnie poziom 43,7 miliardów dolarów, w latach dodatnie saldo wyniesie średnio 31,5 miliardów dolarów, a w latach ,1 miliardów dolarów. Spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego w Kazachstanie Sektory gospodarki zorientowane na wewnętrzny rynek (np. handel detaliczny, czy przemysł przetwórczy) odnotowują wzrost, podczas gdy sektory proeksportowe - spowolnienie. W ciągu pierwszych 9 miesięcy 2012 r. słabe wyniki odnotowało zwłaszcza rolnictwo, które odnotowało ponad 8% spadek produkcji (w stosunku do tego samego okresu poprzedniego roku), a także sektor naftowy 2 % spadek wydobycia. Łącznie jednak PKB Kazachstanu w tym czasie zwiększyło się o 5,2% (przede wszystkim sektorowi usług). Ze względu na spowolnienie tempa rozwoju gospodarczego rząd RK zdecydował o obniżeniu prognoz wzrostu PKB w 2012 r. z 6% do 5,4%; wprowadził również korektę do ustawy budżetowej zwiększając deficyt z prognozowanych 2,5% PKB do 3,1% PKB. Wizyta Prezydenta Kazachstanu w Turcji października 2012r prezydent Nursułtan Nazarbajew spotkał się w Ankarze z prezydentem Turcji Abdullahem Gulem i uczestniczył w pierwszym posiedzeniu Rady Współpracy Strategicznej - instrumentu stosunków dwustronnych powołanego na mocy traktatu o strategicznym partnerstwie między Kazachstanem a Turcją z 2009 r. W ramach realizacji programu współpracy gospodarczej

8 "Nowa synergia" strony podpisały plan działania na lata , który zakłada m.in. zwiększenie obrotów handlowych pomiędzy obu państwami do 10 mld USD (za I półrocze br. wg danych kazachstańskich obroty wyniosły 2,4 mld USD) i wzrost inwestycji o 500 mln USD rocznie ( w połowie br. wartość tureckich inwestycji w Kazachstanie przekroczyła 2 mld USD). W czasie wizyty podpisanych zostało 15 porozumień na łączną sumę ok. 1 mld USD, m. in. w sferze przemysłu farmaceutycznego, lekkiego i maszynowego. Wiele miejsca zajęło omawianie współpracy między specjalnymi strefami ekonomicznymi Kazachstan wyraził zainteresowanie obecnością tureckiej firmy menadżerskiej w zarządzie strefy ekonomicznej Ontustyk. Wizyta Prezydenta Kazachstanu w Austrii i Czechach 22 października 2012r. Nursułtan Nazarbajew przybył do Wiednia gdzie spotkał się z prezydentem Heinz Fischer i przeprowadził rozmowy na temat dwustronnej współpracy politycznej i gospodarczej. W czasie wizyty strony podpisały 19 porozumień i memorandów o łącznej wartości 170 mln euro. Wśród nich porozumienie w sprawie międzynarodowego przewozu towarów i memorandum o wzajemnym zrozumieniu pomiędzy koncernami gazowymi KazMunaiGaz i OMV, które zakłada współpracę w poszukiwaniu i wydobyciu ropy i gazu w Kazachstanie i innych zagranicznych projektach OMV oraz przy produkcji urządzeń na potrzeby sektora naftowogazowego w Kazachstanie. 23 października zaś prezydent Nazarbajew spotkał się w Pradze z prezydentem Vaclavem Klausem, którym rozmawiał o bilateralnych relacjach polityczno-gospodarczych. W trakcie wizyty strony podpisały umowy o wzajemnej współpracy wojskowej, zdrowotnej i gospodarczo-technicznej, a także osiem umów handlowych o wartości 155 mln dolarów głównie w branży rolno-spożywczej, farmaceutycznej. W podróży do Europy Środkowej prezydentowi Kazachstanu towarzyszyło 4 ministrów i 45 biznesmenów.. Kazachstan, Chiny i Słowenia planują zbudować rafinerię naftową w Północnym Kazachstanie Budowa rafinerii będzie realizowana w ramach programu "Kompleksowy plan rozwoju rafinerii naftowych w Kazachstanie na lata ". Wstępne negocjacje w sprawie realizacji projektu odbyły się podczas spotkania akima obwodu Północno Kazachstańskiego S. Bilialowa z delegacją Sp.z o.o Kazenergoregion na czele z prezesem firmy Panem Każimkanom Masimowem, a także z przedstawicielami firm zagranicznych. Przewiduje się udział inwestorów z Chin i Słowenii. Rafineria naftowa miałaby zostać zbudowana w mieście Bulajewo, gdzie przebiega ropociąg ufiński. W budowę rafinerii zostaną zainwestowane 2 miliardy dolarów. Według planu, początkowo rafineria naftowa będzie przetwarzała do 5 mln ton ropy naftowej rocznie. Ponadto K. Masimow powiedział, że budowa rafinerii z udziałem inwestorów ze Słowenii i Chin planowana jest jeszcze w dwóch innych miastach Kazachstanu.

9 . Polsko-Kazachstańska Izba Handlowo-Przemysłowa Wzrost obrotu handlowego w ramach państw Unii Celnej Wzrost obrotu handlowego w ramach państw Unii Celnej Prezydent RK Nursułtan Nazarbajew spotkał się z przewodniczącym kolegium Eurazjatyckiej Komisji Gospodarczej - Wiktorem Christienko. Podczas spotkania przewodniczący kolegium poinformował głowę państwa o przebiegu przygotowań do posiedzenia Rady Najwyższej państw Unii Celnej, które ma się odbyć w grudniu br. Przeanalizowano także wstępne wyniki prac oraz kluczowe zadania Unii Celnej na nadchodzący okres. Przewodniczący kolegium EKG zaznaczył wzrost dynamiki makroekonomicznego rozwoju krajów Unii Celnej. Wzrost obrotu handlowego w ramach państw Unii Celnej jest dwukrotnie wyższy od obrotów w handlu zagranicznym. W okresie od stycznia do września 2012 r. wzrost PKB w krajach Unii Celnej wyniósł 4,5%. Astana, r., Kazachstan Today.. Forum Gospodarcze Kazachstan Polska 20 listopada 2012r NOWE OBSZARY WSPÓŁPRACY Z KAZACHSTANEM 20 listopada w Warszawie odbyło się Kazachstańsko-Polskie Forum Biznesu, w którym uczestniczyli producenci z Kazachstanu i firmy polskie zainteresowane, zarówno kupnem towarów kazachstańskich, jak i udziałem w projektach inwestycyjnych. Organizatorem spotkania była Krajowa Agencja ds. Eksportu i Inwestycji Kaznex Invest Ministerstwa Przemysłu i Nowych Technologii Kazachstanu oraz Polsko Kazachstańska Izba Handlowo-Przemysłowa. Forum miało na celu rozwój zarówno stosunków dwustronnych pomiędzy Polską i Kazachstanem, jak i współpracę inwestycyjną obydwu krajów. Uczestników forum powitał Sekretarz Generalny Krajowej Izby Gospodarczej Marek Kłoczko, Yerik Utembayev Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Republiki Kazachstanu w Rzeczypospolitej Polskiej, Prezes Polsko Kazachstańskiej Izby Przemysłowo Handlowej Piotr Guzowski i Dyrektor zarządzający urzędu ds. promocji eksportu Agencji Kaznex Invest Askar Arynow. W skład delegacji z Kazachstanu weszli producenci przemysłu przetwórczego pragnący rozwijać swoje kontakty w Polsce. Wśród nich znaleźli się przedstawiciele przemysłu budowy maszyn, branży medycznej oraz budowlanej, których wyroby są już znane nabywcom poza granicami Kazachstanu. Polskie firmy miały okazję ocenić jakość towarów wyprodukowanych w Kazachstanie: na spotkanie zostali zaproszeni potencjalni lokalni nabywcy.

10 W ramach forum biznesowego odbyła się ceremonia podpisania dwustronnych dokumentów inwestycyjnych na kwotę ogólną ponad 320 mln USD. Projekty z kapitałem polskim będą realizowane na terytorium Kazachstanu. ZES Morport Aktau podpisał dwa memoranda o współpracy: z Petrol Service i Instytutem Nafty i Gazu, a także z EL-IN Polska. W pakiecie podpisanych dokumentów znalazło się również porozumienie o przekazanie technologii produkcji radiostacji lotniczych na terytorium Kazachstanu pomiędzy ТОО TECHNOEKSPORT i UNIMOR RADIOCOM. Krajowa Agencja ds. Eksportu i Inwestycji Kaznex Invest wchodzi w skład struktury Ministerstwa Przemysłu i Nowych Technologii Kazachstanu. Agencja ma charakter instytutu rozwoju, którego działalność jest związana z rozwojem i promocją eksportu kazachstańskiego, a równocześnie współpracuje z producentami wyrobów przetworzonych w poszukiwaniu rynków zbytu, pomagając nabywcom zagranicznym wyszukać partnerów w Kazachstanie. Z drugiej strony, Kaznex Invest pomaga w przyciągnięciu inwestycji do kraju, udziela inwestorom niezbędnego wsparcia konsultacyjnego i pomocy w realizacji projektów inwestycyjnych na terenie Kazachstanu. W forum wzięło udział 150 w tym 22 przedstawicieli ze strony Kazachstańskiego biznesu oraz 90 przedstawicieli firm polskich. Informacja prasowa KAZNEXINVEST